Marnixkade 109 Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 F +31 (0)20 589 83 00 W www.motivaction.nl Opiniepeiling: Polen thuis in Nederland? Meningen van Polen in Nederland en Nederlanders over Polen in Nederland - FACTSHEET- Amsterdam, 9 september 2011 drs. Ahmed Ait Moha drs. Martijn Lampert Bankrelatie: Rabobank rek.nr. 3447.44.817. Dossiernummer Motivaction International B.V. bij KvK Amsterdam: 33289976. Prijsopgaven en leveringen geschieden conform de Leveringsvoorwaarden gedeponeerd ter Griffie van Arrondissementsrechtbank te Amsterdam.
Factsheet resultaten Achtergrond Tot voor enkele jaren was er een klein aantal Polen in Nederland. Sinds de toetreding van Polen tot de Europese Unie is dat aantal sterk gestegen. Doordat niet alle Polen in Nederland staan ingeschreven bij een gemeente ontbreken nauwkeurige cijfers over het aantal Polen in Nederland. De schatting is dat momenteel circa 150.000 Polen in Nederland verblijven. 1 De kennis over hoe deze groep het leven in Nederland ervaren en hoe autochtone Nederlanders over deze groep denken is nog vrij beperkt. In de periode juni-juli 2011 heeft Motivaction op eigen initiatief twee onderzoeken uitgevoerd over Polen in Nederland. Het eerste onderzoek is gehouden onder Poolse Nederlanders die in Nederland woonachtig zijn. 2 Met dit onderzoek wil Motivaction meer inzicht krijgen in de wijze waarop Poolse Nederlanders hun verblijf in Nederland ervaren en hoe zij aankijken tegen hun relatie met Nederlanders, de integratie in Nederland en hoe zij hun toekomst in Nederland zien. Het tweede onderzoek is uitgevoerd onder autochtone Nederlanders en is bedoeld om meer inzicht te krijgen in de beeldvorming van autochtone Nederlanders over Polen in Nederland. Onderstaand volgen de samenvatting, de onderzoeksresultaten en de onderzoeksverantwoording. Samenvatting Deel van de Polen voelt zich niet geaccepteerd in Nederland Een aanzienlijk deel van de Polen (39%) heeft het gevoel als minderwaardige burger te worden gezien door Nederlanders. Ruim een kwart van de Polen voelt zich dan ook niet thuis in Nederland (28) en voelt zich niet geaccepteerd door Nederlanders (26%). Het merendeel van de Polen in Nederland (58%) voelt zich hier wél thuis en voelt zich ook geaccepteerd (74%). Daarnaast geeft 52% aan goed behandeld te worden door autochtone Nederlanders. Dat een deel van de Polen zich niet geaccepteerd voelt is niet verbazingwekkend: 69% van de Nederlanders geeft aan niet blij te zijn met de komst van Polen naar Nederland en ook geen toegevoegde waarde te zien in hun komst naar Nederland (63%). 56% is de mening toegedaan dat de Polen werkgelegenheid onttrekken aan autochtone Nederlanders. Tegelijkertijd geeft 7% van de autochtone Nederlanders aan in het verleden gebruikgemaakt te hebben van Poolse arbeiders bij verbouwingen in en om het huis. Naast een negatieve houding tegenover Polen, bekommeren autochtone Nederlanders zich ook om de Polen. Zo maakt 67% zich zorgen over de arbeidsomstandigheden van Polen en is men de mening toegedaan dat Polen worden uitgebuit. 1 Deze schatting is gemaakt door FORUM Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling op basis van deskresearch (Polen in Nederland, 2009) 2 Wij hebben ons beperkt tot de Polen in Nederland. Zij zijn de meest omvangrijke groep Oost- Europeanen in Nederland. 2
Nederland wil geen blijvende vestiging van Polen in Nederland Een ruime meerderheid van de autochtone Nederlanders (65%) wil niet dat Polen zich blijvend gaan vestigen in Nederland. Om de blijvende vestiging en komst van meer Polen tegen te gaan wil een grote meerderheid van de Nederlanders (73%) dat de regelgeving hieromtrent wordt aangescherpt en de vestiging van Polen wordt bemoeilijkt. Ondanks de uitgesproken mening van autochtone Nederlanders, geeft een kwart van de Polen aan wel van plan te zijn om zich definitief in Nederland te vestigen. En nog eens 18% verwacht hier nog 5 tot 10 jaar te zijn. Een kwart verwacht binnen een jaar Nederland te hebben verlaten. Het merendeel hiervan wil Nederland verruilen voor een ander Europees land (51%). Over de verwachtingen van hun toekomst in Nederland zijn de meeste Polen positief, 68% van hen verwacht dat het in de toekomst voor Polen in Nederland beter wordt. Polen sterk gericht op de eigen gemeenschap De Polen in Nederland zijn nog voornamelijk gericht op de eigen gemeenschap en Polen. Zo geeft 78% van de Polen aan dat zij hun vrije tijd volledig met andere Polen doorbrengen. Ook wordt door de Polen maandelijks geld overgemaakt naar familie in Polen (gemiddeld 9% van hun inkomen). Verder wordt door een ruime meerderheid aangegeven (78%) dat de Nederlandse supermarkten Poolse producten in hun assortiment moeten opnemen. In lijn met de sterke gerichtheid van de Polen op de eigen gemeenschap geeft 81% van de Nederlanders aan dat de integratie van Polen niet goed verloopt en nog voor problemen zal zorgen. RESULTATEN: POLEN OVER NEDERLAND EN NEDERLANDERS Ruim een derde van de Polen heeft het gevoel als minderwaardige burger te worden gezien en voelt zich nog niet geaccepteerd in Nederland 39% van de Polen vindt dat zij door Nederlanders als minderwaardig worden gezien. 61% is het daar mee oneens. 28% van de Polen voelt zich niet thuis in Nederland. 58% voelt zich redelijk thuis en 11% geeft aan zich echt helemaal thuis te voelen in Nederland. Bijna drie kwart van de Polen voelt zich geaccepteerd door de Nederlanders. 26% van de Polen deelt dit gevoel echter niet en geeft aan zich niet geaccepteerd te voelen. Ondanks het gevoel van minderwaardigheid is maar 7% uitgesproken negatief over de wijze waarop zij worden behandeld door Nederlanders. 52% voelt zich goed behandeld en 37% vindt de behandeling niet goed, maar ook niet slecht. Een kwart van de Polen is van plan definitief in Nederland te blijven en ziet een toekomst in Nederland positief in Van de Polen die nu in Nederland verblijven, geeft 18% aan dat zij verwachten nog tussen de 5 en 10 jaar in Nederland te blijven. 24% van de Nederlandse Polen verwacht voor altijd in Nederland te blijven. De groep die tussen de 2 en 5 jaar in Nederland verwacht te blijven is met 34% het 3
grootst. 24% van de Polen verwacht niet langer dan één jaar in Nederland te blijven. Van de groep die verwacht binnen een jaar Nederland te verlaten is 24% van plan terug te keren naar Polen, 51% verwacht naar een ander Europees land te gaan en 25% weet nog niet waar men naartoe zal gaan. Over de verwachtingen van hun toekomst in Nederland zijn de meeste Polen positief, 68% van hen verwacht dat het in de toekomst voor Polen in Nederland beter wordt. Bijna een derde van de Polen (32%) is somberder over de toekomst, en verwacht juist dat het in de toekomst slechter met hen zal gaan. Polen zijn voornamelijk gericht op de eigen gemeenschap, maar hebben wel de behoefte om het Nederlands te leren 78% van de Polen brengt zijn vrije tijd het liefst door met andere Polen. 22% geeft aan ook met andere groepen hun vrije tijd door te brengen. 27% van de Polen heeft niet de behoefte om het Nederlands te leren. 73% geeft aan wel het Nederlands te willen leren. Rivaliteit tussen Polen en andere Oost-Europeanen in Nederland 31% van de Polen geeft aan zich op de arbeidsmarkt bedreigd te voelen door de komst van de Roemenen en Bulgaren naar Nederland. 69% van de Polen geeft aan in de komst van Roemen en Bulgaren geen bedreiging te zien. Nederlandse supermarkten spelen nog niet in op de wensen van Polen 18% van hun inkomen besteden Polen aan eten en drinken uit de Nederlandse supermarkten. 78% van de Polen geeft aan dat zij in de schappen van Nederlandse winkels graag ook Poolse producten zouden zien. 22% van de Polen geeft aan dat dit voor hen niet zo nodig is. 9% van het inkomen wordt naar familie in Polen gestuurd Aan de Polen is gevraagd hoe hun maandelijkse uitgaven gemiddeld verdeeld zijn. Bijna de helft van de maandelijkse uitgaven gaat op aan de basisbehoeften, zoals onderdak (23%), eten en drinken (18%) en de vaste lasten (8%). 15% van de maandelijkse uitgaven is bestemd om te sparen. 9% van de maandelijkse uitgaven bestaat uit geld dat naar familie in Polen wordt gestuurd. Aan drank en sigaretten besteden de Polen gemiddeld 7% van hun maandelijkse budget. 7% wordt besteed aan kleding. Aan vervoerskosten wordt maandelijks 7% uitgegeven. 3% gaat op aan luxe artikelen zoals elektronica en cd s. 6% gaat op aan overige uitgaven. AUTOCHTONE NEDERLANDERS OVER POLEN Grote meerderheid ziet geen meerwaarde in Oost-Europeanen en wil niet dat zij zich blijvend in Nederland vestigen Wanneer Oost-Europeanen zich blijvend in Nederland willen vestigen roept dit bij 65% van de Nederlanders weerstand op. Zij geven aan het niet goed 4
te vinden als Oost-Europeanen zich in Nederland blijvend vestigen. 35% van de Nederlanders vindt het geen probleem als Oost-Europeanen zich blijvend in Nederland vestigen. 63% van de Nederlanders is van mening dat de komst en vestiging van Oost-Europeanen in Nederland geen meerwaarde oplevert voor de Nederlandse maatschappij. Volgens 37% van de Nederlanders leveren zij wel een meerwaarde. 58% ziet ook geen economische voordeel in de komst van Oost- Europeanen. 42% ziet dit voordeel wel. Een groot deel van de Nederlanders geeft aan niet blij te zijn met de komst van de Oost-Europeanen naar Nederland (69%). 31% van de Nederlanders is een andere mening toegedaan en geeft aan blij te zijn met de komst van de Oost-Europeanen. 7% van de Nederlanders heeft wel eens gebruikgemaakt van de diensten van Oost-Europeanen. Zij zijn vooral ingehuurd voor verbouwingen en renovaties aan hun huis. Nederlanders vrezen dat de komst van Oost-Europeanen ten koste gaat van banen voor autochtone Nederlanders en willen een strengere regelgeving voor de komst van Oost-Europeanen 56% van de Nederlanders is van mening dat de Oost-Europeanen de banen inpikken van autochtone Nederlanders. Volgens 44% van de Nederlanders hoeft er voor de banen van autochtone Nederlanders niet gevreesd te worden. 73% van de Nederlanders vindt dat het moeilijker moet worden voor Midden en Oost-Europeanen om naar Nederland te komen. Zij geven aan dat hiervoor de regelgeving strenger moet worden. 27% van de Nederlanders vindt dat er aan de regelgeving niets veranderd moet worden en dat de komst van de Oost-Europeanen niet verder bemoeilijkt moet worden. Nederlanders maken zich zorgen over de integratie van Oost-Europeanen, maar ook over de uitbuiting van deze groep De integratie van Oost-Europeanen baart 81% van de Nederlanders zorgen. Volgens 19% van de Nederlanders levert de integratie van de Oost- Europeanen geen problemen op, zij maken zich dan ook geen zorgen over hun integratie. Een groot deel van de Nederlanders is de mening toegedaan dat Oost- Europeanen in Nederland worden uitgebuit en maken zich hier zorgen over (67%). 33% van de Nederlanders geeft aan zich geen zorgen te maken over de uitbuiting. Methode van onderzoek Bovenstaande onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op twee onderzoeken. Het onderzoek onder Polen is uitgevoerd onder een representatieve steekproef van Polen in de leeftijd van 18 tot 60 jaar die in Nederland gevestigd zijn (n=257). Het onderzoek is face to face uitgevoerd in het Pools door Pools sprekende enquêteurs. De veldwerkperiode was van 1 juni 2011 tot 15 juli 2011 De onderzoeksresultaten van autochtone Nederlanders zijn gebaseerd op een vragenlijst onder een grootschalige representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking van 15 tot en met 70 jaar (n=1010). De dataverzameling vond plaats in juli 5
2011. Voor de dataverzameling is gebruikgemaakt van het StemPunt-panel van Motivaction (www.stempunt.nu) waar nu ruim 67.000 Nederlanders aan deelnemen. De resultaten zijn door middel van propensityweging gecorrigeerd voor de invloed van internetpanels. De steekproef is propensity uitgestuurd en gewogen op de variabelen leeftijd, opleiding, Nielsen-regio, geslacht, Mentality-milieus en stemgedrag TK 2010. De vragenlijst die bij deze peiling is gebruikt is voor belangstellenden op te vragen bij Motivaction. Informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Ahmed Ait Moha a.aitmoha@motivaction.nl MOTIVACTION research and strategy Postbus 15262 1001 MG AMSTERDAM Marnixkade 109 F 1015 ZL AMSTERDAM T +31 (0)20 589 83 83 F +31 (0)20 589 83 00 W www.motivaction.nl 6