Met de fiets door de stad Conferentie Jong in de stad 6 maart 2013 Mechelen
Programma ophalen van de fietsen korte fietstocht zoomsessie: wat valt op? aandachtspunten voor duurzame mobiliteit gericht op jongeren
Zoomsessie: wat valt op?
Kernaspecten Mechelse mobiliteit Als eerste zone 30 in volledige binnenstad Te voet: beperkte afstanden in kerngebied Fiets: al bij al beperkte afstanden met periferie Trein: twee stations Mechelen en Nekkerspoel Bus: acht stadslijnen, verschillende streeklijnen Tram: geen meer, vroeger wel Auto: autoluwe binnenstad recente jaren, maar - de buiten stad kent vele hotspots voor jongeren - de binnenstad heeft soms last van hangauto s Water: wandelpad, groenfunctie en recreatie Typisch voor Mechelen, maar vele vergelijkbare kenmerken voor andere (centrum)steden
Hot spots: hier én bij u!
Vertrouwde jongerenbestemmingen Scholen hangauto s en hangjongeren Vrije tijd Openbare ruimte
Jongeren en mobiliteit: de hete patat? (Waar) zit dit (bij jullie) in de beleidsplannen? Participatie Duurzame ontwikkeling Groen Speelweefsel Jeugdlokalen Publieke ruimte Mobiliteit is een middel Plekken, maar ook ontwikkeling Zich auto-noom verplaatsen Beperk de straat niet tot verkeersruimte. De straat moet even goed een verblijfs-, speel- en ontmoetingsruimte kunnen zijn!
Vlaams jeugdbeleid
Provinciaal jeugdbeleid
Lokaal jeugdbeleid
Andere sectoren
Duurzame mobiliteit in de stad Je bent jong, je wil een eigen plek hebben, je wil er geraken, liefst veilig, als het even kan ook duurzaam?
6-12j 2% 1% 5% 18 % 54 % 20 % 13-17j 4% 4% 12% 11% 37% 32% Te voet Fiets Auto Bus Trein Ander Cijfers auto als hoofdvervoermiddel is bijzonder dominant bij -18j; een groep die zelf niet kan rijden jongeren fietsen 3x meer dan andere groepen de fiets is niet onveilig 12-17j: fietsrisico ~ alg. verkeersrisico 18-24j: fietsrisico < alg. verkeersrisico
Context Jongeren hebben enorme ervaringsdeskundigheid. Jongeren nemen actief deel aan het verkeer en de publieke ruimte, en dit op hun eigen(wijze) manier. Zich verplaatsen is voor kinderen en jongeren een fundamenteel recht dat positieve aandacht verdient. Zit dit in uw (stedelijk) beleid? Zo ja waar?
Aandachtspunten voor het beleid: Waarom? vervoersautonomie van jongeren stimuleren Wie? gedeelde verantwoordelijkheid aankaarten Hoe? werk maken van jeugdvriendelijk mobiliteitsbeleid
Vervoersautonomie stimuleren regelmatig bewegen: gunstige motorische ontwikkeling gunstige invloed op gezondheid/fysieke conditie betere motorische vaardigheden: verminderde kwetsbaarheid in het verkeer jongeren: per fiets en te voet verplaatsen ligt voor de hand vervoerswijzen die het snelst in aanmerking komen voor de niet-begeleide verplaatsing binnen de actieradius van kinderen en jongeren ontwikkeling van de sociale identiteit!
Recht op mobiliteit zorgt ervoor jongeren andere rechten kunnen waarmaken. Autonome mobiliteit of verplaatsingsautonomie wordt vaak gezien als onbegeleide mobiliteit. Autonome mobiliteit betekent greep hebben op de verplaatsing: eigen keuzes kunnen maken over het al dan niet begeleide karakter van de mobiliteit en de bestemming. Dus: route, tijdstip en het vervoermiddel. Maar ook: kwaliteit van de verplaatsing bepalen, zoals het gezelschap, het veranderen van bestemming, een tussenstop Zit dit in uw (stedelijk) beleid? Zo ja waar?
Fietsen/Vervoersautonomie stimuleren 1. Breng je hot spots in beeld en maak een stand van zaken, 2. Wat moet je veranderen, wat wil je veranderen? 3. Stel een actieplan op samen met de actoren en sectoren,
Gedeelde verantwoordelijkheid Beseffen dat zij niet zomaar een veilige plaats in het verkeer hebben. Heel bewust van de risico s en ervaren ze als hinderlijk en stresserend. Omgaan met die risico s is voor hen niet altijd makkelijk, tot zonder meer levensgevaarlijk. Deelaspecten voor beleid Inplanting van locaties Organisatie van het verkeer en verkeersinfrastructuur. Onaangepast gedrag van chauffeurs van gemotoriseerde voertuigen. Ook het gedrag van kinderen én jongeren. Zit dit in uw (stedelijk) beleid? Zo ja waar?
Gedeelde verantwoordelijkheid 1. Tussen sectoren (beleid) en verkeersdeelnemers (gedrag) 2. Breek in op het ruimte/mobiliteitsbeleid van je gemeente 3. De anderen? Laat niet na in eigen boezem te kijken
Jeugdvriendelijk mobiliteitsbeleid of mobiliteitsaandachtig jeugdbeleid? Beleid vaak te eenzijdig op veiligheid. Aantrekkelijkheid van de wegen en publieke ruimtes is niet minder belangrijk. Combinatie verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Jong = vanzelfsprekend milieuvriendelijk? Achterbankgeneratie, obese kinderen, leren fietsen. Noodzaak actief en milieuvriendelijk verplaatsen stimuleren, zeker wanneer andere opties opduiken. Middelen en focus niet louter op veiligheid binnen de vervoermodi, noch alleen functioneel verkeer, noch op rijbewijs als een einddoel. Netwerkdenken, speelweefsel, inrichting openbare ruimte, jeugdlokalen en jeugdlocaties
Hoe? Vertrekken met de ingesteldheid dat jongeren echt een stem hebben in de beleidsvormgeving. Kwaliteitsvol werken grondige analyse van de situatie vervolgens doelstellingen vooropstelt en gerichte acties grondige evaluatie mogelijks een bijsturing circulair proces met welk vervoermiddel verplaatsen wij ons? hoe gedragen wij ons in het verkeer?
Participatie niet vanachter de bureau kinderen en jongeren betrekken alle aspecten of projecten? een plek in het proces! belangen afstemmen Op maat werken dé mobiliteit van kinderen en jongeren bestaat niet factoren: woonomgeving, etniciteit, leeftijd, geslacht lokaal en op maat werken maar vanuit éénzelfde participatieve visie
Voorbeeld participatieproject Groep 1 Top Tien: 1.Zitbanken 2.Vuilbakken 3.Gras 4.Frietkraam 5.Bomen 6.Picknickplaatsen 7.Drinkkraantjes 8.Fietsenrekken 9.Water 10.Straatverlichting Groep 2 Top Tien: 1.Zebrapaden 2.Parkeerplaatsen fiets & auto 3.Verkeerslichten met geluid 4.Routes voor mensen met handicap 5.Vuilbakken 6.Afrastering 7.Veiligheidspalen Beperk de straat niet tot 8.Fietspaden verkeersruimte. 9.Overdekte De bushaltes straat moet even goed een 10.Zitbanken verblijfs-, speel- en ontmoetingsruimte kunnen zijn!
Jeugdvriendelijk mobiliteitsbeleid 1. Blijf op de nagel hameren: uw project belangt ons ook! 2. Integrale visie en aanpak 3. Geen eilandcultuur
Slotgedachte (zijn we de fiets nu niet vergeten?) Uiteraard gaat het over Infrastructuur en technologie Educatie en sensibilisering Handhaving
Maar jongerenmobiliteit/publieke ruimte is er een die niet alléén jongere vriendelijk is (design for all) die doet ontmoeten zonder moéten die een plek is om te verkeren die autonome duurzame mobiliteit stimuleert (of minstens vrijwaart) Kern: blijf vanuit uw standpunt hameren op netwerken/weefsel voor voetgangers en fietsers (inclusief de route) zelf! waarbij hot spots extra aandacht krijgen (het doel) geef via participatie ruimte aan ideeën van jongeren vanuit sport, cultuur, milieu en ruimtelijke ordening (wat? mobiliteit is het hoe?) vraag mede een engagement van jeugdorganisaties, jeugdlocaties breek in op het mobiliteitsbeleid van je gemeente (duurzaam is veilig, veilig is niet noodzakelijk duurzaam)
Mobiel 21 Raf Canters Projectleider Educatie en Beleid raf.canters@mobiel21.be info@mobiel21.be www.mobiel21.be schrijf in op onze digitale nieuwsbrief, volg ons op facebook Beweegt - Projecten en campagnes - Educatieve activiteiten Onderzoekt - Doelgericht onderzoek - Evaluaties - Kwaliteitszorgsystemen Informeert - Publicaties en downloads - Informatiecentrum - Sociale media - Nieuwsbrief - Inzichten en Dossiers