Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht

Transcriptie

1 Integratieve zorg en CAM: de patiënt èn verpleegkundige in zijn of haar kracht V&VN congres Complementaire Zorg 23 maart 2018 Dr. Marja van Vliet

2 Vijf domeinen complementaire zorg Alternative Medical Systems: Complete systems of theory and practice: Homeopathy, naturopathy, TCM, acupuncture Biologically based Therapies: Use of substances found in nature: herbs, food, vitamins: Herbal medicinal products, dietary supplements, aroma therapy Patient-centered, Integrative Medicine Manipulative/Body based Therapies: Manipulation/movement of body parts: Naprapathy, chiropractic, osteopathy, massage Mind-Body Medicine: Techniques to enhance minds capacity to affect bodily function and symptoms: Meditation, guided imagery, mindfulness, yoga Energy Therapies: Use of energy fields: Qi-gong, Reiki, Therapeutic Touch National Center for Complementary and Integrative Health, 2004

3 Onderscheid complementair en alternatief: Complementair = aanvullend ; naast reguliere zorg Alternatieve zorg = in plaats van

4 - 92% van 91 ziekenhuizen biedt Complementaire Zorg aan. - Verpleeghuizen vergelijkbaar; relatief meer aromatherapie, massage, Therapeutic Touch

5 Waar liggen de kansen en knelpunten? Zorg waar nog geen (bio-medische) verklaring voor is Beperkte beschikbaarheid evidence-based effecten Gestoeld op andere visie op zorg Integrative Medicine

6 Integrative Medicine Uitgangspunten visie: Holisme Gezondheid Welbevinden/geluk Mogelijkheden In plaats van ziekte en beperkingen

7 Hippocrates: Het is belangrijker om te weten wat voor soort persoon een ziekte heeft dan te weten wat voor soort ziekte een persoon heeft Invloed verlichting / Descartes: De mens onderscheid zich met ratio: cogito ergo sum : - Scheiding lichaam en geest: naar reparatie-geneeskunde - Behoefte aan verklaring Egnew T.R. (2009) Suffering, Meaning, and Healing: Challenges of Contemporary Medicine, Ann Fam Med.7(2): Chalmers (2011) What is this thing called science.

8

9 PIJLERS VOOR POSITIEVE GEZONDHEID

10 Integrative Medicine: is patient-centered care that focuses on healing the whole person mind, body and spirit in the context of community. educates and empowers people to be active participants in their own care emphasizes the therapeutic relationship Integrates the best of Western scientific medicine with a broader understanding of the nature of illness, healing and wellness. makes use of all appropriate, evidence-based approaches.

11 Uitdagingen 1. Bevorderen van partnerschap tussen zorgverlener en patiënt 2. Bevorderen van openheid richting holistische zorgvormen 3. Bouwen aan meer kennis en bewijsvoering tav CAM 4. Proefschrift: Van Vliet (2017), Integrative Medicine in the Dutch healthcare system: prerequisites and tools for implementation. (Mid Sweden University)

12 Resultaten studie uitwerking Positieve Gezondheid

13 Resultaten studie uitwerking Positieve Gezondheid

14 (Hojat, 2009)

15 Stress en burn-out Burn-out: drie componenten: Emotionele uitputting Depersonalisatie Verminderde prestaties 15% van de huisartsen heeft wel eens een burn-out gehad (Movir, 2012) ruim 70% van de huisartsen heeft weleens signalen van overspannenheid bij zichzelf geconstateerd (Movir, 2012) 21% van medisch studenten leidt aan burn-out (Prins, 2010)

16 Zorg voor de ander Zorg voor zelf

17

18 Mind-Body Medicine (MBM) Gebaseerd op twee basisprincipes: Stress speelt een belangrijke rol in de oorsprong van ziekte Ontspanningstechnieken zoals mindfulness maar ook cognitieve gedragstechnieken, werken gezondheidbevorderend Elementen als mindfulness meditatie, geleide visualisatie en bio-feedback. self-experiential learning Doel: Fysiek en mentaal functioneren bevorderen Empathie bevorderen Openheid richting Integrative Medicine vergroten

19 Lange termijns-effecten beoefenen van CZ technieken door verpleegkunde en geneeskunde studenten Pilot studie in Nederland (Geneeskunde opleiding - Universiteit Utrecht) en Zweden (verpleegkunde opleiding Sundsvall) Gemeten effecten: Stress: Verminderde ervaren stress, met name onder verpleegkundigen Empathy: Verbeterd inlevingsvermogen en emotionele betrokkenheid (incl. manieren om hier gezond mee om te gaan) Zelfreflectie: geen effect gemeten Van Vliet et al. (2017) Medical Teacher

20 Ervaren effecten beoefenen CZ technieken door verpleegkunde en geneeskunde studenten MBM als een weg naar meer innerlijk bewustzijn en een stimulans in een beter contact met anderen en de wereld om ons heen. Meer aanwezig en ontspannen Verbeterde waarneming van innerlijk bewustzijn Dieper contact met anderen Beleefde ervaring lijkt dieper onder verpleegkunde studenten in vergelijking met geneeskunde studenten

21 MBM draagt bij aan: Onze bevindingen 1. Bevorderen van partnerschap tussen zorgverlener en patiënt 2. Bevorderen van openheid richting holistische zorgvormen en Integrative Medicine 3. Bouwt mee aan meer kennis en bewijsvoering tav CAM Verpleegkundige heeft sleutelrol! Natuurlijke sociale /empathische eigenschappen Vanuit gedachte: nieuwe denken is doen

22 Dank voor jullie aandacht!