Opiniepeiling in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012

Transcriptie

1 bezoekadres Marnixkade ZL Amsterdam postadres Postbus MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0) F +31 (0) W Opiniepeiling in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 FORUM Instituut voor Multiculturele Vraagstukken en NTR - Factsheet 2 e meting - Amsterdam, 29 augustus 2012 Projectnummer: Z1728 drs. Fenneke Vegter drs. Marjolein Eigenfeld

2 Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever. Voor het vermelden van de naam Motivaction in publicaties op basis van deze rapportage - anders dan integrale publicatie - is echter schriftelijke toestemming vereist van Motivaction International B.V.

3 1 Inleiding De Halve Maan wijdt een aantal tv-uitzendingen aan het opkomst- en stemgedrag van Nieuwe Nederlanders bij de komende Tweede Kamerverkiezingen en aan de houding en mening van Nieuwe Nederlanders ten aanzien van diverse relevante politieke thema s in aanloop naar de verkiezingen. In opdracht van het televisieprogramma De Halve Maan van de NTR en van FORUM voert Motivaction International B.V. drie weken achter elkaar een peiling uit om zicht te krijgen op het opkomst- en stemgedrag van Nieuwe Nederlanders bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 en aanverwante thema s onder Nieuwe Nederlanders. Deze factsheet betreft een beschrijving van de tweede peiling. In deze peiling wordt vooral ingegaan op de bezuinigingen van de overheid en zijn enkele specifieke vragen gesteld over GroenLinks. 1.1 Betrouwbaarheid van de resultaten Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een face-to-face-enquête onder 214 Turkse, Marokkaanse en Surinaamse Nederlanders (hierna te noemen Nieuwe Nederlanders) tussen 18 en 60 jaar die stemgerechtigd zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het onderzoek is uitgevoerd tussen 24 en 28 augustus. Een uitgebreide onderzoekverantwoording is opgenomen in hoofdstuk 3. Bij de interpretatie van de onderzoeksuitkomsten dient rekening gehouden te worden dat de resultaten indicatief zijn gezien de beperkte steekproefomvang: 1. De beperkte grootte van de steekproef: n=214 en de betrouwbaarheidsmarge die hiermee gepaard gaat. De maximale betrouwbaarheidsmarge bij een n=214 is 7%: een resultaat van 50% zal hierdoor in werkelijkheid liggen tussen de 43% en 57%. 2. De woonomgeving van de respondenten. Het onderzoek is alleen uitgevoerd in de vier grote steden: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Het CBS geeft aan dat 40% van de Nieuwe Nederlanders woont in een van deze vier steden. 3. De leeftijdsgrens van de respondenten. Er zijn alleen Nieuwe Nederlanders tot 60 jaar ondervraagd. 1

4 1.2 Samenvatting De beloftes van politici tijdens de verkiezingsperiode worden met een korreltje zout genomen door Nieuwe Nederlanders. De meesten vinden de beloftes die politici in deze tijd maken niks waard op de lange termijn. De lijsttrekkers waar Nieuwe Nederlanders vooral vertrouwen in hebben zijn Emile Roemer, Diederik Samsom en Alexander Pechtold. Thema s en maatregelen waarvan Nieuwe Nederlanders vinden dat er op bezuinigd kan worden: De overheid moet volgens Nieuwe Nederlanders vooral bezuinigingen gaan doorvoeren bij defensie en op het overheidsapparaat. De integratie van migranten en ontwikkelingssamenwerking zijn posten waar volgens Nieuwe Nederlanders ook in gesneden mag worden. Thema s en maatregelen waarvan Nieuwe Nederlanders vinden dat er niet op bezuinigd kan worden: Op het vlak van onderwijs en zorg wensen Nieuwe Nederlanders geen bezuinigingen. Ook de aangekondigde lastenverzwaringen worden niet positief ontvangen. Zo kan het verhogen van het eigen risico om de zorg betaalbaar te houden niet op steun rekenen van Nieuwe Nederlanders, moet de veelbesproken langstudeerboete worden afgeschaft en moet de basisbeurs niet worden vervangen door een lening. We zien dat in deze tweede peiling meer Nieuwe Nederlanders aangeven niet te gaan stemmen. Dit verschil is echter niet significant. Er kunnen daardoor geen conclusies over een veranderende opkomst worden gerapporteerd. Tussen de eerste en de tweede peiling zijn geen significante verschillen te zien in voorgenomen stemgedrag van Nieuwe Nederlanders. 2

5 2 Resultaten 2.1 Politieke thema s Er is draagvlak voor bezuinigingen op defensie en het overheidsapparaat De gebieden waar het kabinet volgens Nieuwe Nederlanders op moet bezuinigen zijn defensie en het overheidsapparaat. Zo is 54% voor bezuinigingen op defensie. Er is het minste draagvlak voor bezuinigingen op onderwijs en zorg: Defensie: 54% Het overheidsapparaat: 46% Integratie van migranten: 20% Ontwikkelingssamenwerking: 17% Uitkeringen: 9% Kinderopvangtoeslag: 7% Huursubsidie: 3% Onderwijs: 1% Zorg: 1% Eigen risico zorgverzekering niet verder omhoog 90% van de Nieuwe Nederlanders is het er niet mee eens dat het eigen risico van de zorg omhoog kan om de zorg betaalbaar te houden. 5% vindt dat het eigen risico wel omhoog kan en nog eens 5% heeft hier geen uitgesproken mening over. Langstudeerboete moet worden afgeschaft 79% van de Nieuwe Nederlanders vindt dat de langstudeerboete voor studenten moet worden afgeschaft. Jonge Nieuwe Nederlanders (18-35 jarigen) zijn hierin het meest uitgesproken. 10% is het hier niet mee eens en 11% heeft geen uitgesproken mening. Basisbeurs moet blijven in huidige vorm Slechts 7% van de Nieuwe Nederlanders vindt dat de basisbeurs voor studenten moet worden vervangen door een lening. 81% is het hier niet mee eens en 12% heeft geen uitgesproken mening. Huur sociale huurwoningen niet laten afhangen van inkomen 69% van de Nieuwe Nederlanders vindt niet dat de huur van sociale huurwoningen inkomensafhankelijk moet worden. 18% is wel voor deze maatregel en 13% heeft geen uitgesproken mening. Mening over urgentie maatregelen tegen werkloosheid verschillen Over de stelling de maatregelen tegen de stijgende werkloosheid kunnen wachten tot na de verkiezingen lopen de meningen uiteen. 39% van de Nieuwe Nederlanders vindt dat maatregelen tegen de stijgende werkloosheid kunnen wachten tot na de verkiezingen. Vooral jarigen zijn van mening dat maatregelen tegen de stijgende werkloosheid kunnen wachten tot na de verkiezingen (48%). 33% vindt dat op korte termijn al actie moet worden ondernomen en 28% heeft hier geen uitgesproken mening over. 3

6 2.2 Vertrouwen in politici Beloftes politici tijdens verkiezingstijd zijn niks waard 68% van de Nieuwe Nederlanders vindt dat beloftes die politici maken in de verkiezingsperiode niks waard zijn. 4% is het hier niet mee eens en 29% heeft geen uitgesproken mening. Lijstrekkers verschillen in bekendheid Niet alle lijsttrekkers zijn bij de Nieuwe Nederlanders even bekend. Het meest bekend is Geert Wilders, op de voet gevolgd door Mark Rutte: Geert Wilders: 97% Mark Rutte: 84% Diederik Samsom: 72% Emile Roemer: 68% Alexander Pechtold: 63% Jolande Sap: 47% Sybrand van Haersma Buma: 44% Kees van der Staaij: 43% Arie Slob: 43% Marianne Thieme: 42% Nieuwe Nederlanders hebben het meeste vertrouwen in Emile Roemer, Diederik Samsom en Alexander Pechtold De lijsttrekkers waar de meeste Nieuwe Nederlanders vertrouwen in hebben zijn achtereenvolgens Emile Roemer (52%), Diederik Samsom (46%) en Alexander Pechtold (46%). Deze percentages zijn gebaseerd op de Nieuwe Nederlanders die de lijsttrekker kennen: Emile Roemer: 52% Diederik Samsom: 46% Alexander Pechtold: 46% Sybrand van Haersma Buma: 21% Jolande Sap: 20% Marianne Thieme: 18% Kees van der Staaij: 18% Mark Rutte: 15% Arie Slob: 14% Geert Wilders: 0,3% 4

7 2.3 GroenLinks Economische groei voor Nieuwe Nederlanders belangrijker dan milieubeleid Aan de Nieuwe Nederlanders die niet GroenLinks stemmen is gevraagd naar de redenen om niet op die partij te stemmen. Nieuwe Nederlanders noemen als voornaamste reden dat zij economische groei belangrijker vinden dan milieubeleid. Zij denken dat GroenLinks meer prioriteit geeft aan milieu dan aan de economie. Redenen om niet op GroenLinks te stemmen zijn: Economische groei vind ik belangrijker dan milieubeleid: 57% Ik ben het niet eens met hun standpunten: 46% GroenLinks vind ik te pro Europa: 23% Mijn stem telt onvoldoende mee als ik op zo'n kleine partij stem: 20% Ik heb er nooit over nagedacht: 12% Ik vind Jolande Sap geen geschikte premier: 11% Ik ben trouw aan mijn eigen partij: 9% De affaire rondom de kandidaatstelling van Tofik Dibi als lijstrekker: 2% De affaire rondom de kandidaatstelling van Tofik Dibi lijkt nauwelijks een rol te spelen bij de keuze om niet op GroenLinks te stemmen. Slechts 2% noemt dit als reden om niet te stemmen op de partij. Weinig waardering voor Jolande Sap als politicus Van de Nieuwe Nederlanders die Jolande Sap kennen, zegt slechts een klein percentage (3%) waardering te hebben voor haar als politicus. Een meerderheid (64%) heeft geen waardering voor haar en 34% heeft geen uitgesproken mening. 2.4 Opkomst bij de komende Tweede Kamerverkiezingen Helft Nieuwe Nederlanders zegt zeker niet naar de stembus te gaan 13% van de Nieuwe Nederlanders zegt op dit moment zeker te gaan stemmen. Bij de eerste peiling (tussen 17 en 20 augustus) was dit 21%. Op dit moment twijfelt 33% nog en 53% zegt niet te gaan stemmen. 2% heeft nog geen idee. In totaal verwachten 34% van de Nieuwe Nederlanders uiteindelijk naar de stembus te gaan In deze tweede peiling verwachten 34% 1 van de Nieuwe Nederlanders uiteindelijk naar de stembus te gaan. In de eerste peiling was dit 42%. Deze verschuiving is echter niet significant. Op basis van deze peiling kan daarom geen verschuiving in opkomst worden geconcludeerd. 2.5 Stemgedrag Er zijn geen significante verschuivingen gemeten in het stemgedrag van Nieuwe Nederlanders tussen de tweede en de eerste peiling (tussen 17 en 20 augustus). 1 Voor het bepalen van dit percentage is een berekening gemaakt van het percentage twijfelstemmers dat uiteindelijk toch verwacht te gaan stemmen. 5

8 3 Onderzoeksverantwoording Motivaction is een onafhankelijk onderzoeksbureau, lid van de MOA en maakt deel uit van de Research Keurmerkgroep Doelgroep Voor het onderzoek zijn Turkse, Marokkaanse en Surinaamse Nederlanders tussen de 18 en 60 jaar ondervraagd die stemgerechtigd zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dit houdt in dat zij over de Nederlandse nationaliteit beschikken en op 12 september jaar of ouder zijn. Wanneer we in deze factsheet spreken over Nieuwe Nederlanders wordt hiermee gerefereerd aan de Turkse, Marokkaanse en Surinaamse Nederlanders samen. Steekproef De gehanteerde steekproef omvat 214 Nieuwe Nederlanders. Het betreft 76 Turkse, 62 Marokkaanse en 76 Surinaamse Nederlanders. De onderzoeksdata zijn representatief voor de kenmerken leeftijd, geslacht en etniciteit. De groep Nieuwe Nederlanders is als totale groep gewogen op opleiding. Veldwerk Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van kwantitatief face-to-faceonderzoek. Het veldwerk vond plaats van 24 tot en met 27 augustus Er is gebruikgemaakt van de linking-pinmethode. Hierbij worden verschillende wervingsmethodes ingezet: op straat, aan de deur (voor de moeilijk benaderbare groepen, bijvoorbeeld eerste generatie vrouwen), bij moskeeën en via verenigingen. De interviews zijn in de vier grote steden afgenomen (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) en daar waar nodig is het interview in het Turks, het Marokkaans-Arabisch of het Berbers uitgevoerd. 6