Stand van zaken en toekomstvisie

Stand van zaken en toekomstvisie Oktober 2011

Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Missie, visie, doelstellingen... 4 1.1 Missie... 4 1.2 Visie... 4 1.3 Doelgroep... 4 1.4 Doelstellingen... 4 2. Organisatie... 5 2.1 Zelfbeheer... 5 2.2 Ondersteuning... 5 2.2.1 Ondersteuners werkzaam bij JES... 5 2.2.2 Externe ondersteuner... 6 2.2.3 PuurZuid... 6 2.3 Financiering... 6 2.4 Interne structuur... 6 2.4.1 Traject Go4it... 6 2.4.2 Besluitvorming... 8 2.4.3 Betrokkenheid JES... 8 2.5 Omgeving... 8 2.5.1 HVO-Querido... 8 2.5.2 Veldtafel... 8 2.5.3 Dienst Wonen... 9 2.5.4 Woningcorporaties... 9 2.5.5 Buurt (contacten, overlast)... 9 2.5.6 Samenwerking NuNN en NoiZ... 9 3. Oorsprong en ontwikkelingen... 10 3.1 Start... 10 3.2 Ontwikkelingen... 10 3.2.1 Doorstroom/woningaanbod... 10 3.2.2 Ondersteuning... 10 3.3 Zelfbeheer binnen HVO- Querido... 11 3.4 Gerealiseerde Initiatieven vanuit JES... 12 JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 1

4. Toekomst... 13 4.1 Doorstroom... 13 4.2 Nieuw pand... 13 4.3 Groepswoningen... 13 4.4 Betrokkenheid... 13 4.5 PR... 14 4.6 Rechtspositie... 14 4.7 Bijdrage ontwikkelingen zelfbeheer... 14 BIJLAGE 1 ---- TRAJECT GO4IT... 16 BIJLAGE 2 ---- GROEPSWONINGEN... 28 BIJLAGE 3 ---- INITIATIEFVOORSTEL BRIEF SP FRACTIE... 34 BIJLAGE 4 ---- REACTIE OP INITIATIEFVOORSTEL DOOR DE GEMEENTE... 37 JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 2

Inleiding Deze notitie is opgesteld naar aanleiding van de evaluatie van JES. Het bevat een schets op de hoofdlijnen van de stand van zaken van dit project met betrekking tot de bewoners, op het gebied van financiën en beheer en ten aanzien van de organisatie/ samenwerking met HVO- Querido en andere betrokkenen. In deze notitie zijn ook bepaalde toekomstplannen van JES in grote lijnen omschreven. Deze notitie is een aanvulling op de notitie Stand van zaken en verwachtingen voor de toekomst van 15-07-2010. De hiervoor bedoelde evaluatie heeft plaats gevonden in februari 2011. Dit stuk dient als dynamisch te worden beschouwd. JES is en blijft continue in ontwikkeling en streeft naar groei van zowel de bewoners, JES en zelfbeheer in het algemeen. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 3

1. Missie, visie, doelstellingen 1.1 Missie Een woonvoorziening bieden voor dak- en thuislozen ( onbehuisden ) waar bewoners de regie in eigen handen krijgen, worden gestimuleerd om hun problemen aan te pakken en vaardigheden te leren. Het uiteindelijke doel is de maatschappelijke participatie te bevorderen en door te stromen naar een zelfstandige woning. 1.2 Visie Je Eigen Stek is opgezet om onbehuisden te helpen bij het versterken van hun maatschappelijke positie, dit op een geheel andere en bredere wijze dan de huidige hulpverlening en opvangfaciliteiten. Je Eigen Stek is een doorstroomvoorziening in zelfbeheer, wat betekent dat het beleid en de uitvoering daarvan in handen is van de bewoners. Zij dragen op gezamenlijke en democratische wijze de verantwoordelijkheid. Deze manier van werken draagt bij aan het herstel en de empowerment van de bewoners. 1.3 Doelgroep Onbehuisden die zelfvoorzienend zijn (dat wil zeggen, niet ernstig zorgbehoevend). Ernstige psychiatrische en/of verslavingsproblematiek is niet toegestaan. Nederlands spreken is noodzakelijk. 1.4 Doelstellingen Je Eigen Stek streeft naar een maatschappelijke participatie van haar bewoners met het uiteindelijke doel om zelfstandig te wonen. Dit herstel duurt gemiddeld een tot twee jaar voordat zij klaar zijn om zelfstandig te kunnen wonen. Daarom streeft Je Eigen Stek naar een doorstroom van minimaal tien, van de totaal zestien, bewoners per jaar naar een zelfstandige woning. Je Eigen Stek wilt groeien en uitbreiden om meer onbehuisden te helpen. Je Eigen Stek wilt daarom verhuizen naar een groter pand om dit te kunnen realiseren. Tevens streeft Je Eigen Stek naar meer woningen. Daarom wilt Je Eigen Stek meer samenwerkingsrelaties met wooncorporaties aangaan en erkent worden als een volwaardig maatschappelijke opvang door de veldtafel. Zodoende kan Je Eigen stek in de nabije toekomst haar bewoners van voldoende woningen voorzien. Je Eigen Stek staat voor zelfbeheer en ziet zich als vertegenwoordiger daarvan. Om zelfbeheer in stand te houden en verder te ontwikkelen is kennisoverdracht nodig van bewoners naar toekomstige bewoners en andere maatschappelijke opvang die ook naar zelfbeheer streven. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 4

2. Organisatie 2.1 Zelfbeheer Zelfbeheer betekent voor JES dat de bewoners gaan over het reilen en zeilen van JES, zij dragen zorg voor het opstellen en uitvoeren van het beleid. Geen hulpverlener die beslist wat goed of niet goed voor je is. De zeggenschap ligt bij de bewoners. Dagelijkse taken zoals schoonmaken en boodschappen wordt door bewoners gedaan. Maar zelfbeheer is ook meer dan dat. De bewoners zetten hun ervaringskennis en deskundigheid in om nieuwe projecten op te zetten. Meedenken en meedoen doet beroep op persoonlijke kwaliteiten, waardoor vaardigheden weer worden aangewakkerd en versterkt. Ook zal dit leiden tot meer zelfvertrouwen en een groter verantwoordelijkheidsgevoel. Zelfbeheer is nog een ongedefinieerd begrip. Het is in ontwikkeling en JES zoekt naar een invulling van dit begrip. Je Eigen Stek is een plek waar bewoners werken aan het verbeteren van hun maatschappelijke positie. Dit houdt in dat zij leren zien waar hun kwetsbaarheden en talenten liggen en dat gebruiken om weer baas te worden over hun eigen leven. De bewoners ontdekken en versterken hun eigen kracht. Doordat de bewoners dezelfde ervaringen hebben en delen, worden deze ervaringen ingezet om elkaar te ondersteunen. De stap wordt hierdoor kleiner om proactief te werken aan de terugkeer in de maatschappij. Ze doen niet alleen beroep op elkaar, maar kunnen ook beroep doen op ondersteuning die zij in handen hebben genomen. JES zet zich in voor de doelgroep om de kwaliteit van het leven van de doelgroep te verbeteren. Dat doen zij door projecten ten behoeve van de doelgroep te ontwikkelen, maar ook hun ervaringen in te zetten om lotgenoten te helpen. 2.2 Ondersteuning Momenteel krijgt JES ondersteuning van twee ondersteuners werkzaam bij JES, een extern ondersteuner en PuurZuid. 2.2.1 Ondersteuners werkzaam bij JES De belangrijkste taak van de ondersteuner van JES is het bewaken van het zelfbeheer en het stimuleren daarvan door individuele-, groep- en projectbegeleiding te bieden. Ondersteuning bij het individuele proces naar zelfstandig wonen, in samen spraak met het maatschappelijk werk en de externe woonbegeleiders. Ondersteuning bij het groepsproces zoals communicatie. Ondersteuning bij het realiseren van initiatieven en projecten. Ondersteuning bij het verbeteren van de interne organisatie. De ondersteuner kan een brug vormen naar andere organisaties. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 5

2.2.2 Externe ondersteuner Marc Räkers heeft meegewerkt aan de oprichting van JES en is nog steeds betrokken bij JES. Mark kan advies geven voor het opzetten van project en, bij beleidskwesties en onderhandelingen en hij kan een brug vormen naar andere organisaties. 2.2.3 PuurZuid JES heeft bij PuurZuid een vast contactpersoon. De maatschappelijk werker van Puurzuid ondersteunt de bewoners bij grofweg twee zaken: Sterker worden en het leven weer zelf in de hand kunnen nemen Ondersteuning bij het oplossen van praktische problemen ( regelingen, uitkeringen, belastingen, schulden etc.) en persoonlijke problemen ( verdriet verwerken als dat in de weg zit, beter omgaan met relatie of kinderen, een sociaal leven opbouwen etc.) 2.3 Financiering HVO-Querido verzorgd de financiering welke wordt gerealiseerd uit Gemeentelijke subsidie en donaties. De begroting voor JES wordt meegenomen in de subsidieaanvraag van HVO-Querido. 2.4 Interne structuur 2.4.1 Traject Go4it Het traject Go4it 1 is bedoeld om de maatschappelijke positie van de bewoners te versterken en een terugkeer in de normale maatschappij mogelijk te maken. Wanneer een plek vrij komt bij JES, wordt dit kenbaar gemaakt door mond tot mond reclame en door dit te melden bij verschillende maatschappelijke opvang. Instroom Aanmelding kan telefonisch of door langs te komen. Vervolgens wordt een afspraak gemaakt voor een intake gesprek. Dit gesprek wordt afgenomen door de bewoners. Tijdens de intake wordt gekeken of de persoon voldoet aan de gestelde criteria. Geschikte kandidaten worden besproken tijdens de vergadering waarna de bewoners een besluit nemen over de aanname. Aan het einde van de proefperiode vindt er een evaluatie plaats. Bij afloop van de woonovereenkomst vindt er een evaluatie plaats. Doorstroom Fase 1: de bewoner wordt o.a. gestimuleerd en gemotiveerd om proactief te werken aan zijn/ haar problemen. Deze fase wordt afgesloten met een evaluatie. Fase 2: de bewoner heeft zijn/ haar problemen aangepakt en zal een zelfstandige woning betrekken. Dit kan middels een urgentie of woning geleverd door een wooncorporatie. Om door te kunnen 1 Zie bijlage 1 voor algehele informatie over traject go4it! JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 6

stromen zal de bewoner boven aan de lijst moeten staan en voldoen aan de gestelde voorwaarden. Woningen middels een urgentie komen direct op eigen naam te staan, woningen van de wooncorporatie staan op naam van HVO-Querido. Deze woningen kunnen na verloop van tijd op eigen naam gezet worden, het zogenoemde omklappen. Uitval Uitval is vroegtijdige verlating van JES. Als binnen de proefperiode alsnog blijkt dat de bewoner niet geheel aan de voorwaarden voldoet wordt de woonovereenkomst beëindigd. Het komt ook voor dat een bewoner op eigen initiatief vertrekt. Stappenplan De woonovereenkomst is voor een periode van zes maanden, waarvan de eerste twee de proefperiode zijn. In deze periode is het de bedoeling dat de bewoner een start maakt met de inventarisatie van zijn eventuele problemen op verschillende leefgebieden. Na de proefperiode is de volgende stap om zaken op orde te stellen zoals schulden, zelfontplooiing en bijdrage aan zelfbeheer binnen JES. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de bewoner zal doorstromen zodra de bewoner zijn problemen heeft aangepakt. Daarom wordt dit regelmatig besproken met elkaar om in kaart te brengen hoe ver iemand is. Cijfers Uitval Jan. 2011 tot okt. 2011 Uitgezet 1 persoon Vertrokken op eigen initiatief 2 personen Totaal 3 personen Doorstroom Jan. 2011 tot okt. 2011 Zelfstandige woning (project Ottho Heldringsstraat) 6 personen Zelfstandige woning (urgentieverklaring) 3 personen Zelfstandige woning regulier (bijv. woningnet) 1 persoon Omgeklapte satellietwoningen 2 personen Totaal 12 personen JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 7

Bewoning onder verantwoordelijkheid JES Jan. 2011 tot okt. 2011 Project Ottho Heldringsstraat* Project Satellietwoningen** Doorstroomvoorziening Tolstraat Totaal 6 personen 3 personen 16 personen 25 personen *Mede mogelijk gemaakt door wooncorporatie Alliantie **Mede mogelijk gemaakt door wooncorporatie Eigen Haard 2.4.2 Besluitvorming Besluitenvorming vindt plaats door democratisch stemmen. Dit is afhankelijk van het onderwerp waarover besloten wordt. De beslissing bij het aannemen van nieuwe bewoners, het verlengen of beëindigen van een woonovereenkomst en het toewijzen van een woning wordt democratisch over gestemd. Voorgaand aan de stemronde worden alle argumenten aandachtig besproken. Dit alles vindt plaats tijdens de vergaderingen. Belangrijk is dat alles goed genotuleerd wordt. Soms worden officiële documenten uitgereikt, zoals woonovereenkomsten, belangrijke mededelingen of waarschuwing. Deze documentatie wordt gearchiveerd. 2.4.3 Betrokkenheid JES Vanaf het moment dat een bewoner is doorgestroomd, kan deze altijd beroep doen op JES. Dit kunnen uiteenlopende zaken zijn zoals gebruik maken van internet of printer, sociale contacten en ondersteuning. Eenmaal vertrokken naar een zelfstandige woning, merkt JES dat de ex-bewoners weinig betrokken blijven bij het zelfbeheer binnen JES. Het merendeel laat bij vertrek het dak- en thuislozen bestaan achter zich en staan aan een nieuw begin. Op het moment is er geen duidelijk plan om een mate van betrokkenheid bij JES te stimuleren. Dit in verband met het belang van de kennisoverdracht van zelfbeheer aan nieuwe bewoners. 2.5 Omgeving 2.5.1 HVO-Querido Je Eigen Stek valt direct onder het Raad van Bestuur van HVO-Querido. Er is nauw contact met Jan Jumelet, beleidsmaker, en heeft een ondersteunende en observerende rol vanuit HVO-Querido. Er is wekelijks contact. 2.5.2 Veldtafel Door een beroep te doen op de UMO- regeling zal de Veldtafel beslissen wie doorstroomt naar een zelfstandige woning. Hiermee wordt de beslissing om door te stromen uit handen genomen van JES. Dit is in strijd met de visie van zelfbeheer. Ondanks dat wij geen beroep kunnen doen op de UMO- JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 8

regeling, moet JES wel persoonlijke gegevens van haar nieuwe bewoners overhandigen aan de Veldtafel. 2.5.3 Dienst Wonen Dienst Wonen Amsterdam verstrekt aan JES vijf urgenties per jaar. Dit is momenteel de enige doorstroom mogelijkheid naar een zelfstandige woning. 2.5.4 Woningcorporaties Begin dit jaar heeft Alliantie zes woningen aan de Otto Heldringsstraat toegekend aan JES. Deze woningen staan op naam van HVO- Querido en de bewoners krijgen woonbegeleiding van Discus. Als na verloop van tijd blijkt dat de bewoners zelfstandig verder kunnen, komt de woning op eigen naam te staan. 2.5.5 Buurt (contacten, overlast) In nauw overleg met de buurtregisseur van de politie kan intern worden gereageerd op signaleringen die door de politie worden afgegeven m.b.t. het gedrag van de bewoners buiten de voorziening. Teneinde het mogelijk te maken dat politie een overzicht heeft van de bewoners van de voorziening, zal een uitdraai van de bewoners plus de mutaties, die zich hier hebben voorgedaan per email worden doorgestuurd aan de buurtregisseur. Mochten omwonenden overlast ervaren van de bewoners kunnen klachten overdag telefonisch of mondeling worden doorgegeven aan de ondersteuners of bewoners zelf. De klachten zullen onmiddellijk worden onderzocht en behandeld. Betreft klachten over het gedrag van bewoners buiten het zicht van de woonvoorziening, zullen deze worden doorgemeld aan de politie. Ook wanneer de politie zelf misstanden constateert van de bewoners van JES zullen zij daarmee geconfronteerd worden en maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen. JES participeert ook in de begeleidingscommissie waaraan wordt deelgenomen door vertegenwoordigers van de (buurt-) bewonerscommissie, winkeliersvereniging, politie (buurtregisseur) en Stadsdeel (Oud- Zuid). Dit wordt voorgezeten door de Dienst Zorg en Samenleven van de Centrale Stad. Dit orgaan signaleert eventuele overlast en de maatregel die daartegen genomen kunnen worden. Het heeft een adviserende rol naar het College van B&W en kan bij gebleken structurele overlastproblematiek een bindend advies afgeven tot sluiting van de voorziening. Tot op heden heeft er geen overlast plaatsgevonden. In vergelijking met andere maatschappelijke opvang springt JES daar boven uit. 2.5.6 Samenwerking NuNN en NoiZ Je Eigen Stek, Nachtopvang uit Noodzaak Nijmegen (NuNN) en Nachtopvang in Zelfbeheer (NoiZ) te Utrecht zijn een van de eerste maatschappelijke opvang in zelfbeheer. Er is weinig bekend over deze manier van werken. Daarom gaan de drie bij elkaar op bezoek om kennis en ervaringen uit te wisselen. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 9

3. Oorsprong en ontwikkelingen 3.1 Start Medio 2007, na sluiten van maatschappelijke opvang Het Klokhuis, is er vanuit HVO- Querido gekeken naar een nieuwe bestemming van Het Klokhuis. Marc Räkers heeft verkenningsronden gehad bij de Gemeente, die het groene licht verleende om te kijken naar de mogelijkheden om maatschappelijke opvang in zelfbeheer te creëren. Tevens bleek dat de Centrale Cliëntenraad van HVO- Querido bezig is geweest met een onderzoek de mogelijkheden van Zelfbeheer, waar zij positief over uit zijn gekomen. Uiteindelijk hebben begin 2008 acht dak- en thuislozen het pand betrokken en zijn gezamenlijk en serieus aan de slag gegaan om een maatschappelijke opvang in zelfbeheer op te zetten. Februari 2009 is het projectplan voor de opzet van JES verschenen. Sindsdien hebben zich vele ontwikkelingen voorgedaan. 3.2 Ontwikkelingen 3.2.1 Doorstroom/woningaanbod De eerste woningen heeft JES aangeboden gekregen door wooncorporatie Eigen Haard. In totaal kreeg JES vijf woningen in de buurt. Deze zogenaamde satellietwoningen waren van oorsprong bedoelt om een tijdige zelfstandige woonruimte te bieden, waar de bewoners van JES konden oefenen om zelfstandig te wonen. Na een jaar zouden zij doorstromen naar een eigen zelfstandige woning. Helaas bleek dit niet mogelijk. Vanwege het gebrek aan woningaanbod bleven de satellietbewoners langer zitten dan bedoeld en wilden vele van de bewoners niet weer een keer verhuizen. JES heeft daarom besloten om de satellietwoningen om te zetten in doorstroomwoningen. Dit betekent dat de woningen na verloop van tijd op eigen naam komen te staan, als is gebleken dat zij zelfstandig kunnen wonen. De volgende woningen die JES kreeg toegewezen kwamen van Alliantie. In totaal kwamen er zes woningen op de Ottho Heldringsstraat beschikbaar voor JES, onder de voorwaarde dat de bewoners woonbegeleiding krijgen. Uiteindelijk heeft Dienst Wonen urgentie verklaringen toegekend aan JES om zo de doorstroom te bevorderen. Momenteel ligt het aantal op vijf urgenties per jaar. 3.2.2 Ondersteuning In het begin had JES twee maatschappelijk werkers voor een aantal uur per week ingehuurd voor de individuele ondersteuning van bewoners in JES en ter ondersteuning en controle van de satellietbewoners. Bij het aangaan van deze werkrelatie is afgesproken dat de maatschappelijk werkers een keer in de week spreekuur zouden houden bij JES, des gewenste langere trajecten zouden aanbieden voor individuele begeleiding, voorlichting zouden geven aan de bewoners en satellietbewoners zouden begeleiden bij het zelfstandig wonen. Doordat de opkomst erg beperkt bleek, net zoals de behoefte aan langere trajecten en voorlichtingen is besloten om de werkrelatie te JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 10

beëindigen. Daarna zijn de werkzaamheden overgenomen door een van de satellietbewoners, een voormalig maatschappelijk werker. Uiteindelijk heeft zij haar werkzaamheden naast haar neergelegd en werd er gezocht naar een nieuwe vorm van ondersteuning. Deze is gevonden in de huidige constructie. 3.3 Zelfbeheer binnen HVO- Querido De visie van HVO- Querido: citaat HVO- Querido ondersteunt mensen met een psychiatrische beperking of met sociaal- economische problemen in hun streven om zelf - opnieuw - de regie over hun eigen leven te krijgen. In onze zorg en ondersteuning gaan we uit van de wensen en mogelijkheden van deze mensen. Met een gezamenlijke inspanning kunnen zij weer actief in de samenleving meedoen. HVO-Querido is een voorstander van cliëntsturing en zelfbeheer. HVO-Querido werkt aan en streeft naar meer integratie van initiatieven in zelfbeheer. De bestaande praktijken binnen HVO-Querido Stichting Cliëntgestuurde Initiatieven en Projecten (SCIP), DagActiviteitenCentrum de Tour (DAC de Tour) en JES komen nader tot elkaar om kennis en ervaringen te delen met elkaar en ook de rest van HVO-Querido en de Hogeschool van Amsterdam. Door deze krachten te bundelen wordt het mogelijk gemaakt om cliëntsturing en zelfbeheer meer op de kaart te zetten. SCIP ( Stichting Cliëntgestuurde Initiatieven en projecten ) SCIP is sinds begin 2009 een onderdeel van de stedelijke eenheid dagactiviteiten van HVO- Querido. SCIP is zowel bedoeld voor mensen met een achtergrond als klant van de psychiatrie als voor mensen die helemaal geen psychische klachten hebben of alleen hele lichte. In de projecten van SCIP is iedereen welkom. Doelstelling De Stichting Cliëntgestuurde Initiatieven en Projecten stelt zich ten doel: - Maatschappelijke participatie en zelfsturing van cliënten van de GGZ bevorderen - Stimuleren dat vernieuwing en verbetering van de zorg in de handen van direct betrokkenen komt te liggen. - Vormgeven aan projecten en initiatieven die voortkomen uit de vraag van cliënten. Zelfbeheer Projecten die SCIP coördineert zijn allemaal cliënt gestuurd ( in zelfbeheer). Dat betekent dat een meerderheid van de deelnemers, en in de meeste gevallen ook de projectleider zelf, cliënt is of is geweest van de geestelijke gezondheidszorg. Zij willen met hun projecten laten zien dat cliënten in staat zijn om kwalitatief goede en duurzame projecten op te zetten en dat zij zich in die zin niet onderscheiden van andere mensen. DAC De Tour( dagactiviteitencentrum De Tour ) DAC De Tour biedt verschillende activiteiten en dagbesteding. Deze zijn veelal cliënt gestuurd. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 11

3.4 Gerealiseerde Initiatieven vanuit JES Sinds de oprichting van JES hebben de bewoners een aantal initiatieven en projecten opgezet, Waaronder : Initiatief voor kwijtschelding van bekeuringen Daklozen krijgen vaak boetes voor wildplassen, buiten slapen en reizen zonder geldig vervoersbewijs. Doordat daklozen vaak geen andere mogelijkheden hebben vallen zij ten prooi aan de dienstdoende agenten, het aantal boetes neemt gestaag toe en onbetaalde boetes worden flink verhoogt. Het totaal bedrag kan behoorlijk oplopen en dit komt de situatie van daklozen niet ten goede, in tegendeel, de daklozen hebben het hierdoor alleen maar moeilijker om hun situatie te verbeteren. JES heeft met de hoofd officier van justitie om de tafel gezeten in de hoop daar een oplossing voor te vinden. Dit heeft geleid tot een Pilot voor de kwijtschelding van dakloos gerelateerde boetes. Een aantal daklozen konden daar aan deelnemen, als zij een jaar lang geen nieuwe boetes ( dakloos gerelateerd ) opbouwen dan worden de openstaande dakloos gerelateerde boetes kwijtgescholden. Het is nog wachten op het resultaat omdat het proefjaar nog niet voorbij is. Sociaal Juridisch Loket Het idee was om in JOL, Tolstraat 84, een sociaal juridisch loket te realiseren waarbij de nadruk ligt op laagdrempeligheid, snellere hulp en opvullingen zoeken voor leemtes in de huidige juridische hulpverlening voor dak- en thuislozen. Er was een duidelijk plan opgesteld en onderhandeld met verschillende partijen. Jammer genoeg heerste er toen nogal wat onrust binnen JES, de doorstroom stond al een tijd stil en onderlinge strubbelingen werden erger, waardoor er besloten is dat JES zich eerst moest focussen op haar zelf en werd het initiatief op de lange baan geschoven. Uiteindelijk is het werk niet voor niks geweest, het is de grondslag voor het openen van het Sociaal Juridisch Steunpunt, dit is opgericht door de Diaconie in samenwerking met JES, BADT, Discus, HVO- Querido en de Regenboog Groep. Doorstroomwoningen Zelfstandige woningen waarnaar bewoners van JES kunnen doorstromen. In eerste instantie neemt HVO- Querido de financiële verplichting m.b.t. tot het huurbedrag op zich. De bewoners hebben woonbegeleiding en budgetbeheer. Als bewoner bewezen heeft verder te kunnen zonder woonbegeleiding dan kan de woning op eigen naam gezet worden oftewel omklappen. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 12

4. Toekomst Vanuit de omgeving krijgen wij positieve signalen van de manier van werken bij JES. Met name het zelfbeheer is een opkomende werkwijze wat ook wordt beaamd door gemeente en politiek. De gemeente is aan het kijken hoe zij dakloosheid in de gemeente Amsterdam kunnen aanpakken. In een aantal beleidsstukken wordt de werkwijze van JES als zeer positief bestempeld. 2 4.1 Doorstroom Om de continuïteit te waarborgen moet er een stabiele aanloop van woningen tot stand komen. Om dit te realiseren zal JES de volgende stappen ondernemen: 1. Gesprek met de Veldtafel JES zal blijven volhouden om dermate erkenning te krijgen om via de UMO- regeling woningen te verkrijgen. 2. Gesprek Dienst Wonen Stabilisatie en eventuele vermeerdering van het aantal urgenties. 3. Gesprek met meerdere wooncorporaties Gesprek met wooncorporaties om een aantal woningen per wooncorporatie beschikbaar te krijgen en kunnen opvragen zodra een bewoner klaar is om door te stromen. 4.2 Nieuw pand Je Eigen Stek heeft zich de afgelopen drie jaar ontwikkeld en heeft geconstateerd dat er zich herhaaldelijk een probleem voordoet. Het pand heeft een groot aandeel in de spanningen die zich voordoen in de groep. Het pand biedt weinig privacy en er is weinig ruimte voor rust. Bovendien kan werk en privé niet worden gescheiden door de ruimtelijke ordening. Dit is niet bevorderlijk voor de samenhang van de groep en kan ten nadele komen van het zelfbeheer en de ambitie om te groeien. Daarom ontstond de volgende vraag: Voldoet dit pand nog wel aan de voorwaarden die wij stellen aan een pand in zelfbeheer? Ons antwoord is nee. Daarom is Je Eigen Stek bezig met het schrijven een probleemanalyse en een voorstel voor een nieuw pand. 4.3 Groepswoningen Momenteel is het doorstromen naar een zelfstandige woning voor een persoon de enige vorm. Ervaring geeft steeds meer te kennen dat in bepaalde situaties het alleen wonen juist leidt tot een terugval naar een verslechtte maatschappelijke positie. JES is daarom aan het kijken naar extra opties, groepswoningen bieden hiervoor een oplossing. Dit is uitgewerkt in een plan. 3 4.4 Betrokkenheid Om te kunnen blijven voortbestaan en groeien, is het belangrijk dat de bewoners betrokken blijven bij JES. Inzet is nodig om initiatieven en projecten te realiseren. Zonder inzet is er geen zelfbeheer. Niet alleen bij huidige bewoners, maar ook bij oud-bewoners. Een aantal die projecten hebben 2 Zie bijlage 3 en 4. 3 Zie bijlage 2. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 13

opgezet, blijven daar bij betrokken na JES. Andere gaan een TOED opleiding doen en weten op die manier een werkplek te verschaffen. Enkele geven ook aan in de toekomst zich te willen blijven inzetten voor JES en als vertegenwoordigers van zelfbeheer in te zetten. Oud-bewoners van JES zijn ook belangrijk om de cultuur over te brengen en te bewaken bij de nieuwe bewoners van JES. Daarom is betrokkenheid een belangrijk agenda punt van JES. 4.5 PR Om meer naamsbekendheid te krijgen in Amsterdam en ook in Nederland is het belangrijk om aan de PR te werken. Daarom komt er binnenkort een nieuwe website van JES, gemaakt door Webbureau Amsterdam. Dit is een cliënt gestuurd project van SCIP. Op de nieuwe website zal meer informatie te vinden zijn over zelfbeheer. 4.6 Rechtspositie Op dit moment heeft JES geen enkele juridische status, en is in deze afhankelijk van HVO-Querido. De Hogeschool van Amsterdam (HvA) heeft onderzoek gedaan, naar een mogelijkheid hoe aan een juridische vorm gestalte kon worden gegeven. Het bleek dat bij het werken onder de paraplu van HVO-Querido de voordelen duidelijk opwegen tegen de nadelen. Wij zoeken naar een mogelijkheid om JES binnen de HVO-Querido organisatie meer autonoom te laten optreden, en wel op een dusdanige wijze, dat het zelfbeheer gewaarborgd blijft. Het gebeurt nu teveel dat JES afhankelijk is van de bureaucratische langzame manier van werken wat een snelle besluitvorming in de weg staat. 4.7 Bijdrage ontwikkelingen zelfbeheer JES draagt bij aan de ontwikkeling van zelfbeheer. Dat doet JES op meerdere manieren, ten eerste is JES bezig met het ontvangen van en op bezoek gaan bij andere maatschappelijke opvang die geïnteresseerd zijn in zelfbeheer. Doel van deze bezoeken is om kennis en ervaringen uit te wisselen over zelfbeheer. Ten tweede, zoals eerder beschreven, wordt gekeken hoe de krachten van SCIP, DAC de Tour en JES hun krachten kunnen bundelen. Er wordt gewerkt om de samenwerking te intensiveren. Momenteel doet Trimbos-instituut onderzoek naar daklozenopvang in zelfbeheer. De drie instellingen die worden onderzocht zijn Nachtopvang uit Noodzaak Nijmegen (NuNN), Nachtopvang in Zelfbeheer (NoiZ) te Utrecht en JES. Het onderzoek zal rond medio 2012 afgerond zijn. De ondersteuners van JES, NuNN en NoiZ zijn aan het kijken wat de mogelijkheden zijn om een maandelijkse bijeenkomst te organiseren voor ondersteuners werkzaam bij maatschappelijke opvang in zelfbeheer. In eerste instantie is het doel van deze bijeenkomsten om kennis en ervaringen uit te wisselen over zelfbeheer en welke rol de ondersteuners daarin hebben. Uiteindelijk kan dit leiden tot een Landelijk Platform Zelfbeheer. Het onderzoek van Trimbos zou hier mooi voor gebruikt kunnen worden. Zo wilt het Platform zelfbeheer meer op de kaart zetten in Nederland. JES is al meerdere malen gevraagd door de HvA om wat te vertellen over zelfbeheer, cliëntsturing, cliëntperspectief, eigen kracht en ervaringsdeskundigheid. Zo draagt JES ook een steentje bij aan de opleiding van de toekomstige professionals. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 14

JES heeft tevens de HvA gevraagd naar de mogelijkheden om onderzoek te doen naar de ervaringen van doorgestroomde bewoners van JES en bovenal waar zij nu staan in het leven. Zo kan in kaart worden gebracht (net zoals het onderzoek van Trimbos) wat werkt en niet. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 15

BIJLAGE 1 ---- TRAJECT GO4IT Traject Go4It! JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 16

Inhoud 1. Trajectschema... 18 2. Het traject... 19 2.1 Instroom... 19 2.1.1 Aanmelding... 19 2.1.2 Kennismaking... 19 2.1.3 Intake... 19 2.1.4 Screening... 20 2.1.5 Toelating of afwijzing... 20 2.2 Doorstroom... 20 2.2.1 Proefperiode... 20 2.2.2 Doorstroom fase 1... 21 2.2.3 Doorstroom fase 2... 21 2.3 Zelfstandige woning op naam bewoner... 21 3. Evaluatie... 22 3.1 Evaluatiemomenten... 22 3.1.1 Evaluatie proefperiode... 22 3.1.2 Evaluatie afloop woonovereenkomst... 22 3.1.3 Evaluatie doorstroom fase 1... 22 3.1.4 Evaluatie doorstroom fase 2... 23 3.1.5 Evaluatie JES... 23 4. Ondersteuning... 24 4.1 Ondersteuner JES... 24 4.2 Maatschappelijke werk... 25 4.2.1 Zorg voor bewoners... 25 4.2.2 Zorg voor doorstroom fase 2... 26 4.2.3 Nazorg... 26 JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 17

1. Trajectschema ZELFSTANDIGE WONING OP NAAM VAN BEWONER Zelfstandige woning op eigen naam Zelfstandige woning op eigen naam Fase 2 DOORSTROOM urgentie Fase 1 proefperiode INSTROOM JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 18

2. Het traject De doorloop van het traject is opgebouwd uit drie opeenvolgende onderdelen: 1. Instroom 2. Doorstroom (fase 1 en fase 2) 2.1 Instroom De instroom verloopt via vijf op een volgende fases: Aanmelding Kennismaking Intake Zelfstandige woning op naam bewoner Toelating of afwijzing 2.1.1 Aanmelding Om de doelgroep te bereiken is er een afspraak met verschillende M.O. dat zij mogelijk geschikte onbehuisden kunnen aanmelden bij JES. Onbehuisden die geen gebruik maken van dergelijke M.O. maar wel bekend zijn met JES doormiddel van mond- tot- mond reclame, uitgedeelde pamfletten of via de website kunnen zichzelf aanmelden. Aanmelden kan telefonisch en op locatie. Meewerkende M.O. worden door JES geïnformeerd wanneer de aanmelding zal plaats vinden, dit omdat er niet met een wachtlijst wordt gewerkt. Er kan geen garantie worden gegeven wanneer er plaats beschikbaar zal zijn, aangezien onbehuisden veelal moeilijk te bereiken zijn is het een onmogelijke taak een wachtlijst aan te houden. 2.1.2 Kennismaking De aanmelder wordt uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. In dit kennismakingsgesprek zijn de aandachtspunten als volgt: doelstelling van JES, rondleiding, benodigde documenten t.b.v. de intake en het maken van afspraak voor het intake gesprek. 2.1.3 Intake Het intakegesprek vindt plaats met twee bewoners en een ondersteuner. In dit gesprek komt de reden van dak- en thuisloosheid, persoonlijke en financiële situatie ter sprake. Er wordt besproken wat JES eventueel kan betekenen en verwachten. Ook zal een toetsing formulier van de Veldtafel worden ingevuld door de aanmelder zelf. JES gaat zorgvuldig om met privacy, persoonlijke gegevens zullen daarom niet worden verstrekt aan derden, mits daar toestemming voor wordt gegeven. Voorwaarden: Minimaal twee jaar binding met Amsterdam Zelfredzaamheid Geen psychiatrisch en/of verslavingsproblematiek JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 19

Gemotiveerd om persoonlijke situatie te verbeteren Beheersing Nederlandse taal Willen inzetten voor JES Passen in de bewonersgroep Vereiste documenten: Legitimatie bewijs Bewijs van inkomen Bewijs van zorgverzekering Uittreksel GBA Inschrijving woningnet JES gaat zorgvuldig om met privacy, persoonlijke gegevens zullen daarom niet worden verstrekt aan derden, mits daar toestemming voor wordt gegeven. 2.1.4 Screening De overhandigde documenten en het persoonlijk verhaal zijn onvoldoende bewijs dat de aanmelder voldoet aan de doelgroep van JES. Eventueel geregistreerde psychiatrische en/of verslavingsproblemen kunnen niet door JES worden opgevraagd. Aan de hand van het toetsingsformulier van de Veldtafel kan deze informatie met tussenkomst van de Veldtafel alsnog worden verkregen. 2.1.5 Toelating of afwijzing Het besluit wie door JES wordt geholpen is aan de bewoners. Nadat duidelijk is wie voldoet aan de voorwaarden zullen deze personen worden besproken tijdens de wekelijkse bewoners vergadering. Een meerderheid van stemmen resulteert in aanname. Alle aanmelders krijgen de volgende dag berichtgeving of zij wel of niet zijn aangenomen. 2.2 Doorstroom 2.2.1 Proefperiode Nadat een persoon is aangenomen zal een woonovereenkomst van een half jaar worden aangegaan, met een proefperiode van twee maanden. Binnen veertien dagen na aanname kan de nieuwe bewoner verhuizen naar JES. JES begrijpt als geen ander hoe het leven is als onbehuisde, dagelijkse problemen kunnen een obstakel vormen om zaken te regelen. Het kan zijn dat een persoon voldoet aan de doelgroep en voorwaarden maar niet in staat was alle benodigde documenten te overhandigen. De proefperiode kan in dergelijke gevallen worden gehanteerd als uitstelperiode. Wanneer binnen de proefperiode alsnog blijkt dat een bewoner niet geheel aan de voorwaarden voldoet zal de woonovereenkomst worden beëindigd. De bewoner heeft dan nog veertien dagen de tijd om JES te verlaten. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 20

Tegen het einde van zijn proefperiode wordt de bewoner geëvalueerd. Doormiddel van toetsing op voorwaarden, wordt definitief vastgesteld of de bewoner voldoet aan de gestelde eisen. Is dit niet het geval dan zal de woonovereenkomst worden beëindigd en rest nog veertien dagen tot de bewoner JES moet verlaten. Indien wel aan de gestelde eisen is voldaan dan is er een succesvolle instroom. De bewoner stroomt door naar doorstroom fase 1. 2.2.2 Doorstroom fase 1 Tijdens fase 1 zal de bewoner worden gestimuleerd en gemotiveerd om proactief aan zijn/ haar problemen te werken. De verwachtingen en verplichtingen om door te stromen naar fase 1 zijn: Inschrijven op het woonadres. Naleving van de huisregels. Opstellen als voorbeeldfunctie naar eventuele nieuwe bewoners. Bijdragen aan het zelfbeheer. Kennis van het zelfbeheer overdragen aan nieuwe bewoners. Persoonlijke ontwikkeling. Schuldhulpverlening (indien noodzakelijk). Voorbereidingen treffen m.b.t. zelfstandig wonen. Werken aan terugkeer maatschappij. 2.2.3 Doorstroom fase 2 Bewoner heeft fase 1 succesvol doorlopen en zal een zelfstandige woning betrekken. Een zelfstandige woning betrekken kan op twee verschillende manieren. 1: de bewoner een woning krijgt van de wooncorporatie met ambulante woonbegeleiding, 2: de bewoner maakt direct gebruik van de urgentie die is uitgegeven door de gemeente. In het laatste geval komt de woning direct op eigen naam en kan de bewoner zelf de keuze maken om gebruik te maken van woonbegeleiding. 2.3 Zelfstandige woning op naam bewoner De bewoner heeft in doorstroom fase 2 aangetoond genoeg draagvlak te hebben opgebouwd voor financiële- en maatschappelijke verantwoordelijkheden. De woning wordt op eigen naam gezet, omklappen. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 21

3. Evaluatie Tijdens het traject zal elke fase worden afgerond met een evaluatie. Deze worden hieronder uitgelegd. 3.1 Evaluatiemomenten Er zijn vijf verschillende evaluatiemomenten. 1. Evaluatie proefperiode 2. Evaluatie afloop woonovereenkomst 3. Evaluatie doorstroom fase 1 4. Evaluatie doorstroom fase 2 5. Evaluatie JES 3.1.1 Evaluatie proefperiode Voor de evaluatie proefperiode verwijzen wij door naar hoofdstuk 2.2.1. 3.1.2 Evaluatie afloop woonovereenkomst Deze evaluatie zal plaatsvinden tegen het einde van de woonovereenkomst van zes maanden. Toetsing op voortgang in zaken op persoonlijk en financieel gebied en het draagvlak voor verantwoordelijkheden. Richtlijnen hiervoor zijn de voorwaarden en opgemaakte individuele problemen inventarisatie. Hieruit kan naar voren komen of en waarbij de bewoner extra ondersteuning nodig heeft. Als blijkt dat een bewoner totaal geen aanstalten maakt om problemen op te lossen dan zal de woonovereenkomst niet worden verlengd. 3.1.3 Evaluatie doorstroom fase 1 Wanneer de bewoner boven aan de lijst staat voor doorstroom fase 2 dan zal deze evaluatie plaatsvinden. Ook kan de evaluatie worden gehouden op persoonlijk verzoek van de bewoner. De doorstroom naar een zelfstandige woning vindt plaats op basis van First in First out principe. Indien de bewoner aantoonbaar zijn zaken op orde heeft en overduidelijk klaar is voor een terugkeer in de maatschappij zal de bewoner promoveren naar doorstroom fase 2. Wanneer dat niet het geval is, wordt gekeken naar nummer twee. Nummer een zal in doorstroom fase 1 blijven en weer bovenaan de lijst staan, totdat hij wel klaar is om door te stromen. Toetsing op voortgang in zaken op persoonlijk en financieel gebied en het draagvlak voor verantwoordelijkheden. Richtlijnen hiervoor zijn de voorwaarden en opgemaakte individuele problemen profiel. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 22

3.1.4 Evaluatie doorstroom fase 2 Het zelfstandig wonen wordt begeleid met tussenkomst van Discus. Een woonbegeleider van Discus fungeert als monitor en zal de voortgang regelmatig terugkoppelen naar JES. Aan de hand van een door Discus opgestelde individuele probleeminventarisatie zal, gedurende het woon begeleiding traject van HVO-Querido, regelmatig worden geëvalueerd of de bewoner over voldoende draagkracht beschikt om het zelfstandig wonen voort te zetten zonder tussenkomst van begeleiding. Is dat het geval dan wordt de woning op naam van de bewoner overgeschreven oftewel omklappen. Vanaf het moment dat een woning wordt omgeklapt is de uitstroom bereikt. 3.1.5 Evaluatie JES Vanwege de bijzondere en innovatieve aard van JES, wordt regelmatig de voortgang van JES besproken tijdens de vergaderingen. Zo nodig zal JES het traject of andere plannen aanpassen aan de huidige situatie. Belangrijke punten zijn: Veranderingen door Overheid en Gemeente Samenwerkingsverbanden Interne organisatie Interne en externe communicatie Omgeving Veiligheid Traject Nieuwe projecten Ondersteuning Onderhoud Behaalde resultaten/ niet behaalde resultaten Verloop groepsverband Verloop zelfbeheer Uitgaven Subsidie JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 23

4. Ondersteuning Je Eigen Stek is een plek waar bewoners werken aan hun herstel. Dit houdt in dat zij leren zien waar hun kwetsbaarheden en talenten liggen en dat gebruiken om weer baas te worden over hun eigen leven. De bewoners ontdekken en versterken hun eigen kracht. Doordat de bewoners dezelfde ervaringen hebben en delen, worden deze ervaringen ingezet om elkaar te ondersteunen. De stap wordt hierdoor kleiner om proactief te werken aan de terugkeer in de maatschappij. Ze doen niet alleen beroep op elkaar, maar kunnen ook beroep doen op de ondersteuner die in dienst is bij JES. Of met maatschappelijk werk PuurZuid waar JES een vast contactpersoon heeft. Wanneer ze doorgestroomd zijn, kunnen ze ondersteuning krijgen van Discus. 4.1 Ondersteuner JES JES heeft een ondersteuner in dienst. Zijn taakomschrijving is als volgt: De belangrijkste taak van de ondersteuner van JES is het bewaken van het zelfbeheer en het stimuleren daarvan door individuele-, groeps- en projectbegeleiding te bieden. Ondersteuning bij het individuele proces naar zelfstandig wonen, in samen spraak met het maatschappelijk werk en de externe woonbegeleiders. Ondersteuning bij het groepsproces zoals communicatie. Ondersteuning bij het realiseren van initiatieven en projecten. Ondersteuning bij het verbeteren van de interne organisatie. De ondersteuner vormt een brug naar andere organisaties/netwerken. Dit alles vanuit de methodiek Presentie. Taken bij ondersteuning van bewoners is onder andere: advies geven helpen bij ordenen van de administratie doorverwijzen naar juiste instanties meegaan naar afspraken brieven opstellen een luisterend oor. Bemiddelen bij conflicten tussen bewoners Bemiddelen bij conflicten met instanties/ organisaties Taken bij ondersteuning van zelfbeheer is onder andere: Bewaken van het zelfbeheer Helpen bij nieuwe projecten Helpen met brieven/ plannen opstellen Helpen contacten leggen/ onderhouden Meegaan naar bijeenkomsten Ondersteunen vergadering met instanties/ organisaties Advies geven Ondersteuning notuleren Ondersteuning intake procedure JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 24

De ondersteuner is aanwezig op locatie, in principe is het de bedoeling dat ondersteuning wordt geboden wanneer de bewoners dat zelf aangeven. Bewoners van doorstroom fase 2 kunnen daar ook gebruik van maken. De ondersteuner heeft geheimhoudingsplicht. HVO- Querido verleent JES (organisatie) ondersteuning op juridisch gebied, ook de bewoners kunnen met juridische vraagstukken terecht bij de juridisch medewerkers van HVO. 4.2 Maatschappelijk werk Bewoners zijn gemotiveerd en worden gestimuleerd om aan hun problemen te werken. Om de stap te verkleinen werkt JES nauw samen met PuurZuid ( AMW stadsdeel Zuid ) en Discus ( voorziening voor ambulante woonbegeleiding van HVO- Querido ). De zorg is afgestemd op elk onderdeel van het traject, als volgt: Zorg voor bewoners Zorg voor doorstroom fase 2 Nazorg uitstroom 4.2.1 Zorg voor bewoners PuurZuid ondersteunt de bewoners bij grofweg twee zaken: Sterker worden en het leven weer zelf in de hand kunnen nemen Ondersteuning bij het oplossen van praktische problemen ( regelingen, uitkeringen, belastingen, schulden etc.) en persoonlijke problemen ( verdriet verwerken als dat in de weg zit, beter omgaan met relatie of kinderen, een sociaal leven opbouwen etc.). De bewoners worden individueel begeleid. Samen met een maatschappelijk werker wordt bekeken welke praktische en persoonlijke problemen moeten worden aangepakt. De maatschappelijk werker is onafhankelijk en heeft geheimhoudingsplicht. De maatschappelijk werker geeft advies, bewoners bepalen uiteindelijk zelf welke problemen worden aangepakt en waar. Zo nodig zal de maatschappelijk werker meegaan naar afspraken en telefonisch contact leggen. Ondersteuning bij schulden: Bekijken van de financiële situatie Inkomsten en uitgaven op een rij zetten Oorzaak schulden achterhalen Advies over hoe bewoner de problemen zelf kan aanpakken Bij grote of ingewikkelde problemen wordt geprobeerd of een schuldsanering/ bemiddeling via de GKA mogelijk is Uitleg over voorzieningen die daarvoor noodzakelijk zijn Helpen bij het doen van een GKA- aanvraag Als schuldsanering/ bemiddeling niet lukt dan wordt de bewoner geïnformeerd over de mogelijkheid een hoger beroep te doen op de WSNP Helpen bij het indienen van een WSNP- aanvraag JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 25

Er kunnen bij PuurZuid ook verschillende cursussen worden gevolgd o.a. administratie regelen, opkomen voor jezelf etc. Puurzuid heeft speciaal voor JES een programma opgesteld ter voorbereiding op een nieuw zelfstandig leven in eigen woning. Hierbij komen zaken aan de orde als: Welke vaardigheden zijn er nog nodig om een zelfstandige huishouding te kunnen voeren Hoe een eigen administratie te voeren Hoe beter om te gaan met je eigen geld Hoe je jouw huis prettig en bewoonbaar maakt Hoe maak je nieuwe sociale contacten, welke activiteiten kan je doen Hoe zorg je ervoor om niet eenzaam te zijn Hoe kom je op een slimme manier op voor jezelf Hoe ervoor te zorgen niet in je oude patroon terug te vallen De cursus/ training kunnen de bewoners individueel volgen, ook is een groepstraining mogelijk op aanvraag van JES bij voldoende belangstelling. De bewoners kunnen gratis gebruik maken van alle diensten die PuurZuid biedt. Kosten die PuurZuid maakt voor op maat gemaakte programma s en extra ondersteuning voor JES zullen door JES worden betaald. 4.2.2 Zorg voor doorstroom fase 2 De bewoner betrekt een zelfstandige woning - beschikbaar gesteld door een woningcorporatie - onder woonbegeleiding. In eerste instantie zal het huurcontract op naam komen te staan van HVO- Querido. Het begeleidingstraject loopt vervolgens via Discus. Het begeleidingstraject van de bewoner wordt planmatig aangepakt. Hierbij staat de rehabilitatie methodiek centraal. Er wordt gekeken naar de mogelijkheden van de bewoner en in samenspraak wordt een hulp ondersteuningsplan opgesteld. Dit ondersteuningsplan wordt met een bepaalde frequentie geëvalueerd. Hierbij wordt bekeken hoe de begeleiding in de afgelopen periode is verlopen en de geboekte vooruitgang van de bewoner, vervolgens worden doelen opgesteld voor de volgende periode. De wensen van de bewoner staan hierbij centraal, maar is wel verplicht het inkomen te laten beheren door een budgetteringsinstantie, zodat de vaste lasten met zekerheid worden voldaan. Wanneer JES, Discus en de bewoner van mening zijn dat het woon- begeleidingstraject succesvol is doorlopen, kan de bewoner worden voorgedragen bij de woningcorporatie voor het op eigen naam krijgen van het huurcontract, oftewel omklappen. Als dit door de woningcorporatie wordt gehonoreerd dan wordt de woning omgeklapt. 4.2.3 Nazorg Er is hard gewerkt om dit stadium te bereiken, zelfstandig wonen zonder begeleiding en zaken op orde. De bewoner heeft het traject succesvol doorlopen, JES en de bewoner hebben samen hun doel JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 26

bereikt. Toch kan de persoon nog een tijd terugvallen op JES als er behoefte is aan ondersteuning, sociale contacten of puur vanwege betrokkenheid. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 27

BIJLAGE 2 ---- GROEPSWONINGEN Groepswoningen JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 28

Inhoud 1. Inleiding... 30 2. Probleemstelling: terugval door zelfstandig wonen... 31 2.1 Samenhang financiën en sociale isolatie... 31 2.2 Ontvreemding zelfstandig wonen... 31 2.3 Probleem voor JES... 31 3. Groepswoningen... 32 3.1 waarom?... 32 3.2 Vormgeving... 32 3.2.1 Voorwaarden... 32 3.2.2 Ondersteuning... 32 3.2.3 Uitval bewoner groepswoning... 32 3.2.4 Aantal groepswoningen... 33 3.2.5 Omgeving groepswoningen... 33 3.2.6 Aantal bewoners groepswoning... 33 3.2.7 Inrichting groepswoning... 33 3.2.8 Indeling groepswoning... 33 JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 29

1. Inleiding Momenteel is het doorstromen naar een zelfstandige woning voor een persoon de enige vorm. Ervaring geeft steeds meer te kennen dat in bepaalde situaties het alleen wonen juist leidt tot een terugval naar een verslechtte maatschappelijke positie. JES is daarom aan het kijken naar extra opties, groepswoningen bieden hiervoor een oplossing. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 30

2. Probleemstelling: terugval door zelfstandig wonen Gedurende het zelfstandig wonen ontstaan situaties die een terugval naar een verslechtte maatschappelijke positie als gevolg kunnen hebben. Deze situaties kun je grofweg onderverdelen in twee hoofdzaken: Samenhang financiën en sociale isolatie Ontvreemding zelfstandig wonen 2.1 Samenhang financiën en sociale isolatie Een aantal bewoners van JES heeft een betaalde baan, maar het merendeel ontvangt een bijstandsuitkering. Ook komt het vaak voor dat er een beroep moet worden gedaan op schuldhulpverlening. Zelfstandig wonen brengt de nodige kosten met zich mee. Met een bijstandsuitkering en of schuldhulpverlening is er een behoorlijk krappe bestedingruimte, de ene persoon heeft daar geen moeite mee de ander zal extra gemotiveerd zijn om een betaalde baan te vinden. Niet iedereen heeft dit vooruitzicht. Oudere dak- en thuislozen hebben weinig toekomstperspectief op de arbeidsmarkt en blijven in deze uitzichtloze vicieuze cirkel hangen. Weinig bestedingsruimte betekent letterlijk dat je niks anders kan doen eten en thuiszitten op den duur leidt dit tot een behoorlijke vereenzaming. Uit verveling gaat men uiteindelijk toch geld uitgeven dat er eigenlijk niet is met de nodige gevolgen. Deze stressbom van financiële problemen, sociale isolatie, verveling en uitzichtloosheid is juist vaak het proces waardoor velen dakloos zijn geworden. 2.2 Ontvreemding zelfstandig wonen Vanuit JES komt naar voren dat bewoners die langdurig ( minimaal 15 jaar ) leven in het daklozen circuit zo ontvreemd zijn van het zelfstandig wonen dat zij niet alleen willen wonen. 2.3 Probleem voor JES Uit ervaring blijkt dat juist de oudere personen ( leeftijd 50+ ) in deze situaties een behoorlijk grote kans op terugval hebben, ook wordt regelmatig door bewoners van JES aangegeven dat zij zich hiervan bewust zijn en dit graag willen voorkomen. De gemiddelde leeftijd binnen JES ligt behoorlijk hoog. Doordat er nog geen mogelijkheden zijn voor deze situatie heeft dat een negatieve invloed op de doorstroom. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 31

3. Groepswoningen 3.1 Waarom? Voordelen van een groepswoning: Door met meerdere mensen in een huis te leven voorkom je sociale isolatie Kosten delen betekent grotere bestedingsruimte en financiële rust Er is een directe sociale controle, bijv. ter voorkoming van terugval Bevordert doorstroom binnen JES Blijvende betrokkenheid bij JES is goed voor de kennisoverdracht van zelfbeheer naar nieuwe bewoners Er is een duidelijke vraag naar deze vorm van zelfstandig leven 3.2 Vormgeving De groepswoning is een tweede doorstroom optie en een vorm van zelfstandig leven. Het is bedoeld voor permanente bewoning. Dit is een uitbreiding van JES, de groepswoningen zullen dan ook op naam komen te staan van HVO- Querido die de financiële verplichting aan de woningbouw voldoet. Er is geen sprake van omklappen. 3.2.1 Voorwaarden De bewoner kiest vrijwillig voor deze doorstroom mogelijkheid Bewoner voldoet aan de gestelde eisen zoals vermeld in het trajectplan Budgetbeheer Ondersteuning vanuit JES Blijvende betrokkenheid bij JES m.b.t. kennisoverdracht zelfbeheer Vooraf afspraken maken over de taken zoals o.a. schoonmaken De bewoners betrekken de groepswoning tegelijkertijd Een overduidelijke goede omgang tussen alle personen in de groep 3.2.2 Ondersteuning Er is regelmatig contact tussen bewoners van de groepswoning en een ondersteuner van JES. Dit met de bedoeling om op de hoogte te blijven van de situatie in de groepswoning, onderhoud woning, omgang in de groep, aanbod hulp bij uiteenlopende problemen en om de betrokkenheid bij JES te behouden. 3.2.3 Uitval bewoner groepswoning Het kan voorkomen dat de bewoners uiteindelijk toch niet ( niet meer) goed met elkaar omgaan. Ook kan het zijn dat een bewoner na verloop van tijd toch wel vind dat hij/ zij zelfstandig kan wonen. Een bewoner terugnemen in JES of een urgentie toewijzen, daar zal over gestemd moeten worden. JES Stand van zaken en toekomstvisie oktober 2011 32