RAPPORTAGE SOCIAAL BELEID GEBIEDSGERICHT WERKEN & PROVINCIALE FUNCTIES 2009 GRONINGEN, APRIL 2010 1
INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1. Regio Veendam, Menterwolde, Pekela 4 2. Regio Stadskanaal, Vlagtwedde 26 3. Regio Westerkwartier: Marum. Leek, Zuidhorn en Grootegast 41 4. Regio Noord- West Groningen: Eemsmond, de Marne, Bedum en Winsum 50 5. Regio Noord- Oost Groningen: Delfzijl, Appingedam en Loppersum 84 6. Regio Centraal Groningen 111 7. Regio Hoogezand- Sappemeer 131 8. Regio Oldambt- Bellingwedde 145 Provinciale (steunfuncties) participatie 155 Provinciale (steunfuncties ) jeugd 179 Onderzoek 190 Europese subsidies 199 2
Inleiding In november 2008 stelden Provinciale Staten de Sociale Agenda 2009-2012 vast. Rode draad in de Sociale Agenda is het thema 'Meedoen aan de samenleving'. De Sociale Agenda bevat drie programmalijnen: 1. Jeugd 2. Participatie & Volksgezondheid 3. Wonen, welzijn & zorg. De Sociale Agenda maakt onderscheid tussen provinciale ( steun) functies en gebiedsgerichte activiteiten. De provinciale functies worden op provinciaal niveau uitgevoerd, de gebiedsactiviteiten per regio. Dit door CMO vervaardigde verslag gaat in op de activiteiten die in 2009 op grond van de Sociale Agenda zijn uitgevoerd. Dit verslag bevat allereerst een overzicht van de activiteiten in het kader van het gebiedsgericht werken 2009. De provincie Groningen werkt sinds 2000 samen met gemeenten op het gebied van sociaal beleid. Per regio worden gebiedsprogramma's opgesteld, waarin tussen provincie en gemeenten afspraken worden gemaakt over de uitvoering van projecten in het sociale domein. De regio's zijn 1. Veendam, Menterwolde, Pekela 2. Stadskanaal, Vlagtwedde 3. Westerkwartier: Marum, Leek, Zuidhorn, Grootegast 4. Eemsmond, de Marne, Bedum, Winsum 5. Delfzijl, appingedam en Loppersum 6. Centraal Groningen: Groningen, Ten Boer en Haren 7. Hoogezand- Sappemeer en Slochteren 8. Oldambt en Bellingwedde De Sociale agenda is richtinggevend voor de keuze van thema's en projecten in de regionale gebiedsprogramma's 2009/2010 ( de eerste tranche van de gebiedsprogramma's 2009-2012). De activiteiten en projecten sluiten nauw aan bij de gemeentelijke beleidsprioriteiten. Dit verslag biedt daarnaast een overzicht van de provinciale steunfuncties op het terrein van : participatie en jeugd Ook de activiteiten die door CMO in het kader van onderzoek zijn uitgevoerd zijn opgenomen. Tenslotte gaat dit verslag in op de Europese subsidies die CMO ( met een subsidie van de provincie Groningen ) heeft verworven. 3
1. Regio Veendam, Menterwolde, Pekela In deze regio gaat het om de volgende projecten Inzet vernieuwende preventieve vormen van jongerenwerk Wijkgericht werken Jeugd participeert in MPV Wonen- leren- werken in MPV(i.e. Begeleid wonen) Preventieve aanpak alcoholmisbruik jongeren Ouders versterken Jonge mantelzorgers Afronding inventarisatie licht pedagogisch hulpaanbod (LPH) Afronding ontwikkeling CIG Afronding toeleiding peuterspeelzalen naar zorgstructuur 4
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Inzet van vernieuwende vormen van preventief jongerenwerk Jeugd versterken van voorliggende voorzieningen, vroegsignalering, aanpak risicofactoren, voorkomen jeugdcriminaliteit Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel In de drie gemeenten in de regio is geconstateerd dat een schakel ontbreekt in het reguliere preventieve voorzieningenpatroon voor jongeren. Het ontbreekt aan mogelijkheden om de moeilijk bereikbare groep, die geen gebruik maakt van de voorzieningen en wel overlast veroorzaakt en in een (te) laat stadium via de politie terecht komt bij de zorginstellingen, op tijd in het vizier te krijgen en effectief te begeleiden. De betrokken organisaties begeleiden ieder een deel van de problematiek van de jongeren en het aanbod van de organisaties is bepalend voor de aard van de begeleiding. In dit project wordt de jongere als uitgangspunt genomen en wordt de vereiste begeleiding op maat geleverd. De gemeenten Veendam (jongerenopbouwwerk) en Menterwolde (preventiemedewerker jeugdoverlast) hebben beide in de afgelopen periode kort geëxperimenteerd met een vernieuwende werkwijze om in deze lacunes voorzien. De eerste resultaten zijn hoopvol, maar de resultaten zijn nog kwetsbaar en een structurele (integrale) wijze van werken is nog niet gerealiseerd. In 2009 en 2010 willen beide gemeenten de werkwijzen verder uitproberen en uitwerken. In Menterwolde vraagt het uitvoerend werken op het snijvlak van handhaving en preventie ook een (te ontwikkelen) nieuwe aanpak. Onder jongeren in Pekela zijn tendensen van radicalisering en polarisatie zichtbaar. Met name onder jongeren die geen gebruik maken van voorzieningen, veel overlast veroorzaken en een slechte school/werk-carrière hebben. Het is wenselijk dat gemeente en jongerenwerkers goed zicht krijgen op deze ontwikkeling en in een vroegtijdig stadium kunnen signaleren. Ook is het van belang dat jongerenwerkers gesprekstechnieken ontwikkelen om bestaande ideeën en mythes bij jongeren te kunnen doorbreken. Een aantal gemeenten in de provincie (waaronder de gemeente Pekela) heeft aangegeven belang te hechten aan informatie- en expertise-uitwisseling op dit gebied en rond dit thema mogelijk gezamenlijk op te willen trekken. In dat kader is o.a. afgesproken dat er een provinciale expertmeeting wordt georganiseerd gericht op het herkennen van radicaliseringtendensen en het verspreiden van kennis over effectieve werkwijzen en instrumenten die effectief zijn voor preventie en curatie. Doel De ervaren overlast bij burgers, veroorzaakt door jongeren tussen 13 23 jaar, structureel verminderen. Door de inzet van jongerenopbouwwerk (Veendam), een preventiemedewerker jeugdoverlast (Menterwolde) en een training voor eerstelijnswerkers (Pekela) in contact komen met moeilijk bereikbare jongeren, het vroegtijdig signaleren van hun problemen en tendensen van polarisatie en radicalisering, begeleiding en ondersteuning bieden aan deze jongeren en deze jongeren toeleiden naar geëigende voorzieningen. Daarnaast ontwikkelen van een werkwijze om deze jongeren in de toekomst effectief door de reguliere voorzieningen te laten begeleiden. 5
3. Planning/tijdspad Veendam: jongerenopbouwwerk, januari 2009 tot en met december 2010; Pekela: radicalisering en polarisatie, vanaf december 2009 tot september 2011; Menterwolde: inzet preventiemedewerker jeugdoverlast, oktober 2009 tot en met september 2011; 4. Projectorganisatie en communicatie Veendam: uitvoering door Stichting Compaen; Pekela: uitvoering door CMO Groningen in overleg met de gemeente; Menterwolde: uitvoering door de Stichting Welzijn Menterwolde. De uitvoerende organisaties rapporteren aan de vertegenwoordigende ambtenaren van de gemeenten in het regioteam. Aan het bestuurlijk overleg wordt gerapporteerd door de gebiedscoördinator van CMO Groningen. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 Veendam Het wijkgericht werken heeft onder andere opgeleverd dat jongeren in de wijken meer en gerichter aandacht krijgen. Door jongeren in de wijken te activeren en te stimuleren tot activiteiten en door vroegtijdig in te grijpen in (te verwachten) overlastsituaties kan overlast worden voorkomen en worden jongeren door wijkbewoners beter geaccepteerd en meer betrokken. Met name het in contact brengen van jongeren met andere bewoners in de wijken is een belangrijk onderdeel van preventief jongerenwerk. Om jongeren nog beter te kunnen betrekken bij het beleid in de wijk wordt opbouwwerk ingezet dat specifiek gericht is op jongeren. In de wijk is het contact met de jongeren gemakkelijk en kunnen partijen elkaar op uitvoerend niveau gemakkelijk vinden. Door verschillende partijen -jong en oud- bij elkaar te brengen en door jongeren vroegtijdig mee te laten praten over het beleid en de maatregelen in hun wijk, kunnen problemen gemakkelijker opgepakt worden en kunnen toekomstige ontwikkelingen ook op jongeren gericht worden. Voor 2009 is een plan van aanpak geformuleerd door de stichting Compaen en in uitvoering genomen. Menterwolde Bij de Stichting Welzijn Menterwolde is in het najaar van 2008 een preventiemedewerker Jeugdoverlast aangesteld, die vanuit het gemeentehuis activiteiten ontplooid. Deze heeft een werkplan geformuleerd en dit is in uitvoering genomen. De preventiemedewerker werkt outreachend en op straat. Hij is in de eerste plaats intermediair en aanspreekpunt voor de jeugd, met speciale aandacht voor groepen die overlast (kunnen) veroorzaken. Hij heeft een signaleringsfunctie naar de jeugdhulpverlening, geeft adviezen aan de jeugdsoosbesturen en ondersteunt actieve jongeren en organisaties bij sociaal culturele activiteiten en sport. Hij werkt samen met de wijk- en jeugdpolitie en het algemeen maatschappelijk werk, meldt jongeren aan bij het Lokaal Overlast Overleg (LOO) en ontplooit activiteiten samen met sportverenigingen, jeugdcentra en zelforganisaties (buurtverenigingen, jeugdwerkgroepen, kinderclubs). In 2009 heeft hij de volgende activiteiten uitgevoerd: Contactlegging met jongeren, met name risicojongeren; Alle hang- en jeugdgroepen in de vier dorpen in kaart gebracht; Een netwerk opgebouwd onder risicogroepen jongeren als ingang voor positieve beïnvloeding; Monitoren en bijsturen van overlastgevers op hotspots en hottimes; Ondersteunen van besturen en vrijwilligers van de jeugdcentra; 6
Ondersteunen en opzetten van (sport)activiteiten voor jongeren en daarbij betrekken van kwetsbare jongeren; Problemen signaleren bij individuele jongeren, hen steun en advies geven en verwijzen; Afstemmen en samenwerken met andere hulp- en dienstverleners; Interactie tussen oud en jong in buurten bevorderen. Pekela Pekela heeft de provinciale expertmeeting over polarisatie en radicalisering in december 2009 bijgewoond en maakt naar aanleiding hiervan een werkplan. 6. Te bereiken eindresultaat Het jongerenopbouwwerk en de preventiemedewerker hebben contact hebben gelegd met minimaal 10 moeilijk bereikbare jongeren in een jaar (Veendam en Menterwolde); Minimaal 10 jongeren hebben per jaar deelgenomen aan een bijeenkomst over preventie (Menterwolde); Percentage jongeren van 13-23 jaar dat per jaar wordt doorgeleid naar jongerenwerk, lokale hulpverlening/cjg en jeugdzorg (Veendam en Menterwolde); Eerstelijnswerkers (minimaal 10) in Pekela hebben kennis opgedaan over het signaleren van polarisatie en radicalisering onder jongeren. 7. Financiën en uren Inzet uit het gebiedsbudget 2009: 59.000,- voor preventieve activiteiten in Veendam en Menterwolde. CMO Groningen: 4.5 uren voor polarisatie en radicalisering in Pekela. 7
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Wijkgericht werken 1) nieuwe activiteiten wijkgericht werken Veendam 2) wijkgericht werken Pekela 3) gevolgen van armoede bestrijden en bevorderen sociale participatie Menterwolde Leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten en Participatie en Volksgezondheid Wijkgericht werken op maat/armoedebeleid Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel In de drie gemeenten verdient de leefbaarheid in een aantal dorpen, buurten en wijken (nog) verbetering. Ook de sociale participatie van (kwetsbare) groepen bewoners waarmee sociale uitsluiting of sociaal isolement (bijvoorbeeld door armoede of taalachterstand) kan worden tegengegaan, is nog niet optimaal. De gemeenten hebben elk op hun eigen wijze in de voorgaande jaren aandacht besteed aan deze problematiek en willen in de komende beleidsperiode deze activiteiten voortzetten, verdiepen of toespitsen. In de gemeenten Veendam en Pekela worden activiteiten ontplooid in het kader van wijkgericht werken en het Armoedepact. In Menterwolde wordt via een dorpsgerichte aanpak gewerkt met een armoedeconsulent. Doel Voorkomen en tegengaan van sociale uitsluiting van kwetsbare groepen door: met vernieuwende activiteiten ook de meest kwetsbare bewoners te bereiken (Veendam en Menterwolde); wijk- en dorpsgericht werken (WGW) in een aantal buurten stevig in te zetten (Pekela). 3. Planning/tijdspad Veendam: Voorpost Gezondheid en Zorg: januari 2009 tot en met december 2012 Vernieuwende activiteiten wijkgericht werken: januari 2009 tot en met 31 december 2012; Pekela: wijk- en dorpsgericht werken 2009 (voorbereiding), 2010 en 2011; Menterwolde: armoedebestrijding op maat vanaf januari 2010 1 pilot dorp; in de loop van 2010 en 2011 de overige 3 dorpen. 4. Projectorganisatie en communicatie Veendam: uitvoering door stichting Compaen; Pekela: uitvoering door stichting Compaen (locatie De Badde, wijkregisseur) en Adviesbureau Jansen MB (procesbegeleiding); Menterwolde: uitvoering door de gemeente Menterwolde. De uitvoerende organisaties rapporteren aan de vertegenwoordigende ambtenaren van de gemeenten in het regioteam. Aan het bestuurlijk overleg wordt gerapporteerd door de gebiedscoördinator van CMO Groningen. 8
5. Activiteiten en resultaten in 2009 Als voorbereiding op de implementatie van het wijk- en dorpsgericht werken (WGW) heeft de gemeente Pekela in 2009 een leefbaarheidsonderzoek laten uitvoeren en een plan van aanpak voor het WGW voor 2010 en 2011 opgesteld. In dit plan van aanpak staat dat in elke wijk een wijkteam wordt gevormd, dat bestaat uit bewoners die representatief zijn voor de verschillende bewonersgroepen in die wijk en uit (ambtelijke) werkers die in die wijk betrokken zijn. Vanaf 1 januari 2010 zal het WGW in de eerste wijk van start gaan. Steeds na vier maanden zal de volgende wijk starten met een totale implementatieperiode voor de zes wijken van 2 jaar. In de eerste periode van 6 maanden zullen bewoners zelf de initiatieven nemen om de leefbaarheid te verbeteren. Dit leidt tot een wijkagenda met plannen en initiatieven voor de wijk op korte en lange termijn. De bewoners worden hierbij ondersteund door (ambtelijke) werkers en in de eerste 6 maanden begeleid door een externe procesbegeleider als onafhankelijk voorzitter. De regie van dit proces ligt bij de opbouwwerker die als organisator en motivator van de bijeenkomsten optreedt. Na de totstandkoming van de eerste wijkagenda volgt een continu proces van uitvoering, evaluatie en bijstelling van de wijkagenda. De Voorpost Gezondheid en Zorg in Veendam is een laagdrempelige vorm van onafhankelijke cliëntondersteuning om de toegankelijkheid van de zorg, hulp- en dienstverlening te verbeteren en communicatieproblemen in de hulpverleningsrelatie te verhelderen of op te lossen. De Voorpost richt zich vooral op de allochtone inwoner, maar is in principe bedoeld voor elke burger. In de verkenningsfase (januari tot mei 2009) is een breed draagvlak voor deze manier van werken ontstaan bij maatschappelijke en professionele organisaties en is een advies voor de implementatiefase opgesteld. Op basis van het advies uit de verkenningsfase (mei 2009) heeft het college van B&W van de gemeente Veendam het besluit genomen door te gaan met de implementatie van deze functie in de sociale infrastructuur van de gemeente. In augustus 2009 is een allochtone zorgconsulent bij de stichting Compaen benoemd. Tevens is gestart met de werving en training van allochtone intermediairs die samen met de allochtone zorgconsulent het werkteam van de Voorpost Gezondheid en Zorg vormen. Tijdens een inhoudelijke bijeenkomst over interculturele communicatie is gewerkt aan het verbeteren van de effectiviteit van het aanbod van interculturele zorg- hulp- en dienstverlening en het ontwikkelen van diversiteitsbeleid. In november 2009 is in samenwerking met het Noorderpoortcollege een gezondheidsdag georganiseerd met workshops door verschillende projectpartners over leefstijl en voorzieningen op het gebied van Zorg en Welzijn. Voor resultaatmeting van de activiteiten van de Voorpost zijn in het proefproject in Hoogezand/Sappemeer indicatoren ontwikkeld. Deze set aan indicatoren wordt in de gemeente Veendam in overleg met de lokale projectgroep aangepast aan de lokale situatie. De wijkgerichte activiteiten om meer kwetsbare inwoners in de gemeente Veendam te bereiken zijn gericht op communicatieontwikkeling en verschillende communicatievormen. Deze worden ingezet voor het versterken van de wijkteams en de beheerteams bij het bereiken van (meer) buurtbewoners. Er is een grote gemeentebrede inspiratiebijeenkomst georganiseerd met alle wijkteamleden, instellingen die bij het wijkgericht werken zijn betrokken en de gemeente. Met een grote inloopmarkt, discussies en workshops is aandacht besteed aan manieren om te communiceren met buurtbewoners met specifieke aandacht voor de moeilijk bereikbare groepen. Na deze gemeentelijk bijeenkomst zijn in 3 wijken soortgelijke wijkbijeenkomsten gehouden. Ook wordt met een maandelijkse pagina in De Veendammer structureel aandacht besteed aan de ontwikkelingen in de verschillende wijken. Menterwolde heeft in 2009 een plan van aanpak voor de gemeentelijke (armoede)consulent/consulent activerend huisbezoek geformuleerd. De consulent gaat outreachend en op maat in een individuele aanpak kwetsbare groepen motiveren tot sociale participatie en om 9
gebruik te maken van de beschikbare sociale voorzieningen. De kwetsbare groepen zijn nader gespecificeerd en benoemd als: burgers met een lage sociaal economische score (SES); burgers die langer dan 5 jaar werkloos zijn; burgers met een uitkering; eenoudergezinnen met kinderen; oudere alleenstaanden. De consulent begint in 2010 in het (pilot)dorp met de zwakste sociale structuur, namelijk Muntendam. Op basis van een globale berekening is de totale omvang van de doelgroep in Muntendam 200 personen. De consulent werkt vanuit de gemeente, afdeling samenlevingszaken en is op 4 januari 2010 gestart met de activiteiten. 6. Te bereiken eindresultaat In Pekela is in twee wijken het wijkgericht werken gestart door inzet van een buurtregisseur/ opbouwwerker; In Menterwolde heeft de consulent activerend huisbezoek in één dorp alle kwetsbare inwoners bezocht; Het gebruik van sociale voorzieningen in Menterwolde is met 40% gestegen; In Veendam zijn in drie wijken nieuwe activiteiten gericht op kwetsbare inwoners gestart en is een Voorpost Gezondheid en Zorg opgezet. 7. Financiën en uren Inzet uit het gebiedsbudget 2009 volgens begroting: 95.741,-. 10
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Jeugd participeert Jeugd & Participatie en Gezondheidszorg Structurele vormen van maatschappelijke en/of beleidsmatige betrokkenheid van en door jongeren met gebruik van interactieve websites Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel Beleidsontwikkeling en uitvoering voor jeugdigen wint aan kwaliteit wanneer het niet alleen vóór jeugdigen maar ook in samenspraak met jeugdigen wordt opgepakt. De moderne -digitalecommunicatiemiddelen zijn bij uitstek geschikt om te communiceren met jongeren en de (digitale) toegankelijkheid van voorzieningen voor jongeren te vergroten. Onder andere bij de regionale/gemeentelijke voorbereidingen voor de Centra voor Jeugd en Gezin worden deze digitale mogelijkheden nadrukkelijk betrokken. De drie gemeenten willen handvatten hebben om structurele participatie van jongeren handen en voeten te geven door gebruik van een interactieve website. Hoe bereik je de juiste doelgroep jongeren als gemeente? En hoe krijg je ze ook werkelijk betrokken? Met het project krijgen de gemeenten een helder zicht op de inhoudelijke en organisatorische randvoorwaarden voor een interactieve website. Ze krijgen tevens zicht op de benodigde processen gericht op interne betrokkenheid in de gemeentelijke organisatie (verschillende afdelingen/diensten) en op betrokkenheid van bestuurders en gemeenteraadsleden. Ook is helder hoe en wanneer wat gecommuniceerd moet worden om de gekozen participatiegraad van jongeren tot een succes te maken. 3. Planning/tijdspad 2009 Lancering van de websites Menterwolde en Veendam. 2010 Methodische en organisatorische vergelijking van websites en beschikbaar scholingaanbod; Ook wordt een tussenevaluatie gehouden; Start van het traject in de gemeente Pekela. 2011 Definitieve handreiking en kennisoverdracht. 4. Projectorganisatie en communicatie CMO Groningen voert het gebiedsonderdeel Jeugd participeert uit, d.w.z. het meten van de participatiegraad en het beschrijven van een meetbaar en interactief participatiemodel. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van hun eigen websites. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 www.jonginmenterwolde.nl is behalve een digitale toegangspoort van het CJG ook een interactieve website. Er is een jongerenredactie gevormd onder begeleiding van de jongerenwerker (inclusief 11
redactiestatuut). De website is gevuld met lokale en landelijke onderwerpen (20% lokale, 80% landelijke vulling). De gemeenten Menterwolde en Pekela hebben beiden een communicatieplan en een werkplan/projectplan opgesteld. De gemeente Veendam heeft haar website sinds september 2009 in de lucht (www.jeugdplein.nl). De agendamakers van de gemeente hebben een instructiedag gehad van de afdeling Communicatie. Zij leveren volgens planning maandelijks een thema aan. Jongeren worden via het jongerenwerk van de Stichting Compaen betrokken en via de jongerenorganisatie Nightcity. CMO Groningen heeft beide gemeenten inhoudelijk begeleid tot de pilotfase van de websites is bereikt (eind november 2009). Vanaf dat moment richt CMO zich op het meten van de participatiegraad, met als start de beschrijving van de nulmeting in januari 2010. 6. Te bereiken eindresultaat 2 interactieve jongerenwebsites zijn online; De gewenste participatiegraad voor en door jongeren is beschreven en bereikt (inspraakmodel); Een jaar na lancering van de websites wordt het gemiddeld aantal bezoekers per dag gemeten; Een handreiking voor gemeenten met daarin een meetbaar en interactief participatiemodel is gereed; In de gemeente Pekela start het traject in 2010. De concrete beschrijving van de gewenste participatiegraad aan de hand van de ladder van G. Hart is begin 2010 gereed. In juni 2010 wordt het gemiddelde aantal bezoekers per dag voor Menterwolde gemeten; voor Veendam is dat eind 2010/begin 2011. 7. Financiën en uren Gebiedsbudget 2009: 17.000,-; Inzet CMO Groningen: 176 uren. 12
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Begeleid Wonen-Leren-Werken (WLW) Jeugd Jongerenhuisvesting en Begeleid WLW Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel Geconstateerd is dat op het terrein van (begeleide) jongerenhuisvesting nog geïnvesteerd moet worden. Door gemeenten, hulpverlening en onderwijs wordt aangegeven dat er teveel jongeren zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten en vervolgens werkloos thuis komen te zitten. Een deel van deze jongeren wordt door de leerplichtambtenaar of het jongerenteam voortijdig schoolverlaten in traject gezet en haalt dan alsnog een startkwalificatie. Een ander deel verkeerd in een omgeving of thuissituatie waarbij deze aanpak niet voldoende is. Hier is extra begeleiding nodig en een woonvoorziening. De gemeenten hebben de indruk dat deze doelgroep toeneemt, maar om hoeveel jongeren gaat het in de gemeenten Veendam, Menterwolde, Pekela? Wat voor woonvoorziening is er in de gemeente/regio te realiseren om dit probleem op te lossen? Wie ontwikkelt het en voert het uit? Wat gaat het kosten en door wie kunnen deze kosten worden gefinancierd? Doel In december 2009 is duidelijk hoeveel jongeren tussen de 18 en 23 jaar in de 3 gemeenten in een complexe thuissituatie verkeren (zodat ze hun opleiding niet af kunnen maken/geen startkwalificatie kunnen halen, omdat ze ná de jeugdzorg niet meer thuis kunnen wonen, Wajongers die niet meer thuis kunnen wonen); Begin 2010 is duidelijk welke mogelijkheden voor Begeleid WLW er gemeentelijk of regionaal te realiseren zijn, welke kosten daaraan zijn verbonden en hoe deze te financieren zijn; In de gemeente Pekela functioneert vanaf begin 2009 een voorziening voor begeleid wonen; Zo spoedig mogelijk na januari 2010 wordt gestart met een (pilot)voorziening in de gemeente Veendam voor begeleid wonen; Begin 2011 heeft elke gemeente een voorziening voor begeleid wonen en/of er is een regionale voorziening gerealiseerd. 3. Planning/tijdspad Vanaf januari 2009: uitvoering van een pilot Begeleid WLW in de gemeente Pekela; Vanaf augustus 2009: onderzoek naar aantallen jongeren in complexe gezinssituaties en verkenning van vormen van Begeleid WLW, inclusief kosten; December 2009: afronding onderzoek en verkenning; Vanaf januari 2010: een lokale woonvoorziening uitwerken en starten in de gemeente Veendam en/of realiseren van een regionale voorziening. 4. Projectorganisatie en communicatie De gemeenten hebben afzonderlijk en gezamenlijk de regie over de uit te voeren activiteiten. In overleg met de gemeenten voert CMO Groningen de volgende taken uit: In beeld brengen van de doelgroep; Uitvoeren van een verkenning naar de mogelijkheden op het gebied van het starten van lokale dan wel regionale voorzieningen voor Begeleid WLW; Versterken van het lokale/regionale proces om voorzieningen te starten. 13
5. Activiteiten en resultaten in 2009 Inventarisatie naar aantallen jongeren in complexe gezinssituaties door CMO Groningen is uitgevoerd. Inventarisatieverslag is gereed begin 2010; pilot begeleid wonen in Pekela (start 2009) is in uitvoering; plan van aanpak is beschikbaar; Verkenning naar lokale/regionale mogelijkheden en voorbereiding pilot Begeleid WLW in Veendam zijn gestart; Afstemming met de activiteiten van de provinciale ondersteuner is gerealiseerd. 6. Te bereiken eindresultaat Begin 2011 heeft elke gemeente een voorziening voor begeleid wonen en/of er is een regionale voorziening gerealiseerd. 7. Financiën en uren Inzet uit gebiedsbudget 2009: 10.000,- ten behoeven van de pilot Begeleid WLW in de gemeente Pekela; Inzet CMO Groningen: 88 uren. 14
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Preventieve aanpak alcoholmisbruik jongeren Jeugd Middelengebruik Menterwolde, Pekela en Veendam 2 Probleembeschrijving en doel Met name het alcoholgebruik onder jongeren neemt de laatste jaren toe. Er wordt op steeds jongere leeftijd gedronken, er wordt door jongeren op meer dagen van de week gedronken en per keer drinken jongeren meer. Naast de daar uit voortkomende overlast en agressie geven de nieuwste onderzoeken aan dat alcoholgebruik op (zeer) jonge leeftijd erg schadelijk is voor de gezondheid. Het aantal jeugdigen tussen de 10 en 15 jaar dat wegens alcoholvergiftiging in een ziekenhuis moet worden behandeld is tussen 2000 en 2005 verzesvoudigd. Bij jeugdige drinkers is de kans op overmatig alcoholgebruik op latere leeftijd groter. Tegelijkertijd lijkt het alcoholgebruik onder jongeren meer geaccepteerd te worden. Zowel jongeren als ouders/opvoeders vinden het niet vreemd als jongeren (overmatig) alcohol gebruiken, terwijl dit gezien de uitwerking (overlast, agressie, hersenbeschadiging, schooluitval enz.) als ongewenst gezien en benaderd dient te worden. Binnen het preventieve jeugdbeleid en het gezondheidsbeleid van de gemeenten neemt de preventie van risicovol gedrag van jeugdigen een belangrijke plaats in. Met de Jeugdgezondheidszorg en andere betrokken instellingen is de voorbereiding voor een brede aanpak in de loop van 2009 gestart. Doel Afname van overmatig alcoholgebruik door jongeren van 16-18 jaar; Afname van alcoholgebruik door jongeren van 10-16 jaar; Geen verdere verlaging van de aanvangsleeftijd van alcoholgebruik; Afname van alcoholtolerantie bij ouders van jeugdigen van 10-18 jaar. Doelgroep Jeugdigen van 10-18 jaar (basis- en voortgezet onderwijs) in de gemeenten Veendam, Pekela en Menterwolde en hun ouders/opvoeders. Ouders: ouders worden nadrukkelijk in het Plan van aanpak opgenomen in de domeinen thuis en school. In Veendam worden via een proefopzet ook de ouders bereikt via de wijkteams en de methodiek van wijkgericht werken. Verder wordt aangesloten bij de informatie- en adviesfunctie van het te ontwikkelen Centrum voor Jeugd en Gezin. 3. Planning/tijdspad 2009: uitwerking van het activiteitenplan per gemeente (voorbereiding); 2010: uitvoering van de activiteiten. Voorbereiding project: van september tot en met december 2009; Start project: september 2009. 4. Projectorganisatie en communicatie De gemeente Pekela neemt voor de uitvoering van dit gebiedsonderdeel het voortouw. Dit betekent dat zij: voor de uitvoeringsorganisaties van regionale activiteiten het aanspreekpunt is; 15
de regionale activiteiten initieert en de voortgang daarvan bewaakt; dit terugkoppelt naar de twee andere gemeenten tijdens reguliere ambtelijke overleggen (en waar nodig het initiatief neemt voor verdere afstemming). CMO Groningen kan begeleiding bieden waar nodig. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 Per gemeente is beschreven welke preventieactiviteiten plaats moeten gaan vinden, passend binnen de domeinen vrije tijd, thuis en school en de niveaus algemene preventie, geïndiceerde preventie/interventie en handhaving en regelgeving (provinciaal model van VNN en GGD). In januari 2010 vindt afstemming plaats over de te kiezen projectleider voor de uitvoering van de activiteiten; de gemeente Pekela blijft het voortouw nemen. 6. Te bereiken eindresultaat Afname van overmatig alcoholgebruik door jongeren van 16-18 jaar; Afname van alcoholgebruik door jongeren van 10-16 jaar; Geen verdere verlaging van de aanvangsleeftijd van alcoholgebruik; Afname van alcoholtolerantie bij ouders van jeugdigen van 10-18 jaar. 7. Financiën en uren Inzet uit gebiedsbudget 2009: 37.500,-; Inzet CMO Groningen: 80 uren. 16
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Ouders versterken Jeugd Ouders versterken (versterken voorliggende voorzieningen) Menterwolde, Pekela en Veendam 2 Probleembeschrijving en doel Steeds weer constateren we dat een zekere groep mensen geen of onvoldoende gebruik weet te maken van bestaande voorzieningen vanwege een zo te noemen structurele onmacht om voor zichzelf op te komen op grond van o.a. een laag zelfbeeld, tekort aan competenties/vaardigheden, geringe of onjuiste verwachtingen en negatieve ervaringen. Anderzijds bestaan bij professionals en organisaties/instellingen beelden en verwachtingen die het risico van stigmatisering van deze burgers met zich mee brengen. Vaak zien we dat dit leidt tot een zelfvervullende werking aan beide kanten, waardoor beide partijen elkaar onvoldoende opzoeken, vinden of kunnen samenwerken. Het bestaande aanbod aan ondersteuning, begeleiding en voorzieningen bereikt deze inwoners daardoor meestal te weinig en wordt om die reden vaak onvoldoende benut. We zien dat het effect van verschillende projecten of programma s ophoudt bij deze groep. Door de hulpverlening kan veel meer de rol van ouders en de omgeving van het gezin worden betrokken bij de hulpverlening aan jongeren. In Menterwolde wil de gemeente daarom het project Community Support (CS) meer inzetten bij hulp aan jongeren, die mede als resultaat van de projecten alcoholpreventie en inzet preventief jongerenwerk als risicovol worden aangemeld. Ook kunnen in de gemeenten de Eigen Kracht Conferenties (EKC s) worden ingezet. Doel Professionals bewust maken van de kloof tussen de belevingswereld van moeilijk bereikbare doelgroepen en hun eigen belevingswereld; Professionals beter toerusten om te communiceren met moeilijk bereikbare doelgroepen ; Ouders en de omgeving van het gezin versterken in hun rol door ze te betrekken bij de hulpverlening aan jongeren. Met name de eenoudergezinnen ondersteunen. 3. Planning/tijdspad Veendam Voorbereiding project: augustus 2009 tot december 2009; Start: december 2009. Pekela Vanaf april 2010 op scholen en peuterspeelzalen de mogelijkheid voor het starten van het project onderzocht; In augustus 2010 wordt in Pekela gestart met de activiteiten op ten minste één school. Menterwolde Voorbereiding: augustus 2009 tot december 2009; Start activiteiten: 4 januari 2010. 17
4. Projectorganisatie en communicatie De gemeenten Veendam en Pekela zijn opdrachtgever voor de stichting Compaen als uitvoerder van het project. In Menterwolde wordt op voorspraak van het preventief jongerenwerk en in samenwerking met de gemeente de organisatie Community Support ingeschakeld. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 In Veendam zijn vanaf augustus voorbereidende besprekingen gevoerd met de betrokken school en peuterspeelzaal. In december 2009 is een startbijeenkomst gehouden. Met Pekela heeft in 2009 overleg plaats gevonden over de start van het project in 2010. In april 2010 wordt een introductiebijeenkomst gehouden. Menterwolde zet Community Support in ter activering van eenoudergezinnen (project jongerencoach en project eenoudergezinnen) met een specifieke methodiek. Deze methodiek versterkt de ouders in hun rol als opvoeder en betrekt de ouders en de omgeving van het gezin bij de hulpverlening aan jongeren. Er is een plan van aanpak opgesteld en de aanpak richt zich op de totale groep eenoudergezinnen (in totaal 47 gezinnen). Op 4 januari 2010 is gestart met het bezoeken van eenoudergezinnen in Muntendam. 6. Te bereiken eindresultaat Op tenminste 2 basisscholen (één in Veendam en één in Pekela) is een nieuw communicatieplan school-ouders opgesteld; De leerkrachten hebben een training gevolgd om goed met ouders te communiceren; Minimaal 5 jongeren/gezinnen per jaar in Menterwolde zijn geholpen volgens de werkwijze van Community Support. 7. Financiën en uren Inzet uit het gebiedsbudget 2009 volgens begroting: 22.000,-. 18
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Jonge mantelzorgers Participatie en Volksgezondheid Mantelzorg Pekela en Veendam 2 Probleembeschrijving en doel In het kader van de Wmo bestaat er binnen het beleid van de gemeentes ruime aandacht voor de ondersteuning van mantelzorgers. Hiertoe behoort ook een substantieel deel kinderen en jongeren, die door deze taken tot een risicogroep binnen het jeugdbeleid kunnen gaan behoren. Hoewel er steeds meer aandacht komt voor jonge mantelzorgers is dit nog een groep die onderbelicht is. De problematiek van jonge mantelzorgers wordt veelal nog niet erkend en herkend. Het is belangrijk om werk te maken van jonge mantelzorgers. De gemeente Veendam gaat dat oppakken in samenwerking met de beide andere gemeenten (in aanvulling op de consulent mantelzorg). Doel Jonge mantelzorgers moeten meer zichtbaar worden, meer begrip krijgen, informatie krijgen, hulp en afleiding aangeboden krijgen en in contact kunnen komen met lotgenoten. 3. Planning/tijdspad 2009: vanaf september ontwikkeling plan van aanpak en eerste activiteiten; 2010: uitvoering plan van aanpak. 4. Projectorganisatie en communicatie De steunpunten mantelzorg van de drie gemeenten werken veel samen bij het ontwikkelen van activiteiten. Dat is ook bij het project Jonge mantelzorgers het geval. De gemeente Veendam neemt voor dit onderwerp het voortouw. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 De gemeenten hebben een gezamenlijk plan van aanpak Preventieve aanpak jonge mantelzorgers van de gemeenten Veendam, Pekela, Menterwolde geformuleerd. Belangrijke punten hierin zijn: o Het zicht krijgen op aantallen jonge mantelzorgers op de basisschool en het voortgezet onderwijs; o Bewustwording en herkenning van jonge mantelzorgers door (professionals in) de scholen en door overleg met het onderwijs, leerplichtambtenaren, zorgadviesteams en andere maatschappelijke organisaties de problematiek in beeld brengen van onder meer schooluitval en andere (sociale) problemen; o Bewustwording en herkenning van het begrip mantelzorg door de kinderen en jongeren door het aanbieden van een interactief lespakket in basisscholen; o Samen stellen van een preventief ondersteuningsaanbod voor jonge mantelzorgers. In november 2009 is een zogenoemde funmiddag voor jonge mantelzorgers georganiseerd; In 2010 start de stichting Oosterlengte met gastlessen in het basisonderwijs in de gemeenten. 19
6. Te bereiken eindresultaat Er is duidelijkheid over de ketenpartners (en hun rollen) die betrokken zijn bij de ondersteuning van jonge mantelzorgers in Veendam en Pekela; Eind 2009 is het plan van aanpak gereed; Jonge mantelzorgers in Veendam en Pekela (mogelijk later ook in Menterwolde) nemen deel aan de ontwikkelde activiteiten. 7. Financiën en uren Inzet uit het gebiedsbudget volgens begroting: 15.000,-. 20
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Afronding inventarisatie Licht Pedagogisch Hulpaanbod (LPH) Jeugd Versterken voorliggende voorzieningen Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel Als verdieping van het provinciale onderzoek Meten van de Keten is eind 2008 gestart met een inventarisatie naar de voorzieningen voor Licht Pedagogische Hulp (LPH) in de drie gemeenten. In kaart is gebracht wat de huidige voorzieningen bieden. Hierna kan worden beoordeeld of en in welke mate dit aanbod past bij de ingeschatte vraag naar LPH. De gemeenten kunnen dan het juiste LPHaanbod inkopen voor hun te starten CJG. 3. Planning/tijdspad De inventarisatie is in april 2009 afgerond. 4. Projectorganisatie en communicatie De inventarisatie is uitgevoerd door CMO Groningen en besproken in het regionaal overleg Jeugd en Onderwijs. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 De inventarisatie is in april 2009 afgerond en in het portefeuillehoudersoverleg Jeugd en Onderwijs van de gemeenten Veendam, Pekela en Menterwolde besproken. De uitkomsten worden betrokken bij de invulling van de gemeentelijke CJG s. 6. Te bereiken eindresultaat Aanbieden van een LPH-aanbod in de gemeentelijke CJG s dat is afgestemd op de vraag van jeugdigen en hun ouders. 7. Financiën en uren Inzet CMO Groningen: 204 uren uit de beschikbare uren gebiedsgericht werken VPM 2009. 21
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Afronding Ontwikkeling en vorming CJG in MPV Jeugd Versterking voorliggende voorzieningen Menterwolde, Pekela en Veendam 2 Probleembeschrijving en doel Het bestuurlijk overleg 0-23 jaar in de regio Veendam, Menterwolde en Pekela heeft op 6 maart 2008 besloten om het totale proces van de ontwikkeling en realisatie van de Centra voor Jeugd en Gezin in regionaal verband vorm te geven (ambtelijk en bestuurlijk). CMO Groningen is gevraagd hierbij ondersteuning te bieden. De inzet richt zich op de procesmatige begeleiding van de ontwikkeling en realisatie van de Centra voor Jeugd en Gezin in regionaal verband. 3. Planning/tijdspad Maart 2008: globaal plan van aanpak (regionaal); April 2008: bekend of rijkssubsidie vrijkomt voor provinciale traject (verwijsindex, zorgcoördinatie en managementcoördinatie). Dit traject is in de regionale aanpak verwerkt en er is gezorgd voor afstemming; Mei 2008: heidag met de betrokken bestuurders en beleidsmedewerkers. Het resultaat was een werkdocument met prioriteiten; Juni 2008-juni 2009: ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin in regionaal verband. 4. Projectorganisatie en communicatie De regio Veendam, Menterwolde en Pekela heeft een regionaal bestuurlijk overleg voor alle onderwerpen 0-23 jaar. Daaronder is een regionaal ambtelijk overleg 0-23 jaar die de overleggen voor bestuurders voorbereid en in regioverband met elkaar afstemt. Het voorzitterschap en secretariaat is in 2008 in handen van de gemeente Menterwolde, in 2009 van de gemeente Veendam en in 2010 van de gemeente Pekela. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 Activiteiten door CMO Groningen: Ondersteuning aan het ambtelijk team bij de voorbereidende werkzaamheden voor de ontwikkeling en realisatie van de Centra voor Jeugd en Gezin. Soms in regionaal verband, soms op lokaal niveau. Met de secretaris van het ambtelijk overleg globale lijnen uitzetten voor een front office en een back office CJG aan de hand van de vijf gemeentelijke functies in het jeugdbeleid (de basis is de regionale inventarisatie van deze functies in het kader van de Wmo). Concreet: starten met een kort visiedocument met daarin: o het provinciaal uitvoeringsprogramma (verwijsindex, zorgcoördinatie en managementcoördinatie); o de wettelijke kaders; o o de financiële kaders; het plan om daar waar mogelijk regionale verbanden te leggen en daar waar mogelijk de activiteiten lokaal te houden. Het werkdocument naar aanleiding van de heidag is voorgelegd aan instellingen in de regio die een rol spelen bij de ontwikkeling en realisatie van een Centrum voor Jeugd en Gezin. 22
6. Te bereiken eindresultaat Beoogd eindresultaat per 1 januari 2011: De drie gemeenten hebben een Centrum voor Jeugd en Gezin. Dit project kende een looptijd tot juni 2009. 7. Financiën en uren Inzet CMO Groningen: 308 uren uit het gebiedsbudget VPM 2005-2008. 23
1 Naam project Naam Afronding toeleiding peuterspeelzalen naar zorgstructuur 0 tot 12-jarigen Programmalijn Jeugd Thema/onderwerp Versterken voorliggende voorzieningen Deelnemende gemeenten Veendam, Pekela en Menterwolde 2 Probleembeschrijving en doel In de periode 2005-2008 was het thema Ontwikkeling en implementatie zorgstructuur 0 tot 12- jarigen opgenomen in het gebiedsprogramma. In 2009 moest de overgang van de regionale zorgstructuur voor 0 tot 12-jarigen naar de gemeentelijke CJG-structuur worden gemaakt. Om de continuïteit in de zorg te waarborgen is besloten de activiteiten onder de bestaande voorwaarden voort te zetten tot aan het einde van het lopende schooljaar (juli 2009). Ook de activiteiten rond de samenwerking van peuterspeelzalen met de JGZ en de aanmelding van kinderen in de voorschoolse periode bij de PCL waren eind 2008 nog niet volledig afgerond. Deze zijn door CMO Groningen tot juli 2009 voortgezet. Doel Toerusten van voorschoolse voorzieningen met betrekking tot het signaleren van en omgaan met zorgkinderen en hun ouders. Hierdoor kunnen zorgkinderen vroegtijdig worden gesignaleerd en kan hulp worden geboden, zodat ernstiger problematiek kan worden voorkomen. 3. Planning/tijdspad Van januari 2009 tot juli 2009 zijn de activiteiten van het gebiedsprogramma 2005-2008 voortgezet. 4. Projectorganisatie en communicatie Het project is uitgevoerd door CMO Groningen in samenwerking met het Samenwerkingsverband WSNS/Zorgplatform regio Veendam, Menterwolde, Nieuwe Pekela en CMO Groningen. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 In de eerste helft van 2009 hebben bijeenkomsten met coördinatoren van peuterspeelzalen plaats gevonden waarbij ontwikkelingen in het werkveld centraal stonden: harmonisatie peuterspeelzalen kinderopvang (Wet OKE), lokale educatieve agenda, Centrum voor Jeugd en Gezin, de verwijsindex en passend onderwijs; In het voorjaar heeft de Regionale onderbouw dag plaats gevonden voor leidsters van peuterspeelzalen en kinderopvang en leerkrachten van de onderbouw van het basisonderwijs. Het thema was dit jaar Heen en weer, communicatie en interactie met jonge kinderen; Met de projectleider van VVE Spraakmakend zijn 2 bijeenkomsten voor de coördinatoren van peuterspeelzalen georganiseerd ten behoeve van afstemming met en uitvoering van het project Spraakmakend; Ook in deze periode hebben diverse telefonische consulten en regelmatig overleg met de coördinatoren van peuterspeelzalen plaats gevonden ter advies en ondersteuning. Onderwerpen die aan bod kwamen waren zowel gerelateerd aan de toeleiding van peuterspeelzalen naar het 24
RZAT, het intern zorgbeleid in de speelzalen en VVE Spraakmakend, als aan andere beleidsterreinen, zoals de OKE-wetgeving; Met de peuterspeelzalen zijn gesprekken gevoerd over ontwikkeling en invoering van het pedagogisch beleid en het zorgbeleid en de rol en aanpak van peuterspeelzalen bij opvoedingsondersteuning. Samenwerking Jeugdgezondheidszorg (JGZ): In diverse gesprekken met de JGZ, peuterspeelzalen en gemeente is aandacht besteed aan de samenwerking en knelpunten en verbeteringen daarbij; De werkgroep overdracht kindgegevens JGZ peuterspeelzalen (vertegenwoordigers van JGZ, peuterspeelzalen en CMO Groningen) heeft protocollen en formulieren ontwikkeld ten behoeve van de overdracht van kindgegevens voorafgaand aan het moment van plaatsing op de peuterspeelzaal. In mei 2009 is een werkochtend voor coördinatoren van peuterspeelzalen georganiseerd in samenwerking met de JGZ over de resultaten van de pilot overdracht en de aanpassingen in het kinddossier die de JGZ heeft ingevoerd. In samenwerking met de peuterspeelzalen wil de JGZ de pilotervaringen en -producten provinciebreed implementeren; In januari en maart 2009 hebben 2 bijeenkomsten plaats gevonden waarin ontwikkelingen in het werkveld centraal stonden: stand van zaken samenwerking peuterspeelzalen JGZ, CJG en verwijsindex en rol van de JGZ hierbij. 6. Te bereiken eindresultaat Een soepele overgang van de regionale zorgstructuur voor 0 tot 12-jarigen naar de gemeentelijke CJG-structuur en continuïteit in de zorg. 7. Financiën en uren Inzet uit gebiedsbudget 2005-2008 aan samenwerkingsverband WSNS: 10.820,-. Inzet CMO Groningen: 102 uren uit beschikbare uren gebiedsgericht werken VPM 2009. 25
2. Regio Stadskanaal, Vlagtwedde Het betreft de volgende projecten Begeleid wonen: alle jongeren hebben recht op een goede toekomst Versterking hulpverleningsketen (12-23+) Preventieve aanpak alcoholmisbruik jongeren Tegengaan polarisering en radicalisering Doorontwikkeling informatie- advies- en ondersteuningsfuncties Integrale wijkaanpak Stadskanaal Integrale wijkaanpak Vlagtwedde Haalbaarheidsonderzoek maatschappelijke opvang 26
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Begeleid wonen: alle jongeren hebben recht op een goede toekomst Jeugd Begeleid wonen Stadskanaal en Vlagtwedde 2 Probleembeschrijving en doel Veel jongeren hebben een problematische woonsituatie, vaak in combinatie met problemen op het gebied van werk, inkomen en scholing. Soms is de problematiek ernstig en complex, bijvoorbeeld door schulden, verslaving, dakloosheid, psychiatrische problemen, het niet hebben van dagbesteding, gebrek aan sociale contacten of verkeerde sociale contacten. De huidige voorzieningen voor begeleid wonen in Stadskanaal en Vlagtwedde zijn niet toegerust om jongeren met zware problematiek en een intensieve begeleidingsbehoefte goed te helpen. Ook ontbreken op dit moment een geschikte intakeprocedure en voldoende nazorg. Doel is deze knelpunten op te heffen, zodat jonge kwetsbare mensen de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben om als volwaardig burger te kunnen functioneren met de door henzelf gewenste kwaliteit van leven. 3. Planning/tijdspad Voorbereiding project: Project totaal: 1 e helft 2009; Inzetten kwartiermaker: vanaf augustus 2009. Beoogde start uitvoering: Bestaande vormen van begeleid wonen: juli 2009; Nieuwe vormen: januari 2010. Wijziging in planning zoals opgenomen in gebiedsprogramma: De voorbereiding van nieuwe vormen is in het najaar gestart en vraagt meer tijd dan voorzien. 4. Projectorganisatie en communicatie De gemeenten voeren de regie over dit project. De uitvoering is in handen van Elker (lichte vorm in Stadskanaal), de Stichting Welzijn Vlagtwedde (lichte vorm in Ter Apel) en Humanitas Onder Dak (HOD) (onderzoek naar haalbaarheid van 24-uurs opvang). CMO Groningen biedt ondersteuning. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 De lichte vormen van begeleid wonen boden jongeren tijdelijke woonruimte en vier uur begeleiding per week. In beide gemeenten was het aantal aanmeldingen voor begeleid wonen veel groter dan het aantal beschikbare plaatsen. In onderstaande tabel zijn de cijfers weergegeven. Niet alle uitplaatsingen waren succesvol. Om het aandeel succesvolle uitplaatsingen te vergroten, wordt -beter dan in de beginfase- vooraf gescreend of de aangemelde jongeren passen binnen het project. 27
Tabel: overzicht plaatsing en uitplaatsing jongeren in lichte vormen van begeleid wonen Gemeente Periode Aangemeld Geplaatst Uitgeplaatst Succesvol Stadskanaal 1½ jaar 24 9 5 2 Vlagtwedde 1 jaar 16 5 4 3 Een belangrijke reden om jongeren niet te plaatsen was (en is) te zware of te complexe problematiek. De afgewezen jongeren werden verwezen naar andere vormen van hulpverlening, zoals geboden door Lentis en VNN. Een deel van de aangemelde jongeren trok zichzelf terug. Redenen: niet bereid of in staat aan de voorwaarden te voldoen (zoals huisregels en financiële bijdrage) of negatief oordeel over de beschikbare woonruimte. Het haalbaarheidsonderzoek van HOD loopt. De eindrapportage verschijnt begin maart 2010. CMO Groningen bood in de voorbereidingsfase procesondersteuning en heeft financieringsmogelijkheden voor begeleid wonen in kaart gebracht. 6. Te bereiken eindresultaat Voortzetting bestaande lichte vormen van begeleid wonen; Een plan van aanpak begeleid wonen voor jongeren met relatief zware problematiek. Dit plan betreft 24-uurs opvang met in ieder geval de onderdelen: o centrale intakeprocedure; o huisvestingsmogelijkheden; o organisatorische en financiële opzet; o rolverdeling bestaande organisaties. Beslissing go/no go oprichting 24-uurs begeleiding. De eerste meting is juni 2010 beschikbaar. 7. Financiën en uren Voor de lichte vormen van begeleid wonen is 152.000,- beschikbaar, voor het haalbaarheidsonderzoek 30.000,-. Als de beslissing wordt genomen daadwerkelijk een 24- uursvoorziening te starten, is vanuit het gebiedsprogramma een bedrag beschikbaar van maximaal 212.600,-. Vanuit de 0,7 fte ondersteuning door CMO Groningen zijn 192 uren beschikbaar. 28
1 Naam project Naam Programmalijn Thema/onderwerp Deelnemende gemeenten Analyse vraag en aanbod Jeugd versterking hulpverleningsketen (12 tot 23+-jarigen) Stadskanaal en Vlagtwedde 2 Probleembeschrijving en doel De afgelopen jaren is het hulpverleningsaanbod voor jongeren in beide gemeenten uitgebreid en verbeterd. Jongeren in de leeftijdsgroep 12-23+ jaar zijn beter in beeld en instanties werken goed samen. Ondanks de positieve ontwikkelingen blijkt het in de praktijk soms lastig om voor jongeren met hele zware problematiek passende hulpverlening te bieden. De gemeenten willen hierop meer zicht krijgen: is er sprake van hiaten in het aanbod of spelen andere factoren een rol? Doel In kaart brengen van vraag en aanbod; Aangeven waar de hulpverleningsketen versterkt of verbeterd kan/moet worden. 3. Planning/tijdspad Voorbereiding project: 1 e helft 2009; Beoogde startdatum: augustus 2009. Wijziging in planning zoals opgenomen in gebiedsprogramma: De start van de uitvoering is enkele maanden opgeschoven. 4. Projectorganisatie en communicatie CMO Groningen voert de analyse uit, in nauwe samenspraak met de gemeentelijke beleidsmedewerkers Jeugd van beide gemeenten. 5. Activiteiten en resultaten in 2009 CMO Groningen is bezig het aanbod en de vraag naar hulp voor jongeren van 12-23+ te onderzoeken aan de hand van de vraag Hoe kan de hulpverleningsketen voor jongeren van 12-23+, die te maken hebben met complexe problematiek, in de regio Stadskanaal/Vlagtwedde worden versterkt? De rapportage is eind maart 2010 beschikbaar. 6. Te bereiken eindresultaat Vraag en aanbod hulpverlening voor jongeren tussen 12 en 23+ jaar met zwaardere problematiek zijn in kaart gebracht en geanalyseerd; Er zijn concrete aanbevelingen opgesteld voor verbetering van het aanbod. De eerste meting is juni 2010 beschikbaar. 7. Financiën en uren Voor dit project zet CMO Groningen 124 uren in, vanuit de 0,7 fte. 29