Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Integrative Medicine Ines von Rosenstiel, kinderarts Oprichter NIKIM 12 februari 2016
Bouwstenen Good medicine Gezondheid bevorderende benadering naast de benadering vanuit ziekte Aanpassing beroepscode van de professional aan de emancipatie van de zorgvrager Ontmoediging medicalisering van de zorg en stimulering humanisering Verbetering van de kwaliteit door verbinding, stimuleren van onderzoek naar complementaire therapieën 2
Wat willen de gebruikers? Toenemend IM (CAM) gebruik bij zorggebruikers Wensen-verwachtingen, meer maatwerk Gelijkwaardige relatie Grotere belangstelling cq bereidheid tot leefstijl veranderingen
Integrative Medicine Integrative Medicine is geneeskunde waarbij een groot belang wordt gehecht aan de relatie tussen hulpverlener en zorgdrager, is gericht op de hele persoon, is gebaseerd op onderzoek en maakt op multidisciplinaire wijze gebruik van alle geschikte therapeutische benaderingen, inclusief alternatieve en complementaire, met als doel optimale gezondheid en welbevinden bereiken. 4
Opgericht in 2000 Academische universiteiten (Harvard, Yale, Duke, Stanford, WFUSM ) Internationale Research Conferenties Samenwerking in research Ontwikkeling van Best practices Training en opleiding http://www.imconsortium.org/cahcim/about/home.html
6
Definitie 4 pijlers 1) Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership ( arts als coach) 2) Preventie en welzijn 3) Aandacht voor gezonde omgeving 4) Combineert reguliere geneeskunde met aanvullende technieken die bewezen effectief en veilig zijn 7
Integratieve Aanpak Bioenergetische therapieën: Acupunctuur/ acupressuur, homeopathie, magnestiseren Biomechanische therapieën: Operaties, osteopathie, chiropraxie, massages betrokken zorg waarbij patiënt centraal staat Biochemische therapieën: medicijnen, kruiden, voedingssupplementen Leefstijl therapieën: Inspanning/rust, lichaam en geest, omgevingsinvloeden, dieetmaatregelen 8
Ethisch raamwerk Effectief Ja Nee Veilig Ja Aanbevelen Tolereren Nee Nauwkeurig monitoren Sterk afraden Cohen M. Pediatrics, 2005 9
10
12
Integrative Medicine Agendasetting Extrinsieke factoren o demografische ontwikkelingen o technologische vooruitgang o financiële crisis Intrinsieke factoren o eigen regie
Regie rol van de patiënt & E-health B. Bloem: From God to Guide (TEDxmaastricht)
Integrative Medicine - Empowerment E health/ M health Sensoren Robotica Kernbegrip: zelfregie
TNO- innovation for life P4 Predictive Preventive Personalized Participative
Samenwerking arts-patiënt onderzoek Partnerships BMJ, Betrokkenheid bij peerreview PROM, relevante klachten, ADL
M. Huber 2011 Nieuwe definitie gezondheid Het vermogen van mensen om zich aan te passen en zichzelf te redden Gezondheid als randvoorwaarde voor maatschappelijke participatie en presentatie (vitaal menselijk kapitaal)
NTVG 2016: Heroverweeg uw opvatting van het begrip gezondheid BMJ 2016: Toward s a patient-centered operationalisation of the new dynamic concept of health Gezondheid: vermogen aan te passen, eigen regie varen in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven
Inspirerende voorbeelden Positieve Gezondheid www.degezondeschool.nl www.movactor.nl (welzijn op recept) www.zwip.nl www.zio.nl www.hagaziekenhuis.nl (beter van kunst) www.planetree.nl
Stakeholders in IM Slotervaart ziekenhuis Lentis NIKIM Planetree Levensboom IOCOB NEDERLAND ZonMW v. Praag Instituut PPCG Louis Bolk Instituut
Nederlandse Pioniers Rogier Hoenders, psychiater Lentis Barbara Havenith, gynaecoloog Vrouwenpoli, Boxmeer Bas de Cock, KNO-arts Eden Couscious Care Ines von Rosenstiel, kinderarts MC Slotervaart ziekenhuis Judith Dekkers, MDL-arts Kinderbuik & Co Judith van Kampen-Knijn, kinderpsychiater Huis vol Compassie Simone Ardesk, I Do Mind, Praktijk voor Integrative Medicine Merlin Merlina, Integratieve Geneeswijze voor Kinderen
23
25
Pioniers van IM in Europa Charité Berlijn South Hampton Duisburg Essen EUROPA Karolinska Witte Herdecke Tromsö 26
Consensus CAM Wetenschappelijke onderbouwing Symptoom management Kwaliteit van leven Continuiteit van zorg 27
Symptoom management Braken/misselijkheid Moeheid Gedragsproblemen/somberheid Pijn Angst/stress Integrale aanpak: Biopsychosociaal-spirituele model 28
Meerwaarde van IM in de zorg Kwaliteitsverbetering o Gezondere overleving o Verbeterde end-of-life care Verbreding aanbod therapeutische mogelijkheden
Meerwaarde van IM in de zorg Belevingsgerichte aanpak Geïntegreerde menselijke zorg Integrale benadering Aandacht voor ervaringsperspectief o Experience-based medicine o Evidence-based medicine 30
Focus leefstijl- chronische ziekte Voeding Stressreductie Bewegen Emotioneel welzijn Gezonde leefstijl als krachtigste medicijn!
Preventie, gezonde leefstijl en welzijn Cure & Care
Kanteling Samenhang zorg en sociale domein Van biomedisch model naar sociaal ecologisch Van verzorgingsstraat naar participatie samenleving Triple AIM concept- Integrative care Better care/ Better health/ Lower Costs
Optimale route binnen de gezondheidszorg 1) Gezondheidsbevordering 2) Ziektepreventie 3) Behandeling van ziekte 4) Zorg
(Regionale) samenwerking tussen zorgaanbieders bevorderen Nieuwe accenten leggen op meer (interdisciplinair) samenwerken Minder complexe zorg dichter bij de mensen organiseren
Kostenverlaging Over diagnostiek tegengaan Overbehandeling tegengaan Verspilling bestrijden Research Baars Koreman, 15% minder kosten bij CAM huisartsen
Rol van ZonMW/ NPCF / PPCG Effectiviteit van complementaire zorginterventies ZonMW 2011 ZonMW 2013 2 e Signalement: goede informatie naar de patiënt
Ontwikkelingen in Nederland Opdracht van ZonMw begeleidingscommissie: Oprichting Consortium IM, naar Amerikaans voorbeeld (01-02-2016)
Ontwikkelingen in Nederland Integrative Medicine Positionering/agendering op nationale wetenschapsagenda
Postacademische opleidingen AIM: Academy of IM NIKIM: netwerkbijeenkomsten Louis Bolk/van Praag Instituut
Integrative Nursing Congres Utrecht 2010 Boek M.J. Kreitzer 2013 Artikel Marja van Vliet 2015
Ontwikkelingen in Nederland Proeftuin IM in eerstelijns: Positieve resultaten bij integrale zorgaanpak voor patiënten met chronische gewrichtsklachten (1 publicatie 2012, 3 publicatie in 2016)
Ontwikkelingen in Nederland Start nieuwe Proeftuin ouderenzorg
Ontwikkelingen in Nederland Start nieuwe Proeftuin Maxima Medisch Centrum Keuzehulp complementaire zorg voor kinderen met kanker (2015-2016)
Kunst Cultuur Gezondheid Muziek als medicijn, EMC onderzoekslijn Themaprogramma Lang Leve Kunst Stichting geneeskunst (F. Heyning, directeur STZ ziekenhuis)
Lopende IM onderzoeken Visualisatie onderzoek (2008-2012) Hoofdpijn onderzoek (2012-2015) 6 ZH, n= 140 kinderen
Lopende IM onderzoeken Stressreductie bij borstkanker (2012-2015) n= 100 vrouwen, St. Jansdal ziekenhuis
Nederland Internationaal Congres Integrative Medicine & Health (mei 2016) Workshop Mapping Studie IM Nederland, Canada, Australië, Zwitserland
49
Bronnen http://www.nccam.nih.gov http://www.cochrane.org http://www.imconsortium.org http://www.mbmi.org www.thenewmedicine.org www.nikim.nl 51