Noord Brabant The provincie of Noord Brabant werkt naar een dynamische CO2 neutrale economie voor ruim 2.4 millioen inwoners Deze routekaart laat 5 thema s zien die leiden naar een low carbon economy in de provincie
Noord Brabant Zelfs na het Interreg IVC POWER programma, zal een sterk groeiend Brabants netwerk zich inzenen voor de creaoe van een duurzaam en economisch gezonde omgeving Neem gerust contact op met het Brabantse netwerk voor samenwerkingsmogelijkheden
Energy efficiency Behaviour change Renewable energy Low Carbon Region Sustainable transport Eco innova8on and environmental technologies
Regionale routekaarten The presentaoes die volgen schetsen de uitdagingen, beleidstrends, betrokken parojen en aanbevelingen om te groeien naar een CO2 neutrale economie met duurzame werkgelegenheid binnen de 5 POWER thema s We starten met een diagram van de stappen die doorlopen worden binnen de thema s
Thema Project CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming Betrokken organisaoe CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming Betrokken organisaoe Actoren CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming Betrokken organisaoe Actoren Instrumenten CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming Betrokken organisaoe Actoren Instrumenten PrakOjk ervaring CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverduurzaming Betrokken organisaoe Actoren Instrumenten PrakOjk ervaring Meerwaarde CO2 neutrale regio
Thema/Project Hernieuwbare energie/timber:
Uitdaging De routekaart naar een biobasedeconomy: - BenuNen van het hoge potenoeel aan grondstoffen (biomassa) in de regio. Het gebruik is nu nog beperkt - Een aanzienlijk deel van het potenoeel is niet beschikbaar voor de korte termijn - Zorg voor bescherming van kleine inioaoeven. Deze zijn soms financieel erg kwetsbaar - Versnel de ontwikkeling van de regionale markt. Nu is de ontwikkeling erg traag - Zorgen voor verbinding tussen producenten / consumenten, zowel onderling als met elkaar
Beleidsverduurzaming Het opzenen, verbeteren en promoten van een duurzaam regionaal systeem gericht op een regionale aanpak en samenwerking, op een wijze dat dit voor lange duur de producoe en consumpoe van hernieuwbare energie uit biomassa (2e generaoe) ondersteunt. Dit kan door: - Versterken van de regionale samenwerking van consumenten (creëren van een regionale markt) - Versterken van de regionale samenwerking van (potenoële) producenten (inclusief de gehele toeleveringsketen) die uiteindelijk zullen leveren aan de regionale markt - Verbeteren van de duurzame regionale producoe van biomassa uit bronnen die nog niet direct beschikbaar zijn Succesfactor: - Blijf zoeken naar de mogelijkheden om de regionale producoe te verbinden met regionale doelstellingen, zoals biodiversiteit en landschapsbeheer, op een wijze dat het deze doelen versterkt - Samenwerking op lokaal en regionaal niveau zal resulteren in een kortere lijn tussen consumenten en producenten van energie
Betrokken organisaoe Gemeente Boxtel Streekraad Het Groene Woud & De Meierij
Actoren Gemeenten WoningcorporaOe St. Joseph Rabobank Dommel en Aa CoöperaOe Het Groene Woud Waterschap Dommel en Aa Dienst Landelijk Gebied Staatsbosbeheer Agro & Co ZLTO Duinboeren Burgers
Instrumenten Biomassa Energie Management concept Biomassa acoeplan & implementaoe Lokaal partnership, extern advies en burger parocipaoe Best pracoces Uitwisseling van kennis en ervaringen
PrakOjkervaring Energiebureaurapporten/model TIMBER
Meerwaarde InnovaOve financieringssystemen (SILCS) Duurzaam transport (E mob) Gedragsverandering (TRISCO)
CO2 neutrale regio
Thema/Project Eco innovaoe en eco efficiënoe/silcs
Uitdaging Eind 2012 zijn 80 Brabant Woningen gebouwd (energieneutraal, betaalbaar, etc) door vier gemeenten en vier corporaoes Viba Expo slaagt erin dat ook andere parojen Brabant Woningen gaan bouwen (opschalen) De werkwijze ontwikkelt in Geerpark (mulo actor samenwerking, de MGA methode en ambioekaarten) wordt ook in andere gebiedsontwikkeling inioaoeven toegepast om duurzaam te ontwikkelen
Beleidsverduurzaming Overheden werken als regisseur, verbinder of facilitator samen met stakeholders om via innovaoe urgente problemen op te lossen Nieuwe allianoes vormen en dan samen werken in concrete projecten: zoals de Brabant Woning en de waterslinger ParOcipaOe van alle groepen (stakeholders) is noodzakelijk om duurzame, innovaoe en concrete oplossingen te vinden. Kennis, ervaringen en middelen bundelen is daarbij van essenoeel belang EssenOeel is de sleutelparojen vanaf het begin van het ontwerp en bouwproces erbij te betrekken Financiële beslissingen moeten worden gebaseerd op een kostenbaten analyse van de hele levenscyclus van een gebouw, gebied of product. Alleen dan zijn win win oplossingen beschikbaar en is een integrale benadering mogelijk/haalbaar
Betrokken organisaoe Regionale en lokale overheid Waterschappen WoningcorporaOes en service en informaoecentra zoals viba expo Vooral als regisseurs, facilitators
Actoren Alle parojen die in de ontwikkel &bouwketen parociperen: - gemeenten - woningcorporaoes - paroculiere huiseigenaren - architecten, bouw en installaoebedrijven - banken - energieleveranciers
Instrumenten ParOciperende instrumenten zoals MGA De Allemaal winnen matrix en het drie stappenplan: verkennen, experimenteren en opschalen Experimenten, gelijkmaog verspreid over een regio Centra die verbinden, kennis verspreiden, kennis borgen, ervaringen delen, inspireren en daarmee bijdragen aan opschaling. Centra worden betaald door alle belanghebbenden
PrakOjk ervaring Brabant Woning inioaoef: samenwerking met vier gemeenten, vier corporaoes, de provincie en experts. Een programma van eisen voor een dergelijke woning is ontwikkeld. De intenoe is om voor eind 2012 8o woningen te hebben gebouwd De waterslinger wordt aangelegd in Heusden en Roosendaal
Meerwaarde Ontwikkelen van innovaoes als de Brabant Woning en de waterslinger creert vernieuwing in de bouw. Zij worden zich meer bewust van de noodzaak om te veranderen en kunnen beter concurreren als zij dit ook echt gaan doen - E mob - ITACA - TrisCoBehaviour Change
CO2 neutrale regio
Thema/Project Duurzaam transport - E Mob - ITACA: InnovaOve Transport Approach in CiOes and metropolitan Areas
Uitdaging Verbeteren (inter)naoonale bereikbaarheid van economische kerngebieden door een robuust verkeers en vervoerssysteem OpOmaliseren van cruciale achterlandverbindingen Bereikbare, toegankelijke en bruikbare hoogwaardige groene gebieden voor wonen, werken en beleven
Beleidsverandering Ontwikkelen, versterken en bevorderen duurzame intermodaliteit en mulomodaal vervoer - Ontwikkelen en implementeren van integrale en op elkaar afgestemde plannen: duurzame stads mobiliteitsplannen, zakelijke/goederen vervoersplannen en algemene stadsontwikkelingsplannen - Bevorder en faciliteer prakosche projecten en inioaoeven: bewustwordingscampagnes, auto/vervoermiddeldelen, opomale infrastructuur en posioeve prikkels zoals parkeerfaciliteiten en gebruik van openbaarvervoerbanen voor extra voertuigen - Bevorder intermodaliteion de stad en omgeving via onderwijs, training, informaoe en burgerparocipaoe, prioriteit geven aan gedragsverandering via innovaoeve communicaoekanalen en nieuwe sociale media - Koppel doelen van verschillende beleidsplannen bij het opzenen van projecten
Actoren Regionale en locale overheid Bedrijfsleven Burgers/maatschappij Onderwijs KennisinsOtuten
Instrumenten Businessmodellen Regionale en locale netwerken
PrakOjkervaring Proeiuin Geerpark hnp://www.geerpark.nl/home
Meerwaarde Sustainable transport: ITACA Behaviour Change: TrisCo Eco InnovaOon: SILCS
CO2 neutrale regio
Thema/Project Duurzame transport/e Mob E Mobility accelerator
Uitdaging Elektrischvervoer& Smart grids - 200.000 E voertuigen in 2020 - Versterken van de ontwikkeling, innovaoe, toeleveringsketen en markt van elektrisch vervoer en smart grids
Beleidsverandering SOmuleren EV vraag via het opzenen en uitwerken van nieuwe businessmodellen voor de overheid, bedrijven en burgers. Doorontwikkeling van hoogwaardige kwaliteit van EV openbaar vervoer en EV faciliteiten Creëer en faciliteer en een forum van Industrie en Markt: - coördineren en implementeren R&D en programma s rond experiment - bevorder nieuwe trainingen en opleidingen - somuleer toepassing en ontwikkeling van nieuwe technieken en innovaoe rond Evervoer en Smart Grids Bevorder de standaardisaoe op EU niveau: - oplaadpunten - emissies CO 2 per km in 2015 en 2020 - afschaffen en/of verminderen van de verschillende belasongen en subsidies gekoppeld aan E vervoer
Betrokken organisaoe Brabantse OntwikkelingsorganisaOe N.V. - hnp://www.bom.nl/
Actoren Regionale en locale overheid - hnp://www.brabant.nl/power Bedrijfsleven, Burgers/maatschappij Onderwijs - hnp://www.tue.nl/ KennisinsOtuten - hnp://www.atcentre.nl/
Instrument Businessmodellen Regionale en locale netwerken - hnp://pro.ibrochure instant.com/ 902132323EMobbrochure3/ib/
PrakOjkervaring 5 business modellen met filmpjes Beleids en Strategische aanbevelingen - hnp://pro.ibrochure instant.com/ 902124708EMobbrochure2/ib/
Meerwaarde Sustainable transport: ITACA Elektrisch vervoer: E mob Behaviour Change: TrisCo
CO2 neutrale regio
Thema/Project Duurzame transport/itaca: - InnovaOve Transport Approach in CiOes and metropolitan Areas
Uitdaging Agenda van Brabant Sterk stedelijk netwerk Vitaal landschap van stedelijk netwerk - Verbeteren (inter)naoonale bereikbaarheid van economische kerngebieden door een robuust verkeers en vervoerssysteem - Bereikbare, toegankelijke en bruikbare hoogwaardige groene gebieden voor wonen, werken en beleven
Beleidsverandering Transformeer van waardeketen naar waardenetwerk; SOmuleer en bevorder elektrische fietsen en scooters voor de korte afstanden en gedeeld gebruik van vervoermiddelen Verduurzamen automobiliteit onderdeel van inioaoeven en investering in stedelijke vernieuwing en ruimtelijke kwaliteit De mobiliteitsmarkt zorgt voor vraag en aanbod, de overheid is kaderstellend Maak beleving, gemak, comfort en persoonlijke veiligheid uitgangspunten
Betrokken organisaoe SOchOng Brabantse Milieu FederaOe hnp://www.brabantsemilieufederaoe.nl/
Actoren Regionale en locale overheid - hnp://www.polis online.org/ Bedrijfsleven Burgers/maatschappij Onderwijs KennisinsOtuten
Instrumenten Businessmodellen Regionale en locale netwerken
PrakOjkervaring
Meerwaarde Sustainable transport (ITACA) Behaviour change (TRISCO)
CO2 neutrale regio
Thema/Project Gedragsverandering TRISCO - TransiOonal Island CommuniOes
Uitdaging Nieuwe en andere manieren van denken, besluitvorming/sturing en uitvoering zijn nodig Bijdragen aan het realiseren van duurzame ontwikkeling en maatschappelijke opgaven en het economisch potenoeel tot een succes maken
Beleidsverandering Begin op community niveau (gebouw, straat, wijk of omgevings/gebiedsniveau) waar mensen elkaar ontmoeten. opeen lijn zinen is voor veel mensen een belangrijke aspect om verantwoordelijkheid te nemen en acoes in gang te zenen om de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. (In dit kader is het nieuwe concept Burgerschap in de doe democraoe geïdenoficeerd en verder ontwikkeld en uitgedragen door de Universiteit van Tilburg, Tilburgse School voor PoliOek en Bestuur Gedragsverandering vraagt van ons dat wij goed met elkaar communiceren. Leer dezelfde taal te spreken en elkaar te verstaan. De kunst van het leven zoals wij zeggen Het onderwijs is een cruciale schakel bij gedragsverandering; Naar school gaan en leren zou een groot plezier moeten zijn, omdat jongeren hier al bezig zijn met hun toekomsodeeën en wellicht ambioes. Scholen en docenten helpen jongeren om hun passie en overtuiging te onderzoeken en te ontwikkelen om de ambioes waar te kunnen maken Gedragsverandering leren door leren samenwerken, ervaring en goede prakojkvoorbeelde. Leren begrijpen wat er aan de hand is in plaats van alleen maar denken in termen van eigen belang Gedragsverandering vraagt ook een nieuwe rol en taak van de overhead. De overheid zou moeten leren minder zelf te doen en in plaats daarvan verschillende groepen mensen bij elkaar te brengen en via een co creaoef proces oplossingen te vinden en acoes te op te zenen. Meer sociale interacoe, betrokkenheid en verantwoordelijkheid bij de direct belanghebbenden. Dit is gebaseerd op een sturingsmodel waarin de Overheidszaak een publieke zaak van burgers, communioes en lokale bedrijven e.d. is geworden
Betrokken organisaoe SOchOng Brabantse Milieu FederaOe - hnp://www.brabantsemilieufederaoe.nl/
Actoren Regionale en locale overhead - hnp://www.agentschap.nl/ Burgers en bedrijven Sociale gemeenschappen (Basis)scholen
Instrumenten Lesmethodieken
PrakOjkervaring Neem contact op met de BMF - http://www.brabant.nl/power
Meerwaarde Resultaten van TrIsCo worden gecononueerd via het plaporm Leren voor duurzame ontwikkeling van AgentschapNL - hnp://www.lerenvoorduurzameontwikkeling.nl/
CO2 neutrale regio
Thema Project Uitdaging Beleidsverandering Betrokken organisaoe Actoren Instrumenten PrakOjk ervaring Meerwaarde CO2 Neutrale Regio