Bijlage 7 Tussenvoorzieningen in beeld Tussenvoorziening in beeld In het samenwerkingsverband bevinden zich zes tussenvoorzieningen onder verantwoordelijkheid van één of meerdere schoolbesturen. Tussenvoorzieningen zijn ingericht als tijdelijke arrangementen voor leerlingen voor wie het ondersteuningsaanbod in de eigen klas niet toereikend is. De arrangementen: Zijn een onderdeel van de ondersteuningsstructuur en het ondersteuningsprofiel van de reguliere VO-scholen; Worden in nauwe samenwerking met de school vormgegeven; Hebben als doel om samen met de leerling continuering van de (school)loopbaan via één van de drie arrangementen te bereiken; Biedt opvang, onderzoek en schakelt de leerling naar een passend perspectief door middel van tijdelijk onderwijs en gedragsbeïnvloeding. De tussenvoorzieningen bieden een of meer van de volgende arrangementen: Terugschakelen Schakelen vervolgonderwijs Schakelen arbeidsmarkt Tussenvoorziening terug-schakelen schakelen vervolgonderwijs schakelen arbeidsmarkt 1. Winschoten X X X 2. Delfzijl X X X 3. Sauwerd X X X 4. Stadskanaal X X X 5. Veendam X X X 6. Roden X X X 7. Gomarus X X X Doelgroep De drie kenmerken van de leerlingen in de tussenvoorzieningen: Leerling gerelateerd (psychosociale problemen o.a. gedragsproblemen al dan niet voorkomen uit stoornissen, grensoverschrijdend of (dreigend)ontspoord gedrag, multiproblematiek). 1
School gerelateerd (de kwaliteit en de mate van onderwijsondersteuning van de toeleverende school). Schoolloopbaan gerelateerd (motivatie, verzuim, schorsing) Hierbij is er altijd sprake van wisselwerking: een leerling leert in interactie met zijn docenten, andere leerlingen en zijn ouders (mate van onderwijsondersteunend gedrag). Doelen Het hoofddoel van de tussenvoorziening is om de schoolloopbaan na de plaatsing weer zoveel mogelijk regulier te vervolgen. Een tweede kans, maar geen vrijblijvende. Er is momenteel geen duidelijke eenduidige toeleiding naar de voorzieningen. De duur van het verblijf loopt van enkele weken tot in enkele gevallen een heel schooljaar. Het onderwijs voldoet overal aan de wettelijke normen en er wordt volwaardig getoetst. De toeleverende school is verantwoordelijk voor het onderwijsprogramma en de ondersteuning en is op de hoogte van de vorderingen. De leerlingen blijven ingeschreven op de school van herkomst. Programma Iedere tussenvoorziening heeft een ondersteuningsprofiel waarin de ondersteuning die kan worden geboden is vastgelegd. Tevens zijn alle arrangementen voor de school specifieke ondersteuning uitgewerkt. Onderstaand een integrale beschrijving van de ondersteuning die de tussenvoorzieningen bieden. Onderdelen van het programma op de 6 tussenvoorzieningen: Onderwijscomponent (leerstofverwerking, remediale hulp, inlopen achterstanden) Gedragscomponent (sociale vaardigheden en hulpverlening) Crisisinterventie en observatie/onderzoek Omgevingsbeïnvloeding en begeleiding (school en gezin en vrije tijd) Begeleiden terugplaatsing of vervolgtraject, al dan niet met nazorg Sport/(re)creatieve onderdelen, beroepsoriëntatie. Financiering Naast de middelen van de landelijke overheid voor rebound, Op de Rails en Herstart wordt de financiering door de schoolbesturen zelf aangevuld met eigen middelen. In de overige financieringsbronnen is geen eenduidigheid in de verschillende tussenvoorzieningen. Huidig gebruik 2
In 2012/2013 waren er in binnen de scholen 72 gelijktijdige plaatsingen en 150 plaatsingen in totaal. Drie arrangementen Hieronder beschrijven we het specifieke aanbod in de drie arrangementen die we nu kunnen bieden in de tussenvoorzieningen. 1. Terugschakelen Dit betreft de toeleiding naar terugkeer in de het regulier onderwijs in de school (en waar mogelijk klas) van herkomst. Het betreft een kortdurende plaatsing van 12 weken waarin de leerling wordt ge-herpositioneerd om vervolgens de schoolloopbaan in de eigen klas en school te kunnen vervolgen. De leerlingen keren na een tijdelijk verblijf in de rebound meestal terug naar het onderwijs op de eigen school. 2. Schakelen naar (vervolg)onderwijs Dit betreft het schakelen naar het MBO BOL/BBL. Het betreft: een kortdurende plaatsing (een aantal maanden) in de loop van vierde klas van het VMBO of de derde klas van de HAVO waarin de leerling wordt ge-herpositioneerd om vervolgens de schoolloopbaan in het MBO te kunnen vervolgen. een langere plaatsing (een half jaar tot maximaal anderhalf jaar) waarin de leerling wordt geherpositioneerd om vervolgens de schoolloopbaan in het MBO te kunnen vervolgen. 3. Schakelen naar arbeidsmarkt Dit betreft het schakelen naar leerwerktrajecten/aka/entreeopleiding/branche-of deelcertificaten met een civiel karakter. Het betreft: een kortdurende plaatsing tot maximaal een half jaar voor leerlingen in het VMBO of praktijkonderwijs waarin de leerling wordt ge-herpositioneerd om vervolgens overstap naar de arbeidsmarkt of arbeidsmatige dagbesteding te kunnen maken. Fasen arrangement Fase 1 instroom Dit is een vast onderdeel van ieder arrangement waarbij in een periode van 3-6 weken het perspectief van de leerling wordt vastgesteld, onderbouwd door middel van de belemmerende en stimulerende factoren die van invloed zijn op het onderwijs en onderwijsprogramma van de leerling. Dit wordt omgezet in een passend plan in samenwerking met de leerling, ouders, school van herkomst en ketenpartners. 3
Fase 2 doorstroom Ondersteuning met betrekking tot de identiteits- en sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling is een vast onderdeel in ieder arrangement. De overige onderdelen zijn specifiek per perspectief. Terugschakelen o Onderwijsprogramma verwijzende school; voorkomen en wegwerken van achterstanden o Afstemming en expertiseoverdracht school van herkomst Schakelen (vervolg)onderwijs o Loopbaan en oriëntatiebegeleiding o (Snuffel)stages o Sollicitatie en stage-training o Afstemming doorstroombegeleider MBO o Onderwijsdoelen MBO integreren in het onderwijsprogramma o i.s.m. bedrijfsleven trainingen/certificaten met een civiel karakter Schakelen arbeidsmarkt o Stages en stagebegeleiding school en jobcoach o Loopbaan en oriëntatiebegeleiding tussenvoorziening/bedrijf o Sollicitatie en stage-training o Samenwerking met bedrijfsleven leerwerktraject/branchegerichte certificaten met een civiel karakter o Samenwerking ketenpartners UWV/WSW/ re-integratiebedrijven/novo o Onderwijsdoelen afstemmen op het arbeidsperspectief Fase 3 uitstroom Afstemming met de betrokkenen die na het schakelen de ondersteuning van de leerling overnemen. Hierbij wordt middels een tweetal contactmomenten nazorg geboden. Hierbij is de expertise aanwezig om specifiekere nazorg te bieden. In een aantal tussenvoorzieningen zijn daar door de school aanvullende middelen beschikbaar voor gesteld. Binnen de tussenvoorzieningen is, naast de drie arrangementen, sprake van een tweetal andere arrangementen waar de expertise van de tussenvoorzieningen wordt ingezet. Het gaat hierbij om: 4. Schakelen naar één van de drie arrangementen in de tussenvoorziening Dit betreft de ondersteuning van leerlingen die thuiszitten of langdurig opgevangen worden met als doel het succesvol schakelen naar een van de drie 4
arrangementen in de tussenvoorziening. Dit arrangement wordt geboden vanuit de ondersteuningsbehoefte van leerlingen en de scholen. De huidige middelen van de tussenvoorziening zijn niet toereikend om dit arrangement vast te kunnen bieden. In de gemeente Veendam wordt dit arrangement middels een pilot structureel uitgevoerd. De uitkomsten van deze pilot zullen worden meegenomen in de verdere uitwerking van de ondersteuning van leerlingen die thuis zitten. 5. Schakelen naar- en terugschakelen vanuit het VSO Dit betreft de ondersteuning voor leerlingen die worden geschakeld naar het VSO. De tussenvoorziening speelt mogelijk een rol in het terugschakelen van leerlingen vanuit het VSO naar het VO. Hierbij is de inzet om leerlingen zo snel mogelijk terug te schakelen (zie arrangement 1). In een aantal gevallen kan dit een langere periode in beslag nemen i.v.m. de tijdsperiode van de aanvraag voor een VSO plaatsing en de capaciteit van het VSO. Samen met het VSO wordt momenteel onderzocht wat de beste ondersteuningsroute is in het schakelen naar- en het terugschakelen vanuit het VSO. 5