Mevrouw drs. M. Mulder

Vergelijkbare documenten
Notitie Regionale aanpak vluchtelingenproblematiek Regio Kennemerland 6 november 2015

Samenleving 3 december 2015

Onderwerp: Voortgangsnotitie opvang vluchtelingen en huisvesting. Datum b&w-vergadering: 9 februari 2016

Wat is het verschil tussen een vreemdeling, vluchteling, asielzoeker en statushouder?

Raadsvoorstel. Zaak: Onderwerp Vluchtelingen - aanpak communicatie locaties kleinschalige opvang. Portefeuillehouder. Mevrouw drs. M.

Vluchtelingen en statushouders in Lopikerwaardgemeenten

Voorstel raad. 28 juni juni Onderwerp Vluchtelingenvraagstuk

Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen 111:111 INíl III III

Vluchtelingen en statushouders in Lopikerwaardgemeenten

Verkenning (tijdelijke) inzet extra opvang vluchtelingen

*BM * BM Raadsmededeling MEMO AAN DE RAAD. Onderwerp Discussienotitie vluchtelingenopvang. Steenbergen; 30 september 2015.

Commissie: Samen leven 9 juni Gemeenteraad: 30 juni 2016

Integrale aanpak vluchtelingenvraagstuk. Zaanstad Beraad 19 mei 2016

Vergadering d.d. : 1 juni Agendapunt : : Mogelijke opvang van vergunninghouders. Programma 1: burger, bestuur en veiligheid

Veel gestelde vragen huisvesting en begeleiding statushouders

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Factsheet Noodopvanglocaties

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Anna van Raesfeltstraat 37, Postbus 1, 2636 ZG Schipluiden T (015) , F (015) E I

DIGITAAL AFSCHRIFT 2014_BW_00761

Bijgaand zend ik u, mede namens de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, de antwoorden op deze vragen.

Beantwoording artikel 38 vragen

Inleiding: Koninklijke Sanders B.V. heeft een verzoek ingediend voor de bouw van een bedrijfshal van 4200m2.

Huisvesting vluchtelingen en vergunninghouders + casus Afferden

Datum 1 april 2009 Onderwerp Beantwoording vragen van het lid De Krom (VVD) over de huisvesting van asielzoekers

Mededeling van het college aan de gemeenteraad

Collegevoorstel. Zaaknummer Ophogen achtergestelde lening Kredietbank Nederland

Aalburg Drimmelen Geertruidenberg Moerdijk Werkendam Woudrichem

Raadsvoorstel. Onderwerp Verordening leerlingenvervoer gemeente Heusden 2015

Vraag en antwoord subsidieregeling huisvestingsvoorziening

Registratiekenmerk: Datum vergadering: 4 februari 2016

DIGITAAL AFSCHRIFT 2015_BW_00359

Onderwerp Locatie asielzoekerscentrum

Underwerp Uitwerking motie vreemd aan de orde van de dag Vluchtelingen opvang Achtkarspelen.

Strategieontwikkeling vluchtelingen gemeente Voorst

Raad op Zaterdag. Asiel en Integratie

Huisvesting van asielzoekers en vergunninghouders

Beoogd is om aansluitend het pand in te zetten voor de tijdelijke huisvesting van maximaal 150 vergunninghouders voor de duur van maximaal acht jaar.

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 16 februari Onderwerp: opvang en huisvesting vluchtelingen in de gemeente Tholen.

Raadsvoorstel Zaak :

Inleiding: Koninklijke Sanders B.V. heeft een verzoek ingediend voor de bouw van een bedrijfshal van 4200 m2.

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Toestemming aan COA om de Stuw tot AVO te maken. Te besluiten om

Helemaal eens Eens Niet eens / niet oneens Oneens Helemaal oneens

* * Beleid. Fractie Liberaal Bloemendaal CC: Raadsleden en Duo-commissieleden. Geachte heer Heukels,

Huisvesting en begeleiding vergunninghouders 2016

4. De bijgaande brief aan de Raad vast te stellen.

Raadsvoorstel en besluitnota

Collegebesluit. Onderwerp: Aanhuur 2e verdieping Zijlweg 245 ten behoeve van statushouders BBV nr: 2015/524330

Onderwerp: OOP Verordening doelgroepen sociale woningbouw gemeente Heusden 2014

1. De brief aan de raad over versnelling sociale woningbouw vast te stellen.

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Themabijeenkomst gemeenteraden Land van Cuijk, 30 september Informatie statushouders, asielzoekers en vluchtelingen

uw brief van uw kenmerk ons kenmerk Brielle, 23 september 2015 verzonden

Huisvesting vergunninghouders in Nijmegen

Aanvullende subsidie Bed, bad en brood 2015

Q and A's bij de bekendmaking van de locatie huisvesting statushouders Stadhoudersstraat / van Nassaustraat te Blerick

Veel gestelde vragen en antwoorden

Inzicht en kennis rondom het vluchtelingenvraagstuk in Roosendaal

Factsheet huisvesting statushouders

Huisvestingsverordening gemeente Heusden 2016

Achtergrondinformatie ten behoeve van de dialoog vluchtelingenproblematiek

Bestuurlijk kader : Programma Bestuur Zaaknummer : Z

ONDERWERP Huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond: Heemstede 2017

Raadsvoorstel gemeente Coevorden

: Inlopen taakstelling inzake huisvesting Statushouders

Wat willen we bereiken, over welke ambitie(s) uit het meerjarenprogramma gaat het?

RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00121

Programma: Vluchtelingen Asielzoekers en Statushouders. Beantwoording motie "Kansen in beeld" Leden van de gemeenteraad Groningen (050)

: Opvang Vluchtelingen

Behandelend ambtenaar A. Hamersma, (t.a.v. A. Hamersma)

REA / Vaststellen twee brieven aan de raad inzake respectievelijk taakstelling vergunninghouders en problematiek ongedocumenteerden

BB/U Lbr. 15/097

Subsidie VWON 2015 voor de maatschappelijke begeleiding en extra tijdelijke formatie voor uitvoering voor huisvesting statushouders

RAADSVOORSTEL. Nr.: / Besluitvorming en procedures rondom opvang vluchtingenintern. Raadsvergadering : 6 oktober 2015 om 20.

Registratienummer collegebesluit:

Welkom Informatieavond Statushouders 21 juni 2016

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. H. Sahin (GroenLinks), A.H.K. van Viegen (PvdD) en P.L. Vermeulen (SP) (d.d.

Nota van B&W. onderwerp Principebesluit noodopvang vluchtelingen Vijfhuizen

Vraag en antwoord subsidieregeling huisvestingsvoorziening

Onderwerp Categorieën van gevallen waarvoor afgeven verklaring van geen bedenkingen niet vereist is (Wabo)

Toename bevolking v.a. 2008

GEMEENTE OLDEBROEK. Samenvatting

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aantal asielaanvragen

Verkenning mogelijkheden Teylingen opvang vluchtelingen.

Notitie over Uitvoeringsakkoord Verhoogde Asielinstroom. 23 mei 2016

Plan van aanpak realisatie taakstelling huisvesting statushouders in de regio Alkmaar

Hieronder leggen we de stand van zaken verder uit. We maken onderscheid in: a) Opvang van asielzoekers b) Huisvesting van statushouders

Huisvesting van vergunninghouders. Suzanne Jansen Accountmanager Gelderland en Overijssel OTAV, VNG 27 januari 2016

STAPPENPLAN REALISATIE TAAKSTELLING VERGUNNINGHOUDERS

Onderwerp Categorieën van gevallen waarvoor afgeven verklaring van geen bedenkingen niet vereist is (Wabo)

8. Waarom zijn de inwoners van Krimpen aan den IJssel niet eerder geïnformeerd?

Gezamenlijke opvang vluchtelingen As50+

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Titel : Huisvestingswet 2014 en intrekken beleidsregels bindingseisen woningmarkt Besluit pag. 3. Toelichting pag. 4

Hoeveel vluchtelingen worden er in Sporthal De Waterkanten opgevangen? Het gaat om 150 vluchtelingen.

Voortgang opvang asielzoekers en huisvesting statushouders Bestjoer en Finânsjes Collegebesluit d.d. 21 juni 2016

A-avond Vluchtelingen. Aanpak asielzoekers en vergunninghouders Eindhoven

De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus AG Hoofddorp

Transcriptie:

Onderwerp Portefeuillehouder Koers opvang vluchtelingen en huisvesting vergunninghouders Mevrouw drs. M. Mulder Datum raadsvergadering 22 december 2015 Samenvatting Dit voorstel gaat over de door u vast te stellen koers voor de aanpak van het vraagstuk over de opvang van de toestroom van vluchtelingen. De voorgestelde koers laat zien dat de gemeente haar verantwoordelijkheid wil nemen in dit vraagstuk en kiest voor een structurele menswaardige aanpak, die steunt op 2 pijlers. Dit houdt in: zo snel mogelijk realiseren van reguliere huisvesting voor vergunninghouders en hen daarna ondersteunen bij hun integratie. Voor tijdelijke opvang van asielzoekers is er de bereidheid om te zoeken naar locaties voor kleinschalige opvang. Aanleiding Door de grote toename van asielzoekers in ons land heeft het Rijk aan de gemeenten gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken voor opvang van vluchtelingen. Het gaat zowel om opvang van asielzoekers die nog in afwachting zijn van een beslissing op hun aanvraag voor een verblijfsvergunning als om huisvesting voor vergunninghouders (vluchtelingen met een verblijfsstatus die vanuit het azc (asielzoekerscentrum) aan de gemeente gekoppeld worden voor reguliere huisvesting. Op 24 september 2015 is er een thema-avond geweest waarin u geïnformeerd bent over verschillende aspecten van de opvang van vluchtelingen (opvang, huisvesting, integratie). Aan u is toegezegd met een voorstel te komen. Feitelijke informatie Voorgeschiedenis De instroom van asielzoekers neemt de afgelopen jaren weer gestaag toe, maar in 2015 is er sprake van een forse toename. Hierdoor worden extra inspanningen gevraagd van het Rijk en de gemeenten om asielzoekers opvang te bieden en vergunninghouders te huisvesten. Toename van de groep vergunninghouders in de gemeente vraagt om een zorgvuldige afweging zodat er draagvlak blijft in de samenleving en de vergunninghouders hun plek hier kunnen vinden. Kaders (beleid en wettelijk) Het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers. Vanaf het moment dat een asielzoeker Nederland binnenkomt wordt hij opgevangen in een van de opvanglocaties. Uitgangspunt is dat er voor iedereen die daar recht op heeft een bed beschikbaar is. Opvang is wettelijk geregeld tot de asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt of, in geval een vergunning is geweigerd, gedurende de tijd die hij heeft gekregen om het land te verlaten. Het is de taak van het COA om ervoor te zorgen dat er altijd voldoende opvanglocaties zijn. Door de grote instroom heeft het COA veel extra plaatsen nodig voor de opvang en begeleiding van vluchtelingen die in Nederland asiel aanvragen. Daarom is een oproep gedaan aan gemeenten om te helpen. Het COA zoekt locaties voor reguliere opvang (azc), tijdelijke opvang, noodopvang en crisisnoodopvang. Om te mogen werken, moet het COA een tewerkstellingsvergunning afgeven. Zo n vergunning wordt pas verstrekt wanneer de asielaanvraag minstens 6 maanden in behandeling is. Het eerste halfjaar kan een asielzoeker dus sowieso niet werken. Een andere voorwaarde om te mogen werken, is dat de asielzoeker een verklaring van het COA aan de werkgever kan overleggen waarin staat dat uitzetting niet aan de orde is. Een asielzoeker mag maximaal 24 weken per jaar werken. 1

De asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen, de zogenaamde vergunninghouders, worden vanuit de azc s gekoppeld aan een gemeente. Die gemeente is dan verantwoordelijk voor het huisvesten van de betrokken vergunninghouders. De gemeente zorgt dan binnen 12 weken voor een woningaanbod. Hiervoor legt het Rijk elk half jaar een huisvestingstaakstelling op aan de gemeenten. Begin oktober is de taakstelling voor de eerste helft van 2016 bekendgemaakt. Na vestiging in de woning is de vergunninghouder in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de integratie. Vanuit het Rijk ontvangen de gemeenten 1000 per volwassen vergunninghouder voor maatschappelijke begeleiding. Vergunninghouders moeten hun inburgeringsdiploma halen. Hiervoor kunnen zij geld lenen bij DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). De meeste vergunninghouders zijn in eerste instantie aangewezen op een uitkering. Ze mogen wel werken, maar komen vaak moeilijk aan werk. Doordat ze relatief kort in Nederland zijn, hebben ze een taalachterstand. Diploma s die ze hebben behaald in het land van herkomst, worden in Nederland vaak niet erkend. Door hun vlucht en (lange) asielprocedure, hebben vluchtelingen vaak een flink gat in hun cv. Een groot deel van de vacatures in Nederland wordt dan ook via via ingevuld; de meeste vluchtelingen hebben nog geen netwerk opgebouwd dat hen hierbij kan helpen. Veel werkgevers zijn onbekend met vluchtelingen en daardoor soms huiverig hen aan te nemen. Overige informatie Door de hoge instroom van het aantal asielzoekers ontstaan er verschillende soorten opvang: Crisisnoodopvang Gemeenten zijn verantwoordelijk voor crisisnoodopvang. Dit zijn locaties zoals sporthallen, die normaal bij incidenten, rampen of crisis worden gebruikt. Crisisnoodopvang is bedoeld voor in beginsel 72 uur, waarna de vluchtelingen kunnen doorstromen naar opvanglocaties van het COA; Noodopvang Hallen en locaties voor paviljoens voor de duur van 6 tot 12 maanden met een opvangcapaciteit van 300 tot 600-plus bewoners. Bij voorkeur in de directe nabijheid van een tijdelijke of reguliere opvanglocatie; Tijdelijke opvang Recreatieparken, migrantenhuisvesting of vergelijkbare accommodaties waarvan de verhurende eigenaar de exploitatie deels uitvoert. Dit voor de duur van 1 tot 2 jaar met een opvangcapaciteit van 300 tot 800-plus bewoners; Reguliere opvang Een asielzoekerscentrum (azc) dat door het COA wordt geëxploiteerd voor een termijn vanaf 2 jaar met een opvangcapaciteit van 300 tot 1500-plus personen. Bij deze termijn kan het COA investeren en is een financieel verantwoorde exploitatie mogelijk. Stand van zaken gemeente Heusden Eind september jl. bent u tijdens een thema-avond geïnformeerd over de opvang van vluchtelingen en de invulling van de huisvestingstaakstelling betreffende vergunninghouders. Daarbij is toegezegd dat u voor het einde van het jaar een voorstel ontvangt over de koers die wij voorstaan over opvang van vluchtelingen in onze gemeente. Er zijn ondertussen ervaringen opgedaan met crisisnoodopvang, er wordt in regionaal verband overlegd over de vraag naar noodopvang of tijdelijke opvang en de taakstelling huisvesting vergunninghouders voor de eerste helft van 2016 is bekend. Crisisnoodopvang Op 17 september jl. deed het ministerie van Veiligheid en Justitie een beroep op de gemeenten voor het aanbieden van plaatsen voor crisisnoodopvang. Het gaat dan om slaapplaatsen voor 72 uur, inclusief verzorging. Wij hebben plaatsen aangeboden in Mariënkroon. Van 28 september tot en met 24 oktober jl. werd opvang geboden aan meer dan 100 vluchtelingen in de leeftijd van 14 tot 18 jaar. Dit was een 2

intensieve en indrukwekkende periode waarin een grote inzet is gevraagd van veel medewerkers in de gemeentelijke organisatie en van de vrijwilligers van stichting Focolare. De ervaring over deze periode heeft ertoe geleid dat een nieuw aanbod voor crisisnoodopvang niet voor de hand ligt. Deze conclusie wordt gedeeld door het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio in Brabant Noord, dat zelf ook concludeerde dat de crisisnoodopvang gedurende 72 uur, en de mogelijke verplaatsing voor opnieuw 72 uur, niet de sociaal stabiele verblijfsomgeving vormt om veelal getraumatiseerde asielzoekers te kunnen helpen. Alleen in een meer langdurige opvang of in een reguliere opvang kan adequate psychosociale en psychiatrische hulp worden geboden. Noodopvang en tijdelijke opvang Het COA beschreef onlangs in een conceptnotitie de primaire criteria voor noodopvang. Het gaat om grote evenementenhallen/terreinen met exploitatie door een beheerder, leegstaande kantoren met een oppervlakte > 4.000 m 2 bruto vloeroppervlakte of terreinen voor het plaatsen van paviljoens. Wij constateren dat er in onze gemeente geen aanbod beschikbaar is dat aan deze criteria voldoet. Bij de voormalige locatie van Innoseeds B.V. in Vlijmen staan hallen die door de gemeente worden verhuurd voor opslag. Het gevraagde beheer is daar echter niet aanwezig. In Brabant-Noord vindt overleg plaats tussen de gemeenten. De bestuurlijke coördinatie voor het realiseren van de noodopvangplaatsen in Brabant-Noord is opgedragen aan de Bestuurlijke Regiegroep Noodopvang Brabant-Noord. De opgave is om in de gemeenten in Brabant-Noord voor 1 januari 2016 een noodopvang voor 500 vluchtelingen te realiseren en in 2016 nog eens 2500 plaatsen. Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden, geconstateerd is dat dit vooralsnog niet voldoende plaatsen op zou leveren om voor 1 januari 2016 500 plaatsen te realiseren. De indruk bestaat dat er meer mogelijkheden ontstaan wanneer ook kleinere locaties ( ca 100 personen) een optie zou kunnen zijn. Bij noodopvang wordt de locatie door het COA beheerd. Met de gemeenten wordt een bestuursovereenkomst afgesloten waarin zaken worden geregeld zoals het aantal bewoners, duur van ingebruikname van locaties, handhaving, inzet van personele en materiele middelen, onderwijs en gezondheidszorg Het college wil in deze lijn mogelijkheden zoeken voor kleinschalige noodopvang. Asielzoekerscentrum Wij hebben ons ook georiënteerd op een azc en een bezoek gebracht aan Winterswijk. Hier is een bijzonder project tot stand gebracht waarbij een azc is gebouwd tegelijk met de realisatie van een woonwijk, zonder hekken of beveiliging. Het azc vormt onderdeel van de wijk en is gebouwd met als uitgangspunten: menswaardig, multifunctioneel en betaalbaar. De wijze waarop dit asielzoekerscentrum is gevestigd, spreekt ons aan. Het concept is niet zomaar toe te passen op de locaties die in Heusden nu beschikbaar zijn voor woningbouw. Er zijn veel factoren die een rol hebben gespeeld bij het succes van Winterswijk. Ondanks dit mooie voorbeeld ziet het college geen mogelijkheden voor een AZC in onze gemeente. Taakstelling huisvesting vergunninghouders Daarnaast wordt aan de colleges gevraagd om op zo kort mogelijke termijn zorg te dragen voor de huisvesting van de aan de specifieke gemeenten toegewezen vergunninghouders. De taakstelling voor het gehele jaar 2015 was 74 personen. Deze is al gerealiseerd en de verwachting is dat we aan het eind van het jaar 97 vergunninghouders hebben gehuisvest. Daarmee lopen we voor op de taakstelling en proberen we de opvanglocaties te ontlasten. Dit draagt bij aan een structurele oplossing, waarbij vluchtelingen niet langer dan nodig in een azc verblijven en zij zo snel mogelijk in de positie komen om aan hun integratie en participatie te gaan werken. De taakstelling voor het eerste half jaar van 2016 is bekend en bedraagt 51 personen voor onze gemeente. Op dit moment is het lastig een voorspelling te doen over de totale taakstelling voor 2016. Er zijn veel asielzoekers binnengekomen. Eerst moet er een beoordeling plaatsvinden of zij hier mogen blijven. Het Rijk geeft aan dat gemeenten zich wel moeten voorbereiden op een hogere toestroom van te huisvesten vergunninghouders. 3

Dit houdt in dat er ook in 2016 voldoende aanbod moet zijn voor de huisvestingstaakstelling. Een belangrijke partner hierin is Woonveste. Woonveste is bereid een actieve rol te vervullen in het realiseren van (extra) huisvestingsmogelijkheden. We zijn met Woonveste in gesprek over extra woningen om in de bestaande voorraad ruimte te krijgen voor vergunninghouders binnen de nieuwe en te verwachten taakstelling voor het tweede halfjaar van 2016. Op 12 oktober jl. kondigde het kabinet een versobering aan van de huisvesting van vergunninghouders. Dit gebeurt omdat de situatie vraagt om meer en een sneller aanbod van woonruimte. Het plan is om vergunninghouders ook te huisvesten in alternatieve gebouwen (zoals kantoorpanden en wooncontainers). Hoe de wetswijziging inhoudelijk gaat luiden, is nog afwachten. Daarnaast is aangekondigd dat de voorrangssituatie van vergunninghouders komt te vervallen. Ook dit moet nog verder worden uitgewerkt. De taakstelling voor de gemeenten blijft bestaan. Woonveste geeft aan in algemene zin problemen te verwachten met het huisvesten van woningzoekenden die zijn aangewezen op een sociale huurwoning met een passende huur. Door de nieuwe woningwet moet er sprake zijn van een passende toewijzing. Veel woningen in de voorraad van Woonveste zijn te duur en de komende jaren is er daarom behoefte aan de bouw van meer goedkopere woningen met een spreiding in de verschillende kernen. Met uw instemming willen wij met Woonveste het gesprek aangaan om meer woningen te gaan bouwen en te onderzoeken welke locaties hiervoor geschikt zijn. Insteek is om de taakstelling voor de eerste helft van 2016 zo snel mogelijk gerealiseerd te hebben en daarbij oog te hebben voor andere woningzoekenden zodat er binnen afzienbare termijn goede vooruitzichten zijn op voldoende passende woningtoewijzingen. Dit sluit overigens niet uit dat er ook wordt gekeken naar andere alternatieven. Zo heeft het Rijk de regeling voor zelfzorgarrangementen uitgebreid naar gemeenten (GZZA). Dit kan ook een oplossing zijn om op korte termijn vergunninghouders te huisvesten. Bij een zelfzorgarrangement gaat het om tijdelijk onderdak, het betrokken pand moet voldoen aan de eisen voor tijdelijke bewoning volgens het Bouwbesluit (denk aan ventilatie, sanitaire ruimte, gas, water en licht etc.). Een vergunninghouder kan maximaal 6 maanden gebruik maken van GZZA. Binnen 6 maanden volgt doorstroming naar een reguliere woning in dezelfde gemeente. Vanaf dat moment telt een vergunninghouder mee voor de taakstelling en zal hij gebruik maken van gemeentelijke voorzieningen. Door het aanbieden van een gemeentelijk zelfzorgarrangement komt er ook meer doorstroming in de azc s en kan in de gemeente al worden gestart met het integratieproces. Het college wil zich sterk maken voor de ambitie om voor vergunningho9uders een inspanning te plegen die verder gaan dan de norm die voor Heusden geldt. Omdat we de taakstelling van 2015 al gerealiseerd hebben krijgen we vanuit het COA geen nieuwe vergunninghouders gekoppeld. De gemeenten die hun taakstelling nog niet gerealiseerd hebben krijgen als eerste nieuwe vergunninghouders gekoppeld. Bij het beschikbaar komen van een woning wordt nu bekeken of we vergunninghouders van een andere gemeente in de regio over kunnen nemen. Dit is al gelukt met een gezin uit de gemeente Sint Michielsgestel. Het college zou graag zien dat het COA ook actiever hieraan medewerking verleent. Integratie en participatie vergunninghouders en onderwijs vluchtelingenkinderen Naast de wettelijke taak om huisvesting aan te bieden hechten wij er veel waarde aan dat de vergunninghouders snel integreren in de Nederlandse samenleving. Stichting Vluchtelingenwerk ondersteunt daarbij en ontvangt hiervoor subsidie vanuit de gemeente. Vergunninghouders moeten hun inburgeringsdiploma halen. Het leren van de Nederlandse taal is belangrijk. Het hebben van werk kan hieraan bijdragen. De meeste vergunninghouders zijn in eerste instantie aangewezen op een uitkering die verstrekt wordt door Baanbrekers. Baanbrekers ondersteunt de vergunninghouder ook bij het zoeken naar een baan. Het is belangrijk snel zicht te krijgen op het opleidingsniveau en de werkervaring van vergunninghouders. Met Baanbrekers en Stichting Vluchtelingenwerk worden hier afspraken over gemaakt. Naar onze mening kunnen mensen in een aantrekkende economie eerder aan het werk, ook als zij de taal niet of nog onvoldoende machtig zijn. We willen als gemeente nadrukkelijk de regie gaan voeren op integratie. Scholen, kinderdagverblijven en peuterspeelzalen bieden de vluchtelingenkinderen opvang of onderwijs. De instroom van vluchtelingenkinderen, die nog nauwelijks Nederlands spreken, is een punt dat door deze 4

organisaties bij de gemeente onder de aandacht is gebracht. Het primair onderwijs en de voorschoolse instellingen zoeken naar oplossingen waarmee zij beter in staat zijn om de vluchtelingenkinderen een goed aanbod te bieden. Vanuit het Rijk worden geen extra gelden aan de gemeente beschikbaar gesteld. Er is nog budget vanuit de rijksuitkering onderwijsachterstandenbestrijding beschikbaar. Overigens moeten deze gelden dan wel uiterlijk 31 december 2016 worden besteed. Naast inzet op VVE (voor- en vroegschoolse educatie) is het ook mogelijk dit geld in te zetten voor bestrijding van taalachterstanden. Op basis van een gezamenlijk plan van de betrokken partijen, en uitgaande van een gezamenlijke verantwoordelijkheid, worden hier afspraken over gemaakt. Verder zijn de gemeenten in afwachting van de manier waarop de regering een onlangs over dit onderwerp aangenomen motie uitwerkt. Deze motie roept op om te zoeken naar een maatwerkoplossing in de bekostiging van scholen die te maken hebben met sterk wisselende leerlingenaantallen door de instroom van vluchtelingenkinderen. Inzet van middelen De financiële consequenties van dit voorstel kunnen eerst goed in beeld gebracht worden als bekend is over welke aantallen vluchtelingen het gaat en welke zorg het betreft. Hetzelfde geldt voor het bouwen van sociale huurwoningen. Om een goed beeld te schetsen van de financiële gevolgen voor de gemeente is het van belang om te weten om welke aantallen woningen het gaat, in hoeverre deze niet door Woonveste binnen de door hen al geplande aantallen woningen (bijvoorbeeld in Geerpark) kunnen worden gerealiseerd en welke locaties het betreft. Als de sociale huurwoningen moeten komen op locaties waar ze niet voorzien waren kan dat een negatief of positief effect hebben. De effecten kunnen negatief zijn als op de gewenste locaties in de grondexploitaties of in het kader van de taakstelling voor verkoop van gemeentelijke eigendommen grondprijzen zijn ingerekend die niet overeen komen met die welke behoren bij sociale huurwoningen. Er kan ook een positief effect van uitgaan als op de gewenste locatie nog geen grondopbrengsten zijn ingerekend en de locatie een geringe boekwaarde heeft. Deze effecten moeten bij het afwegen van locaties worden meegenomen. Risico's De voorgestelde koers leidt tot snelle huisvesting van vergunninghouders (korte termijn), inspanningen op het gebied van integratie (korte en langere termijn) en tot afspraken over het op peil houden/brengen van de sociale woningvoorraad (korte en langere termijn). Er is veel te doen over de komst van vluchtelingen en dus is het belangrijk dat eventuele maatschappelijke risico s goed worden afgewogen. Het draagvlak in de samenleving is een belangrijk punt van aandacht. De ervaringen met de invulling van de taakstelling tot nu toe geeft niet het beeld van een te beperkt maatschappelijk draagvlak. Uitgangspunt is dat het streven om de vergunningshouder snel te huisvesten en mogelijk ook meer vergunninghouders te huisvesten niet tot verdringing op de woningmarkt leidt. Daarvoor moet worden bezien hoe de bestaande voorraad zo goed mogelijk kan worden benut en behouden. Vervolgens zal, daar waar noodzakelijk, worden gekeken naar mogelijkheden om die voorraad sociale huurwoningen uit te breiden. Het ligt voor de hand om bij die aanvullende toevoeging van woningen in eerste instantie te kijken naar de mogelijkheden van locaties waarbij er al planologische ruimte is voor de bouw van nieuwe wooneenheden. Vanwege alle hectiek staan de kranten elke dag vol over berichtgeving rondom de vluchtelingen. De politieke en maatschappelijke urgentie rond het vluchtelingenvraagstuk speelt zowel in Europees verband als in Nederland. Het kabinet werkt aan een brede aanpak van het vluchtelingenprobleem en is ook bezig met maatregelen die van invloed kunnen zijn op de voorgestelde lokale koers. Voorbeelden daarvan zijn het onderzoek naar de zogenaamde huisvestingsvoorzieningen, verruiming van de mogelijkheden van tijdelijke huurcontracten, het mogelijk maken van het beheer van een huisvestingsvoorziening door corporaties en het afschaffen van de voorrangsregeling voor vergunninghouders in de Huisvestingswet. Afhankelijk van de vervolgstappen zijn er een aantal juridische aspecten die een rol kunnen spelen. Vluchtelingen die woonruimte huren, genieten wettelijke huurbescherming. Hier moet op gelet worden als er een vorm van tijdelijke woonruimte wordt aangeboden. Een uitkomst biedt misschien de Leegstandswet die tijdelijke huur van leegstaande panden mogelijk maakt zonder die zware huurbescherming. 5

De gemeente kan door het Rijk en de provincie buitenspel worden gezet. Zowel de Wet ruimtelijke ordening (Wro) als de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) bieden het Rijk en de provincie krachtige juridische instrumenten om opvang voor asielzoekers (ruimtelijk) mogelijk te maken. Op basis van de Wro kunnen het Rijk of de provincies inpassingsplannen maken die in de plaats komen van gemeentelijke bestemmingsplannen. Gemeenten kunnen daarbij (als dat nodig is voor de vergunningverlening) buitenspel worden gezet. De Wabo biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid via een omgevingsvergunning af te wijken van het bestemmingsplan. Een inpassingsplan is dan niet nodig. De termijn voor het verlenen van zo n vergunning is juist voor de opvang van asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen teruggebracht naar 8 weken. Ten slotte biedt de coördinatieregeling van de Wro het Rijk (mits instemming van het parlement) en de provincies de mogelijkheid om alle benodigde vergunningen voor de uitvoering van provinciaal en nationaal ruimtelijk beleid in één keer te verlenen. De duur van de totstandkomingsprocedure voor alle benodigde vergunningen kan daarbij door het Rijk en de provincies zelf worden bepaald. Afweging Er is behoefte aan opvangplaatsen voor vluchtelingen. De gemeente wil daarin zijn verantwoordelijkheid nemen en heeft dit ook getoond door het aanbieden van meer dan 100 plaatsen voor crisisnoodopvang. Vanuit die ervaring is het belang van een structurele oplossing voor de opvang van vluchtelingen nog duidelijker geworden. Op korte termijn is de voorgestelde koers er daarom op gericht de huisvestingstaakstelling snel te realiseren. Ook na realisatie van de taakstelling blijft de gemeente doorgaan met huisvesten van vergunninghouders. Afhankelijk van de huisvestingsmogelijkheden kan bij het COA dan kenbaar worden gemaakt dat er meer vergunninghouders kunnen worden gekoppeld aan onze gemeente. Op deze manier neemt Heusden verantwoordelijkheid die verder gaat dan de taakstelling die door het Rijk wordt opgelegd. Om dit te bereiken is het voorstel om samen met Woonveste te zoeken naar creatieve oplossingen zodat de oplopende instroom van vergunninghouders niet leidt tot verdringing op de sociale huurmarkt. Ook andere alternatieven worden daarin meegenomen. Na huisvesting is integratie een belangrijk aandachtspunt. De gemeente wil, met als basis de eigen verantwoordelijkheid van de vergunninghouders, afspraken maken met andere partijen zoals Baanbrekers, Vluchtelingenwerk, scholen en voorschoolse voorzieningen ter bevordering van de integratie. Heusden wil een bijdrage leveren aan de gezamenlijke opvang in Brabant door mogelijkheden te zoeken voor kleinschalige noodopvang van vluchtelingen. Deze afwegingen zijn de basis voor de volgende uitgangspunten die samen de voorgenomen koers vormen: een structurele aanpak door snelle realisatie van de huisvestingstaakstelling van vergunninghouders; het college wil zich sterk maken voor de ambitie om voor huisvesting van vergunninghouders een inspanning te plegen die beduidend verder gaat dan de opgelegde taakstellingsnorm; samen met Woonveste wordt gezocht naar (creatieve) oplossingen zodat de oplopende instroom van vergunninghouders niet leidt tot verdringing op de sociale huurmarkt; de mogelijkheden voor het gebruik van de gemeentelijke regeling voor zelfzorgarrangementen wordt verder onderzocht; er zijn geen locaties beschikbaar voor een AZC zoeken naar mogelijkheden voor het bieden van kleinschalige noodopvang voor vluchtelingen sterke regie op integratie en participatie van de vergunninghouders en hiervoor worden afspraken gemaakt met betrokken organisaties. 6

Door deze uitgangspunten draagt de gemeente bij aan de uitstroom van vergunninghouders uit de azc s. Hierdoor komen er plaatsen vrij voor de asielzoekers die nog in procedure zitten en nu zijn aangewezen op opvang in noodlocaties. Zo verbetert de situatie van zowel de asielzoekers als de vergunninghouders. Na het huisvesten van de vergunninghouders in onze gemeente is het belangrijk dat de vergunninghouders snel integreren en daarbij worden ondersteund. Procedure / vervolgstappen Bij de opvang van vluchtelingen en de huisvesting van statushouders speelt communicatie een belangrijke rol. Het is van belang dat het beleid en besluiten steeds zorgvuldig en transparant aan bewoners en andere betrokkenen worden toegelicht en uitgelegd. Natuurlijk aan de inwoners van de gemeente in het algemeen, maar vooral ook aan de directbetrokkenen zoals omwonenden. Het gaat daarbij zowel om informatie als om het betekenis geven aan eventuele emoties en zorgen van bewoners. In de communicatie moet daarnaast ook aandacht zijn voor de integratie van vluchtelingen en statushouders en hoe burgers, instellingen en verenigingen hierbij een rol kunnen spelen. Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, de burgemeester, mr. J.T.A.J. van der Ven drs. J. Hamming 7

De raad van Heusden in zijn openbare vergadering van 22 december 2015; gezien het voorstel van het college van 17 november 2015; gelet op huisvestingswet; gelet op de beraadslaging; b e s l u i t : de volgende uitgangspunten vast te stellen, die samen de koers vormen voor de opvang van vluchtelingen en de huisvesting van houders van een verblijfsvergunning: een structurele aanpak door snelle realisatie van de huisvestingstaakstelling van vergunninghouders; invulling van de ambitie om voor huisvesting van vergunninghouders een inspanning te plegen die beduidend verder gaat dan de opgelegde taakstellingsnorm; samen met Woonveste zoeken naar (creatieve) oplossingen zodat de oplopende instroom van vergunninghouders niet leidt tot verdringing op de sociale huurmarkt; de mogelijkheden voor het gebruik van de gemeentelijke regeling voor zelfzorgarrangementen verder onderzoeken; er zijn geen locaties in onze gemeente beschikbaar voor een AZC zoeken naar mogelijkheden voor het bieden van kleinschalige noodopvang voor vluchtelingen; er wordt versneld ingezet op integratie en participatie van de vergunninghouders en hiervoor worden afspraken gemaakt met betrokken organisaties. de griffier, de voorzitter, mw. drs. E.J.M. de Graaf drs. J. Hamming 8