Fietsongevallen van 50-plussers SWOV-team voor diepteonderzoek Ragnhild Davidse
Index aantal verkeersdoden per miljard reizigerskilometers Overlijdensrisico (index) 1,20 1,00 0,80 0,60 Fiets Auto 0,40 0,20 0,00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Jaar VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 2
Index ernstig verkeersgewonden per miljard reizigerskilometers Risico ernstig verkeersgewond (index) 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 Fiets Auto 0,40 0,20 0,00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Jaar VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 3
Ongevallen met oudere fietsers Fietsdoden Ernstig gewonde fietsers Ongeval met gemotoriseerd verkeer Overig Ongeval met gemotoriseerd verkeer Overig Overig: - valongevallen, - botsingen met obstakels, - botsingen met andere fietsers of voetgangers VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 4
Fietsongevallen zonder gemotoriseerd verkeer 80% van de ernstig gewonde fietsers Risico en aantal neemt toe Informatie over ongevallen is beperkt Slechts 4% van ongevallen geregistreerd door politie Niet altijd in kennis gesteld Indien ter plaatse, niet altijd als verkeersong. geregistreerd Nationale onderzoeksagenda fietsveiligheid (NOaF) SWOV Dieptestudie VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 5
SWOV Diepteonderzoek Set vergelijkbare ongevallen (40 60) Gedetailleerde dataverzameling Zo snel mogelijk na ongeval Multidisciplinair onderzoeksteam Onderzoekt afzonderlijke ongevallen Samenvatting in prototypische ongevallen VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 6
Doel en focus Hoe ontstaan deze ongevallen? Samenspel van factoren achterhalen Inzicht in ongevalsproces Aanknopingspunten voor gerichte aanpak VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 7
Dieptestudie 50+-fietsongevallen Ongevallen waarbij een fietsende 50-plusser: is gevallen botste met een obstakel botste met een andere fietser, brom/snorfietser of voetganger Melding door politie en ambulancediensten Augustus November 2012 (4 maanden) VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 8
Werkgebied SWOV-team VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 9
Dataset 128 relevante ongevallen Data verzameld over 41 crashes Interview met fietser (semigestructureerd) Fietsinspectie Inspectie ongevalslocatie Letselgegevens Controle op vertekening (bias) VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 10
Gewonde fietsers 50+ Fietser: 49% man 51% vrouw Leeftijd: 39% 50-64 jaar (-) 46% 65-74 jaar (++) 15% 75 en ouder (--) VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 11
Ongevallen met fietsende 50-plussers Ongevalstypen: 1/3 gevallen (in berm, bij afstappen) [--] 1/3 obstakelongeval (paal, brug, trottoirband) 1/3 fietser botst met fietser of snorfietser Type fiets: 39% elektrische fiets vrouwen: 48% 17% racefiets (mannen: 35%) VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 12
Voertuiginspectie Interview Dataverzameling Weginspectie VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 13
Ongeval- en letselfactoren Reconstructie van het ongeval Welke factoren speelden een rol? Algemeen (weer, verkeer,...) Mens (medisch, ervaring, afleiding, snelheid,...) Weg (breedte, obstakels, bochten, berm,...) Voertuig (conditie, gewichtsverdeling, remmen,...) Letselfactoren (helm, contact,...) Ongevalsscenario VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 14
Acht ongevalspatronen (1) Fietser raakt uit balans tijdens afstappen Fietser uit koers rijdt tegen trottoir of in berm Fietser botst met obstakel op fietsvoorziening Afgeleide fietser botst met tegemoetkomende fietser of rijdt in berm VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 15
Acht ongevalspatronen (2) Fietser onderschat verkeerssituatie Botsing in beperkte zichtomstandigheden Miscommunicatie tijdens inhalen Vallende objecten en mislukte noodmanoeuvres VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 16
Meest voorkomende mensfactoren Gedrag/aanwezigheid van anderen (noodzaak te stoppen, visuele afdekking, afleiding) Afleiding / nauwe focus Ervaring met situatie of fiets Fietssnelheid Laterale positie Medische conditie VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 17
Meest voorkomende andere factoren Fietsvoorziening te smal Verticaal alignement: steile helling Obstakel niet goed geplaatst en/of gemarkeerd Zadelhoogte (kan niet met voeten bij de grond) VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 18
Vergelijkbare studie in Zeeland - Okt 2012 - nov 2013-35 ongevallen - Vergelijkbare resultaten VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 19
Aanbevelingen Let op dat interactie met anderen ook een rol speelt bij ontstaan van enkelvoudige fietsongevallen Anticipeer op toename van aantal fietsers die meer ruimte en tijd nodig hebben om te reageren Geen obstakels op of naast fietsvoorzieningen Zorg ervoor dat de fiets past bij zijn berijder en diens eigenschappen (qua hoogte, gewicht, snelheid) Verbeter de stabiliteit van fietsen, vooral die van elektrische exemplaren Ontwikkel nieuwe maatregelen om verwondingen van fietsers te voorkomen VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 20
Meer informatie? www.swov.nl/diepteonderzoek VCV, 17 maart 2015 Fietsongevallen van 50-plussers 21