Evaluatie Hondenbeleid Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Evaluatie maatregelenpakket... 2 2.1. Eigen verantwoordelijkheid, aanspreken/communicatie... 2 2.2. Opruimplicht instellen in de hele gemeente, m.u.v. uitrenvelden... 3 2.3. Hondenkaart actualiseren samen met de inwoners van Nieuwegein... 4 2.4. Schoonmaken van speelvelden en uitrenvelden... 5 2.5. Extra handhaving speelvelden... 6 2.6. Extra afvalbakken en poepzakjes uitdelen... 7 3. Voorstel voor vervolg... 8 4. Communicatie/inspraak... 9 Bijlage: Onderzoek Inwonerspanel Hondenpoepbeleid... 10 1. Inleiding Het huidige hondenbeleid is in januari 2010 vastgesteld. Samengevat houdt het hondenbeleid in dat honden aangelijnd moeten zijn op de openbare weg of openbaar terrein. Er zijn twee uitzonderingen: gebieden waar de honden los mogen lopen en gebieden waar het verboden is voor honden. Deze gebieden zijn aangewezen op de Hondenkaart. Verder geldt een opruimplicht voor de hondenpoep in heel Nieuwegein, met uitzondering van de losloopgebieden. In de eerste helft van 2011 is de Hondenkaart in detail bekeken met de wijknetwerken en platforms (verder: wijkplatforms). Alle opmerkingen zijn verwerkt op de Hondenkaart, die op 14 juni is vastgesteld door B&W (2011/9650). Tegelijk is een pakket van zes maatregelen vastgesteld om de overlast van hondenpoep te beperken. De Hondenkaart en de maatregelen zijn door middel van een voorlichtingscampagne onder de aandacht van de inwoners van Nieuwegein gebracht. De nieuwe hondenkaart is huis aan huis verspreid en er is, samen met de wijkplatforms, een hondenfestijn georganiseerd in Park Oudegein. In deze evaluatie gaan we na wat het resultaat is van het nieuwe beleid en doen een voorstel voor wijziging van sommige onderdelen. 1
2. Evaluatie maatregelenpakket Hondenpoep staat hoog in de ergernissen top 10. Om de overlast te beperken heeft het college een pakket van zes maatregelen vastgesteld. In deze evaluatie gaan we per maatregel na wat er is uitgevoerd en wat de bevindingen tot nu toe zijn. Hiervoor is navraag gedaan bij de wijkmanagers, wijkplatforms, Stadstoezicht en de afdelingen Beheer en Communicatie. Daarnaast is de vragenlijst die voorafgaande aan het nieuwe hondenbeleid aan het inwonerspanel is voorgelegd, in iets gewijzigde vorm, opnieuw aan hen voorgelegd. De uitkomsten van beide vragenlijsten vindt u in de bijlage, in de tekst hieronder worden kortheidshalve alleen de conclusies weergegeven. Aan het inwonerspanel is gevraagd of hondenpoep voorkomt in plantsoen, op stoep/straat en op speelplaatsen. In de antwoorden op deze drie vragen is een verschuiving zichtbaar van komt vaak voor naar komt soms voor. Er is ook gevraagd in welke mate de panelleden hier last van hebben. Ook daar is een verschuiving van veel last naar niet veel/niet weinig last. Hieruit kunnen we concluderen dat de hoeveelheid hondenpoep in de wijk lijkt te zijn afgenomen, maar dat mate van overlast nog steeds aanzienlijk is. Aan de andere kant vindt het panel desgevraagd dat de overlast gelijk is gebleven met vorig jaar. 2.1. Eigen verantwoordelijkheid, aanspreken/communicatie Eigen verantwoordelijkheid Aan de inwoners is gevraagd of zij zich verantwoordelijk voelen voor het opruimen. In 2011 (voor het nieuwe beleid) voelde men zich vooral verantwoordelijk voor de hondenpoep op plekken waar mensen lopen (73%). Nu voelt 57% zich altijd verantwoordelijk en nog 40% alleen waar mensen lopen. Van de hondenbezitters ruimt ook 68% het (bijna) altijd op. Verder is een reactie gevraagd op de stelling Ik zie dat (andere) hondenbezitters de poep van hun hond opruimen. Van de hondenbezitters is 35% het (zeer) met de stelling eens, van de niethondenbezitters 23%. Uit een terugkoppeling van de wijkmanagers blijkt dat vooral niet-hondenbezitters zich aan de overlast ergeren. De hondenbezitters gedragen zich desgevraagd volgens de regels. De indruk bestaat dat alle hondenbezitters de regels onzin vinden, want hun eigen hond is goed opgevoed en loopt ook zonder lijn keurig mee. En zij ruimen altijd alles netjes op! Op het moment dat hondenbezitters zich niet aan de regels houden zijn de mogelijkheden om hier als gemeente iets tegen te doen beperkt. De kans op heterdaad door een handhaver is gering. Van de klachten t.a.v. honden die via de Meldingen Openbare Ruimte (verder: MOR) binnenkomen bestaat de helft uit verzoeken om handhaving en nog eens 13% uit verzoeken om hondenpoep op te ruimen. In het jaar voorafgaand aan het nieuwe beleid was dat resp. 36% en 5%. Alle wijkplatforms zijn vóór invoering van de regel dat een inwoner die een hond uit laat een opruimmiddel bij zich moet hebben. Aanspreken De handhavers spreken hondenbezitters aan in de reguliere rondes in de wijken en gedurende de vaste werktijden van de handhavers. Daarnaast worden inwoners aangesproken naar aanleiding van MOR-klachten. Complicerende factor bij MOR meldingen is dat de overtreder dan al vaak vertrokken is en handhaving slechts in heterdaad-situaties mogelijk is. 2
Bij de enquête is aan de panelleden gevraagd of ze nog opmerkingen hadden. Hier is redelijk vaak genoemd dat panelleden een grote mond krijgen als ze hondenbezitters op de opruimplicht aanspreken en dat met hondenbezitters niet durft aan te spreken. De wijkplatforms kampen met ditzelfde probleem. Ook in de MOR meldingen is enkele keren aangegeven dat inwoners hondenbezitters op hun gedrag aanspreken maar dat dit niet helpt: het lijkt of je tegen een muur praat, hun hond heeft het nooit gedaan. Communicatie Voorafgaand aan het Hondenfestijn op zondag 2 oktober is huis-aan-huis een informatiefolder verspreid met uitleg over het nieuwe hondenbeleid en nieuwe hondenkaart. Er is aandacht aan besteed op de gemeentepagina en gemeentelijke website maar ook in het regionale nieuws (RTV Utrecht en de lokale kranten). Zo zijn zowel hondenbezitters als niet hondenbezitters op de hoogte gebracht van het nieuwe beleid. Van de panelleden is 59% het er (zeer) eens met de stelling er is voldoende publiciteit geweest rondom het nieuwe hondenbeleid, ongeveer een kwart reageert neutraal op deze stelling. Het Hondenfestijn is goed bezocht. Op het festijn, met hondendiner, waren verschillende organisaties aanwezig met informatie, zoals de kynologenvereniging, gedragsdeskundigen, dierenasiel, dierenwinkels, hondenuitlaat-service, hondenschool, dierenartsen, kliniek en ambulance. Verder is informatie over het beleid te vinden op de website www.nieuwegein.nl/hondenbeleid en zijn er posters verspreid voor in de wachtkamers van dierenartsen en andere openbare gelegenheden. Uit MOR meldingen blijkt dat de hondenkaart soms niet helemaal duidelijk is. Conclusie 1: De communicatie over het nieuwe beleid is goed verlopen, aanspreken is voor inwoners moeilijk, de eigen verantwoordelijkheid laat te wensen over. 2.2. Opruimplicht instellen in de hele gemeente, m.u.v. uitrenvelden In de hele gemeente geldt sinds oktober 2011 een opruimplicht voor hondenpoep. Dit is geregeld in de APV (artikel 2.58). Het college heeft, via de Hondenuitlaatkaart, losloopgebieden aangewezen als uitzondering hierop (nb: in het hondenbeleid wordt niet gesproken van uitrenvelden maar van losloopgebieden. Het betreft dezelfde groenstroken. In deze evaluatie wordt verder ook de term losloopgebied gebruikt). Losloopgebieden zijn gelegen in groenzones met recreatief gras (gazon) of op bermen. De gemeente ruimt de hondenpoep in de meeste losloopgebieden op. Zie hiervoor verder bij 2.4. Aan het inwonerspanel is gevraagd of hondenpoep voorkomt in plantsoen, op stoep/straat en op speelplaatsen. Vijfentachtig procent van de panelleden vindt dat hondenpoep in plantsoen vaak/soms voorkomt, op stoep straat is dat 75% en op speelvelden 40%. In 2011 was dat respectievelijk 90%, 79% en 47%. Daarnaast is in de antwoorden op deze drie vragen een verschuiving zichtbaar van komt vaak voor naar komt soms voor. De hondenpoep wordt dus vaker opgeruimd maar zeker niet altijd / overal. 3
Deelnemers aan de wijkplatforms klagen met name over het gebrek aan handhaving. Ook via de MOR worden veel verzoeken tot handhaving gedaan. Van de panelleden heeft 4% wel eens een melding overlast hondenpoep bij de gemeente gedaan, de meerderheid hiervan (83%) vindt dat de overlast daarna hetzelfde is gebleven. Door Stadstoezicht is een aantal keer beboet voor het niet opruimen van hondenpoep. Het aantal uitgeschreven boetes voor hondenpoep wordt (negatief) beïnvloed door de volgende zaken: - Volgens art 2:58 van de APV moet de eigenaar/houder van een hond ervoor zorgen dat de hond zich niet van zijn uitwerpselen ontdoet op plaatsen waar het niet is toegestaan. Juridisch gezien geldt dus nergens in Nieuwegein een opruimplicht (al is het bij de aftrap van het beleid wel zo gecommuniceerd). Wordt een eigenaar/houder aangesproken en de uitwerpselen worden meteen opgeruimd dan is er niet langer sprake van een overtreding. - Het is moeilijk om inwoners heterdaad te betrappen op een overtreding van art 2:58. Het zou beter zijn om aan de APV-tekst toe te voegen dat men verplicht is opruimmiddelen bij zicht te hebben. Dit laatste is gemakkelijker controleerbaar. Er zijn gemeenten die dit al doen. De APV wordt (onder andere hierop) aangepast - De hondenkaart is nog niet verankerd aan artikel 2:58 van de APV. Hierdoor kan (eigenlijk) niet worden beboet op het niet opruimen van hondenpoep. De hondenkaart wordt bij de eerstvolgende aanpassing van de APV hieraan gekoppeld (mei 2013). - Mensen die worden aangesproken ruimen na aanzegging gelijk op (eigenlijk alleen maar goed). - Er worden niet veel constateringen gedaan op hondenpoep tijdens de reguliere rondes, hiervoor zouden er rondes moeten worden gelopen tussen 06.00-07.00 uur. s Avonds kan er wel worden gecontroleerd. Hieronder staat een overzicht van de in 2012 uitgeschreven boetes. In de eerste periode na de invoering van het nieuwe beleid is vooral gewaarschuwd, dat is ook zo gecommuniceerd. Hond niet aangelijnd in grijs gebied hondenkaart 22 Hond op verboden plaats (kinderspeelplaats en rode gebieden hondenkaart) 1 Hond niet kort aangelijnd (aanlijnbesluit) 0 Hond niet kort aangelijnd en gemuilkorfd (muilkorfbesluiten) 0 Niet opruimen hondenpoep (weg bestemd voor voetgangers) 4 Niet opruimen hondenpoep (op kinderspeelplaats,zandbak) 1 Niet opruimen hondenpoep (op alle andere plaatsen) 1 Conclusie 2: De hoeveelheid hondenpoep op straat, in plantsoen en op speelvelden is afgenomen maar nog steeds aanzienlijk. Inwoners klagen over het gebrek aan handhaving. De mogelijkheden tot handhaving zijn worden door in de APV de plicht op te nemen om tijdens het uitlaten van de hond een opruimmiddel bij zich te hebben. Zes van de acht wijknetwerken zijn tegen een algehele opruimplicht. 2.3. Hondenkaart actualiseren samen met de inwoners van Nieuwegein Medio 2010 zijn deelkaarten van de hondenkaart voorgelegd aan de wijkplatforms. De wijkplatforms hebben losloopgebieden, verbodsgebieden en aanlijngebieden aangegeven. Op basis hiervan is de hondenkaart 2011 opgesteld en vastgesteld. Inmiddels is zijn ook op deze kaart enkele kleine aanpassingen gedaan. De hondenkaart 2012 is te vinden op de gemeentelijke website. 4
In de praktijk roept de kaart onduidelijkheid op bij de inwoners over de gebruikte kleuren en coderingen. Op de kaart is wel aangegeven waar honden los mogen lopen, waar ze aangelijnd moeten zijn en waar het verboden is voor honden maar de grenzen van de gebieden zijn niet altijd duidelijk. Op de kaart is niet aangegeven waar de opruimplicht geldt en waar niet. De handhavers krijgen vaak de vraag of de opruimplicht ook geldt op particulier terrein (bijvoorbeeld terrein van het waterschap). De regels gelden overal binnen de gemeentegrenzen, dus ook op particulier, openbaar toegankelijk gebied. De gemeentegrens zal op de kaart worden aangegeven (nu nog oude grens aangegeven). Via de MOR zijn verzoeken gedaan om bestaande, informele speelplekken op de kaart op te nemen als verboden voor honden. Een aantal panelleden vraagt om meer / minder / andere losloopgebieden (i.v.m. gevaarlijke situaties langs fietspaden). Ook door de wijkplatforms zijn diverse verzoeken gedaan om de kaart aan te passen. Een overzicht van de voorgestelde wijzigingen vindt u in de bijlage. Conclusie 3: De hondenkaart is in 2011 geactualiseerd. De leesbaarheid van de kaart moet worden verbeterd. Inhoudelijk moeten nog enkele aanpassingen worden gedaan zoals het opnemen van de juiste gemeentegrenzen. De door de wijknetwerken voorgestelde aanpassingen worden, voor zover passend binnen het beleid, doorgevoerd. Daarnaast moeten uiteraard eventuele wijzigingen van het beleid worden opgenomen. 2.4. Schoonmaken van speelvelden en uitrenvelden De uitrenvelden zijn op de kaart opgenomen als groene gebieden: de losloopgebieden. In de losloopgebieden geldt geen opruimplicht. Buiten het maaiseizoen (± oktober-maart) rijdt de hondenpoepzuiger drie dagen per week een vaste route langs deze gebieden, voor zover ze bestaan uit recreatief gras (gazon). Gedurende het groeiseizoen van het gras zorgt het maaien van de uitrenvelden er voor dat de hondenpoep wordt verspreidt en de overlast wordt beperkt. De losloopgebieden die bestaan uit ruw gras / berm worden niet schoongemaakt. Deze bermen worden maar 2x per jaar gemaaid en de hondenpoepzuiger kan in lang gras zijn werk niet doen. Van de panelleden die wisten dat de losloopgebieden worden schoongemaakt (40%) is 50% (zeer) tevreden en 22% ontevreden. Aan de wijkplatforms is gevraagd wat hun mening is over het instellen van opruimplicht in de hele gemeente, dus inclusief de losloopgebieden. De wijkplatforms, uitgezonderd Vreeswijk en Doorslag, zijn hier geen voorstander van. De volgende argumenten worden genoemd: De uitwerpselen zijn moeilijk terug te vinden in het hoge gras van de losloopgebieden, de honden lopen immers los en soms ver van hun baasje vandaan De opruimplicht is in de losloopgebieden moeilijk te handhaven Er wordt nergens meer poep opgeruimd die de mensen (toch) laten liggen. De speelplaatsen (verboden voor honden) en de grijze gebieden (aanlijn- en opruimplicht) worden niet schoongemaakt. Uitwerpselen die toch in deze gebieden liggen worden tijdens het maaiseizoen door de maaimachine verspreid. 5
In de grijze gebieden op de kaart geldt een aanlijn- en opruimplicht. In deze gebieden zijn 130 (groene) afvalbakken geplaatst speciaal voor het weggooien van hondenpoep. Ondanks de opruimplicht en de aanwezigheid van hondenpoepbakken zijn er veel klachten over hondenpoep op straat. Inwoners vragen om extra bakken, om inzet van de hondenpoepzuiger op de verharding en om extra handhaving. De speelvelden c.q. speelweides voor kinderen zijn op de kaart opgenomen als rode gebieden: verboden voor honden. Deze zouden dus in theorie schoon moeten zijn, maar ook hier zijn klachten over hondenpoep. Voor de inzet hondenpoepzuiger en beheer van de hondenpoepbakken was in 2012 een budget van 53.000,= beschikbaar. Hiervoor worden de 130 hondenbakken wekelijks geleegd en 1 keer per maand gereinigd en worden de losloopgebieden buiten het maaiseizoen schoongemaakt. Dit budget is niet toereikend voor (plaatsen, legen en schoonhouden van) extra hondenpoepbakken, voor extra inzet van de hondenpoepzuiger of voor extra handhavingsacties. Conclusie 4: Het beschikbare budget wordt ingezet voor de hondenpoepzuiger in de losloopgebieden en voor het legen en schoonmaken van de hondenpoepbakken. Ondanks deze inzet en de opruimplicht is er nog veel overlast in de aanlijngebieden, verboden gebieden maar ook in de losloopgebieden. 2.5. Extra handhaving speelvelden Uit de MOR blijkt dat de meeste klachten gaan over hondenpoep in groenstroken (gras of heesters), gevolgd door klachten over hondenpoep op straat (50% resp. 30%). Over poep op speelvelden is 15% van de meldingen gedaan en over poep in losloopgebieden 5%. Genoemde percentages zijn niet exact omdat de plaatselijke situatie niet altijd uit de meldingen is af te leiden. De wijkplatforms merken wel op dat er vaak poep op de speelplekken en velden ligt. Een aantal van de wijkplatforms vraag om borden of een andere verboden voor honden aanduidingen. Dit ongewenst. Het huidige beleid is om het aantal borden in de openbare ruimte zo veel mogelijk te beperken, uit oogpunt van beeldkwaliteit en financiën. Bovendien zijn de speelplekken en velden in de praktijk makkelijk herkenbaar. In de eerste periode na de invoering van het nieuwe beleid is door Stadstoezicht extra aandacht gegeven aan handhaving op de speelvelden. Het accent van de klachten ligt niet op de speelvelden, maar meer op groenstroken en trottoirs bij de woningen. Conclusie 5: Het aantal klachten over hondenpoep op speelplekken is beperkt. Hier hoeft naast de gewone handhaving geen extra aandacht aan te worden besteed. 6
2.6. Extra afvalbakken en poepzakjes uitdelen In 2011 zijn conform het collegebesluit 130 hondenpoepbakken geplaatst. Deze bakken hebben een andere kleur en opdruk dan de gewone prullenbakken. De locaties zijn zo veel mogelijk in samenspraak met de wijkplatforms bepaald, en zijn aangegeven op de hondenkaart. De bakken worden wekelijks geleegd en 1x per maand gereinigd. Via de MOR zijn 17 verzoeken binnen gekomen voor het bijplaatsen van bakken. Ook in de wijkplatforms en door een aantal panelleden wordt aangegeven dat inwoners vinden dat er te weinig bakken staan, of dat bakken verplaatst zouden kunnen worden naar een betere plek. Er was in 2012 geen budget voor extra bakken, daarom is besloten om in sommige gevallen toe te staan dat ook de normale prullenbakken voor hondenpoep gebruikt worden. Dit heeft wel als gevolg dat deze prullenbakken vaker moeten worden geleegd en schoongemaakt. Het legen en schoonmaken van de prullenbakken is ondergebracht in de integrale beeldbestekken. Dit houdt in dat de aannemer zelf mag bepalen hoe vaak de prullenbak wordt geleegd, mits hij maar niet voller wordt dan 80%. De bakken worden (maximaal) 2x per jaar schoongemaakt. Indien we er voor zouden kiezen om de gewone prullenbakken vrij te geven voor hondenpoep ontstaat mogelijk overlast doordat de poep lang in de bak blijft liggen en de bak vuil. In dat geval moeten extra kosten gemaakt worden voor legen en schoonmaken (en het bestek openbreken). Bovendien gaat hiermee de signaalfunctie verloren van de hondenpoepbakken en de eigen verantwoordelijkheid voor het opruimen. Dat er overlast ontstaat is niet zeker. Een van de wijkplatforms merkt op: Er moeten beslist meer afvalbakken bijkomen, dan wel beter gepositioneerd worden. Het hoeven geen speciale hondenpoepbakken te zijn. De ontlasting zit toch in plastic zakjes en deze worden in de regel goed dichtgeknoopt en geeft zodoende weinig tot geen stankoverlast. Extra schoonmaken lijkt overbodig. In hondenbakken zit ook gewoon afval. De praktijk is dat men de poepzakjes deponeert in de dichtstbijzijnde afvalbak. Men loopt niet een heel rondje met een vol zakje in de hand. Via de MOR zijn ook 26 meldingen gedaan van overvolle / niet geleegde hondenpoepbakken. Hier was sprake van aanloopproblemen. Inmiddels komen dergelijke meldingen nauwelijks meer voor (sinds medio april 2012 nog maar 1 melding). Bij nader inzien zijn er geen poepzakjes uitgedeeld. Gewone plastic zakjes van elke willekeurige supermarkt voldoen en bovendien zou het de omzet van de plaatselijke dierenspeciaalzaken kunnen doorkruisen. Daarom is er voor gekozen om het beschikbare budget te gebruiken voor andere communicatiemiddelen zoals de huis-aan-huis folder en het hondenfestijn. Conclusie 6: Er zijn 130 speciale hondenpoepbakken geplaatst, maar veel inwoners vinden dit te weinig. Het dubbelgebruik van de normale prullenbakken voor de hondenpoep kan een oplossing bieden maar daar staan waarschijnlijk extra ledigings- en schoonmaakkosten tegenover. De (eenmalige) actie van het uitdelen van hondenpoepzakjes is niet uitgevoerd, dit budget is besteed aan andere communicatiemiddelen. 7
3. Voorstel voor vervolg In het algemeen kunnen we concluderen dat het overlastgevoel van het inwonerspanel iets is afgenomen maar zeker nog niet is verdwenen. Het overlastgevoel van de wijkplatforms is niet afgenomen. Met een aantal aanpassingen van het hondenbeleid kunnen we de overlast mogelijk nog wat beperken. We zullen echter moeten accepteren dat je als gemeente niet alle overlast op kunt lossen, daar ontbreken de middelen voor. Op basis van deze evaluatie stellen wij de volgende aanpassingen voor: 1. Opruimplicht uitbreiden naar losloopgebieden in de bebouwde omgeving Door deze aanpassing wordt de overlast van hondenpoep teruggedrongen in de doorgaans smalle losloopgebieden die dicht bij de woningen liggen, dus daar waar de overlast het grootst is. Aan de andere kant mag in de losloopgebieden langs de randen van de stad en in een deel van park Oudegein de hondenpoep blijven liggen. In de grotere losloopgebieden (groenzone langs de A2, park Oudegein) is het lastig om de hond in de gaten te houden en de hondenpoep op te ruimen. Bovendien is de overlast door de hondenpoep hier minder groot. De smallere losloopgebieden aan de randen van de stad waar de poep mag blijven liggen, liggen niet in het directe zicht van woningen. Van het inwonerspanel zonder hond vindt 70% algehele opruimplicht een (zeer) goed idee. Daar staat tegenover dat van de panelleden mét hond slechts 20% dit een (zeer) goed idee vindt. Ook 6 van de 8 wijkplatforms vinden 2 dit geen goed idee. 2. Geen inzet hondenpoepzuiger meer maar budget gebruiken voor extra hondenpoepbakken Uit reacties van inwoners blijkt dat zij bereid zijn om de hondenpoep op te ruimen zolang ze niet ver met het zakje over straat hoeven lopen. Als de opruimplicht wordt uitgebreid en hondenbezitters opruimmiddelen bij zich moeten hebben, moeten we het zelf opruimen wel goed faciliteren. Zo is er een goede balans tussen de opruimplicht en de faciliteiten en zullen meer inwoners zich aan de opruimplicht houden. Het budget dat nu beschikbaar is voor de inzet van de hondenpoepzuiger kan worden ingezet voor het plaatsen, legen, schoonmaken van extra bakken en op termijn vervangen van de hondenpoepbakken. Het opruimen van hondenpoep in de losloop gebieden waar het straks mag blijven liggen, kan achterwege blijven. Deze gebieden liggen niet in de directe omgeving van woningen. De locatie van de bakken wordt o.a. in overleg met de wijknetwerken bepaald. 3. APV aanpassen: inzamelmiddel bij je hebben Op grond van regels in de APV was het (op het moment van evaluatie) moeilijk om handhavend op te treden. Veel andere gemeenten hebben goede ervaringen met een APV waarin een opruimplicht is opgenomen en de regel dat inwoners die een hond uitlaten een opruimmiddel bij zich moeten hebben. Dit is inmiddels doorgevoerd in onze APV. 4. Kaart aanpassen De hondenkaart moet worden aangepast aan het nieuwe beleid. De huidige gemeentegrens wordt opgenomen. Tegelijkertijd zal de leesbaarheid van de kaart worden verbeterd. Overige opmerkingen: - Het is belangrijk om, onder andere via de wijkplatforms, de sociale cohesie, eigen verantwoordelijkheid en aanspreekgedrag te blijven bevorderen. 8
- De opruimplicht geldt niet voor andere dieren zoals de schapen. Schapenpoep wordt, anders dan hondenpoep, heel snel door vogels opgegeten. De herder krijgt opdracht op overlast van schapenpoep op verharding zo veel mogelijk te voorkomen, indien nodig door te vegen. - Een gedeelte van het jaar lopen er schapen in de losloopgebieden. Het is niet nodig om beperkingen te stellen aan het loslopen van de honden op dat moment. Wel doen we een beroep op de medewerking van de hondeneigenaren. Lijn de hond indien nodig aan of kies een andere wandelroute. De schapen zijn steeds maar een beperkte periode in elk gebied aanwezig. - De gebieden waar honden los mogen lopen, aangelijnd moeten zijn en waar het verboden is voor honden, zijn aangegeven op de hondenkaart. Deze worden, conform het in Nieuwegein geldende beleid, niet ter plaatse met borden aangeduid. 4. Communicatie/inspraak Deze evaluatie is tot stand gekomen in samenwerking met de wijkmanagers, Stadstoezicht en de afdelingen Beheer en Communicatie. De concept evaluatie is voorgelegd aan de wijkplatforms en de kinologenvereniging. De reacties zijn meegenomen in de definitieve evaluatie. De aanpassingen van het beleid worden met de inwoners gecommuniceerd via een huis-aan-huis brief en via de gemeentelijke website en de Molenkruier. 9
Bijlage: Onderzoek Inwonerspanel Hondenpoepbeleid Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 8 juni 2012 kregen de panelleden van 19 jaar en ouder (1005 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over het nieuwe hondenpoepbeleid wilden invullen. Na vier weken hadden 596 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 59 procent. In verband met betrouwbaarheid van uitspraken en met privacy zijn antwoordcategorieën die door minder dan vijf panelleden zijn gekozen niet opgenomen in de notitie. In de tabel staat dan een streepje. Waar mogelijk en relevant is een uitsplitsing gemaakt naar de mening van de panelleden zonder hond en de panelleden die één of meer honden bezitten. Wanneer het verschil 10% of groter is, is sprake van een significant verschil in mening tussen de twee groepen. Ook is gekeken naar verschillen tussen het huidige onderzoek en het onderzoek dat in juli 2011 is gehouden over hetzelfde onderwerp. Wanneer het verschil 5% of meer is, is er sprake van een significant verschil. De uitkomsten In het najaar van 2011 is het nieuwe hondenpoepbeleid ingegaan. Graag willen we van u als inwoner weten of u vindt dat het nieuwe beleid effect heeft. Met uw mening over het nieuwe beleid kunnen we bepalen of het nodig is het beleid aan te passen. Van de panelleden vindt 50% dat hondenpoep in plantsoenen in hun wijk vaak voor komt (62% in 2011). Een derde (34%) vindt dat dit soms voor komt (28% in 2011). Volgens 8% komt hondenpoep in plantsoenen zelden voor. Zes procent weet het niet. Het aandeel panelleden dat vindt dat hondenpoep in plantsoenen vaak voorkomt is dus met 12% afgenomen, terwijl het aandeel dat vindt dat dit soms voorkomt met 7% is toegenomen. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 1. Grafiek 1: Kunt u aangeven of hondenpoep in plantsoenen naar uw mening voorkomt in uw wijk? (n = 596 en n = 705) Toegenomen 11% Gelijk gebleven 51% Afgenomen 26% Weet niet 12% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 10
Van de panelleden die vinden dat hondenpoep in plantsoenen vaak of soms voorkomt, heeft 32% veel last van hondenpoep in plantsoenen. Eenderde (34%) heeft hier niet veel / niet weinig last van. Een kwart (23%) heeft weinig last van hondenpoep in plantsoenen en 11% heeft hier geen last van. De verschillen met 2011 zijn erg klein. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 2. Grafiek 2: In welke mate heeft u last van hondenpoep in plantsoenen? (n = 505 en n = 635) Veel last Niet veel / niet weinig last Weinig last Geen last Weet niet / geen mening 1% 11% 12% 23% 19% 32% 34% 34% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 2012 2011 Hondenpoep op de stoep / op straat komt volgens 28% van de panelleden in hun wijk vaak voor en volgens 45% soms. In 2011 vond nog 37% dat hondenpoep op de stoep / op straat vaak voorkomt. Een kwart (24%) procent vindt dat dit zelden voorkomt (18% in 2011). Het aandeel panelleden dat vindt dat hondenpoep op de stoep / op straat vaak voorkomt is dus wat afgenomen en het aandeel dat vindt dat dit zelden voorkomt iets toegenomen. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 3. Grafiek 3: Kunt u aangeven of hondenpoep op de stoep / op straat naar uw mening voorkomt in uw wijk? (n = 596 en n = 705) Komt vaak voor 28% 37% Komt soms voor Komt zelden voor Komt nooit voor Weet niet 3% 2% 24% 18% 45% 42% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2011 2012 Van de panelleden die vinden dat hondenpoep op de stoep / op straat vaak of soms voorkomt, heeft 45% hier veel last van. Eenderde (37%) heeft niet veel / niet weinig last van hondenpoep op de stoep / op straat. Vijftien procent heeft hier weinig last van en 2% geen last. Er is weinig verschil met 2011. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 4. 11
Grafiek 4: In welke mate heeft u last van hondenpoep op de stoep / op straat? (n = 435 en n = 556) Veel last 45% 49% Niet veel / niet weinig last 31% 37% Weinig last 15% 17% Geen last 3% 2% Weet niet / geen mening 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 2011 2012 Veertien procent van de panelleden vindt dat hondenpoep op speelplaatsen in hun wijk vaak voor komt, 27% vindt dat dit soms voor komt. In 2011 was dit nog respectievelijk 21% en 26%. Volgens 18% komt hondenpoep op speelplaatsen zelden voor en volgens 5% nooit. Eenderde (35%) weet het niet. Het aandeel panelleden dat vindt dat hondenpoep op speelplaatsen vaak voorkomt is vergeleken met 2011 met 7% afgenomen. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 5. Grafiek 5: Kunt u aangeven of hondenpoep op speelplaatsen naar uw mening voorkomt in uw wijk? (n = 596 en n = 705) Komt vaak voor Komt soms voor Komt zelden voor 14% 21% 27% 26% 18% 17% Komt nooit voor 5% 3% Weet niet 35% 33% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2012 2011 Van de panelleden die vinden dat hondenpoep op speelplaatsen vaak of soms voorkomt, heeft 37% hier veel last van. Eenderde (36%) heeft hier niet veel / niet weinig last van. Zeventien procent heeft weinig last van hondenpoep op speelplaatsen en 8% heeft hier geen last van. Het aandeel panelleden 12
dat veel last heeft van hondenpoep op speelplaatsen is iets afgenomen, het aandeel dat niet veel / niet weinig last heeft is iets toegenomen. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 6. Grafiek 6: In welke mate heeft u last van hondenpoep op speelplaatsen? (n = 245 en n = 331) Veel last Niet veel / niet weinig last 37% 43% 36% 31% Weinig last 17% 15% Geen last Weet niet / geen mening 8% 6% 3% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 2012 2011 Van de panelleden geeft 41% aan dat er op andere plaatsen in de wijk ook hondenpoep ligt. Een derde van hen (33%) geeft aan dat dat er hondenpoep voorkomt op gras(veld) / grasstrook / berm / langs water. Ook een derde (32%) geeft (weer) aan dat hondenpoep op straat / op de stoep voorkomt. Verder zijn genoemd: tuin, speelplaats, overal, parkeerplaats, fietspad, plantsoen. Elf procent van de panelleden vindt dat de overlast van hondenpoep vergeleken met een jaar geleden is toegenomen. Volgens 51% is deze overlast gelijk gebleven en 26% vindt dat de overlast is afgenomen. Twaalf procent zegt het niet te weten. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 7. Grafiek 7: Vindt u dat de overlast van hondenpoep is toegenomen of afgenomen vergeleken met een jaar geleden? (n = 589) Toegenomen 11% Gelijk gebleven 51% Afgenomen 26% Weet niet 12% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% In 2011 heeft de gemeente Nieuwegein een nieuw hondenpoepbeleid ingevoerd. Sinds najaar 2011 geldt een opruimplicht van hondenpoep in heel Nieuwegein. Voor het opruimen van hondenpoep heeft de gemeente 130 prullenbakken geplaatst, verspreid over heel Nieuwegein. Er zijn zogenaamde losloopgebieden aangewezen waar de honden los mogen lopen en waar geen opruimplicht geldt. Deze losloopgebieden zijn te vinden op de 13
hondenkaart (www.nieuwegein.nl/hondenpoep) en zijn groen gemarkeerd. Hondenbezitters die de regels niet naleven riskeren een boete van 120,- voor het niet opruimen van hondenpoep en 85,- voor het laten loslopen van de hond waar dat niet mag. Van de panelleden die een hond bezitten (19% van de panelleden), voelt 57% zich altijd verantwoordelijk voor het opruimen van de poep van hun hond. In 2011 was dat nog 24%. Veertig procent voelt zich alleen verantwoordelijk voor het opruimen van de poep als het op een plek ligt waar mensen lopen (73% in 2011) en 32% alleen als het op een plek ligt waar kinderen spelen (dit was in 2011 geen antwoordoptie). De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 8. Grafiek 8: Voelt u zich verantwoordelijk voor het opruimen van de poep van uw hond? (n = 111 en n = 118) Ja, altijd 24% 57% Ja, alleen als het op een plek ligt waar mensen lopen 40% 73% Ja, alleen als het op een plek ligt waar kinderen spelen 32% Nee 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2011 2012 De panelleden die een hond bezitten zijn sinds oktober 2011 verplicht de poep van hun hond op te ruimen. Hen is gevraagd of ze de poep ook daadwerkelijk opruimen. Een derde (32%) zegt de poep van hun hond altijd op te ruimen en ook een derde (36%) doet dit meestal. Elf procent zegt nooit de poep van hun hond op te ruimen. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 1. In 2011 is gevraagd of de panelleden de poep van hun hond daadwerkelijk zouden gaan opruimen wanneer het nieuwe hondenpoepbeleid in zou gaan. De uitkomsten van deze vraag staan ook in tabel 1. Tabel 1: U bent sinds oktober 2011 verplicht de poep van uw hond op te ruimen. Ruimt u de poep ook daadwerkelijk op? (n = 111) en Straks bent u verplicht de poep van uw hond op te ruimen. Gaat u de poep dan ook daadwerkelijk opruimen? (n = 118) 2012 2011 Ja, altijd 32% Ja, en dat doe ik nu ook al 28% Ja, meestal 36% Ja, dat ga ik zeker doen 30% Ja, soms 10% Ja, dat ga ik waarschijnlijk doen 25% Ja, zelden 11% Nee, dat ga ik waarschijnlijk niet doen 13% Nee, nooit 11% Nee, dat ga ik zeker niet doen 5% 14
De panelleden die de poep van hun hond nooit, zelden of soms opruimen is gevraagd waarom ze de hondenpoep niet (altijd) opruimen. De meest genoemde redenen zijn ik laat mijn hond alleen uit op plekken waar opruimen niet verplicht is (71%) en dat vind ik niet nodig, want mijn hond poept (meestal) op een plek (bijvoorbeeld in de bosjes) waar geen mensen lopen en geen kinderen spelen (69%). Van de panelleden maakt 65% vaak gebruik van de losloopgebieden, waar ze de poep van hun hond niet op hoeven te ruimen. Zestien procent maakt hier soms gebruik van en 19% nooit. In 2011 is gevraagd of de panelleden van plan waren om gebruik te gaan maken van de losloopgebieden. Bijna de helft (47%) zei zeker gebruik te gaan maken van de losloopgebieden, en 28% waarschijnlijk. Zestien procent zou dit waarschijnlijk niet gaan doen en 9% zeker niet. De panelleden die nooit gebruik maken van de losloopgebieden is gevraagd waarom ze hier geen gebruik van maken. De meest genoemde reden is dat men de hond nooit los laat lopen (48%). Een derde (33%) vindt het niet erg om de hondenpoep op te ruimen. In 2011 is dezelfde vraag gesteld, namelijk waarom ze (waarschijnlijk) geen gebruik zouden maken van de losloopgebieden. De verschillen tussen 2012 en 2011 zijn nihil. De uitkomsten van deze vraag staan in grafiek 9. Grafiek 9: Waarom maakt u geen gebruik van de losloopgebieden? (n = 21) en Waarom bent u niet van plan gebruik te maken van de losloopgebieden? (n = 30) Ik laat mijn hond nooit loslopen 48% 47% Ik vind het niet erg om de poep van mijn hond op te ruimen Het losloopgebied is niet dicht genoeg bij huis Ik vind dat soort plekken/veldjes vies Anders 33% 33% 29% 23% 24% 27% 29% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 2012 2011 De losloopgebieden worden tussen eind oktober en begin april (dat is buiten het maaiseizoen) iedere week schoongemaakt met een speciale poepzuiger. Veertig procent van de panelleden die gebruik maken van de losloopgebieden wist dat de losloopgebieden iedere week worden schoongemaakt, 60% wist dit niet. De panelleden die van het schoonmaken wisten, is gevraagd of ze tevreden zijn over het schoonhouden van de losloopgebieden. De helft (50%) is (zeer) tevreden, 22% is (zeer) ontevreden. Een kwart (28%) reageert neutraal. De panelleden is gevraagd hoe ze het zouden vinden als de opruimplicht overal zou gelden in Nieuwegein, dus ook in de losloopgebieden. Van de panelleden vindt 39% dit een zeer goed idee, 21% vindt het een goed idee. Elf procent vindt het een slecht idee en 10% een zeer slecht idee. Zeventien procent reageert neutraal. De uitkomsten van deze vraag staan in tabel 2. Daarin is ook 15
een aanzienlijk verschil te zien in mening tussen hondenbezitters en panelleden zonder hond. Van de panelleden zonder hond vindt 68% het een (zeer) goed idee als de opruimplicht overal zou gelden in Nieuwegein. Van de hondenbezitters vindt 64% het juist een (zeer) slecht idee. Tabel 2: Hoe zou u het vinden als de opruimplicht overal zou gelden in Nieuwegein, dus ook in de losloopgebieden? Totaal Panelleden die geen hond bezitten Panelleden die 1 of meer honden bezitten Zeer goed idee 39% 46% 9% Goed idee 21% 24% 11% Neutraal 17% 18% 15% Slecht idee 11% 8% 23% Zeer slecht idee 10% 3% 41% Weet niet / geen mening 2% 2% - n = 596 485 111 Om ervoor te zorgen dat het hondenpoepbeleid wordt nageleefd, wordt er door Stadstoezichthouders in de wijken gehandhaafd. Zij spreken hondenbezitters aan die zich niet aan de regels houden en schrijven indien nodig een bon uit. Acht procent van de panelleden heeft wel eens een handhaver gezien in hun buurt. Van de hondenbezitters heeft 22% wel eens een handhaver gezien, van de panelleden zonder hond 4%. De panelleden is gevraagd of ze sinds oktober 2011 wel eens een melding bij de gemeente hebben gedaan van overlast van hondenpoep. Vier procent heeft wel eens een melding gedaan. De meerderheid (83%) van de panelleden die een melding hebben gedaan vindt dat de overlast na de melding hetzelfde is gebleven. De panelleden is twee stellingen voorgelegd over het hondenpoepbeleid. Er is voldoende publiciteit geweest rondom het nieuwe hondenpoepbeleid. Acht procent van de panelleden is het zeer eens met deze stelling en 51% is het ermee eens. Ruim de helft van de panelleden vindt dus dat er voldoende publiciteit is geweest rondom het nieuwe hondenpoepbeleid. Elf procent is het oneens met de stelling en 3% is het er zeer mee oneens. Een kwart (24%) reageert neutraal op de stelling. Drie procent weet het niet / heeft geen mening. Ik zie dat (andere) hondenbezitters de poep van hun hond opruimen Twee procent is het zeer eens met de stelling en 23% is het ermee eens; een kwart van de panelleden ziet dus dat (andere) hondenbezitters de poep van hun hond opruimen. Een kwart (28%) is het oneens met de stelling en 16% is het er zeer mee oneens; 44% ziet dus niet dat (andere) hondenbezitters de poep van hun hond opruimen. Een kwart (23%) reageert neutraal op de stelling en 8% weet het niet / heeft geen mening. Er is tussen hondenbezitters en panelleden zonder honden een verschil te zien in het aandeel dat het (zeer) eens is met de stelling. Van de hondenbezitters is 16
35% het (zeer) eens met de stelling en van de panelleden zonder hond 23%. Het aandeel hondenbezitters dat ziet dat andere hondenbezitters de poep van hun hond opruimen is dus groter. Tenslotte is de panelleden gevraagd of ze nog opmerkingen hadden over deze vragenlijst. Van de panelleden heeft 40% van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Een aantal opmerkingen / onderwerpen kwam meerdere keren terug. Dit zijn, in volgorde van hoe vaak ze genoemd zijn: Betere handhaving / strengere controle / controleren of mensen die een hond uitlaten opruimzakjes bij zich hebben / nooit handhaving te zien; Hondenbezitters ruimen de hondenpoep weinig / niet op; Last van uitwerpselen van andere dieren, vooral katten, maar ook schapen en paarden zijn genoemd; Meer afvalbakken / vaker legen / kapotte afvalbakken maken; Te weinig losloopgebieden / losloopgebieden soms langs fietspad (gevaarlijke situaties); Hondenbelasting weer invoeren; Als je hondenbezitters erop aanspreekt dat ze de poep op moeten ruimen krijg je vaak een grote mond / men durft de hondenbezitters niet aan te spreken; Het gras is op uitlaatplekken vaak zo hoog dat honden er hun behoefte niet willen doen en dat baasjes de poep niet kunnen terugvinden. Het Inwonerspanel In 2006 is er een digitaal panel van Nieuwegeinse inwoners gevormd, het huidige Inwonerspanel. Het Inwonerspanel bestaat uit een min of meer vaste groep Nieuwegeiners van 12 jaar en ouder, die via internet reageert op actuele onderwerpen. Omdat het een bestaand panel is en het proces gedigitaliseerd is, krijgen we als gemeente snel een beeld van wat er leeft onder de Nieuwegeinse bevolking. Met deze informatie kunnen we het gemeentelijke beleid verbeteren. Uiteraard beschikt niet iedereen in Nieuwegein over een computer met e-mail en internet, waardoor niet iedereen kan meedoen. Maar wanneer wij kijken naar de persoonskenmerken geslacht en woonwijk dan zien we dat het Inwonerspanel een goede afspiegeling is van de totale volwassen Nieuwegeinse bevolking. Bij leeftijd is er sprake van een redelijk goede afspiegeling van 18 tot 80 jaar. De groep 18-29 is wat ondervertegenwoordigd; de groep 50-69 oververtegenwoordigd. De wervingscampagne voor het werven van jongeren voor het panel loopt nog. 17