Eindevaluatie reclamebelasting Aanleiding Bij de invoering van de reclamebelasting in 2010 is bepaald dat de verordening een werkingstermijn heeft van drie jaar. Op basis van een tussentijdse- en een eindevaluatie zal de gemeenteraad een voorstel worden gedaan voor de wijze waarop een vervolg zal worden gegeven aan de reclamebelasting. In deze notitie treft u de eindevaluatie aan van de reclamebelasting zoals deze in de periode 2010 2012 in Barneveld van kracht is. Kaders gemeenteraad Hoewel er door de raad geen vormvereisten zijn gesteld aan de eindevaluatie, heeft de raad bij de tussenevaluatie aangegeven dat zij inzicht wil hebben in de effecten van de reclamebelasting op de beleving van de consument. Opzet eindevaluatie Medio 2011 is er een tussentijdse evaluatie uitgevoerd naar het functioneren van de reclamebelasting in Barneveld. De belangrijkste uitkomsten van de tussentijdse evaluatie zijn: - De structuur van de COB voldoet als verdelingsorgaan voor de inkomsten uit de reclamebelasting; - De ingediende beroepszaken vormden geen aanleiding om tussentijdse wijzigingen aan te brengen in de juridische basis waarop de reclamebelasting in Barneveld is vorm gegeven. De uitkomsten van de tussentijdse evaluatie vormden geen aanleiding om tussentijdse wijzigingen aan te brengen in de structuur van de reclamebelasting en de daarmee samenhangende subsidieverlening aan de COB. De volledige tussentijdse evaluatie is als bijlage 1 bij deze notitie gevoegd. Om een gedegen eindevaluatie uit te voeren is het wenselijk om inzicht te hebben in: - het draagvlak bij diegenen waarop de acties gericht zijn (de consument); - het draagvlak bij diegenen die deze actie financieren (de winkelier); - het draagvlak bij diegenen die belast zijn met de administratieve afhandeling van de reclamebelasting (de gemeente). Dit levert de volgende drie pijlers op van de eindevaluatie op: - Beleving consument; - Draagvlak winkeliers; - Administratieve procedure gemeente. Hieronder zal per onderdeel van de evaluatie kort worden ingegaan. Beleving consument Om de beleving van de consument in kaart te brengen, heeft de vereniging Centrum Ontwikkeling Barneveld (COB) zowel in 2011 als in 2012 een enquête onder winkelend publiek uitgevoerd. Hoewel er geen nulmeting is uitgevoerd voorafgaand aan de invoering van de reclamebelasting geeft de enquête voldoende inzicht in de waardering van het centrum door consumenten. Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 1 van 6
Draagvlak winkeliers Bij de invoering van de reclamebelasting is een draagvlakpeiling onder de belastingplichtigen in het gebied waarop de reclamebelasting van toepassing is uitgevoerd. Voor de eindevaluatie is het van belang om opnieuw inzicht te krijgen in het draagvlak onder de belastingplichtigen. De COB heeft daarom in mei 2012 een schriftelijke enquête uitgezet onder alle belastingplichtigen. Administratieve procedure gemeente De gemeente heft de reclamebelasting en verstrekt de inkomsten uit de reclamebelasting minus de perceptiekosten als subsidie aan de COB. Bij de eindevaluatie zullen de ervaringen uit dit administratieve proces worden betrokken alsmede de jurisprudentie met betrekking tot de reclamebelasting. Tevens zal beoordeeld worden in hoeverre de afbakening van het gebied aangepast zal moeten worden. Beleving consument Hieronder zijn de uitkomsten van de door de COB uitgevoerde consumentenenquête onder het winkelend publiek weergegeven. De enquête is zowel in 2011 als in 2012 uitgevoerd. Waar mogelijk is een vergelijking gemaakt tussen de uitkomst van de twee enquêtes. Overigens dient hierbij wel opgemerkt te worden dat de enquête in verband met de planning van de eindevaluatie in 2012 in mei is uitgevoerd terwijl dit in 2011 in de maand juni is gebeurd. De uitkomsten van de twee enquêtes kunnen op onderdelen daarom kleine verschillen laten zien met dien verstande dat er zich in juni 2011 waarschijnlijk meer toeristen onder de geënquêteerden bevonden. Bezoekers Barneveld Centrum Iets meer dan 30% van de 405 geënquêteerden komt niet uit Barneveld. Het best vertegenwoordigd zijn de omliggende plaatsen (16% van de geënquêteerden) waarbij vooral Voorthuizen met bijna 6% goed vertegenwoordigd bleek. Wat vooral uit onderstaande cijfers blijkt, is dat er vorig jaar in de vakantieperiode geënquêteerd is en dit jaar eerder in het jaar. In afstanden gemeten ontstaat het volgende beeld: % 2012 % 2011 verschil 0 km (Barneveld) 70% 53% 17% 1-10 km 16% 15% 1% 11-25km 6% 12% -6% 26-50 km 4% 5% -1% 51-100 km 3% 12% -9% >100 km 2% 3% -1% De activiteiten in Barneveld Zoals aangegeven waren er dit jaar meer Barnevelders onder de ondervraagden. Wellicht daardoor steeg het aantal mensen dat een mening gaf over de activiteiten van 74% naar 82%. Er is vorig jaar niet gevraagd naar de mening over de hanging baskets, maar slechts 3% gaf daarover geen mening. Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 2 van 6
Onderstaand een overzicht van de resultaten en een vergelijking met vorig jaar. Activiteit Goed Matig Slecht 2011 2012 verschil 2011 2012 verschil 2011 2012 verschil Zaterdagactiviteiten 69% 81% 12% 27% 14% -13% 4% 5% 1% Candlelight 72% 73% 1% 23% 18% -5% 5% 9% 4% Sinterklaas 74% 72% -2% 21% 21% 0% 4% 7% 3% Kerstverlichting 77% 84% 7% 20% 13% -7% 3% 4% 1% Hanging baskets 91% 7% 3% Bovenstaand overzicht geeft aan dat zaterdagactiviteiten nog beter gewaardeerd worden dan vorig jaar en dat de nieuwe kerstverlichting ook positief gewaardeerd wordt. Toch was er een aantal mensen (7%) die bij de vraag om tips nog vroegen om meer activiteiten te organiseren. Drie kwart van deze mensen vroeg met name om meer activiteiten voor de jeugd. Door afrondingsverschillen komen de totale percentages per activiteit soms niet altijd op 100% uit. Om geen vertekend beeld te geven, is dit zo gehandhaafd. Vervoermiddel en parkeren Van de geënquêteerden was 35% op het moment van de vraag met de auto naar Barneveld gekomen, vorig jaar was dit 43%. Van het totaal aantal ondervraagden vindt bijna 30% de parkeerplaatsen goed bereikbaar en 27% vindt dat er ook voldoende ruimte is. Dit is beduidend minder dan vorig jaar waar 43% de bereikbaarheid goed vond en 42% ook tevreden was over de hoeveelheid ruimte. 6% vindt de parkeerplaatsen ronduit slecht bereikbaar en 8% vindt ook dat er onvoldoende ruimte is. 4% van de ondervraagden geeft als tip om soepeler te zijn met het parkeerbeleid en/of het parkeren gratis te maken. Welkom en veilig in Barneveld Barneveld scoort nog steeds hoog op deze punten. 96% van de geënquêteerden voelt zich welkom en 94% voelt zich veilig. Dit is nagenoeg gelijk aan vorig jaar. 2,5% van de mensen voelt zich in 2012 daadwerkelijk onveilig, dit was in 2011 4%. Ook dit is geen spectaculaire wijziging ten opzichte van vorig jaar. Een klein aantal mensen (1%) merkte op dat zij tegen het fietsen in het dorp zijn. Winkelaanbod Er worden winkels gemist in Barneveld centrum, aldus 46% van de geënquêteerden (vorig jaar 48%). Met 20% van het totaal aantal ondervraagden is H&M de winkel die het meest gemist wordt. V&D wordt door 10% gemist. C&A, Mc Donalds, Zara, De Sting, New Yorker worden door 3 6% gemist, daarna volgen er nog diverse winkels (vooral in de kledingbranche). Wederom is dit een zeer vergelijkbaar beeld aan vorig jaar. Je mag concluderen dat fun shopping hoog op het verlanglijstje stond en staat. Waar winkelt men nog meer Amersfoort scoort met 49% het hoogst, dit is overigens 10% meer dan vorig jaar. Net als vorig jaar wordt er door ongeveer 37% ook in Ede en Veenendaal gewinkeld: dit is nagenoeg gelijk aan vorig jaar. Arnhem is met 25% ook niet veel populairder dan vorig jaar. Alleen Apeldoorn is van 16% gestegen naar 20%. Communicatie van de activiteiten De krant is voor 59% van de geënquêteerden het medium waarmee zij op de hoogte blijven van de activiteiten in Barneveld (vorig jaar 54%). Daarnaast is 8% op de hoogte door de flyers die regelmatig worden uitgedeeld in het centrum. Opmerkelijk genoeg was dit vorig jaar in de vakantieperiode 17%. Bijna gelijk aan vorig jaar is slechts 8% van de geënquêteerden op de hoogte van de activiteiten doordat deze op de website van Barneveld centrum staan. 24% geeft aan van tevoren in het geheel niet op de hoogte te zijn van de activiteiten (vorig jaar 30%). Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 3 van 6
Waarom Barneveld Ook dit jaar is gezellig winkelen de belangrijkste reden om naar Barneveld te komen. Er zijn echter wel verschuivingen: 2011 2012 verschil Compleet winkelaanbod 27% 21% -6% Niet de winkels die je overal ziet 9% 4% -5% Gezellig om te winkelen 50% 45% -5% Alle activiteiten in het centrum 6% 6% 0% In de buurt 25% 42% 17% Tussenconclusies op basis van de uitkomsten van de consumentenenquête De uitgevoerde consumentenenquête geeft een breder beeld dan alleen de effecten van de activiteiten die gefinancierd worden uit de inkomsten van de reclamebelasting op de consument. Het geeft informatie over de wijze waarop het winkelcentrum van Barneveld vanuit het oogpunt van de consument gezien functioneert. In deze notitie zal worden volstaan met de conclusies die betrekking hebben op de effecten van de reclamebelasting. Uit de enquête kan worden geconcludeerd dat de activiteiten (zaterdagactiviteiten, candlelight, Sinterklaas, kerstverlichting en hanging baskets) die de COB financiert gemiddeld door ruim 80% van de bezoekers als goed wordt gewaardeerd. Meer dan de helft van de bezoekers kiest voor Barneveld als winkelgebied omdat het gezellig winkelen is en om de activiteiten die er ontplooid worden. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de activiteiten die vanuit de inkomsten van de reclamebelasting worden gefinancierd een positief effect hebben op de beleving van de consument van het centrum. Draagvlak winkeliers Er zijn 247 enquêtes verstuurd aan alle reclamebelastingplichtigen. Hierop is bijna 30% response ontvangen (72 stuks). De resultaten zijn als volgt: - 68% van de ondernemers die gereageerd heeft, vindt het positief dat men sinds de invoering van de reclamebelasting met alle centrum ondernemers de kosten van de Barneveld promotie betaald. - 61% van de ondernemers die gereageerd heeft, vindt het nuttig dat het promotiebudget voor het winkelgebied van Barneveld veel hoger is geworden. - 63% van de ondernemers die gereageerd heeft, is van mening dat wanneer er bijvoorbeeld geen kerstverlichting meer hangt en er bijna niets meer georganiseerd wordt, dit omzet gaat schelen. - 61% van de ondernemers die gereageerd heeft, baart het zorgen dat er bij afschaffing van de reclamebelasting waarschijnlijk net voldoende geld is om kerstverlichting op te hangen en Sinterklaas binnen te halen. - 65% van de ondernemers die gereageerd heeft, is van mening dat de reclamebelasting moet blijven. Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 4 van 6
Administratieve procedure gemeente Overzicht aanslagen en bezwaar- en beroepsprocedures 2010 2011 2012 Aantal aanslagen 247 241 233 Aantal bezwaarschriften 51 30 6 - Waarvan ingetrokken 9 - Waarvan gegrond verklaard 11 16 4 - Waarvan ongegrond verklaard 40 5 - Bezwaar nog in behandeling 2 Aantal beroepsprocedures 11 2 - Waarvan ingetrokken 10 1 - Procedure is ongegrond 1 - Beroep is niet-ontvankelijk 1 In 2010 en 2011 is een deel van de bezwaren afkomstig van de Raad van Nederlandse Detailhandel (RND) die namens diverse filialen heeft gemaakt. De RND heeft namelijk in alle gemeenten in Nederland waar reclamebelasting is ingevoerd een procedure aangespannen. De bezwaren zijn ongegrond verklaard en de RND heeft vervolgens beroep ingesteld bij de rechtbank. Aangezien er al soortgelijke zaken al in procedure en ook in een ver gevorderd stadium waren is in overleg met de RND de afspraak gemaakt de behandeling afhankelijk te stellen van de uitspraak in deze. De Hoge Raad heeft hierin uiteindelijk arrest gewezen en geoordeeld dat een gebiedsgerichte toepassing van de reclamebelasting is toegestaan. Op basis van dit arrest en overeenkomstig afspraak heeft de RND de beroepen (jaar 2010) en de lopende bezwaren (jaar 2011) ingetrokken. De bezwaren die in 2010, 2011 en 2012 gegrond zijn verklaard hebben allen te maken met een verhuizing of beëindiging van de bedrijfsvoering (leegstand), verwijdering van de reclame uitingen of een verkeerde tenaamstelling. Opbrengsten 2010 2011 2012 Begroot 124.000,- 124.000,- 124.000,- Opbrengst opgelegde aanslagen 123.041,65 119.166,64 111.166,64 Opbrengst na vermindering 118.737,68 112.957,79 111.083,28 Jaarlijkse perceptiekosten 20.000,- 10.000,- 10.000,- (Bedragen zijn exl. Btw) Voor de verschillende jaren valt de opbrengst lager uit dan begroot. Bij de invoering is een aanname gemaakt van de opbrengst die tussentijds niet is aangepast. De daling van de opbrengst is te verklaren door een toename in leegstand en/of een vrijstelling en wijzigingen in de situatie van belastingplicht (bijvoorbeeld door het verwijderen van de reclame-uiting). Aandachtspunten Bij de invoering van deze belasting is gekozen voor het hanteren van een vast bedrag per vestiging. Er zijn mogelijkheden voor differentiatie naar bijvoorbeeld het formaat van de reclame-uiting. Differentiatie brengt echter meer inventarisatie - en administratiehandelingen met zich mee wat weer gevolg heeft voor de hoogte van de perceptiekosten. De voorkeur gaat er echter naar uit om het vaste bedrag te continueren. Dit geldt ook voor de wijze van de gegevensuitwisseling tussen de COB en de Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 5 van 6
gemeente. Bij continuering van het vaste bedrag kunnen de jaarlijkse perceptiekosten teruggebracht worden naar 5.000,-. De reclamebelasting kan alleen worden geheven van de binnen het afgebakende gebied geplaatste of aangebrachte openbare aankondiging(en). Bij de invoering van de reclamebelasting is het zogenoemde markthalgebied dat destijds in renovatie was buiten het reclamebelasting gebied gelaten. Nu de renovatie is afgerond is het wenselijk uit oogpunt van rechtsgelijkheid om het reclamebelasting gebied opnieuw af te bakenen. De aanslag reclamebelasting wordt jaarlijks in het 2 e kwartaal opgelegd. De betaling van deze belasting dient binnen één maand na de dagtekening van de aanslag plaats te vinden. Dit is in de Verordening reclamebelasting geregeld. Vooral startende ondernemers en kleine ondernemers hebben aangegeven dat deze termijn als te kort wordt ervaren. Ook de economische situatie bij een (deel) van ondernemers speelt hierin een rol. Voorgesteld wordt om de betalingstermijn aan te passen van één naar twee maanden. Eindconclusie Op basis van de uitkomsten van de eindevaluatie wordt voorgesteld om: 1. De reclamebelasting voor onbepaalde tijd handhaven. 2. De heffingsgrondslag op dezelfde wijze continueren met dien verstande dat de gebiedsafbakening wordt voor het gebied waarin de reclamebelasting wordt geheven wordt herzien en dat de betalingstermijn van één naar twee maanden wordt bijgesteld. 3. Het uitvoeringsconvenant met de COB continueren met dien verstande dat de perceptiekosten worden teruggebracht van 10.000,-- naar 5.000,--. Bijlagen - Tussentijdse evaluatie reclamebelasting, mei 2011 - Uitkomsten bezoekers- en ondernemersenquête - Presentatie activiteiten COB Eindevaluatie reclamebelasting gemeente Barneveld Pagina 6 van 6