VOORBEELD Draaiboek Schoolprogramma Programma voor een halve dag Versie: 7-6-2011 1 van 8
Inleiding Dit draaiboek is bestemd voor docenten, mentoren en begeleiders van de leerlingenteams die bij Rakos op Fort Vechten activiteiten komen doen. Het biedt alle informatie over de organisatie van de activiteitendag. Informatie Fort Vechten Doel van het schoolprogramma Activiteiten Competenties Evaluatie = presentatie Voorbereiding op school Activiteitenbegeleiders Planning (voorbeeld) Doordraaischema (voorbeeld) Plattegrond (voorbeeld) Informatie Fort Vechten Het Fort bij Vechten is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW). Het Fort is gebouwd tussen 1867 en 1870, de bomvrije kazerne werd toegevoegd in 1880. Het terrein is 17 hectaren groot en na Rhijnauwen het grootste Fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Op het Fort liggen 16 grotere en kleinere grondgedekte gebouwen, opgetrokken uit 16 miljoen bakstenen en met een gezamenlijk vloeroppervlak van 7000 m2. Het Fort bij Vechten is sinds 1996 eigendom van Staatsbosbeheer. Meer informatie is ook te vinden op www.rakos.nl. Doordat de natuur er jaren zijn gang heeft kunnen gaan is er een bijzonder groene locatie ontstaan. Deze locatie leent zich uitstekend voor allerlei activiteiten, waarbij aandacht besteed kan worden aan diverse competenties. Doel van het schoolprogramma Doel van de activiteitendag is de leerlingen bewust te maken van hun competenties. Daarvoor gaan de leerlingen in teams diverse aansprekende en uitdagende activiteiten uitvoeren. Per activiteit zal worden gelet op een bepaalde competentie en na afloop van de activiteit wordt die competentie besproken met de docent of mentor die het team begeleidt en de activiteitenbegeleider. Aan het einde van de dag zal elk team een korte presentatie geven met hun conclusies. De activiteiten en competenties worden in overleg met de school bepaald. Activiteiten Er zijn diverse activiteiten die de leerlingen kunnen uitvoeren. Per team van 10 tot 15 leerlingen is een activiteit nodig. De teams rouleren, zodat ze alle activiteiten kunnen uitvoeren. Zijn er meer dan 75 leerlingen dan worden er twee blokken gevormd. De klas wordt dan in twee groepen gesplitst. Groep A doet alle activiteiten in Blok A, groep B doet alle activiteiten in Blok B. De activiteiten in de blokken zullen gelijksoortige activiteiten zijn. Versie: 7-6-2011 2 van 8
Mogelijke activiteiten Het mijnenveld / Verover de achtergrens De Togglebaan Afdalen in de kazerne (abseilen) De Indianenburg De Klimpaal Flankbatterij overbruggen via de wapenkisten Pull-jump Spiegelbeeld bouwen De Spinloop Het 5 in 1 parcours De Kruisloop De Wandelende A De Vertrouwensloop Competenties Bij elke activiteit wordt er aandacht besteed aan één van de onderstaande competenties. Achter de competenties staat de achterliggende gedachte of hetgeen waarop gelet moet worden. Na uitvoering van de activiteit wordt de competentie besproken met de docent of mentor die het team begeleidt en de activiteitenbegeleider: Hoe is de activiteit gegaan? Hoe kwam de competentie tot uidrukking? Wat is mijn/ons verbeterpunt voor de volgende activiteit? De volgende competenties zijn mogelijk Uitdagen tot wat jij kan/durft à Geef je ook je grenzen aan? Organiseren en betrokkenheid à Hoe lang is jouw spanningsboog, hoe lang blijf je betrokken? Opmerken en vooral samenwerken à Wat is jouw inbreng? Initiatief nemen en luisteren à Wat is jouw houding, afwachtend of aanpakkend? Overleg en veiligheid à Analyseren denken doen? Ondersteunen en stimuleren à Ga je ervoor? Alles uit de kast halen Analyseren en overleggen à Kan je grondig analyseren of begin je direct? Bij niet grondig analyseren, komen er steeds nieuwe problemen opduiken. De Evaluatie = presentatie Aan het eind van het programma gaat de docent / mentor met het team de dag evalueren. Er worden 5 conclusies opgeschreven. Ook moet de vraag worden gesteld: Wat gaan we daarmee doen? Elk team geeft een korte presentatie van maximaal 5 minuten. Versie: 7-6-2011 3 van 8
Voorbereidingen Teambegeleiders De teams worden op school samengesteld. Elke team heeft een team-naam, dat kan ook een klasse-code zijn. Het team bestaat uit 10 tot 15 leerlingen en elk team heeft een docent of mentor als begeleider. Deze docent / mentor is de coach van het team en blijft het hele programma bij het team: daagt de leerlingen uit de activiteiten uit te voeren, helpt leerlingen grenzen te verleggen en hogere drempels te nemen, zorgt ervoor dat leerlingen de activiteiten analyseren en met elkaar overleggen, zorgt ervoor dat leerlingen samenwerken, bespreekt de competenties na afloop van een activiteit, geeft ondersteuning bij het maken van de presentatie, houdt het tijdschema in de gaten en zorgt dat het team op tijd wisselt, begeleidt het team als deze naar de WC moet om te zorgen dat alles netjes en schoon blijft. Belangrijk is dat de teambegeleiders (docenten / mentoren) betrokken zijn bij de dag en zich echt opstellen als een coach. Zorg ervoor dat alle docenten / mentoren een kopie van het tijdschema en de plattegrond hebben. Als de mentoren van te voren al weten welke route hun team loopt en waar die activiteiten zich bevinden, zal er weinig tijd verloren gaan met het wisselen en kunnen ze alle tijd besteden aan de uitvoering en de bespreking van de competenties. Leerlingen Zorg dat alle leerlingen van te voren op de hoogte zijn van het doel van het programma en wat hun te wachten staat. Ook dienen de leerlingen al op de hoogte te zijn in welk team ze zitten en wie de begeleider van het team is. Op die manier kan er bij aankomst op het fort vlot gestart worden met de activiteiten. De leerlingen dienen de juiste kleding aan te hebben, aangepast aan het weer, maar wel kleding die vies mag worden. Laat de leerlingen een set droge kleren en een handdoek meenemen, voor noodgevallen. Uitvoering activiteiten Per activiteit is er 40 minuten beschikbaar. Dit is inclusief de wissel, het lopen naar de volgende activiteit. Het is belangrijk om het tijdschema te volgen. Het kan gebeuren dat door het enthousiasme van de leerlingen geen tijd meer is om de competenties te bespreken. Waak hiervoor, want het gaat juist om de bewustwording van de competenties. Afhankelijk van de starttijd, zitten er één of meerdere pauzes in het programma. Dit kan een frispauze of een lunchpauze zijn. Versie: 7-6-2011 4 van 8
Competentie- training voor docenten en mentoren Om de onderwijswaarde van het programma en de betrokkenheid van de teambegeleiders te verhogen is het verstandig om de teambegeleiders (docenten en mentoren) bijvoorbeeld een maand van te voren een keer naar het fort te sturen voor een training in competenties. Dan zijn ze beter in staat de leerlingen te begrijpen en te coachen. School-Activiteitenbegeleiders De activiteiten waarbij de leerlingen worden gezekerd (bijvoorbeeld de togglebaan en indianenbrug), worden begeleid door ervaren activiteitenbegeleiders van. Om de kosten voor de leerlingendagen laag te houden, zijn er ook niet te zekeren onderdelen die door docenten van de school worden begeleid (bijvoorbeeld het mijnenveld). Deze school-activiteitenbegeleiders worden verzocht een half uur voor aanvang van het programma aanwezig te zijn voor de nodige instructie van hun rol bij dat onderdeel. Eigen programma In overleg wordt een passend programma voor uw school samengesteld. U kunt zelf aangeven welke activiteiten u wilt doen en welke competenties u belangrijk vindt. Het programma wordt samengesteld afhankelijk van het aantal leerlingen uw beschikbare tijd uw voorkeuren voor activiteiten uw belangrijke competenties eventuele andere wensen Slecht weer mogelijkheden Er zijn ook mogelijkheden voor binnen-activiteiten. Als het erg slecht weer is en de buitenactiviteiten zijn niet uit te voeren, dan kan ook op de dag zelf het programma bij gesteld worden. Voorbeeldprogramma Op de volgende pagina s vind u een voorbeeld programma: een planning, een doordraaischema en een plattegrond. Zodra uw gegevens en wensen bekend zijn, worden deze documenten voor u op maat gemaakt. Versie: 7-6-2011 5 van 8
Planning Voorbeeld 08:00 uur Verzamelen activiteitenbegeleiders ; uitzetten materialen 08:30 uur Verzamelen school-activiteitenbegeleiders; instructie 09:00 uur Aankomst leerlingen, docenten / mentoren; welkom en uitleg, korte introductie Fort Vechten. (school-)activiteitenbegeleiders zijn aanwezig. 09:15-09:55 Iedereen loopt naar zijn eerste activiteit, uitvoering 09:55-10:35 Tweede activiteit 10:35-11:15 Derde activiteit 11:15-11:30 Pauze 11:30-12:10 Vierde activiteit 12:10-12:50 Vijfde Activiteit 12:50-13:30 Zesde activiteit 13:30-14:00 Pauze 14:00 14:30 Evaluatie en presentatie 14:30 Einde activiteit Versie: 7-6-2011 6 van 8