Hulpvragen en voortgang Maatjes Alle maatjes actief voor Stichting SchuldHulpMaatje BoZ verrichten hun werkzaamheden op vrijwillige basis. De opbouw en verloop van het maatjesbestand sinds de oprichting ziet er als volgt uit: 2011 2012 2013 2014 Bestaande maatjes - 13 20 17 Nieuw opgeleide maatjes 15 11-13 Gestopte maatjes 1-2 -4-3 -4 Aantal maatjes per einde jaar 13 20 17 26 In 2011 zijn een bestuurslid en de coördinator opgeleid tot maatje, zij zijn uiteindelijk niet ingezet als maatje waardoor er in 2011 twee maatjes gestopt zijn, in 2014 is er een maatje ingezet ter administratieve ondersteuning van de coördinator en sub-coördinatoren. De overige redenen voor het stoppen van de maatjes zijn: verhuizing (1), ziekte (2), verandering werksituatie (4) en op eigen verzoek (3). In het voorjaar van 2014 hebben we een groep van dertien vrijwilligers opgeleid en zijn deze gecertificeerd. Uitreiking van de certificaten aan derde groep opgeleide maatjes, april 2014
De nieuw opgeleide maatjes van begin 2014 zijn in de loop van 2014 ingezet met ondersteuning van een reeds bestaand maatje of de sub-coördinator. Als bestuur proberen we de maatjes zoveel mogelijk te motiveren door frequent contact met de coördinator en onderling contact door maandelijkse intervisiebijeenkomsten. Tijdens deze intervisiebijeenkomsten willen we de maatjes ook zoveel mogelijk in contact brengen met bestaande instanties. Zo hebben er intervisiebijeenkomsten plaatsgevonden bij onder andere gerechtsdeurwaarder Flanderijn Verdult in Bergen op Zoom. Ook hebben diverse (gemeentelijke) instanties zich gepresenteerd bij andere intervisiebijeenkomsten (SDW, Vraagwijzer, MEE, afdeling schuldhulpverlening). In 2015 willen we wederom deze bijeenkomsten organiseren. Deze bijeenkomsten zullen met een frequentie van ongeveer zes weken plaatsvinden, waarbij de vrijwilligers de kans krijgen om onderling opgedane ervaringen, moeilijkheden en kennis met elkaar te delen. Daarnaast willen wij professionele sprekers uitnodigen om de kennis van de vrijwilligers op peil te houden. Hierbij zullen diverse onderwerpen aan bod komen (belastingen, wijzigingen in wetgeving, bijstand, gespreksvaardigheden etc.). Gegevens over hulpvragen en voortgang Stichting SchuldHulpMaatje BoZ werkt nauw samen met de Gemeente Bergen op Zoom. Met de gemeentelijke Schuldhulpverlening (SHV) is er een samenwerkingsconvenant afgesloten, waarbij Stichting SchuldHulpMaatje BoZ en SHV samen aanvullend en versterkend werken. Mensen die niet meer terecht of nog niet terecht kunnen in de reguliere hulpverlening kunnen worden opgevangen en begeleid door Stichting SchuldHulpMaatje BoZ. De samenwerking met de gemeente Bergen op Zoom is verder geïntensiveerd, tevens is Stichting SchuldHulpMaatje BoZ beschikbaar voor hulpaanvragen uit de gemeentes Steenbergen en Woensdrecht. Vanaf februari 2012 tot en met december 2014 zijn er 181 hulpvragen ontvangen, in 2014 zijn er 107 aanvragen binnengekomen, waarvan er 84 in behandeling zijn genomen. De 23 niet in behandeling genomen aanvragen hebben voornamelijk betrekking op een gebrek aan motivatie of geen respons. Bij de 84 in behandeling genomen hulpaanvragen heeft er een kennismakingsgesprek met de (sub- )coördinator, het maatje en de cliënt plaatsgevonden. Naar aanleiding hiervan is het plan van aanpak opgesteld. Gemiddeld gaat het maatje één dagdeel per week langs bij de cliënt, dit contact is afhankelijk van de zwaarte van de problematiek en de benodigdheden. Gedurende de hulpverlening door het maatje rapporteert deze aan de (sub-)coördinator door middel van het opstellen van verslagen die worden opgenomen in een dossier. Het verloop van de aanvragen is als volgt weer te geven: 2012 2013 2014 Lopende aanvragen begin van het jaar - 23 27 Ontvangen aanvragen 53 44 84 Afgerond -30-40 -83 Lopende aanvragen per einde jaar 23 27 28
De ontvangen aanvragen zijn als volgt ontvangen in 2014: Sociale dienst 37 E-mail / Landelijke websites (http://www.schuldhulpmaatje.nl / http://www.uitdeschulden.nu) 23 Traverse 9 Wijkzorg / Traverse 4 UWV 1 Anders 10 Totaal aantal aanvragen 84 De totale aanvragen zijn als volgt in te delen naar leeftijd, geslacht en burgerlijke staat: Leeftijd hulpvrager 10 8 3 16 < 18 18-25 25-35 29 18 35-45 45-55 55-65 > 65 Burgerlijke Staat Geslacht Gehuwd/ Samenwonend Gescheiden 1 15 17 17 34 Ongehuwd/ Niet samenwonend Weduw(e)naar 40 44 Man Vrouw Onbekend
De soort hulpvraag is als volgt weer te geven (waarbij de belangrijkste soort hulpvraag is geselecteerd per aanvraag): De oorzaak van de hulpaanvragen kunnen het gevolg zijn van diverse oorzaken. De (combinaties van) oorzaken die wij bij de hulpaanvragen zien zijn onder andere de volgende: - Einde relatie/ echtscheiding - Werkloosheid - Belastingen - WSNP - Psychisch In december 2011 is er een landelijk onderzoek verricht naar de opbrengsten die voortvloeien uit een schuldhulpmaatje-project, hierbij kan gedacht worden aan baten door een verhoogd rendement van de gemeentelijke schuldhulpverlening, het voorkomen van kosten door interventies, het uitvoeren van substitutieactiviteiten voor de gemeentelijke schuldhulp-verlening en het verlenen van preventie en nazorg 1. Preventie In het najaar van 2014 zijn we met twee nieuwe initiatieven beginnen om ons meer op de preventieve zijde van de schuldenbestrijding te richten. Het betreft een inloopspreekuur en een budgetcursus. Deze beide initiatieven willen we na de beginperiode grondig evalueren, waarna vervolgens de beslissing genomen zal worden of we in 2015 hiermee verder gaan. Vooralsnog verwachten we dat het inloopspreekuur en de cursus een vervolg zullen krijgen in 2015. Inloopspreekuur In het najaar van 2014 zijn wij gestart met een laagdrempelig inloopspreekuur in Bergen op Zoom. De doelstelling van dit inloopspreekuur is het zoveel mogelijk voorkomen van grotere schuldenproblematiek. De spreekuren vinden plaats in het Doe-Centrum aan het Zilverschoonplein in Bergen op Zoom. Het spreekuur wordt door minimaal twee SchuldHulpMaatjes bezet. Tijdens het spreekuur kan begeleiding en advies gegeven worden bij financiële vragen. Op deze manier wordt de beschikbare menskracht binnen SchuldHulpMaatje efficiënt ingezet. Na een aantal maanden zal het 1 Maatschappelijk rendement van vrijwilligersprojecten in de schuldhulpverlening, Regioplan beleidsonderzoek, Amsterdam, december 2011. Zie ook Schuldhulpverlening loont!, Regioplan Beleidsonderzoek en Hogeschool Utrecht, Amsterdam, januari 2011.
spreekuur grondig worden geëvalueerd en bij succes willen we tevens uitbreiden binnen Bergen op Zoom en naar Steenbergen. Wij verwachten dat het spreekuur ook in 2015 gehouden zal worden. Het inloopspreekuur wordt op diverse manieren onder de aandacht gebracht, zo zijn er flyers neergelegd op diverse plaatsen in Bergen op Zoom en daarnaast wordt er regelmatig een artikel geplaatst in de Bode. Budgetcursus Via Traverse is recent een verzoek binnengekomen om mee te helpen met het opstarten van een budgetcursus in Bergen op Zoom om eveneens actief te zijn aan de preventieve zijde van de schuldenbestrijding. De planning was dat de cursus een eerste keer aan het eind van 2014 zou worden gegeven, maar door gebrek aan belangstelling is dit doorgeschoven naar 2015. Namens SchuldHulpMaatje BoZ zullen een aantal maatjes een bijdrage leveren door samen met medewerkers van Traverse leiding te geven aan de cursus. Toekomstige verwachtingen Naar verwachting zullen de hulpaanvragen in de nabije toekomst toenemen door onder andere: - Terugtrekkende overheid, zowel landelijk als lokaal; - Extra bezuinigingen; - Blijvende economische crisis, kans op verlies van werk, stijgende prijzen, dalende inkomsten, onder andere pensioenen; - Persoonlijke omstandigheden, toename echtscheidingen, ziektes. Als gevolg hiervan is het van belang om maatjes op te (kunnen) blijven leiden. Aangezien de maatjes deze rol als vrijwilliger vervullen kan er ook makkelijk verloop ontstaan indien de tijd van het maatje beperkt is. Als bestuur onderkennen wij dit risico en wij proberen derhalve ook om een regelmatig contact te hebben met de maatjes via de coördinator en door het bezoeken van de maandelijkse intervisiebijeenkomsten. Daarnaast verwachten we op korte termijn de samenwerking met de gemeente Steenbergen te kunnen formaliseren.