Elektriciteit elektronica - mechanica

Vergelijkbare documenten
Hier vind je veel informatie die we na de implementatie van het nieuwe leerplan al ter beschikking stelden. Het bevat o.a.:

Elektriciteit - mechanica

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

TOERISME. 1 Nascholing toerisme VVKSO Lessen toerisme laten leven. Dag beste collega

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos

Pedagogische Begeleidingsdienst. contactdag leerkrachten informatica 24 februari 2011 namiddaggedeelte

Profilering derde graad

Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het V.T.I. te Deinze

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs

Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X

Profilering derde graad

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar

VTI School voor wetenschap en techniek

Onderwijs en Maatschappij (OMA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Profilering derde graad

DAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015

Profilering derde graad

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor leraren aardrijkskunde 3de graad tso/kso

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

VTI School voor wetenschap en techniek

Nanotechnologie handleiding leerkracht

ENGELS. Zijn er nog vragen?

Profilering derde graad

ELEKTRICITEIT MECHANICA

De cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen.

Organisatiehulp derde graad. 1 juni 2012

Hoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw?

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands

ZEKER WERK STERK AFDELING MECHANICA TECHNISCH INDUSTRIËLE ONDERHOUDSTECHNIEKEN SECUNDAIR NA SECUNDAIR

ECTS-fiche. HBO5 Werkplekleren productieautomatisering Code 7392 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. 100 %

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Profilering derde graad

VAKOVERSCHRIJDEND: ACTIEF LEREN

Alle ruimte. voor jou w groei COGNOSCO

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams

2 d INPROFIEL graad TSO

1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ

Pagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie

Audio e-module Ontwerpen van een e-learning

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Onderzoekscompetenties. Schooljaar GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan Wetteren

VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS WISKUNDE. Derde graad BSO Derde leerjaar: 1 of 2 uur/week

BEELDENDE EN ARCHITECTURALE KUNSTEN

ECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck

Handleiding. voor. praktijkbegeleiders

Leer- en Ontwikkelingsspel

SUCCESVOL LEREN. Tips voor studenten.

De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

ECTS- FICHE. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

Voorlopig verslag Gecombineerd Onderwijs PCVO Maasland

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen

VOORWOORD. De opbouw van de leereenheden

Aanbieden van aantrekkelijk STEM-onderwijs

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica

Profilering derde graad

Van 2 naar 3 een belangrijke stap

Stage? Werkplekleren? Buitenschoolse praktijk? Bouwproject 5 & 6RBW TSM

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.

Gedifferentieerde leertrajecten

EPLAN Education. Concept. Het EPLAN Education Concept. De Classroom-versie De Student-versie

Taal, expressie en communicatie ondersteund met ICT-tools in de lerarenopleiding

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Resonans geletterdheidsmodules

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Inhoud. Introductie tot de cursus

1 Extra-murosactiviteiten: Een vat vol opportuniteiten

Van 2 naar 3 een belangrijke stap

infobrochure methodeonderwijs De Lotus

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale

2.3 Literatuur Schriftelijke vaardigheden Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN:

ECTS- FICHE. Via secretariaat en/of website. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

TA3D Hoe maak ik 12 jarigen warm om te kiezen voor TSO?

HEA OPLEIDING. Assist acties 1

INPROFIEL. 2 de graad TSO

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen:

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden -

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)

Studierichtingen tweede graad

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

ICT INCLUSIEF. Een train de trainer -pakket voor het aanleren van computervaardigheden

Proeven aan de Master Expertdocent Beroepsonderwijs (MEB)

Transcriptie:

Elektriciteit elektronica - mechanica WORD 1 Nieuwe leerplannen 3de graad TSO EE-EM-IW Een uitdaging... De tweede graad van onze sterke richtingen heeft de vernieuwingsgolf met succes doorstaan. Leercompetenties en praktische vaardigheden, leren uit experimenten, probleemoplossend werken, kritische en analytische ingesteldheid komen stilaan zichtbaar bovendrijven bij onze leerlingen die klaar staan om naar de derde graad over te stappen. Het was geen eenvoudige opgave om met de leerplannen van de derde graad op de ingeslagen weg verder te gaan. Net als in alle andere recente leerplannen ligt de klemtoon vooral op het verwerven van leercompetenties, gericht op verdere studies. De nieuwe leerplannen voor dit schooljaar zijn opgemaakt voor 32 lestijden per week. Gezien competenties en attitudes veel aan belang hebben gewonnen, is er op inhoudelijk vlak wel een en ander geschrapt. Het is dus heel belangrijk om de juiste bedoeling van de leerplandoelen te vatten. De correcte interpretatie van het werkwoord is hierbij cruciaal. Daarnaast geven de leerinhouden de juiste benadering aan voor de doelstellingen, anders geformuleerd: ze beperken de leerdoelstellingen, ze bakenen ze af voor de bedoelde studierichting. Voor de nieuwe leerplannen is de leerplancommissie vertrokken van volgende uitgangspunten: uitdagend en aantrekkelijk voor jongeren; duidelijke studierichtingsprofielen; geen finaliteit maar doorstroming; ruimte voor specificiteit en eigen schoolse inbreng; moderne technologieën; oog voor preventie en milieu. Het studierichtingsprofiel is georiënteerd op doorstroming naar het hoger onderwijs: professionele bachelor voor EM en EE en master voor IW. Tegen deze achtergrond zijn de leerdoelstellingen geschreven. Het is duidelijk dat de open leerplannen andere denkpistes vragen van de school en de leraren dan tot nu het geval was. Dat wordt de grote uitdaging! Het doorbreken van de vakkenstructuur is immers nieuw voor de doorstromingsrichting. Hierbij gaan we ervan uit dat de leraar expert is in zijn vak en dus het best geplaatst om in het kader dat de context van de school en de leerlingen te bieden heeft, de leerplandoelen optimaal uit te werken. Duurzame energietechnologie ontplooit hierbij een waaier aan mogelijkheden. Voor sommige leraren is dit geenszins nieuw. Het onderwerp leent zich al jaren genereus tot de aanpak die in de nieuwe leerplannen wordt voorgesteld. 1

1.1 Leercompetenties Zoals we weten, spelen zowel kennis, vaardigheden als attitudes een belangrijke rol in de opleiding. Voor onze doorstromingsrichtingen is het behalen van leercompetenties eerder gericht op het inzichtelijk vermogen van de leerlingen dan op handvaardigheid. We overlopen de belangrijkste competenties: relateren: zoeken naar verbanden tussen onderdelen van de leerstof of tussen nieuwe leerstof en voorkennis. Een projectmatige benadering kan hierbij interessant zijn; selecteren en synthetiseren: hoofd- en bijzaken onderscheiden; grote hoeveelheden informatie reduceren tot enkele relevante delen; structureren: leerstof schematisch ordenen; analyseren: informatie bestuderen, vertrekkend vanuit een geheel naar onderdelen en deelproblemen; verwerken: een oordeel vormen, conclusies trekken; ontwerpen: via transfers vanuit het geleerde, nieuwe kennis construeren. Om tot die nieuwe leercompetenties te komen, vragen de leerplannen om de leerstof volledig te integreren. Dit mag zoveel mogelijk project- of procesmatig gebeuren. De bestaande vakkenstructuur verdwijnt. De leerstof wordt enkel nog in clusters ingedeeld. Voor de studierichting Elektromechanica bestaan deze clusters uit: mechanische gerelateerde doelstellingen, elektrisch gerelateerde doelstellingen, elektromechanische gerelateerde doelstellingen. Voor de studierichting Industriële Wetenschappen hebben we nog een bijkomende cluster met elektronisch gerelateerde doelstellingen: mechanisch gerelateerde doelstellingen, elektrisch gerelateerde doelstellingen, 2

elektromechanisch gerelateerde doelstellingen, elektronisch gerelateerde doelstellingen. Voor de studierichting Elektriciteit-Elektronica worden systemen opgezet met: elektrisch gerelateerde doelstellingen; elektronisch gerelateerde doelstellingen. Geïntegreerd werken is hierbij noodzakelijk. Er zijn verschillende systemen mogelijk zoals blijkt uit de illustratie hierboven. Een thema dat al op de leerplancommissie gekoesterd werd en voor het halen van de leerdoelstellingen 3gr EE heel wat mogelijkheden biedt, is Duurzame energietechnologie. Collega Willy Lievens, leraar in deze afdeling en medewerker in de leerplancommissie, heeft al generaties leerlingen begeesterd met projecten rond dit thema. We zijn blij u hierbij een kleine aanzet te kunnen geven. Zie bijlage 2 en bijlage 3 (Met dank aan Willy Lievens). 1.2 Attitudes Om deze leercompetenties te verwerven, zal de leerling naast kennis en vaardigheden, ook moeten beschikken over de juiste attitudes. Attitudevorming neemt in belang toe tijdens de opleiding. Het wordt dus belangrijk deze attitudes op een aanvaardbare en evenwichtige manier te evalueren en zoals we weten is dit tot nog toe niet vanzelfsprekend. Belangrijke referentiepunten zijn: verantwoordelijkheidszin: het eigen handelen onderkennen en plichtsbewust handelen; teamgeest: met tegenstrijdige belangen tussen medeleerlingen kunnen omgaan; overtuigingskracht: eigen mening onderbouwen en argumenteren; analytisch denken: een probleem in zijn verschillende facetten bekijken; leergierig zijn: de wil om altijd meer te kennen en te kunnen; organiseren: het eigen leerproces organiseren en sturen; planmatig werken: structuur aanbrengen in tijd en ruimte. 3

Om dit naar een cijfer om te zetten werd in een van onze scholen volgend model uitgewerkt voor de studierichtinggebonden attitudes: Studierichtinggebonden attitudes Verantwoordelijkheidszin Het belang van eigen handelen onderkennen en plichtsbewust handelen. Teamgeest Met tegenstrijdige belangen tussen medeleerlingen kunnen omgaan. Overtuigingskracht Een eigen mening onderbouwen en argumenteren. Analytisch denken Een probleem in zijn verschillende elementen bekijken. Leergierigheid Actief zoeken naar situaties om zijn competentie te verbreden en te verdiepen. Synthetisch denken Verschillende elementen die tot een oplossing leiden, samenbrengen 1 Gaat zelf na en bepaalt wat hij moet doen en tegen wanneer. 2 Vraagt opdrachten: wat / tegen wanneer. 3 Aanvaardt opdrachten: wat / tegen wanneer. 4 Aanvaardt zelden opdrachten, is koppig en opstandig. 1 Heeft een goed contact met zijn medeleerlingen en verscheidene leraren. 2 Heeft contact met de meeste medeleerlingen en eventueel met enkele leraren. 3 Heeft alleen contact met zijn/haar vriendengroepje. Heeft geen goed contact met leraren. 4 Is een eenzaat. Heeft weinig contact met de anderen. 1 Overtuigen gebeurt spontaan op basis van weldoordachte argumenten. 2 Durft actie te ondernemen om mensen te overtuigen. 3 Heeft het moeilijk om anderen te overtuigen. Lukt enkel indien ze al enthousiast zijn. 4 Kan de anderen niet overtuigen. Wordt keer op keer zelf overtuigd. 1 Maakt een duidelijk onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Zoekt eerst de grote lijnen. 2 Analyseert een proces, een taak, een project, een opdracht, een doelstelling. 3 Brengt in zijn analyse slechts matig structuur aan, gaat te veel op in details. 4 Kan bij analyse geen onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken. 1 Is gepassioneerd door het werk. Wil allerlei dingen weten, zoekt achtergronden. 2 Is geïnteresseerd in het werk. Stelt regelmatig vragen. 3 Het werk interesseert hem matig. Stelt af en toe een vraag. 4 Heeft absoluut geen interesse voor het werk dat hij doet. Stelt nooit vragen. 1 Verzamelt spontaan bij elkaar horende informatie en neemt hierover standpunten in. 2 Verzamelt bij elkaar horende informatie en neemt hierover een algemeen standpunt in. 3 Kan met hulp een algemeen standpunt innemen op basis van de gegeven informatie. 4 Kan moeilijk bij elkaar horende informatie interpreteren en een standpunt innemen. 1 = Uitstekend (9 10) 2 = Goed (7-8) 3 = Voldoende (5 6) 4 = Onvoldoende (0 4) Ook de SAM-schaal van VKW biedt heel wat mogelijkheden (klik op de link). SAM (LINK naar SAM-schaal VKW.doc) 4

Het is aan te raden dat de leerlingen door zelfevaluatie tot betere attitudes komen. Eens te meer doen we hiervoor een beroep op de PDCA-cirkel of Demingcirkel: plannen uitvoeren verifiëren bijsturen. Het initiatief gaat uit van de leerling. Hij neemt zelf zijn leerproces in handen. Wel onder begeleiding, maar actief en zelfgestuurd! Door de actieve confrontatie met zichzelf zal het leereffect des te groter zijn. De ervaring heeft geleerd dat het behalen van betere leerresultaten te maken heeft met de integratie tussen doelen, werkvormen en evaluatie. De kunst om dit te koppelen aan afwisselende werk- en leervormen zal ertoe leiden een leeromgeving te creëren op maat van de leerling. De resultaten zullen dan ook niet uitblijven en de succeservaring is nagenoeg gegarandeerd. Verder verwijzen we graag naar de begeleidingsdocumenten van de respectieve studierichtingen. 1.3 Pedagogisch-didactische aanpak De vernieuwde aanpak is gericht op onderzoekend leren in een geïntegreerde vorming. Het is dus altijd de bedoeling te vertrekken van het experiment en daaruit de theorie af te leiden. Zo verwerven de leerlingen als vanzelfsprekend meetvaardigheid en inzicht in het gebeuren, wat leidt tot succeservaringen. Het uitdagend aspect is des te groter als we bovendien ook werken met moderne technologieën. We denken aan geautomatiseerde processen, geprogrammeerde sturingen, 3D-ontwerpen... De leerplandoelstellingen voor een studierichting realiseren is teamwerk. Samenwerking tussen leraren die les geven aan dezelfde klassengroepen is een must geworden. De realisatie hiervan gebeurt in vakwerkgroepen. Om werkbaar te blijven, mogen de groepen niet te groot zijn: 2 à 4 personen. We hebben niet alleen oog voor de dekking van alle leerplandoelstellingen maar zorgen ook dat er geen overlappingen optreden, dat elke leraar zich engageert voor de doelstellingen waarin hij/zij bedreven is, dat de leerlingen de afstemming tussen de leraren ondervinden in de samenhang van cursussen, tekeningen en realisaties... Het leren aan en 5

van elkaar is ook op het niveau van de leraren heel belangrijk. Zo zijn de vakwerkgroepen eigenlijk (h)echte leergroepen. Laten we volgend schooljaar vooral onszelf de tijd gunnen om vertrouwd te geraken met de nieuwe aanpak van het leerplan en te groeien in een uitwerking ervan die uitdagend is en vooral boeiend voor onze jongeren. Gemotiveerd zijn voor studies in een al dan niet zelfgekozen studierichting is voor hen al lang niet meer vanzelfsprekend. Tal van andere activiteiten eisen voortdurend hun aandacht en engagement. Met een enthousiaste en degelijk onderbouwde aanpak van onze lessen kunnen wij hen hierbij het hoofd bieden. Laat hen succes ervaren, dan lukt het ongetwijfeld een stuk gemakkelijker om hen te motiveren. Door af en toe eens bij de leerlingen zelf te informeren over hoe zij jouw aanpak ervaren, kun je veel te weten komen. Met deze niet eenvoudige, uitdagende opdracht wensen we iedereen in elk geval heel veel succes! 1.4 Het begeleidingsdocument Een leerplan is een wettelijk document. Voor de nieuwe graadleerplannen houdt dit in dat alle leerdoelen afgewerkt moeten worden in de loop van de derde graad. De doelstellingen zijn breed geformuleerd zodat een schooleigen interpretatie en invulling mogelijk zijn. Zoals al aangehaald, betekent de opgave van leerinhouden een beperking van de leerdoelen. De functie van het begeleidingsdocument bestaat erin aan te geven op welke manier en met welke middelen de leerdoelen kunnen gerealiseerd worden. Vooral het stappenplan voor de implementatie verdient aandacht. Sommige zaken evolueren immers heel snel, waardoor jaarlijks updaten niet alleen verantwoord maar zelfs gewenst is. Het begeleidingsdocument stelt ons hiertoe in staat zonder telkens een herziening van de leerplannen te moeten aanvragen. Hoe meer reacties en voorstellen wij uit het veld krijgen, hoe functioneler wij je het document kunnen aanbieden. Op de website Nijverheid van het VVKSO vind je telkens de laatste versie. 6

2 E-learning E-leren en gemengd leren Eén van de doelstellingen bij geïntegreerd werken volgens de nieuwe leerplannen is dat de leerlingen zelfstandig afgeronde delen leerstof kunnen verwerken. Eén van de mogelijkheden om dit te bereiken, is gebruik maken van digitale middelen. Nieuwe begrippen in dit verband zijn het e-leren (e-learning) en gemengd leren (blended learning). E-leren of e-learning is in essentie een verzamelnaam voor leersituaties waarbij gebruik wordt gemaakt van internettechnologie en/of ICT. Gemengd leren of blended learning is een combinatie van traditioneel contactonderwijs en e-leren. Hierbij willen we iets dieper ingaan op enkele projecten die in lesverband gebruikt kunnen worden, namelijk: - Mits, - BendIT en - Auto digitale fiche. Een eerste programma, MITS (Modular Interactive Training System) is een (Europees) Leonardo da Vinciproject dat door Pro-mechatronica werd ingediend. De partners waren Heidenhain (Duitsland), Fatronik (Spanje), Lycée des Arts et Métiers (Luxemburg) en Boronkai (Hongarije). Er zijn drie onderwerpen ter beschikking, namelijk: - inleiding tot de Mechatronica, - inleiding tot computergestuurde procesplanning (CAPP), - inleiding tot de NC-techniek. Pro-Mechatronica nam het ontwikkelen van de leeratomen Mechatronica voor haar rekening. Bij het doorlopen van de leeratomen Visies, Voorbeelden en Regeltechniek krijg je een duidelijk beeld van wat onder mechatronica wordt verstaan. We spreken immers over mechanica, elektriciteit, elektronica en computertechnologie. Een tweede leereenheid, CNC, belicht de mechatronica vanuit de verspaningstechniek, terwijl in een derde leereenheid, ABS, wordt aangetoond hoe mechatronica ook zijn intrede heeft gedaan in de autotechniek. Op dezelfde manier werd door Heidenhain de NC-techniek onder de loep genomen, terwijl Fatronik een reeks atomen ontwikkelde in verband met CAPP. Een volgend project van Pro-Mechanica dat op MITS was gebaseerd, kwam tot stand in samenwerking met LWF (universiteit Paderborn) en IMH (opleidingscentrum Elgoibar, Spanje). Daarbij fungeren LVD en het VVKSO als evaluerende partners. BendIT zet de plaatbewerking in de kijker. Pro-Mechatronica ontwikkelt modules i.v.m. het plooien op de kantpers en lasersnijden. LWF verduidelijkt allerhan- 7

de verbindingstechnieken en IMH ontwikkelt leeratomen m.b.t. algemene kennis ponsen. Alle MITS en BendIT leeratomen worden ingeleid met een specifieke leerdoelstelling. Ze worden gekenmerkt door een sterk doorgedreven interactiviteit met de leerling. Door de integratie van testjes kan de leerling slechts de volgende stap zetten nadat hij voldoende inzicht heeft verworven in het voorgaande. Deze leeratomen kun je raadplegen via de site http://www.pro-mechatronica.be/ Geef een seintje aan je vakbegeleider als je die op cd-rom wilt bekomen. 8

Een derde vorm van E-learning die we kennen onder de naam Auto digitale fiche werd ontwikkeld door de heer Noël Denduyver en handelt over het onderhoud van voertuigen. De presentatie (ppt) bevat een kader dat als voorbeeld kan dienen. De module is zo opgevat dat de leraar zelf de nodige wijzigingen aan de software kan aanbrengen om op die manier een eigen inbreng aan het leerprogramma te geven. Deze module is ook ter beschikking op cd-rom via de vakbegeleider. Bij e-leren is het de bedoeling dat de leerling de leerstof zelf doorneemt aan de hand van de opdrachten en testen. Op die manier is hij tevens in staat zichzelf te evalueren. De modules zijn interactief opgesteld en bevatten duidelijk beeldmateriaal (figuren, filmpjes ) dat stapsgewijs tot bepaalde inzichten leidt. Bij gebruik van de Auto digitale fiches in lesverband kan de leraar opnieuw optreden als coach die de leerlingen begeleidt. Als we deze vorm van gedifferentieerd onderwijs gebruiken, kan de ene leerling de leereenheden doorlopen terwijl een andere leerling bv. een praktijkopdracht uitvoert. Het kan zeker niet de bedoeling zijn dat e-leren het traditioneel lesgeven volledig vervangt. E-leren biedt wel de mogelijkheid om het klassieke lesgeven af te wisselen met andere werkvormen en zodoende een nieuwe dynamiek in het lesgebeuren te ontwikkelen. Daarnaast biedt het voor de leerlingen de mogelijkheid om thuis de leereenheden rustig te herhalen. In bovenstaande bijdrage was het de bedoeling wat dieper in te gaan op e-leren met leereenheden die gratis en eenvoudig in de lessen gebruikt kunnen worden. Op 9

de markt is ook duurdere software beschikbaar (Elektude, Cadimp) waarmee heel mooie resultaten bereikt kunnen worden in deze nieuwe onderwijsvorm. Met dank aan Paul Lefevere (Pro-Mechatronica) 3 Nieuwe website mechanica voor DPB Brugge Aan de oorsprong lag de behoefte aan ondersteuning van de leraren technisch tekenen met het tekenpakket Solid Edge (SE). Met deze mensen werd een werkgroep opgericht om materiaal rond dit tekenpakket aan te bieden. De begeleidingsdienst gaf de impuls om de ondersteuning ruimer te maken. Een website ter ondersteuning van alle leraren van het vakgebied mechanica was het resultaat. We willen een dubbele doelstelling nastreven: enerzijds het delen van bestaande informatie en anderzijds elkaar ondersteunen. Om een wisselwerking te realiseren, maken we gebruik van het elektronisch platform van de DPB. Daaruit kunnen leraren de gewenste informatie downloaden. Het platform bevat daartoe een postvak, waarin je eigen info, interessante links, materiaal dat je wilt delen kunt deponeren om collega s in andere scholen te ondersteunen, uiteraard met respect voor de auteur. Samen sterk is hier de boodschap. We hebben naar de vorm toe gekozen voor een mindmapstructuur, met vertakkingen voor de verschillende domeinen. 10

Bij het aanklikken van een tak van de mindmap kom je terecht in een nieuwe boomstructuur, of word je doorgelinkt naar de SharePoint van de DPB, waar je documenten kunt downloaden. Er zijn 5 grote peilers: 1 technische tekenen, 2 lesmateriaal, 3 projecten, 4 tools, 5 documenten van de begeleider. 11

3.1 Technisch tekenen: ondersteunend lesmateriaal, cursusmateriaal, projecten Hier ligt het accent op ondersteuning voor de gebruiker van het tekenpakket Solid Edge. Na de gezamenlijke aankoop met 16 scholen van het 3D-tekenpakket voor mechanisch tekenen in West-Vlaanderen, blijven we samen werken door het aanbieden van cursusmateriaal en het uitwisselen van (uitgewerkte) tekenprojecten. We hebben gekozen om zoveel mogelijk materiaal vrij aan te bieden, zodat ook de leerlingen gebruik kunnen maken van het onlinelesmateriaal. Elke school heeft zijn eigen manier van leerlingenondersteuning: met filmpjes, met Wink -documenten, met uitgeschreven cursusmateriaal, pdf-bestanden We opteren om de verschillende systemen naast elkaar te blijven gebruiken, zodat elk naar eigen keuze het 12

voor hem beste systeem kan overnemen. Enkel de uitgewerkte projecten zijn afgeschermd met een wachtwoord. Voorbeeld van het aanbod cursusmateriaal voor Solid Edge (vrij beschikbaar): Een selectie uit het aanbod tekenprojecten (met wachtwoord): Er bestaat al heel wat aanvullend materiaal voor het tekenpakket Solid Edge, zoals bibliotheekelementen, templates, materiaallijsten. Ook deze kunnen met elkaar gedeeld worden: 13

Wanneer een gebruiker een probleem doorgeeft, wordt naar een oplossing gezocht en zo spoedig mogelijk online geplaatst: 3.2 Lesmateriaal: een verzameling van informatie, documenten, werkmappen, interactief materiaal, filmpjes ter ondersteuning van de lessen. 3.3 Projecten: een verzameling van een aantal voorbeeldprojecten als leidraad bij het projectmatig werken in het kader van geïntegreerd werken. 14

3.4 Tools: handige hulpmiddelen voor het maken van cursussen, ondersteunend materiaal 3.5 Documenten van de begeleider: hier vind je alle pedagogische en didactische informatie zoals leerplannen, doelstellingstabellen, modellen voor het opmaken van een projectdossier De site is te raadplegen via de DPB-website: www.dpbbrugge.be Pedagogische begeleidingsdienst Secundair onderwijs Publicaties Websites van de vakbegeleiding Mechanica of rechtstreeks via www.dpbbrugge.be/mechanica De website voor het vakgebied mechanica is dus opgevat als een soort bibliotheek waar veel materiaal te beschikking wordt gesteld. We hopen dan ook dat deze bron van informatie veelvuldig gebruikt wordt en dat het leraren aanspoort om ook eigen cursusmateriaal, info, documentatie, elektronische leereenheden aan de site toe te vertrouwen. Voor alle info i.v.m. de site kun je terecht bij de webmaster Jo Desutter j.desutter@telenet.be. Met dank aan Jo Desutter (OLVTD Zeebrugge), Didier Alleman (VTI Tielt) en Johan Blondeel (DPB Brugge). 4 De nieuwe website Nijverheid van het VVKSO 15

De langverwachte website Nijverheid is er! Al sinds begin mei 2009 en net op tijd om de begeleidingsdocumenten voor de nieuwe leerplannen ter beschikking te stellen. Zo kan iedereen altijd de laatste versie raadplegen, want naar de laatste versie van diverse documenten was er nog al eens vraag. Met de website zouden deze perikelen van de baan moeten zijn. Het internetadres van de web-pagina is: http://nijverheid.vvkso.be/, zoals je ziet: geen www en beginnen met nijverheid. Je komt uit op onderstaand scherm. In de eerste editie vind je naast de begeleidingsdocumenten, nieuws van de groep Nijverheid, een ruim nascholingsaanbod en zelfs al een heuse enquête. Weet echter dat nog niet alle menu s actief zijn. Deze site zal nog groeien en geoptimaliseerd worden. Hij is een handig platform om informatie uit te wisselen en ter beschikking te stellen, ok lesmateriaal. Op welke manier dit best gebeurt, zal gaandeweg duidelijk worden, maar de tool is in elk geval ter beschikking. De enquête, waarover sprake, behelst een vraag naar de behoeften voor opleiding voor de studierichting Elektriciteit-Elektronica derde graad. Om hierop zicht te krijgen, is deze informatie heel welkom voor alle scholen die deze opleiding inrichten. Het zal ons toelaten de behoefte aan gerichte opleidingen in te schatten en op maat te organiseren. Als leraar uit deze studierichting doe je ons dus een plezier als je de enquête invult en opstuurt naar de het e-adres van de voorzitter van de pedagogische werkgroep dat op de site vermeld is. Dank bij voorbaat. 5 Website Elektriciteit-Elektronica 16

Zoals de medewerkers van de afdeling elektriciteit weten, is deze site al geruime tijd operationeel en voor iedereen bereikbaar via de website van de DPB. Voor de nieuwkomers en wie de gegevens niet direct meer ter beschikking heeft, zetten we hier alles nog eens op een rijtje. Ga achtereenvolgens naar: http://www.dpbbrugge.be Pedagogische begeleidingsdienst Secundair onderwijs Publicaties Websites van de vakbegeleiding (tab: publicaties) Elektriciteit-elektronica of rechtstreeks via http://www.dpbbrugge.be/elektriciteit/ Door de cursor op een knop te plaatsen, kun je de inhoud van de menu s zichtbaar maken. Klik op eender welke knop, je krijgt hetzelfde overzichtmenu: Stuurgroep Navorming & inschrijving Werkgroepen Vakinfo Info Door de cursor op één van de menu s te plaatsen: ontvouwt zich een rolmenu en kun je een item aanklikken. Voor de menu's Werkgroepen en Vakinfo dien je een login op te geven. 1. Werkgroepen / login = werk04 (voor de PowerPointpresentaties) 2. Vakinfo / cursus / login = cursus04 (voor de verschillende deelrubrieken van Elektriciteit-elektronica) Na het invullen van de login, klik je op de knop geef door (en niet op enter)! Het is de bedoeling met de site een digitaal uitwisselingsplatform te creëren in combinatie met het platform van de DPB Brugge en er een aantal functies aan toe te voegen ten opzichte van de huidige mogelijkheden. Helpende handen zijn natuurlijk uitermate welkom. Via je T.A. kun je contact opnemen om je hiervoor op te 17

geven. Dan zijn we volgend jaar weer een stuk gevorderd in het belang van elke lesgever in de afdeling elektriciteit. We wensen je niet alleen succes toe op technisch vlak, maar ook een hartelijk en een in alle opzichten geslaagd 2009-2010. Patrick Goes Daniël Haeve EPLAN Education Basic (Menen) Doelgroep: docenten die EPLAN Electric P8 als ondersteunend instrument willen gebruiken in hun lessen elektriciteit, elektronica, elektro-mechanica en industriële wetenschappen Docent: Jean-Pierre Stragier Datum en uur: woensdag 23 september 2009, 7 oktober 2009 en 21 oktober 2009 telkens van 09.00 u. tot 16.00 u. Plaats: Technisch Instituut Sint-Lucas, Oude Leielaan 15, 8930 Menen Inschrijfprijs: 300 (inclusief broodjeslunch) Cursuscode: S10/100/A Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) EPLAN Education Basic (Gent) Doelgroep: docenten die EPLAN Electric P8 als ondersteunend instrument willen gebruiken in hun lessen elektriciteit, elektronica, elektro-mechanica en industriële wetenschappen Docent: Jean-Pierre Stragier Datum en uur: woensdag 30 september 2009, 14 oktober 2009 en 28 oktober 2009 telkens van 09.00 u. tot 16.00 u. Plaats: Hogeschool Gent - Campus Schoonmeersen, Voskenslaan 270, 9000 Gent (lokaal PM 113) Inschrijfprijs: 300 (inclusief broodjeslunch) Cursuscode: S10/100/B Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) Lichttechniek, lichtbronnen en ledtechniek Doelgroep: leraren elektriciteit - elektronica tweede en derde graad bso-tso Docent: OSRAM Benelux Datum en uur: woensdag 7 oktober 2009 van 14.00 u. tot 17.00 u. Plaats: Vrij Technisch Instituut, Grote Hulststraat 28, 8700 Tielt Inschrijfprijs: 25 Cursuscode: S10/103/A Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) 18

Initiatie E-blocks Doelgroep: leraren elektronica derde graad tso Docent: Bart Huyskens Datum en uur: maandag 19 oktober 2009 en 9 november 2009 telkens van 10.00 u. tot 17.00 u. Plaats: VTI, Toekomststraat 75, 8790 Waregem Inschrijfprijs: 200 (inclusief broodjeslunch) Cursuscode: S10/104/A Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) EPLAN Education Advanced (Menen) Doelgroep: - docenten die EPLAN Electric P8 als ondersteunend instrument willen gebruiken in hun lessen. We denken hierbij vooral aan de lessen elektriciteit, elektronica, elektromechanica en industriële wetenschappen. - cursisten kunnen enkel deelnemen indien ze eplan Education Basic volgden. Docent: Jean-Pierre Stragier Datum en uur: woensdag 18 november 2009 en 2 december 2009 telkens van 09.00 u. tot 16.00 u. Plaats: Technisch Instituut Sint-Lucas, Oude Leielaan 15, 8930 Menen Inschrijfprijs: 200 (inclusief broodjeslunch) Cursuscode: S10/101/A Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) EPLAN Education Advanced (Gent) Doelgroep: - docenten die EPLAN Electric P8 als ondersteunend instrument willen gebruiken in hun lessen elektriciteit, elektronica, elektro-mechanica en industriële wetenschappen; - cursisten kunnen enkel deelnemen indien ze 'eplan Education Basic' volgden Docent: Jean-Pierre Stragier Datum en uur: woensdag 25 november 2009 en 9 december 2009 telkens van 09.00 u. tot 16.00 u. Plaats: Hogeschool Gent - Campus Schoonmeersen, Voskenslaan 270, 9000 Gent (lokaal PM 113) Inschrijfprijs: 200 (inclusief broodjeslunch) Cursuscode: S10/101/B Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) 19