VELE HANDEN In kader van CVA Chinette Verhagen, Physician Assistant neurologie Informatiebijeenkomst 14-12-2010 aan wijkverpleegkundige betrokken bij CVA patiënten.
Inhoud presentatie Wat is CVA Verschillende fasen CVA Acute fase: trombolyse Secundaire preventie Revalidatie fase Algemene zorgaspecten CVA nazorg Conclusie: Vele Handen
CVA Wat is een CVA (beroerte)? Beroerte = cerebro vasculaire accident (CVA) = stroke = aandoening door een probleem in de bloedvaten van de hersenen. Twee vormen: - herseninfarct (80%) - hersenbloeding (20%) Incidentie: ± 41.000/jaar (1e beroerte) Prevalentie: ± 200.000
Beroerte:infarct Afsluiting van een bloedvat (slagader) in de hersenen door een stolsel. Gevolg: zuurstofgebrek. Gevolg zuurstofgebrek: afsterven hersenweefsel
Wat is een hersenbloeding? Bloeding doordat een zwakke plek in een vat openbarst. Op dit moment nog geen medicijn voor. Trombolyse zou bloeding verergeren.
Voorbeeld van een CT-scan CT na 19 uur Re Li Man, 70 jaar Linkszijdig verlamd Op CT-scan groot herseninfarct rechts
Verschillende fasen De acute fase: snelle herkenning van een beroerte, adequate diagnostiek en tijdige behandeling. Secundaire preventie De revalidatiefase: stimuleren van activiteit, beperken van de gevolgen van een beroerte en voorkómen van complicaties. De revalidatiefase start bij opname. Algemene zorgaspecten: neuropsychologische gevolgen, organisatie chronische zorg, ondersteuning patiënten en mantelzorgers. Organisatie en financiering: ketenzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning, implementatie van de richtlijn.
Acute fase Herken een beroerte bel direct! U kunt zélf een beroerte herkennen. Vertoont de persoon één of meer symptomen, dan heeft hij of zij waarschijnlijk een beroerte. Bel direct 112 want tijdverlies is hersenverlies! Mond: Let op of de mond scheef staat en een mondhoek naar beneden hangt. Arm: Let op of een arm (of been) verlamd is. Spreken: Let op of de persoon onduidelijk spreekt of niet uit zijn woorden komt. Tijd: Stel vast hoe laat de klachten bij de persoon zijn begonnen. Dit is van belang voor de behandeling. Bel direct 112
Adequate diagnostiek Acute fase Laboratorium: Glucose, stollingsonderzoek Beeldvorming: CT of MRI van de hersenen ECG (incl ritmebewaking) Neuroduplex Tijdige behandeling met trombolyse (i.v / i.a) Criteria inclusie/exclusie: tijdstip ontstaan klachten Recent CVA/schedeltrauma / GI bloeding / UWbloeding / ernst beroerte / snel spontaan herstel / hoge rr / gluc / INR 1,5
Acute fase: Trombolyse Binnen 4,5 uur stolseloplosser (trombolyse) > oplossing stolsel > herstel bloedtoevoer getroffen deel > zuurstof naar hersenen > schade beperkt > mogelijk compleet herstel
Secundaire preventie Preventieve medicatie: Ascal, persantin, cholesterolverlager, bloeddrukverlager Carotisoperatie n.a.v. neuroduplex Leefgewoonte Roken, overmatig alcohol, te weinig lichaamsbeweging, overgewicht
Revalidatie fase Start bij opname in acute fase Stimuleren van activiteit Beperken vd gevolgen: Betere loopvaardigheid ADL zelfstandigheid Istrumentele ADL vaardigheden Afasietherapie (0-3 mnd na ontstaan) succes verhoogd Voorkomen complicaties: Slikscreening: t.v.v. Aspiratiepneumonie Contracturen, schouderproblematiek etc Algemene; decubitus, delier, uwi, trombose
Algemene zorgaspecten Zorg in thuissituatie Informatie/voorlichting Overbelasting mantelzorger Neuropsychologische gevolgen: cognitieve, emotionele en gedragsmatige (tot vele jaren na beroerte) Vermoeidheid en depressie: juist bij terugkeer in thuissituatie op voorgrond treden Voorbereiden op autonoom leven na ontslag MULTIDISCIPLINAIR TEAM
CVA NAZORG Controle afspraak neurologie: neuroloog of PA Aandachtspunten: informatie over CVA en gevolgen / medicatie / secundaire preventie (i.c.m. Vaatrisicopoli) Problemen: aanvullend onderzoek / hulpverleners inschakelen (soms herhaling)
Neuroloog: stellen diagnose Betrokken hulpverleners PA: samen met neuroloog verantwoordelijk medische coördinatie Neurologieverpleegkundigen: gedurende gehele intramurale traject betrokken 24 uur per dag Paramedici; fysiotherapeut / logopediste / ergotherapeut: vanaf opname Neuropsycholoog: tijdens opname (ziekenhuis/revalidatiesetting) maar ook poliklinisch om neuropsychologische gevolgen te begeleiden Transferverpleegkundige: nazorgtraject Revalidatie-arts: revalidatietraject te coördineren Wijkverpleegkundige CVA: coördinatie van zorg in thuissituatie Huisarts: vanaf moment dat patiënt weer thuis is, medische coördinator. Niet vergeten de MANTELZORGERS