Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het opleidingsstatuut (OS) opgenomen die horen bij de Onderwijs- en examenregeling (OER). Hierin wordt het onderwijs van de opleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands (voltijdopleiding) in 2016-2017 op de HAN, nader uitgewerkt. De beschrijvingen betreffen het majordeel van de opleiding (210 studiepunten). Het minordeel (30 studiepunten) het deel van de opleiding waarin je keuzes maakt om je te verbreden of verdiepen om je in jouw beroepsuitoefening te kunnen profileren is hier niet opgenomen. De belangrijkste en ook het grootste deel betreft de beschrijving van de inhoud van de onderwijseenheden (OWE s) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands (voltijdopleiding) op de HAN. Dit geeft je een gedetailleerd beeld van de inrichting van de opleiding. Ze beschrijven de vier studiejaren zoals ze in het studiejaar 2016-2017 zijn ingericht. Je kunt hier ook zien welke prestaties in 2016-2017 moeten worden verricht om voldoendes te behalen voor de tentamens in deze opleiding. Enkele tentamens dragen het predicaat integrale toets. Dit zijn tentamens waarin de student aantoont dat hij de onderlinge samenhang van onderwijsinhouden begrijpt en kan hanteren in het praktische handelen. Over de gehele opleiding leg je in totaal drie keer een integrale toets af. Deze integrale toetsen zijn ook opgenomen in het overzicht van de onderwijseenheden. Inhoud Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 9 Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 65
Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd
Programma- en tentamenoverzicht propedeuse Nederlands (jaar 1) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Taalvaardigheid 1 (7,5 studiepunten) Taalbeschouwing en oriëntatie op onderzoek (7,5 studiepunten) Taal en verbeelding en oriëntatie op ontwerpen (7,5 studiepunten) Oriëntatie op lesgeven owk 1a (7,5 studiepunten) Taalvaardigheid 2 (7,5 studiepunten) Taalbeschouwing en onderzoek (7,5 studiepunten) ILS-Ne616/1 ILS-Ne617/1 ILS-Ne618/1 ILS-Ne619/2 ILS-Ne620/1 ILS-Ne621/1 BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester en periode Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 2 Periode 3 en 4 Semester 2 Periode 3 en 4 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V Toetsperiode en eis 1 ste kans 2 de kans Kennis- en vaardigheidstoets leesvaardigheid 1 Leesvdh 1 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Dossier schrijfvaardigheid 1 DS schrijfvdh Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets bkos KT bkos Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Vaardigheidstoets lesontwerp bkos lesontw bkos voldaan P1 en 2 P1 en 2 Kennistoets taalkunde KT taalkunde Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak onderzoek taalkunde LTozTaalkunde Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets zinsontleding KT zinsontled Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets werkwoordspelling KT wwspelling voldaan P1 en 2 P3 en 4 Kennis- en vaardigheidstoets directe instructie en ontwerpen DirInstr&ontw Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets verhaalanalyse verhaal anal Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Dossier verwerkingsopdrachten DS fictie Voldaan P2 P3 Leertaak tafelpresentatie activerende didactiek tafelpresent Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk1a) KT ori lesg Cijfer: min. 5,5 P1 P2 ILS-taaltoets ILS taaltoets V P1 P3 Kennis- en vaardigheidstoets leesvaardigheid 2 leesvdh 2 Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Dossier schrijfvaardigheid 2 Schrijfvdh 2 Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Vaardigheidstoets mondelinge taalvaardigheid mond taalvdh Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Kennistoets woordbenoemen KT woordben Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Kennistoets taalvariatie KT taalvariat Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak onderzoek naar adolescenten adolescenten Cijfer: min. 5,5 P4 P4
Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Taal en verbeelding en docentvaardigheden (7,5 studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b (7,5 studiepunten) ILS- Ne633/1 ILS- Ne634/2 BT1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT2 Begeleiden van lerende(n) Semester 2 periode 3 en 4 Semester 2 periode 3 en 4 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Vaardigheidstoets presentatie jeugdliteratuur jeugdliterat Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Dossier leesdagboek DS fictie Voldaan P4 P4 Dossier ict-vaardigheden DS ICT-vdh Voldaan P4 P4 Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 PFbeo integr1 Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl1 Eindbeo wpl1 Cijfer: min. 6,0 P3 n.v.t Kennistoets onderwijskunde 1b KT ok1b Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak praktijkonderzoek LT prak oz Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Vaardigheidstoets drama VT Drama 1 Cijfer: min. 5,5 P4 P4 4
Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Nederlands (jaar 2) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Didactiek van taalvaardigheid en taalbeschouwing (7,5 studiepunten) Taal en onderwijs in maatschappelijke context (7,5 studiepunten) Toegepaste taalkunde (7,5 studiepunten) Passend taalonderwijs (7,5 studiepunten) Taal en verbeelding en didactiek (7,5 studiepunten) ILS-Ne623/1 ILS-Ne624/1 ILS-Ne625/1 ILS-Ne626/1 ILS-Ne627/2 BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 en 2 Periode 1, 2, 3, 4 Semester 1 en 2 Periode 1, 2, 3, 4 Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1 en 2 Periode 1, 2, 3, 4 Semester 1 en 2 Periode 1, 2, 3 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V Toetsperiode en eis 1 ste kans 2 de kans Leertaak presentatie lesontwerp zakelijk lezen LT lezen Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak presentatie lesontwerp zakelijk schrijven LTschrijven Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak didactiek taalbeschouwing LT taalbesch Cijfer: min. 5,5 P4 augustus Leertaak presentatie lesontwerp mondelinge taalvaardigheid LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Dossier school en media DSschoolmedia Cijfer: min. 5,5 P4 augustus Leertaak presentatie onderwijsontwikkelingen LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets pragmatiek KTpragmatiek Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets taalverwerving en NT2 KTtaalverwerv Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets NT2-didactiek KT NT2 did Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Taalassistentschap NT2 Taalass NT2 Voldaan P2 P3 Kennistoets didactiek spelling KT did Spell Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak presentatie didactiek spelling LTpresentatie Voldaan P1 P2 Leertaak feedback taal en zorg LT taal&zorg Cijfer: min. 5,5 P4 augustus Kennis- en vaardigheidstoets taal en zorg KT&vdht T&Z Cijfer: min. 5,5 P4 augustus Leertaak ontwerpen bijdrage jeugdliterair tijdschrift LTtijdschift Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak fictieblog LT leeslogb Voldaan P2 P3 Kennistoets poëzieanalyse KT poezie ana Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak presentatie lessenserie poëziedidactiek LTpoezie did Voldaan P4 P4 Kennistoets literatuurgeschiedenis 1880-1945 KT 1880-1945 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets literatuurgeschiedenis 1945- heden KT 1945-heden Cijfer: min. 5,5 P2 P3 5
Leren lesgeven owk 2a (7,5 studiepunten) ILS-Ne628 BT1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands Semester 1 Periode 1 en 2 Kennistoets leren lesgeven KT leren lesg Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak persoonlijk beroepsbeeld LT prs berbld Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Vaardigheidstoets Drama 2 VT drama 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Vaardigheidstoets Spreken voor de klas VT Spreken V P1-4 1 P1-4 2 Leren begeleiden owk 2b ILS-Ne629 BT2 Begeleiden van lerende(n ) Semester 2 Periode 3 en 4 Kennistoets leren begeleiden KT leren beg Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling WPL2A Eindbeo wpl2a Cijfer: min. 6,0 P4 n.v.t. (7,5 studiepunten) Leertaak positief leef- en leerklimaat Lt pos L&L Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Vakdidactiek en onderzoek (7,5 studiepunten) ILS-Ne635/1 BT1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands Semester 2 Periode 3 en 4 Dossier vakdidactiek DS vakdid Voldaan P4 augustus Leertaak verslag onderzoek leergang Lt OZ leerg Cijfer: min. 5,5 P4 augustus 1 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 2 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 6
Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Nederlands (jaar 3) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Taal over de grenzen (7,5 studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 2 (22,5 studiepunten) ILS-Ne636/1 ILS-Ne637/2 BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT2 Begeleiden van lerende(n) BT3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie Semester 1 Periode 1 Semester 1 periode 1 en 2 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets interculturele gespreksvoering KT intercult Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak wereldtaalkunde LT wereldtaal Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak internationale (jeugd-)literatuur/uitwisseling programma Antwerpen Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 2 Eindbeoordeling wpl 2B Dossier leertaken onderwijskunde Dossier lesgeven met ict LT int. jeugd Cijfer: min. 5,5 P2 P3 PFbeo WPL2B Eindbeo WPL2B LT OWK DS lesg ICT Cijfer: min. 5,5 Cijfer min 6,0 Cijfer: min. 5,5 Cijfer: min. 5,5 P2 P3/4 P2 P2 P1 N.v.t. P3 P2 Kennistoets Taalverwervingsgericht lesgeven Leertaak studentassistentschap Leertaak lessenserie (onderzoeksleertaak) KT Tvgl Cijfer: min. 5,5 P1 P2 LT stud. ass Voldaan n.v.t. n.v.t. LT onderzoek Cijfer: min. 5,5 P2 P3 7
Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse Nederlands (jaar 4) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Integraal handelen in de beroepspraktijk 3 30 stp Onderzoek eindfase 15 stp Taal en School (15 studiepunten) ILS-Ne640/2 ILS-Ne639 ILS-Ne638/2 BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester en periode Semester 1 en 2, periode 1 t/m 4. Semester 1 en 2, periode 1, 2, 3 en 4 Hele jaar Integrale toetsing Tentaminering Portfoliobeoordeling integraal handelen 3 Code Alluris Pfbeo wpl3 Cijfer / V en eis Cijfer: min. 5,5 1e kans Toetsperiode 2e kans P1 - P4 P1 -P4 Eindbeoordeling wpl 3 Eindbeo wpl3 Cijfer: min 6.0 P1 - P4 N.v.t. Landelijke Kennistoets Nederlands (Alleen voor studenten die in 2011 of later zijn gestart met de opleiding) Onderzoeksverslag (schriftelijke verslaglegging) Dossier vrije ruimte incl. voorbereiden afstuderen LKT Ned Cijfer min 6,0 Nov/dec Mei/juni Oz verslag Cijfer min 6,0 P1-4 P1-4 DS vrije rui V n.v.t. n.v.t. Dossier taalbeleid en taalgericht vakonderwijs DS taalbeleid V P3 P4 Kennistoets taalverwervingsgericht lesgeven KT Tvgl Cijfer: min 5,5 P1 P2 8
Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd 9
Onderwijseenheid Taalvaardigheid 1 Code Opleiding ILS-Ne616/1 Opleiding tot leraar van de 2de graad Nederlands Doelgroep Studenten propedeuse, jaar 1 Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Lesontwerp, dossier 7,5 studiepunten 210 studiebelastingsuren: - 60 uur contacttijd - 150 uur zelfstudie Samenhang met andere onderwijseenheden Samenhang met andere leerlijnen Leesvaardigheid 1: 24 lesuren in periode 1 Schrijfvaardigheid 1: 16 lesuren in periode 2 Brede kijk op spelling: 40 lesuren in periode 1 en 2 De contacttijd is inclusief eventuele responsiecolleges en inzage en/of bespreking van deeltentamens. Deze owe maakt deel uit van de leerlijn Taalvaardigheid en hangt inhoudelijk samen met de owe Taalvaardigheid 2. Daarnaast is er samenhang met de owe Taal en verbeelding en oriëntatie op ontwerpen omdat in beide owe s sprake is van aandacht voor het ontwerpen van lessen. De owe sluit bovendien aan bij de owe Taalbeschouwing en oriëntatie op onderzoek en past in de leerlijn Onderzoek van de opleiding; de studenten doen in het kader van de cursus Brede kijk op spelling een onderzoekje. Brede kijk op spelling: Er is samenhang met de leerlijn ict: studenten bereiden in duo s of groepen een spellingcollege voor en dienen daarbij gebruik te maken van de voor de hand liggende tools (PowerPoint, Prezi etc.). Ook het gebruik en / of het verkennen van online spellingtools of spellingprogramma s wordt aanbevolen en eventueel tijdens de colleges behandeld. 10
Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving N.v.t. In deze onderwijseenheid werkt de student aan het verbeteren van zijn eigen leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en spellingvaardigheid. Daarnaast komen theoretische concepten uit de kennisbasis aan de orde. Leesvaardigheid 1 In deze cursus werkt de student aan zijn eigen leesvaardigheid middels het lezen van verschillende tekstsoorten (informerend, beschouwend en betogend) over tal van onderwerpen. De diverse leesstrategieën zullen hierbij centraal staan. Verder oefent de student in het analyseren van zakelijke teksten met behulp van de methode interactieve tekstanalyse, top-down/bottom-up. Tevens komt het samenvatten van zakelijke teksten aan de orde. Daarnaast wordt in deze owe aandacht besteed aan uitbreiding van de woordenschat van de student. Schrijfvaardigheid 1 Schrijfvaardigheid 1 borduurt voort op datgene wat bij Leesvaardigheid 1 aan de orde is gekomen: aandacht voor schrijfstrategieën, oriëntatie op de schrijfopdracht en het maken van een schrijfplan. Het programma werkt toe naar een lange tekst als eindopdracht, waarbij aandacht is voor schrijven en herschrijven op basis van peer review en voor het verzamelen en selecteren van de benodigde informatie. Daarnaast is er aandacht voor correct, begrijpelijk en boeiend taalgebruik en voor stijlfiguren. De cursus wordt afgesloten met een eindtekst met bijbehorend dossier. Brede kijk op spelling Een docent heeft kennis van het Nederlandse spellingsysteem en van de geschiedenis van de spelling. Daarnaast heeft een docent inzicht in de struikelblokken in de spelling. Daarom wordt aandacht besteed aan de (nieuwe) spelling van 2005 en (opvattingen over) spellingonderwijs. Kennisbases Vak Thema Categorie/kernconcept 11
Leesvaardigheid 1 Schrijfvaardigheid 1 Brede kijk op spelling 3. Taalvaardigheid: leesvaardigheid 6. Taalvaardigheid: schrijfvaardigheid 7. Taalbeschouwing: taalstructuren en welgevormdheid 3.1 Teksten en kenmerken Archetypen: informerend, beschouwend, betogend, amuserend/diverterend, overhalend 3.2 Leesproces en leesstrategieën Leesstrategieën: vaststellen van leesdoel, kiezen van adequate strategie zoals oriënterend, globaal, intensief en kritisch lezen; herkenning van tekstverbanden en tekststructuren; verschil feiten en meningen; herkenning en waardering van argumentatiestructuren; metacognitieve strategieën: reflectie op de leestaak, sturing van aanpak; 6.2 Schrijfproces en schrijfstrategieën Theorieën over het schrijfproces en schrijfvaardigheid; samenhang tussen tekstopbouw en structuur; strategieën bij het schrijven: zoals de oriëntatie op de taak, sturing van het proces (schrijfplan maken, informatie verwerven, verwerken en verstrekken), feedback op proces en product (inclusief herschrijven); stijlkenmerken: zoals het verschil formeel informeel taalgebruik, redundantie, aandacht voor lay-out, interpunctie en tekstverzorging; inzicht in problemen bij de uitvoering van het schrijfproces; zoals een te geringe woordenschat, stijlproblemen, zinsbouwfouten, structureerproblemen; schrijfblokkades. 7.3 Spelling Beginselen van de Nederlandse spelling: basisbeginsel, standaarduitspraak; nevenbeginselen: gelijkvormigheid, analogie en etymologie. 12
Beoordelingscriteria 1. Vakdidactiek 1.3 Onderwijsproces: leeractiviteiten, leermiddelen, werkvormen Lesontwerp en lesuitvoering: plannen, ontwikkelen, maken, uitvoeren en evalueren van effectief en aantrekkelijk onderwijs Nederlands In de studiewijzer worden criteria per deeltentamen beschreven als onderdeel van de toetsprocedure. De beoordelingscriteria zijn gekoppeld aan de Dublindescriptoren (professionele standaard) en de landelijk vastgestelde Kennisbasis voor het vak Nederlands. Dublindescriptoren Kennis en inzicht Toepassen van kennis en inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden Deeltentamen: vaardigheidstoets lesontwerp bkos De student maakt een lesontwerp waarin hij laat zien dat hij hoofd- en bijzaken kan onderscheiden en dat hij de principes van het directe-instructiemodel kan toepassen. Deeltentamen: Dossier schrijfvaardigheid 1 De student laat in een portfolio aan de hand van een aantal geschreven en herschreven teksten plus bijbehorende opdrachtuitwerkingen zien dat hij kennis heeft van de essentiële aspecten van het schrijfproces en dat hij individueel en middels peer review kan reflecteren op zijn eigen schrijfproces en schrijfvaardigheid. De student schrijft tevens voor zijn portfolio een informatieve eindtekst van 1000 woorden, gericht op lezers van een populair-wetenschappelijk tijdschrift, waarvan de tweede versie na peer review beoordeeld wordt op inhoud, tekststructuur, zinsbouw, publiekgerichtheid en tekstverzorging. Deeltentamen: kennistoets bkos De student beheerst de kennis van het subdomein 7.3 spelling zoals beschreven op eindniveau in de landelijke vakkennisbasis Nederlands. Deeltentamen: Kennis- en vaardigheidstoets leesvaardigheid 1 13
De student maakt een tentamen waarin getoetst wordt of hij in staat is met behulp van de interactieve tekstanalysemethode een tekst te analyseren en te interpreteren aan de hand van tekstafhankelijke en tekstonafhankelijke vragen bij twee verschillende langere beschouwende of informerende teksten. Tentaminering Deeltentamen: Kennis- en vaardigheidstoets leesvaardigheid 1 Code: Leesvdh 1 C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 1 en 2 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 60% van het totaal te behalen punten 135 minuten 14
Verplicht onderwijsmateriaal Deeltentamen: Dossier schrijfvaardigheid 1 Code: DS schrijfvdh C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 2 en 3 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 60 % van het totaal te behalen punten Deeltentamen: kennistoets bkos N.v.t. Code: KT bkos C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 2 en 3 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 70% van het totaal te behalen punten Deeltentamen: Vaardigheidstoets lesontwerp bkos 135 min. Code: lesontw bkos C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging V V 2 1 en 2 N.v.t. Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 voldaan 45 minuten Leesvaardigheid 1 Reader (verstrekt via OnderwijsOnline) Schrijfvaardigheid 1 Goosen, M. & Schoordijk, F. (2014). Basisvaardigheden academisch schrijven. Bussum: Coutinho. ISBN 978 90 469 0392 6. Aanbevolen onderwijsmateriaal Brede kijk op spelling Schryver, J. de & Neijt, A. (2010). Handboek Spelling, Mechelen: Wolters Plantyn, ISBN 978-90-301-0581-7. Schryver, J. de & Neijt, A. (2010). Oefenboek Spelling, Mechelen: Wolters Plantyn, ISBN 978-90-301-7536-0. Eventueel extra oefenmaterialen, artikelen en readers. Dit materiaal wordt aangeboden via OnderwijsOnline. Brede kijk op spelling Wordt via OnderwijsOnline aangeboden. 15
Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Leesvaardigheid 1 Werkcolleges. Tijdens de lessen zullen de studenten veelal in subgroepen teksten lezen en analyseren op taalgebruik en functie. Aan de hand van bestaande teksten zullen de studenten in subgroepen leesstrategieën leren toepassen. In duo s en/of groepen worden teksten aan elkaar voorgelegd om de structuur en het bouwplan van de tekst te achterhalen. Schrijfvaardigheid 1 Werkcolleges: studenten beoordelen tekstjes op taalgebruik. Foute zinnen worden verbeterd en er wordt aan de hand van oefeningen gewerkt aan correct en boeiend taalgebruik. Daarnaast oefenen studenten met een bepaalde schrijfstrategie. Deze strategie zal geëvalueerd worden in subgroepen. Ook worden bouwplannen en zelfgeschreven teksten (uiteenzetting, beschouwing) in subgroepen besproken en zal de student zijn eigen tekst herschrijven. Brede kijk op spelling Werkcolleges. Studenten geven in twee- of drietallen aan de medestudenten een les over een spellingonderdeel volgens het directe-instructiemodel van Ebbens. Maximum aantal deelnemers De les wordt nabesproken op inhoud, gebruikte werkvormen, sterke en zwakke punten van de lesgever, enz. De bij de colleges gebruikte handboeken bevatten toets- en oefenmateriaal en digitale oefeningen die de studenten zelfstandig kunnen doornemen. In de les wordt de inzet van digitale hulpmiddelen voor correct (leren) spellen gedemonstreerd. Het Nederlandse spellingsysteem, opvattingen over spelling en de geschiedenis van de spelling komen aan de orde aan de hand van opdrachten bij het Handboek Spelling. N.v.t. 16
Titel OWE Code Opleiding Taalbeschouwing en oriëntatie op onderzoek ILS-Ne617/1 Opleiding tot leraar van de 2de graad Nederlands Doelgroep Studenten propedeusefase, jaar 1 Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaak/taken Centrale beroepstaak (Beroeps)producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Onderzoek 7,5 studiepunten 210 studiebelastingsuren: - 60 uur contacttijd - 150 uur zelfstudie Taalkunde: 32 lesuren in periode 1 en 2 Zinsontleding: 14-32 lesuren in periode 1 en 2 Werkwoordspelling: 14 lesuren in periode 1 Samenhang met andere onderwijseenheden Samenhang met andere leerlijnen - De contacttijd is inclusief eventuele responsiecolleges en inzage en/of bespreking van deeltentamens. Deze onderwijseenheid past binnen de leerlijn Taalbeschouwing van de opleiding Nederlands. De onderwijseenheid Taalbeschouwing en onderzoek in semester 2 volgt deze onderwijseenheid. Taalkunde Het vak taalkunde past binnen de leerlijn Onderzoek, omdat er een taalkundig onderzoek wordt gedaan waarbinnen de student relevante theorie zoekt, beoordeelt en zorgvuldig tot een oordeel komt over een taalkundige kwestie. Ook wordt er aandacht besteed aan kwalificatie 2 (informatievaardigheden) van de leerlijn Leren en lesgeven met ict binnen het taalkundeonderzoek. Zinsontleding Er is samenhang met de leerlijn ict: studenten kunnen belangrijke grammaticale kwesties of vraagstukken op het discussiebord zetten en zodoende elkaars vragen trachten te beantwoorden. Bovendien kunnen zij tijdens de colleges gebruik maken van hun eigen devices (laptop, smart phone, tablet). 17
Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving N.v.t. Als docent moet je in staat zijn het taalgebruik en de taalproductie van je leerlingen op waarde te schatten en af te zetten tegen de standaardnorm. Deze owe gaat in op de aard van die standaardnorm, de afwijkingen erop en veranderingen erin, de zinsbouw en analyse daarvan. Daarnaast werkt de student aan zijn eigen spellingvaardigheid. Taalkunde Aan bod komen o.a. het ontstaan van taal en het taalsysteem: fonologie, fonetiek, morfologie, syntaxis en semantiek. Binnen het taalkundige onderzoek leert de student de volgende aspecten uit de leerlijn onderzoek: een oordeel (waar mogelijk) op te schorten teneinde dit zoveel mogelijk te kunnen onderbouwen met behulp van onderzoek(sresultaten), gebruikmaken van verschillende perspectieven in de oordeelsvorming, eigen meningen en opvattingen beargumenteerd onderbouwen. Zinsontleding Redekundig ontleden in de traditie van de schoolgrammatica, uitgebreid tot en toegepast op hbo-niveau. De studenten leren zinsdelen op grond van hun relatie tot de rest van de zin (functie) te onderscheiden en te benoemen. Tijdens de lessen wordt voor het maken van opdrachten soms gebruik gemaakt van eigen devices (laptop, smart phone, tablet). Vragen en discussies naar aanleiding van het huiswerk worden geplaatst in een forum op de digitale leeromgeving. Werkwoordspelling: Als docent dien je de werkwoorden foutloos te kunnen spellen. In deze cursus leren de studenten de regels van de werkwoordspelling toepassen. Kennisbases Vak Thema Categorie/kernconcept 7. Taalbeschouwing: taalstructuren 7.1 Fonetiek, fonologie, morfologie, semantiek, lexicologie Basis van fonetiek en fonologie; kennis van en inzicht in de klankstructuur van het Nederlands, met name in relatie tot spelling; spraakklanken: vocalen en consonanten, fonemen, distinctiviteit, assimilatie; morfologische structuren van het Nederlands: samenstelling en Taalkunde 18
Zinsontleding Spelling: werkwoorden afleiding, affixen; basis van semantiek: lexicale en grammaticale woorden, soorten betekenisrelaties, het mentale lexicon. 7.2 Grammatica: syntaxis. 7. Taalbeschouwing: taalstructuren 7.2 Grammatica Analyse van enkelvoudige en samengestelde zinnen op alle niveaus, zinsdelen, woordvolgorde hoofd- en bijzin; syntaxis. 7. Taalbeschouwing: taalstructuren en welgevormdheid 7.3 Spelling Principes van de werkwoordspelling: tijd, persoon en getal, schema s voor de werkwoordsvervoeging, vervoeging van werkwoorden van Engelse herkomst; Woordbeeld en veranderlijke gespelde woorden; spellingstrategieën; Kennis van en inzicht in de klankstructuur van het Nederlands, met name in relatie tot spelling. Vak Domein Subdomein 6. Professionele docent 6.2 Doen van onderzoek Ontwikkelen onderzoekende houding. Onderzoekbare vraagstelling. Enkele instrumenten voor dataverzameling en dataverwerking. Bronnen selecteren en raadplegen. Rapporteren en delen. Competenties 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Beoordelingscriteria In de studiewijzer(s) worden criteria per deeltentamen beschreven als onderdeel van de toetsprocedure. De beoordelingscriteria zijn gekoppeld aan de Dublindescriptoren (professionele standaard) en de landelijk vastgestelde Kennisbasis voor het vak Nederlands. Taalkunde Dublindescriptoren 19
Kennis en inzicht Toepassen van kennis en inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden Deeltentamen: Kennistoets Taalkunde De student beheerst alle bovengenoemde domeinen en subdomeinen op het eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak onderzoek taalkunde De student beheerst de bovengenoemde onderzoeksvaardigheden. Deeltentamen: Kennistoets zinsontleding De student maakt een tentamen waarin hij 1) tien zinnen voorziet van een juiste ontleding 2) laat zien dat hij in staat is met grammaticale kennis te reflecteren op zinnen die dubbelzinnig zijn 3) laat zien zelf zinnen te kunnen maken volgens vooraf bepaalde grammaticale voorwaarden. Deeltentamen: Kennistoets werkwoordspelling De student maakt een invuldictee met minimaal 60 items op basis van zinsstructuren op het niveau van het hoger onderwijs. De toets wordt jaarlijks vier keer aangeboden en de student heeft twee kansen per jaar. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets taalkunde Code: KT taalkunde C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 2 en 3 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van het totaal te behalen punten 90 min. Deeltentamen: Leertaak onderzoek taalkunde Code: LTozTaalkunde C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 2 en 3 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van het totaal te behalen punten n.v.t. Deeltentamen: Kennistoets zinsontleding Code: KT zinsontled C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging 20
C 5,5 2 1, 2, 3 en 4 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 2 70% van het totaal te behalen punten 90 min. 21
Verplicht onderwijsmateriaal Deeltentamen: Kennistoets werkwoordspelling Code: KT wwspelling C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging V V 2 2 en 4 N.v.t. Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 95% van het totaal te behalen punten 90 min. Taalkunde Baker, A.E., Don, J. & Hengeveld, K. (red) (2012). Taal en taalwetenschap. 2 e Editie. Oxford: Blackwell. ISBN 9780470672136 Zinsontleding Schryver, J. de, Haeseryn, W. & Rutten, G. (2007). Handboek Spraakkunst. Mechelen: Wolters Plantyn + Oefenboek Spraakkunst. Actieset: ISBN 9789030194477 Werkwoordspelling Schryver, J. de & Neijt, A. (2010). Handboek Spelling, Mechelen: Wolters Plantyn.+ Oefenboek Spelling, Mechelen: Wolters Plantyn z.j. Studentenpakket: Handboek Spelling en Oefenboek Spelling. ISBN: 9030193239 Westen, W. van der (2005) Welgespeld. Bussum: Coutinho. ISBN 978-9062834709 Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Eventueel extra oefenmaterialen, artikelen en readers. Dit materiaal wordt aangeboden via OnderwijsOnline. Taalkunde Hulshof, H., Rietmeijer, M. & Verhagen, A. (2006), Taalkunde voor de tweede fase van het vwo. Amsterdam: Amsterdam University Press. Taalkunde Werkcolleges waarin de student theorie krijgt aangeboden over taalkunde (welke voorafgaand aan het college door de student zelf thuis is bestudeerd) en oefent om de stof te laten beklijven (aan de hand van opdracht uit het boek en opdrachten aangedragen door de docent). Werkcolleges over het uitvoeren van een taalkundeonderzoek rond een thema uit de colleges. Er zal geoefend worden met het formuleren van een onderzoeksvraag, het theoretisch onderbouwen van de onderzoeksvraag, het gebruikmaken van 22
verschillende perspectieven in de oordeelsvorming, het beargumenteerd onderbouwen van eigen meningen en opvattingen, alsmede het antwoord op de onderzoeksvraag. Zinsontleding Combinatie hoor-/werkcolleges Maximum aantal deelnemers Werkwoordspelling De werkwoordspelling wordt in deze collegereeks stapsgewijs onderwezen en geoefend. Naast de reguliere toets en de herkansing worden ook twee diagnostische toetsen aangeboden. N.v.t. 23
Onderwijseenheid Code Opleiding Taal en verbeelding en oriëntatie op ontwerpen ILS-Ne618/1 Opleiding tot leraar van de 2de graad Nederlands Doelgroep Studenten propedeuse, leerjaar 1 Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak Nederlands n.v.t. 7,5 studiepunten 210 studiebelastingsuren: - 72 uur contacttijd - 138 uur zelfstudie Directe instructie en ontwerpen van lessen: 32 lesuren in periode 1 Verhaalanalyse: 24 lesuren in periode 1 (en 2) Leeskring: 16 lesuren in periode 1 en 2 Tafelpresentaties activerende lesvormen: 24 lesuren in periode 2 Samenhang met andere onderwijseenheden Samenhang met andere leerlijnen Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving De contacttijd is inclusief eventuele responsiecolleges en inzage en/of bespreking van deeltentamens. Deze onderwijseenheid hangt samen met de onderwijseenheid Oriëntatie op lesgeven en met de onderwijseenheid Taal en Verbeelding en docentvaardigheden. Onderdelen van de onderwijseenheid maken deel uit van de leerlijn Fictie. Taal en Verbeelding ILS-brede leerlijn Leren en lesgeven met ict; studenten maken gebruik van diverse apps bij de verwerking van fictiewerken. Aanwezigheidsplicht: 80% Directe Instructie en lesontwerp Als docent Nederlands moet je in staat zijn een lesplan te maken en lessen te verzorgen met behulp van het directe instructiemodel. Hierbij is het belangrijk dat je een verantwoorde keuze kunt maken uit een leergang. Daarvoor heb je 24
gereedschappen nodig in de vorm van de sleutelbegrippen lesgeven. Je bent ook in staat een les te ontwerpen vanuit een vakachtergrond, volgens het DA-model. Verder komen aan bod: de didactiek van het schoolvak Nederlands, lesplannen maken, lesgedeelten verzorgen waarbij de sleutelbegrippen rondom lesgeven aan bod komen, lesmethoden analyseren en reflecteren op het geleerde. Taal en verbeelding Een docent Nederlands moet op de hoogte zijn van de laatste literaire ontwikkelingen. In deze cursus wordt daarom de kennis van de student op het gebied van de (laatste) literaire ontwikkelingen op niveau gebracht, voornamelijk wat betreft de literatuur voor volwassenen. Ook buitenlandse literatuur komt aan bod. De student leert verhalende teksten te analyseren en leert vaardigheden aan op het gebied van creatief schrijven ten behoeve van de eigen (literaire) smaakontwikkeling en deze ontwikkeling bij leerlingen. Bij de uitwerking van de verwerkingsopdrachten kan de student gebruikmaken van een aantal app s. Kennisbases Vak Thema Categorie/kernconcept Directe instructie en ontwerpen 5. Taalvaardigheid: gespreksvaardigheid en spreken 5.4 Presentatietechnieken Voorbereidingsactiviteiten: doel en publiek vaststellen, materiaal verzamelen, brainstormen en inhoudelijk en vormelijk structureren; verbale en non-verbale technieken: waaronder stemgebruik, intonatie, lichaamshouding; structuur van de presentatie; spreekschema; gebruik van media, middelen om het publiek te betrekken en boeien. 25
Taal en verbeelding 1. Vakdidactiek 1.3 Onderwijsproces; leeractiviteiten, leermiddelen, werkvormen Lesontwerp en lesuitvoering: plannen, ontwikkelen, maken, uitvoeren en evalueren van effectief en aantrekkelijk onderwijs Nederlands; leeractiviteiten: (taal)leerprocessen, leertheorieën, leerstijlen, intelligenties, vormen van leren, zoals observerend leren en samenwerkend leren, opbouw en begeleiding van zelfstandig leren, OVUR-model, metacognitieve strategieën; leermiddelen: selectie, ontwikkeling en inzet van doelmatige leermiddelen, methodes en aanpak van deelvaardigheden in een methode, gebruik van ICT; (taal)didactische werkvormen: taaldidactiek, waaronder dramatische werkvormen, activerende didactiek, inductieve en deductieve didactiek, werkvormen die recht doen aan niveau- en leerstijlverschillen. 9. Fictie: literaire/ fictionele teksten 9.1 Literaire genres, literaire/fictionele teksten en tekstkenmerken. Drie archetypen: lyriek, epiek en dramatiek, waaronder proza, poëzie, film, toneel en tvseries. Onderscheid fictie en non-fictie. Fictie als een geordende vorm van artistieke communicatie; afbakening van literatuur ten opzichte van lectuur als verbijzondering van hogere en lagere cultuur. 26
Competenties Beoordelingscriteria 10. Fictie: lezen van literaire/fictionele teksten 10.1 Literaire analyse, interpretatie en kritiek Analyse, interpretatie en evaluatie van literaire teksten. Toepassing van de 3 fasen bij epiek, zoals thema, personagebeschrijving en situering. 10.2 Stimuleren van leesontwikkeling Manieren om leesontwikkeling te stimuleren: zoals voorlezen, promotie, collectie, leesadviezen, organisaties die leesontwikkeling bevorderen, literaire instituties, literatuurprijzen en ondersteunende projecten. Didactische instrumenten om de literaire ontwikkeling van leerlingen optimaal te stimuleren; de ontwikkeling van de literaire competentie van de lezer. 10.3 Literatuurdidactiek Leesverwerking: zoals mondeling examen, leesdossier, vergelijken van literaire werken, vergelijken met andere vormen van fictie, creatieve verwerking. 11. Professionele context 11.2 Onderzoek, vakliteratuur en internetsites Recent onderzoek naar het schoolvak Nederlands, vakliteratuur: vaktijdschriften zoals Levende Talen, Jeugdliteratuur in praktijk en voor het vak relevante actuele publicaties: actuele artikelen, boeken, rapporten en proefschriften op het gebied van de Neerlandistiek, relevante internetsites. 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 7. Competent in reflectie en ontwikkeling In de studiewijzers worden criteria per deeltentamen beschreven als onderdeel van de toetsprocedure. De beoordelingscriteria zijn gekoppeld aan de Dublindescriptoren (professionele standaard) en de landelijk vastgestelde Kennisbasis voor het vak Nederlands. 27
Dublindescriptoren Kennis en inzicht Toepassen van kennis en inzicht Oordeelsvorming Communicatie Leervaardigheden Deeltentamen: Kennis- en vaardigheidstoets directe instructie en lesontwerp De student is in staat een lesplan te ontwerpen bij aangereikt lesmateriaal waarbij hij het directe instructiemodel hanteert. De student kan de meerwaarde van een lesplan uitleggen. De student kan de sleutelbegrippen lesgeven in eigen woorden weergeven. De student kan de stappen in een reflectiecyclus beschrijven en hij kan deze cyclus toepassen op een gegeven casus. De student kan in specifieke leeractiviteiten van leerlingen de vier denk-/leerniveaus afleiden en zijn keuze hiervoor beargumenteren. 28
Tentaminering Deeltentamen: Vaardigheidstoets tafelpresentatie activerende didactiek De student is in staat een tafelpresentatie te geven waarin hij aantoont dat zijn literaire competentie op niveau is. De student wordt beoordeeld op de volgende punten: diepgang (betekenis geven), rode draad, activerende opdracht, koppeling theorie. Deeltentamen: Dossier verwerkingsopdrachten De student stelt een dossier samen waarmee hij aantoont 1) in staat te zijn een keuze te maken uit het totale boekenaanbod 2) te kunnen reflecteren volgens een vooraf vastgestelde structuur op de gelezen volwassenenromans en een aantal jeugdboeken 3) kennis te hebben van een variatie aan verwerkingsopdrachten en enkele daarvan te kunnen uitvoeren. Deeltentamen: Kennistoets verhaalanalyse De student geeft blijk kennis te hebben van de verhaalanalytische termen zoals die beschreven zijn in de landelijke vakkennisbasis Nederlands (subdomein 10.1) en deze te kunnen toepassen op een verhalende tekst. Deeltentamen: Kennis- en vaardigheidstoets directe instructie en lesontwerp Code: DirInstr&ontw C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 1 en 2 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van het totaal te behalen 90 min. aantal punten Deeltentamen: Kennistoets verhaalanalyse Code: verhaal anal C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 1 en 2 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van het totaal te behalen 135 min. punten Deeltentamen: Dossier verwerkingsopdrachten Code: DS fictie C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging V V 2 2 en 3 N.v.t. Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 29
Verplicht onderwijsmateriaal 1 55% van het totaal te behalen punten Deeltentamen: Leertaak tafelpresentatie activerende didactiek n.v.t. Code: tafelpresent C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 2 en 3 1/3 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 1 55% van het totaal te behalen punten 30 min. Directe Instructie en lesontwerp Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2013). Effectief leren. Groningen/Houten: Wolters- Noordhoff (2 e druk) ISBN 978-90-01-81544-8 Taal en verbeelding Bolscher, I. e.a. (2005). Literatuur en fictie, een didactische handreiking voor het v.o., Leidschendam: Biblion, ISBN 9789054835271 Boven van, Erica en Gilles Dorleijn (2013). Literair mechaniek. Bussum: Uitgeverij Coutinho. ISBN: 9789046903513 Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Eventueel extra oefenmaterialen, artikelen en readers. Dit materiaal wordt aangeboden via OnderwijsOnline. N.v.t. Directe instructie en lesontwerp Werkcolleges. Elk college staat een onderdeel van het schoolvak Nederlands in een leergang centraal. Elke les krijgen sleutelbegrippen rondom lesgeven en onderwijs aandacht; het boek van Ebbens wordt hierbij ingezet (H1, 2, 3). De studenten maken kennis met het ontwerpen van lessen en oefenen met het lesgeven. Taal en verbeelding In de werkcolleges wordt de verhaalanalyse behandeld aan de hand van diverse literaire korte verhalen. Tevens bestudeert de student theorieën rondom het vak fictie. In een leeskring onder leiding van een student-assistent maakt de student kennis met boeken die andere studenten gelezen hebben om zo zijn horizon te verbreden, de 30
Maximum aantal deelnemers student oefent met verhaalanalytische aspecten en er is gelegenheid de tafelpresentatie voor te bereiden. Als afsluiting van de cursus geeft de student in een tafelpresentatie uiting aan zijn literaire competentie en daagt hij zijn klasgenoten uit mee te denken over een fictiewerk d.m.v. een activerende werkvorm. Tevens geeft de student aan hoe hij deze activerende werkvorm in het vo/mbo kan inzetten bij het vormgeven en invullen van een les fictie. N.v.t. 31
Onderwijseenheid Code Opleiding Doelgroep Oriëntatie op lesgeven owk 1a ILS-Ne619/2 Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Studenten voltijd propedeuse Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands BT 1 Lesgeven en trainen in het vak Nederlands In periode 2 werken studenten aan een de leertaak Praktijkonderzoek deel A onderzoeksplan. Met deze leertaak leert de student hoe hij door middel van praktijkonderzoek vragen over onderwijssituaties op een systematische wijze kan beantwoorden. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen Werkplekleren 64 uur Contacttijd 48 uur Leertaak Praktijkonderzoek deel A, 40 uur Zelfstudietijd 58 uur (29 uur per periode) Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 1 deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid wordt in semester 2 van het eerste leerjaar aangeboden. Bij de aanvraag van stageplaatsen door studenten, wordt gebruik gemaakt van het Protocol Plaatsing Studenten zoals opgenomen in bijlage 4 van de OER. Een leerwerkplan is voorwaarde om te kunnen starten met het werkplekleren. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. De eerste lessen van periode 1 richten zich op een oriëntatie van het Nederlandse onderwijs systeem. Speciaal aandacht zal uitgaan naar het (v)mbo. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het observeren, presenteren, reflecteren en het zicht krijgen op (eigen) leer-strategieën. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de pedagogische thema s motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden. Tot slot leert de student in periode 1 een leerwerkplan te schrijven ter voorbereiding op het werkplekleren 1. 32
Kennisbasis Competenties Generieke kennisbasis In periode 2 vindt het eerste deel van het werkplekleren 1 plaats. De eerste lessen krijgt de student zicht op het werken in de beroepspraktijk. Verschillende thema s worden behandeld in het licht van de beroepspraktijk; directe instructiemodel, motivatie, leerling-behoeften en orde houden. De student voert in periode 2 en 3 een praktijkonderzoek uit. Centraal in dit praktijkonderzoek staat de vraag; Wat vind ik een goede docent? Het praktijkonderzoek bestaat uit twee delen. Deel A is het onderzoeksplan, deze wordt in periode 2 geschreven. Deel B is de uitvoering van het onderzoek gedurende periode 3. Deel A en B vormen samen de leertaak die in periode 3 wordt afgesloten en beoordeeld. Deze leertaak met de bijbehorende bijeenkomsten is onderdeel van een doorlopende leerlijn onderzoek die in het laatste opleidingsjaar eindigt met een afstudeeronderzoek. In deze onderwijseenheid werkt de student aan de volgende kwalificaties van de leerlijn leren en lesgeven met ict: - kwalificatie 1 instrumentele vaardigheden - kwalificatie 3 mediavaardigheid - kwalificatie 4 opleiden tot ict-geletterde leerlingen - kwalificatie 6 ontwerpen van ict-rijke leerarrangementen Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.4 Leerling-kenmerken 2: Didactiek en leren 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 6: Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijk onderzoek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. 33
Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk 1a) De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis op het niveau van onthouden/kennis, het begrijpen/ herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden centraal. Deeltentamen: ILS-taaltoets De student beheerst het taalniveau B2 volgens Talige startcompetenties Hoger Onderwijs, SLO, Enschede 2009. Het gaat hierbij om de onderdelen: Formuleren; werkwoordspelling; niet-werkwoordspelling; interpunctie; woordkeuze en woordenschat. De student beheerst het taalniveau 3f volgens Advies commissie Meijerink - Over de drempels met taal en rekenen (2008). Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1a Code: KT ori lesg C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging C 5,5 2 Periode 1 en 2 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen n.v.t. 65% van het totale aantal punten 1,5 uur is voldoende Deeltentamen: ILS taaltoets Code : ILS taaltoets C/V Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging V V 2x Periode 1 en 3 N.v.t. Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen n.v.t. 105 punten van het totale aantal punten is voldoende, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de toets kan hier van afgeweken worden. 1,5 uur Verplicht onderwijsmateriaal - Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN 9789046904176, ISBN e-book 9789046962466 - Ros, A., Castelijns, J., Loon, A. van., Verbeeck, K. (2014) Gemotiveerd leren en lesgeven. De kracht van intrinsieke motivatie. Bussum: Uitgeverij Coutinho ISBN 9789046903995 - Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2012). Praktijkonderzoek in de school 34
Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Bussum: Coutinho. ISBN: 9789046903001 - Reader onderwijskunde 1a (OnderwijsOnline) - Kas, W. (2006). Zinnen schrijven. Taalconditietraining. Den Haag: Sdu Uitgevers. ISBN 9012114829 - (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van leertaken aan je competentieontwikkeling. 35
Onderwijseenheid Taalvaardigheid 2 Code Opleiding ILS-Ne620/1 Opleiding tot leraar van de 2de graad Nederlands Doelgroep Studenten propedeuse, leerjaar 1 Onderwijsperiode Semester 2 periode 3 en 4 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Dossiers en mondelinge toets (debat) 7,5 studiepunten 210 studiebelastingsuren: - 66 uur contacttijd - 144 uur zelfstudie Leesvaardigheid 2: 24 lesuren in periode 3 Schrijfvaardigheid 2: 16 lesuren in periode 4 Mondelinge taalvaardigheid: 16 lesuren in periode 3 en 24 lesuren in periode 4 Samenhang met andere onderwijseenheden Samenhang met andere leerlijnen Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving De contacttijd is inclusief eventuele responsiecolleges en inzage en/of bespreking van deeltentamens. Deze onderwijseenheid is een vervolg op de owe Taalvaardigheid 1, en maakt deel uit van de leerlijn Taalvaardigheid. Mondelinge taalvaardigheid Er is samenhang met de leerlijn ict: studenten verkennen online diverse gespreksvormen en voorbeelddebatten. Tevens is er samenhang met de leerlijn onderzoek: studenten bereiden zich voor op een debat door zich te verdiepen in een onderwijsgerelateerd onderwerp. Zij zoeken naar en beoordelen bronnen die ter bewijs aangevoerd worden in het debat. N.v.t. Aanwezigheidsverplichting conform afspraken sectie, regeling deelname colleges (zie studiegids: opleidingsspecifieke zaken). In deze onderwijseenheid werkt de student aan het verbeteren van zijn eigen leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid. 36
Leesvaardigheid 2 Deze cursus borduurt voort op leesvaardigheid 1. De studenten hebben in Leesvaardigheid 1 o.a. geleerd een structuuranalyse te maken van zakelijke teksten en de teksten samen te vatten (bouwplan). In deze cursus staat de aanvaardbaarheid van redeneringen en betogende, zakelijke teksten centraal. De studenten leren welke factoren de aanvaardbaarheid van de teksten bepalen en leren argumentatiestructuren te analyseren en te beoordelen. Schrijfvaardigheid 2 De cursus borduurt voort op het onderdeel argumentatie van leesvaardigheid 2 en besteedt daarnaast aandacht aan formuleer- en stijlkwesties bij het schrijven. Studenten leren argumentatie toepassen in betogende teksten op basis van opdrachten en door het schrijven en herschrijven op basis van peer review van een lange betogende tekst. De lange tekst is gebaseerd op documentatie. Mondelinge taalvaardigheid Deze cursus biedt een oriëntatie op verschillende vormen van mondeling taalverkeer (monoloog, dialoog, polyloog). De student maakt kennis met enkele polylogen (debat, discussie, vergadering) en leert de daarbij behorende rollen en regels kennen en toepassen. Er is aandacht voor kennis (theoretische achtergrond) en vaardigheden (toepassen kennis). Waar mogelijk worden er verbanden gelegd met de onderwijscontext/lespraktijk (casus: actuele ontwikkelingen zoals passend onderwijs). Kennisbases Vak Thema Categorie/kernconcept 37