Tussentijdse evaluatie pilot taalklas schooljaar 2013-2014 Start taalklas In oktober 2013 is de gemeente Asten in samenwerking met het schoolbestuur van stichting PRODAS gestart met een pilot taalklas voor het schooljaar 2013-2014. Afspraak was dat er in het eerste kwartaal van 2014 een tussentijdse evaluatie zou plaatsvinden. Deze tussentijdse evaluatie heeft plaatsgevonden op 25 maart 2014 1. Onderstaand treft u de bevindingen aan van de tussentijdse evaluatie van de pilot taalklas schooljaar 2013-2014. Huisvesting taalklas De taalklas is gehuisvest in een klaslokaal op basisschool Het Lover. Voor deze locatie is gekozen omdat op basisschool Het Lover de meeste leerlingen zitten die in aanmerking komen voor de taalklas. Werkwijze taalklas De taalklas biedt taalonderwijs aan in deeltijdvorm. De leerlingen krijgen 8 uur in de week extra les in de Nederlandse taal. Zij verlaten daarvoor de reguliere klas. De overige uren volgen de leerlingen onderwijs in de reguliere klas. Er is geen sprake van verlenging van onderwijstijd. De leerlingen gaan op dinsdagochtend en donderdagochtend naar de taalklas. De taalklas heeft ruimte voor 15 leerlingen. 2 Plaatsen zijn gereserveerd voor nieuwkomers (leerlingen korter dan 1 jaar in Nederland) en 2 plaatsen voor instromers. De taalklas is bedoeld voor NT2-leerlingen uit Asten. Dit zijn leerlingen die de Nederlandse taal niet als moedertaal hebben. Als voorwaarden zijn gesteld dat alleen leerlingen in aanmerking komen voor de taalklas als zij een taalachterstand hebben als gevolg van een cultuurprobleem, de taalachterstand minimaal 1,5 jaar is en de leerlingen in groep 3, 4, of 5 zitten. Een taalachterstand van 1 jaar kan in het reguliere onderwijs nog worden ingehaald. Op 25 maart 2014 bezochten 11 leerlingen de taalklas. 1 De werkgroep taalontwikkeling heeft de evaluatie uitgevoerd. In de werkgroep zijn vertegenwoordigd: de directeur van basisschool Het Lover, de directeur van basisschool De Horizon, beleidsmedewerker van PRODAS en beleidsmedewerker van de gemeente. 1
De 11 leerlingen die deelnemen aan de taalklas hebben allemaal een taalachterstand als gevolg van een cultuurprobleem. Er is geen sprake van een intelligentie- of leerprobleem. De norm van minimaal een achterstand van 1,5 jaar is bijgesteld naar een taalachterstand van 12 maanden of meer, omdat er anders een gat is van 6 maanden (van 1 jaar naar 1,5 jaar). Alle 11 leerlingen hebben een taalachterstand van 12 maanden of meer. Omdat niet alle plekken werden bezet, zijn 4 plekken opgevuld met leerlingen uit groep 2. Dit zijn nog kleuters en kleuters zijn erg talig. Hun taalachterstand kan in een taalklas snel worden weggewerkt. De 11 leerlingen zijn afkomstig van de volgende basisscholen: Basisschool Aantal leerlingen Deken van Hout 3 Bonifatius 1 Het Lover 7 Totaal 11 De leerlingen die afkomstig zijn van de basisscholen Deken van Hout en Bonifatius staan ook ingeschreven op deze scholen. De 11 leerlingen zijn afkomstig uit groep: Aantal leerlingen Groep 4 leerlingen 2 4 leerlingen 3 3 leerlingen 5 Als er nog meer leerlingen van andere basisscholen worden aangemeld voor de taalklas, dan zullen leerlingen van Het Lover die nu in de taalklas zitten voor deze leerlingen plaats maken, zodat een evenredige verdeling over de scholen ontstaat. De taalklas is ook toegankelijk voor leerlingen van de openbare basisscholen in Asten. Nu in Asten een taalvoorziening is gerealiseerd, gaan er geen leerlingen meer vanuit Asten naar de Mozaïek in Helmond. 2
Via het lokaal beraad 2 zijn alle basisscholen verschillende keren geïnformeerd over het bestaan van de taalklas. Voor de basisscholen is een informatiefolder opgesteld (zie bijlage I). Deze folder is uitgedeeld aan de scholen. Voor deelname aan de taalklas is vooraf toestemming gevraagd aan de ouders. Alle ouders hebben daarvoor een formulier ondertekend (zie bijlage II). Ook hebben de ouders een folder met informatie over de taalklas ontvangen (zie bijlage III). De ouders brengen de kinderen zelf naar school. Er kan geen gebruik worden gemaakt van leerlingenvervoer. Alle 11 leerlingen zijn, voordat zij zijn gestart in de taalklas, getoetst. Bij alle 11 leerlingen is de TAK-toets (Taaltoets Alle Kinderen) en de Cito-toets afgenomen. Deze twee toetsen vormden samen de nulmeting. Op basis van de TAK-toets en de Cito-toets zijn per leerling de knelpunten geanalyseerd en is de mate van taalachterstand vastgesteld. Dit heeft geresulteerd in een ontwikkelingsperspectief per leerling. Vervolgens is per leerling een handelingsplan met doelen opgesteld. Bij 10 leerlingen is begin februari 2014 de Cito-toets midden afgenomen. De resultaten staan vermeld bij het kopje Resultaten leerlingen. De resultaten laten de mate van taalachterstand op dat moment zien. In juni 2014 wordt bij deze leerlingen de Cito-toets eind afgenomen. De Cito-toets wordt afgenomen in de reguliere klas. Bij leerlingen die rechtstreeks uit het buitenland komen zal alleen op basis van de TAK-toets een ontwikkelingsperspectief worden opgesteld. Het heeft geen zin om bij deze leerlingen al een Cito-toets af te nemen. De taalklas heeft twee vaste leerkrachten. Zij verzorgen het taalonderwijs in de taalklas. De leerkrachten zijn in het bezit van een PABO-diploma aangevuld met de NT2 basiscursus. In eerste instantie was het de bedoeling om een docent opleiding NT2 te werven. De opleiding NT2 docent is een universitaire opleiding of een post HBO-opleiding. Het probleem in de praktijk is dat deze docenten veelal niet beschikken over een PABO-diploma. En een PABO-diploma is vereist om les te kunnen geven in het basisonderwijs. Volgens de Inspectie van het Onderwijs voldoet een PABO-diploma om les te kunnen geven aan leerlingen met een taalachterstand, zeker als dit is aangevuld met de NT2-basiscursus. Als de taalklas in het schooljaar 2014-2015 wordt voortgezet dan zal niet meer gewerkt worden met twee leerkrachten, maar met 1 leerkracht en een 2 Het lokaal beraad is het directeurenoverleg van de basisscholen in Asten. 3
onderwijsassistent. De leerkracht is in dienst van PRODAS en is in het bezit van een PABO-diploma aangevuld met de NT2-basiscursus. Om de kwaliteit extra te kunnen waarborgen zal de leerkracht vanuit PRODAS de post HBO-NT2 opleiding gaan volgen. De leerkracht verbindt zich voor een paar jaar aan de taalklas om de continuïteit te waarborgen. Er wordt ervaringsgericht gewerkt, waarbij gebruik wordt gemaakt van VVE thema s van het programma Piramide en bronnenboeken taal. Daarnaast is het werkelijk ervaren belangrijk. Door het brengen van bijv. een bezoek aan de apotheek of supermarkt wordt de werkelijkheid dichtbij het kind gebracht. Ook wordt veel gebruik gemaakt van het digitale schoolbord. Ervaringen leerkrachten, leerlingen en ouders Aan leerkrachten, leerlingen en ouders is gevraagd naar hun ervaringen met de taalklas. De reacties zijn bijgevoegd. Onderstaand een korte impressie van de reacties van de leerkrachten van de reguliere klas en de taalklas. Leerkrachten reguliere klas De leerkrachten vinden de taalklas een goed initiatief. Kinderen zijn op een andere manier en intensief met taal bezig. Verbeterpunten zijn: Goede communicatie tussen de leerkrachten van de taalklas en de reguliere klas; Afstemming taalklas en reguliere klas. De leerlingen missen de lesstof van de reguliere klas. Leerkrachten taalklas In het begin was het zoeken op welke manier het beste gewerkt kon worden. Dit krijgt steeds meer vorm. Het werken vanuit doelen en thema s gaat goed. Verbeterpunten zijn: De ouderbetrokkenheid vraagt nog aandacht; Afstemming en communicatie leerkrachten taalklas en reguliere klas; Afstemmen van activiteiten die zowel voor jonge leerlingen als oudere leerlingen geschikt en aantrekkelijk zijn. 4
Resultaten leerlingen Leeftijd leerling Taalachterstand bij 0-Meting Taalachterstand bij Cito-toets midden Afgenomen oktober en Afgenomen februari november 2013 2014 5 jaar 12 maanden 5 maanden 7 jaar 12 maanden 12 maanden 9 jaar 26 maanden 23 maanden 8 jaar 12 maanden 12 maanden 8 jaar 16 maanden 13 maanden 7 jaar 19 maanden 17 maanden 6 jaar 12 maanden 11 maanden 5 jaar 13 maanden 12 maanden 5 jaar 12 maanden 12 maanden 9 jaar 21 maanden 21 maanden 5 jaar 15 maanden -- Opgemerkt wordt dat de periode van de 0-meting tot aan Cito-toets midden te kort is om realistisch te meten. De leerlingen zitten pas 2 tot 4 maanden in de taalklas. Het resultaat is eigenlijk pas goed te meten bij de Cito-toets eind. Deze wordt in juni 2014 afgenomen. De uitslag van de Cito-toets eind volgt later. 5
Financiën De gemeente Asten heeft voor de pilot taalklas schooljaar 2013-2014 een eenmalige subsidie toegekend van 24.000,=. Dit bedrag is in twee voorschotten uitbetaald ten laste van het budget specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid. Voor het schooljaar 2013-2014 is door Stichting PRODAS de volgende begroting opgesteld. Schoolbestuur Gemeente Organisatie taalklas 5.000 Inhoudelijke ondersteuning + toetsing 8.000 Scholing leerkracht 5.000 Huur lokaal (1ste jaar betaald door PRODAS) Leerkracht (2) 8 lesgebonden uren per week (november 2013 t/m juli 2014) 24.000 Kosten thuisbegeleiding 5.000 Overleg leerkrachten reguliere groepen 7.800 Totaal 30.800 24.000 Nieuwe leerlingen na 25 maart jl. Na 25 maart 2014 zijn 3 Syrische leerlingen en 1 Poolse leerling, die korter dan 1 jaar in Nederland zijn, ingestroomd in de taalklas. De 3 Syrische leerlingen zijn door ONIS Welzijnsdiensten toegeleid naar de taalklas. Deze leerlingen staan ingeschreven op basisschool Het Lover. Dit betekent dat de school een beroep kan doen op de Regeling bekostiging korter dan 1 jaar in NL 2013-2014. Scholen met ten minste vier vreemdelingen die korter dan één jaar in Nederland zijn kunnen op grond van de regeling bekostiging personeel voor de eerste opvang van deze kinderen, een aanvullende financiële vergoeding krijgen. De specifieke onderwijsbehoefte van de nieuwkomers verschilt sterk van de leerlingen in het reguliere onderwijs waardoor ook het onderwijsaanbod afwijkt. Het werken met nieuwkomers vereist dat leerkrachten bepaalde competenties sterker moeten bezitten. Het arrangement taalklas wat juist een goed arrangement is voor leerlingen die geen tot nauwelijks Nederlands spreken, vraagt meer kennis van een leerkracht van andere culturen, vaardigheden zoals non-verbaal communiceren, en flexibel omgaan met andere culturen. Dit niet alleen voor de relatie die de leerkrachten aangaan en onderhouden met de leerlingen maar ook voor de relatie tussen leerkrachten en de ouders van 6
leerlingen. De samenstelling van de leerlingen in de taalklas kan op willekeurige momenten in een schooljaar wijzigen doordat er nieuwe leerlingen komen zonder enige kennis van het Nederlands, doordat leerlingen terug kunnen naar hun eigen basisschool waardoor een andere leerling geplaatst kan worden met een achterstand in de Nederlandse taal. Dit vraagt organisatorisch meer van de leerkracht. Zij moeten groepsindelingen kunnen maken rekening houdend met relevante intakegegevens en/of vorderingen van de leerlingen en de organisatorische randvoorwaarden van de school. Daarnaast moeten zij ook toetsen en observatie-instrumenten kunnen selecteren, inzetten en interpreteren om behaalde doelen te evalueren en de taalvaardigheid van (individuele) leerlingen te bepalen. De leerkrachten moeten flexibel om kunnen gaan met planningen, lesvoorbereidingen en groepsindelingen. In het najaar start daarom de leerkracht met een post HBO-NT2 opleiding waar deze zaken uitvoerig besproken worden. Aantal leerlingen per juni 2014 Totaal aantal leerlingen in de taalklas per juni 2014: Basisschool Aantal leerlingen Deken van Hout 3 Bonifatius 2 Het Lover 9 Totaal 14 Er is gestart met 11 leerlingen en in mei zijn er 4 leerlingen bijgekomen. Onlangs is er 1 kind verhuisd en 1 kind is teruggegaan naar de reguliere groep op het Lover. Dit is volgens afspraak: zolang er niet genoeg kinderen zijn, kan de taalklas worden aangevuld met leerlingen van Het Lover. Omdat er nieuwe leerlingen bij zijn gekomen die geen Nederlands spreken, is er 1 leerling terug gegaan naar de eigen groep. Zonder de verhuizing zouden er 2 leerlingen uit de taalklas zijn gegaan. Sinds 4 juni heeft een Somalisch gezin zich ingeschreven op Het Lover. Daarmee komt het totaal op 14 leerlingen. 7
Lokale educatieve agenda (LEA) Op 12 juni en 4 september jl. is de tussentijdse evaluatie besproken in de stuurgroep LEA. De leden van de stuurgroep concludeerden dat het de ambitie is om met een specifieke voorziening als de taalklas de taalachterstand te verminderen of weg te werken. Uit de resultaten moet blijken of de specifieke voorziening effectief is. De meting van februari 2014 laat dit nu nog niet zien, daarvoor is de taalklas nog tekort bezig. Uit de resultaten (februari 2014) komt naar voren dat de taalachterstand niet of nauwelijks is ingelopen. Op het moment van evaluatie (25 maart 2014) is het rendement onvoldoende in verhouding tot de middelen die er worden ingestoken. Voor een goede analyse van de effectiviteit van de taalklas zou de taalklas minstens een jaar operationeel moeten zijn. De taalklas was op het moment van de evaluatie (maart 2014) nog maar 4 maanden bezig. In de stuurgroep LEA is afgesproken om de pilot taalklas voor 1 schooljaar te verlengen. De gemeente en PRODAS stellen hiervoor de benodigde middelen beschikbaar. De gemeente stelt wederom een subsidie beschikbaar van 24.000 ten laste van het budget specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid. De eindevaluatie zal plaatsvinden in maart 2015. Ook zullen dan de scholen die geen gebruik maken van de taalklas bij de evaluatie worden betrokken. Op basis van de eindevaluatie wordt een besluit genomen over de toekomst van de taalklas. 8