Oplegnotitie GEMEENTE ONDERBANKEN Wijziging raadsvoorstel Onderwerp: Wijziging APV Onderbanken 2013 in verband met de regels ten aanzien van paracommerciële rechtspersonen Gemeentebladnummer : 2013/76 Behandelend ambtenaar : KELTJENS MIEKE Registratienummer : 5655 Portefeuille : ALGEMENE ZAKEN EN PARKSTAD Commissie : WAS Raadsvergadering : 12 december 2013 Datum college voorstel : 3 december 2013 Programma : Wijziging in het raadsvoorstel en/of het concept raadsbesluit: Tijdens de bespreking van het concept raadsvoorstel van de wijziging APV Onderbanken 2013 in verband met de regels ten aanzien van paracommerciële rechtspersonen in de gecombineerde raadscommissie vergadering van 26 november jl. bleken een paar wijzigingen nodig. De wijzigingen worden in deze oplegnotitie genoemd. In de bijlage wordt een inhoudelijke toelichting van het begrip oneerlijke mededinging gegeven. Ontheffing van de schenktijden voor sportkanines De voorliggende verordening zegt niets over het aantal verenigings- of stichtingsgebonden activiteiten. Indien de activiteit past binnen een het (feitelijke) doel van een de stichting of vereniging mag tijdens deze activiteit alcoholhoudende drank worden geschonken. Hierbij zijn de verenigingen/stichtingen wel gebonden aan schenktijden uit de verordening. Bij de bepaalde verenigingsgebonden activiteiten in de sportkantines is het echter in bepaalde gevallen wenselijk om langer te mogen schenken. Daarom is in de verordening mogelijk gemaakt om 8 keer per jaar door middel van een ontheffing verlenging van de schenktijd te krijgen tot 01:00 uur. Bij de behandeling van de verordening in de commissie ontstond verwarring over welke activiteiten wel en welke niet voor deze verruiming in aanmerking komen. De in de verordening opgenomen lijst komt niet overeen met de genoemde voorbeeldlijst. Om verwarring te voorkomen waarvoor wel of niet een ontheffing wordt verleend, stellen wij voor artikel 4 lid 4 als volgt te wijzigen: De ontheffing als bedoeld in lid 3 kan uitsluitend verkregen worden voor de hierna genoemde volgende verenigingsgebonden activiteiten: - jubileumfeest van het bestuur/ een bestuurslid; - kampioenschap; - afscheidsfeest van het bestuur/een bestuurslid; - feestavond voor vrijwilligers (maximaal één tot twee keer per jaar) - jaarfeest of afsluiting seizoen (maximaal één keer per jaar)
- toernooi; - nieuwjaarsborrel (alleen voor leden/vrijwilligers en eventueel diens partner); - overige strikt clubgerelateerde feesten (alleen voor leden/vrijwilligers en eventueel diens partner). Overigens wordt onder het begrip lid ook het lid van een aanverwante verenigingen zoals de vrienden of de dames/heren van de vereniging. of stichting verstaan. Termijn meldingen In artikel 2:34B lid 5 en 2:34C lid 3 is de termijn van 30 dagen opgenomen voor het doen van een melding respectievelijk ontheffing. Deze termijn is echter gekozen om voldoende tijd te hebben om de aanvraag voor een ontheffing respectievelijk melding te beoordelen en om toezichthouders tijdig op de hoogte stellen van de activiteiten. Tijdens de raadscommissie is terecht gewezen op het feit dat dit niet altijd mogelijk is. Vandaar dat in deze leden indien mogelijk- is toegevoegd. Niet limitatieve lijst toegestane activiteiten De bij het raadsvoorstel gevoegde lijst is niet bedoeld als een limitatieve lijst. Om onduidelijkheid hierover weg te nemen is de naam van lijst aangepast in: voorbeeldlijst: niet limitatieve opsomming van activiteiten die door paracommerciële instellingen mogen worden georganiseerd. Schinveld, 3 december 2013 Burgemeester en wethouders van Onderbanken, M.A.H. Clermonts-Aretz burgemeester F.C.W. Geraets secretaris/algemeen directeur Bijlage(n) : - besluit - raadsvoorstel - voorbeeldlijst: niet limitatieve opsomming van activiteiten die door paracommerciële instelling mogen worden georganiseerd - inhoudelijke toelichting Ter inzage : 2
De raad van de gemeente Onderbanken; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 12 november 2013 (gemeenteblad 2013/76) en de oplegnotitie van 3 december 2013 (2013/5655); Gelet op de bepalingen van de Drank- en Horecawet; B e s l u i t: De APV Onderbanken 2013 als volgt te wijzigen. ARTIKEL I Na afdeling 8 van Hoofdstuk 2 van de APV Onderbanken 2013 wordt de volgende afdeling ingevoegd: Afdeling 8A Bijzondere bepalingen over horecabedrijven als bedoeld in de Drank- en Horecawet Artikel 2:34ABegripsbepaling In deze afdeling wordt verstaan onder: - alcoholhoudende drank, - horecabedrijf, - horecalokaliteit, - inrichting, - paracommerciële rechtspersoon, - sterke drank, - slijtersbedrijf en - zwak-alcoholhoudende drank, dat wat daaronder wordt verstaan in de Drank- en Horecawet. Artikel 2:34B Regels voor sportkantines. 1. Het is paracommerciële rechtspersonen die zich richten op activiteiten van sportieve aard verboden om alcoholhoudende drank te schenken tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de desbetreffende rechtspersoon betrokken zijn. 2. Een paracommercieel rechtspersoon die zich richt op het organiseren van activiteiten van sportieve aard mag ten behoeve van activiteiten die vallen binnen de doelstelling van - uitsluitend alcoholhoudende drank schenken op: a. maandag tot en donderdag van 17:00uur tot 23:00 uur; 3
b. vrijdag van 17:00 tot 24:00 uur; c. zaterdag van 16:00 tot 23:00uur; d. zondag- en feestdagen van 10:00uur tot 23:00uur. 3. In afwijking van lid 2, kunnen paracommerciële rechtspersonen die zich richten op activiteiten van sportieve aard acht keer per jaar ontheffing krijgen van de burgemeester voor het verlengen van het sluitingstijdstip tot 01:00 uur. 4. De ontheffing als bedoeld in lid 3 kan uitsluitend verkregen worden voor de hierna volgende activiteiten: - jubileumfeest van het bestuur/ een bestuurslid; - kampioenschap; - afscheidsfeest van het bestuur/een bestuurslid; - feestavond voor vrijwilligers (maximaal één tot twee keer per jaar) - jaarfeest of afsluiting seizoen (maximaal één keer per jaar) - toernooi; - nieuwjaarsborrel (alleen voor leden/vrijwilligers en eventueel diens partner); - overige strikt clubgerelateerde feesten (alleen voor leden/vrijwilligers en eventueel diens partner). 5. Een paracommercieel rechtspersoon doet indien mogelijk- uiterlijk 30 dagen vóór een bijeenkomst als bedoeld in lid 3 melding hiervan aan de burgemeester. Artikel 2:34C Regels voor sociaal culturele instellingen, zoals gemeenschapshuizen 1. Een paracommerciële rechtspersoon die zich richt op activiteiten van sociaalculturele aard mag ten behoeve van activiteiten die vallen binnen de eigen doelstelling- alcoholhoudende drank schenken op: a. maandag tot en met donderdag van 10:00uur tot 24:00uur; b. vrijdag tot en met zaterdag van 10:00 uur tot 01:00 uur; c. zon- en feestdagen van 10:00 uur tot 24:00 uur. 2. Een paracommerciële rechtspersoon die zich richt op sociale culturele activiteiten mag per kalenderjaar tijdens ten hoogste acht bijeenkomsten van persoonlijke aard dan wel bijeenkomsten die zich richten op personen welke niet of niet rechtstreeks alcoholhoudende drank schenken. 3. Een paracommerciële rechtspersoon doet uiterlijk indien mogelijk- 30 dagen vóór een bijeenkomst als bedoeld in het tweede lid melding hiervan aan de burgemeester. ARTIKEL II Deze bepalingen treden in werking op 31 december 2013. Aldus besloten in zijn openbare vergadering van d.d. 12 december 2013 De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, Mr. M.M.G.M. Richter. M.A.H. Clermonts Aretz 4
Voorbeeldlijst: Activiteiten die door paracommerciële instellingen mogen worden georganiseerd en waarbij tevens alcoholhoudende drank mag worden verstrekt: 1 Sportieve instellingen/recreatieve instellingen: - jubileumfeest van het bestuur; - kampioenschap; - afscheidsfeest van het bestuur/een bestuurslid; - feestavond voor vrijwilligers (maximaal één tot twee keer per jaar) - jaarfeest of afsluiting seizoen (maximaal één keer per jaar) - toernooi; - overige strikt clubgerelateerde feesten voor leden; - nieuwjaarsborrel (alleen voor leden). Sociaal-culturele instellingen: - bijeenkomsten/vergaderingen/feesten van en voor verenigingen en stichtingen die gebruikmaken van het pand (dus alleen toegankelijk voor de leden); - sociaal-culturele evenementen (ook voor publiek toegankelijk); - jaarvergaderingen; - kerstviering; - nieuwjaarsborrel. Educatieve instellingen: - lessen/cursussen; - afstudeerbijeenkomst/diploma-uitreiking; - schoolfeesten voor leerlingen; - ouderavond; - laatste schooldag; - sportdag voor leerlingen en leraren. Instellingen van levensbeschouwelijke of godsdienstige aard: - Alle activiteiten die te maken hebben met levensbeschouwelijke of godsdienstige zaken, zoals bijeenkomsten, cursussen, kerstviering enzovoort. 1 F. Joosten, Horecawetgeving in de praktijk 2011 Deel 1, Kluwer: Alphen aan de Rijn 2011, p. 344.
Inhoudelijk toelichting In dit document wordt toelichting gegeven over wat oneerlijke mededing is. Dit naar aanleiding van de discussie die hierover ontstond tijdens de raadscommissie vergadering van 26 november 2013. Wat is oneerlijke mededinging? De Drank- en Horecawet kent geen onderscheid tussen oneerlijke en eerlijke concurrentie. Het is zo dat een paracommerciële rechtspersoon te allen tijde gebruik kan maken van gunstigere voorwaarden. Dus ook als er alcoholhoudende drank wordt geschonken tijdens reguliere activiteiten van paracommerciële rechtspersonen. Om te begrijpen wat de wetgever bedoeld met het begrip oneerlijke mededinging moet worden gekeken naar de wetsgeschiedenis. Al vanaf 1991 zijn gemeenten verplicht om nieuwe vergunningsaanvragen van paracommerciële instellingen (sportkantines, studentenverenigingen en kantines in buurthuizen) te toetsen op oneerlijke mededinging met de reguliere horeca. 2 Uit de memorie van toelichting bij de wetswijziging van 1991 wordt beschreven waarom de verplichting in het leven is geroepen. In de drie decennia voorafgaande aan de wetswijziging is de behoefte om in dorpshuizen, kantines en dergelijke te drinken toegenomen. Dit heeft ertoe geleid dat deze instellingen activiteiten op het horecaterreinen gingen bedrijven en aldus hun inkomsten verhogen. Deze activiteiten werden steeds meer uitgebreid; te denken valt aan bruiloften, recepties, jubilea en het verhuren van de accommodaties aan derden, gepaard gaande met de verstrekking van drank. In dergelijke gevallen doet zich de situatie voor waarbij sportverenigingen, dorps-, buurt en clubhuizen, kerkelijke instellingen en dergelijke onder ongelijke voorwaarden in concurrentie treden met reguliere horecabedrijven. De ongelijke voorwaarden bestaan bijvoorbeeld uit: - subsidies - niet inschrijven bij Kamer van Koophandel - niet inschrijfplichting bij Bedrijfschap horeca - geen toepassing horeca cao (geen bijdrage bedrijfspensioensfonds etc.) - er gelden fiscaal gunstigere voorwaarden (denk aan omzetbelasting, vennootschapsbelasting) werken met vrijwilligers (geen loonbelasting) Dit heeft in de praktijk geleid tot het onstaan van concurrentie op ongelijke voorwaarden tussen genoemde instellingen en de reguliere horeca. Volgens de toelichting kon de overheid destijds niet passief blijven tegenover deze mededinging onder ongelijke voorwaarden, die gelet op de gerechtvaardigde belangen van het horecabedrijfsleven, uit een oogpunt van ordelijk economisch verkeer als onwenselijk wordt beschouwd. 3 2 Kamerstukken II 2008/09, 32022, nr. 3, p. 2 3 Kamerstukken II 1988/89, 21128, nr. 3,
Sindsdien toetsen rechters of bij een bepaalde drank en horecavergunning voor een paracommerciële rechtspersoon voldoende is gemotiveerd of er wel of niet voorschriften nodig zijn ter voorkoming van mededinging, die uit een oogpunt van ordelijk economisch verkeer als onwenselijk moeten worden beschouwd. Zie bijvoorbeeld Rechtbank Rotterdam, 15 maart 2010, LJN 7982 of Rechtbank Zutphen, 7 mei 2008, LJN BD1534. Een rechter kijkt hierbij nooit naar prijzen. Wel wordt gekeken of de gemeente goed heeft beargumenteerd waarom wel of niet voorschriften aan een vergunning zijn verbonden. Hij kijkt dus of goed is aangegeven waarom wel of niet voorschriften aan een bepaalde vergunning zijn verbonden. Hierbij moet duidelijk blijken waarom de gemeente bepaalde keuzes heeft gemaakt. Het is dan aan de tegenpartij om aan te geven om deze argumenten onderuit te halen. Zie bijvoorbeeld ABRvS, 22 juli 2009, LJN BJ3399. Overigens is er een groot verschil tussen alle casussen in bestaande jurisprudentie en de verordening. In het verleden ging het altijd over een vergunning van een bepaalde paracommerciële rechtspersoon. De wet verplicht nu om deze regels te vertalen in een verordening voor alle paracommerciële rechtspersonen in een gemeente, waarbij het alleen is toegestaan om onderscheid naar aard te maken (zie artikel 4 lid 2 van de Drank en Horecawet).