Kansen pakken! Integraal accommodatiebeleid gemeente Zundert Achtmaal en Wernhout 4 november 2009 ICSadviseurs
Doelstelling bijeenkomst Achtmaal en Wernhout 1. Waarom een accommodatiebeleid voor de gemeente? 2. Wat gaan we doen en wat moet het opleveren? 3. Hoe willen we werken en waarom? 4. Wat betekent dat voor Achtmaal en Wernhout? 5. Hoe ziet het vervolgtraject eruit? 6. Niet werk overdoen, maar vanuit samenhang denken. 7. U kunt meedenken en werken!
Werkwijze Werken aan de toekomstige foto van de kern: goede basisvoorzieningen met een sterk karakter; We denken in termen van duurzame exploitatie, waarbij organisaties en gebruikers de verantwoordelijkheid over een voorziening mede vormgeven op basis van heldere uitgangspunten; Dat noemen we maatschappelijk rendement, waarbij accommodaties duurzaam benut en bezet worden; We stellen een meerjarenaccommodatieplan voor de gemeente en de kernen op, op basis van een 0-meting en een integrale benadering van sociale en fysieke vraagstukken.
Observaties Vanaf 1980 is de Gemeente Zundert, gegroeid met 3.000 inwoners. De prognose is een groei met nogmaals 500 inwoners waarna tot 2020 de bevolkingsaantallen stabiliseren.
Observaties Totaal aantal inwoners Wernhout Achtmaal Gemeente Zundert 1992 2.181 1.650 19.137 1996 2.267 1.715 19.888 2000 2.345 1.740 20.155 2004 2.540 1.730 20.435 2008 2.994 1.691 20.797 Bron: CBS - Bevolkingsstatistiek
Anders kijken naar accommodaties N=ÑìåÅíáÉ=áå=N=ÖÉÄçìï ^~åäçç=äéé~~äí=îê~~ö aé=öéãééåíé=üçìçí=áå=ëí~åç cçåìë=çé=çåçéêüçìç=éå=~ñëåüêáàîáåö sééä=âä~åüíéå=çîéê=çé=ìáíîçéêáåö cäéñáäéäé=öéäçìïéå jééê=~åíáîáíéáíéå=ã~âéå=~~åíêéââéäáàâ déãééåíé=ñ~åáäáíééêí cçåìë=çé=éñéäçáí~íáé=éå=çììêò~~ã=äéüééê wçéâéå=å~~ê=â~åëêáàâé=ë~ãéåü~åö
Het gezamenlijke doel 1. Leefbare en vitale dorpen binnen een vitale gemeente; 2. Aantrekkelijk voor jong en oud; 3. Met een goede balans tussen wonen, werken en welzijn; 4. Met goede basisvoorzieningen voor alle inwoners; 5. Die goed gebruikt worden, nu en in de toekomst.
Van Spiegel naar bewustwording
Hoe is nu? (de spiegel) De gemeente krijgt vaak (ad-hoc) aanvragen in het kader van accommodatiebeleid (nieuwbouw, verbouw, renovatie, sloop, verplaatsing van voorzieningen); Vanuit de gemeenschap komen er steeds meer klachten over het niveau van de voorzieningen en de exploitatie ervan; Een aantal voorzieningen kent een kwetsbare exploitatie; Het is moeilijk om de aanvragen te waarderen en daardoor te prioriteren; Daarnaast; de middelen zijn niet beschikbaar om alle keuzen te honoreren, zeker niet op de korte termijn; De politiek bepaalt vaak de prioritering en toekenning van aanvragen.
Observaties Bevolking lft. -14 jaar Bevolking lft. 15-29 jaar Bevolking lft. 30-44 jaar Bevolking lft. 45-64 jaar Bevolking lft. 65-74 jaar Bevolking lft. 75+ jaar Bron: 1980 1990 2000 2010 Gemeente Zundert 23% 18% 19% 16% Nederland 23% 18% 19% 18% Gemeente Zundert 27% 24% 16% 17% Nederland 25% 25% 19% 18% Gemeente Zundert 20% 24% 25% 19% Nederland 21% 24% 24% 21% Gemeente Zundert 20% 23% 25% 32% Nederland 20% 21% 24% 28% Gemeente Zundert 6% 7% 9% 9% Nederland 7% 7% 8% 9% Gemeente Zundert 4% 5% 5% 8% Nederland 5% 5% 6% 7% ABF Research - Primos prognose 2007 en CBS - Bevolkingsstatistiek 2020 12% 16% 16% 19% 17% 18% 33% 28% 13% 11% 10% 8% Gemeente Zundert, ontgroent en vergrijst harder dan het landelijke gemiddelde.
Observaties Bevolkingsopbouw kernen 2008 Zundert Klein-Zundert Wernhout Achtmaal Rijsbergen Totaal Bevolking totaal 7.359 2.569 2.994 1.691 6.184 20.797 tot 14 jaar 14,5% 22,1% 15,4% 16,5% 18,2% 16,8% 15-24 jaar 10,7% 12,5% 11,8% 10,7% 11,0% 11,2% 25-34 jaar 10,7% 5,5% 15,7% 9,0% 8,3% 10,0% 35-44 jaar 13,5% 19,4% 16,5% 16,8% 14,7% 15,3% 45-54 jaar 15,5% 19,2% 16,4% 18,0% 17,7% 16,9% 55-64 jaar 14,2% 9,6% 13,2% 13,6% 15,0% 13,7% 65-74 jaar 10,5% 6,5% 7,1% 7,2% 8,6% 8,7% 75-84 jaar 7,7% 4,7% 3,8% 6,1% 5,6% 6,0% 85+ jaar 2,6% 0,8% 0,6% 0,9% 1,3% 1,6% De bevolkingsopbouw in de kern Achtmaal is vergelijkbaar met het gemiddelde van de gemeente. In Wernhout is het percentage ouderen iets lager in vergelijking tot het gemeente niveau.
Observaties Verkooppunten per 1.000 inwoners Zundert Klein- Zundert Wernhout Achtmaal Rijsbergen Gemeente Zundert Provincie Noord- Brabant Totaal 19,5 7 4,5 7 11,2 12,3 13,1 Dagelijks Aanbod 2,6 0,4 0,3 0,6 2 1,6 1,6 Mode & Luxe 3,7 0 0,6 0 0,7 1,6 2 Vrije Tijd 0,7 0 0 0,6 0,7 0,5 0,6 In / Om Huis 3,1 0,8 0,6 0,6 1,6 1,8 1,9 Overig Detailhandel 0,5 0,4 0 0 0 0,2 0,3 Transport & Brandstoffen 1,1 1,9 0,6 0,6 0,7 1 1,3 Leisure 3,8 3,1 1,6 2,3 3,3 3,1 2,6 Diensten 2,9 0,4 0 1,8 2,1 1,8 2,1 Leegstand 1,1 0 0,6 0,6 0,3 0,6 0,7 Bron: Locatus De detailhandel concentreert zich in de kernen Zundert en Rijsbergen. Het gemeentelijke niveau ligt iets onder het gemiddelde van de provincie Noord-Brabant
Observaties Achtmaal Sport Cultuur / welzijn / ontmoeting Onderwijs Zorg
Observaties Maatschappelijke activiteiten/ accommodaties in Achtmaal Naam Gemeenschapshuis de Nachtegaal RK De Wegwijzer Sportvelden VV Achtmaal diverse activiteiten van lokale verenigingen en verhuur ruimten voor bijeenkomsten Basisonderwijs Voetbal activiteiten / gebruik bouwjaar 1968 1974 1968
Observaties Zomaar een greep uit de activiteiten binnen Achtmaal: servicepunt Achtmaal dorpsfeestcomité Achtmaal wandelcomité Achtmaal werkgroep Tuin- en erfwedstrijden Gilde St. Cornelius Militair historisch museum KPJ Achtmaal Zorgboerderij De Piekhoorn KBO Katholiek Bond van Ouderen KBV De Eendracht Kruisboogverenigingen De Toekomst en Komst des Vredes Buurtschappen en verenigingen fanfare/harmonie/majorettes St. Martinus V.V. Achtmaal.
Observaties Wernhout Sport Cultuur / welzijn / ontmoeting Onderwijs Zorg
Observaties Maatschappelijke activiteiten/ accommodaties in Wernhout Naam activiteiten / gebruik bouwjaar Gemeenschapshuis De Wierenbos Gymzaal St. Jozef school Sportvelden VV Wernhout diverse activiteiten van lokale verenigingen en verhuur ruimten voor bijeenkomsten Gym Basisonderwijs Voetbal 1961 1972 2001 1968
Observaties Zomaar een greep uit de activiteiten binnen Wernhout Hé cabaret & theatergroep Stichting Wieler comité Wernhout Gilde St. Ambrosius Fanfare Wernhout Vooruit Gemengd koor Sursum Corda Zanggroep Belcanto Wernhouts amateur toneel Stichting comité Koninginnedagviering Wernhout KBO Katholiek Bond van Ouderen Gymvereniging Olympia Luchtbuksvereniging Strijd is Ons Streven Buurtschappen en verenigingen V.V. Wernhout
Observaties Leerling-prognose uit de rapportage toekomst primair onderwijs Zundert. Leerling-prognose 2006 2008 2010 Bs. St. Anna 235 223 219 Bs. St. Antonius 356 303 224 Bs. Van de Wall 129 110 97 Bs. St. Aloysius 208 173 173 Bs. St. Jozef 297 271 249 Bs. De Wegwijzer 140 147 139 Sint Bavo 23-klassige basisschool, prognose n.b.
Voorzieningenschijf Buitensport/sporthal Voortgezet onderwijs volwassenenonderwijs kern gemeente regio provincie Sport aanbod Bibliotheek jongerencentrum Speciaal basisonderwijs (Brede) school gymzaal Kinderopvang Buitenschoolse opvang Dorpshuis (cultuurhuis) Speelplaatsen trapveldjes
Basisvoorzieningen in een leefbare kern Wat zijn basisvoorzieningen in een kern: 1. Goed woonklimaat (waaronder woningaanbod (voor jonge starters); 2. Onderwijs (0-12 jarigen); 3. Een goede zorgstructuur (ouderen/ aanwezigheid van arts); 4. Detailhandel (combinatie winkels, bank,postkantoor); 5. Cultuur en welzijn (buurthuis/ kinderopvang/ buitenschoolse opvang); 6. Mogelijkheid tot sporten (is geen keuzecriterium). Wanneer je deze voorzieningen aantast verdwijnen mensen (gezinnen) uit de kern of vestigen ze er minder snel.
De vijf gouden regels 1. Een voorziening is nu en in de tijd duurzaam te exploiteren; 2. Een voorziening kan op toekomstige ontwikkelingen inspelen; 3. Er ligt een duidelijke relatie tussen investering en de wijze van exploitatie; gastvrij voor jong en oud en goed bereikbaar; 4. Een voorziening is samenhangend waarbij activiteiten elkaar versterken; 5. Gemeente met partners investeren in netwerken en samenhangende ruimtelijke oplossingen en niet meer in het in stand houden van moeizaam te exploiteren monofunctionele gebouwen.
Kader besluitvorming Een leefbare kern kent een duurzame sociale, fysieke en economische basis, nu en in de toekomst; Een leefbare kern kent noodzakelijke basisvoorzieningen en wenselijke basis + voorzieningen; Toekomstige investeringen doet de gemeente alleen maar in voorzieningen die samenhangend (clustering) zijn en duurzaam te exploiteren zijn; De exploitatie van een voorziening moet vanuit de kern duurzaam en structureel te voeren zijn; Exploitatie is het gebruik door mensen in de tijd van een voorziening (organisatie en georganiseerd aanbod); Hoe kun je met je inzet (middelen en mensen) een maximaal resultaat halen in de tijd? Je kunt niet alles los van elkaar doen! Het niveau van voorzieningen kan per dorp verschillen en wordt vanuit gemeentelijk en zelfs regionaal perspectief beoordeeld.
Aanzetten vervolgtraject Per dorp met een vertegenwoordiging in een meedenkgroep; Donderdag 12 november Donderdag 26 november Woensdag 9 december Het maken van keuzen daarbinnen zodat de voorzieningen in de tijd duurzaam te exploiteren zijn; Met vertegenwoordigers vanuit onderwijs, welzijn, zorg, commerciële voorzieningen en sport; Die de komende maand drie keer bij elkaar kunnen komen.
Informatie over het vervolg Reactie op aanvullingen rapport; Voor opgave in de meedenkgroep. Via: Kees Schijvenaars: k.schijvenaars@zundert.nl 076-599 55 22 of Ben de Vor: bdevor@icsadviseurs.nl / 06-2061 1938