HANDLEIDING
INLEIDING OssStat OssStat is de naam van het statistische informatiesysteem van de gemeente Oss, met informatie over tal van onderwerpen binnen de thema s Bevolking, Woningen, Bedrijven, Werkzoekenden, Inkomen en op termijn nog vele andere. OssStat is te bereiken via www.oss.nl/ossincijfers of direct via www.ossstat.buurtmonitor.nl. Gebiedsindeling Oss kent 89 buurten (waarvan 84 bewoond en 5 onbewoond) verdeeld over 18 wijken, vaak aangeduid met de toevoeging CBS, omdat het gaat om een indeling die door het Centraal Bureau voor de Statistiek wordt toegepast. Daarnaast zijn er 9 gebieden ten behoeve van wijkgericht-werken verder aangeduid als wijken-wgw, eveneens opgebouwd uit buurten-cbs. In schema: Oss (gemeente) Wijken-CBS (18) Oss-Wijken-WGW (9) Buurten-CBS (89) Start Na het opstarten van OssStat wordt onderstaand scherm getoond. Links staat de themaboom waarin de onderwerpen zijn ondergebracht, rechts is een vooralsnog leeg gegevensgebied omdat er nog geen onderwerpen zijn geselecteerd. De Help-functie (nu nog in het lege scherm), wordt zodra selecties gemaakt zijn met een knop (als?) rechts boven weergegeven. Handleiding OssStat pagina 2
De volgende functies zijn belangrijk: [Opnieuw beginnen] om alle activiteiten ongedaan te maken en het beginscherm te herstellen [Verwijderen onderwerpen] om alleen de geselecteerde onderwerpen te verwijderen. Het symbool [Swing Web-server] toont een beweging, bijv. bij het selecteren van een nieuw onderwerp, als signaal dat er datatransport plaats vindt vanaf de server. Als die stokt of erg lang duurt betekent dit dat de server tijdelijk niet bereikbaar is en/of dat internet erg traag is, soms helpt het dan om even opnieuw op te starten. Keuze onderwerp Voor informatie over het aantal inwoners van de gemeente, klik om te beginnen bij de thema s op het knopje voor [Bevolking]. Binnen het geselecteerde thema verschijnen nu een aantal subthema s, klik dan op het knopje [Inwoners]. voor Binnen het geselecteerde subthema verschijnen nu alle onderwerpen, selecteer het vakje [Inwoners totaal]. voor Handleiding OssStat pagina 3
In het gegevensgebied wordt nu onderstaande tabel getoond met daarin het aantal inwoners op 1 januari van het meest recente jaar i.c. 2009, onderverdeeld naar wijken-cbs plus een totaal over de hele gemeente. Daaronder staat de bron van de gegevens vermeld (hier: de Gemeentelijke Basisadministratie). Keuze periode Voor informatie over het aantal inwoners en dan over alle beschikbare jaren, klik op het keuzelijstje [Periode], selecteer daarin het vakje voor [Alle perioden] en klik op [OK]. De tabel wordt nu uitgebreid tot alle jaren van het decennium. Handleiding OssStat pagina 4
Uiteraard kun je ook afzonderlijke jaren selecteren of deselecteren. Voor informatie over het aantal inwoners en dan voor alle wijken volledig beschikbare jaren, klik weer op het keuzelijstje [Periode] en deselecteer de vakjes voor de jaren 2000, 2001 en 2002. De tabel wordt nu: Keuze gebiedsniveau Voor informatie over het aantal inwoners op een lager gebiedsniveau, klik op het keuzelijstje [Gebiedsniveau] en kies daarin [Buurt CBS]. De tabel wordt nu als volgt uitgevouwd, rechts verschijnt een schuifbalk om de overige buurten en de totalen te kunnen bekijken. Handleiding OssStat pagina 5
Voor informatie over het aantal inwoners op het hogere gebiedsniveau wijkern wijkgericht-werken, klik dan weer op het keuzelijstje [Gebiedsniveau] en kies daarin [Wijk WGW]. De tabel wordt nu als volgt ingeklapt. Voor informatie over de ontwikkeling van de bevolking voor de gehele gemeente en dan voor alle beschikbare jaren, klik weer op het keuzelijstje [Gebiedsniveau] en kies daarin [Oss]. Klik vervolgens op het keuzelijstje [Periode] en selecteer het vakje voor [Alle perioden] en klik op [OK]. De tabel wordt nu als volgt: Voor informatie over een bepaalde wijk en de buurten, klik weer op het keuzelijstje [Gebiedsniveau] en herstel [Wijk CBS]. Klik op het keuzelijstje [Gebied] en kies de gewenste wijk bijv. Ruwaard en klik op het keuzelijstje [Uitsplitsen naar] en kies daarin [Buurten CBS]. De tabel wordt nu als onderstaand. Handleiding OssStat pagina 6
Keuze presentatievorm Standaard worden de gegevens gepresenteerd in de vorm van een tabel, maar een grafiek of een kaart kan ook. De beschikbare typen zijn afhankelijk van de geselecteerde periode(n) en het geselecteerde gebiedsniveau en worden in de vorm van pictogrammen aangeboden. Selecteer alle perioden, stel het gebiedsniveau in op Oss en klik op de pictogram van het grafiektype staaf. Onderstaande grafiek wordt nu getoond. Handleiding OssStat pagina 7
Klik op de pictogram van het grafiektype lijn en de grafiek wordt als volgt gewijzigd. Om de informatie op kaart te kunnen zien, selecteer het meest recente jaar, zet het gebiedsniveau op Wijk-CBS en klik op de pictogram van het type Kaart. Nu wordt onderstaande kaart getoond. Handleiding OssStat pagina 8
In aanvang zijn alleen de grenzen van de wijken-cbs herkenbaar en zijn de aantallen grofweg afleidbaar uit de legenda. Klik op de abc-knop om de namen van de wijken-cbs te laten verschijnen en op de 123-knop voor de aantallen. Gebruik de zoomfunctie om de kaart te vergroten, te verkleinen of te verplaatsen. Zoekfunctie Naast het zoeken van informatie via thema, subthema, onderwerp etc. kun je de zoekfunctie gebruiken. Voer een onderwerp in bijv. huishoudens en klik op [OK] en vervolgens verschijnen alle overeenkomende opties, selecteer daaruit de gewenste.. Handleiding OssStat pagina 9
Tabel sorteren Om een tabel te sorteren oplopend en aflopend op wijken of buurten, of op aantallen in het gegevensgebied, klik op het vakje in de kop van de betreffende kolom. Tabel kantelen Om de standaardweergave met in de rijen de gebieden en in de kolommen de onderwerpen te verwisselen, klik op de icoon. Presentatie printen Om de presentatie in de vorm van een tabel, grafiek of kaart, af laten drukken, klik op de icoon en vervolgens in het printmenu op [OK]. Gegevens uitvoeren naar Excel Om de presentatie te exporteren naar Excel, klik op de icoon, klik vervolgens op [Opslaan], kies een bestandslocatie, voer een bestandsnaam in en klik nogmaals op [Opslaan]. In geval van een grafiek of een kaart wordt niet de grafische weergave maar worden de onderliggende gegevens overgezet. Plaatje uitvoeren naar Word Om een grafiek of een kaart als plaatje op te nemen in bijv. een Word-document gebruik dan een tekenprogramma zoals bijv. Paint. Maak een printscreen van het scherm, plak dit in Paint, gebruik de selectiefunctie om het deel met de grafiek of de kaart uit te snijden en plak dit in Word. Staafdiagrammen in tabel Onder deze icoon zit een optie om in een tabel, staafdiagrammen te laten vertonen. Niet van toepassing Deze icoon is uitgeschakeld en/of niet bedoeld voor extern gebruik. Handleiding OssStat pagina 10
Transformatiefuncties Onder deze icoon zitten opties voor het weergeven van [Totalen] voor en [Percenteren] op basis van een onderwerp, periode of gebied. In de themaboom is bij elk onderwerp echter al een totaal opgenomen en zijn de procentuele verdelingen klaargezet. Onder deze icoon zit ook een optie [Transformatie] voor het vertalen van aantallen naar indexen, groeicijfers etc. Dat is erg handig voor het analyseren van een trend (groei of daling) bijv. in de stand van de bevolking. Experimenteer daarmee met alle perioden geselecteerd en het gebiedsniveau ingesteld op Oss. Handleiding OssStat pagina 11
THEMABOOM Themaboomniveau s De themaboom kent de volgende niveau s 1. Thema bijv. bevolking, 2. Subthema bijv. inwoners, 3. Onderwerpgroep bijv. leeftijd, 4. Onderwerp bijv. leeftijdsklassen 20-jaar en 5. Specificatie bijv. leeftijdsklassen naar geslacht. Soms is een onderwerpgroep onnodig en derhalve afwezig en specificaties zijn niet altijd aanwezig. 1. THEMA Bevolking 2. SUBTHEMA Inwoners 3. ONDERWERPGROEP Leeftijd 4. ONDERWERP Leeftijdsklassen 20-jaar 5. SPECIFICATIE Leeftijdsklassen 20-jaar» Geslacht Onderwerpgroep Binnen een onderwerpgroep bijv. leeftijd zijn de onderwerpen steeds gerangschikt van een enkele parameter en/of of een compacte naar een gedetailleerde klassenindeling. Onderwerp Bij het openen van een onderwerpmenu bijv. leeftijdsklassen 20-jaar worden alle klassen plus een totaal als optie aangeboden. Na selectie daarvan verschijnt een tabel met aantallen. Het totaal kan verstorend werken binnen een grafiek of een kaart, maak de selectie daarvan dan ongedaan. Handleiding OssStat pagina 12
Aan een onderwerpmenu is steeds een submenu gehecht t.bijv. de procentuele verdeling. Na selectie daarvan verschijnt een tabel met percentages (altijd afgerond op 1 decimaal) zonder een totaal omdat dat immers per definitie 100 % is. Specificatie Aan vele onderwerpsubmenu s zijn submenu s gehecht met t.bijv. specificatie naar een ander onderwerp. Na selectie verschijnt een kruistabel met aantallen. Aan een specificatiemenu is ook steeds een submenu gehecht t.bijv. de procentuele verdeling. Ogenschijnlijk komen bepaalde kruisingen dubbel voor binnen de themaboom. Bijv. binnen bijv. het onderwerp geslacht zit een specificatie naar leeftijdsklassen 20-jaar, omgekeerd zit binnen het onderwerp leeftijdsklassen 20-jaar een specificatie naar geslacht. Het verschil schuilt in de volgorde van de klassen en bij de procentuele verdeling ook in de percenteerbasis. Zie hieronder. Handleiding OssStat pagina 13
Preset presentaties In meerdere onderwerp(groep)en zijn volledige presentaties gereedgezet, bijv. in Bevolking, Inwoners, Geslacht, Leeftijdsklassen 5-jaar zit onderstaande bevolkingspyramide. Databron De bron van de gegevens wordt steeds onder de tabel, grafiek of kaart aangegeven. Gegevens kunnen afkomstig zijn van binnen de gemeente beheerde informatiesystemen bijv. voor de Bevolking de gemeentelijke basisadministratie (Gba) of van externe organisaties. De verwerking ten behoeve van opname in OssStat gebeurt door het team Onderzoek en Statistiek. Bij vergelijking van statistieken over een bepaald onderwerp in OssStat met idem in bijv. Statline van het CBS kunnen kleine verschillen opduiken, voornamelijk als gevolg van het uiteenlopen van de datum van opname. Bijv. de stand van de bevolking wordt intern zo snel mogelijk na 1 jan. vrijgegeven terwijl het CBS daarop nog z.g. administratieve correcties uitvoert (bijv. omdat mensen een verhuizing niet tijdig hebben doorgegeven) en die pas enkele maanden later publiceert. Info Bij de meeste onderwerp(-klassen) is extra informatie beschikbaar m.b.t. de gebruikte begrippen, de wijze van berekening, de voorbehouden etc. Klik daarvoor binnen de themaboom op de titel van een onderwerpklasse en dan verschijnt er een infoscherm. Natuurlijk is alom zoveel mogelijk de CBSmethodiek aangehouden. Team onderzoek en statistiek Gemeente Oss 21 september 2009 Handleiding OssStat pagina 14