BESLUIT OPSCHRIFT Vergadering van 3 januari 2017 Besluit nummer: 2017_BW_00012 Onderwerp Beantwoording raadsvragen over: leges oud bestemmingsplan - Besluitvormend Beknopte samenvatting Raadslid Joost van Doesburg van de PvdA heeft schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van het artikel "Oud bestemmingsplan? Geen leges" in de Volkskrant, waarin de gemeente Teylingen als voorbeeld wordt aangehaald. Bevoegd portefeuillehouder: Bas Brekelmans Betrokken portefeuillehouder: Kees van Velzen HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS AANHEF Bijgevoegde bijlage(n): Beantwoording raadsvragen MOTIVERING Beslist het volgende: BESLISSING Besluitpunt 1: in te stemmen met de beantwoording van de vragen van de PvdA over leges oud bestemmingsplan zoals opgenomen in de bijlage BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT Gemeentewinkel Vergunningen p 1 van 12
BIJLAGE DIE INTEGRAAL DEEL UITMAAKT VAN HET BESLUIT Beantwoording raadsvragen p 2 van 12
Beantwoording raadsvragen SCHRIFTELIJKE VRAGEN (artikel 37 RvO) (schriftelijke vragen worden kort en duidelijk geformuleerd. Bij de vragen wordt aangegeven of schriftelijk of mondelinge beantwoording wordt verlangd) 2016-25 V a n ( n a a m r a a d s l i d ) A a n PvdA (Joost van Doesburg) De voorzitter van de raad O n d e r w e r p : Oud bestemmingsplan? Geen leges I n g e d i e n d d. d. 16 december 2016 V e r z o e k t m o n d e l i n g e / s c h r i f t e l i j k e b e a n t w o o r d i n g Schriftelijk binnen 30 dagen D a t u m d o o r g e z o n d e n a a n c o l l e g e / o v e r i g e r a a d s l e d e n d o o r g r i f f i e : 16 december 2016 I n h o u d s c h r i f t e l i j k e v r a a g N.a.v. het artikel Oud bestemmingsplan? Geen leges in de Volkskrant, waarin de gemeente Teylingen als voorbeeld wordt aangehaald heeft de PvdA-fractie de volgende vragen: 1. Was de gemeente Teylingen op de hoogte van het feit dat als het bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar er geen leges gevraagd mocht worden? 2. Waarom heeft de gemeente Teylingen de bestemmingsplannen niet bijtijds geüpdatet? 3. Klopt het dat ook de gemeente Teylingen net als andere gemeenten er op heeft gegokt dat burgers het wetsartikel niet kennen? 4. Waarom heeft de gemeente dan een juridische procedure tegen inwoners gevoerd? 5. Is het college het met de PvdA eens dat de Gemeente Teylingen terughoudender om zou moeten gaan met juridische procedures tegen inwoners? In het artikel staat dat de gemeente Teylingen ook 20.000 euro aan aanvragers terugbetaald heeft, die geen juridische procedure hebben aangespannen. Dat vindt de PvdA een goede zaak. De fractie vraagt zich af of alle aanvragers volledig gecompenseerd zijn en heeft daarom de volgende vragen: 6. Welke bestemmingsplannen waren het in verleden ouder dan 10 jaar, sinds de invoering in 2008 van het 10-jaars criterium? 7. Welke bouwvergunningen zijn aangevraagd voor al deze bestemmingsplannen? 8. Zijn alle aanvragers van bouwvergunningen volledig gecompenseerd voor leges voor alle bouwaanvragen betreffende verlopen bestemmingsplannen? 9. Zijn er op dit moment in Teylingen nog bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar? 10. Worden voor de huidige verlopen bestemmingsplannen nog leges geheven? p 3 van 12
D a t u m a n t w o o r d b e s l u i t c o l l e g e : A n t w o o r d c o l l e g e : Vraag 1: Was de gemeente Teylingen op de hoogte van het feit dat als het bestemmingsplan ouder is dan 10 jaar er geen leges gevraagd mocht worden? Antwoord 1: Ja, dat was ons zeker bekend. Wij hadden tot aan de uitspraak op 31 maart 2016 door het Gerechtshof Den Haag echter een andere interpretatie van dat betreffende artikel uit de Wet ruimtelijke ordening. Het artikel zegt dat als niet tijdig een nieuw bestemmingsplan wordt vastgesteld dat ouder is dan 10 jaar of een verlengingsbesluit genomen, dan vervalt volgens artikel 3.1 lid 4 van de Wet ruimtelijke ordening de bevoegdheid tot invordering van leges voor bouwvergunningen (financiële sanctie). Het doel hiervan is om de actualiteit van bestemmingsplannen te waarborgen en om een actieve houding van het bestuur op dit punt zoveel mogelijk te waarborgen. Wij zijn met de rechtbank Noord-Holland (uitspraak van 4 december 2015) ervan uitgegaan dat dit artikel moet worden geïnterpreteerd als dat geen leges mogen worden geheven voor toetsing van het bouwplan aan het bestemmingsplan, maar dat wel leges mogen worden geheven voor de toetsing van het bouwplan aan het bouwbesluit, de bouwverordening en redelijke eisen van welstand. Onze huisadvocaat La Gro en een second opinion van adviesbureau ANG op verzoek van de heffingsambtenaar, sterkten ons dat deze interpretatie goed verdedigbaar was. Deze uitleg wordt ook in diverse andere gemeenten gehanteerd. Het Gerechtshof Den Haag heeft echter op 31 maart 2016 aangegeven dat die uitleg te beperkt is en dat het artikel breder moet worden uitgelegd. En dat dus behalve het niet mogen rekenen van leges voor toetsing aan het bestemmingsplan, ook geen leges geheven mogen worden voor toetsing aan het bouwbesluit, bouwverordening en welstand. Gelet op de uitspraken van het Gerechtshof en de Rechtbank hebben wij in onze Collegevergadering van 27 september jl. besloten dat wij ambtshalve de ten onrechte ingevorderde leges aan de stichting Molen de Speelman (die daartegen in het verweer was gekomen) en alle gelijke gevallen, zullen terugbetalen. Vraag 2: Waarom heeft de gemeente Teylingen de bestemmingsplannen niet bijtijds geüpdatet? Antwoord 2: Het grootste gedeelte van de bestemmingsplannen was op 1 juli 2013 geüpdatet conform het actualisatie programma (zie antwoord 6). Het bestemmingsplan buitengebied Teylingen heeft langer geduurd dan voorzien was, zoals ook eerder met de gemeenteraad is gewisseld (zie bijlage raadsmededeling). Vraag 3: Klopt het dat ook de gemeente Teylingen net als andere gemeenten er op heeft gegokt dat burgers het wetsartikel niet kennen? Antwoord 3: Nee, zie ook beantwoording vraag 1. Vraag 4: Waarom heeft de gemeente dan een juridische procedure tegen inwoners gevoerd? Antwoord 4: Zoals ook in antwoord op vraag 1 is aangegeven was het een gevolg van de interpretatie van het betreffende wetsartikel. Onze huisadvocaat La Gro en een second opinion van ANG op verzoek van de heffingsambtenaar hebben ons erin gesterkt dat die uitleg klopte. In het licht van het verkrijgen van duidelijkheid over de vraag of die uitleg al dan niet juist was, zou de keuze door te procederen voor heldere jurisprudentie ook aan te raden zijn. Dit heeft ertoe geleid dat de heffingsambtenaar in hoger beroep is gegaan tegen de p 4 van 12
uitspraak van de Rechtbank Den Haag. Zie ook rechtsoverweging 8.3 van het Gerechtshof Den Haag in antwoord 1. Vraag 5: Is het college het met de PvdA eens dat de Gemeente Teylingen terughoudender om zou moeten gaan met juridische procedures tegen inwoners? Antwoord 5: Wij zijn het er geheel mee eens dat er zo min mogelijk juridische procedures gevoerd moeten worden tegen onze inwoners. In dat kader wijzen wij op het landelijk project Prettig Contact met de Overheid (de informele aanpak van juridische procedures) dat wij van harte ondersteunen en ook in de praktijk brengen. Vraag 6: Welke bestemmingsplannen waren in het verleden ouder dan 10 jaar, sinds de invoering in 2008 van het 10-jaars criterium? Antwoord 6: De legessanctie op het niet tijdig actualiseren van bestemmingsplannen is pas relevant vanaf 1 juli 2013. Na de invoering van de nieuwe Wro in 2008 hadden gemeenten namelijk 5 jaar de tijd om de geldende bestemmingsplannen te actualiseren. Teylingen heeft daar actief uitwerking aan gegeven op basis van een vastgesteld programma voor het actualiseren van bestemmingsplannen. De commissie Ruimte is in dat programma gekend. (Zie ook vraag 2) Vraag 7: Welke bouwvergunningen zijn aangevraagd voor al deze bestemmingsplannen? Antwoord 7: In totaal zijn 14 aanvragen voor het verkrijgen van een omgevingsvergunning gedaan, variërend van een verzoek om ontheffing van het bestemmingsplan tot het bouwen van een loods. Vraag 8: Zijn alle aanvragers van bouwvergunningen volledig gecompenseerd voor leges voor alle bouwaanvragen betreffende verlopen bestemmingsplannen? Antwoord 8: Ja, alle burgers en bedrijven zijn volledig gecompenseerd. Vraag 9: Zijn er op dit moment in Teylingen nog bestemmingsplannen ouder dan 10 jaar? Antwoord 9: Voor enkele percelen geldt dat de geldende bestemming ouder is dan 10 jaar. Het gaat om de locaties Langeveld Sassenheim, Stationslocatie Voorhout en Molen de Speelman in Sassenheim. De gemeente is eigenaar van de eerste 2 locaties en kan hier daarom zelf de regie voeren. Zodra bekend is welke ontwikkelingen daar gaan plaatsvinden, zal een bestemmingsplan worden gemaakt. Daarom is destijds bewust gekozen om voor deze locaties nog geen bestemmingsplan op te stellen. Bouwaanvragen van derden zijn hier niet van toepassing. Voor de locatie de Speelman heeft de gemeenteraad destijds het bestemmingsplan niet vastgesteld. Inmiddels ligt er een voorontwerp bestemmingsplan ter inzage. Vraag 10: Worden voor de huidige verlopen bestemmingsplannen nog leges geheven? Antwoord 10: Nee D a t u m afh a n d e l i n g r a a d s v e r g a d e r i n g : B i j l a g e n: Artikel Volkskrant Oud bestemmingsplan? Geen leges p 5 van 12
JONATHAN WITTEMAN AMSTERDAM Plannen voor een pergola, dakkapel of andere klussen waarvoor een bouwvergunning is vereist? Controleer dan hoe oud het bestemmingsplan is voor de locatie waar u gaat klussen. Want als het bestemmingsplan minstens tien jaar oud is, hoeft u geen bouwleges te betalen aan de gemeente - en kunt u honderden, soms duizenden euro's besparen. Dit is te danken aan een obscuur wetsartikel waar Nijmegen, Zevenaar, Teylingen en andere gemeenten zich recentelijk in hebben verslikt voor de rechter. Gemeenten kunnen leges vragen voor allerlei klussen, van tuinhuisjes tot kippenstallen of schotelantennes. Maar niet als het bestemmingsplan tien jaar of ouder is, staat in artikel 3.1, lid 4 van de in 2008 ingevoerde Wet ruimtelijke ordening (Wro). Deze boete is door de wetgever bedacht als financiële prikkel voor gemeenten om hun dikwijls hopeloos verouderde bestemmingsplannen te vernieuwen. Het mislopen van bouwleges kan een hard gelag zijn, want gemeenten verdienden er in 2014 371 miljoen euro mee, en ruim 600 miljoen euro in 2008. Gemeenten gokken erop dat burgers het wetsartikel niet kennen. Maar een varkenshouder uit Sint-Anthonis kreeg gelijk van de rechter toen de gemeente hem 3.900 euro leges in rekening bracht voor nieuwe varkensstallen en een luchtwasser. Ook Zevenaar, Teylingen en Nijmegen delfden dit jaar het onderspit in de rechtszaal, net als Nijkerk, Heerlen, Uitgeest en Dantumadeel het jaar ervoor. In het laatste geval was de timing opmerkelijk: een Dantumadeler diende zijn bouwvergunning in op de dag dat de gemeenteraad een nieuw bestemmingsplan vaststelde. Omdat de raadsvergadering uitliep tot na middernacht, gold volgens de rechter het oude plan nog. Teylingen heeft na het verloren hoger beroep ook 20 duizend euro terugbetaald aan burgers en bedrijven die géén rechtszaak hadden aangespannen. Nijmegen en Sint- Anthonis gaan in hoger beroep, Zevenaar stapt als eerste gemeente naar de Hoge Raad. De Vereniging Eigen Huis noemt het 'onbehoorlijk' dat gemeenten ondanks te oude bestemmingsplannen leges willen innen. Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten keurt dit af. Hoeveel te oude bestemmingsplannen er zijn weet de VNG niet. In 2019 treedt een nieuwe Omgevingswet in werking, zonder de boete voor te oude bestemmingsplannen. p 6 van 12
SCHRIFTELIJKE VRAAG In artikel 37 van het Reglement van Orde is aangegeven welke procedure van toepassing is op schriftelijke vragen en mondelinge vragen. Schriftelijke vragen In het kort zijn er de volgende eisen aan het indienen van schriftelijke vragen ingevolge artikel 37 RvO te verbinden: - schriftelijke vragen worden ingediend bij de voorzitter, via de griffier. De griffier draagt er zorg voor dat de vragen zo spoedig mogelijk ter kennis van de overige leden van de raad en het college worden gebracht. - Beantwoording van schriftelijke vragen door het college vindt zo spoedig mogelijk plaats, in ieder geval binnen dertig dagen nadat de vragen zijn binnengekomen. - Bij de vragen wordt aangegeven of schriftelijke dan wel mondelinge beantwoording wordt verlangd. - Mondelinge beantwoording vindt plaats in de eerstvolgende raadsvergadering. - Indien beantwoording binnen de gestelde termijn niet mogelijk is stelt het verantwoordelijk lid van het college de vragensteller hiervan gemotiveerd in kennis, met daarbij aangegeven de beantwoordingtermijn. - De antwoorden worden door het verantwoordelijk lid van het college aan de leden van de raad medegedeeld - De vragen en antwoorden worden gelijktijdig met de ingekomen stukken aan de leden van de raad toegezonden. - De vragensteller kan, bij mondelinge beantwoording in dezelfde raad en bij schriftelijke beantwoording in de eerstvolgende raad, nadere inlichtingen vragen omtrent het gegeven antwoord (na behandeling van de op de agenda voorkomende onderwerpen). - In het presidium is afgesproken dat zolang er geen beantwoording op de schriftelijke vraag is ontvangen of gegeven er geen inhoudelijk discussie kan plaatsvinden omtrent de schriftelijke vraag. In de toelichting van het RvO is het volgende aangegeven: Het vragenrecht geeft aan de leden van de raad het recht informatie te vragen over aangelegenheden die tot de bevoegdheid van het college of de burgemeester behoren. Het karakter van deze vragen is primair van informatieve strekking. In de hier aangegeven procedure wordt de vragensteller in de gelegenheid gesteld nadere inlichtingen over het antwoord te vragen aan degene die het antwoord heeft gegeven. Indien de vragensteller van mening is, dat de beantwoording van de vragen tot een besluit van de raad moet leiden, kan hij het recht van initiatief of het interpellatierecht benutten om het onderwerp of het voorstel op de agenda van de raad te krijgen. p 7 van 12
Goedgekeurd door het college van burgemeester en wethouders in vergadering van 3 januari 2017 p 8 van 12