E I N D A V D I E S Lijn 40 (Medelbus)
E I N D A D V I E S Lijn 40 (Medelbus) VCC OOST Postbus 221 6800 AE Arnhem Tel. (026) 353 76 80 Fax (026) 353 76 99 E-mail: info@vccoost.nl www.vccoost.nl Arnhem, april 2013 Samenstelling: Roel Wouters ii
Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 1 1.1 ACHTERGROND...1 1.2 STAND VAN ZAKEN...2 2. PROMOTIEACTIE SPOOR 1 JUN DEC. 2012... 3 2.1 PROMOTIEACTIE SPOOR 1...3 2.1.1 Reizigersaantallen...3 2.1.2 Bedrijventerrein Kellen...3 2.1.3 Herkomst reizigers...4 2.1.4 Verbeterpunten naar aanleiding van spoor 1...4 2.2 FINANCIËN...4 2.3 VERVOLGSCENARIO S...5 3. MOGELIJKHEDEN STADSDIENST TIEL... 6 3.1 INLEIDING...6 3.2 RESULTATEN ONDERZOEK...6 3.3 IMPLEMENTATIEMOGELIJKHEDEN...7 3.4 CONCLUSIE...8 4. MOGELIJKHEDEN PARTICULIERE INITIATIEVEN COLLECTIEF VERVOER... 9 4.1 INLEIDING...9 4.2 OPTIES...9 4.2.1 Bediening Medelbus opnemen als buurtbus/opnemen in omloop buurtbus....9 4.2.2 (Regio)taxi...9 4.2.3 Particulier initiatief in handen van Medel...9 4.3 CONCLUSIE...9 5. EINDADVIES... 11 5.1 OPTIE VOORTZETTING LIJN 40 MET STADSDIENST... 11 5.2 OPTIE PARTICULIER INITIATIEF COLLECTIEF VERVOER... 11 5.3 GECOMBINEERDE OPTIE PARTICULIER COLLECTIEF VERVOER MET STADSDIENST... 11 BIJLAGE 1: ROUTERING LIJN 40 PER 17-09-2012... 13 BIJLAGE 2: FINANCIEEL OVERZICHT VOOR VOORTZETTING LIJN 40 PER JAAR... 15 BIJLAGE 3: BEHOEFTEONDERZOEK MEDEL 2012 (HERKOMST/BESTEMMING)... 16 BIJLAGE 4: RAPPORTAGE SPOOR 1... 17
BIJLAGE 5: XTNT STADSDIENST TIEL ONDERZOEK 2009... 18 2
1. Inleiding 1.1 Achtergrond Zomer 2010 heeft het college van Gedeputeerde Staten van Gelderland een besluit genomen over de nieuwe concessieverlening voor het openbaar vervoer in de regio Rivierenland. De gunning is gegeven aan vervoersbedrijf Arriva, waarbij de opties voor het ontsluiten van bedrijventerreinen niet zijn gelicht, met uitzondering van bedrijventerrein Medel welke pas na gunning van de concessie is gerealiseerd. Dit betekent dat er provinciale middelen beschikbaar blijven om de huidige Medelbus te financieren. De Medelbus is de gekozen vorm van collectief vervoer waarmee werknemers en bezoekers op bedrijventerrein Medel kunnen komen vanuit Tiel. Bedrijventerrein Medel ligt langs het Amsterdam-Rijnkanaal en aan de snelweg A15 bij Tiel. Aan de andere kant van het kanaal ligt het grotere industrieterrein Kellen. Zowel bedrijventerrein Medel als Industrieterrein Kellen zijn bedrijventerreinen van regionaal belang (RBT). Figuur 1: Ligging Industrieterrein Kellen en Medel te Tiel. Bron: Google Maps (2011). Het concessiebesluit van GS geeft Arriva het recht om in de regio Rivierenland het openbaar vervoer te verzorgen van december 2010 tot december 2020. De optie om openbaar vervoer te financieren op Medel, en later Kellen, is conform dit besluit gelicht voor een periode van 3 jaar, tot 14 december 2013, vanwege de reeds bestaande verbinding en een groot regionaal draagvlak. De structurele middelen komen ten laste van de BDU. De exacte verdeling van deze middelen moet in overleg met de vervoerder nog worden bepaald. Er is dus onzekerheid over voortzetting van de Medelbus na 2013 in termen van organisatie, financiering en uitvoering. In het besluit van GS staat aangegeven dat het risico van niet lichten van de optie groot is ten aanzien van het behalen van de economische ambities. 1
Tegelijkertijd is het voortzetten van de financiering ook risicovol, aangezien de beschikbare middelen van de provincie teruglopen als gevolg van de strategische heroverwegingen. De provincie financiert busconcessies voor een belangrijk deel uit de Brede Doel Uitkering (BDU). Deze BDU zal de komende jaren als gevolg van bezuinigingen op het provinciefonds sterk gaan afnemen. Omdat de bezettingsgraad nu nog mager is en stimulerende maatregelen vanuit werkgevers voor een belangrijk deel ontbreken zal beëindiging van de Medelbus per 2014 een reëel scenario zijn. Het eindigen van deze bediening zal van invloed zijn op de (ruimtelijke) kwaliteit van met name Medel. Ook zal er een effect optreden op de verschillende vervoersstromen binnen het grondgebied van de gemeente Tiel als daarbuiten. Vanwege het toekennen van de functie van RBT aan zowel Medel als Kellen, wil de provincie met dit onderzoek een verkenning van mogelijkheden geven om ook na 2013 een goede bereikbaarheid van beide bedrijventerreinen te borgen. Op basis van bovenstaande is een projectgroep opgericht met als doel een advies te vormen over lijn 40 in de huidige concessie. Deze projectgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de Ondernemers coöperatie Tiel, coöperatie Medel, gemeente Tiel, Arriva, provincie Gelderland en VCC Oost. VCC Oost heeft onderzocht wat de mogelijkheden voor lijn 40 zijn in zijn huidige vorm, inclusief mogelijkheden tot beperkte uitbreiding van de bediening. Uitgangspunt daarbij is het bestaande start- en eindpunt van de Medelbus bij station Tiel en in Medel. Daarnaast zijn in de projectgroep ook verdergaande alternatieven besproken buiten de huidige concessie, die mogelijk voor vervolgonderzoek in aanmerking komen. De resultaten staan in dit eindadvies beschreven. 1.2 Stand van zaken Na 2013 speelt het aantal reizigers een belangrijke rol bij een mogelijke voortzetting van de busverbinding lijn 40, Medelbus, tussen station Tiel en de bedrijventerreinen Medel en Kellen. Uit eerder onderzoek door VCC Oost in samenwerking met Arriva, de Coöperatie Medel, OCT en de gemeente Tiel (Behoefteonderzoek Medel/Kellen, VCC Oost, april 2012) is gebleken dat werkgevers veel belang hechten aan de openbaar vervoer voorzieningen. Per 17 september 2012 zijn enkele snel te realiseren verbeterpunten doorgevoerd in de route en dienstregeling van lijn 40 (Medelbus). Heen- en terug wordt gereden via Kellenzuid (Kellenseweg) en de eerste aankomst op Medel is vervroegd naar 06.00 uur. De aansluiting op de trein en streekbuslijnen is verbeterd en de dienstregeling sluit aan op pieken en dalen in de vervoersvraag. Voorlopig reist men nog gratis (zonder OV-chipkaart). Daarnaast is er ook een grootschalige promotieactie gestart op de bedrijventerreinen Kellen en Medel om extra reizigers te trekken. Een samenvatting van deze resultaten wordt beschreven in hoofdstuk twee. Naar aanleiding van dit advies voor de Medelbus wordt door het OV-Ontwikkelteam Achterhoek/Rivierenland een advies gegeven aan GS om een besluit te nemen over voortzetting/aanpassing/stopzetten van lijn 40 voor de huidige concessie welke nog tot 2020 loopt. 2
2. Promotieactie spoor 1 jun dec. 2012 2.1 Promotieactie spoor 1 Er is in het tweede halfjaar van 2012 een actie gestart om extra reizigers met lijn 40 te laten rijden. Dit zogeheten spoor 1 is in januari 2013 afgesloten met een reiziger enquête en heeft onderstaande resultaten behaald. 2.1.1 Reizigersaantallen Gerekend over de hele periode vanaf de start van de promotieactie tot en met januari 2013 leveren de telgegevens het zelfde resultaat op als metingen voorafgaand (over 2011: 70 reizigers per dag). Het betreft in totaal 71 instappers per dag. Het grootste deel, 30 tot 35 personen reist zowel heen als terug met de Medelbus. Heen Terug Totaal 40 31 71 Volgens de chauffeurs zijn de drukste tijdstippen tussen 06.00 en 09.15 uur en tussen 16.00 en 19.00 uur. De telcijfers ondersteunen dit globaal. 2.1.2 Bedrijventerrein Kellen Tijdens de optimalisatie van de routering in 2012 is ook de bediening van het bedrijventerrein Kellen meegenomen. In het spoor 1 is ook de promotie op dit bedrijventerrein ingezet om extra reizigers aan te boren. De chauffeurs zijn unaniem in hun oordeel over het gebruik op Kellen: negen van de tien keer staan er geen mensen; er stapt zelden iemand in, alleen mensen die lease-auto s halen bij garage de Waal. Geconcludeerd kan worden dat het gebruik op Kellen minimaal is. Bij de reizigers enquête geeft één van de elf respondenten als bestemming een werkgever op bedrijventerrein Kellen op. 3
2.1.3 Herkomst reizigers De reizigersenquête van januari 2013 geeft eenzelfde beeld als bij eerder onderzoek. In 2011 was 70% afkomstig uit Tiel, 30% buiten Tiel (overstappers trein). Geen overstap van bus. Het herkomstadres is meestal het huisadres, soms school/stage of werkplek. Het merendeel van de reizigers van de Medelbus heeft zijn herkomst dus in Tiel. De exactie adressen van deze personen zijn niet aanwezig waardoor niet aangegeven kan worden uit welke wijken van Tiel deze reizigers komen. herkomst adres 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 9 1 1 Tiel Utrecht Den Bosch 2.1.4 Verbeterpunten naar aanleiding van spoor 1 Door enkele reizigers wordt geklaagd over een volle bus, waardoor men niet kan meerijden. Ook door één van de chauffeurs wordt dit opgemerkt bij halte Het Eek tussen 16.00 en 17.00 uur. Samengevat zijn mogelijke verbeterpunten om de Medelbus te versterken de volgende: - Voorkomen dat de bus reizigers voorbijrijdt omdat hij vol is (dit wordt in de praktijk al toegepast door met twee bussen te rijden mits noodzakelijk) - Belangstellende werkgevers benaderen (Lander en Waterschap Rivierenland) - Nagaan waarom er zo weinig instappers zijn op bedrijventerrein Kellen en indien mogelijk en haalbaar hiervoor een oplossing te bieden 2.2 Financiën Op dit moment wordt de Medelbus/lijn 40 meegenomen in de concessie van Rivierenland/Achterhoek en verreden door Arriva. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de huidige kosten om lijn 40 te laten rijden. Hieruit komt naar voren dat er naast de bijdrage van de coöperatie Medel van 20.000,- een extra bijdrage vanuit de provincie nodig is om de lijn te laten rijden van +/- 190.000,-. Op basis van deze kosten en de huidige bezettingsgraad van de lijn is in de projectgroep geconstateerd door alle partijen dat er kritisch gekeken moet worden naar voortzetting van de huidige dienstregeling. Dit is mede ingebracht omdat op dit moment lijn 40 als gratis OV wordt aangeboden en dit per 14-12-2013 zou moeten wijzigen. Hierdoor moet er met extra kosten worden gerekend voor het installeren van OV-chip infrastructuur in de huidige bussen en is er een mogelijke 4
dip in de bezettingsgraad van de bus in de overgang van gratis naar betaald vervoer. Daarnaast moet rekening worden gehouden met de vervanging van de huidige bussen en de afschrijving die daarbij komt kijken is nog niet opgenomen in het huidige financiële overzicht. Rekening moet worden gehouden met een structurele kostenpost van 20.000,- wanneer er met vergelijkbare voertuigen als de huidige wordt gereden. 2.3 Deelconclusie/Vervolgscenario s Het doel is om het vervoer naar Medel op peil te houden, echter hoe kan dit financieel gezien aantrekkelijker worden gemaakt door een andere keuze dan het voortzetten van de lijn 40. Hierop gaan we verder in hoofdstuk drie over de mogelijkheden van een combinatie met de huidige Medelbus en daarbij toegang en inzet voor derden in andere delen van Tiel op tijden wanneer dit buiten de dienstregeling voor de bedrijventerreinen mogelij kis. Daarnaast in hoofdstuk vier met mogelijkheden die er zijn op het gebied van particuliere initiatieven met collectief vervoer. Deze uitgangspunten zijn gekozen na bespreking van diverse scenario s in de projectgroep waarbij er twee speerpunten naar voren kwamen: - Voortzetting van een vervoersdienst naar Medel is zeer gewenst - Mits er geen alternatieve geldstromen, naast de huidige, structureel aangeboord kunnen worden is voortzetting van lijn 40 binnen de concessie financieel geen haalbare kaart - Als randvoorwaarde is meegegeven dat er geen concurrentie met het reguliere o.v. mag ontstaan 5
3. Mogelijkheden stadsdienst Tiel 3.1 Inleiding In 2009 is er een onderzoek uitgevoerd door XTNT naar de haalbaarheid van een stadsdienst in de gemeente Tiel. De wens voor een stadsdienst speelt al langer in de gemeente omdat men nu enkel bediend wordt door diverse streekdiensten en lijn 40. Hierdoor worden een aantal wijken in Tiel minder goed bediend en is er ook een verzoek ingediend bij het opstellen van de huidige concessie om deze dienst mee te nemen. Deze is als optie meegenomen in de concessie, echter is deze optie nooit gelicht. In dit hoofdstuk kijken we kort terug op de resultaten van het onderzoek voor de stadsdienst Tiel en de mogelijkheden die dit zou kunnen bieden om in een combinatie met lijn 40 een rendabelere lijn te creëren. Hierbij is rekening gehouden met het feit dat de meerderheid van de reizigers van lijn 40 uit Tiel afkomstig is. 3.2 Resultaten onderzoek Het onderzoek uit 2009 constateert dat een stadsdienst een tussenlaag in het OV-vervoer zou kunnen gaan verzorgen tussen de streekdiensten en de regiotaxi. Hierbij wordt aangegeven dat de doelgroep waar een mogelijke stadsdienst zich op zou kunnen richten vooral ouderen, WMO-ers en anderen die zich beperkt voelen in hun mobiliteitsbehoefte. Dit houdt in dat deze doelgroep complementair kan zijn op de doelgroep van werkenden die met de Medelbus worden vervoerd. Kanttekening uit dit onderzoek is het feit dat een stadsdienst geen optie is voor automobilisten en fietsers. Door de voorgestelde dienstregeling in het onderzoek, en de geconstateerde lage congestiedruk in de stad en de ruime (betaalde) parkeermogelijkheden is de optie van een stadsdienst geen aantrekkelijke toevoeging binnen de mobliteitsbehoefte van deze twee doelgroepen. Aangezien de te bedienen doelgroep niet heel groot is wordt er in het onderzoek aangeraden om vooral klein te beginnen. Dit zou inhouden om enkel op zaterdag met een dienstregeling te starten en vanuit die uitgangspositie te kijken of er meer dan de geschatte 30 50 reizigers gebruik maken van een dergelijke uitbreiding van de dienstregeling. Voordeel van deze kleinere doelgroep is wel dat er niet met een volwaardige stadsbus gereden hoeft te worden maar dat de kleinere 8 persoonsbussen van lijn 40 hiervoor zouden voldoen. Wel moeten deze bussen dan, vanwege de doelgroep ouderen/wmo-ers aan hogere kwaliteitseisen voldoen dan nu van de Medelbus wordt gevraagd. Denk hierbij aan toegankelijkheid voor rolstoel e.d. Ook moet rekening worden gehouden met het feit dat de bussen maximaal acht personen kunnen vervoeren, wanneer de stadsdienstregeling een succes blijkt te zijn dan zou er op korte termijn opgeschaald moeten worden naar een volwaardige bus. Dit heeft dan weer consequenties voor de kosten van de voertuigen, maar ook voor de loonkosten door het inzetten van andere chauffeurs die op deze bussen mogen rijden. Kijkend naar andere steden waar een stadsdienst aan wordt geboden is enkel Zutphen reëel vergelijkingsmateriaal qua grootte en bediening met Tiel. Andere plaatsen zijn door hogere inwonersaantallen geen goed vergelijkingsmateriaal. In Zutphen wordt op dit moment gereden met een stadsdienst/lijndienst voor ouderen onder de naam van de Beverbus. Deze is echter niet kostendekkend. De gemeente Zutphen draagt voor deze voorziening 120.000,- per jaar bij. Doordat er geen sprake is van een voldoende kostendekkingsgraad is er op dit moment dan ook een bespreking over al dan niet voortzetting van de lijn. 6
3.3 Implementatiemogelijkheden Gelet op bovenstaande zou een stadsdienst in combinatie met de Medelbus tijdtechnisch goed kunnen passen. Lijn 40 zou hierbij op werkdagen rijden en de stadsdienst op zaterdagen. Wanneer er echter ook vraag komt om op werkdagen een voldoende grote groep met een stadsdienst te bedienen kan men niet meer op de huidige dienstregeling met het aantal van twee bussen blijven rijden. Mocht er dan ook voor een stadsdienst worden gekozen dan moet er rekening worden gehouden dat een succes van deze dienst dus ook automatisch voor meer kosten gaat zorgen. Daarnaast wordt er natuurlijk ook in de vorm met een stadsdienst op zaterdag een bijdrage gevraagd voor deze uitbreiding van de dienstregeling. De provincie Gelderland heeft al aangegeven dat de extra kosten voor een dergelijke uitbreiding niet binnen de concessie gefinancierd zullen worden. Deze kosten zouden dan structureel bij de gemeente Tiel komen te liggen. De exacte kosten zijn hier niet van bekend maar gezien het kostenoverzicht uit bijlage 2 is op te maken dat voor een extra dag waarop men gaat rijden al snel gerekend moet worden op minstens 40.000,- aan kosten (een toename van het aantal uren wat gereden moet worden en een gedeelte van de vaste lasten voor de bussen). Dit is een ander bedrag wat in het onderzoek van 2009 staat waar wordt gesproken over exploitatiekosten van maximaal 20.000,- dit verschil komt doordat in het onderzoek uit 2009 wordt gerekend met zeer lage loonkosten/gratis chauffeurs, dit is echter niet meer het geval. Ter vergelijking wordt in dit onderzoek ook genoemd dat het onderhouden van een buurtbusdienst +/- 50.000,- kost. Daarbij kan gerekend worden met een opbrengst op jaarbasis van 5.200,- wanneer er gerekend is met 50 reizigers per zaterdag over 52 weken met een ritprijs van twee euro. Er zijn een aantal zaken die hierbij wel benoemd moeten worden welke een mogelijk gunstiger beeld kunnen scheppen voor een stadsdienst in Tiel, deze zijn echter niet meegenomen omdat deze buiten de scope van dit eindadvies liggen. Er is niet gekeken of een mogelijke koppeling met de buurtbuslijn vanuit Zaltbommel een gunstiger financieel beeld schept dan een samenwerking met de Medelbus. Daarnaast zijn ook mogelijkheden besproken om de Medelbus op werkdagen andere grote werkgevers aan te doen zoals het ziekenhuis Rivierenland Tiel en het ROC. Dit kan input zijn voor een vervolgonderzoek. Arriva heeft op deze bediening met extra opstappunten gereageerd door aan te geven dat hierbij wel rekening moet worden gehouden dat bij het aanbieden van extra reismogelijkheden in de stad (als stadsdienst buiten de concessie of als extra opstappunten voor de Medelbus) een concurrerende voorziening wordt geboden bovenop de bestaande OV-lijnen. Als voorbeeld: de lijnen 44 en 46 bedienen op dit moment het Rivierenlandziekenhuis. Vanwege de aansluiting bij Tiel Station is het vanuit alle windrichtingen mogelijk (met eventuele overstap bij het station) om bij het ziekenhuis te komen. Als daar een stadsbus bij komt, trekt dit mogelijk reizigers weg uit de bestaande lijn. Voor een dienst zoals de Medelbus zou dit zelfs een gratis reis, dan wel reis tegen lagere kosten dan regulier, voor de passagiers kunnen betekenen, gezien de afwezigheid van OVC- apparatuur. Voor overige voorzieningen/alternatieve opstappunten geldt deels hetzelfde: ROC (lijn 45) sporthallen (lijn 42,43) centrum (lijn 45) bedrijventerreinen ten zuiden van A15 (lijn 40, 42 en 45) zijn al bediend. De enige plek waar Arriva een toegevoegde waarde ziet voor de bediening door een stadsdienst is voor de wijk Passewaaij, hier speelt de infrastructuur echter een belangrijke belemmerende rol. Het belangrijkste middel om kosten te drukken zou zijn om gratis chauffeurs in te zetten. Dit zouden werkzoekenden, dan wel vrijwilligers kunnen zijn. Hiermee zou de grootste kostenpost voor lijn 40 en een stadsdienst kunnen worden verlaagd. Hier is echter in het verleden al mee geëxperimenteerd en dit werd toen door Arriva als niet positief genoeg ervaren om mee te continueren. 7
3.4 Conclusie Het uitgangspunt bij deze vorm van een stadsdienst is om de bediening van Medel voort te zetten en te kijken of dit een financieel aantrekkelijkere propositie wordt wanneer er een koppeling met een stadsdienst wordt gemaakt. De provincie Gelderland heeft reeds aangegeven haar bijdrage in de huidige concessie te willen verlagen. Wanneer er gekozen gaat worden voor bovenstaande optie in de huidige vorm met voortzetting van lijn 40 in 2014 en verder betekent dit dat er bovenop de 40.000,- aan extra kosten voor het uitbreiden van de bediening waarschijnlijk een extra bijdrage van de gemeente Tiel gevraagd gaat worden. Dit zorgt voor de voorlopige conclusie voor dit spoor dat bovenstaande enkel haalbaar is wanneer er bij de gemeente Tiel commitment is om voor deze uitbreiding van de dienstregeling structureel een substantiële bijdrage beschikbaar te stellen. Hierbij moet gedacht worden aan een bijdrage tussen de 50.000,- en 100.000,- euro op jaarbasis. Na bespreking in de projectgroep en het bekijken van de diverse alternatieven die ook in dit hoofdstuk zijn benoemd, is de conclusie dat de optie rondom een stadsdienst in combinatie met de aanbieding van lijn 40 dan wel voortzetting van enkel de lijn 40 in de concessie met een bijdrage van de gemeente Tiel niet realistisch is door de relatief hoge kosten ten opzichte van de mogelijke baten die hier tegenover staan. In vorige onderzoeken is echter nooit gekeken naar een Medelbus + variant waarbij ook op werkdagen buiten de spits een vervoersoptie in Tiel zelf met deze bussen aan wordt geboden. Dit viel buiten de scope van dit onderzoek en zou input kunnen zijn voor een vervolgonderzoek. Hierbij moet rekening worden gehouden dat bezettingscijfers zoals meegenomen in het XTNT onderzoek en de bijdragen zoals in deze paragraaf zijn beschrijven wel gelijk blijven. 8
4. Mogelijkheden particuliere initiatieven collectief vervoer 4.1 Inleiding Wanneer de dienstregeling van lijn 40 stop zou worden gezet is het nog steeds mogelijk, en ook belangrijk voor de coöperatie Medel, om in een bediening van Medel te voorzien. Op dit moment is er reeds een structurele bijdrage in de exploitatie van lijn 40 door de coöperatie Medel van 20.000,- Wanneer lijn 40 uit de concessie verdwijnt is het mogelijk om als particulier initiatief met deze bijdrage verder te gaan en te voorzien in de bediening van het bedrijventerrein. In dit hoofdstuk komen hiervoor een aantal opties voorbij. 4.2 Opties Er zijn diverse opties te bedenken om de Medelbus voort te zetten buiten de concessie om. Hieronder worden een aantal van deze alternatieven aangegeven, deze worden meegenomen in een vervolgonderzoek naar voortzetting Medelbus buiten de concessie. 4.2.1 Bediening Medelbus opnemen als buurtbus/opnemen in omloop buurtbus. Bij deze optie gaat de Medelbus verder binnen het systeem van de buurtbus. Hierbij moet op worden gemerkt dat er nog steeds een bijdrage vanuit de concessie blijft bestaan voor het gebruik van de voertuigen. Het voordeel hiervan is dat er gereden blijft worden over de gehele dag binnen een dienstregeling. Wel moet hierbij rekening worden gehouden met het leveren van vrijwilligers. 4.2.2 (Regio)taxi Op dit moment is op het bedrijventerrein Medel een verzamelpunt voor een bediener van de regiotaxi s aanwezig. Mogelijk is er een combinatie met deze aanbieder te maken voor het bedienen van het bedrijventerrein. Twee opties hebben de voorkeur om onderzocht te worden 1) een totaalpakket waarbij de aanbieder zowel de voertuigen als de chauffeurs levert en de bediening plaatsvindt op basis van de voorkeuren van de coöperatie Medel. 2) een pakket waarbij er door de coöperatie Medel, en de medewerkers bij de diverse bedrijven, zelf chauffeurs aan worden gewezen en deze maken hierbij gebruik van de voertuigen van de aanbieder. Nader onderzoek en gesprekken met deze aanbieder zijn noodzakelijk om de haalbaarheid van deze optie aan te kunnen geven. 4.2.3 Particulier initiatief in handen van Medel De coöperatie Medel kan er ook voor kiezen om zelf een particulier initiatief op te starten. Hierbij zorgen zij zelf voor de aanschaf van voertuigen en het verzorgen van de chauffeurs. Wel moet rekening worden gehouden met het leveren van voldoende chauffeurs en de tijden waarop het bedrijventerrein bediend kan worden door dit collectieve vervoer. Meerdere van dit soort initiatieven bestaan inmiddels in Nederland. Op basis van deze initiatieven is vast te stellen hoe haalbaar deze optie is voor de bediening van het bedrijventerrein Medel. 4.3 Conclusie Er zijn een aantal mogelijkheden tot particulier initiatief voor collectief vervoer. De belangrijkste keuzes die hierbij gemaakt moeten worden zitten in de bedieningsgraad, is het vervoer op afroep, wordt er via een dienstregeling gereden of enkel in de spitsuren. 9
Daarnaast is het ook van belang om te kijken welke opties geschikt zijn bij een bediening van Medel om de grootste kostenpost, de chauffeurs, zo laag mogelijk te houden. Dit hoofdstuk is dan ook vooral bedoeld om te triggeren dat het einde van lijn 40 in de concessie niet het einde van de bediening van Medel hoeft te betekenen maar dat er alternatieve mogelijkheden zijn. Wel wordt hierbij aangeraden om hiervoor een gedegen onderzoek uit te laten voeren wat de best mogelijke optie voor de bediening voor Medel per 14-12-2013 zou kunnen zijn. De provincie Gelderland en gemeente Tiel hebben in de projectgroep uitgesproken dat men het initiatief tot vervolgonderzoek steunt om zorg te dragen voor een goede bediening van het bedrijventerrein Medel. 10
5. Eindadvies In de projectgroep zijn meerdere scenario s besproken. Als eindadvies leggen wij de belangrijkste scenario s als opties voor aan het OV-ontwikkelteam. Deze opties kunnen parallel aan elkaar worden doorlopen en zorgen ervoor dat er in het najaar van 2013 gecommuniceerd kan worden over de toekomst van lijn 40. Hierbij is 5.1 het scenario met de meeste risico s en actoren en zal deze in de tijd op een kritieker pad moeten worden doorlopen dan het scenario onder 5.2, scenario 5.3 is een combinatie van beide opties welke wel buiten de concessie speelt. 5.1 Optie voortzetting lijn 40 met stadsdienst Het eerste scenario tot voortzetting van lijn 40 is een optie waarbij de huidige lijn 40 met een jaarlijkse bijdrage tussen de 50.000,- en 100.000,- van de gemeente Tiel kan voort worden gezet inclusief een stadsdienstbediening. Deze bijdrage komt dan bovenop de huidige bijdrage van de provincie, welke dan ook voortgezet moet worden. Dit zou betekenen dat lijn 40 in de concessie blijft met een uitbreiding naar stadsdienst op de zaterdagen. Wij adviseren dat hiervoor dan een structurele bijdrage van de gemeente Tiel gevraagd voor een evenredig deel van de kosten voor de looptijd van de concessie. 5.2 Optie particulier initiatief collectief vervoer Er is veel energie in de bereikbaarheid van Medel gestoken in de laatste jaren, als RBT is er dan ook zowel door de provincie de gemeente Tiel als de cooperatie Medel uitgesproken dat het van groot belang is dat er wel een bediening van het bedrijventerrein plaats moet vinden door een methode van collectief vervoer. Deze moet echter financieel wel rendabeler zijn dan de huidige lijn 40. Het tweede scenario houdt in dat lijn 40 verdwijnt uit de concessie van Rivierenland/Achterhoek en dat de bediening van Medel plaats gaat vinden als een besloten vervoersconcept geïnitieerd door de coöperatie Medel. Hierbij ligt de besluitvorming gemakkelijker dan bij de eerste optie aangezien de lijn definitief uit de dienstregeling wordt verwijderd waarbij er buiten de concessie om een eigen initiatief op kan worden gezet. Over de invulling van de toekomst van de bediening van Medel moet echter wel extra onderzoek worden gedaan om een zo goed mogelijke initiatief vorm te geven wat ook financieel een solide basis heeft voor de komende jaren. De eerste opties zijn hiervoor in hoofdstuk 4 aangegeven. 5.3 Gecombineerde optie particulier collectief vervoer met stadsdienst Deze laatste gecombineerde optie houdt ook in dat lijn 40 verdwijnt uit de concessie van Rivierenland/Achterhoek en dat de bediening van Medel plaats gaat vinden als een besloten vervoersconcept geïnitieerd door de coöperatie Medel. Daarnaast kan er, om de kosten te delen, worden gekeken of er alsnog een initiatief tot een stadsdienst kan worden opgestart met de beschikbare voertuigen die op zaterdagen stil staan. Deze optie kan mee worden genomen in het onderzoek welke beschreven staat in 11
optie 5.2. Wel moet hierbij kritisch op worden gelet dat er geen concurrentie gevormd gaat worden op de bestaande lijnen die al bepaalde plaatsen in Tiel bedienen (zie 3.3). 12
Bijlage 1: routering lijn 40 per 17-09-2012 13
14
Bijlage 2: Financieel overzicht voor voortzetting lijn 40 per jaar 15
16 Bijlage 3: Behoefteonderzoek Medel 2012 (herkomst/bestemming)
Bijlage 4: Rapportage spoor 1 17
18 Bijlage 5: XTNT stadsdienst Tiel onderzoek 2009