1
I N H O U D Inhoud...1 Project definitie...4 Definitie...4 Uitvoeringswijze...6 De beslismomenten...7 Project Organisatie...8 Project Planning...9 Projectbeheersing...10 Risicobeheersing...11 Projectcommunicatie...12 Fase1: Oriëntatie Research & Define...12 Het Onderzoek van Nick...12 Het Onderzoek van Jasmijn...18 Het Onderzoek van Tibor...21 Het Onderzoek van Peter...25 Visueel Onderzoek...41 Persona...44 Fase2: Ontwerp Ideate/Prototype/Choose...46 Inleiding...46 Functioneel ontwerp...47 Visueel ontwerp...58 Technisch ontwerp...60 Planning voor fase 3...72 2
Fase3: Resultaten Evaluatie...74 Evaluatie Product...74 Evaluatie proces...77 Referenties...82 Onderzoek van Nick...82 Onderzoek van Peter...83 Bijlagen...85 Voortgangsrapportages...85 3
P R O J E C T D E F I N I T I E D E F I N I T I E B R I E F I N G Ontwerp een programma (op groot touch scherm) waarmee het verplegend personeel informatie over de patiënten van de afdeling zichtbaar kan maken en uitwisselen. Aan het einde van het project heb jee een concept presentatie uitgewerkt. Een onderdeel hiervan is een werkend prototype waarin je (een deel) van de interactie kunt demonstreren en laten uitproberen. Het prototype wordt uitgevoerd in Flash (en eventueel html/php). Je past de kennis en vaardigheden die je opgedaan hebt in het eerste semester dus toe in dit project. De uitwerking van je concept en presentatie zijn zodanig dat je hiermee een potentiële opdrachtgever/producent kunt overtuigen van je goede idee om je concept verder uit te werken en mogelijk zelfs in productie te nemen. W E N S E N Na de verschillende interviews bleken er een vlink aantal punten waar we ons op moesten richten. Dit waren: Weinig handelingen De gebruikers moeten met zo weinig mogelijk handelingen kunnen doen wat ze willen. Een aantal oplossingen Door middel van beslisbomen briefen (ontslag, poli, eerste hulp enz.) automatisch kunnen laten genereren. Standaard procedures kunnen toevoegen. Zo kan de administratie van standaard ziektebeelden, zoals een galblaasontsteking, heel snel worden gedaan. Digitaal Het systeem moet helemaal digitaal zijn. Er zijn een aantal voordelen aan het oude papieren systeem, maar deze zijn goed te overwinnen met een goed digitaal systeem. Één systeem Laat ze werken met 1 geintregreerd systeem. 4
Stabiel Het systeem moet stabiel zijn. Er moet een soort auto save functie in zitten die er voor zorgt dat een gebruiker bijv. geen gedeeltelijk ingevoerde gegevens verliest als het systeem toch vast loopt. Snelheid Een zuster of arts moet snel gegevens op kunnen vragen. In huidige systemen, wanneer een dossier wat groter wordt, duurt het laden erg lang. Overzichtelijk Een voordeel van het papieren systeem is dat je oneindig veel ruimte hebt om dingen naast elkaar te leggen, op een beeldscherm heb je dit niet. Daarom moeten we ervoor zorgen dat we hier verschillende oplossingen voor verzinnen. Onderandere een overzicht gedeelte waarbij men meer, maar met minder details kan zien. Ook is het belangrijk dat je daarbij makkelijk en snel de diepte in en uit kan. Gebruiksvriendelijk Het systeem moet gebruiksvriendelijk zijn. De artsen en verpleging moeten hier geen maand cursus voor nodig hebben. Dit kunnen we bijv. bereiken door hun herkenbare dingen gebruiken als metafoor, bijv. in de iconen. Veel controle In de medische wereld kunnen kleine fouten grote gevolgen hebben. Wat als een arts een verkeerd medicijn selecteert omdat hij net iets te snel klikte. Een oplossing hiervoor is nog even een overzicht te geven van wat er ingevoerd is per patiënt wanneer de invoerder klaar is. C O N C E P T Een mobiel apparaat waarmee de verpleging en de artsen alle patiënten informatie op een handige manier kunnen oproepen en snel kan invoeren of aanpassen. Omdat we hierbij ook gebruik willen maken van een wireless systeem is het ook interessant een overzicht te geven van de vitals van een aantal patiënten. Qua appparaat denken we nu vooral aan een groot, licht touchscreen scherm of een pda met een heel groot scherm en toetsenbord. 5
U I T V O E R I N G S W I J Z E Fase 1: Orientatie - Research & Define Doel: o Een concept bedenken o Een plan van aanpak verzinnen Activiteiten: o Onderzoek omgeving o Onderzoek concurenten o Onderzoek werkwijze, workflows o Doelgroep onderzoek Persona Wensen bepalen o Idee bedenken Resultaat: o Projectplan o Idee/Concept Fase 2: Ontwerp - Ideate/Prototype/Choose o Doelen: o Een bewezen ontwerp maken o Activiteiten: o Interactie ontwerp maken o Grafisch / visueel ontwerp maken o Technisch ontwerp maken o User tests doen 6
o Resultaat: o Uitgewerkt ontwerpen o Prototypes o Realisatieplan Fase 3: Resultaat en Evaluatie - Implement/Learn o Doelen: o Een eindproduct maken o Leren van het project o Activiteiten: o Uitwerken in product/prototype Development Debuggen o Presentatie voorbereiden o Verslaglegging o Resultaat o Presentatie o Verslag o Prototype(s) D E B E S L I S M O M E N T E N 1. C O N C E P T Vrijdag 20 februari, aan het einde van de define en research fase, moeten we het research afgrond hebben en gekozen hebben voor een concept. 7
2. O N T W E R P Vrijdag 6 maart, aan het einde van de ideate fase, moeten we klaar zijn met het ontwerp. 3. P O S T M O R T E M Vrijdag 20 maart, is het einde van het project. Dan moeten we het product presenteren. P R O J E C T O R G A N I S A T I E R O L L E N V E R D E L I N G We hebben voor de volgende rollen verdeling gekozen: Tibor Dujmovic Hoofdrol: Team leider Bijrol: Artist Nick Marlow Hoofdrol: Designer Bijrol: Developer Jasmijn Groot Hoofdrol: Artist Bijrol: Designer Extra: Notulist Peter Uithoven Hoofdrol: Developer Bijrol: Team leider Extra: Notulist Waarom We zijn tot deze rolverdeling gekomen omdat Jasmijn, als GAR student, de logische keuze is voor artist. De rest wilde eigenlijk allemaal designer worden. We hebben er toen voor gekozen dat Peter developer als 8
hoofdrol aan zou nemen, dit omdat hij daarin de veruit de meeste ervaring had. Tibor werdt de team leider omdat hij daar al vlink wat ervaring in had en toen werdt Nick dus de Designer. Tibor heeft als bijrol Artist omdat hij dat ook heel interessant vind. Peter heeft als bijrol team leider omdat hij dit meestal is en graag het hele process in de gaten houd. P R O J E C T P L A N N I N G W O R K B R E A K D O W N 9
G A N T T C H A R T P R O J E C T B E H E E R S I N G T I J D Wat tijd betreft, hebben we onze taken verdeeld en ingedeeld. We hope dat heons lukt om ons aan deze schema te houden. We hebben wel al 1 tegenval gehad, het research gedeelte, maar ik denk dat wij niet als enige waren die dit probleem hebben ervaren. We houden in de komende weken natuurlijk qua tijd ook rekening met meerdere tegenslagen. Uit ervaring 10
weten we dat de development kant moeilijk is in te schatten. We houden hier dan ook rekening mee in de planning en zorgen voor genoeg feedback momenten in de groep. G E L D Tot nu toe hebben wij niks uitgegeven en in onze planning staat ook niks over een uitgave. Dit onderwerp is echter niet uitgesloten, wie weet zullen wij nog een aankoop moeten doen qua materiaal en dergelijke. K W A L I T E I T Wij streven naar kwaliteit in ons project, zo willen we dat ons concept zo goed mogenlijk wordt gerealiseerd! Met nadruk op het overzichtelijkheid. De kwaliteit van ons project zal voornamelijk terug te vinden zijn in ons concept. Het is voor ons belangrijker dat we een sterk concept neerzetten. Het is belangrijk dat we door middel van het eindproduct een duidelijk beeld geven van hoe ons concept toegepast kan worden. Als het qua tijd niet realistisch is het compleet uit tewerken zullen we dit doen door middel van een prototype. R I S I C O B E H E E R S I N G Ten eerste moet je altijd rekening houden met het feit dat iets fout kan gaan. Zo hebben we wel iedereen een taak gegeven en hebben we een uitgangs punt, maar we kunnen taken ook onderschatten. Zo zou het bijvoorbeeld fout kunnen gaan bij development, dat we een heel uitgebreid idee hebben die goed werkt, maar tijdens het coderen komen we erachter dat het best veel werk is. Zo hebben we het volgende bedacht, als een taak blijkt tegen te vallen zullen we gezaamlijk dingen schrappen of op een andere manier proberen op te lossen. We hadden al bij het research gedeelte gemerkt dat het niet simpel is om naar een ziekenhuis toe te gaan en even een interview af te leggen. Zo hebben we elkaar tips gegeven en is het ook beter gegaan. Zo heeft Peter mij een tip gegeven om niet eerst naar de receptie te gaan, maar gewoon meteen door gaan naar een afdeling en daar te vragen. Bij development loop je het risico door te weinig mankracht en/of tijd of onverwachte problemen uit te lopen. Om dit risico te minimaliseren gaan we verschillende fases bedenken. Hierbij werken we altijd naar de eerste fase toe, alleen als we die halen gaan we naar de volgende. Hierbij is het belangrijk dat alle fases evengoed een redelijk compleet beeld geven van het product. 11
P R O J E C T C O M M U N I C A T I E Communicatie is wat mij betreft een van de meest belangrijke dingen in een project of wat dan ook. Ik heb alleen het gevoel dat de communicatie niet echt goed verloopt, maar dat gaat wel goed komen. Bijvoorbeeld onze telefoons opnemen als er gebeld wordt... Dat verloopt niet echt goed, maar dat hangt ook per persoon af denk ik. Maar wat betreft afspraken en dergelijke gaat het goed, als we iets afspreken zijn we er ook om dat gene te behandelen wat we van plan waren. We gebruiken dingen zoals; google docs, delicious, mindmeister en google agenda om onze communicatie helder te houden. Tot zo ver zijn we niet echt op dingen gebotst en ik hoop dat het ook niet dat het verder in het project zal gebeuren. F A S E1: O R I Ë N T A T I E RE S E A R C H & D E F I N E H E T O N D E R Z O E K V A N N I C K I N L E I D I N G Dit project gaan we een ontwerp maken waarmee het verplegend personeel informatie over de patiënten van de afdeling zichtbaar kan maken en uitwisselen. Dit gaan we doen door middel van een touch scherm apparaat die elke verpleeghulp mee draagt. Hierdoor Kan informatie veel sneller worden opgezocht en opgeslagen. M I J N B E E L D V O O R H E T O N D E R Z O E K Ik ben gelukkig zelf nog nooit opgenomen in een ziekenhuis. De enige ervaring en kennis die ik hier van had komt van televisie. Dit geeft natuurlijk geen realistisch beeld van hoe het er nou echt aan toe gaat. Ik heb in het verleden wel in het nieuws gehoord dat ze bezig zijn met het verbeteren van patiënten informatie. Dit werd door bijna ieder ziekenhuis anders opgeslapen en verwerkt waardoor het uitwisselen van informatie tussen verschillenden ziekenhuizen moeizaam verloopt. Ik wist dus dat hier veel verbeterpunten liggen en dat er behoefte is aan verandering van het huidig systeem. 12
O N D E R Z O E K S V R A G E N Wat? Hoe patiënten informatie wordt verwerkt en overgedragen. Wie? De verplegende hulp Waar? In een ziekenhuis Wanneer? Een normale werkdag. Waarom? Om zo een duidelijk beeld te krijgen hoe patiënten informatie verwerkt wordt en welk systeem ze hiervoor gebruiken. Met een duidelijk beeld hiervan kunnen we opzoek naar verbeterpunten. Dat maakt de volgende onderzoeksvraag: Hoe wordt patiënten informatie beheert door verplegend personeel in ziekenhuizen? Om mij een beter beeld te geven over het werk van verplegend hulp ben ik op internet gaan zoeken naar informatie. Ik heb meteen op verschillende fora een bericht achtergelaten met daarin het verzoek of er mensen waren die mij hiermee wilden helpen. Toen ben ik opzoek gegaan naar mensen in mijn directe omgeving. Mijn moeder is 20 jaar geleden verpleegster geweest en een oud collega van mij loopt momenteel stage als verpleegster in Utrecht. Voor field research wilde ik naar het Laurentius ziekenhuis in Roermond. Dit leek mij het beste omdat ieder ziekenhuis anders is en de meeste ziekenhuis hier in de buurt al door meerdere groepsgenoten onderzocht. Ik heb 2 keer geprobeerd een afspraak te maken maar helaas was er niemand die tijd had om mij te helpen. Omdat het regelen van interviews zo moeizaam verloopt ben ik gaan kijken naar de bronnen die ik wel ter beschikking had. Ik heb gemaild naar mijn oud collega om met haar een afspraak te maken voor een interview. Dit heb ik per email gedaan en later ben ik nog langs geweest omdat ik na meerdere brainstorm sessies met peter nog meer vragen had. Dit was voor mij het meest nuttige interview. Met mijn moeder heb ik ook een interview afgelegd maar omdat er in 20 jaar veel veranderd is heb ik het meer gespitst op de behandeling van patiënten en niet zo zeer de verwerking daarvan omdat het systeem van toen al meerdere keren is vernieuwd. Voor het ontwerp dat we gaan maken ben ik onderzoek gaan doen naar bestaande systemen en welke 13
bedrijven zich hierin specialiseren. Ik heb heel wat interessante videoʼs en demoʼs gevonden die echt vooruitstrevend zijn. Van Philips zijn er meerdere concepten te bekijken en Microsoft heeft een heel uitgebreid onderzoek over hun interface ideeën. Analyse Ontwikkelingen Het hele patiënten dossier is in Nederland op dit moment in ontwikkeling. Zo heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aangegeven de communicatietechnologie in de zorg te willen vergroten. De minister wenst de komende jaren een Elektronisch Patiënten Dossier (EDP) in te voeren. Zo moet de ICT bijdrage zorgen voor verbetering van kwaliteit, doelmatigheid, toegankelijkheid en transparantie van de zorg. Deze ontwikkeling geeft aan dat het huidige systeem duidelijk aan vernieuwing toe is. Ons Apparaat zou er voor kunnen zorgen dat alle Elektronisch Patiënten Dossiers (EDP) voor iedere verplegende hulp beschikbaar is. Ons apparaat zal in verbinding staan met een centraal punt waar alle EDPʼs opgeslagen zullen worden. De verplegende hulp kan dan door middel van ons apparaat per patiënt meteen alle informatie terug vinden en deze uitbreiden indien nodig. Elektronisch patiëntendossier (EPD) Met het elektronisch patiëntendossier (EPD) kunnen zorgverleners medische gegevens uitwisselen. In 2009 wordt een groot deel van de huisartsenposten, huisartspraktijken, apotheken en ziekenhuizen aangesloten op het landelijk EPD. De wettelijke verplichting voor deze zorgaanbieders om aan te sluiten op het EPD gaat waarschijnlijk begin 2010 in, afhankelijk van de wetsbehandeling door de Eerste en Tweede Kamer. Het is belangrijk dat zorgverleners veilig en betrouwbaar relevante medische gegevens met elkaar kunnen delen. Dat maakt de kans op medische fouten kleiner en ondersteunt de samenwerking tussen artsen beter. Het voordeel hiervan is groot. Ziekenhuizen hoeven onderling niet meer te communiceren en informatie uit te wisselen omdat deze op een centraal punt opgeslagen staan. Als een patiënt eerder is opgenomen in een ander ziekenhuis is dit meteen terug te zien op ons apparaat wanneer een verpleegster de patiënt binnen krijgt. Privacy Zorgverleners mogen uw medische gegevens alleen inzien als er een behandelrelatie is én het nodig is voor uw behandeling. Bovendien moet uw zorgverlener altijd eerst toestemming vragen voor inzage. Huisartsen, apotheken en specialisten kunnen via het EPD alleen gegevens inzien over de door de apotheker verstrekte 14
medicatie. Huisartsen op de huisartsenpost kunnen een samenvatting van het dossier van uw huisarts raadplegen. Andere zorgverleners, zoals fysiotherapeuten, psychologen, bedrijfsartsen of zorgverzekeraars, kunnen uw gegevens niet inzien. We moeten met ons apparaat dus rekening houden dat alleen de juiste mensen bij de patiënten informatie kunnen komen. Dit is belangrijk voor de privacy van de patiënten en de relatie tussen zorgverleners. Digitaal Het voordeel van een digitaal systeem tegenover het ouderwetse papieren systeem is groot. De informatie is makkelijker te delen en is altijd en overal in het ziekenhuis meteen terug te vinden via het apparaat. Het is alleen belangrijk dat de informatie goed leesbaar is en dat het niet langer mag duuren om een document door te lezen. Snelheid Het medisch personeel moet snel gegevens op kunnen vragen en in kunnen voeren. In huidige systemen, wanneer een dossier wat groter wordt, duurt het laden erg lang. Volgens een verpleegster soms wel 5 min. Overzichtelijk Een van de nadelen van digitaal tegenover papier was dat je met papier meer ruimte hebt om documenten naast elkaar te leggen en sneller door kan scannen. Om een kleiner beeldscherm kan dit niet. Ons apparaat moet dus zo ontworpen worden dat er makkelijk meerdere documenten tegelijk open kunnen staan en dat er makkelijk doorheen gebladerd kan worden. Notities Het is belanrijk dat er een goed werkende notitie mogelijkheid op het apparaat zit. Dit kan onnodig veel werk voorkomen. Nu word het nog eerst op papier genoteerd en daarna pas in de computer verwerkt. Zoʼn ronde duurt meestal al een uur en het invoeren gaat op het huidige systeem moeizaam en kost dus ook veel tijd. Een goede notitie manier is niet alleen belangrijk voor de ronde maar ook voor de overdracht. Als de korte samenvattingen meteen worden opgeslagen dan kan de verpleegkundige die overneemt alles netjes terug lezen en doornemen. Overdracht ondersteuning Het zou handig zijn als de verpleegkundige ondersteund zouden worden bij de overdracht. De overdracht is de overgang tussen dag en nacht diensten. Bij de overdracht loopt men namelijk gezamelijk de belangrijke dingen langs. Een gedeeltelijk geautomatiseerde samenvatting zou kunnen bewerkstelligen dat mensen deze gegevens makkelijk nog even kunnen oproepen. 15
I N T E R V I E W Hoe wordt patiënten informatie ingevoerd, uitgewisseld en bijgewerkt? De informatie wordt in dossiers ingevoerd. Elke patiënt heeft zijn eigen dossier. De dossiers mogen alleen door verpleegkundigen, artsen, stagiaires en ziekenverzorgenden worden bekeken. Er staan gegevens in over de lichamelijke en soms ook geestelijke geschiedenis van de patiënt. Elke dag worden de dossier bijgewerkt met de gegevens van de bloeddruk, pols, temperatuur en gewicht. Ook wordt er 3x per dag, bij elke patiënt in het dossier, opgeschreven hoe het die dag gegaan is en wat er is veranderd. Met 3x per dag bedoel ik de DAG, AVOND en NACHT. Dit wordt gedaan om de overgang tussen de verschillende diensten goed te laten verlopen. (overdracht heet dat) Dus als je bijvoorbeeld een dagdienst hebt gewerkt, vul je aan het einde van je dienst de dossiers van de patiënten in die jij die dag geholpen of behandeld hebt. Dan komt de avonddienst en is er een soort bijeenkomst (de overdracht) waar de verpleegkundige van de dag én avonddienst aanwezig zijn. Van elke patiënt op de afdeling wordt dan even kort de belangrijkste zaken besproken. De avonddienst doet weer hetzelfde en draagt over aan de nachtdienst. En de nachtdienst weer aan de dagdienst. Vandaar dus dat er bij elke patiënt 3x per dag het dossier wordt bijgehouden, dit wordt ook met verschillende kleuren geschreven om het overzichtelijker te maken. Hoe ervaar je dit? Ik vind het een prima systeem. Als ik bijvoorbeeld wordt opgepiept door een patiënt en ik weet niet precies wat hij/zij heeft en hoe hij ook alweer uit bed gehaald moest worden bijvoorbeeld, dan kijk ik even snel in het dossier en weet hoe ik de patiënt moet helpen. Wat vind je goed werken? Dat heb ik net verteld:p Zijn hier verbeteringen mogelijk? Er zijn natuurlijk altijd verbeteringen mogelijk maar zou niet weten welke op dit moment. Wat zijn jou ideeën? --- 16
Wat is belangrijk in zo'n systeem? Dat de patiënten informatie vertrouwelijk blijft en dus goed bewaard blijft achter slot en grendel. En ook dat de dossiers iedere dag worden bijgehouden en er niemand vergeten wordt. Of dat de informatie in de juiste dossiers wordt genoteerd, en niet in die van een andere patiënt, dit gebeurt nog wel eens. Persoonlijk Naam: Valery Engelen Leeftijd: 19 Opleiding: HBO-V (Verpleegkunde) Afdeling: Stageafdeling Leerjaar: 1 Na dit interview weet ik meer over wat de overdracht precies inhoud en waar hier de verbeterpunten liggen. Omdat de dossier nu nog op papier worden bijgewerkt wil het nog wel eens voorkomen dat dit in het verkeerde dossier wordt geschreven. Dit kan bij ons apparaat voorkomen als de verpleegkundige eerst de patiënt moet selecteren om het dossier te wijzigen. De tijd die verpleegkundigen verliezen met de overdracht is ook terug te winnen. De verpleegster die de patiënten moet overnemen kan nu de korte samenvattingen terug vinden door middel van video beelden die opgenomen zijn door de verpleegkundige met de dienst daarvoor. C O N C L U S I E Ons apparaat is een belangrijke bijdrage aan de verbetering van kwaliteit, doelmatigheid, toegankelijkheid en transparantie van de zorg. Een beter gebruik van ons apparaat in de zorg zal via drie lijnen worden aangepakt. In de eerste plaats zullen patiëntengegevens op een juiste wijze moeten worden opgenomen in het EPD en zal duidelijk moeten worden wíe toegang heeft tot het patiëntendossier en onder welke voorwaarden. Kwaliteit De kwaliteit van de zorg zal door middel van het apparaat toenemen. De verpleegkundige kunnen sneller informatie verwerken en opvragen. Het zal niet meer mogelijk zijn dat er verkeerde notities gemaakt worden in het verkeerde dossier. 17
Doelmatigheid Ons apparaat wint veel tijd terug voor de verpleegkudige waardoor ze nu beter hun werk kunnen doen en niet te veel tijd kwijt zijn aan administratie. Ook de overdracht kost minder tijd en is later nog altijd terug te vinden op het apparaat. Toegankelijkheid Het is belangrijk dat iedereen op weg kan met ons apparaat, zowel de nieuwe als de oude generatie verpleegkundige. Het is dus belangrijk dat het een simpel en intuiitive apparaat wordt waar snel mee gewerkt kan worden. Verder is het ook belangrijk dat alleen de juist mensen gebruik kunnen maken van het apparaat. Dit doen we door het te beveiligen met een vingerafdruk scan. Dit werkt simpel,snel en is toch veilig. Transparantie Ons apparaat zal ook zorgen voor transparantie binnen de zorg. Informatie zal makkelijk en toch veilig uitgewisseld kunnen worden. H E T O N D E R Z O E K V A N J A S M I J N I N L E I D I N G Aanpak van onderzoek: Ik ben niet naar een ziekenhuis gegaan omdat ik er zeker van wou zijn dat ik er niet uit getrapt zou worden. Daarom ben ik naar familie gegaan, mijn nicht en haar vriend. Wat tevens ook een excuus was om hun kinderen weer te zien. In ieder geval, zij: Irene Schiering is kinderarts in opleiding en hij: Jeroen Nagi. Waarnemend huisarts. Dus alle twee artsen. Ik heb nog meer artsen in de familie, mijn oom en tante van mijn moeders kant zijn ook alle twee huisarts. Maar aangezien die helemaal in delft wonen en ik niet een interview over te telefoon wou doen heb ik ze maar niet geïnterviewd. Dit zou ik misschien nog eventueel in de toekomst kunnen doen. Aanpak van interview: Ik heb geen vragen voorbereid ik zou voor improvisatie gaan. Ook omdat het nog niet helemaal duidelijk was wat ik moest vragen. Ik heb in de bus onderweg nog wat eventuele vragen zitten te bedenken maar ik weet niet meer of ik die toegepast heb in mijn interview. Dus ik ben gewoon begonnen met een vraag over het 18
apparatuur wat ze vragen. Verder ben ik gaan improviseren en ik kwam wel tot een redelijk gesprek. Bij de een liep het gesprek iets anders dan bij de ander maar daar door kon ik wel tot meer informatie komen. Ik kwam met geen verstand van medisch apparatuur en ander elektronisch gebruik van een arts, dus ik moest veel vragen stellen qua systemen en apparatuur. A N A L Y S E Jeroen Nagi: waarnemend huisarts: Eerst de huisarts geïnterviewd, hij corrigeerde zichzelf en zei daarna waarnemend huisarts. Een goed werkend systeem voor alle huisarts praktijken zou eigenlijk geen gek idee zijn, zei hij nog veel later na ons interview, dat leg ik uit. Het zit namelijk zo, hij zit niet op een vaste plek. Hij verhuist van de ene praktijk naar de andere, zo zat hij een keer in mijn dorp en de andere keer bij mijn nichtje in Almere. Maar wat het probleem dus is dat ze ongeveer 10 verschillende systemen gebruiken over alle praktijken. Ik vroeg of dit handig was. Hij zei dat het niet heel erg uit maakte maar dat sommige systemen wel al hopeloos ouderwets waren en niet altijd even makkelijk te gebruiken waren. Waarop mijn volgende vraag was hoeveel systemen en dan eigenlijk wel oké waren. ongeveer twee maar, ow. Dus kwam ik op het idee (wat waarschijnlijk al veel eerder bedacht is) om er een systeem van te maken en niet 10 verschillende, niet altijd werkende, onhandige systemen. Daar heeft hij even over zitten denken maar kwam dus na het gesprek tot de conclusie dat een systeem beter zou werken dan meer dan een. Verder vroeg ik nog wat voor een soort apparaten hij gebruikt. Nou niet veel dus. Hij maakt alleen gebruik van een computer en verder geen pda of andere soort zakcomputers. Kennelijk hoef je niet ten alle tijden bij de gegevens te komen. In zijn computer staan al zijn afspraken, deze voert hij niet zelf in maar laat het doen door een secretaresse. Heel soms maakt hij zijn eigen afspraken maar omdat hij steeds op een andere plek zit is dit handiger om door iemand anders te laten doen. Patiënt informatie is altijd bereikbaar voor hem. Hij kan er altijd bij komen behalve als hij onderweg is of in ieder geval niet in de buurt van een computer. En als het beveiligd is (komt meer informatie hierover). Toch zijn er een aantal praktijken waarbij patiënten dossiers nog steeds per papier gaan, ik vroeg of dit niet handiger zou zijn als het digitaal was. Waarom het zo was, is omdat er volgens hem daarin slecht geïnverteerd wordt. Maar als een patiënt dossier digitaal staat kan hij er ook niet altijd bij komen vanwege privacy schending. Meestal hebben alleen vaste artsen toegang tot deze gegevens, dat is best begrijpelijk. Maar als hij gegevens nodig heeft dan kan hij altijd een uitdraai krijgen van een eventuele digitale patiënten dossier. 19
Dus, maar een systeem voor alle huisarts praktijken zou het voor de waarnemende huisarts een stuk gemakkelijker maken. Helaas hebben wij niet meer de arts als doelgroep maar hier zou zeker nog verbetering in kunnen worden. Verder zat ik nog te denken aan een soort handige zakcomputer waarmee je alle gegevens, afspraken en andere planningen op zak hebt maar dat is kennelijk niet nodig. Dus hier valt niet zo veel aan te verbeteren behalve dan het systeem. Irene Schiering: Kinderarts in opleiding: Ze is pas weer begonnen met werken na een paar maanden zwangerschapsverlof, maar toch had ze wel even tijd voor mij voor een kort interview. Ondanks dat we om de twee minuten werden gestoord door haar oudste kind heb ik toch nog een redelijk interview kunnen houden. Maar om verder te gaan met het interview, begon ik ook deze keer met de vraag met wat voor een systeem of apparatuur ze daar gebruikten. Ze vertelde eerst over het systeem waar ze nu gebruik van maakt. Het klonk erg als een erg ellendig systeem dat totaal onoverzichtelijk was en erg onhandig te gebruiken was. Tot ze over NORMA begon. NORMA is een systeem dat ze gebruiken in het ziekenhuis in Hoofdorp. Een tijdje geleden heeft ze daar gewerkt en dus gebruik gemaakt van dit systeem. Hierover had ze weinig te klagen. Het was bijna perfect, nou ja perfect. Het was gewoon een goed werkend systeem. Haar enige nadeel opmerking was, was dat NORMA erg traag is. Het ligt niet aan de computer waar ze gebruik van maakt maar het ligt echt aan NORMA zelf. Wat is er dan traag aan? Het bladeren door patiënten dossiers. Als je bijvoorbeeld een patiënt dossier van een maand geleden wou bekijken koste dat veel meer tijd. Je moest dan het bestand opgaan zoeken, soms wel van een jaar geleden. Nou dan ben je wel even bezig. En aangezien tijd een kostbaar iets is voor de artsen was dit erg onhandig. Zelfs het bladeren door patiënt gegevens op papier ging sneller dan dit, vertelde ze. Ook moest er een soort problemen lijst moeten worden bijgehouden. Dit zou door elke arts gedaan moeten worden. Maar ook dit kost veel tijd en veel gedoe en niemand heeft er echt zin in om dat in te gaan vullen of bij te houden. Dit zou je eventueel over kunnen slaan maar dan kan je daar later problemen mee krijgen. Ik vroeg of een spraaksysteem handig zou zijn, dat het via de stem wordt ingevoerd. Dit zou denk ik een hoop tijd en moeite besparen. Maar ook hier zitten denk ik een hoop nadelen aan vast. Want het systeem moet goed werken, het moet correct worden ingesproken en noem maar op. Wat er ook nog aan sprake kwam is iets over ziekte informatie. Als ze bijvoorbeeld bij een patiënt gaat kijken en ze neemt de gegevens door dan kan het zo zijn dat de ziekte die de patiënt heeft nog niet kent of niet zo goed meer weet wat het ook alweer inhield. Voor dit soort problemen kan ze via hun site, waarvoor je eerst moet inloggen, doorlinken naar een soort startpagina met allerlei gegevens over ziektes. Ik vroeg me af of een soort standaard programmatje met al deze informatie en een handige zoekmachine niet beter zou zijn. Voor haar maakte dat op zich niet zo veel uit. Het koste namelijk niet veel tijd en zo vaak maakte ze er geen gebruik van. Dus heb ik dit idee maar even aan de kant gezet. 20
Nog wat over NORMA. Ik had wat meer onderzoek willen doen naar NORMA maar daar ben ik niet aan toe gekomen. Peter Uithoven heeft me wel een filmpje laten zien met hoe NORMA eruit ziet. Niet goed dus. Voor mij zag het er heel onoverzichtelijk uit, ik weet niet hoe anderen er over denken (behalve irene die het kennelijk wel oké vond) maar voor mij was het veel te veel knopjes en tabjes. Dus een NORMA systeem maar dan met een overzichtelijker uiterlijk (of sjablonen) en misschien een spraak systeem wat een hoop typewerk voorkomt. Verder zou voor haar een kleine draagbare zakcomputer voor in het ziekenhuis handig zijn zodat ze niet constant van pc naar pc hoeft te lopen. C O N C L U S I E Een NORMA systeem maar dan overzichtelijker en sneller. Wat er misschien dan aan toegevoegd kan worden is dat als je een nieuw patiënt dossier aanmaakt dat er standaard sjablonen zijn die je met spraaksysteem kan invoeren. Als dit spraaksysteem niet werkt kan hier altijd nog een andere oplossing voor gevonden worden. Maar, aangezien ons groepje zich niet meer bezig gaat houden met het doelgroep arts, had mijn onderzoek niet veel nut meer. Maar toch dankzij mijn onderzoek zijn we wel tot het idee gekomen om een apparaatje te maken voor verplegers. In dit apparaatje kunnen we verschillende programmatjes kwijt dat het werken voor een verpleger makkelijker maakt. Daarvoor zijn er bepaalde onderdelen die dan op het apparaat moeten zitten. Bijvoorbeeld een microfoon voor spraak herkenning of opnemen gesprek, een camera voor eventuele videogesprekken, een pen voor de tablet. Ik ga me vooral bezig houden met het ontwerp van het apparaat. Mijn groepje gaat na denken over de onderdelen die er allemaal op moeten komen en dan probeer ik het allemaal in een apparaat te proppen. Als we zo ver komen om een voorbeeld apparaat te maken uit hout of een ander soort materiaal, Dan kunnen we dit nog eventueel laten testen door een verpleger of desnoods een arts. H E T O N D E R Z O E K V A N T I B O R Ik zit in groep 26 samen met: Peter, Nick en Jasmijn. We hadden eerst opdracht C (De bezoekers) maar dat hadden we direct geruild voor B (Verpleegkundige). Eerst was ik van plan om een grootte ziekenhuis uit te zoeken, zodat ik informatie kon krijgen over een systeem die veel patiënten te registreren had. Uiteindelijk leek het me toch beter om naar het ziekenhuis: Amstelland te gaan, dit kwam omdat het dicht bij mijn huis is. 21
In het begin dacht ik heel erg makkelijk over de research, ik dacht even naar binnen te lopen en bij de receptie te vragen of zij een interview konden regelen voor mij. Dit bleek toch anders dan ik verwacht had, de receptie ging eerst allerlei afdelingen bellen om te vragen of ik een interview kon houden, maar dat wilden zij echter niet of ze namen niet op. Zo ben ik een paar keer langs geweest om te proberen een interview te regelen. Ik had steeds minder en minder tijd om mijn interview te houden. Ook had ik mijn naaste gevraagd of ze iemand kenden die in een ziekenhuis werkt. Er waren twee artsen die mijn naaste kenden, deze hadden echter geen tijd voor de komende maand! Net toen ik de hoop bijna opgaf, kwam Peter met een oplossing die heel logisch klonk; Je moet niet naar de receptie lopen en daar om een interview vragen, ze weten daar helemaal niks van dit soort zaken, je moet direct naar een afdeling gaan en het daar vragen. Mensen reageren beter als je ze persoonlijk aanspreekt. En dus ging ik op die manier mijn interview proberen te regelen. Pas in de middag hoefde ik naar school, dus ik had tijd genoeg om een interview te regelen bij het ziekenhuis. Bij de eerst twee afdelingen konden ze niks voor me doen aangezien ze helemaal voor de dag volgeboekt waren, maar bij de derde afdeling had ik het te pakken. Twee uur later had ik een afspraak staan voor een interview en ik zou op tijd op school komen! Ik pakte mijn memorierecorder en ging zonder een vragenlijst naar het interview. De reden dat ik geen vragenlijst had was, omdat ik meer bezig was met een interview te regelen dan met de vragenlijst zelf. Ik had wel een soort van vragenlijst in mijn hoofd zitten, ongeveer de richting waar ik op zou gaan. Zelf heb ik vaak gehad dat ik een vragenlijst had klaar liggen en op een geven moment tijdens het interview ging ik totaal de andere kant op vragen, omdat dat uiteindelijk interessanter bleek te zijn. Het interview duurde niet langer dan 30 min stipt, dit kwam vanwege de patiënten die een afspraak hadden met de verpleegkundige en daar al veel eerder een afspraak mee hadden dan dat ik had. Mijn vragen waren gericht op het registeren en terughalen van de patiënten. Natuurlijk hoorde daarbij ook de problemen die ze zelf ondervond tijdens het gebruiken van zo een programma. In het ziekenhuis Amstelland, werken ze met het SAP systeem, dit systeem gebruiken ze pas een jaar dus het is compleet nieuw voor ze. Het is volgens de geïnterviewde wel een grootte vooruitgang. Eerst werkten ze er alleen maar met papier en dat koste veel meer tijd om patiënten terug te halen en dingen te veranderen in de patiënten gegevens. Ik wilde eerst alle mensen interviewen die mij van pas zouden kunnen komen. Hierbij dacht ik aan artsen, verpleegkundige, zusters, ICT etc. Dit bleek behoorlijk tegen te vallen, het was bijna onmogelijk om iemand te interviewen in een ziekenhuis. Ook was ik van plan om dan mee te kijken hoe een arts of verpleegkundige met die gegevens omgaat, gewoon een half uurtje meelopen, moet kunnen dacht ik... Makkelijker gedacht dan gedaan, dit was zeker niet toegestaan (wat ik ook eigenlijk wel kon verwachten). 22
De geïnterviewde was een vrouw van 42 die in grotere ziekenhuizen heeft gewerkt zoals het AMC en het VU ziekenhuis. Ze zit al behoorlijk lang in het vak als verpleegkundige en heeft velen veranderingen meegemaakt wat betreft het invoeren en terughalen van patiënten hun gegevens. Dit was handig voor mij, omdat ik hiermee makkelijker aan haar kon vragen hoe zij de veranderingen heeft ervaren, wat beter was geworden na de veranderingen en wat er nog te verbeteren viel. Ik mocht een kijkje nemen hoe het programma eruit zag en heb zelfs een patiënt zijn gegevens in kunnen zien. Hier was ik verbaasd over, want het leek mij altijd een privé kwestie. Wat betreft de lay-out van het programma, zag het er verschrikkelijk uit, zaten er overal knopjes, afvinkhokjes. Kortom de interface was behoorlijk onoverzichtelijk, ik zou er zeker mijn weg niet in kunnen vinden, dit gold ook voor de verpleegkundige. Ze werkt er nu een jaar mee (ondanks dat ze een complete inleiding heeft moeten volgen) en kan soms sommige dingen niet vinden. Laatst kwam ze er ook achter dat de F5 knop voor vernieuwen stond. Wat best cruciaal kan zijn als haar volgende patiënt een verandering in zijn/haar gegeven heeft gehad. De interface lijkt mij een van de hoofd punten die wij moeten behandelen. Een overzichtelijke interface scheelt tijd en dat kan heel erg belangrijk zijn in een ziekenhuis. Ze heeft zelf aangegeven dat ze niet een computer kundige is en dus wist ik dat het probleem daarbij lag van de bepaalde dingen die ze niet wist over het programma. Gelukkig krijgen de studenten van tegenwoordig lessen in dit soort programmaʼs en weten dus beter hoe het werkt. Ook zijn de studenten van tegenwoordig beter bekend met allerlei nieuwe gadgets en dergelijke. Dus het is best simpel voor ons, we hoeven niet al te veel rekening qua techniek te houden. We hadden een idee om soort van een PDA te gaan gebruiken, we kunnen veel functies in zo een apparaatje proppen. Wat vooral nadelig leek (volgens mij), was dat de verpleegkundige bijna niks kon veranderen in de gegevens van een patiënt, als bijvoorbeeld een patiënt in dagverblijf zit en aan het einde van de dag terug naar huis moet, maar er niemand thuis is, dan zal dat toch weer veranderd moeten worden. Wat de verpleegkundige dan moet doen is de afdeling opname bellen en tegen hen vertellen dat de patiënt nog een dag in het ziekenhuis zal blijven. Ik vroeg me af hoe de gegevens van de patiënten worden geregistreerd en wat er fout kon gaan bij zo een registratie. De arts moet natuurlijk eerst de patiënt onderzoeken om gegevens op te doen. Deze worden op papier geschreven. Daarna worden de gegevens van een patiënt geregistreerd, vervolgens zorgt de oproep dat de patiënt terug kan komen voor een controle of dergelijke. Een verpleegkundige krijgt daarna de patiënt op spreekuur en kan dan de gegevens, die door de arts gemaakt is, terug halen. Maar wat als er nou een fout in de diagnose van een patiënt wordt gemaakt en de arts er verantwoordelijk voor is? Dit zou best wel wat problemen kunnen veroorzaken voor de patiënt, of de verpleegkundige die opeens erachter komt dat een patiënt bepaalde medicijnen slikt. De verpleegkundige die ik geïnterviewd heb dubbel checked de gegevens 23
altijd. Als een patiënt bij haar op spreekuur komt heeft ze altijd een aantal vragen die ze eerst stelt voordat ze verder gaat. Het is enkelen keren voorgekomen dat de diagnose fout was ingevoerd in het systeem. Maar het is niet zo dat dit probleem niet eerder voorkwam. Toen ze nog op papier werkten, kwam het ook nog wel eens voor dat een arts dingen fout heeft vermeld of dat bepaalde vellen kwijt waren geraakt. Daarom leek het me handig om een soort dubbel check in de design te verwerken. Misschien kan de fout eigenlijk wel eerder worden verholpen, wat ik namelijk heb gehoord is dat sommige artsen klunzig zijn en te snel op bepaald knopjes drukken. Misschien zouden we een super versimpelde interface moeten ontwerpen, dat knopjes en invoer hokjes zo overzichtelijk zouden zijn, dat een blinde het zou kunnen doen voor een arts. Het voornaamste is dat er veel tijd aan kleine foutjes verloren gaat. Als de arts iets fout heeft ingevoerd en dat niet op tijd merkt, bijvoorbeeld de medicaties vergeten aan te geven, moet de verpleegkundige meer tijd erin steken om erachter te komen of een patiënt bepaalde medicaties slikt of niet. Vervolgens moet de verpleegkundige dit ook nog eens door gaan geven aan de anesthesist, die dit probleem ook weer niet kan veranderen, waardoor er dus alleen maar meer tijd aan verloren gaat. De PDA zou dit soort problemen kunnen oplossen. De PDA is bovendien ook nog makkelijk mee te nemen en dat zal tijd schelen, een arts of verpleegkundige heeft dan altijd alle informatie bij de hand. De tijd die bespaard wordt zou weer kunnen ingestoken worden in andere zaken. Ik heb me best gedaan om achter meer problemen en fout te komen, maar dit is mij tevergeefs niet gelukt. Het SAP systeem heeft al behoorlijke wat voordelen in vergelijking tot werken met papier. Er is al behoorlijk wat tijd en geld bespaard, maar ik geloof erin dat we het nog veel meer zouden kunnen verbeteren. Het ziekenhuis wereld is behoorlijk moeilijk om te onderzoeken als een studentje heb ik gemerkt. Tot slot heb ik gemerkt dat het niet makkelijk is een ziekenhuis naar binnen te lopen en vervolgens een interview af te leggen. Ik had wel wat meer initiatief kunnen nemen en verder denken dan mijn neus lang is. Ondanks dat ik niet veel informatie uit de vragen kon halen ben ik wel tevreden met de informatie wat ik heb, we kunnen hier heel wat mee. Ik had gemerkt bij de interface dat die te druk was en dus totaal niet overzichtelijk was. Hier moeten we zeker wat mee doen. Versimpelen lijkt mij het beste idee. Wat zeker een voordeel is, is dat we niet veel rekening hoeven te houden qua techniek. De jeugd van tegenwoordig groeit er namelijk mee op, ze worden ook de laatste paar jaar met programmaʼs zoals het SAP systeem opgeleid. Wij denken dat de PDAʼs dus geen probleem zullen vormen, aangezien de jonge generatie hier al sneller mee bekend is. De fouten die gemaakt worden, door artsen die te snel op iets klikken, lijkt onoplosbaar op het eerste gezicht. 24
Maar ook hier denk ik dat er een makkelijke oplossing voor is. We zouden bijvoorbeeld een dubbel check hierop kunnen instellen ongeveer zoals vista heeft, als er een beslissing gemaakt moet worden. De tijd zouden we makkelijk met de PDAʼs kunnen winnen, waardoor de artsen en verpleegkundige meer tijd over hebben om dingen zelf bijvoorbeeld te controleren. De artsen en verpleegkundige hoeven dus niet meer boeken en dergelijke open te slaan om bepaalde zaken te achterhalen, ze hebben een A5 formaat PDA bij zich waar ze alles terug kunnen vinden. En onthoud, keep it pocket! H E T O N D E R Z O E K V A N P E T E R I N L E I D I N G Dit project gaan we een design maken van een systeem waarmee ziekenhuis personeel op een goede manier patiënten informatie kan beheren. Ziekenhuis personeel is dan bijv de artsen en de verpleging. Met beheren bedoelen we het kunnen opzoeken en bekijken, maar ook het kunnen aanpassen en invoeren van patiënten gegevens. Voor het onderzoek had ik het vermoeden dat nog veel patiënt informatie via papier zou gaan. Ik verwachte dit in de vorm van papieren dossiers bij de patiënten hun bed. Ik verwachte dat de verpleging best wel wat moeite zou hebben met de overstap naar een elektronisch systeem. Dit onderzoek richt zich vooral op de doelgroep en zijn omgeving. Hierdoor kwam ik tot de volgende w's: 1. Wat? Hoe het beheer van patiënt informatie in de praktijk gaat. 2. Wie? Mensen die met patiënt informatie omgaan 3. Waar? In een ziekenhuis 4. Wanneer? Een normale werkdag. 5. Waarom? Omdat ik graag wil onderzoeken hoe de men in de praktijk patiënten informatie beheert zodat wij mogelijk hier verbeteringen in kunnen aanbrengen in een eigen design. 25
Dat maakt de volgende onderzoeksvraag: Hoe wordt patiënten informatie beheert door mensen alle mensen die daar mee omgaan, op normale werkdagen, in ziekenhuizen? Zoals altijd wilde ik eerst wel een beetje achtergrond kennis opbouwen dus ben ik begonnen met secondair, literair onderzoek. Ik ben gaan kijken wat voor systemen er nu al waren en wat de ontwikkelingen waren. Gelukkig voor ons is dit een periode vol met ontwikkelingen rondom het EPD (Elektronisch Patiënt Dossier). Er zijn al een aantal ziekenhuizen waar ze de ver zijn met het doorvoeren van digitale patiënten informatie gegevens, maar nu willen ze de gegevens landelijk gaan delen. Hiernaast zijn er een aantal grote partijen bezig met het ontwikkelen gezondheidsdienst systemen. Zoals Philips, Microsoft, Chipsoft, Norma, Epic, Google enz. Interessant is dat je tegenwoordig al een hoop video's en interactieve demo's bekijken. Zo heb ik bijv. flink wat Philips concepten op de verschillende Philips Simplicity Event's kunnen bekijken. Wel is het demotiverend om te zien hoever Microsoft bijv. is met hun interface ideeën (Microsoft Health CUI). Hierna werd ik hard geconfronteerd met hoe druk bezet deze wereld is en hoe gevoelig patiënten informatie ligt. Zo heb ik twee tot drie dagen intensief ziekenhuizen telefonisch afspraken proberen te maken met ziekenhuizen. Aangezien dit niet werkte heb ik toch maar de stoute schoenen aangetrokken en ben ik een afdeling opgelopen om daar wat mensen aan te houden voor een interview. Dit heb ik gedaan in het Spaarne ziekenhuis in Hoofddorp. Hier heb ik uiteindelijk interviews gedaan met één arts en twee verpleegkundige. Het meeste dit onderzoek is dan ook gebaseerd op deze interviews omdat ook observeren in veel gevallen niet mogelijk was. Voor de interviews heb ik van te voren een interview opgezet met vragen naar hoe hun werken met patiënten informatie, hoe ze dat ervaren, wat voor verbeteringen ze er voor hebben en wat voor hun belangrijk is. Om personas te kunnen uitwerken heb ik er ook een aantal persoonlijke, demografische vragen aan toegevoegd. Bij het interview zelf heb ik gebruik gemaakt van mijn telefoon als recorder om alles op te nemen. Op deze manier had ik de mogelijkheid, veel makkelijker en losser te kunnen praten. Na deze interviews heb ik ook nog wat onderzoek gedaan naar de mogelijkheden rondom tablet PC's en input methoden. 26
A N A L Y S E Bestaande systemen Er bleken al een flink aantal partijen druk bezig met elektronische patiënten / medische dossiers. Bekende partijen in Nederland zijn Chipsoft, Norma en Epic. Bij het ziekenhuis dat ik bezocht heb gebruikten ze Norma (sinds 2003) en gaan ze in de helft van dit jaar (juni/juli 2009) overstappen op een systeem van Epic. het Chipsoft systeem wordt onder andere gebruiken in ziekenhuis BovenIJ en het VU medisch centrum. Vanwege tijdgebrek heb ik gekozen om me voornamelijk te richten op Norma, ook omdat dit gebruikt wordt in het ziekenhuis waar ik onderzoek heb gedaan. Norma In Norma begint bij opstarten met een lijst van patiënten en een lijst met (EMD) formulieren. Deze lijst met formulieren interpreteerde ik als document categorieën en andere pagina's. Zo zit hier bijv. een bedden 27
overzicht bij waarin men kan bekijken hoe bedden ingevuld zin en kan men hier de invulling bewerken. De pagina waarop ze een nieuwe patiënt kunnen opgeven. Ontslag formulier. Bij het invoeren probeert men zoveel mogelijk systemen te maken waarbij de gebruiker kan kiezen uit bestaande antwoorden. Zo is er een lijst met mogelijke klachten, die je kan vinden in categorieën als oor, neus enz. Veel van de pagina's lijken niet effectief en dus vaak ook on-overzichtelijk ingevuld te zijn. Volgens mij bevatten deze een pagina's een boel bloopers zoals die in een boek als GUI Bloopers besproken worden. Privacy en tijd Wat we al snel op een pijnlijke manier leerde is hoe gevoelig patiënten informatie ligt bij ziekenhuizen en hoe druk het personeel het heeft. Zo kon ik op geen enkele manier snel een interview regelen via de telefoon. Ik ben zeker twee tot drie dagen bezig geweest met het bellen van negen ziekenhuizen. Meestal geven ze gewoon aan dat dit niet mogelijk is omdat ze het daar te druk voor hebben. Ook moest ik vele malen benadrukken dat ik op geen enkele manier echt patiënten informatie wilde inzien. Wat natuurlijk wel lastig is aangezien we juist wilde observeren hoe de processen daar omheen gingen. Uiteindelijk was de enigste oplossing heel brutaal een afdeling op te lopen en heel vriendelijk iemand aanhouden voor een interview. Maar ook hierbij moest ik geluk hebben qua afdeling en de bezetting van een afdeling. Ik had voornamelijk geluk bij de verpleeg afdelingen waar ze net een medewerker meer hadden dan op andere afdelingen. 28
Design in medische wereld Ik heb mijn onderzoek gedaan in het Spaarne ziekenhuis in Hoofddorp. Dit bleek een zeer modern en ontwikkeld ziekenhuis te zien. Het ziekenhuis was een stuk vriendelijker en warmer dan ik had verwacht. Ik zie hier voor ons een grote uitdaging dezelfde positieve uitstraling te creëren. Het ziekenhuis was erg vriendelijk en warm ingericht met onder andere veel kleur. Deze kleuren zag ik bijv. terug in de hallen bij de liften. Maar ook in de wachtkamers hebben ze de ruimtes proberen op te fleuren met muurschilderingen en vrolijk en vriendelijk gekleurde banken. Als e xtra versiering hebben ze zelfs een soort bomen silhouetten uit de muren laten komen. Op de verschillende afdelingen hebben ze deze vriendelijke warmte met donkere soorten houd bereikt. Opvallend vond ik ook dat ze ook op sommige plekken kunstwerken op de buitenkant van het ziekenhuis gemaakt hadden. 29
De huisstijl is erg helder, duidelijk en modern. Veel simpele vormen en alleen maar zwart, hemelsblauw en wit. Deze huisstijl is, aangezien het nog zo'n nieuw ziekenhuis is overal consistent kunnen doorvoeren. De bewegwijzering in het ziekenhuis was erg helder. Ze hadden hier, volgens hun huisstijl, ronde vormen en dezelfde schreefloze lettertypes in gebruikt. Ook hierbij hebben ze veel kleuren gebruikt. 30
Wensen gebruik patiënteninformatie Na de interviews die ik gedaan heb in het ziekenhuis heb ik een boel geleerd o ver hun werkwijzen en omgang met patiënten informatie. Zo bleken ze al veel meer digitaal te werken dan ik had verwacht. Ook hadden ze veel concreter wensen. Digitaal Hun prefereren een helemaal digitaal systeem. Ondanks dat er een aantal voordelen aan het ouderwetse papieren systeem verbonden zijn denken de geïnterviewde deze wel te o verwinnen met een goed digitaal systeem. Voordelen van papieren dossiers is dat je niet te maken hebt met laad-tijden. Bij de grotere dossiers kon het inladen met het huidige systeem erg lang duren (soms wel 5 min). Één van de verpleegkundige vind het werken met papieren dossiers overzichtelijker. Dit omdat je met fysiek gezien meer info naast elkaar kan houden dan je op een computer scherm kan. Een ander nadeel is dat ze met het huidige systeem maar 1 ding tegelijkertijd kan openen. Op de computer mist ze dus soms dat overzicht. Dezelfde verpleegkundige had ook de ervaring dat het systeem nog wel eens vastliep. Dan moest ze eerst alles opnieuw opstarten en moest ze opnieuw beginnen met haar rapportage. Maar uiteindelijk wogen deze nadelen niet op tegen de voordelen van een digitaal systeem. Zo zijn de gegevens met een digitaal systeem overal opvraagbaar zijn. Met huidige systeem konden medici ook extern bij deze gegevens met een speciale decoder bijvoorbeeld. Patiënten konden zelf op dit moment nog niet op dit systeem. Al is dit natuurlijk wel waar de overheid op dit moment aan werkt met het EPD. De arts die geïnterviewd had vertelde dat hij op een ander ziekenhuis veel heen en weer had gelopen omdat een gedeelte nog niet digitaal was en er een boel persoonlijk geschreven moest worden. Een andere verpleegkundige gaf aan dat ze blij was niet te hoeven sjouwen met deze dossiers en mappen. Men vond het handig dat alle gegevens, inclusief de info van andere disciplines, bij elkaar staan op deze manier. Ze gaven ook aan dat het digitale systeem minder ruimte kost en het beter opgeslagen is. Een ander voordeel van een digitaal systeem Één systeem Laat ze werken met één geïntegreerd systeem. Op dit moment werkte ze nog met twee systemen en dit vonden ze erg onprettig. Ook scheelt dit natuurlijk tijd die nodig is voor de opleiding. Weinig handelingen De gebruikers moeten met zo weinig mogelijk handelingen kunnen doen wat ze willen. 31