TRATEGISCH OERS 3 MAART 2015 MÁXIMA MEDISCH CENTRUM OCUMENT
COLOFON Dit Strategisch Koersdocument werd tot stand gebracht op verzoek van de Raad van Bestuur van Máxima Medisch Centrum en in opdracht gegeven aan de Ontwikkelingsmaatschappij Health Innovation Campus B.V. (100% dochter van Máxima Medisch Centrum). Samenstellers Ontwikkelingsmaatschappij Health Innovation Campus B.V. Brainport Development N.V. Eindredactie Ontwikkelingsmaatschappij Health Innovation Campus B.V. Druk: 2e druk Contactgegevens J.C.M. (Hans) Brands Directeur Ontwikkelingsmaatschappij Health Innovation Campus B.V. T (040) 8886878 (06) 18515729 F (040) 8886979 E h.brands@healthinnovationcampus.nl I www.healthinnovationcampus.nl Bezoekadres De Run 4600, 5504 DB VELDHOVEN Postadres Postbus 7777, 5500 MB VELDHOVEN Disclaimer De samenstellers hebben met de grootste zorgvuldigheid dit document tot stand gebracht en getracht informatie actueel, correct en compleet weer te geven. In de loop van tijd kan de actualiteit echter wijzigen. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de directie. 2 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
INHOUDSOPGAVE MANAGEMENTSAMENVATTING 4 1. INLEIDING 6 1.1 Nieuwe ontwikkelstrategie 7 1.2 Leeswijzer 7 2. VERANDEREND ZORGLANDSCHAP IN NEDERLAND 8 2.1 Veranderingen in de vraag en aanbodzijde 9 2.2 Innovatie in medische technologie 9 2.3 ICT en zorg 10 3. BRAINPORT REGIO, KANSEN VOOR HET VERBINDEN VAN ZORG EN TECHNOLOGIE 12 3.1 Brainport Regio Eindhoven 13 3.2 Economisch rendement: verbinden van zorg en technologie 16 3.3 Regio als living lab 18 4. MÁXIMA MEDISCH CENTRUM: BREDE ZORG, INNOVATIE EN VERBINDEN 20 4.1 Feiten en cijfers 21 4.2 Strategische hoofdlijnen 21 4.3 Visie op samenwerking 29 5. HEALTH INNOVATION CAMPUS: PROFIEL EN UITVOERINGSSTRATEGIE 30 5.1 Het profiel 31 5.2 Uitvoeringsstrategie 32 BIJLAGEN Bijlage I: Financiering 38 Bijlage II: Organisatie 41 Bijlage III: Planning 43 Bijlage IV: Deelprojecten 46 Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 3
AMENVATTING Máxima Medisch Centrum (MMC) is het grootste ziekenhuis in Zuidoost-Brabant. MMC vervult een belangrijke rol in de zorgbehoefte van veel mensen in deze regio. Het technologische profiel van MMC en de ligging in de Brainport regio bieden de unieke kans om samen met partners Health Innovation Campus (HIC) te ontwikkelen. In vervolg op het reeds opgestelde Stedenbouwkundig Masterplan (2011) geeft dit Strategisch Koersdocument de programmatische visie en de bijbehorende ontwikkelstrategie. Ook is een nieuwe naam gekozen die beter aansluit bij het karakter en de ambitie van het project. ANAGEMENT 4 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
HIC richt zich op de versterking van het regionale ecosysteem op het gebied van brede integrale en (top-)klinische zorg. De campus wordt hét platform in de Brainport regio, waarbinnen nieuwe initiatieven, innovaties en samenwerkingsverbanden ontwikkeld zullen worden. Deze ontwikkelingen ontstaan door de invloedrijke autonome maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in het (nationale) zorglandschap én door de kansen die in de Brainport regio worden gecreëerd door clusters en cross-overs tussen de domeinen zorg en techniek. Bij de realisatie van HIC vervult MMC een sleutelrol. Dit betekent dat de toekomststrategie van MMC en de bijbehorende kernelementen leidende dragers zijn voor de campus. De volgende thema s zijn richtinggevend voor de inhoudelijke koers: brede basiszorg, integrale verloszorg, kindergeneeskunde en gynaecologie, oncologie en preventie, revalidatie en sport (behoud van gezondheid). Ondersteunend daaraan zijn de thema s ICT en medische technologie. Binnen deze thema s werken zorg-, kennisinstellingen en bedrijven intensief samen. Voor deze thema s zijn binnen de MMC-organisatie verantwoordelijken, initiators en ambassadeurs aangesteld. Zij dragen daarmee bij aan de ontwikkeling van de campus. De vertegenwoordigers van deze thema s vormen samen het Innovatieplatform. Dit platform vervult een belangrijke initiërende, stimulerende en sturende rol in de inhoudelijkprogrammatische koers en realisatie van HIC. HIC ontwikkelt zich op basis van de volgende drie pijlers: 1. Het faciliteren van de doorontwikkeling van het integrale regionale ecosysteem rond brede zorg. 2. Het vestigen van bedrijven en instellingen die duurzaam waarde toevoegen aan het zorgaanbod van MMC en de regio. 3. Het functioneel en ruimtelijk opwaarderen van het gebied van MMC. De eerste pijler versterkt het huidige regionale ecosysteem, waarin MMC en haar samenwerkingsrelaties een belangrijke rol spelen. Doel is het tot stand brengen van een krachtig regionaal netwerk en cluster op het gebied van brede zorg en techniek. De tweede pijler is een uitwerking hiervan en richt zich op het aantrekken van partners voor vestiging op de campus. De derde pijler is gericht op het opwaarderen van de omgeving en de ruimtelijk-economische structuur. Doelstelling hiervan is het optimaliseren van het vestigingsklimaat. Per pijler zijn deelprojecten benoemd. Van deze deelprojecten is een zestal concreet, actueel en nader gespecificeerd in dit Strategisch Koersdocument. De uitwerking hiervan is opgenomen in bijlage IV. Aan opgaven die gericht zijn op de middellange en lange termijn wordt eveneens prioriteit toegekend, maar deze verlangen nadere uitwerking. Alle projecten die voortvloeien uit dit Strategisch Koersdocument krijgen programmatisch en financieel een nadere uitwerking. Voorafgaand aan uitvoering worden deze separaat ter besluitvorming aan MMC voorgelegd. Daarbij zijn de gebruikelijke besluitvormingsprocedures van toepassing. Gezien het programma, het aantal interne en externe stakeholders en de gebiedsontwikkelingsopgave is HIC aan te merken als een omvangrijk en complex project. Dat is geen vanzelfsprekende opgave voor MMC, met zorgverlening als primaire taak. De strategie zoals verwoord in dit Strategisch Koersdocument zal daarom een adequate doorvertaling krijgen op het gebied van financiering, projectorganisatie en planning. De hoofdlijnen hiervan zijn reeds opgenomen in de bijlagen. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 5
1) INLEIDING Máxima Medisch Centrum (MMC) ontwikkelt op haar locatie in Veldhoven Health Innovation Campus (HIC). De campus wordt een belangrijk regionaal knooppunt waarin wordt samengewerkt op het gebied van brede zorg, lifestyle, preventie, basiszorg, topzorg, kennisontwikkeling- en uitwisseling en onderzoek, opleiding en onderwijs. Health Innovation Campus wordt gerealiseerd in een gebied van 18 hectare. MMC heeft voor haar ziekenhuisfunctie 8 hectare nodig. Voor de programmatische ontwikkeling van de campus is dus 10 hectare beschikbaar. 6 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
AFBEELDING 1: PLANBEGRENZING HEALTH INNOVATION CAMPUS Het programma van de campus is primair georiënteerd rond de thema s brede zorg en techniek, waarbij de medische activiteiten van MMC belangrijke bouwstenen vormen. De expertise, faciliteiten en netwerken rond deze thema s worden binnen het project verder uitgebouwd en ontwikkeld. HIC vormt daarmee een belangrijk regionaal kerngebied voor samenwerking van een breed spectrum aan zorg gerelateerde bedrijven en instellingen. 1.1 NIEUWE ONTWIKKELSTRATEGIE In 2011 is voor HIC (toen nog Health Technology Park genaamd) een stedenbouwkundig plan opgesteld, dat onverminderd actueel is. Daarbij gaat MMC er evenwel vanuit dat het op voorhand niet mogelijk is om voor het gehele gebied nu al een vastomlijnde visie uit te werken. MMC kiest voor een gefaseerde planontwikkeling. Daarnaast is door de dynamiek in het regionale en landelijke zorglandschap en de gevolgen daarvan voor zorginstellingen de behoefte ontstaan om de programmatische component van het plan op onderdelen te versterken. In werkconferenties heeft MMC met intern betrokkenen en partners over de toekomststrategie van de campus gesproken. Daarbij tekenden zich twee rode lijnen af die leidend zijn voor de ontwikkeling van HIC. Enerzijds een sterkere rol van MMC zelf en anderzijds een duidelijkere wisselwerking tussen MMC, HIC en de regionale ontwikkelingsagenda. Voor MMC vormde dit de aanleiding om de strategie voor de campus te herijken. Tevens is de naamgeving veranderd in Health Innovation Campus. Deze naam sluit aan bij de kernactiviteit, is krachtig en voldoende internationaal en beschrijft zowel de inhoud als de verschijningsvorm die een belangrijke rol vervult in internationale acquisitie. 1.2 LEESWIJZER Hoofdstuk 2 beschrijft de algemene trends en ontwikkelingen in de zorgsector. Vervolgens wordt gekeken naar de unieke kansen die de regio biedt (hoofdstuk 3). Hoofdstuk 4 gaat in op het tweede belangrijke ankerpunt: de relevante onderdelen van de strategie van MMC zelf. Vervolgens wordt in hoofdstuk 5 het hieruit af te leiden profiel voor HIC verder uitgewerkt, inclusief de bijbehorende ontwikkelstrategie. De bijlagen gaan verder in op de financiering, projectorganisatie, de planning en de deelprojecten. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 7
2) VERANDEREND ZORGLANDSCHAP IN NEDERLAND Het Nederlandse zorglandschap is volop in beweging. Dit geldt zowel voor de vraag- als de aanbodzijde. De zorg transformeert van systemen naar mensen. De veranderende patiëntvraag, demografische ontwikkelingen, wijzigingen in het zorgstelsel en de ontwikkeling van de (medische) technologie en ICT leiden tot herbezinning op de posities en rollen binnen en tussen zorginstellingen. Deze dynamiek creëert een grote behoefte aan vernieuwing en innovaties in zorgprocessen, ICT en medische technologie en is daarmee van grote invloed op de ontwikkelstrategie van zowel MMC als Health Innovation Campus (HIC). 8 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
Voorafgaand aan de beschrijving van het profiel van de campus wordt in dit hoofdstuk daarom kort ingegaan op de factoren die hierop vanuit de zorgsector van invloed zijn. 2.1 VERANDERINGEN IN DE VRAAG EN AANBODZIJDE Het huidige zorgstelsel is niet voldoende toekomstbestendig en zal daarom ingrijpend moeten veranderen. De zorgsector moet antwoorden vinden op de volgende combinatie van grote uitdagingen: 0 veranderende wet- en regelgeving 0 toenemende en veranderende zorgvraag door maatschappelijke en technologische ontwikkelingen 0 toenemende eisen met betrekking tot veiligheid in de zorg en databeheer / informatieveiligheid 0 dynamiek in de arbeidsmarkt voor zorg aan de vraag- en aanbodzijde 0 stagnerende economie die de noodzaak tot ingrijpen versterkt Dit alles betekent dat er aan de vraag- en de aanbodzijde systeeminnovaties nodig zijn. Wat de vraagzijde betreft, ontstaat er -mede onder invloed van het stijgende opleidingsniveau en internetgebruik- een generatie van zeer goed geïnformeerde en geëmancipeerde burgers. De burger neemt verantwoordelijkheid voor zijn eigen leefstijl en gezondheid en -bij ziekte- voor behandeling en zorg. Dit is een fikse cultuuromslag bij de zorgconsumenten, die andere competenties van zorgverleners vraagt: coachend, ondersteunend en ondernemend. Tevens is een andere inrichting van de zorg nodig: de oriëntatie verschuift van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag en van consumeren naar coproduceren en co-creëren. Aan de aanbodzijde is sprake van een herschikking van het zorglandschap en financiering en sturing op kwaliteit en prestaties. Zorgverzekeraars hebben een toenemende dominante positie in de sturing en inkoop. Het zorglandschap verandert van instituten naar netwerken: 0 chronische zorg wordt in ketens rond patiënten en in wijken georganiseerd (primaire zorg): er wordt ingezet op het substitueren of afschalen van zorg richting basiszorg, zelfmanagement en preventie. 0 de langdurige zorg en ondersteuning worden verder gedecentraliseerd naar gemeenten: gemeenten worden zo in staat gesteld om integraal beleid op het terrein van participatie (werk, leefbaarheid, gezondheid, zorg, jeugd en gezin) te ontwikkelen, onder andere in afstemming met de 1e-lijn. 0 laagcomplexe, monodisciplinaire zorg wordt georganiseerd in focusklinieken, zoals ZBC s, en behandelstraten. 0 hoogcomplexe medisch-specialistische zorg (superspecialismen/themazorg) en acute zorg worden geconcentreerd. Bovengenoemde veranderingen leiden de komende jaren tot vijf hoofdontwikkelingen in de zorgsector: specialisatie, concentratie, schaalvergroting, kostenbesparing en ketenintegratie. Door specialisatie en schaalvergroting zal zorgconcentratie ontstaan. Dat vraagt om een herschikking tussen 1e- en 2e-lijn: ziekenhuizen gaan vanuit een duidelijke positie een schakel in de keten vormen. Dat heeft met name grote consequenties in de zorg voor de chronische patiënt. De focus verbreedt zich van de behandeling van ziekte naar enerzijds behoud van gezondheid, het voorkomen van ziekten door betere informatie, educatie, attitudeverandering, (thuis)monitoring en vroegdiagnostiek en vroegbehandeling en anderzijds afsluitend adequate revalidatie. 2.2 INNOVATIE IN MEDISCHE TECHNOLOGIE Naast het herontwerpen van zorgprocessen als gevolg van bovengenoemde ontwikkelingen speelt innovatie in de medische technologie een prominente rol in de toekomstige wijze van zorgverlening. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 9
Het gaat om ontwikkelingen in onder andere diagnostiek, behandeling en domotica. Dit heeft grote effecten op kwaliteit van leven, kwaliteit van zorg, arbeidsbesparing en kostenreductie. 2.3 ICT EN ZORG Informatie- en communicatietechnologie maakt het mogelijk om de communicatie tussen de zorgvrager en zorgverlener en tussen zorgverleners onderling sterk te verbeteren, hetgeen leidt tot kwaliteitswinst en optimalisering in de bedrijfsprocessen. De zorg zal op dit gebied nog een flinke inhaalslag moeten maken, zowel als het gaat om ICT als om de bedrijfsvoering. Illustratief voor deze ontwikkeling is dat het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in dit kader de ambitieuze doelstelling 1) heeft geformuleerd dat binnen vijf jaar 80% van de chronisch zieken direct toegang heeft tot bepaalde medische gegevens, 75% van de chronisch zieken en kwetsbare ouderen zelfstandig metingen kunnen uitvoeren en dat iedereen die thuis zorg ontvangt 24 uur per dag via een beeldscherm met een zorgverlener kan communiceren. 1) e-health en zorgverbetering, Brief VWS aan Tweede Kamer 2 juli 2014 10 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 11
3) BRAINPORT REGIO: KANSEN VOOR HET VERBINDEN VAN ZORG EN TECHNOLOGIE Health Innovation Campus (HIC) wordt ontwikkeld in Brainport Regio Eindhoven. Deze regio kenmerkt zich door de vele hightech bedrijven, het open innovatieklimaat en de actieve rol van de triple helix. De sterke basis in hightech, samen met de lopende zorginitiatieven en de aanwezigheid van twee topklinische ziekenhuizen vormen een rijke voedingsbodem voor het huidige zorgecosysteem. 12 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
De regio heeft de potentie om met technologie nog meer waarde aan de zorgsector toe te voegen. Dit hoofdstuk gaat nader in op de regio, de relevante partijen en de regiospecifieke ontwikkelkansen in de zorgsector. 3.1 BRAINPORT REGIO EINDHOVEN De Brainport regio, het gebied met Eindhoven als kern en daar omheen 20 gemeenten, is in 2011 verkozen tot slimste regio van de wereld. En niet zonder reden. In de regio is veel hightech bedrijvigheid te vinden in sterk verankerde ketens. Hierbij leveren innovatieve (MKB-) bedrijven aan eindfabrikanten van wereldklasse zoals Philips, ASML, DAF, FEI en NXP. Daarnaast is open innovatie, dat wil zeggen gezamenlijk onderzoek door bedrijven en kennisinstellingen, een unieke kracht van deze regio. Net als de intensieve samenwerking tussen partijen in de triple helix door bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen en overheden. Binnen de Brainport regio zijn verschillende partijen actief in de zorgsector. Deze worden in onderstaande tabel weergegeven en daarna nader beschreven. TABEL 1: HUIDIG ECOSYSTEEM BRAINPORT REGIO EINDHOVEN OP GEBIED VAN ZORG. SEGMENT ZORG Vijf ziekenhuizen: 0 Máxima Medisch Centrum, Catharina Ziekenhuis, Elkerliek Ziekenhuis, St. Anna Ziekenhuis en St. Jans Gasthuis 0 waarvan twee topklinische ziekenhuizen: MMC en Catharina Én: 0 verpleeghuizen, verzorgingshuizen, woon-/ zorgcentra, particuliere verzorgingshuizen revalidatiecentra SEGMENT BEDRIJFSLEVEN Philips Healthcare 0 marktleider op het gebied van gezondheidszorg 0 3.000 medewerkers in Best 0 Philips Research met TU/e in onderzoekslab CIRE Coöperatie Slimmer Leven 0 inzetten technologie om het huidige zorg-, wonenen welzijns-systeem te verbeteren 0 70 leden, waaronder de bedrijven: Acknowledge, Cisco, Mextal, Ons Net Eindhoven, Philips Healthcare, PWC Zorg, Simac en VolkerWessels Brainport Health Innovation 0 programma stimuleert innovatieve technologie in de health sector d.m.v. projecten 0 200 organisaties betrokken LifetechZONe 0 netwerk gericht op kennisuitwisseling 0 100 MKB-leden actief in Life Sciences en Medische Technologie MKB 0 250 MKB bedrijven rond medische technologie Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 13
SEGMENT ONDERWIJS- EN KENNISINSTELLINGEN TU/e 0 Health als strategisch onderzoeksgebied 0 300 onderzoekers uit 9 departementen 0 gericht op slimme omgeving, slimme diagnose en slimme interventies 0 partnerschap met Utrecht University en Utrecht Medical Center Fontys 0 3.400 HBO zorg-studenten 0 ruim 600 afstudeerders 0 3 bachelor opleidingen, 1 master opleiding en diverse post-hbo s in Verpleegkunde 0 Expertisecentrum Gezondheid & Technologie (EGT) en Zorginnovatiecentra (ZIC) SEGMENT OVERHEID Gemeente Veldhoven 0 in de afgelopen jaren bewust een koppeling tot stand gebracht tussen high tech en (medische) zorg 0 verantwoordelijk op het gebied van ruimtelijke ordening, stedenbouwkundige ontwikkeling en als vertegenwoordiger van publiek maatschappelijke belangen Daarnaast 0 Provincie Noord-Brabant en Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) Summa Zorg 0 MBO zorg-onderwijs aan 2.600 studenten 0 zorg en technologie als speerpunt 0 Lokaal+ als living lab 3.1.1 REGIONALE ZORGSECTOR In de provincie Noord-Brabant bevinden zich 12 van alle 91 Nederlandse ziekenhuizen. In de Brainport regio zijn dat er vijf: Máxima Medisch Centrum (met twee locaties), het Catharina Ziekenhuis, het Elkerliek ziekenhuis, het St. Anna Ziekenhuis en het St. Jans Gasthuis. Twee daarvan, MMC en het Catharina Ziekenhuis, hebben de status topklinisch opleidingsziekenhuis. De vijf ziekenhuizen zijn goed voor ruim 2.000 bedden en bijna 560.000 eerste polikliniekbezoeken. De toegevoegde waarde van de totale zorgsector in de regio bedraagt 2,3 miljard. Hiermee is de zorgsector goed voor 9,2% van alle toegevoegde waarde die in de regio gegenereerd wordt. Bovendien heeft deze sector ondanks de recessie een bijzondere groei doorgemaakt. In de afgelopen 10 jaar steeg de toegevoegde waarde jaarlijks met bijna 10% 2). Het gaat hierbij uiteraard niet alleen om ziekenhuizen. Ook verpleeghuizen, verzorgingshuizen, woon-/ zorgcentra, particuliere verzorgingshuizen, revalidatiecentra en huisartsen in de regio hebben hierin een belangrijke rol. Naast de zorgsector leggen ook bedrijven en (onderzoeks-) instellingen in het regionale economisch cluster Lifetech & Health -waarin onder meer Philips Healthcare, de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en het Holst Center participeren- zich toe op producten die de gezondheid van mensen verlengen en verbeteren. Relevante technologieën zijn onder andere home care, independent living, prevention en integrated care. 2) Cijfers CBS (CBS Statline, geraadpleegd 14 juli 2014) 14 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
In de regio zijn naast Philips Healthcare ook kleinere en jongere, maar groeiende bedrijven actief. In 2013 opende het bedrijvencentrum Mμ op de High Tech Campus Eindhoven (HTCE), speciaal gericht op startende R&Dbedrijven in Lifetech. Bovendien investeren MMC en het Catharina Ziekenhuis samen met de TU/e in biomedische en medische technologie. Health is tevens een omvangrijk toepassingsgebied voor ICT. Voorbeelden hiervan zijn cloud computing, big data (inclusief data-analyse) en the internet of things. De regio heeft een sterke voedingsbodem voor ICTonderzoek en -kennisontwikkeling, met een divers aantal onderzoeksinstellingen, waaronder Holst Center en het nieuwe Data Science Center aan de TU/e. Internationaal vergeleken is er ook een groot aantal geregistreerde ICT-patenten. Bedrijven, kennisinstellingen en onderwijs maken deel uit van het mondiale KIC ICT Labs rond health en well being en het High Tech Software Cluster is in oprichting. Deze zorgorganisaties, (onderwijs)instellingen en bedrijven en hun onderlinge relaties vormen gezamenlijk het regionale ecosysteem op het gebied van zorg. HTCE, het TU/e Science Park en Philips Healthcare in Best vormen hierin belangrijke locaties. 3.1.2 BEDRIJFSLEVEN In de regio is een groot aantal bedrijven actief in en rond de zorgsector. Philips Healthcare, marktleider op het gebied van gezondheidszorg, is met meer dan 3.000 medewerkers in Best het grootste bedrijf in medische technologie in de regio. Het bedrijf werkt aan betekenisvolle innovaties, gericht op diagnostiek en behandeling. In Best worden onder andere röntgenapparaten en MRI-scanners geassembleerd en getest. Philips Research werkt intensief samen met de TU/e in het onderzoekslaboratorium CIRE ; Center for Imaging Research and Education, gevestigd op de HTCE. Met deze samenwerking kunnen innovaties op het gebied van medische beeldvorming voor diagnostiek versneld plaatsvinden. Tevens functioneert het centrum als een state of the art opleidingsinstituut. De Coöperatie Slimmer Leven 2020 is een georganiseerde samenwerking binnen Zuidoost- Nederland. De coöperatie verbetert met technologie in het huidige zorg-, wonen- en welzijnssysteem de zelfredzaamheid en gezondheid van mensen. Slimmer Leven telt 70 leden afkomstig uit (lokale en regionale) overheidsinstellingen, zorginstellingen, ziekenhuizen, woningbouwcoöperaties, welzijnsinstellingen, kennisinstituten, bedrijven en zorgverzekeraars. Leden zijn bijvoorbeeld: Acknowledge, Cisco, Mextal, Ons Net Eindhoven, Philips Healthcare, PWC Zorg, Simac en VolkerWessels. Brainport Health Innovation (BHI) is een programma dat door middel van projecten innovatie en daarmee de economische potentie van de zorgsector stimuleert. BHI bevordert samen met partners de invoering van innovatieve technologie, waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Aan dit programma nemen meer dan 200 organisaties deel. LifetecZONe is een netwerk van ruim 100 leden, bestaande uit met name MKB-ondernemers die actief zijn in Life Sciences en medische technologie en afkomstig zijn uit Zuid-Nederland. Het netwerk staat open voor kennisinstellingen, zorgaanbieders, overheden en organisaties van binnen en buiten de regio. Tijdens bijeenkomsten ontmoeten leden elkaar en wisselen zij kennis uit. 3.1.3 ONDERWIJS EN KENNISPARTIJEN Health is één van de strategische onderzoeksgebieden van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Binnen dit onderzoeksgebied werken 300 onderzoekers uit negen verschillende departementen samen. Zij richten zich op een slimme omgeving (onder andere sensoren en informatiesystemen), slimme diagnose, zoals imaging, en slimme interventies, zoals pijnvrije medische aanpak in de zorg. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 15
De universiteit trekt hierbij veel op met andere partijen: ze heeft een partnerschap met Utrecht University en Utrecht Medical Center, is lid van BHI en Coöperatie Slimmer Leven. Ook participeert zij op Europese schaal in (onderzoeks-)projecten en in de KIC co-locaties 3). niet lokaal vertegenwoordigd, maar spelen wel een rol in het regionale ecosysteem. Hun economische visies en activiteiten op het gebied van zorg worden in de volgende paragraaf verder toegelicht. Aan de Fontys Hogeschool studeerden in het collegejaar 2012/2013 ruim 3.400 jongeren in de gezondheidszorg en studeerden er ruim 600 af 4). Fontys biedt drie bacheloropleidingen, een masteropleiding en diverse post hbo-trajecten aan in verpleegkunde op haar locaties in Eindhoven en Tilburg. Met andere Fontys Hogescholen werkt ze samen in het Expertisecentrum Gezondheid & Technologie (EGT) 5). Dit centrum is gericht op onderwijs en praktijkgericht onderzoek. Ook is de hogeschool actief in het Zorginnovatiecentrum waar studenten zorg verlenen en praktijkgericht onderzoek doen. Summa Zorg biedt zorgonderwijs aan ruim 2.600 studenten op alle mbo-niveaus op de locaties in Eindhoven en Helmond 6). Het betreft onder andere de studies apothekersassistent, doktersassistent en verpleegkundige. Op het speerpunt zorg en technologie werkt deze opleiding intensief samen in de regio. Een voorbeeld hiervan is Lokaal+, waar studenten als mantelzorgers senioren de helpende hand bieden. Met nieuwe technologieën op het gebied van slimmer wonen en zorg en welzijn op afstand fungeert Lokaal+ ook als living lab 7). 3.1.4 OVERHEDEN De gemeente Veldhoven is voor HIC een belangrijke overheidspartij. De gemeente, die 44.000 inwoners telt, wordt oostelijk begrensd door Eindhoven en in het westen en zuiden door de Kempen. Veldhoven is een werkgemeente met een snelle groei van het bedrijfsleven. Dat is onder meer zichtbaar op het bedrijventerrein De Run. De afgelopen jaren zijn hightech en (medische) zorg actief aan elkaar gekoppeld 8). De provincie Noord-Brabant en de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) zijn 3.2 ECONOMISCH RENDEMENT: VERBINDEN VAN ZORG EN TECHNOLOGIE De Brainport regio kan vanuit haar technologisch sterke positie extra waarde toevoegen aan de zorg en dus aan het maatschappelijk belang. Een voedingsbodem daarvoor is al aanwezig, zoals in de vorige paragraaf geschetst. Deze extra waarde is maatschappelijk onder andere te zien in oplossingen voor een langer, aangenamer en gezonder leven en economisch bijvoorbeeld in het op de markt brengen van nieuwe zorgproducten en -diensten met een hoge toegevoegde waarde. Concreet kan het verbinden van zorg en technologie onder meer het volgende opleveren: 0 Meer ondernemerschap (starters en spin-offs) door het valoriseren van medische kennis en technologieën, ook met proeftuinen. 0 Nieuwe bedrijvigheid doordat bedrijven uit andere disciplines zorgproducten en -diensten ontwikkelen en verkopen. 0 Vestigingen van bedrijven van buiten, vanwege een extra aantrekkelijk vestigingsklimaat en de intensieve samenwerking tussen regionale partijen. 0 Kwaliteitsimpuls in het onderwijs, onder andere door meer en betere stage- en afstudeerplaatsen. 0 Sterker internationaal profiel van de regio: concrete zorginnovaties en proeftuinen zijn excellente etalages voor innovaties en samenwerking. 0 Aantrekkelijker woon- en werkklimaat voor werknemers, bedrijven en omwonenden. 3) Cijfers CBS (CBS Statline, geraadpleegd 14 juli 2014). 4) Fontys Hogeschool, Jaarverslag 2013. 5) EGT, via: http://fontys.nl/over-fontys/expertisecentrum- Gezondheidszorg-en-Technologie.html. 6) Summa, Jaarverslag 2013. 7) Lokaal+, via: http://www.summa-zorg.nl/studie-en-school/over-de-school/lokaal.html. 8) Overgenomen uit Stadsvisie Het beste van Veldhoven (2005) (p. 13) 16 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
Om dit te bereiken zetten de economische agenda s van zowel de provincie Noord-Brabant als de Brainport regio in op economische clusters. Dit zijn cross-overs van verschillende sectoren of technologieën die tot stand komen door samenwerking. 3.2.1 VISIE PROVINCIE NOORD-BRABANT - DRIE KRACHTGEBIEDEN VERSTERKEN De provincie Noord-Brabant heeft haar lange termijn ambities en maatschappelijke opgaven verwoord in de Agenda van Brabant. In de uitwerking hiervan, de Uitvoeringsagenda Zorgeconomie, formuleert zij de ambitie voor Brabant om in 2020 internationaal bekend te zijn als Region of smart health. De provincie benoemt drie krachtgebieden waarin bedrijven en (kennis-) instellingen de cruciale verschuiving van de 2e - naar de 1e - naar de 0e -lijnszorg mogelijk moeten maken: 0 LifeTec; op het snijvlak van hightech en life sciences omvat dit onder andere biotechnologie en zorgapparatuur. Hiertoe behoren disciplines als diagnostiek, beeldvorming, mechatronica, ICT, nanotechnologie, slimme materialen en ook thuis- en wijkzorg. 0 Health @home; het langer zelfstandig thuis wonen en goed organiseren van betaalbare zorg staat hierin centraal. Internet, sensoren, robotica, domotica en virtuele communities spelen hierin een belangrijke rol. 0 Life&Health; gericht op preventie en leefstijl. Verbindingen worden gelegd met andere Brabantse krachten, zoals food, biobased economy en sport. Het Uitvoeringsprogramma benoemt ambities en concrete acties. Deze lopen uiteen van het inrichten van living labs, het opzetten van een startersfonds, het verbeteren van wet- en regelgeving rond wonen en welzijn tot het verder versterken van de Life Science clusters in Den Bosch en Eindhoven (rond High Tech Campus Eindhoven). De provincie werkt op dit onderdeel onder andere samen met de Brabantse Ontwikkel Maatschappij (BOM). De BOM sluit in haar meerjarenprogramma nauw aan bij de provinciale visie; zij heeft Life Sciences/Health aangemerkt als prioritair cluster. 3.2.2 VISIE BRAINPORT REGIO - BESTAAND LIFETEC EN OPKOMEND HOMECARE CLUSTER UITBOUWEN Brainport Regio Eindhoven streeft ernaar om een wereldwijde topinnovatieregio te worden en volgt daarbij de strategie Brainport 2020 Top economy, smart society. Deze strategie zet in op het verder versterken van bestaande economische topclusters, waaronder Lifetec, en het ontwikkelen van nieuwe clusters: 0 Lifetec is een combinatie van medische technologie en Life Sciences, waaraan hightech een belangrijke bijdrage levert. Bedrijven bedenken en maken apparatuur voor het verlenen en ontvangen van zorg en voor het monitoren en analyseren van de gezondheid. Expertise is onder andere te vinden in machinebouw, imaging (diagnostiek), biotechnologie, slimme materialen en nanotechnologie. 0 Homecare is één van de clusters in opkomst. Bedrijven en instellingen ontwikkelen en maken oplossingen waardoor ouderen en hulpbehoevenden langer thuis kunnen blijven wonen. De goed ontwikkelde competenties op het gebied van ICT, zoals KIC ICT Labs, en de grote hoeveelheid medischtechnologische kennis zijn de basis voor Homecaretoepassingen. Brainport 2020 benoemt een aantal concrete acties om de clusters Lifetec en Homecare verder uit te bouwen. Deze lopen sterk uiteen. Er is onder andere behoefte aan een grootschalige technologische proeftuin voor ehealth en aan een state of the art omgeving waar technologie en innovaties getest worden en de mogelijkheden voor implementatie en vermarkting verkend worden. Daarnaast zet Brainport 2020 in op excellent zorgonderwijs, het realiseren van researchinstituten, meer startende en snel groeiende zorgbedrijven en meer zorggerelateerd innovatief inkopen door overheden. Health Technology Park (nu Health Innovation Campus genaamd) als een open innovatiecentrum voor zorginnovatie en medische technologie maakt ook onderdeel uit van de regionale strategie. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 17
De stichting Brainport werkt in 2014 aan nieuwe elementen voor de strategie van Brainport Regio Eindhoven met zogeheten strategieversnellers. Ze doet daarvoor verkenningen op een aantal maatschappelijke thema s die de economische groei in de regio een extra impuls kunnen geven. Health is er daar één van. 3.2.3 VISIE GEMEENTE VELDHOVEN De afgelopen jaren is in de gemeente Veldhoven bewust een koppeling tot stand gebracht tussen hightech en (medische) zorg. Deze koppeling levert experimenteerruimte voor starters en kansen voor nieuwe, kleinschalige en innovatieve vormen van werkgelegenheid in Veldhoven 9). De gemeente heeft de ambitie om hierop verder te bouwen en wil ook vanuit ruimtelijk perspectief de hoogwaardige bedrijventerreinen in Veldhoven verder ontwikkelen. Daarom past HIC bij de visie van de gemeente, en is ze al jaren actief betrokken bij het project. Deze betrokkenheid is met name ingegeven vanuit haar rol als vertegenwoordiger van de publiek-maatschappelijke belangen en haar verantwoordelijkheid op het gebied van stedenbouw en ruimtelijke ordening. 3.3 REGIO ALS LIVING LAB De verkenning van Stichting Brainport Op zoek naar opschaling en versnelling van technologie rond ehealth en de recente kamerbrief van het Ministerie van VWS waarin het ministerie zijn ambities rond ehealth verwoord (zie hoofdstuk 2), laten zien dat nu het moment ontstaat om als regio een ambitieuze stap te zetten. De Brainport regio stelt daarbij tot doel om het regionaal zorg-ecosysteem als living lab (proeftuin) te laten functioneren. Hierbinnen kunnen bedrijven en kennisinstellingen in een state of the art en real life - omgeving hun (technologische) zorgtoepassingen testen en eveneens de kansen voor valorisatie en vermarkting verkennen. Tegelijkertijd worden zorgbehoevenden en andere eindgebruikers nauw betrokken, bijvoorbeeld door zelfmetingen en krijgen daardoor een voornamere rol in het zorgproces. Living labs vormen bovendien een kans om de toepassing van ontwikkelde innovaties en technologieën in hun werkelijke omgeving aan afnemers of consumenten te tonen. 3.3.1. LIVING LAB EHEALTH Op het gebied van ehealth, in het bijzonder smartphonetoepassingen, neemt Slimmer Leven 2020 met applicaties zoals SkinVision het voortouw. SkinVision is een mobiele app waarmee online moedervlekken kunnen worden gediagnostiseerd. Om deze app in afstemming met de behoefte van gebruikers en de betrokken professionals te ontwikkelen en te implementeren, wordt de app getest met behulp van de living lab-methodiek. 3.3.2 HEALTH@HOME INNOVATION CENTER De Brainport regio ontwikkelt op dit moment het Health@Home Innovation Center. Dit centrum heeft tot doel om door middel van onderzoek en expertise op het gebied van ehealth-technologie, de goede kwaliteit van leven en zelfstandigheid van mensen met een (chronische) aandoening te verlengen. In het instituut worden de volgende elementen samengebracht en gecombineerd: 0 R&D centrum De positie van de regio kan worden versterkt door interactie tussen excellente topkennisinstituten als TU/e, TNO, Philips Research, Tilburg University en onderwijsinstellingen zoals Fontys en Summa. Deze partijen werken binnen dit centrum in een open innovatie-setting nauw samen met het bedrijfsleven aan meer gemeenschappelijke onderzoeksprogramma s. 9) Overgenomen uit Stadsvisie Het beste van Veldhoven (2005) (p. 13) 18 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
0 Expertisecentrum: Voor organisaties die keuzes moeten maken in de inrichting van hun organisatie en de toepassing van ehealth-technologie is dit een toegankelijke plek waar praktische en toepasbare kennis en ervaring beschikbaar is. Innovatieve technologie, best practices, business cases, regelgeving rond ehealth en financiering door verzekeraars, maken hier onderdeel van uit. 0 Inspiratie en informatiecentrum Het doel van dit experisecentrum is om burgers inzicht te geven in ehealth. In een publieksgericht experimenteer- en belevingscentrum kan iedereen zelf ervaren welke toepasbare ehealth-technologie voor thuis beschikbaar is. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 19
4) MÁXIMA MEDISCH CENTRUM: BREDE ZORG, INNOVATIE EN VERBINDEN Health Innovation Campus (HIC) wordt ontwikkeld door en rondom Máxima Medisch Centrum. Dit betekent dat de toekomststrategie van MMC, de bijbehorende focusgebieden en samenwerkingsrelaties leidend zijn voor de koers van HIC. De meerjarenstrategie van MMC is integraal vertaald in de drie pijlers van de campus. In dit hoofdstuk worden de voor HIC relevante onderdelen van MMC en haar toekomstvisie beschreven. 20 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
4.1 FEITEN EN CIJFERS MMC is in deze regio de grootste zorginstelling. Met ruim 3.000 medewerkers en 200 medisch specialisten is het eveneens een belangrijke werkgever. MMC levert een breed pakket aan basiszorg. Ook zijn aan het ziekenhuis in de loop der jaren meerdere topklinische functies toegewezen. TABEL 2: FEITEN EN CIJFERS (bron: Máxima Medisch Centrum) Locaties 2 Medewerkers circa 3.250 Specialisten circa 210 Specialismen 24 Medisch specialistische opleidingen 8 Eerste polikliniekbezoek 169.050 Totaal polikliniekbezoeken 447.804 Dagverpleging 42.082 Opnamen 24.769 Verpleegdagen 105.379 Verpleegduur Aantal bedden 543 5,2 dagen 4.2 STRATEGISCHE HOOFDLIJNEN In het Jaarplan en begroting 2015 worden de missie en visie van MMC als volgt beschreven: MMC biedt brede medisch specialistische basiszorg voor de regio Zuidoost-Brabant, op onderdelen aangevuld met expertisecentra met een supra-regionale functie. MMC biedt de beste zorg met een herkenbaar profiel, blinkt uit in haar omgang met de patiënt en zijn omgeving, is de beste werkgever voor haar medewerkers, behoort als STZ-instelling tot de top in opleiding en onderzoek, is transparant over haar prestaties, is een innovatieve organisatie met een uitstekende reputatie en is een toekomstbestendige organisatie. De dialoog over de precieze invulling van het profiel van MMC is een dynamisch proces. MMC heeft een breed draagvlak voor haar visie gecreëerd en betrekt medewerkers actief bij deze ontwikkeling. In lijn met de definitieve standpuntbepaling kunnen de volgende zes kernelementen worden benoemd: 1. Brede integrale basiszorg voor de regio Zuidoost- Brabant 2. Expertisecentra met supraregionaal bedieningsgebied 0 Vrouw-Moeder-Kindcentrum 0 Máxima Oncologisch Centrum 0 FLOW, Centrum voor behoud van gezondheid 0 Andere expertisegebieden 3. Kwaliteitssysteem: altijd veilig en goed 4. Belang en autonomie van patiënt en medewerker 5. MMC Academie: Wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en opleiding 6. Omgeving en ICT met medische technologie: hoogwaardig, innovatief en gastvrij Deze kernelementen worden hierna nader beschreven. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 21
KERNELEMENT 1: BASISZORG MMC wil een ziekenhuis zijn waarin uitstekende basiszorg wordt verleend. MMC biedt de basiszorg in zijn volle breedte laagdrempelig en bereikbaar aan. KERNELEMENT 2: EXPERTISECENTRA MET SUPRAREGIONAAL BEDIENINGSGEBIED 2.1: VROUW-MOEDER-KIND CENTRUM (VMK) MMC is een van de twee niet-academische ziekenhuizen in Nederland met een topklinische functie in de complexe 3e-lijns verloskunde, de intensieve zorg rond de te vroeg geboren zuigeling en de zorg voor moeder en kind. MMC gaat daarbij uit van het concept family centered care. In deze visie werken patiënt, gezin en zorgprofessional zeer nauw samen. Veiligheid (ook beleving van het kind), kwaliteit, respect, openheid en gastvrijheid zijn daarbij kernbegrippen. Alle moeder- en kindgerelateerde (intensieve) zorg is geconcentreerd in het VMK-centrum in de vestiging in Veldhoven. Dit draagt bij aan de krachtige profilering en manifestering van het Vrouw-Moeder-Kind centrum als expertisecentrum op landelijk niveau. Het centrum is van grote waarde voor de naamsbekendheid en uitstraling van MMC en heeft positieve effecten op de andere medische specialismen. Binnen het VMK-centrum komen topklinische zorg, innovatie en de ontwikkeling van medische technologie dicht bij elkaar. Al jaren wordt in dit centrum onderzoek verricht en leiden innovaties tot uitvindingen die ten goede komen aan de zorgkwaliteit. MMC werkt hierin nauw samen met de universiteiten en het bedrijfsleven. In dit kader zijn ook de ontwikkelingen in de 1e- en 2elijns verloskunde van belang. Kwaliteitsknelpunten in de verloskundige zorg nopen tot concentratie in hiertoe aan te wijzen verloscentra 10 ). Het aantal ziekenhuizen in Nederland dat verloskundige zorg aanbiedt zal teruggebracht worden van 91 naar 62. Het relatief hoge sterftecijfer tijdens en direct na de geboorte, vermoedelijk als gevolg van overdracht- en communicatieknelpunten, vraagt om verdere samenwerking en uiteindelijk ontschotting tussen de 1e- en 2e-lijns verloskundige zorg. MMC is met 1e lijnzorgaanbieders en zorgverzekeraars in gesprek om integrale verloskundige zorg (zonder schotten tussen 1een 2e-lijn) tot stand te brengen. Mede als gevolg van het herinrichten van verloskundige ketenzorg is uitbreiding van behandelcapaciteit noodzakelijk. Daar zal ook een kraamhotel bij horen. Samenwerking met ZuidZorg als aanbieder van hoogwaardige kraamzorg ligt hierbij voor de hand. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 Philips (World Reference Center Mother and Childcare) 0 MUMC+ (samenwerking Kindergeneeskunde) 0 TU/e (Impulsprogramma perinatologie) 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 ZuidZorg (beoogde samenwerking 1e en 2e lijns verloskundige zorg) 2.2: MÁXIMA ONCOLOGISCH CENTRUM MMC heeft bijna alle oncologische zorg in huis. Van diagnostiek tot en met behandeling wordt de zorg, waar mogelijk, integraal in centra aangeboden. Intensieve samenwerking tussen de betrokken specialismen leidt tot hoogwaardige en complete zorg. Hierin staat de patiënt met diens naasten centraal. De zorg is zo georganiseerd dat snelle diagnostiek en behandeling mogelijk zijn. Het behandeltraject vindt zoveel mogelijk plaats binnen het eigen ziekenhuis en waar nodig in specialistische centra zoals het Catharina Ziekenhuis of een academisch ziekenhuis. MMC heeft hierover goede afspraken gemaakt. 10) Rapport KPMG / Plexus 2012 24/7 acute verloskunde in het ziekenhuis 22 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
MMC heeft veel ervaring op het gebied van oncologische zorg en voldoet aan de kwaliteitseisen die voor de aangeboden zorg gelden (zoals bijvoorbeeld een minimaal aantal behandelingen). MMC verricht samen met andere instellingen onderzoek, neemt deel aan trials en publiceert op het gebied van diagnostiek en behandeling van kanker. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 MUMC+ (samenwerking en kennisuitwisseling oncologie) 0 Catharina ziekenhuis (professioneel-inhoudelijk samenwerking oncologische zorg) 0 TU/e (Impulsprogramma oncologie) 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 IKNL (Integrale Kankercentra Nederland) 2.3: CENTRUM VOOR BEHOUD VAN GEZONDHEID Ziekenhuizen richten zich in de toekomst niet alleen op ziektes en behandeling daarvan. Zorg zal zich ook toeleggen op het behouden van gezondheid en verhogen van de kwaliteit van leven. Deze accentverschuiving heeft in de visie van MMC een duidelijke plaats. De minder ziektegerichte invalshoek is een veelomvattende strategische keuze. MMC benadert hiervoor uiteenlopende doelgroepen met een multidisciplinaire aanpak. Het gaat daarbij onder andere om preventieactiviteiten, revalidatie van chronisch zieken, ouderen- en sportgeneeskunde. Ook op deze gebieden zijn wetenschappelijk onderzoek en medische innovaties belangrijk. Binnen het centrum voor behoud van gezondheid biedt MMC in nauwe samenwerking met de ketenpartners integrale multidisciplinaire ouderenzorg met kwalitatief hoogwaardige diagnostiek en behandeling aan. Om behoud van gezondheid verder door te ontwikkelen heeft MMC recentelijk medisch centrum FLOW (Fitheid, Leefstijl, Ontwikkeling en Wetenschap) opgericht. Als het gaat om de sportgeneeskunde is er naast de zorg voor chronisch zieken uiteraard ook hoogwaardige sportzorg en advies voor topsporters, recreatieve sporters en voor sporters met een beperking (SportMáx). Het doel is het integraal en multidisciplinair beschikbaar stellen van de expertise van diverse specialismen. Patiënten en cliënten worden zo op het scherpst van de snede ondersteund in hun fysieke kracht en/of (sport)prestaties. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 TU/e (Impulsprogramma) 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 KempenVitaal (dienstenafname o.a. fysiotherapie en sport) 0 Coöperatie Slimmer Leven 2020 (innovaties in ouderenzorg en welzijn) 2.4: ANDERE EXPERTISEGEBIEDEN MMC is ook actief op de volgende onderscheidende expertisegebieden: 0 Melanoom op het gebied van dermatologie heeft MMC specifieke kennis over de behandeling van melanomen, een agressieve vorm van huidkanker. MMC heeft veel ervaring opgedaan met de behandeling van melanomen en is om die reden aangewezen als het centrum in de regio Eindhoven waar melanoomdiagnostiek en -behandeling geconcentreerd wordt. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 23
0 Hematologie MMC heeft ruime ervaring en kennis opgebouwd met het behandelen van hematologische aandoeningen. Zowel op het gebied van kwaadaardige aandoeningen (leukemie en andere bloedziekten) als van goedaardige (aandoeningen zoals bloedarmoede). 0 Nefrologie MMC heeft al decennialang een grote dialyseafdeling. Met recht kan gesteld worden dat de dialysezorg (de zorg voor nierfunctievervanging) van hoog specialistisch niveau is en dat MMC een belangrijke bijdrage levert aan onderzoek op nefrologisch gebied. 0 Leverchirurgie MMC voert voor de regio Oost-Brabant de leverchirurgie uit. Vaak betreft het een operatie wegens uitzaaiing van kanker naar de lever. De behandelingen worden in nauwe samenwerking met het Oncologisch Centrum uitgevoerd. 0 Diabetes: MMC bedient een grote populatie patiënten met diabetes en is actief in de behandeling van zeer complexe diabeteszorg. 0 Traumaziekenhuis: MMC beschikt over een level 2 traumacentrum en werkt daarin nauw samen met het regionale traumacentrum in Tilburg. 0 Intensive Care: Alle complexe klinische activiteiten kunnen ondersteund worden door een moderne, hoogwaardige intensive care afdeling. KERNELEMENT 3: KWALITEIT EN VEILIGHEID Patiënten moeten blindelings kunnen vertrouwen op veilige zorg van hoge kwaliteit (evidence based). Uiteraard voldoet MMC aan alle externe normen en standaarden, zoals onder meer vastgelegd door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (basisset kwaliteitsindicatoren, Toezicht op het Operatieve Proces), Zichtbare Zorg, Zorgverzekeraars Nederland, de Consumentenbond, patiëntenverenigingen en het NIAZ (het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg). MMC wil verder gaan door te investeren in de deskundigheid en door belang te hechten aan de instelling van haar medewerkers. De MMC Academie speelt daarin een centrale rol. Op het gebied van patientveiligheid werkt MMC onder meer nauw samen met Medsim. Deze organisatie legt zich specifiek toe op unieke multidisciplinaire teamtrainingen voor medische professionals in een veilige en realistische omgeving. Zij beschikt over een state-of-art simulatiecentrum en levert met onderzoek en innovatieve simulatietrainingen een bijdrage aan de patiëntveiligheid. Medsim stelt bij haar trainingen het team en het verbeteren van de teamkwaliteiten centraal. Naast kennis, (technische) vaardigheden en protocollen spelen communicatie en samenwerking in acute medische situaties hierin een cruciale rol. Trainingen worden verzorgd op het gebied van cardiologie, spoedeisende hulp, verloskunde, intensive care, OK-teams en crew resource management. In samenwerking met MMC onderzoekt Medsim onder meer de effecten van de trainingen. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 TU/e (Impulsprogramma) 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 MedSim (multidisciplinaire teamtrainingen in de zorg) KERNELEMENT 4: BELANG EN AUTONOMIE VAN PATIËNT EN MEDEWERKER De cliënt in relatie tot diens omgeving nemen in de strategie een centrale plaats in. MMC gaat daarbij uit van een holistische benadering, waarbij de hoogwaardige zorg- en dienstverlening zich kenmerkt door een inlevende, gastvrije en professionele beroepshouding. 24 ) Strategisch koersdocument Health Innovation Campus
Medewerkers maken met hun professionele kwaliteiten en motivatie het verschil voor de patiënt. MMC ziet het als haar taak om zowel jongere als oudere medewerkers aan te trekken en te behouden. Zij worden ook gestimuleerd om de nieuwe en innovatieve mogelijkheden zo goed mogelijk te benutten. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) KERNELEMENT 5: MMC ACADEMIE: WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK, ONDERWIJS EN OPLEIDING MMC wil excelleren in opleiden, innovatie en wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor is de MMC Academie opgericht. Dit is een integraal centrum voor opleiding en onderzoek. MMC Academie ontwikkelt in directe samenspraak met de zorggroepen leerlandschappen. Dat heeft inmiddels geleid tot herstructurering van de bedrijfs- en beroepsopleidingen en de opleidingsplanningen van de zorggroepen. De MMC Academie kent momenteel zeventien vervolgopleidingen: dertien daarvan zijn medisch, vier hebben een andere oriëntatie. De laatste categorie omvat klinische fysica, ziekenhuisfarmacie, klinische chemie en klinische psychologie. Deze zeventien vakgroepen worden met nog zeven vakgroepen aangevuld voor het geven van studentenonderwijs in de vorm van stages en coassistentschappen. Ook zijn er nauwe relaties met universiteiten. Er is een structurele en jarenlange samenwerking met TU/e (faculteiten Electrical Engineering en Industrial Design). Aan de Universiteit van Maastricht zijn vanuit MMC een bijzonder hoogleraar Interne Geneeskunde/Acute Geneeskunde en een gynaecoloog als hoogleraar Benigne Uteruspathologie aangesteld. De strategische samenwerking tussen MMC, Fontys Hogeschool en het Summa College is belangrijk voor een goede afstemming tussen personeelsbehoefte en opleidingsplanning. Huidige relaties en samenwerkingsverbanden: 0 MUMC+ (samenwerking en kennisuitwisseling kindergeneeskunde, oncologie en hoogleraarschap acute geneeskunde) 0 TU/e (Impulsprogramma) 0 Fontys (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) 0 Summa College (opleiding medewerkers, leerwerkplekken) KERNELEMENT 6. OMGEVING EN ICT MET MEDISCHE TECHNOLOGIE: HOOGWAARDIG, INNOVATIEF EN GASTVRIJ MMC wil een gastvrij, kwalitatief hoogwaardig en een vernieuwend klimaat tot stand brengen waarin patiënten, bezoekers, werknemers en keten- en andere partners zich prettig voelen en zo goed mogelijk worden ondersteund. Hieraan dragen de volgende onderdelen bij: 0 Ontwikkeling ICT en data-infrastructuur Kwalitatief hoogwaardige en op de toekomst gerichte informatie en communicatietechnologie zijn essentiële randvoorwaarden voor het functioneren van de zorg, de bedrijfsvoering en voor het faciliteren van opleiding, onderzoek en onderwijs. Het gebruik van ehealth, domotica, zorgdomein, het digitaal zorgdossier ( Mijn MMC ) en andere digitale informatie-uitwisseling neemt in hoog tempo toe. Tegelijkertijd worden ook meer eisen gesteld aan veiligheid van patiëntinformatie. Dit vormt een belangrijk aandachtspunt. Er is een technische infrastructuur nodig die past bij de ambities van MMC. Nog meer dan voorheen is ICT daarom nadrukkelijk een integraal onderdeel van de algemene strategie. Strategisch koersdocument Health Innovation Campus ( 25