Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase"

Transcriptie

1 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het opleidingsstatuut (OS) opgenomen die horen bij de Onderwijs- en examenregeling (OER). Hierin wordt het onderwijs van de opleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) in op de HAN, nader uitgewerkt. De beschrijvingen betreffen het majordeel van de opleiding (210 studiepunten). Het minordeel (30 studiepunten) het deel van de opleiding waarin je keuzes maakt om je te verbreden of verdiepen om je in jouw beroepsuitoefening te kunnen profileren is hier niet opgenomen. De belangrijkste en ook het grootste deel betreft de beschrijving van de inhoud van de onderwijseenheden (OWE s) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad geschiedenis (voltijdopleiding) op de HAN. Dit geeft je een gedetailleerd beeld van de inrichting van de opleiding. Ze beschrijven de vier studiejaren zoals ze in het studiejaar zijn ingericht. Je kunt hier ook zien welke prestaties in moeten worden verricht om voldoendes te behalen voor de tentamens in deze opleiding. Enkele tentamens dragen het predicaat integrale toets. Dit zijn tentamens waarin de student aantoont dat hij de onderlinge samenhang van onderwijsinhouden begrijpt en kan hanteren in het praktische handelen. Over de gehele opleiding leg je in totaal drie keer een integrale toets af. Deze integrale toetsen zijn ook opgenomen in het overzicht van de onderwijseenheden. Inhoud Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd... 2 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd... 8 Hoofdstuk 3 Gegevens onderwijseenheden post propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd... 38

2 Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd

3 Programma- en tentamenoverzicht propedeuse geschiedenis (jaar 1) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Inleiding in de Geschiedenis (7,5 studiepunten) Oudheid / Middeleeuwen 1 (7,5 studiepunten) Nieuwe / Nieuwste Tijd 1 (7,5 studiepunten) Het Westen en de wereld (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 1a (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 1b (7,5 studiepunten) Oriëntatie op lesgeven owk 1a (7,5 studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b ILS-Ge620 ILS- Ge621/1 ILS-Ge623 ILS- Ge624/1 ILS- Ge625/1 ILS- Ge626/1 ILS-GE622 ILS-Ge627 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerenden BT2 Begeleiden van lerende(n) Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 2 Perioden 3 en 4 Semester 1 Perioden 1 en 2 Semester 2 Perioden 3 en 4 Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Basiskennis Geschiedenis KT Basisk Ge Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Inleiding Historisch Denken KT His Denken Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 Leertaak Historisch Werkstuk LT Hist Werks Cijfer: Min.5,5 P1 P2 Leertaak Historisch Overzicht LT Hist Overz Cijfer: V P1 P2 Kennistoets Oudheid KT Oudheid Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Middeleeuwen KT Middeleeuw Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak Oudheid LT Oudheid Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Middeleeuwen LT Middeleeuw Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Kennistoets Nieuwe Tijd KT nwe T Cijfer: Min 5,5 P3 P4 Kennistoets Nieuwste Tijd KT nieuwste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwe Tijd LT nwe T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Nieuwste Tijd LT nieuwste T Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Kennistoets Westen en de wereld KT westen en Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak onderzoek westen en de wereld LT onderzoek Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Presentatie westen en de wereld LT presentat Cijfer: Min 5,5 P4 P4 Kennistoets Vakdidactiek 1a KT Vakdid 1a Cijfer: Min 5,5 P2 P3 Leertaak Visie LT visie Cijfer: Min 5,5 P1 P2 Leertaak Directe Instructie LT dir instr Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Vakdidactiek 1b KT vakdid 1B Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Duitsland/Vlaanderen LT werkweek Cijfer: Min. 5,5 P3 P4 Leertaak Mens en Maatschappij LT M&M Cijfer: Min. 5,5 P4 P4 Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1A KT ori les 1a Cijfer: Min. 5,5 P1 P2 ILS-taaltoets Integrale toets ILS taaltoets V P1 P3 Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 1 Portfbeoor Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Eindbeoordeling wpl1 Eindbeoor Cijfer: min. 6,0 P3 P3

4 Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak 7, 5 Studiepunten Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets onderwijskunde 1b KT ok1b Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak praktijkonderzoek LT prak oz Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Vaardigheidstoets drama VT Drama 1 Cijfer: min. 5,5 P4 P4

5 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse geschiedenis (jaar 2) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Oudheid / Middeleeuwen 2 (7,5 studiepunten) Nieuwe Tijd 2 (7,5 studiepunten) Nieuwste Tijd 2 (7,5 studiepunten) Nederlandse Geschiedenis (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 2a (7,5 studiepunten) Vakdidactiek 2b (7,5 studiepunten) Leren Lesgeven owk 2a (7,5 studiepunten) Leren begeleiden owk 2b (7,5 studiepunten) ILS- Ge628/1 ILS- Ge629/1 ILS- Ge630/1 ILS- Ge631/1 ILS- Ge633/1 ILS- Ge634/1 ILS-618 ILS-619/1 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) Semester en periode Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 1 Semester 1 Periode 2 Semester 1 Periode 2 Semester 2 Periode 3 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 4 Semester 2 Periode 3 Tentaminering Code Alluris Cijfer / V en eis Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Oudheid Middeleeuwen 2 KT OHME 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak onderzoek OHME 2 LT onderzoek Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak Religie OHME 2 LT religie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Nieuwe Tijd 2 KT nwe T2 Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak presentatie Nieuwe Tijd 2 LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Leertaak essay Nieuwe Tijd 2 LT essay Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Kennistoets Nieuwste Tijd 2 KT nwste T2 Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak documentaire Nieuwste Tijd 2 LT document Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak opdrachten Nieuwste Tijd 2 LT opdrachten V P2 P3 Kennistoets Nederlandse Geschiedenis KT NL gesch Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Leertaak presentatie Nederlandse Geschiedenis LTpresentatie Cijfer: min. 5,5 P2 P3 Kennistoets Vakdidactiek 2a Kennistoets Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak Methodenvergelijking LT Methoden Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak Toetsing LT toetsing Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Leertaak Activerende Didactiek LT activ did Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak ICT LT ICT Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak Werkweek Berlijn LT ww Berlijn V P4 P4 Kennistoets leren lesgeven LT leren lesg Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Leertaak persoonlijk beroepsbeeld LT prs berbld Cijfer: min. 5,5 P4 P4 Vaardigheidstoets Drama 2 VT Drama 2 Cijfer: min. 5,5 P1 P1 Vaardigheidstoets Spreken voor de klas VT Spreken V P1-4 1 P1-4 2 Kennistoets leren begeleiden LT leren beg Cijfer: min. 5,5 P3 P4 Eindbeoordeling WPL2A Eind beo wpl2 Cijfer: min. 6,0 P4 P4 Dossier leertaak positief leef- en leerklimaat Lt pos L&L Cijfer: min. 5,5 P3 P4 1 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden 2 Afhankelijk van wanneer de lessen spreken voor de klas geroosterd worden

6 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse geschiedenis (jaar 3) Buiten-Europese ILS-Ge632 Geschiedenis (7,5 studiepunten) Integraal handelen in de beroepspraktijk 2 (22,5 studiepunten) ILS-635/2 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie Semester 1 Periode 1 en 2 Semester 1. Perioden 1 en 2 Kennistoets Buiten-Europese Geschiedenis Leertaak onderzoek Buiten-Europese Geschiedenis Leertaak presentatie Buiten-Europese Geschiedenis Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 2 Eindbeoordeling wpl 2B Dossier leertaken onderwijskunde Leertaak onderzoek lessenserie KT Buit EU Ge Cijfer: min. 5,5 P1 P2 LT onderzoek Cijfer: min. 5,5 P1 P2 Ltpresentatie Cijfer: min. 5,5 P1 P2 PF beo WPL2B EindbeoWPL2 B Cijfer: min. 5,5 P2 P3/4 Cijfer: min 6,0 P2 n.v.t. DS LT owk Cijfer: min. 5,5 P2 P3 LT OZlesserie C 5,5 P2 P3

7 Programma- en tentamenoverzicht post propedeuse economie (jaar 4) Onderwijseenheid Code Centrale beroepstaak Semester en periode Tentaminering Code Alluris Cijfer / V En eis Turkije (7,5 Studiepunten) Leeslijsten (7,5 Studiepunten) Onderzoek eindfase (15 Studiepunten) Integraal Handelen in de beroepspraktijk 3 (30 Studiepunten) ILS- Ge636/2 ILS- Ge637/3 ILS-Ge640 ILS- Ge639/2 BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 1 Lesgeven en trainen in het vak in geschiedenis BT 2 begeleiden van lerenden BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Semester 1 en 2 Periode 2 en 3 Semester 1 en 2 Periode 1-4 Semester 1 en 2 Periode 1-4 Semester 1 Periode 1 en periode 2 Semester 2 Periode 3 en 4 Toetsperiode 1 ste kans 2 de kans Kennistoets Turkije KT Turkije Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Leertaak voorbereiding Turkijereis LT Voorbereid Cijfer: Min. 5,5 P2 P3 Excursie Turkije LT Excursie V P3 Leertaak Leeslijst 1 LT Leeslijst1 Cijfer: Min. 5,5 P1-4 P 1-4 Leertaak Leeslijst 2 LT Leeslijst2 Cijfer: Min. 5,5 P1-4 P 1-4 Onderzoeksverslag (schriftelijke verslaglegging) Integrale toets Deeltoetsen Portfoliobeoordeling integraal handelen 3 Eindbeoordeling WPL 3 Landelijke Kennistoets Geschiedenis (alleen voor studenten die in 2011 of later zijn gestart met de opleiding) OZ verslag Cijfer min 6,0 P1-4 P1-4 PFbeo WPL3 Cijfer: min. 5,5 P1-4 P1-4 Eindbeo WPL3 Cijfer min 6,0 P1-4 P1-4 LKT Gesch Cijfer min 6,0 Toetsperiodes zijn landelijk bepaald

8 Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd

9 Onderwijseenheid Inleiding in de Geschiedenis Code ILS-Ge620 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1 periode 1 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Historisch werkstuk Studiepunten, studielast 7,5 studiepunten = 210 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 8 x 9 klokuren = 72 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 136 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks onderwijseenheden in de vakkenlijn geschiedenis. Ingangseisen en Niet van toepassing. aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving De student maakt in deze onderwijseenheid kennis met de conceptuele principes van het vak, met historisch redeneren en krijgt een eerste globale oriëntatie op de geschiedenis aan de hand van de tien tijdvakken en daarbij horende kenmerkende aspecten. Via het doen van onderzoek komt o.a. onderdeel 2 (informatievaardigheden) van de leerlijn ict aan bod. In de vakinhoudelijke en vakdidactische onderwijseenheden van de propedeuse en de hoofdfase komen conceptuele principes, historisch redeneren, de tijdvakken en de daarbij horende kenmerken opnieuw aan de orde. Kennisbases Vakkennisbas is Thema 1. Conceptuele principes van het vak. 3. Historisch redeneren. Verzamelen Categorie/kernconcept - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Doelen en functies van het vak: - Historisch denken - Functies van geschiedenis - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen - Feit Ordenen - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen

10 Competenties Verklaren Beeldvormen 4. Tijdvakken 1. Tijdvak 1. De tijd van jagers en boeren (-3000 v Chr.) 2. Tijdvak 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr n. Chr) 3. Tijdvak 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. Tijdvak 4. De tijd van Steden en Staten ( ) 5. Tijdvak 5. De tijd van Ontdekkers en hervormers ( ) 6. Tijdvak 6. De tijd van Regenten en Vorsten ( ) 7. Tijdvak 7. De tijd van Pruiken en Revoluties ( ) 8. Tijdvak 8. De tijd van Burgers en Stoommachines ( ) 9. Tijdvak 9. De tijd van de Wereldoorlogen ( ) 10. Tijdvak 10. De tijd van televisie en computer ( ) 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent - Het belang van veranderingen - Periodisering - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit Zie voor de kenmerkende aspecten per tijdvak de Kennisbasis geschiedenis

11 Beoordelingscriteria Tentaminering Verplicht onderwijsmateriaal 4. Organisatorisch competent Deeltentamen: Kennistoets Basiskennis Geschiedenis De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Kennistoets Inleiding Historisch Denken De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 3 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Historisch Overzicht De student creëert een eigen historisch overzicht van alle tien tijdvakken en kan de invulling verantwoorden. Deeltentamen: Leertaak Historisch Werkstuk De student kan in zijn historisch werkstuk de principes van het doen van historisch onderzoek toepassen. Deeltentamen: Kennistoets Basiskennis Geschiedenis C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Code: KT Basisk Ge Weging C 5,5 2 1, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Kennistoets Inleiding Historisch Denken C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Code: KT His Denken Weging C 5,5 2 1, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Historisch Overzicht Code: LT Hist Overz V V 2 1, 2-1 Op alle onderdelen zijn voldoendes behaald - Deeltentamen: Leertaak Historisch Werkstuk Code: LT Hist Werks C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging C 5,5 2 1, % van de te behalen punten behaald - Boeken: - Riessen, M. van (2011), Oriëntatie op geschiedenis, handboek voor de vakdocent. Bussum: Uitgeverij Coutinho - Straaten, D. van (2012), Historisch denken. Bussum: Uitgeverij Coutinho

12 Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Een bovenbouw geschiedenismethode over de 10 tijdvakken (bij voorkeur: Memo, Feniks, Werkplaats of Sprekend Verleden) - 2 hoorcolleges Inleiding A (a 90 minuten) en 1 werkcollege inleiding A (a 90 minuten) in de week - 1 hoorcollege Inleiding B (a 90 minuten) en 2 werkcolleges inleiding B (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Inleiding B leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, waarbij ze informatie moeten zoeken, verwerken en conclusies moeten trekken. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren (met powerpoint). Niet van toepassing

13 Onderwijseenheid Oudheid/Middeleeuwen 1 Code ILS-Ge621/1 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 2 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Leertaak oudheid en leertaak middeleeuwen Studiepunten, studielast 7,5 studiepunten = 210 uur (les- en contacturen) - Contacttijd: 8 x 9 uur = 72 uur - Tentamen: 2 uur - Zelfstudie: 136 uur Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vaklijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de eerste vier tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de owe Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de owe Oudheid / Middeleeuwen 2 in de hoofdfase. Verwerking ten behoeve van geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing. In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de eerste 4 tijdvakken en de daarbij horende kenmerkende aspecten van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit hoofdstuk 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaken waarbij met wisselende, passende tools wordt gewerkt, wordt de ict-geletterdheid van studenten bevorderd (onderdeel 1 van de leerlijn). Thema Categorie/kernconcept 3. Historisch redeneren. Verzamelen (Middeleeuwen) Ordenen (Oudheid) - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen - Feit - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering 4. Tijdvakken - De levenswijze van jagersverzamelaars.

14 Competenties 1. De tijd van jagers en boeren (-3000 v Chr.) 2. De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v Chr.-500 n. Chr) 3. De tijd van Monniken en Ridders ( ) 4. De tijd van Steden en Staten ( ) 1. Interpersoonlijk competent - Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. - Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen. - De ontwikkeling van wetenschappelijk denken, en de ontwikkeling van het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. - De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur. - De groei van het Romeinse imperium, waardoor de Grieks- Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde. - De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa. - De ontwikkeling van het Jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten. - Het ontstaan en de verspreiding van de islam. - De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. - Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur. - De verspreiding van het christendom in heel Europa. - De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarischurbane samenleving. - De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden. - Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke of de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben. - De uitbreiding van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten. - Het begin van staatsvorming en centralisatie.

15 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Oudheid De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Kennistoets Middeleeuwen De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 3 en 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Oudheid De student kan in zijn leertaak Oudheid de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel ordenen toepassen Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen De student kan in zijn leertaak middeleeuwen de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel verzamelen toepassen Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Oudheid Code: KT Oudheid C 5,5 2 2, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Kennistoets Middeleeuwen Code: KT Middeleeuw C 5,5 2 2, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Oudheid Code: LT Oudheid C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald - Deeltentamen: Leertaak Middeleeuwen Code; LT Middeleeuw C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald -

16 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader hoorcolleges Oudheid 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Oudheid 1 (a 90 minuten) in de week - 2 hoorcolleges Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Middeleeuwen 1 (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Oudheid en Middeleeuwen leren de studenten in stappen een zelfstandig historisch onderzoek te doen, hierbij staat bij Middeleeuwen het informatie verzamelen als onderdeel van historische denken en onderzoek doen centraal, bij Oudheid het onderdeel ordenen van informatie. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie (o.a. via medieval sourcebook) moeten zoeken, verwerken en presenteren (o.a. door het maken van een online tijdbalk). Niet van toepassing

17 Onderwijseenheid Oriëntatie op lesgeven owk 1a Code ILS-Ge622 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Doelgroep Studenten voltijd propedeuse Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en 2 Beroepstaken Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis In periode 2 werken studenten aan een de leertaak Praktijkonderzoek deel A onderzoeksplan. Met deze leertaak leert de student hoe hij door middel van praktijkonderzoek vragen over onderwijssituaties op een systematische wijze kan beantwoorden. 7.5 studiepunten, 210 studielasturen Werkplekleren 64 uur Contacttijd 48 uur Leertaak Praktijkonderzoek deel A, 40 uur Zelfstudietijd 58 uur (29 uur per periode) Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 1 deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid wordt in semester 2 van het eerste leerjaar aangeboden. Bij de aanvraag van stageplaatsen door studenten, wordt gebruik gemaakt van het Protocol Plaatsing Studenten zoals opgenomen in bijlage 4 van de OER. Een leerwerkplan is voorwaarde om te kunnen starten met het werkplekleren. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. De eerste lessen van periode 1 richten zich op een oriëntatie van het Nederlandse onderwijs systeem. Speciaal aandacht zal uitgaan naar het (v)mbo. Verschillende onderwijsvaardigheden zullen deze periode worden geoefend zoals het observeren, presenteren, reflecteren en het zicht krijgen op (eigen) leer-strategieën. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de pedagogische thema s motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden. Tot slot leert de student in periode 1 een leerwerkplan te schrijven ter voorbereiding op het werkplekleren 1. In periode 2 vindt het eerste deel van het werkplekleren 1 plaats. De eerste lessen krijgt de student zicht op het werken in de beroepspraktijk. Verschillende thema s worden behandeld in het licht van de beroepspraktijk; directe instructiemodel, motivatie, leerling-behoeften en orde houden. De student voert in periode 2 en 3 een praktijkonderzoek uit. Centraal in dit praktijkonderzoek staat de vraag; Wat vind ik een goede docent? Het praktijkonderzoek bestaat uit twee delen. Deel A is het onderzoeksplan, deze wordt in periode 2 geschreven. Deel B is de uitvoering van het onderzoek gedurende periode 3. Deel A en B vormen samen de leertaak die in periode 3 wordt afgesloten en beoordeeld. Deze leertaak met de bijbehorende bijeenkomsten is onderdeel van een doorlopende leerlijn onderzoek die in het laatste opleidingsjaar eindigt met een afstudeeronderzoek. In deze onderwijseenheid werkt de student aan de volgende kwalificaties van de leerlijn leren en lesgeven met ict: - kwalificatie 1 instrumentele vaardigheden

18 Kennisbasi s Generieke kennisbasi s - kwalificatie 3 mediavaardigheid - kwalificatie 4 opleiden tot ict-geletterde leerlingen - kwalificatie 6 ontwerpen van ict-rijke leerarrangementen Domein Subdomein 1: Leren in diverse contexten 1.4 Leerling-kenmerken 2: Didactiek en leren 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 6: Professionele docent 6.1 Werken aan de eigen professionele ontwikkeling 6.2 Praktijk onderzoek 7: Nederlands onderwijssysteem 7.1 Nederlands onderwijsstelsel Competenties 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Oriëntatie op lesgeven 1a (owk 1a) De student beheerst de kennis van eerder genoemde domeinen en subdomeinen uit de generieke kennisbasis op het niveau van onthouden/kennis, het begrijpen/ herkennen en het toepassen in eenvoudige situaties. Tijdens dit deeltentamen staan de onderwerpen motivatie, de psychologische basisbehoeften en hoe daar als leerkracht rekening mee gehouden kan worden centraal. Deeltentamen: ILS-taaltoets De student beheerst het taalniveau B2 volgens Talige startcompetenties Hoger Onderwijs, SLO, Enschede Het gaat hierbij om de onderdelen: Formuleren; werkwoordspelling; niet-werkwoordspelling; interpunctie; woordkeuze en woordenschat. De student beheerst het taalniveau 3f volgens Advies commissie Meijerink - Over de drempels met taal en rekenen (2008). Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets oriëntatie op lesgeven 1a Code: KT ori les 1a C/ Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging V C 5,5 2 Periode 1 en 2 1 Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen n.v.t. 65% van het totale aantal punten is voldoende 1,5 uur Deeltentamen: ILS taaltoets Code : ILS taaltoets C/ Minimale eis Aantal Toetsperiodes Weging V V V 2x Periode 1 en 3 N.v.t. Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen n.v.t. 105 punten van het totale aantal punten is voldoende, afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de toets kan hier van afgeweken 1,5 uur

19 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) worden. - Geerts, W., & Van Kralingen, R. (2016). Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. ISBN , ISBN e-book Ros, A., Castelijns, J., Loon, A. van., Verbeeck, K. (2014) Gemotiveerd leren en lesgeven. De kracht van intrinsieke motivatie. Bussum: Uitgeverij Coutinho ISBN Van der Donk, C., & Van Lanen, B. (2012). Praktijkonderzoek in de school Bussum: Coutinho. ISBN: Reader onderwijskunde 1a (OnderwijsOnline) - Kas, W. (2006). Zinnen schrijven. Taalconditietraining. Den Haag: Sdu Uitgevers. ISBN (Werk)colleges waarin theorie wordt afgewisseld met praktische oefeningen en verwerkingsopdrachten. - Tijdens het werkplekleren werk je d.m.v. het uitvoeren van leertaken aan je competentieontwikkeling. Onderwijseenheid Nieuwe / Nieuwste Tijd 1 Code ILS-Ge623 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeusefase leerjaar 1 Onderwijsperiode Semester 2 periode 3 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Digitale presentatie a.d.h.v. museumbezoek en presentatie nieuwste tijd Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is 7,5 studiepunten = 210 uur - 72 uur contacttijd - 2 uur Toets uur zelfstudie Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vakkenlijn geschiedenis. In deze lijn komen kennis en historische vaardigheden aan de orde. Zij bouwt voort op (oriëntatie) kennis van de laatste zes tijdvakken, de daarbij horende kenmerkende aspecten en aspecten van historisch redeneren die in de owe Inleiding aan de orde zijn geweest. Verdere verdieping vindt plaats in de owe Nieuwe Tijd 2 en Nieuwste Tijd 2 in de hoofdfase. Verwerking t.b.v. geschiedenisonderwijs vindt plaats in de onderwijseenheden vakdidactiek en tijdens het werkplekleren. Niet van toepassing In deze onderwijseenheid maakt de student verdiepend en verbredend kennis met de laatste 6 tijdvakken van de vakkennisbasis. In de hoorcolleges wordt een overzicht van de tijdvakken gegeven; in de werkcolleges worden enkele onderwerpen uitgelegd en wordt geoefend met vaardigheden uit hoofdstuk 3 van de vakkennisbasis (historisch redeneren). Via de leertaak NWE1 wordt o.a. gewerkt aan onderdeel 1 van de leerlijn ict (ict-geletterdheid). Thema Categorie/kernconcept 3. Historisch redeneren. Verklaren - Oorzaak - Gevolg

20 Beeldvormen Domein 4 Tijdvakken 5. Tijd van Ontdekkers en hervormers. - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit - Veranderend mens- en wereldbeeld in de Renaissance. - Het begin van de overzeese Europese expansie. - De reformatie en de splitsing in de christelijke kerk. - De Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat. 6. Tijd van Regenten en Vorsten - Ontstaan van handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie. - Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland. - Het streven van vorsten naar absolute macht. - De wetenschappelijke revolutie. 7. De tijd van Pruiken en Revoluties. - Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving. - Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven ( verlicht absolutisme). Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.

21 7. De tijd van Burgers en Stoommachines. - De democratische revoluties in de westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap. - De opkomst van de politiekmaatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme. - Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. - De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor de industriële samenleving. - De moderne vorm van imperialisme die verband hield met industrialisatie. - Discussies over de sociale kwestie. - De opkomst vd emancipatiebewegingen. 8. De tijd van de Wereldoorlogen - De rol van moderne propagandaen communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie. - Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaal-socialisme. - De crisis van het wereldkapitalisme. - Het voeren van twee wereldoorlogen. - Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op joden. - De Duitse bezetting van Nederland. - Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering. - Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme 9. De tijd van televisie en computers. - De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegemonie in de wereld. - De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en

22 de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog. - De eenwording van Europa. - De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen. - De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen. Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Nieuwe Tijd 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 5 t/m 8 op eindniveau zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Kennistoets Nieuwste Tijd 1 De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 van tijdvak 9 en 10 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Nieuwe Tijd 1 De student kan in zijn leertaak Nieuwe Tijd de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel beeldvormen toepassen. Deeltentamen: Leertaak Nieuwste Tijd 1 De student kan in zijn leertaak Oudheid de vaardigheden horend bij thema 3, onderdeel verklaren toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Nieuwe Tijd Code: KT nwe T C 5,5 2 3, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Kennistoets Nieuwste Tijd Code: KT nieuwste T C 5,5 2 3, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Nieuwe Tijd Code: LT nwe T C 5,5 2 3, % van de te behalen punten behaald - Deeltentamen: Leertaak Nieuwste Tijd Code: LT nieuwste T

23 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers C 5,5 2 3, % van de te behalen punten behaald - Boeken: - McKay (ea.) (2011), A history of Western Society. 11 e ed. Boston: Bedford/st. Martin s ISBN (10e druk kan ook) - Reader hoorcolleges Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Nieuwe Tijd 1 (a 90 minuten) in de week - 2 hoorcolleges Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) en 1 werkcollege Nieuwste Tijd 1 (a 90 minuten) in de week Tijdens de werkcolleges Nieuwe en Nieuwste Tijd leren de studenten in stappen zelfstandig historisch onderzoek te doen, waarbij ze informatie moeten zoeken, verwerken en conclusies moeten trekken. Bij Nieuwste Tijd staat verklaren als onderdeel van historisch denken en onderzoek doen centraal, bij Nieuwe Tijd staat beeldvormen als onderdeel van historisch denken en onderzoek doen centraal. Tijdens de werkcolleges zullen studenten digitaal informatie moeten zoeken (o.a. de online catalogus van het Rijksmuseum), verwerken en presenteren (met behulp van kennisclips voor Nieuwste Tijd). Niet van toepassing

24 Onderwijseenheid Het Westen en de Wereld Code ILS-Ge624/1 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2 periode 4 Beroepstaken BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid (Beroeps)Producten Historisch werkstuk en presentatie Studiepunten, 7,5 studiepunten = 210 uur studielast (les- en - 72 uur contacttijd contacturen) - 2 uur toets uur zelfstudie Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de vakinhoudelijke leerlijn geschiedenis. Deze onderwijseenheid is de eerste in een reeks waarin de vakgroep geschiedenis verder kijkt dan de vakkennisbasis. Hoewel de historische vaardigheden uit thema 3 de basis vormen, komt de historische inhoud in deze owe niet in de vakkennisbasis voor. De vakkennisbasis beperkt zich voornamelijk tot Europese (en in ieder geval Westerse) geschiedenis. In deze owe wordt de koppeling gemaakt met de rest van de wereld. In de hoofdfase wordt deze lijn voortgezet in de owe Buiten Europese Geschiedenis ; in de eindfase in de owe Turkije. Niet van toepassing van deze owe Deze onderwijseenheid (owe) is de laatste in de vakinhoudelijke leerlijn van de propedeuse. De eerste stond in het teken van kennismaking met het vak geschiedenis. De twee daarop volgende onderwijseenheden boden een overzicht van Oudheid, Middeleeuwen, Nieuwe Tijd en Nieuwste Tijd (de 10 tijdvakken van de CHMV). In deze onderwijseenheid worden de grenzen van het vak geschiedenis verkend en maken studenten kennis met inhouden en benaderingswijzen van andere, verwante disciplines. Dat gebeurt aan de hand van bestudering van het thema Het westen (Europa/de VS) en de wereld.de positie van het Westen in de wereld en de relatie van het Westen met de wereld zullen aan de hand van een actueel thema worden bekeken en onderzocht. Via de kennisclip leertaak wordt o.a. gewerkt aan onderdeel 1 (ict-geletterdheid), onderdeel 2 (informatievaardigheden) en onderdeel 5 (pedagogisch-didactische inzet) van de leerlijn ict. Thema Categorie/kernconcept 1. Conceptuele principes van het vak. - Studieterrein - Deelterreinen - Kennisvormen - Begrippen - Redeneerwijzen - Historisch denken 3. Historisch redeneren. Verzamelen - Bron - Vraagstelling - Bruikbaarheid van bronnen - Betrouwbaarheid van bronnen - Representativiteit van bronnen

25 Ordenen Verklaren - Feit - Verandering en continuïteit - Bijzonder en algemeen ( vergelijken) - Historische ontwikkeling - Tempo van verandering - Factoren die veranderingen bepalen - Het belang van veranderingen - Periodisering - Oorzaak - Gevolg - Opvattingen, waarden en belangen als oorzaken - Relatief gewicht van oorzaken - Verklaring (het gehele stelsel van oorzaken en verbanden) - Gevolgen op langere en kortere termijn - Bedoelde en onbedoelde gevolgen - Relatief gewicht van gevolgen Beeldvormen - Beeldvormen - Beeld ( van het verleden) - Inleving - Standplaatsgebondenheid - Waarde - Norm - Interpretatie - Objectiviteit Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Het Westen en de Wereld De student beheerst de kennis van bovengenoemd thema 4 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak onderzoek Westen en de Wereld De student kan in zijn onderzoeksverslag de principes van het doen van historisch onderzoek en daarbij de redeneerwijzen van thema 3 toepassen. Deeltentamen: Leertaak presentatie Westen en de Wereld De student kan in de presentatie van zijn onderzoeksresultaten zijn conclusies presenteren. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Westen en de Wereld Code: KT westen en C 5,5 2 4,4 2

26 Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 1 55 % van de te behalen punten gehaald Deeltentamen: Leertaak onderzoek Westen en de Wereld C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes 90 minuten Code: LT onderzoek Weging C 5,5 2 4, % van de te behalen punten gehaald - Deeltentamen: Leertaak presentatie Westen en de Wereld C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Code: LT presentat Weging C 5,5 2 4, % van de te behalen punten behaald - Boeken: - Reader 2 hoorcolleges Westen en de Wereld (a 90 minuten) en 3 werkcollege Westen en de Wereld (a 90 minuten) in de week. Tijdens de werkcolleges leren de studenten zelfstandig een vergelijkend onderzoek te doen, waarbij ze online informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren, conclusies moeten trekken. Alle stappen van historisch onderzoek doen worden hier uitgebreid doorlopen. Tijdens de werkcolleges zullen studenten informatie moeten zoeken, verwerken en presenteren (met behulp van prezi). Niet van toepassing

27 Onderwijseenheid Vakdidactiek 1a Code ILS-Ge625/1 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse geschiedenis Onderwijsperiode Semester 1, periode 1 en periode 2 Beroepstaken BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis (Beroeps)Producten Visie en lesontwerp Studiepunten, studielast 7,5 studiepunten = 210 uur (les- en contacturen) - 42 uur contacttijd - 2 uur Toets uur zelfstudie Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Competenties Vakkennisbas is Generieke kennisbasis Deze onderwijseenheid is de eerste in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In de vakdidactische lijn wordt het verband gelegd tussen de vakinhoudelijke onderwijseenheden (BT5) aan de ene kant en de generieke onderwijseenheden (BT1 en 3) aan de andere kant. Niet van toepassing Deze onderwijseenheid is de eerste in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In deze onderwijseenheid maken de studenten in periode 1 kennis met de grondbeginselen van lesgeven en ontwerpen in het vak geschiedenis. De nadruk ligt daarbij op de conceptuele principes en grenzen van het vak. In de tweede periode wordt geoefend met presentatievaardigheden en ontwerpen volgens de directe instructiemethode. Thema Categorie/kernconcept 1. Conceptuele principes van het vak - Beschrijving van het vakgebied - Doelen en functies van het schoolvak 2. Vakdidactiek - Doelstellingen - Leermiddelen - Werkvormen - Evaluatie Domein Subdomein 1. Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerling-kenmerken 2. Didactiek en leren 2.1 Model didactische analyse 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 2.3 Vormgeving van leerprocessen 2.4 Selectie en ontwerp van leermiddelen 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent

28 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1A De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak Visie op het schoolvak Geschiedenis De student kan op basis van aangereikte literatuur een eigen mening vormen op de doelen en het nut van het schoolvak geschiedenis. Deeltentamen: Leertaak Directe Instructie De student kan in de voorbereiding en de uitvoering van een zelf ontworpen les het Directe Instructie model en verschillende theorieën uit het handboek voor Geschiedenisdidactiek toepassen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1a Code: KT Vakdid 1a C 5,5 2 2, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Visie Code: LT visie C 5,5 2 1, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Directe Instructie Code: LT dir instr C 5,5 2 2, % van de te behalen punten behaald - Verplicht Boeken: onderwijsmateriaal - Wilschut A., Van Straaten D. en Van Riessen M. (2013), Geschiedenisdidactiek. Handboek voor de vakdocent. Bussum: Coutinho ISBN Geerts W. en Kralingen van R. (2011) Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho ISBN Ebbens, S. en Ettekoven S. (2005), Effectief Leren. Noordhof BV ISBN Reader. Aanbevolen onderwijsmateriaal - Werkwijze (activiteiten en werkvormen) 2 werkcolleges Vakdidactiek 1a (a 90 minuten) in de week gedurende twee perioden. In de werkcolleges oefenen de studenten door theorie in praktijk te brengen. Hierbij zullen zij onder andere een les moeten verzorgen waarbij

29 Maximum aantal deelnemers zij zelf informatie zoeken, verwerken en presenteren (met behulp van powerpoint) Niet van toepassing

30 Onderwijseenheid Vakdidactiek 1b Code ILS-Ge626/1 Opleiding Opleiding tot leraar geschiedenis van de 2 de graad Doelgroep Studenten propedeuse Geschiedenis Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 en 4 Beroepstaken BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis (Beroeps)Producten Ontwerp onderwijsmateriaal en excursie Studiepunten, studielast 7,5 studiepunten=210 uur (les- en contacturen) - 42 uur contacttijd - 2 uur toets uur zelfstudie Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Kennisbases Vakkennisbas is Generieke kennisbasis Deze onderwijseenheid is de tweede in de vakdidactische lijn van de opleiding geschiedenis. In deze onderwijseenheid wordt het verband gelegd tussen vakinhoud enerzijds en lesgeven en ontwerpen anderzijds. In het tweede deel van deze onderwijseenheid is er expliciet aandacht voor conceptuele principes en didactiek binnen het leergebied Mens en Maatschappij. - In deze onderwijseenheid maken de studenten kennis met de grondbeginselen van ontwerpen in het vak geschiedenis. De nadruk ligt in het eerste deel bij het ontwerpen van leerling-materiaal en een meerdaagse excursie. In de laatste periode is er aandacht voor het leergebied mens en maatschappij waarbij via de leertaak o.a. aandacht aan onderdeel 5 (pedagogisch-didactisch gebruik) van de ict-leerlijn wordt besteed. In het kader van omgevingsgeschiedenis en museumdidactiek vindt de werkweek Duitsland/ Vlaanderen plaats. Thema Categorie/kernconcept 3. Conceptuele principes van het vak - Beschrijving van het vakgebied - Doelen en functies van het schoolvak 4. Vakdidactiek - Doelstellingen - Leermiddelen - Werkvormen - Evaluatie Domein Subdomein 1. Leren in diverse contexten 1.1 Het concept leren 1.2 Visies op leren 1.3 Cognitie, werking van de hersenen en leren 1.4 Leerling-kenmerken 2. Didactiek en leren 2.1 Model didactische analyse 2.2 Leerdoelen en instructiemodellen 2.3 Vormgeving van leerprocessen

31 2.4 Selectie en ontwerp van leermiddelen Competenties 1. Interpersoonlijk competent 3. Vakinhoudelijk vakdidactisch competent 4. Organisatorisch competent Beoordelingscriteria Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1B De student beheerst de kennis van bovengenoemde thema s 1 en 2 zoals beschreven in de landelijke kennisbasis. Deeltentamen: Leertaak werkweek Duitsland/Vlaanderen De student kan op basis van aangereikte theorieën een schoolparagraaf ontwerpen en een meerdaagse excursie voorbereiden en uitvoeren. Deeltentamen: Leertaak Mens en Maatschappij De student kan een onderbouwde visie vormen op de mogelijke onderwijstypen binnen het leergebied mens en maatschappij en daarbij leerling-materiaal ontwikkelen. Tentaminering Deeltentamen: Kennistoets Vakdidactiek 1b Code: KT vakdid 1B C 5,5 2 4, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Verplicht onderwijsmateriaal Aanbevolen onderwijsmateriaal Deeltentamen: Leertaak werkweek Duitsland/Vlaanderen C/V Minimale eis Aantal Toetsperiodes Code: LT werkweek Weging C 5,5 2 3, % van de te behalen punten gehaald 90 minuten Deeltentamen: Leertaak Mens en Maatschappij Code: LT M&M C 5,5 2 4, % van de te behalen punten behaald - Boeken: - Wilschut A., Van Straaten D. en Van Riessen M. (2013), Geschiedenisdidactiek. Handboek voor de vakdocent. Bussum: Coutinho ISBN Geerts W. en Kralingen van R. (2011) Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho ISBN Ebbens, S. en Ettekoven S. (2005), Effectief Leren. Noordhof BV ISBN Reader. -

32 Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers 2 werkcolleges Vakdidactiek 1b (a 90 minuten) in de week gedurende twee perioden In de werkcolleges oefenen de studenten door theorie in praktijk te brengen. Hierbij zullen zij onder andere een excursie virtueel moeten voorbereiden door een rondleiding te creëren met behulp van googlemaps en zullen zij (o.a. digitaal) lesmateriaal van verschillende uitgevers voor het vak Mensen Maatschappij vergelijken. De kosten voor de werkweek zullen rond de 150 euro zijn. Niet van toepassing

33 Onderwijseenheid Integraal handelen in de beroepspraktijk 1 owk 1b Code ILS-Ge627 Opleiding Opleiding tot leraar van de 2 de graad Geschiedenis Doelgroep Studenten propedeuse Onderwijsperiode Semester 2, periode 3 & 4 Beroepstaken BT 1 Lesgeven en trainen in het vak geschiedenis BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak geschiedenis BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak BT 2 Begeleiden van lerende(n) (Beroeps)Producten Onderwijskunde: In periode 3 werken studenten aan de leertaak Praktijkonderzoek. Met deze leertaak leert de student hoe hij door middel van praktijkonderzoek vragen over onderwijssituaties op een systematische wijze kan beantwoorden. Drama: Vaardigheidstoets bestaande uit: Presentatie, Werkboek, Deelname lessen Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichti ng Algemene omschrijving Beroepsproducten/bewijsmaterialen t.b.v. de portfoliobeoordeling integraal handelen in de beroepspraktijk studiepunten, 210 studielasturen Onderwijskunde: Werkplekleren in periode 3 op de vrijdag (8 weken, 1 dag per week van 8 uur) 64 uur Contacttijd 16x3= 48 sbu (3 klokuren per week contacttijd, 2 perioden van 8 lessen) 48 uur Studiebelastingtijd voor leertaak 40 uur Zelfstudie 26 uur Drama 32 uur Drama: - 16 uur contacttijd (lessen en werkbijeenkomsten) - 13 uur zelfstudie - 3 uur tentaminering Deze onderwijseenheid maakt deel uit van de leerlijn onderwijskunde die gebaseerd is op de landelijk vastgestelde generieke kennisbasis. In jaar 1 maakt ook de onderwijseenheid oriëntatie op lesgeven deel uit van deze leerlijn. Deze onderwijseenheid is in semester 1 van het eerste leerjaar aan bod geweest. Voor de lessen onderwijskunde geldt dezelfde participatieregeling als die van de opleiding waarvoor je bent ingeschreven. In deze onderwijseenheid komen inhouden uit de vakken onderwijskunde en drama aan bod en vindt de uitvoering van het tweede deel wpl1 plaats. De student voert in periode 2 en 3 een praktijkonderzoek uit. Centraal in dit praktijkonderzoek staat de vraag; Wat vind ik een goede docent? Deze leertaak met de bijbehorende bijeenkomsten is onderdeel van een doorlopende leerlijn onderzoek die in het laatste opleidingsjaar eindigt met een afstudeeronderzoek. Periode 3 van het vak onderwijskunde staat in het licht van zicht krijgen op leerlingen. Er wordt aandacht besteed aan de thema s sociale omgeving, identiteitsontwikkeling, seksuele ontwikkeling en het thema verschillen tussen jongens en meisjes. Dit laatste thema wordt als vertrekpunt gebruikt voor de

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen

Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad geschiedenis Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad GESCHIEDENIS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c.

De Tien Tijdvakken. Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. De Tien Tijdvakken Tijd van de jagers en boeren, tot 3000 v.c. KA1: De levenswijze van jagersverzamelaars KA2: Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen KA3: Het ontstaan van de eerste stedelijke

Nadere informatie

Tijdvakken en kenmerkende aspecten.

Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo

Examenprogramma geschiedenis havo Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 2 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt)

Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting Geschiedenis Kenmerkende aspecten (1 t/m 7 zijn uitgewerkt) Samenvatting door S. 850 woorden 25 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 01 De levenswijze van jagers-verzamelaars Het

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo

Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015

Examenprogramma geschiedenis vwo vanaf CE 2015 Examenprogramma geschiedenis havo/vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Historisch besef

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis tweede fase. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis tweede fase Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording 2008 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9955 23 februari 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 februari 2017, nr.

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18139 5 september 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 4 juli 2012, nr. VO/419920, houdende

Nadere informatie

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap

Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo. Albert van der Kaap Leerplan geschiedenis voor de tweede fase havo en vwo Albert van der Kaap Enschede, april 2009 Verantwoording Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt

Nadere informatie

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars.

Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c. (prehistorie) De levenswijze van jager-verzamelaars. Begrippenlijst door Manon 1370 woorden 17 februari 2016 7.6 17 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvakken / Perioden Kenmerkende aspecten Vaste voorbeelden. 1. Tijd van jagers en boeren. Tot 3000 v.c.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad pedagogiek, kopopleiding Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen

LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen LESTIP bovenbouw havo/vwo: Tijdvakken oefenen Half mei worden leerlingen van 5 havo en 6 vwo onder meer getest op hun kennis van de tijdvakken en de kenmerkende aspecten. In deze les gaan leerlingen een

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie,

Opleiding tot leraar van de tweede graad voltijd pedagogiek (voltijd en deeltijd), economie, Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad aardrijkskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad AARDRIJKSKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleiding pedagogiek deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden!

Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedeniswetenschap streeft ernaar waarheden vast te stellen over het verleden! Geschiedenis Waarheden Verleden = beelden van het verleden van de menselijke cultuur. = relatie tussen vroeger en nu,

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Pedagogiek Deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad PEDAGOGIEK, KOPopleiding (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad KOPopleidingen Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen.

Hoofdstuk 1. Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad, KOPopleidingen. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, Duits, Engels, Frans en Nederlands. In dit document zijn

Nadere informatie

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN

STUDIEWIJZER. Opleiding tot leraar in de 2 de graad. Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN STUDIEWIJZER Opleiding tot leraar in de 2 de graad Onderwijseenheid ORIËNTATIE OP LESGEVEN ONDERWIJSKUNDE 1A PERIODE 1 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. De OWE-beschrijving... 3 2. Inleiding...

Nadere informatie

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd

Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd Kaartjes tijdsperiodes Prehistorie Oudheid vroege Middeleeuwen hoge en late Middeleeuwen Renaissancetijd Gouden Eeuw eeuw van de Verlichting industrialisatietijd eerste helft 20 e eeuw tweede helft 20

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy

De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy De vijftig vensters en de kenmerkende aspecten van de tien tijdvakken van de commissie De Rooy In blauw: de tijdvakken en de kenmerkende aspecten (alleen uitgewerkt voor het en ). In oranje: de canonvensters,

Nadere informatie

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht.

Hieronder worden de keuzes die de syllabuscommissie heeft gemaakt punt voor punt toegelicht. Toelichting bij de werkversie syllabus geschiedenis nieuwe stijl 1 ten bate van de pilotscholen In het schooljaar 2007-2008 is een syllabuscommissie, ingesteld door de CEVO, aan het werk gegaan om te bepalen:

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad economie voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Instroom pabo geschiedenis

Instroom pabo geschiedenis Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:

Nadere informatie

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en):

A. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 2 Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) Kerndoel(en): A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Onderwerp: De Nieuwe Tijd (extra uitgereikt materiaal) tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600); tijd van regenten en vorsten (1600 1848). 40. De leerling leert

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad economie, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij de

Nadere informatie

Het nieuwe eindexamen geschiedenis

Het nieuwe eindexamen geschiedenis Het nieuwe eindexamen geschiedenis Stephan Klein Rotterdam, 4 oktober 2013 Gesprek in de klas (2013) Docent: Wie kan uitleggen wat standplaatsgebondenheid inhoudt? (stilte van enkele seconden) Leerling

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.05.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd

Kopopleidingen leraar aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek, natuurkunde, scheikunde, wiskunde Voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad KOPopleiding voltijd, aardrijkskunde, biologie, economie, geschiedenis, pedagogiek,

Nadere informatie

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Canon en kerndoelen geschiedenis PO Canon en kerndoelen geschiedenis PO bron: http://www.entoen.nu/primair-onderwijs/didactisch-concept/leerplan-(slo)/geschiedenis In dit hoofdstuk over canon en geschiedenis wordt eerst ingegaan op de recente

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase.

Inhoud. De opleidingen tot leraar natuurkunde en tot leraar scheikunde hebben een gemeenschappelijke propedeutische fase. Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NATUURKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans deeltijd... 12 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Frans Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad FRANS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten. Opleiding tot leraar van de 2 de graad scheikunde voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad SCHEIKUNDE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1

GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 GESCHIEDENIS HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs

SLO Leerdoelenkaart geschiedenis: gedifferentieerde beheersingsniveaus voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs 1. Jagers en boeren (tot -3000 v C) 2. Grieken en Romeinen ( -3000 v. Chr. - 500 na Chr.) 1. Je plaatst historische gebeurtenissen, in de tijd van jagers en boeren (-3000 v C) en je geeft er betekenis

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie Voltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis

Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Docentenhandleiding toepassen oriëntatiekennis bij het vak Geschiedenis Door Christiaan Heyting V anaf 2015 wordt er van iedere leerling die in Nederland examen doet in het vak geschiedenis verwacht dat

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding).

Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel

Nadere informatie

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001:

A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: BIJLAGEN 57 Bijlage 1 Examenprogramma s A Het examenprogramma geschiedenis voor havo en vwo, zoals gepubliceerd door de CHMV in februari 2001: Wat in het onderstaan de cursief is gedrukt geldt alleen voor

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Economie deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ECONOMIE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1. pagina 1 van 16 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 pagina 1 van 16 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd).

Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). Nadere uitwerking van de Onderwijs en examenregeling (OER) van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad Nederlands, (voltijd). In dit document zijn een aantal bijlagen opgenomen die horen bij

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad biologie voltijd Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad BIOLOGIE (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica

Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Leerwerktaak Bouwen aan grammatica Titel Bouwen aan grammatica! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Engels deeltijd... 42 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad ENGELS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Wiskunde deeltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd... 2 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars

1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars 1.1 Leefwijze jagers-verzamelaars Tijd van jagers & boeren - Prehistorie - Tot 3.000 v. Chr. Nomaden + nauwelijks verschil in aanzien, bezit en macht 1.2 Landbouwrevolutie + landbouw Tijd van jagers &

Nadere informatie

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?!

Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Leerwerktaak Hoor je wat ik zeg?! Titel Hoor je wat ik zeg?! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO Alle 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch

Nadere informatie

Leerwerktaak Spreken is goud!

Leerwerktaak Spreken is goud! Leerwerktaak Spreken is goud! Titel Spreken is goud! Onderwijstype Niveau Competenties(s) Beroepstaak VO MBO 1 propedeusefase 2 hoofdfase 3 eindfase (lio) 1 interpersoonlijk 2 pedagogisch 3 vakinhoudelijk/vakdidactisch

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd...

Hoofdstuk 2 Gegevens onderwijseenheden en integrale toetsen Propedeutische fase Opleiding tot leraar van de 2 de graad wiskunde Deeltijd... Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad WISKUNDE (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd Studiejaar

Hoofdstuk 1 Curriculumoverzichten Opleiding tot leraar van de 2 de graad Nederlands voltijd Studiejaar Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (voltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit

Nadere informatie

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits deeltijd... 42

Inhoud. Hoofdstuk 1 Curriculumoverzicht. Opleiding tot leraar van de 2 de graad Duits deeltijd... 42 Deel 3 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad DUITS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten uit het

Nadere informatie

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor

Onderwijs en Opvoeding. HANDLEIDING Educatieve minor , Onderwijs en Opvoeding HANDLEIDING Educatieve minor Fase Semester 1 Leerroute Educatieve Minor 2018-2019 Schrijvers Susan Kruis, Danielle van der Maten en Inge Oudkerk-Pool e-mail Docenten: m.s.kruis@hva.nl

Nadere informatie

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Communicatie voor juristen COJE 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven.

Beschrijven en herkennen dat zaken bij geschiedenis veranderen maar ook dat zaken hetzelfde blijven. Historische vaardigheden PO kern subkern inhoud PO tussendoel PO kerndoel Historische vaardigheden Tijdaanduidingen en tijdsindelingen. Tien tijdvakken met bijbehorende kenmerkende aspecten. Het plaatsen

Nadere informatie

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( ) HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst

Nadere informatie

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

mevrouw drs. D. van der Wagen Rechtsvinding van straf- en procesrecht Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Juridisch argumenteren JDD 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster C-, D-

Nadere informatie

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo

SLO-leerdoelenkaart beheersingsniveaus Geschiedenis bovenbouw havo/vwo Kenmerkende aspecten Inhoud Voorbeelden Oriëntatie op heden Betekenis verlenen 1. De levenswijze van jagersverzamelaars B8.1. Je kent de kenmerkende aspecten van alle tijdvakken. B8.2. Je geeft bij elk

Nadere informatie

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg

Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg SLU Soort afsluiting 1 Toetstijd (min) Herkansbaar? Weging S.E. cijfer leerjaar Afsluitingsweek 2 Resultaat Stedelijk Dalton Lyceum locatie Overkampweg Schooltype: VWO Vak: Geschiedenis cohort: 2011 Programma

Nadere informatie

Deel 3 van het Opleidingsstatuut: Beschrijving van het onderwijs

Deel 3 van het Opleidingsstatuut: Beschrijving van het onderwijs Delen 3 en 4 van het Opleidingsstatuut (OS): Beschrijving van het onderwijs van de bacheloropleiding tot leraar in de tweede graad NEDERLANDS (deeltijdopleiding). In dit document zijn een aantal documenten

Nadere informatie

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining)

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining) Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Opleiding Juridische en JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP () JUVE1AM (Mediatheektraining) JUVE: mevrouw mr. M. le Fèbre HBO-Rechten

Nadere informatie

Examentraining - Geschiedenis

Examentraining - Geschiedenis Examentraining - Geschiedenis 2017 65% context (precieze beheersing) 35% kenmerkende aspecten (globaal) 180 min. - +/- 25 vragen (7 min.) - +/- 75 punten Vraag te herkennen aan: cijfer + aantal punten

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Algemene informatie Titel OWE Code OWE Eigenaar OWE Opleiding Inleiding Vermogensrecht IVRE de heer mr. P.A.J. Koster HBO-Rechten Studiejaar 2011-2012 Periode (1-4) 1 en 3 Doorlooptijd 1 periode Doelgroep:

Nadere informatie

Inleiding Recht Publiekrecht. Rechtsvinding Publiekrecht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen)

Inleiding Recht Publiekrecht. Rechtsvinding Publiekrecht. Het toepassen van basiskennis op het recht (schriftelijk tentamen) Titel Onderwijseenheid (OWE) Inleiding Recht Publiekrecht Code OWE IRUE Eigenaar OWE mevrouw mr. M. le Fèbre 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Leraar voorbereidend hoger onderwijs Management en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Management en Organisatie - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor

Nadere informatie

Leerlijn historisch denken havo

Leerlijn historisch denken havo Leerlijn historisch denken havo Albert van der Kaap vwo Tijd en chronologie klas 1 klas 2 klas 3 vwo 6 gebeurtenissen uit zijn eigen leven alsmede verschijnselen, gebeurtenissen en personen uit de geschiedenis

Nadere informatie

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel:

LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 1 Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: LEER- EN TOETSPLAN A. ONDERWERP EN DOELEN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: Introductie geschiedenis Kerndoel: 0. De leerling leert historische bronnen te gebruiken om zich een beeld van een eigen

Nadere informatie

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011

Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Leraar voorbereidend hoger onderwijs Engels Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - M Leraar VHO Engels

Nadere informatie