Foutloos leren als onderdeel van het therapeu0sch milieu: theorie en prak0jk Mariëlle Bakker Psycholoog 10 juni 2013 ZorgAccent Syndroom van Korsakov Foutloos leren Acht- fasenmodel Rol psycholoog Voorwaarden Inhoud Syndroom van Korsakov Geheugenstoornissen Execu0eve stoornissen Korsakov en demen0e Overeenkomsten: cogni0eve stoornissen Verschillen: intelligen0e niet of nauwelijks aangetast en stabiel beeld Verschillen betreffende cogni0ef, lichamelijk, sociaal, psychiatrisch func0oneren en mate van accepta0e en verwerking zijn groot 1
Differen0a0e Prikkelgevoelige groepen Stabiele groepen Opnamegroepen Trainingsgroepen Groep met persoonlijkheidsproblema0ek Gerehabiliteerde groepen Foutloos leren onderdeel van therapeu0sch milieu Suppor0ef leefmilieu Doelstelling Op0maliseren van de algehele kwaliteit van leven of algeheel welbevinden (model van Spilker en Revicki, 1996) Algehele kwaliteit van leven Fysiek Psychisch Sociaal Algehele kwaliteit van leven Fysiek psychisch sociaal regula0e van prikkels deelname maatschappij minder stress groei en ontwikkeling minder agressie minder gedragsproblemen veiligheid en stabiliteit minder angst verbeterde stemming draagkracht/last in balans cogni0eve revalida0e groei en ontwikkeling meer zelfvertrouwen maatwerk autonomie Essen0eel subdoel Missie van ZorgAccent: Streven naar een zo groot mogelijke autonomie. Dit betekent dat er naar wordt gestreefd de Korsakovcliënt zo zelfstandig mogelijk te laten func0oneren. Cogni0eve revalida0e Richtlijn cogni0eve revalida0e niet- aangeboren hersenletsel Barbara Wilson: The term cogni0ve rehabilita0on can apply to any interven0on strategy or techniques which enables pa0ents and their families to live with, manage, by pass, reduce or come to terms with the cogni0ve deficits precipated by injury of the brain. 2
Foutloos leren ingebed in het dagelijks leven Begeleider observeert gehele dag en voorkomt dat de cliënt een fout maakt Begeleider gee` op 0jd de benodigde aanwijzing of voert deelhandeling uit Faalervaringen beperken Begeleider is spil in foutloos leren Uitspraak van een begeleider Begeleidingsplan Je bent eigenlijk de hele dag aan het observeren en je zorgt ervoor dat je de cliënt een stap voor bent. Je moet bijsturen voordat de cliënt een fout of vergissing maakt. Éénduidig handelen Afgestemd op mogelijkheden en behoe`en individuele cliënt 3
Vaardigheden worden foutloos aangeleerd Modeling Shaping & chaining Fading cues Spaced retrieval Vosplannen Vaardigheids Ontwikkelings Stappenplan Datum: Benodigdheden klaarleggen Tandpasta op borstel doen Werkinstructie: 222 W69 VOS-plan tanden poetsen Tanden en kiezen poetsen Mond met water spoelen. Beleid: Eigenaar: A.Oosterwechel Versie: jan 2012 Tandenborstel schoonspoelen Gezicht/ Werkinstructie: handen 222 drogen W69 VOS-plan tanden poetsen Beleid: Eigenaar: A.Oosterwechel Versie: jan 2012 Benodigdheden opruimen Wastafel schoon achterlaten VOS-plan verzorgen broodmaaltijd Datum: Nog niet behandeld 1 Begeleider voert de vaardigheid uit en benoemt de stappen 2 Hand in hand begeleiding 3 Aansturing nodig 4 Kan het zelfstandig Koffie/ thee zetten* Tafel afruimen en afnemen met vaatdoek Kijken of alle bewoners aanwezig zijn Tafelkleed op tafel Borden Messen, vorken en kaasschaaf op tafel Bekers met theelepels Servetten Melkkan met melk, suikerpot en zoetjes Zoet beleg Voor wie wil: (karne-)/melk inschenken Pakken gelijk terug in koeling Beschuit, crackers, roggebrood Brood in broodmand Boter, kaas en vleeswaren Koffiepot/ theekan 4
Regie ligt steeds meer bij de cliënt Alle taken die samen worden gedaan met de cliënten worden gedaan volgens Vosplan. Ook wanneer er niet wordt getraind. Wanneer een cliënt al beschikt over een vaardigheid, voert hij de handeling uit zoals hij gewend is. Geen generalisa0e niet- geleerde taken Acht- fasenmodel gestoeld op Geleidelijk loslaten Foutloos leren Fading cues 5
Geheel loslaten niet mogelijk Fase 1 2 3 4 5 6 7 8 Maatwerk Kenmerken Hand in hand begeleiding bij alle ac0viteiten Aanwijzingen en ondersteuning Minimale ondersteuning aangeleerde vaardigheden Onderhouden van aangeleerde vaardigheden Uitbreiden ac0viteiten en vergroten leefomgeving Cliënt krijgt verantwoordelijkheden Cliënt is georiënteerd in de directe woonomgeving en kan omgaan met regels, afspraken en verantwoordelijkheden Cliënt laat veiligheid van de groep los en kan zich bewegen in de maatschappij Cliënt neemt deel aan sociale en maatschappelijke ac0viteiten Mw. Jaspers Individuele verschillen tussen de cliënten is leidend De eigenheid van de cliënt staat voorop Aansluiten bij de leefwereld van de cliënt 6
Uitspraken van een behandelaar Door onze methodieken krijgen de cliënten grip op het leven De wereld wordt overzichtelijker zodat de cliënt keuzes kan maken. Dit vergroot de autonomie. Dhr. Jansman Rol van de Belangrijkste voorwaarde Uitspraak van een begeleider Deskundigheid in de teams en leerklimaat We confronteren de cliënten niet, je kunt geen beroep doen op iets wat kapot is. 7
Methodieken waarschijnlijk goed toepasbaar bij andere doelgroepen Videofragment cliënt 8