Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept

Vergelijkbare documenten
BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT. Céline De Baere Crop specialist

Bladluizen. Floris van der Helm

Groene bladluizen overdragers van de virale vergelingsziekte

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei

Biologische bestrijding van bladluizen in paprika. Aphidoletes kan meer dan we denken.. Jeroen van Schelt. Koppert Biological Systems

Praktische ervaringen met eetbare bloemen

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018

Infoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen

Nieuwe ontwikkelingen in de biologische bestrijding van bladluis in paprika

Sluip- en bronswespen de parasitoïde wespen van bladluizen

Herkennen van plagen in potchrysant

Dosering (middel) per toepassing. Maximale dosering (middel) per toepassing

Verbeteren inzetbaarheid bladluisbestrijders in de ecoteelt van paprika. Chantal Bloemhard en Marc van Slooten

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 1)

Herkenning bladluizen in suikerbieten

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

Dosering* (middel) per. Maximale dosering (middel) per. teeltcyclus of per 12 maanden bladluis 1, 2, 3, 24, 26 0,75 L/ha 0,75 L/ha 4 per teeltcyclus

Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus of per 12 maanden 250 g/ha 250 g/ha 3 per. Dosering* middel per toepassing

905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst :04 Pagina 149

Dosering*(m iddel) per toepassing. Maximale dosering (middel) per toepassing

Dosering*(m iddel) per toepassing. Maximale dosering (middel) per toepassing

Studieavond Courgette

Dosering* (middel) per. Maximale dosering (middel) per. teeltcyclus of per 12 maanden bladluis 1, 2, 3, 24, 26 0,75 L/ha 0,75 L/ha 4 per teeltcyclus

Actara, WG en aanbevelingen, N W.7

Gevarenaanduidingen: Schadelijk bij inslikken. Zeer giftig voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen.

Calypso,12452 N W mei 2019

Actueel WG van het middel Sivanto Prime, N. 6 april 2018

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

De weg naar nieuwe erkenningen en/of verlengingen in de sierteelt

Insecticiden bieten 1François

Plenum. Wat doet Plenum?

Vrijheid in exporteren van appels en peren. Nieuw: Affirm

Akkerandenbeheer is één van de sleuteloplossingen in het gewasbeschermings- en mineralenbeleid

Voor een. gezonde groei. Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw

Wettelijk gebruiksvoorschrift

Stikstofdynamiek, productie en luisontwikkeling

VERDERA B 4 (Gliocladium catenulatum J1446)

Biologische bestrijding spintmijten in framboos

Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.

Invloed van licht op gewasgezondheid

Introductie Batavia. 7 juni 2018 World Horti Center, Naaldwijk

5 L. Insecticide. Voorbeeld

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

RE-ENTRY. Sector Tuinzaadbedrijven

BIJLAGE I bij het besluit d.d. 8 juli 2011 tot wijziging van de toelating van het middel Admire, toelatingnummer N (W13)

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint.

Pilot systeem-aanpak luis in paprika Resultaten IPM stappen

Eindrapportage gele rozeluis in de teelt van aardbei onder glas

Plaagbestrijding als teamsport

Batavia. Verpakking. Waarschuwing. SKU Verpakking maat Aantal dozen per pallet x 5 l x 1 l 60

Residunormen en MRL s 13/03/2017

BASISPRINCIPES VAN IPM

Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk

1 L. Insecticide GEVAAR UN 2902 NL S. Deze verpakking is bedrijfsafval, mits deze is schoongespoeld zoals wettelijk is voorgeschreven.

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM)

Op afroep spuiten met minerale olie tegen Y-virus in pootaardappelen

Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus

Maximaal aantal toepassingen per teeltcyclus

Dosering* middel per toepassing. Maximal e dosering per toepassi ng. Bladluis 2,5 0,5 L/ha 0,5 L/ha 2 per teeltcyclus

Bio. (s)maakt het verschil

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.

Gewasbijeenkomst Chrysant Glastuinbouw Nederland 2 mei 2019

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Batavia. Verpakking. Waarschuwing. SKU Verpakking maat Aantal dozen per pallet x 5 l 40. Minimum interval tussen toepassingen in dagen

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

Virus- en vectorbeheersing in de pootgoedteelt

Biologische bestrijding van bladluizen in vruchtgroenten onder glas

Trips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings

Dosering* middel per toepassing. Maximale dosering middel per toepassing

Gewasbescherming. Gebruiksaanwijzing voor de glastuinbouw

Geeft bodemziekten geen ruimte!

Preventie van bewaarziekten met. Nico Harteveld Manager Outdoor crops

Bijlage VMBO-GL en TL

Komkommerbontvirus en overdracht via insecten

De 8 principes van IPM in de praktijk

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

ScourrNc EN MoNrroRrNG

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

De residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt

TOMATEN, DAAR ZIJN WE GEK OP

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER

Bijlage VMBO-GL en TL

SPECIMEN PLENUM 50 WG 1 KG. Insecticide. Specialist tegen luizen

Ontwikkeling van een duurzaam product van Benin en Nederland

SPECIMEN PLENUM 50 WG 5 KG. Insecticide

Calypso. Verpakking. Waarschuwing. Verpakking maat Aantal dozen per pallet x 5 l. Maximale. Minimum Maximaal aantal dosering

5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017

Voorbeeld UN L NL B. Insecticide. Chargenummer: zie elders op de verpakking. is een geregistreerd handelsmerk van de Bayer Groep

Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid?

Buitengebruik rodenticiden verdwijnt! Integrated Pest Management. Rodenticiden. Integrated Pest Management. Samenwerking met partners in de keten

Transcriptie:

Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept Studiedag Klein- en Steenfruit Woensdag 19 februari 2013 Introductie Bladluizen: een van de voornaamste problemen in kleine fruiten teelt. Chemische behandelingen woorden steeds moeilijker (minder active stoffen, multiresistentie, toegelaten MRL s, gezondheid en milieu, gevraagd door consumenten) Biologisch en geïntegreerde bestrijding met sluipwespen. 1

Een Nieuw Concept Voordelen van het product: Geen ontwikkeling van resistentie mogelijk Geen wachttijd vóór de oogst Besparing op luizenmiddelen, vandaar minder residu s in IPM Gemakkelijke integratie met chemische gewasbescherming Veilig voor mensen, planten en het milieu Snelle en gemakkelijke toepassing BerryProtect - Fundamentals Praon volucre witte katoen aspect Aphelinus abdominalis zwart Ephedrus cerasicola Zwart met een witte streep Verborgen Aphidius colemani Aphidius ervi Aphidius matricariae Geel-bruin 2

BerryProtect - Fundamentals Aphis idaei Kleine frambozenluis Ericaphis fimbriata Blauwe bessenluis Macrosiphum euphorbiae Aardappeltopluis Amphorophora idaei Grote frambozenluis BerryProtect - Fundamentals Aphids/Parasitoids Aphidius Ervi Aphidius matricariae Praon volucre Aphidius colemani Aphelinus abdominalis Acyrtosiphon malvae ++ +++ Amphorophora idaei ++ +++ Aphis gossypii ++ + +++ Aphis idaei ++ ++ Aphis pomi x x Aphis schneideri + ++ Aphis spiraecola ++ ++ Cryptomyzus ribis x x Ericaphis fimbriata ++ ++ ++ Hyperomyzus lactucae ++ +++ ++ Macrosiphum euphorbiae +++ +++ +++ Myzus persicae + ++ ++ +++ ++ 3

BerryProtect - Fundamentals Aphids/Parasitoids Aphidius Ervi Aphidius matricariae Praon volucre Aphidius colemani Aphelinus abdominalis Acyrtosiphon malvae ++ +++ Amphorophora idaei ++ +++ Aphis gossypii ++ + +++ Aphis idaei ++ ++ Aphis pomi x x Aphis schneideri + ++ Aphis spiraecola ++ ++ Cryptomyzus ribis x x Ericaphis fimbriata ++ ++ ++ Hyperomyzus lactucae ++ +++ ++ Macrosiphum euphorbiae +++ +++ +++ Myzus persicae + ++ ++ +++ ++ BerryProtect - Fundamentals Mix van zes verschillende sluipwespen soorten (geen Ephedrus cerasicola) Voornaamste probleem in frambozen : Amphorophora idaei = virus vector (kan tot 70% verlies in hoogst leiden), zeer goed geparasiteerd door Praon volucre Voornaamste probleem in blauwe bessen : Ericaphis fimbriata (hoge resistentie tegen chemische gawasbeschermingen), zeer goede parasitisme door P. volucre. 4

BerryProtect - Fundamentals Mix van zes verschillende sluipwespen soorten klaar voor gebruik Snelle en gemakkelijke toepassing Een koker voor 200 m² Preventief gebruik voor bladluis controle Constant aanwezigheid van sluipwespen 1.Geïntegreerde voedingspunt 2.Verschillende levenscycli 3.Verschillende batches 4.Regelmatig inzetten 5

Geïntegreerde voedingspunt Directe acces aan de geïntegreerde voedingspunt => Fittere volwassenen met een langere levensduur en een hogere vruchtbaarheid. Uitkomen en levensduur Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 6

Uitkomen en levensduur Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 BerryProtect Een preventief product Bladluis populatie zonder controle Bladluis populatie met curatieve inzet Bladluis populatie met preventieve inzet Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen 7

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 8

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 9

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 10

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 11

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 12

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 13

Bladluis populatie zonder controle Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Bladluis populatie zonder controle Bladluis uitbreek Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 14

curative inzet Day 1 curative inzet Day 1 Day 2 15

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 16

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 17

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 18

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 19

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 20

curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 curative inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 21

curative inzet v Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Week 3 curative inzet v Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Week 3 22

curative inzet v v v Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Week 3 curative inzet Economische schade drempel bereikt!! v v Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Week 3 23

preventieve inzet Day 1 preventieve inzet Day 1 Day 2 24

preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 25

preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 26

preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 27

preventieve inzet Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 preventieve inzet Controle bereikt Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 28

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Aphidius colemani Katoenluis Aphis gossypii Aphidius matricariae Ephedrus cerasicola Aphidius ervi Aardappeltopluis Macrosiphum euphorbiae Praon volucre Aphelinus abdominalis Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 29

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 30

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 31

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 32

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 33

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Controle van katoenluis bereikt Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 34

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 35

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Week 3 36

Preventieve inzet met een mix van 6 sluipwespen Volledige controle bereikt Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5 Day 6 Day 7 Day 1 Day 2 Week 3 Voor welke productie systeem?? Volle grond in plastiek tunnel Volle grond in hoge tunnel Volle grond in plastiek tunnel Pot planten in verwarmde kas 37

Hoe mijn kokers inzetten?? Controleer de aanbevolen gebruik datum ('ten minste houdbaar tot') en de integriteit van de verzegeling Open het deksel (aan de Open here gemarkeerde zijde). Hang de clips op een horizontaal touw en plaats de koker. Plaats een koker per 200 m² teelt. Aandacht : Vermijd plaatsen waar druppels (condensatie, lekken...) vallen. De eerste volwassenen zullen verschijnen binnen de week. Ze zijn slechts korte tijd aanwezig op de kokers en vliegen snel weg op zoek naar bladluizen. De mummies verschijnen in bladluishaarden op 10 tot 15 dagen na de introductie. Ze zijn over het algemeen te vinden onder de bladeren en zijn zwart, bruin of wit. Hoe mijn kokers inzetten?? Vast distributie punt: Bescherming tegen mieren Bescherming tegen zonnestralen en opspattend water Plaats voor 3 kokers 38

Waar moet ik mijn kokers plaatsen?? 9m Totale oppervlakte: 9 m x 75m = 675m² => 600m² => 3 FresaProtect Waar moet ik mijn kokers plaatsen?? 27m Totale oppervlakte: 27 m x 27m = 729m² => 800m² => 4 FresaProtect 39

Organisatie van het Field follow-up Tekens van controle van de bladluizen 1. Observatie van een schoongemaakte haard 2. Mummies in een haard 3. Observatie van volwassen sluipwespen rond een haard of in de teelt 4. Haarden verdwijnen 5. Observatie van geparasiteerde bladluizen in een haard 6. Geen uitbreiding van de haarden 7. Geen ontwikkeling van nieuwe kolonies Field observations Compatibiliteit met chemische producten: 1. Zeker zijn dat alle actieve stoffen compatibel zijn met biologische berstijding 2. Respect van de persistentie van de actieve stof voor nieuwe inzet 40

BerryProtect Voordelen Geen identificatie van bladluizen nodig EEN bladluis gecontroleerd door MEERDERE sluipwespen soorten Snelle en gemakkelijke toepassing Beste voor IPM beginners. BerryProtect Conclusie Een mix van sluipwespen die alle vaak gevonden bladluizen in een specifiek gewas controleert en is een levensvatbaar en economisch alternatief voor chemische bestrijdingsmiddelen Dit concept, in combinatie met een eenvoudige applicatie-systeem, heeft het vertrouwen van de telers en boeren die betrokken zijn bij proeven of het gebruik van BerryProtect voor hun commerciële culturen. 41

Hartelijk dank voor uw aandacht! 42