Wel thuis...! Rapportage preventief huisbezoek Cluster Sneek Cluster plattelandskernen Bolsward mei 2013 - maart 2014 Marjolein Korf Timpaan Welzijn



Vergelijkbare documenten
Rapportage Huisbezoek Allochtone Ouderen

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Eenzaamheid onder ouderen

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Rapportage Preventief Huisbezoek Ouderen 2014

Kwaliteitsonderzoek begeleiding

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg

Preventief huisbezoek 75+

Het effect van deelname aan ouderenactiviteiten van Timpaan Welzijn op gevoelens van eenzaamheid. Onderzoek in de Gemeente Steenwijkerland

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Rapportage Wmo onderzoek Communicatie

Algemeen: Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014.

Presentatie onderzoeksresultaten werkgroep zorg en welzijn Westerbeek

Wat is er in uw situatie veranderd dat u juist nu naar het loket komt?

Verslag DIALOOG 5 juli OOST, WEST, THUIS BEST

Vrijwilligerswerk Vrijwillige hulp

Netwerk Ouderenzorg Regio Noord

Preventief en activerend huisbezoek 75+ ouderen in de gemeente Súdwest Fryslân 2016

VRAGENLIJST. Zorgvrager, vervolgmeting

Cliënttevredenheidsonderzoek Wmo

Rapportage Huisbezoek 75+ De Riet 2012

Enquêtevragen Zorg en Welzijn Dirkshorn e.o. april 2014

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Klanttevredenheidsonderzoek Wmo Te besluiten om:

Zelfstandig, Zelfredzaam, Zorgzaam Eén loket voor ondersteuning en voorzieningen

Welzijnsbezoek. Voorbeelden van aanpassingen aan het huis die nodig zijn:

Monitor en klachten meldpunt Sociaal Domein

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Huisbezoekproject 75 jarigen

Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2014

Gemeente Ede laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2017

Formulier keukentafelgesprek intake Bestwijzer

Rapportage Enquête Mantelzorgondersteuning 2012

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Gesprekspuntenlijst huisbezoeken ouderen te Best

Enquête mantelzorg in de gemeente Haren

Dit onderzoek heeft als doel het in kaart brengen van de wensen van de cliënt en het waar nodig verbeteren/ optimaliseren van de dienstverlening.

VRAGENLIJST BEHOEFTEONDERZOEK

Prestatieplan 2015 Welzijn Lisse

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Veranderingsprocessen en vernieuwing in het sociale domein. Marike Hafkamp, MSc Apeldoorn, 30 oktober 2014

Vragenlijst Ervaren regie in de zorg

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

CLIËNTERVARINGS- ONDERZOEK WMO

Sociale contacten, vrijetijdsbesteding en praktische ondersteuning

Gemeente Steenbergen. Wmo klanttevredenheid over juli 2014

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Vragenlijst mantelzorg

Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers

Gemeente Groningen laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2016

Vragenlijst Dorpsplan Plus (DOP+) Geesteren

CLIËNTTEVREDENHEIDSONDERZOEK BREED SOCIAAL LOKET GEMEENTE EDAM-VOLENDAM

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Bijlagen. Ga na wanneer de indicatie van de cliënt afloopt. Heeft hij recht op het overgangsrecht? Kan er een aanbod gedaan worden vanuit de gemeente?

1 Inleiding Onderzoeksgroep en dataverzameling Informatie De aanvraag Procedure Wachttijd...

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Uitslag enquête Wmo-beleid gemeente Heumen

WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING EIGEN KRACHT, SAMEN STERK DE GEMEENTE DENKT MET U MEE

De Wmo en de inkomensondersteuning. mei 2012

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Cliëntervaringen Wmo Gemeente Boxtel

Laurentius Cliëntenpanel Onderwerp Mantelzorg. Cliëntenraad Laurentius Ziekenhuis, december 2016

Gemeente Alkmaar laat zien waar goede zorg om draait. oktober 2016

De zorg na uw ziekenhuisopname

Rapportage Huisbezoek 75+ Sluitersveld 2012

De zorg na uw ziekenhuisopname

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Op werkdagen geopend van tot uur. voor ouderen, chronisch zieken, mensen met een beperking en mantelzorgers

U heeft zorg nodig. Hoe regelt u dat?

Klanttevredenheid. Maaltijdvoorziening

Rapportage Dariuz Wegwijzer

Werkloos? Weener XL helpt u op weg naar werk

VRAGENLIJST. Mantelzorger

Zorg na uw ziekenhuisopname

Gemeente Roosendaal. Klanttevredenheidsonderzoek Wmo over Concept. 11 augustus 2014

Postbus AA Bleskensgraaf T Aan de leden van de gemeenteraad. Datum:

18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% jaar jaar jaar 65+ Man Vrouw Ja Nee. Deventer gemiddelde

Vrijwilligers maken het verschil. Word ook vrijwilliger bij Zorggroep Almere!

Gemeente Nijmegen laat zien waar goede zorg om draait. maart 2017

Naar welk adres moet de post worden verstuurd?

Gemeente Sittard-Geleen laat zien waar goede zorg om draait. maart 2017

Verslag Gastouderonderzoek Ziezo B.V.

Zorg verlenen en zorg ontvangen 2012

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Inschrijfformulier voor servicewoningen en serviceappartementen

Gemeente IJsselstein. Cliëntervaringsonderzoek Wmo over Concept 12 juli 2016

HUMANITAS NULMETING COMPLEXITEIT VAN DE HULPVRAAG

Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018

Thuiszorg Alerimus. Zorg om thuis te kunnen blijven wonen

Rapport Cliëntervaringsonderzoek. Thuiszorg Dichtbij Groningen. Ervaringen met de Palliatieve Zorg Verslagjaar 2014

Thuiszorg Groningen Werken met zorg

Kleine woningaanpassingen voor ouderen

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden

Transcriptie:

Wel thuis...! Rapportage preventief huisbezoek Cluster Sneek Cluster plattelandskernen Bolsward mei 2013 - maart 2014 Marjolein Korf Timpaan Welzijn

Inhoudsopgave Voorwoord... 3 1. Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Wat leveren de huisbezoeken op?... 3 1.3 Doelen preventief huisbezoek... 3 1.4 De keten... 4 2. Het Project... 4 2.1 Doel... 4 2.2 Doelgroep... 4 2.3 Coördinatie... 4 2.4 Werkwijze... 5 2.5 De inhoud van het huisbezoek... 5 2.6 Proces preventief huisbezoek naar tafelgesprek... 6 2.7 Verwerking gegevens... 7 2.8 De vrijwilligers... 7 3. Resultaten... 8 3.1 Algemeen... 8 3.2 Respons... 9 3.3 Leefsituatie... 9 3.4 Woonsituatie... 9 3.5 Gezondheid... 11 3.6 Contact... 12 3.7 Activiteiten... 13 3.8 Zelfredzaamheid... 14 3.9 Mantelzorg... 14 3.10 Wmo... 16 3.11 Verwijzingen... 16 4. Tot slot... 17 4.1 Algemeen... 17 4.2 Aanbevelingen en conclusies... 17 4.3 Aanbevelingen en conclusies op een rijtje... 19 5. Bijlagen... 21 5.1 Vragenlijst... 21 5.2 Sociale kaart Sneek e.o.... 32 5.3 Sociale kaart Bolsward e.o.... 41 www.timpaanwelzijn.nl 2

Voorwoord In het Wmo -en welzijnsbeleid 2013-2016 wordt het gemeentelijke ouderenbeleid van Súdwest Fryslân opgedeeld in twee peilers. De keten ouderen advisering en - ondersteuning en ouderen activering en activiteiten. Preventief huisbezoek valt onder de keten en beslaat de eerste stap. In 2013 is deze keten in pilot vorm van start gegaan in de plattelands kernen van Bolsward en in Sneek. Na deze gebiedsbepaling kon er in mei gestart worden met de werving van nieuwe vrijwilligers. De eerste training van vrijwilligers in Bolsward vond plaats op 10 september met 4 vrijwilligers. In oktober is er een tweede groep gestart van 6 vrijwilligers. Dit verslag is een overzicht van de eerste resultaten van preventief huisbezoek in het pilot gebied. Hierin wordt duidelijk wat ouderen belangrijk vinden en hoe het huidige aanbod hieraan tegemoet komt en wat vrijwilligers voor het project betekenen. De resultaten van dit onderzoek kunnen meegenomen worden in de plannen voor de uitrol van het ouderenbeleid in Súdwest Fryslân en hoe de keten eventueel zou kunnen integreren in het gebiedsgericht werken. 1. Inleiding 1.1 Algemeen Het ouderenwerk van Timpaan Welzijn heeft vele manieren om het zelfstandig wonen van ouderen te bevorderen. Eén daarvan is het 'Preventief huisbezoek' aan ouderen van 75 jaar en ouder in Sneek en plattelandskernen van Bolsward. Deze bezoeken zijn gestart in april 2011 in Sneek. In 2013 is, naar aanleiding van de veranderende beleidskaders en kanteling van de Wmo, besloten tot de pilot van de keten. 1.2 Wat leveren de huisbezoeken op? De huisbezoeken zijn bedoeld om ouderen actief te informeren over activiteiten, voorzieningen en regelingen die voor hen van belang zijn om zolang mogelijk de regie over eigen leven te kunnen blijven voeren. Preventief huisbezoek is een instrument om persoonlijk met mensen te spreken en een goede inventarisatie te maken van wat er speelt achter de voordeur. Dit levert informatie op over het perspectief van ouderen m.b.t. voorzieningen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Hoe beleven zij deze voorzieningen, wat is voor hun belangrijk? Op basis van deze informatie kan de gemeente haar gemeentelijk beleid aanscherpen. Dit kan de samenleving uiteindelijk kosten besparen wanneer er sprake is van een verminderde beroep op zorg. Tevens kan het ouderenwerk een beeld krijgen van wat wensen of knelpunten zijn. Dit kan resulteren in aanpassing of aanscherping van de werkwijze om de draagkracht en netwerk van ouderen te kunnen versterken. Het behouden van een eigen regie heeft gevolgen voor hoe ouderen zich voelen, in het leven staan en participeren in de samenleving. Voor de betrokken vrijwilligers is preventief huisbezoek een zinvolle bezigheid en een manier om mee te (blijven) doen in de maatschappij. 1.3 Doelen preventief huisbezoek Het doel is enerzijds om inzicht te krijgen in de leefsituatie, behoeften en wensen van ouderen. Anderzijds de ouderen die bezocht worden, informatie te verstrekken over activiteiten, voorzieningen waar participerende partijen bij aanwezig zijn. en regelingen die voor hen van belang zijn. www.timpaanwelzijn.nl 3

Subdoelen: Ouderen actief ondersteunen bij het zoeken naar manieren waarop zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven, de regie over eigen leven kunnen blijven voeren. Doorverwijzing en toeleiding naar voorzieningen, ondersteunende diensten, activiteiten en organisaties. Aanbeveling: Subdoelen bij voortzetting van de pilot; eenzaamheid signaleren en ouderen bewust maken van het belang van een netwerk. 1.4 De keten; Huisbezoek door vrijwilliger - Wmo tafelgesprek - specialistische hulp Het doel van de keten is een samenhangende (aan)sluitende keten van ouderen advisering en - ondersteuning ontwikkelen waarbij de cliënt (en zijn/haar mantelzorger) centraal staat (M. Gorren feb. 2013) Via preventief huisbezoek komt de doelgroep zelfstandig wonende 75 plussers in beeld. Tijdens de bezoeken kunnen vragen naar voren komen waarbij doorverwijzing naar Wmo regelingen of advies nodig blijkt te zijn (tweede stap). De ouderenadviseur is een eventuele derde stap in de keten wanneer specialistische hulp nodig blijkt te zijn. In dit rapport komt achtereenvolgens aan de orde: de doelstelling, de werkwijze, het proces, de vrijwilligers, de resultaten en tot slot conclusies en aanbevelingen. In de bijlage vindt u de vragenlijst. 2. Het project 2.1 Doel Het geven van voorlichting Het verzamelen van informatie; Wat vinden ouderen belangrijk m.b.t. eigen regie op het gebied van wonen, welzijn en zorg? In hoeverre komt het aanbod tegemoet aan wat ouderen belangrijk vinden? Het eventueel doorverwijzen van cliënten naar relevante instanties Het signaleren van problemen op individueel niveau. 2.2 Doelgroep Zelfstandig wonende ouderen boven de 75 jaar in de stad Sneek en plattelandskernen van Bolsward; Abbega, Blauwhuis, Burgwerd, Dedgum, Exmorra, Greonterp, Hartwerd, Hichtum, Longerhouw, Nijland, Tjerkwerd, Westhem, Wolsum. 2.3 Coördinatie De coördinatie van het gehele project is in handen van Timpaan Welzijn en valt onder het onderdeel ouderenwerk. Deze verzorgt de werving en begeleiding van de vrijwilligers, het verwerken van de gegevens, voorziet de ouderen van informatie en doet de bemiddeling van vragen naar het WMO loket, Timpaan Welzijn of andere organisaties. Tevens verzorgt zij de rapportage met aanbevelingen voor de gemeente. Tijdens het project is er contact geweest met onder andere de praktijkondersteuners van huisartspraktijk Schraa in Bolsward en praktijk 'It Noard' in Sneek. www.timpaanwelzijn.nl 4

De praktijkondersteuners benaderen hun patiënten van 70 + met een brief. Zij brengen de eventuele kwetsbaarheid van patiënten in beeld door middel van een vragenlijst. Hierin is sprake is van een kleine overlap met de vragenlijst van preventief huisbezoek. het accent van de vragen ligt in deze lijst voornamelijk op gezondheid. Preventief huisbezoek heeft een bredere insteek. Tevens gaat het maar om een deel van hun patiënten wat ook door ons benaderd zou kunnen worden. Afgesproken is om alert te zijn op de redenen van afmelding, of deelnemers aangeven er problemen mee te hebben en eventueel uitleg te kunnen geven. Tevens sluit de coördinator aan bij de overleggen van de pilot kwetsbare ouderen in Bolsward voor een blijvende afstemming. 2.4 Werkwijze In het 4e kwartaal van 2013 en het eerste kwartaal van 2014 zijn 348 adressen aangeschreven. Deze adressen zijn verstrekt door de gemeente. Hiervan zijn 114 daadwerkelijk bezocht. De adressen worden anoniem geleverd. De telefoon nummers worden er vervolgens door de vrijwilligers bij gezocht. Sneek: Het cluster Sneek is een deel van benaderd (158 aangeschreven en 64 bezoeken). Het hele cluster Sneek bestaat uit 2787 inwoners van 75 jaar en ouder. In 2011 t/m het eerste half jaar van 2013 zijn hiervan 940 ouderen aangeschreven en 453 daadwerkelijk bezocht. IJlst en IJsbrechtum zijn in 2012 ook bezocht met in IJlst 46 en IJsbrechtum 21 bezoeken.. Cluster 'plattelandskernen Bolsward': Het cluster 'plattelandskernen Bolsward' bestaat uit 190 inwoners van 75 jaar en ouder. Deze zijn allemaal benaderd, 50 zijn daadwerkelijk bezocht. De vrijwilligers, senioren voorlichters genoemd, versturen een brief namens Timpaan Welzijn waarin uitleg wordt gegeven over het project 'Preventief huisbezoek'. De deelname is vrijblijvend en anoniem. De vrijwilliger neemt na een week na het versturen van de brief contact op voor een afspraak. 2.5 De inhoud van het huisbezoek Tijdens het huisbezoek neemt de vrijwilliger een vragenlijst door met de deelnemer. Deze vragenlijst komen diverse onderwerpen aan de orde. De vragenlijst is samengesteld in nauwe samenwerking met de ouderenadviseur van Sneek. De vragenlijst van Achtkarspelen en de vragenlijst die gehanteerd is in Sneek bij Stichting Profiel in 2006 zijn als voorbeeld meegenomen. In juni 2013 is de vragenlijst opnieuw aangepast. Twee zaken waren hiervoor de aanleiding, te weten de plannen van de gemeente voor de keten pilot en de overstap naar een nieuw verwerkings systeem. De ervaringen van de vrijwilligers met bepaalde vragen zijn hierbij mee genomen. Bij elke vraag kan een keuze gemaakt worden uit meerdere antwoorden. Een aantal vragen kan aangevuld worden met een toelichting. De tijdens het bezoek gebruikte vragenlijst wordt volledig anoniem verwerkt. Pas als blijkt dat de vrijwilliger kan helpen bij een aanvraag, het invullen van een formulier of iets anders kan regelen, wordt gevraagd naar de persoonsgegevens. De gegevens, uit de vragenlijst verkregen, worden gebruikt om inzicht te krijgen in de bekendheid met regelingen en voorzieningen voor ouderen. De vrijwilliger heeft folders bij zich en een sociale kaart van de regio. Tevens kan inzichtelijk worden gemaakt welke regelingen en voorzieningen wenselijk zijn maar mogelijk nu nog ontbreken. www.timpaanwelzijn.nl 5

De vrijwilliger is toegerust om met mensen mee te denken hoe bepaalde situaties opgelost zouden kunnen worden met het eigen netwerk. Opmerking van één van de vrijwilligers: Als je al pratende erachter komt wat iemand belangrijk vindt kom je soms tot hele andere oplossingen dan eerst gedacht." Mocht het eigen netwerk niet toereikend zijn en professionele hulp nodig, kan de vrijwilliger met de deelnemer een Wmo aanvraag invullen of een beroep doen op een ouderen adviseur. Deze aanvraag zal samen met de vragenlijst doorgestuurd worden door de coördinator naar de Wmo consulenten. Aanbeveling: de eindresultaten van doorverwijzingen meenemen in een vervolg van het project. 2.6 Proces preventief huisbezoek naar tafelgesprek: Vrijwilliger signaleert een Wmo vraag. Noteert dit op de vragenlijst en vult met de cliënt een aanvraagformulier vd Wmo in. Op het formulier een aantekening dat de aanvraag naar aanleiding van een preventief huisbezoek is. Ingevulde vragenlijst + aanvraag worden ingeleverd bij Timpaan Coördinator scant deze in en mailt naar Wmo. Wmo consulent maakt een afspraak met de oudere(n) Er vindt een tafelgesprek plaats door Wmo consulent Indien nodig volgt een doorverwijzing naar de ouderen adviseur. Korte terug koppeling naar coördinator van Timpaan Welzijn. Timpaan koppelt weer terug naar vrijwilliger en Wmo consulent. Op deze manier wordt de individuele leefsituatie van de oudere in kaart gebracht; Wat vinden de ouderen belangrijk? De vrijwilligers kunnen een verbinding (een brug) leggen tussen oudere en organisaties. www.timpaanwelzijn.nl 6

Verwachtingen van de vrijwilliger tijdens het huisbezoek ten aanzien van een Wmo aanvraag kwamen niet overeen met de uiteindelijke acties vanuit het tafelgesprek. Vraag is wat de consulent anders doet dan de vrijwilliger? Aanbeveling is opnieuw een bijeenkomst te organiseren waarbij Wmo consulent en vrijwilligers elkaar over hun aanpak informeren. Ten tweede dat de vrijwilligers meer inzicht krijgen in de werkwijze van de Wmo. 2.7 Verwerking gegevens De ingevulde vragenlijst wordt sinds de tweede helft van 2013 door de vrijwilligers zelf ingevoerd in een systeem wat via internet werkzaam is. Niet alle vrijwilligers kunnen - of willen dit. Daarom is er tevens sprake van een groep back office vrijwilligers die voor de invoer verantwoordelijk zijn (zie ook 2.6 vrijwilligers) Deze nieuwe manier van werken levert nog wel wat kinderziekten op. Antwoorden die niet of niet goed worden ingevuld, vraag stellingen die niet op de juiste manier zijn ingevoerd of andere onvolkomen heden waardoor grafieken niet duidelijk zijn of onvolledig. In het verslag van de resultaten zal dan ook af en toe aanvullende informatie op de grafieken te vinden zijn. 2.8 De vrijwilligers De pilot is in mei van start gegaan met het werven van vrijwilligers voor het cluster Plattelands kernen Bolsward. De werving is gedaan door middel van een advertentie, een flyer en vacatures bij het Stipepunt Bolsward en Wommels. Naar aanleiding van de oproep hebben vier mensen gereageerd. De geringe respons houdt verband met het tijdstip, zo vlak voor de zomer. Het is de ervaring dat in deze periode weinig mensen op zoek zijn naar activiteiten. Met deze 4 personen is vervolgens een intake gehouden. In september is opnieuw een oproep in de Bolswarder krant geplaatst waarna nog 10 personen hebben gereageerd. Na de intake van deze personen is uiteindelijk een start gemaakt met 6 personen. De groep vrijwilligers bestaat voor een deel uit de zogenaamde "Zilveren kracht"; ouderen die hun kennis en kunde willen inzetten ten behoeve van anderen. Ook zijn er vrijwilligers actief die jonger zijn, maar door omstandigheden (tijdelijk) geen werk hebben of zich graag naast hun baan willen inzetten voor de maatschappij. In Sneek is de groep vrijwilligers, tijdens het lopen van de pilot, voor een deel inactief geworden. Dit had te maken met persoonlijke omstandigheden van betreffende vrijwilligers. Dit had een negatieve invloed op het aantal bezochte adressen. Om verdere daling te voorkomen is opnieuw een werving gehouden. Hierop hebben een aantal personen gereageerd en is de groep aangevuld met 3 vrijwilligers. In totaal zijn er op 1-1-2014 7 vrijwilligers in meer of mindere mate actief voor Sneek. Op 2-2- 2014 is dat aantal aangevuld met nog eens 3 vrijwilligers. Deze tien bezoeken relatief weinig adressen. Waardoor de resultaten beduidend lager liggen dan in de plattelandskernen van Bolsward. De vrijwilligers voor de huisbezoeken hebben een training gevolgd, gegeven door de coördinator. In deze training is aandacht besteed aan de sociale kaart van Sneek en de kanteling van de Wmo. Tevens welke kernkwaliteiten nodig zijn voor de bezoeken; hoe je snel het vertrouwen kunt winnen van een persoon die je helemaal niet kent en wat je kunt doen met mensen die wantrouwend zijn of licht dementerend gedrag vertonen of hoe je kunt doorvragen om een eventuele vraag achter de vraag naar voren te krijgen. Als coördinator was het een opsteker dat één van de vrijwilligers bij de training complimenten gaf over de www.timpaanwelzijn.nl 7

training en het goede werk wat Timpaan Welzijn doet voor ouderen. De vrijwilligers zijn in de gelegenheid om zelf te bepalen hoeveel huisbezoeken zij per week of per maand willen, of kunnen afleggen. Dit maakt het vrijwilligers werk aantrekkelijk. Ook vrijwilligers die op één of andere manier beperkt zijn in hun kunnen, zijn in de gelegenheid hun aandeel te leveren aan het project. De vrijwilligers leggen zelf contact en maken zelf hun afspraken voor een bezoek met de ouderen. Een vrijwilliger die moest stoppen vanwege haar gezondheid, gaf aan dat ze het zo'n moeilijke beslissing vond. Het werk en de contacten met ons en de ouderen zal ze missen. [Deze opmerking geeft aan dat het project niet alleen voor ouderen goed is maar zeker ook voor de vrijwilligers] De begeleiding van de vrijwilligers bestaat uit elke maand een bijeenkomst met de coördinator over de afgelegde bezoeken. Hierbij kan men met elkaar ervaringen uit wisselen en is er gelegenheid om vragen te stellen. Dit kan zijn over onderwerpen die men tegenkomt tijdens de huisbezoeken of vragen waar men geen antwoord op weet. Deze kunnen uitgediept worden tijdens thema bijeenkomsten. Daarnaast is er regelmatig individueel contact voor feedback, bij afmeldingen van ouderen, na (slechte) ervaringen of als er snel gehandeld moet worden. Bijeenkomsten die geweest zijn: maaltijd service, hoe verloopt een opname in een zorgcentrum, veranderende financiële regelingen rondom opname in een zorginstelling, omgang met vragen rondom levenseinde, sociale kaart, kanteling Wmo. Naast de groep senioren vrijwilligers die de huisbezoeken afleggen, is er een kleinere groep van gemiddeld 3 vrijwilligers actief in de Back office. Zij zijn verantwoordelijk voor de verwerking van de gegevens welke de vrijwilligers van de huisbezoeken niet zelf kunnen of willen doen. Daarnaast beheren zij het volgsysteem, de folder voorraad en beheren zij de adressen. Sinds februari 2014 is er een deelnemer van de Noorderbrug betrokken bij de invoer van de gegevens. Een van de vrijwilligers merkte op: "ik vind het fijn dat ik wat voor die oude mensen kan doen. Als ik later zelf zo oud ben, hoop ik dat er ook iemand is die mij helpt". 3. Resultaten 3.1 Algemeen In dit hoofdstuk staan de resultaten van het aantal ouderen wat reageerde op de uitnodiging voor een huisbezoek, ingedeeld naar cluster. Te weten Sneek en de plattelands kernen van Bolsward. Zo staan de resultaten van deze clusters naast elkaar zodat deze met elkaar vergeleken kunnen worden. Veel senioren geven aan het huisbezoek als prettig te ervaren en vinden het "goed dat het gebeurt". Zij zijn blij met de persoonlijke benadering en de informatie. Van diegenen die niet meedoen is meestal de reden dat ze zich nog prima redden en geen bezoek www.timpaanwelzijn.nl 8

willen. "We weten dan wel waar we heen moeten" wordt er gezegd. Op zich positief dat mensen zich prima redden en een netwerk hebben. Bij dit project blijkt wel weer hoe belangrijk de vrijwilligers zijn voor het welslagen. Het project valt of staat met vrijwilligers. Mensen reageren enthousiast op de vacature van senioren voorlichter maar kunnen het niet altijd waarmaken. De werving en training kost veel tijd voordat iemand daadwerkelijk huisbezoeken gaat afleggen. In het najaar zijn zowel in Bolsward als in Sneek vijf nieuwe vrijwilligers gestart. Hiervan zijn er in Sneek drie weer gestopt door aanvaarden werk en ziekte. Het aantal zittende vrijwilligers bezoekt relatief weinig adressen door fysieke oorzaken of een teveel aan vrijwillige baantjes. Van de vaste groep zijn er twee afgehaakt die veel adressen bezochten. In Bolsward zijn er vier afgehaakt. Oorzaken: toch niet passend, andere bezigheden en fysieke problemen. Dit heeft het aantal huisbezoeken het tweede half jaar drastisch beperkt. De pilot in de plattelandskernen van Bolsward is wel volledig benaderd. Sneek is achter gebleven. De vaste kern vrijwilligers geeft aan het nuttig en interessant werk te vinden. Vooral de diversiteit van verhalen en levens wijsheid van de ouderen spreken hen aan. Conclusie: Het werken met vrijwilligers is kwetsbaar. 3.2 Respons In het najaar van 2013 (vanaf september) en het eerste kwartaal van 2014 zijn 348 ouderen door middel van een brief benaderd voor een huisbezoek; 158 Sneek, 190 Plattelandskernen Bolsward. Hiervan hebben 104 ouderen gebruik gemaakt. 3.3 Leefsituatie Meer dan de helft van de respondenten is gehuwd. Iets minder dan de helft is weduwe of weduwnaar of alleenstaand. Daarnaast is er nog een klein percentage mensen samenwonend met kinderen of andere verwanten zoals zus of broer. 3.4 Woonsituatie Is uw woning passend? www.timpaanwelzijn.nl 9

Indien niet passend, wat zou u dan anders willen? geen onderhoud meer 3 20% minder obstakels/ drempels 2 13% kleinere/ geen tuin 4 27% ruimer huis 0 0% kleiner huis 4 27% afwezigheid van een trap 1 7% goedkoper 0 0% Anders 13 87% Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan het percentage hoger dan 100% zijn. Bij 'Anders' wordt genoemd: -Omdat het huis op een terp ligt zijn er opstapjes nodig om binnen te komen (meerder keren genoemd) -Een aantal willen een slaapkamer en sanitair op de begane grond. -Iemand wil juist sanitair boven omdat mw. 's nachts voor de wc. naar beneden moet. Accolade geeft aan daar geen geld voor te hebben. Toelichting op actie Hekjes naast opstapjes voor steun. Kinderen ondernemen indien nodig actie Speciale stoelen en het bed verhoogd. Hekje naast opstapjes Folders uitgereikt en informatie gegeven. Grote hoge drempels, geen aangepaste douche. Huis is te koop gezet. Ingeschreven voor een gelijkvloerse woning. Wil wat betreft huis niet weg. Aanpassingen zijn inmiddels aangepakt door familie. Het bed is verplaatst naar de woonkamer. Woonomgeving Hoe ervaren ouderen hun woonomgeving? Voor beide clusters samen geldt dat 88% is tevreden is, 5% ontevreden, 7% heeft niet geantwoord. In 2011 en 2012 waren dit ongeveer eendere percentages. www.timpaanwelzijn.nl 10

Toelichting die de respondenten hebben gegeven bij deze vraag Ontevreden: Oprij pad van het huis gaat direct over in de rijweg. Ontevreden: Bewoners missen een stoep en dit leidt tot onveilige situaties. Tevreden vanwege goed sociaal contact in de buurt. Ontevreden: In winter geen gladheids bestrijding 3.5 Gezondheid Bent u tevreden over uw lichamelijke gezondheid? Toelichting die de respondenten hebben gegeven bij deze vraag Ligt aan leeftijd. Kan het moeilijk accepteren. (Ouderdom komt met gebreken). Je moet accepteren dat je door je leeftijd kwaaltje ed krijgt. Mw. legt zich neer bij beperkte mobiliteit. Wel gezondheidsklachten. 13 % heeft hulpmiddelen nodig. Genoemd worden: Verhoogd toilet Handgrepen in de douche. Rollator Aangepaste douche Krukken. Douchestoel 80% is tevreden over zijn/haar psychische gesteldheid. 6% is ontevreden. 7% wil daar niets over kwijt. Preventief huisbezoek heeft een belangrijke signaal functie. Aanbeveling: Vrijwilligers constateren soms een niet pluis gevoel tav psychische gesteldheid van de respondenten. Deze zouden, met toestemming van de respondent, gerapporteerd moeten worden en doorgegeven aan de ouderen adviseur. Aanbeveling: Een verdiepingsbijeenkomst over dementie met consulenten en vrijwilligers. www.timpaanwelzijn.nl 11

Kunt u nog overal komen? De mobiliteit is zowel op het platteland als in de stad ongeveer even groot. In beide gebieden gaat het om zo'n 13 tot 15% wat met mobiliteit problemen ervaart. Opmerkingen bij deze vraag -Fam. heeft eigen auto, maar geven wel aan dat wanneer zij zelf met de auto weg gaan, het niet meer mogelijk is te halen/brengen. -Er is een gebrekkig openbaar vervoer in het dorp. Of eigenlijk ontbreekt deze. -Mevr. fietst niet meer en is afhankelijk van derden. Conclusie: De vraag kan beter aangepast worden in: 'Kunt u nog overal komen waar u wilt of moet komen?' Aanbeveling: Het vervoer in Sneek is een aandachtspunt en zou eens onder de loep genomen moeten worden. Wellicht kan Timpaan Welzijn bekijken of dit in het aanbod van de vrijwillige hulpdienst 'Timpaan Graag Gedaan' opgenomen kan worden? 3.6 Contact Op de volgende vraag: "Heeft u iemand om mee te praten bij tegenslagen of praktische problemen", antwoordt het merendeel met, ja ik heb familie (vaak de kinderen) of goede vrienden om mijn problemen kwijt te kunnen. Het restant, de minderheid, geeft aan; 'nee, maar zou wel willen' of 'geen behoefte aan'. 88% is tevreden met zijn/haar sociale contacten. 3% geeft aan ontevreden te zijn. Toelichting die de respondenten hebben gegeven bij deze vraag meneer en mevrouw nemen nog volop deel aan het sociale leven in het dorp. Mevr. maakt gebruik van de faciliteiten van het verzorgingstehuis. Er overlijden veel leeftijdgenoten. doen mee aan activiteiten/ sport/ ouderenbond bijeenkomsten/ vrouwenvereniging. Contacten zijn afgenomen door verminderd gehoor. Kinderen/ familie wonen dichtbij Sociale buurt. Is nog heel actief Vrijwilligerswerk/bestuurswerk Kerk is belangrijk In de zomer naar de vaste caravan. Daar veel contacten. Contacten van vroeger. respondent is niet mobiel. Contact met partner. www.timpaanwelzijn.nl 12

3.7 Activiteiten Activiteiten zijn een mogelijkheid voor sociale contacten. Sociaal contact is een beschermende factor. Daarom hebben we gevraagd of mensen meedoen aan activiteiten. De respondenten die aangaven behoefte te hebben aan activiteiten hebben informatie van de vrijwilligers gekregen over activiteiten in de buurt. De vraagstelling zal in de enquête iets aangescherpt moeten worden door "nee" eruit te halen. Daardoor wordt de scheiding duidelijker van mensen die geen activiteiten doen omdat ze geen behoefte hebben en mensen die wel graag activiteiten zouden willen doen. Het is opvallend dat in de plattelandskernen een hoger percentage met ja antwoord ten opzichte van Sneek. Een mogelijkheid is dat dit te maken heeft met een grotere sociale samenhang op het platteland. Maakt u gebruik van een computer? Het ouderenwerk is erg benieuwd naar het gebruik van de computer onder ouderen. Computer gebruik kan een mogelijkheid zijn voor contacten of vrijetijds besteding (wat draagkracht vergrotend is) maar ook hoe de doelgroep is te bereiken of ondersteund kan worden is het zelfstandig wonen (domotica) En zo ja, waar maken ze dan gebruik van? Gebruiken ze sociale media, email, internet? Mensen die aangaven dat ze geen gebruik maakten van de computer maar wel zouden willen, hebben een folder gekregen van Seniorweb en de computercursussen van het ouderenwerk. De aantallen van 2011 en 2012 in Sneek ten opzichte van de laatste resultaten lopen niet ver uit elkaar. Toen maakte ongeveer de helft van de geïntervieuwde ouderen in meer of mindere mate gebruik van de computer. Het gebruik van de computer is in Sneek toegenomen tot 57,9 %. De plattelandskernen blijven opvallend achter met 36,4%. Internet en email worden het meest gebruikt. www.timpaanwelzijn.nl 13

Internet 53 91% e-mail 54 93% Facebook 14 24% Twitter 1 2% Anders*) 19 33% Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan het percentage hoger dan 100% zijn. Toelichting door respondent op de vragen aangaande het computergebruik: *)Spelletjes; o.a. bridge of andere kaartspelen. *)Bankieren. *)Leest de krant via internet *)Foto's bewaren en bewerken. *)Email en Skype; contact met familie in het buitenland Geen behoefte aan gebruik van de moderne media. Doet er weinig tot niets mee. Heeft het geprobeerd, maar mist het gevoel. Lukt niet door slechte ogen. Kinderen doen veel, maar wil zelf ook graag leren ermee om te gaan. Doet zelf niets, partner is handig met de computer. Geen interesse. Willen het niet leren, krijgen hulp van de kinderen. Mw. werkt graag op de laptop. Meneer maakt gebruik van de laptop, mevrouw wil het ook wel leren. 3.8 Zelfredzaamheid Mensen maken gebruik van: Huishoudelijke hulp 64 82% Persoonlijke verzorging; denk aan wassen, aankleden etc. 13 17% Verpleegkundige hulp; denk aan medicijn toediening, steunkousen aantrekken etc. 8 10% Maaltijd voorziening 8 10% Financiële administratie/post 23 29% Tuinonderhoud 24 31% Klussen hulp 16 21% Dagbesteding 3 4% Alarmering 9 12% Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan het percentage hoger dan 100% zijn. 3.9 Mantelzorg Mantelzorg is de ontbetaalde zorg voor chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Mantelzorgers zijn geen professionele zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie ze zorgen. www.timpaanwelzijn.nl 14

Er is de respondenten gevraagd of zij mantelzorg ontvangen en van wie of dat zij mantelzorg verlenen en aan wie zij die verlenen. Ontvangt mantelzorg van: Partner 13 46% Kind(eren) 11 39% Andere familie 0 0% Vrienden/buren 7 25% Overig 2 7% Verleent mantelzorg aan: Partner 13 59% Kind(eren) 1 5% Andere familie 4 18% Vrienden/buren 4 18% Overig 1 5% Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan het percentage hoger dan 100% zijn. Om mantelzorgers te ondersteunen kunnen zij zich laten registreren bij het dicht bijzijnde Stipepunt. Dit kunnen zij via de vragenlijst van Preventief Huisbezoek laten weten. De gegevens worden door het ouderenwerk doorgegeven aan het Stipepunt. Deze mantelzorgers krijgen regelmatig een nieuwsbrief en informatie toegestuurd over mantelzorg. Daarnaast ontvangen zij uitnodigingen voor het mantelzorgcafé, themabijeenkomsten en de mantelzorgdag. Er zijn ook mantelzorgers die zich niet willen aanmelden. Het kan zijn dat zij geen prijs stellen op registratie maar het kan ook zijn dat mensen die geen mantelzorg verlenen deze vraag ook met nee hebben beantwoord. Dit vertekend de resultaten. Dit is typisch een vraag waarvan de vraagstelling aangescherpt zal moeten worden. Bij deze vraag is het van belang te kijken naar de mensen die zich wel willen aanmelden. Wilt u, of uw mantelzorger, aangemeld bij het Stipepunt? www.timpaanwelzijn.nl 15

3.10 Wmo Weet u het Wmo loket te vinden? De vrijwilliger licht bij deze vraag toe dat dit telefonisch en/of fysiek kan zijn In Sneek is nog een grote groep ouderen die het Wmo loket nog niet weet te vinden. Deze mensen hebben van de vrijwilligers informatie gekregen over het loket. Bij de Plattelandskernen geeft 30,8% aan het loket niet te weten en heeft 69,2 % niets ingevuld. Onbekend is of deze groep wel op de hoogte is. 62,2 % (Plattelandskernen Bolsward) heeft deze vraag overgeslagen. Onduidelijk is dus of deze mensen het Wmo loket wel of niet weten te vinden. Aanbeveling: Preventief huisbezoek is een adequaat middel om de bekendheid van de Wmo te vergroten. 3.11 Verwijzingen De vrijwilligers hebben aanvraag formulieren bij zich voor de tafelgesprekken van de Wmo. Deze kunnen gelijk met behulp van de vrijwilliger ingevuld worden. De vrijwilliger levert de aanvraag samen met de ingevulde vragenlijst in bij het ouderenwerk. De coördinator stuurt deze door naar de Wmo consulenten. Overzicht van zaken die de vrijwilliger heeft afgesproken, verwijzingen of informatie en adviezen die zijn gegeven: Wmo (de respondent regelt dit verder zelf) 13 33% Wmo, de respondent heeft hulp nodig (zie 10d t/m 11) 2 5% Ouderenwerk 9 23% Timpaan welzijn: Maatschappelijk werk 1 3% Timpaan welzijn : Graag Gedaan (vrijwillige hulpdienst) 2 5% Thuiszorg/Thuishotel 3 8% Zonnebloem/Humanitas/Rode Kruis 4 10% Maaltijdservice/Alarmering 7 18% Anders 15 38% Mensen kunnen meer dan één selectievakje selecteren, en daarom kan het percentage hoger dan 100% zijn. www.timpaanwelzijn.nl 16

4. Tot slot 4.1 Algemeen De senioren voorlichters hebben zeer goed werk verricht. Er zijn veel vragen beantwoord en mensen zijn breed voorgelicht over de mogelijkheden binnen de gemeente. De senioren voorlichters geven aan dat in veel gevallen mensen het bezoek als prettig ervaren. Ouderen geven aan dat ze het heel fijn vinden dat er aandacht voor hen is en dat de gemeente nu weet wat zij belangrijk vinden. Zij willen graag zo lang mogelijk de regie houden. Zij kunnen op eigen kracht blijven functioneren als er rekening gehouden wordt met hun fysieke mogelijkheden en het meedenken in oplossingen ten aanzien van zaken die niet goed meer lukken. De huisbezoeken leveren hier een belangrijk aandeel in. Er wordt aangegeven dat het voorzieningen niveau op peil moet blijven. Een winkel in de buurt, maaltijdvoorziening, klussendienst voor kleine klusjes in en rond het huis, goede vervoersmogelijkheden en een functionerend netwerk van buren, vrienden en familie zijn voorwaarden om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en functioneren. 4.2 Aanbevelingen en conclusies De huisbezoeken Er kan wel gesteld worden dat huisbezoeken een schat kan opleveren aan informatie, doorverwijzingen en signalen. De drempel om met een vrijwilliger te praten die de ouderen thuis opzoekt is beduidend lager dan een toegestuurde vragenlijst invullen. Tevens kunnen mensen gelijk geïnformeerd of doorverwezen worden. Een herhaling van de bezoeken na zo'n drie à vier jaar van dezelfde adressen en het voortzetten van de huisbezoeken, lijkt met de opgedane ervaring dan ook wenselijk. De verschuiving in draagkracht naar draaglast kan in deze leeftijdscategorie plotseling veranderen. De Pilot De pilot heeft in mei 2013 groen licht gekregen om van start te gaan. Om vrijwilligers te werven is dat een ongunstige periode. Mensen zijn dan niet op zoek naar vrijwilligers werk en de al gaande vrijwilligers inactief (boot, camping, kleinkinderen enz.) Dit heeft als gevolg gehad dat er pas in oktober een voorzichtige start van de pilot is gemaakt. Bij de start bijeenkomst op 14 mei 2013 in het gemeentehuis, met de Wmo consulenten en zittende vrijwilligers 'preventief huisbezoek', hebben zij met elkaar kennis kunnen maken en met de kanteling binnen de Wmo. Mede gericht op de pilot keten ouderen advisering- en ondersteuning. De eerste vrijwilligersgroep had problemen met de nieuwe werkwijze. Voor hen was een herhalingbijeenkomst goed geweest om zo het vertrouwen in de keten en de kwantiteit en kwaliteit van de resultaten te verhogen. Conclusie is dat voor het welslagen van de keten/ gebiedsgericht werken een goede samenwerking van belang is. Vanwege de wisselende samenstelling van de groep vrijwilligers is het een aanbeveling om regelmatig bijeenkomsten te organiseren waar participerende partijen bij aanwezig zijn. Het werken met vrijwilligers is kwetsbaar. De uiteindelijke tijd die besteed is aan de huisbezoeken tijdens de pilot was kort. Het moest binnen een half jaar plaatsvinden. Het team vrijwilligers in Sneek leverde te weinig resultaat op. Een verlenging van het project om een duidelijker en representatiever beeld te krijgen over een grotere groep ouderen en om te weten wat er leeft bij de ouderen, is wenselijk. www.timpaanwelzijn.nl 17

In de eerste periode van de pilot zijn er weinig respondenten doorverwezen naar de Wmo en ouderenadviseur. Het lijkt erop dat dit vanaf januari 2014 langzaam aan het is toenemen. De vraag is natuurlijk hoe dat kan. Het vermoeden is, dat de vrijwilligers inmiddels alerter zijn geworden en dat deze werkwijze wat tijd nodig heeft gehad om in te slijten. Er zijn recent nieuwe vrijwilligers gestart welke niet bekend zijn met de oude werkwijze. Dat zal ook schelen in het aantal aanvragen. De keten is voor hen vanzelfsprekender. Misschien is de werkwijze van de Wmo ook onder de ouderen zelf aan het door dringen. Toch ligt er nog wel een taak om de Wmo bekendheid te vergroten (zie vraag 'Weet u het Wmo loket te vinden?' hoofdstuk 3.10 blz. 16) Preventief huisbezoek is hier een adequaat middel voor. De Keten Het doel van de keten, de ontwikkeling van een samenhangende en (aan)sluitende keten van ouderen advisering en - ondersteuning is nog onvoldoende uit de verf gekomen. Wel is er sprake van een ontwikkeling in opgaande lijn in het aantal doorverwijzingen. Aanbeveling is om een uitrol te maken naar de andere clusters. In eerste instantie zouden alle doorverwijzingen via de Wmo verlopen. Tijdens de pilot is de doorverwijzing naar de ouderen adviseur versoepeld. De beslissing ligt hier bij de coördinator van het project 'Preventief huisbezoek'. Het aantal doorverwijzingen is laag gebleven. Wmo consulenten lijken veel zelf af te handelen. Sporadisch komt er wat terug naar de ouderen adviseur. De signaalfunctie van preventief huisbezoek is goed. In de gebiedsgerichte teams zou er een link moeten komen van preventief huisbezoek met de specialisten. De vragenlijst Tijdens de pilot is naar voren gekomen dat er een aantal verbeter punten in de vraagstelling doorgevoerd zouden moeten worden. Ook de kwetsbaarheid van het werken met vrijwilligers ten aanzien van de prestatie afspraken blijft een punt van aandacht (zie hoofdstuk 2.8 blz.7, vrijwilligers) Andere vragenlijsten, zoals die van de praktijkondersteuners van huisartsen of die van de gezamenlijke ouderenbonden hebben weinig tot geen invloed gehad op de deelname. www.timpaanwelzijn.nl 18

4.3 De aanbevelingen en conclusies op een rijtje a. Preventief huisbezoek levert een schat aan informatie op. Aanbeveling is de huisbezoeken uit te zetten naar de andere clusters b. Preventief huisbezoek is een doorgaand proces: een herhaling van de bezoeken na drie à vier jaar van dezelfde adressen en het voortzetten van de huisbezoeken is wenselijk. c. De eindresultaten van doorverwijzingen meenemen in een vervolg van het project. d. Er moet een link gelegd worden naar de gebiedsgerichte teams. e. De leeftijdsgrens verlagen naar 65 plus zou meer (preventieve) informatie opleveren. De insteek van de vragenlijst voor deze groep zou meer op het gebied van participatie gericht moeten zijn. f. Veel ouderen lezen over het algemeen niet zo zorgvuldig. Bezoek van vrijwilligers met een vragenlijst aan ouderen is een effectieve methodiek om informatie te verkrijgen en te verstrekken. g. De doorverwijzing van ouderen door de vrijwilligers naar de Wmo consulenten verloopt goed. Doorverwijzing naar de ouderen adviseurs gebeurt weinig. h. Toevoeging van subdoelen bij voortzetting van de pilot: eenzaamheid signaleren en ouderen bewust maken van het belang van een sociaal netwerk. i. De pilot heeft een schat aan informatie opgeleverd over de leefsituatie, wensen en behoeftes van 75 plussers. De vragenlijst moet aangescherpt worden om een nog duidelijker en representatiever beeld te krijgen van wat er leeft bij de ouderen. (zie - t - "Optimaliseren van de vragenlijst") j. Niet alle mantelzorgers melden zich aan. Aanbeveling is mantelzorgers betrekken bij keukentafelgesprekken. Aanbeveling is mantelzorgers overkoepelend zoveel mogelijk in beeld proberen te krijgen en te houden. (zie - t - "Optimaliseren van de vragenlijst") Vrijwilligers: k. Werven en begeleiding van vrijwilligers kost veel tijd. Goede screening is aan te bevelen. Tevens kan contact met het participatie team verbeterd worden. Er is al intensief contact met de Stipepunten hierover. Hun rol blijft gehandhaafd. l. Het werken met vrijwilligers is kwetsbaar. Er is continue sprake van verloop. Investeren in ondersteuning is aan te bevelen (zie ook punt o) m. Vrijwilligers constateren soms een niet pluis gevoel t.a.v. psychische gesteldheid van de respondenten. Aanbeveling is dat zij dit rechtstreeks rapporteren aan de betreffende medewerker of aan een contactpersoon van het gebiedsgerichte team. n. Een verdiepingsbijeenkomst over dementie met consulenten en vrijwilligers zou zinvol zijn. www.timpaanwelzijn.nl 19

o. Vrijwilligers en gebiedsteam medewerkers informeren elkaar en zijn op de hoogte van elkaars werkwijze, om een beter verloop van de keten te waarborgen. Hierdoor krijgen ouderen sneller de hulp die ze nodig hebben. Dit heeft weer effect op het zelfstandig wonen. Daar er sprake is van verloop bij het werken met vrijwilligers is dit een blijvend punt van aandacht (zie punt l). p. Het vervoer in Sneek is een aandachtspunt. Aanbeveling is dit mee te nemen in de informele zorg voor vooral de stedelijke gebieden. q. Preventief huisbezoek is een adequaat middel om de bekendheid van de Wmo te vergroten. Optimaliseren van de vragenlijst: r. De vraag 'Kunt u nog overal komen?' kan beter aangepast worden in: 'Kunt u nog overal komen waar u wilt of moet komen?' s. De vraag 'Doet u mee aan activiteiten?' zal in de enquête iets aangescherpt moeten worden door "nee" eruit te halen. Daardoor wordt de scheiding duidelijker van mensen die geen activiteiten doen omdat ze geen behoefte hebben en mensen die wel graag activiteiten zouden willen doen. t. Er zijn ook mantelzorgers die zich niet willen aanmelden. Het kan zijn dat zij geen prijs stellen op registratie maar het kan ook zijn dat mensen die geen mantelzorg verlenen deze vraag ook met nee hebben beantwoord. Dit vertekend de resultaten. Bij deze vraag is het van belang te kijken naar de mensen die zich wel willen aanmelden. ******* Marjolein Korf 2 juni 2014 www.timpaanwelzijn.nl 20

5 Bijlagen 5.1 de vragenlijst PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân ALGEMENE GEGEVENS Vul alle vragen zorgvuldig in. Seniorenvoorlichter:..... Respondentnummer:... Toelichting: Dit nummer krijg je bij de adressen Datum bezoek: Wijk (optioneel).... Postcode: Plaats:.. Geboortedatum: 0 Man 0 Vrouw Vervolgactie gewenst: 0 Ja 0 Nee Eventueel toelichting van respondent:...... Invoering in Google Drive 0 Ja 0 Nee Zo ja; datum:.../.../ 20... LEEFSITUATIE 0 Alleenstaand 0 Weduwe / Weduwnaar 0 Getrouwd / Samenwonend 0 Samenwonend met zus/ broer 0 Inwonend(e) kind(eren) 0 Anders.... Toelichtingbij 'Anders': denk aan bv. een leefgemeenschap of samenwonend met een vriend(in). www.timpaanwelzijn.nl 21

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 1. WOONSITUATIE: 1a. Woning 0 Koopwoning 0 Huurwoning, Verhuurder.... 1b. Type woning 0 Eengezinswoning 0 Appartement/Flat 0 Seniorenwoning 0 Aanleun- / Inleunwoning 0 Vrijstaand huis/boerderij 0 Anders..... 1c. Is uw woning passend? 0 Ja; ga door met vraag 1g 0 Nee 1d. Indien niet passend, wat zou u eventueel anders willen? Toelichting: meerdere antwoorden mogelijk 0 Geen onderhoud meer 0 Minder obstakels/drempels 0 Kleinere tuin 0 Ruimer huis 0 Kleiner huis 0 Afwezigheid van een trap 0 Goedkoper 0 Anders.. 1e. Indien niet passend, heeft u al actie ondernomen? 0 Ja 0 Nee 1f. Toelichting op actie: Respondent kan vertellen over soort actie en stand van zaken van dat moment:........ 1g. Bent u tevreden over uw woonomgeving? 0 Tevreden 0 Ontevreden 0 N.v.t. ga naar vraag 1i 1h. Toelichting:.... Toelichting, denk aan: contact met de buren/voorzieningen in de buurt/openbaar vervoer/bestrating www.timpaanwelzijn.nl 22

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 1i. Heeft u al actie ondernomen? 0 Ja 0 Nee 0 N.v.t. 1j. Toelichting op actie: Respondent kan vertellen over soort actie en stand van zaken op dat moment:...... 2. GEZONDHEID 2a. Bent u tevreden over uw lichamelijke gezondheid? 0 Tevreden 0 Ontevreden 2b. Eventuele toelichting door respondent:.... 2c. Kunt u nog overal komen? (mobiliteit) 0 Ja 0 Nee 2d. Eventuele toelichting door respondent:.... 2e. Heeft u hulpmiddelen nodig, die u nog niet heeft? 0 Ja 0 Nee, ga naar vraag 2h Toelichting, denk aan: personen alarmering / stok / rollator / rolstoel / scootmobiel / douchestoel / hoog/laag bed / papegaai / Sta-opstoel / beugels / verhoogd toilet / visuele of auditieve hulpmiddelen. 2f. Zo ja, welke hulpmiddelen?.... www.timpaanwelzijn.nl 23

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 2g. Heeft u al actie ondernomen? 0 Ja 0 Nee 0 N.v.t. 0 Anders:... Indien nodig WMO aanvraagformulier(en) achterlaten of doorverwijzen naar huisarts of hulpmiddelenwinkel. Een vrijwillige hulpdienst (indien in de buurt aanwezig) kan eventueel helpen bij het plaatsen van beugels. 2h. Bent u tevreden over uw psychische gesteldheid? 0 Tevreden 0 Ontevreden 0 N.v.t. Wanneer de respondent aangeeft daar liever niet over te praten, vul dan n.v.t. in. 3. CONTACT 3a. Bent u tevreden met uw huidige sociale contacten? 0 Ja 0 Nee 3b. Eventuele toelichting door respondent... 3c. Hoe kunt u eventuele wensen oppakken?... Voorlichter: denk aan folders van activiteiten van Zonnebloem, Humanitas, ouderenwerk Timpaan of Bolsward, ouderenbonden. 3d. Heeft u iemand om mee te praten bij tegenslagen of praktische problemen? 0 Ja 0 Nee, maar zou wel willen 0 Nee, geen behoefte 3e. Eventuele toelichting door respondent:.. Voorlichter: eventueel folders van telefonische hulpdienst Sensoor geven. www.timpaanwelzijn.nl 24

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 4. ACTIVITEITEN 4a. Doet u mee aan activiteiten? 0 Ja 0 Nee 0 Nee, maar zou wel willen 0 Nee, geen behoefte 0 Ik ben niet op de hoogte van het aanbod 4b. Eventuele toelichting door respondent:.. Voorlichter: zie toelichting bij 3c. Denk ook aan wijkvereniging activiteiten en Ouderenbonden. 4c. Bent u lid van een ouderenbond of andere organisatie voor ouderen? 0 Ja 0 Nee 4d. Maakt u gebruik van hun diensten/activiteiten? 0 Ja 0 Nee 0 N.v.t. Voorlichter: Is bij vraag 4c nee geantwoord, dan N.v.t. invullen. 4e. Maakt u gebruik van een computer? 0 Ja 0 Nee 0 Nee, maar zou wel willen Voorlichter: denk aan informatie over computerles van SeniorWeb en/of Poort20 4f. Ja, ik maak gebruik van: (meerdere antwoorden mogelijk) 0 Internet 0 E-mail 0 Facebook 0 Twitter 0 Anders. 4g. Eventuele toelichting door respondent op 4 e en 4f:.. www.timpaanwelzijn.nl 25

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 5. ZELFREDZAAMHEID Maakt u gebruik van: (meerdere antwoorden mogelijk) 0 Huishoudelijke hulp 0 Persoonlijke verzorging (wassen, aankleden etc.) 0 Verpleegkundige hulp (medicijnverstrekking, verpleegkundige handelingen) 0 Maaltijdvoorziening 0 Financiële administratie/post 0 Tuinonderhoud 0 Klussenhulp 0 Dagbesteding 0 Alarmering 6. MANTELZORG Mantelzorg is de langdurige en onbetaalde zorg of hulp die partners, familieleden, vrienden of buren langdurig bieden aan hun naaste die ziek of gehandicapt is. Mantelzorgers zijn dus geen beroepsmatige zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie ze zorgen. 6a. Ontvangt u mantelzorg? 0 Ja 0 Nee 6b. Zo ja, van wie ontvangt u mantelzorg? (meerdere antwoorden mogelijk) 0 Partner 0 Kind(eren) 0 Andere familie 0 Vrienden/Buren 0 Overig 6c. Verleent u mantelzorg? Toelichting: Indien nee, ga naar vraag 7 0 Ja 0 Nee 6d. Zo ja, aan wie verleent u mantelzorg? (meerdere antwoorden mogelijk) 0 Partner 0 Kinderen 0 Andere familie 0 Vrienden/Buren 0 Overig www.timpaanwelzijn.nl 26

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 6e. Hoe ervaart u het verlenen van mantelzorg? 0 Niet belastend 0 Neutraal 0 Belastend 6f. Eventuele toelichting door respondent op 6a t/m 6e:...... 6g. Wilt u of uw mantelzorger aangemeld worden bij het Stipepunt? U ontvangt dan de mantelzorgkrant en wordt op de hoogte gehouden over wetenswaardigheden en activiteiten voor mantelzorgers. 0 Ja 0 Nee 0 Al aangemeld bij Stipepunt Voorlichter: zo ja, vul dan de persoonsgegevens in bij 11 7. VERVOER 7a. Maakt u gebruik van het openbaar vervoer? (bus / trein / taxi) 0 Ja 0 Nee 7b. Zo ja, bent u tevreden over het openbaar vervoer? 0 Tevreden 0 Ontevreden 0 N.v.t. 7c. Eventuele toelichting door respondent:... www.timpaanwelzijn.nl 27

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 8. WMO 8a. Bent u op de hoogte van onderstaande financiële regelingen? (meerdere antwoorden mogelijk) Ja Nee N.v.t. Zorgtoeslag 0 0 0 Huurtoeslag 0 0 0 Collectieve verzekering 0 0 0 Kwijtschelding(en) 0 0 0 Minimaregeling(en) gemeente 0 0 0 8b. Weet u het Wmo loket te vinden? 0 Ja 0 Nee, ga door met vaag 9 Dit kan telefonisch of fysiek zijn. Eventueel folder(s) achterlaten. 8c. Heeft u ooit een intake gesprek gehad met een Wmo consulent? 0 Ja 0 Nee; ga naar vraag 9 8 d. Wanneer heeft dit gesprek plaatsgevonden? 0 Tussen nu en een jaar geleden 0 Langer dan een jaar geleden 8 e. Eventuele toelichting van respondent:......... 9. EVALUATIE Heeft u nog vragen, opmerkingen of suggesties?.. www.timpaanwelzijn.nl 28

10. SENIOREN VOORLICHTER PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân Dingen die de voorlichter heeft afgesproken. Verwijzingen, informatie of adviezen die zijn gegeven. Afgegeven folders. 10a. Verwijzing naar: (meerdere antwoorden mogelijk) 0 WMO, de respondent regelt dit verder zelf 0 WMO, de respondent heeft hulp nodig (zie 10d t/m 11) 0 Timpaan welzijn: Ouderenwerk 0 Timpaan welzijn: Maatschappelijk werk 0 Timpaan welzijn: Graag Gedaan (vrijwillige hulpdienst) 0 Thuiszorg/Thuishotel 0 Zonnebloem / Humanitas / Rode Kruis 0 Maaltijdservice / Alarmering 0 Anders 10b. Folders afgegeven? 0 ja 0 nee 10c. Zo ja, welke? Toelichting:. 10d. Is er door de coördinator Preventief huisbezoek vervolgactie nodig? 0 ja 0 nee 10e. Waaruit bestaat deze vervolgactie? Toelichting:. www.timpaanwelzijn.nl 29

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 10f. Heeft respondent voor vervolgactie toestemming gegeven? 0 ja 0 nee Indien ja, handtekening laten zetten en gegevens invullen bij vraag 11 Handtekening: 11. PERSOONSGEGEVENS BIJ VERVOLGACTIE Voor WMO zaken die respondent niet zelf aanvraagt, zal deze vragenlijst doorgestuurd worden naar de WMO consulent. 11 a. Naam:.. Adres:. Plaats: Telefoon:.. E-mail:.. 11 b. Heeft betreffende mantelzorger voor aanmelding toestemming gegeven? 0 Ja 0 Nee 11 c. Persoonsgegevens mantelzorger. Het Stipepunt zal contact met betreffende persoon opnemen. Naam:.. Adres:. Plaats: Telefoon:.. E-mail:.. www.timpaanwelzijn.nl 30

PREVENTIEF HUISBEZOEK Súdwest- Fryslân 12. DINGEN DIE SENIORENVOORLICHTER ZIJN OPGEVALLEN: Handtekening voorlichter:. www.timpaanwelzijn.nl 31

5.2 Sociale kaart van Sneek e.o. A Aanleunwoningen Dit is een woonvorm tussen een gewone woning en het woonzorgcentrum in. De bewoners wonen zelfstandig, maar kunnen gebruik maken van de voorzieningen van een woonzorgcentrum (waaronder alarmering, maaltijdverzorging, deelname aan sociaal en culturele activiteiten). Zorggroep Tellens (wachtlijstbemiddeling) T: 0515-57 08 90 M: info@zorggroeptellens.nl W: www.zorggroeptellens.nl Administratieve Ondersteuning zie Ouderenbonden en/of Papierwinkel Activiteiten Voor activiteiten kunt u terecht bij de verschillende wijkverenigingen, ouderenbonden, vrouwenbond maar ook bij de verzorgingshuizen. Voor informatie: Ouderenwerk Timpaan Welzijn T: 0515-41 41 62 (tussen 9-11 uur) Algemeen Maatschappelijk Werk, Timpaan Welzijn Iedereen kan bij problemen een beroep doen op het maatschappelijk werk: relaties, geld, wonen, werk, onderwijs, verwerken, gezondheid en/of verslaving. De hulp is gratis. Het maatschappelijk werk is te bereiken ma. t/m vrij. van 8.30-17.00 uur A: Hegedyk 9, Sneek T: 0515-573 763 Alzheimer Café Lotgenotencontact voor mantelzorgers die zorgen voor naaste met dementie. Elke 3de dinsdag van de maand ( vanaf 19.30 uur), bijeenkomsten hebben vaak een thema. A: 'Poort 20', Oude Koemarkt 20, Sneek T: 05155-421313 Allegoeds vakanties, vakanties voor ouderen met beginnende dementie A: Molenweg 49a, Lunteren T: 0318-485 183 M: info@allegoedsvakanties.nl W: www.allegoedsvakanties.nl Antonius ziekenhuis...zie Ziekenhuis B Belastingdienst Voor huur- en zorgtoeslag aanvragen. T: 0800-0543 Boodschappenservice C1000 De verzamel en bezorgkosten bedragen per bestelling 10,-. De boodschappen kunnen gemaild worden Bezorgen van maandag t/m vrijdag tot 17:00 uur. Betaling kan via een mobiele PIN Boodschappen zelf doen en vervolgens thuis laten bezorgen kost 3,00 M: smo.hermus@c1000.nl www.timpaanwelzijn.nl 32