Privatisering buitensportaccommodaties gemeente Woudrichem April 2009 1
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Wat is privatisering? 3. Waarom privatisering buitensportaccommodaties 4. Sportvelden, groensingels en kleedaccommodaties 4.1 Privatisering sportvelden 4.1.1 Huidige situatie 4.1.2. Voorstel 4.2 Onderhoud groensingels 4.2.1 Huidige situatie 4.2.2 Voorstel 4.3 Privatisering kleedaccommodaties 4.3.1 Huidige situatie 4.3.2. Voorstel 4.4 Kanttekening 4.5 Schematisch overzicht voorstellen 5. Financieel overzicht Bijlage 1 Bijlage 2 Kengetallen buitensportverenigingen Financieel meerjaren overzicht 2
1. Inleiding Voor u ligt de notitie 'Privatisering buitensportaccommodaties gemeente Woudrichem'. Deze notitie heeft betrekking op alle buitensportaccommodaties in de gemeente Woudrichem, dat wil zeggen de accommodaties van de voetbal-, korfbal en tennisverenigingen, en bevat een aantal concrete voorstellen met betrekking tot het onderhoud, beheer en exploitatie van de buitensportaccommodaties in de gemeente Woudrichem in de toekomst. Er is bewust gekozen voor een korte en bondige rapportage met concrete voorstellen. Gezien de discussies in het verleden over dit onderwerp is privatisering als uitgangspunt genomen. De notitie is als volgt opgebouwd. In hoofdstuk twee wordt omschreven wat privatisering inhoudt. In hoofdstuk drie wordt beschreven wat de redenen zijn om naar privatisering te streven. In hoofdstuk vier worden de buitensportaccommodaties onderverdeeld in sportvelden, groensingels en kleedaccommodaties. Per onderdeel wordt de huidige situatie en de voorgestelde toekomstige situatie beschreven. Hoofdstuk vijf geeft een financieel overzicht van de genoemde voorstellen. In bijlage 1 worden de verschillende buitensportverenigingen benoemd met de bijbehorende kengetallen. In bijlage 2 worden financiële meerjaren overzichten weergegeven gebaseerd op de huidige situatie én op de voorgestelde situatie. 2. Wat is privatisering? Privatisering wil zeggen dat taken, die traditioneel door de overheid worden uitgevoerd, aan een particuliere exploitant worden overgedragen ten behoeve van efficiëntie en effectiviteit. Bij sportaccommodaties valt te denken aan taken op het vlak van onderhoud, (dagelijks) toezicht, beheer en exploitatie van sportaccommodaties. Eigendomsoverdracht van sportaccommodaties aan een particuliere exploitant is de meest vergaande vorm van privatisering. Immers, wanneer men een accommodatie in eigendom heeft, is men zelf verantwoordelijk voor nieuwbouw, verbouw, onderhoud, renovatie, exploitatie en beheer. 3. Waarom privatisering buitensportaccommodaties? Plannen voor privatisering van de buitensportaccommodaties in de gemeente Woudrichem zijn er al jaren. In de jaren '90 is hier al over gesproken in het college en met de voetbalverenigingen. Het belangrijkste argument was dat er, ondanks een vastgestelde verordening onderhoud accommodaties buitensporten (vastgesteld in 1984), onduidelijkheden waren over de verdeling van onderhoudswerkzaamheden tussen de eigenaar (gemeente Woudrichem) en de gebruiker (verenigingen). Het klein onderhoud van de kleedaccommodaties is in principe voor de voetbalvereniging en het groot onderhoud voor de gemeente. Deze scheidslijn is in de verordening onderhoud accommodaties buitensport niet duidelijk gesteld en ligt derhalve vaak moeilijk. Het niet (voldoende) uitvoeren van klein onderhoud leidt snel tot groot onderhoud en het niet uitvoeren van groot onderhoud leidt tot veel hogere kosten van het klein onderhoud. Het tweede argument was de ongelijkheid tussen de buitensportaccommodaties in de gemeente Woudrichem. Uitgezonderd de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging hebben de buitensportverenigingen in de gemeente Woudrichem hun accommodatie zelf in bezit en ontvangen ze geen bijdrage voor onderhoud aan of nieuwbouw van hun accommodatie. In 2007 is de Nota accommodatiebeleid gemeente Woudrichem vastgesteld door de raad. In deze accommodatienota is het uitgangspunt van verzelfstandiging voor de buitensportaccommodaties reeds opgenomen. Dit uitgangspunt wordt hier verder uitgewerkt. 4. Sportvelden, groensingels en kleedaccommodaties Bij het bepalen van de privatiseringsmogelijkheden ten aanzien van buitensportaccommodaties kan onderscheid gemaakt worden tussen de sportvelden, de groensingels en de kleedaccommodaties. 3
4.1 Privatisering sportvelden 4.1.1 Huidige situatie De sportvelden van de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging in de gemeente Woudrichem zijn eigendom van de gemeente. In 1984 is de 'Beheers- en bijdrageverordening gemeentelijke sportterreinen' vastgesteld. Op basis van deze verordening ontvangen de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging in de gemeente Woudrichem een jaarlijkse bijdrage voor het onderhoud van de sportvelden (op dit moment 1.025 per veld). De renovatie van de sportvelden eens in de 20 jaar komt voor rekening van de gemeente. In ruil voor het uitvoeren van het onderhoud hoeven de verenigingen geen huur te betalen voor het gebruik van de velden. 4.1.2 Overweging Gezien de veelal strategische ligging van de sportvelden en het totale grondoppervlak is het niet logisch om het eigendom van de sportvelden over te dragen aan een sportvereniging. Over het algemeen zal de mate van privatisering bij de grond van sportparken zich beperken tot het geheel of gedeeltelijk overdragen van taken ten aanzien van het beheer en de exploitatie. 4.1.3 Voorstel toekomstige situatie Voorgesteld wordt de huidige situatie te handhaven. Dat wil zeggen dat het klein onderhoud en cultuurtechnisch onderhoud voor rekening komt van de verenigingen en dat de renovatie voor rekening blijft van de gemeente. Om het onderscheid met de overige buitensporten, dat wil zeggen de tennisverenigingen, op dit gebied te verkleinen wordt geadviseerd om de tennisverenigingen net als de voetbalverenigingen een onderhoudsbijdrage voor de velden te verstrekken. Uitwerking: - De 'Beheers- en bijdrageverordening gemeentelijke sportterreinen' uit 1984 dient ingetrokken te worden. Hiervoor wordt een nieuwe verordening opgesteld. In deze verordening is opgenomen dat: - de buitensportverenigingen verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de sportvelden en de gemeente verantwoordelijk is voor de 20-jaarlijkse renovatie. - onderhoudsbijdragen kunnen worden verstrekt aan voetbalverenigingen, tennisverenigingen en de korfbalvereniging. - voorwaarden verlening onderhoudsbijdrage. - de hoogte van de onderhoudsbijdrage en berekeningswijze. - de huur voor het gebruik van de velden wordt verdisconteerd in de onderhoudsbijdrage. - indexering van de onderhoudsbijdragen. - Er wordt een meerjaren renovatieprogramma opgesteld voor de voetbalvelden en het korfbalveld, waarbij om de vijf jaar een onafhankelijke instantie als ISA-sport beoordeelt of het programma aanpassing behoeft. 4.2 Onderhoud groensingels Naast de onderhoudssituatie met betrekking tot de sportvelden en de kleedaccommodaties dient er ook duidelijkheid te komen over het onderhoud van de groensingels rond de sportparken. 4.2.1 Huidige situatie Volgens de 'Beheers- en bijdrageverordening gemeentelijke sportterreinen' ligt het onderhoud van de rondom de sportterreinen aanwezige groenvoorzieningen van de voetbal- en korfbalverenigingen bij de gemeente. In de praktijk blijken de meeste (vijf van de zes) verenigingen dit zelf uit te voeren. De tennisverenigingen voeren ook het meeste onderhoud aan de groensingels zelf uit. 4.2.2 Voorstel toekomstige situatie Voorgesteld wordt de regeling aan de praktijk aan te passen, dat wil zeggen de verenigingen verantwoordelijk maken voor het onderhoud van de groensingels. 4
Uitwerking In de onder 4.1.3 opgenomen nieuw op te stellen verordening wordt opgenomen dat: - de buitensportverenigingen verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van de groensingels - de gemeente de supervisie houdt en zorgt voor het afvoer van het snoeiafval. - onderhoudsbijdragen kunnen worden verstrekt aan voetbalverenigingen, tennisverenigingen en de korfbalvereniging. - voorwaarden verlening onderhoudsbijdrage. - de hoogte van de onderhoudsbijdrage en berekeningswijze. - indexering van de onderhoudsbijdragen. 4.3 Privatisering kleedaccommodaties 4.3.1 Huidige situatie De kleedaccommodaties van de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging in de gemeente Woudrichem zijn eigendom van de gemeente. De kantines zijn eigendom van de verenigingen (op basis van een recht van opstal). In 1984 is de 'Beheers- en bijdrageverordening gemeentelijke sportterreinen' vastgesteld. Op basis van deze verordening ontvangen de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging in de gemeente Woudrichem een jaarlijkse bijdrage voor het klein onderhoud aan de kleedaccommodaties. Op dit moment 90 per kleedlokaal. Dit voeren zij dan ook zelf uit. Het groot onderhoud komt voor rekening van de gemeente. Bij nieuwbouw en uitbreiding neemt de gemeente 75% van de kosten voor haar rekening. De overige 25% komt voor rekening van de verenigingen zelf. 4.3.2 Overweging Eigendomsoverdracht van de kleedaccommodaties aan de verenigingen is de meest vergaande vorm van privatisering. Sportverenigingen met een in eigendom overgedragen accommodatie zijn zelf verantwoordelijk voor nieuwbouw, verbouw, onderhoud, renovatie, exploitatie en beheer. Voordeel van deze variant is dat het beheer geheel in één hand komt waardoor het onderhoud efficiënter zal worden uitgevoerd. Een tweede voordeel is dat er geen verschil meer is met de overige buitensportverenigingen in de gemeente, die ook allemaal hun eigen accommodatie in beheer hebben. 4.3.3 Voorstel toekomstige situatie Voorgesteld wordt de kleedaccommodaties die nu eigendom van de gemeente zijn over te dragen aan de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging. De verenigingen zijn dan verantwoordelijk voor de nieuwbouw, verbouw, onderhoud, renovatie, exploitatie en beheer van de kleedaccommodaties. De verenigingen ontvangen ook geen onderhoudsbijdragen meer van de gemeente. Wel kunnen buitensportverenigingen vanaf 2009 in aanmerking komen voor een investeringssubsidie voor noodzakelijke uitbreidingen of nieuwbouw. Uitwerking - De kleedaccommodaties van de voetbalverenigingen en de korfbalvereniging worden aan de verenigingen overgedragen op basis van een recht van opstal. - De investeringen met betrekking tot de kleedaccommodaties dienen bij overdracht in een keer te worden afgeboekt. Het betreft hier een bedrag van 294.800 wat uit de reserve gedekt dient te worden. Hiertegenover staat dat de komende jaren kapitaallasten vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. - De verenigingen zijn verantwoordelijk voor de nieuwbouw, verbouw, onderhoud, renovatie, exploitatie en beheer van de kleedaccommodaties. Voor het onderhoud krijgen de verenigingen geen onderhoudsvergoeding meer. - In de onder 4.1.3 opgenomen nieuw op te stellen verordening wordt opgenomen dat: - buitensportverenigingen een investeringssubsidie kunnen aanvragen voor noodzakelijke nieuwbouw en uitbreiding van 50% van de normbouwkosten voor een kleedaccommodatie. - voorwaarden verlening investeringssubsidie. - de hoogte van de verlenen investeringssubsidie. - indexering van de investeringssubsidie. - De gemeente zorgt voor een voorziening voor de investeringssubsidies. 5
- Per accommodatie wordt een overgangsregeling getroffen, uitgezonderd VV Woudrichem en VV Sparta 30 aangezien zij een nieuwe accommodatie hebben. - De normen voorde bouw van kleedkamers voor voetbal- en tennisaccommodaties zullen worden bepaald op basis van cijfers van het NOC/NSF c.q. ISA-sport. 4.4 Kanttekening De kleedaccommodaties van VV Giessen en VV Rijswijkse Boys zullen bij dit privatiseringsproces nog niet meegenomen worden. Reden hiervoor zijn de plannen voor samenvoeging van beide accommodaties op één terrein. Ervan uitgaande dat deze samenvoeging gerealiseerd gaat worden kan de overdracht van de nieuwe kleedaccommodaties van VV Giessen en VV Rijswijkse Boys op het moment van realisatie plaatsvinden. Indien de samenvoeging niet gerealiseerd wordt dient er, met name bij Rijswijkse Boys, behoorlijk geïnvesteerd te worden in achterstallig onderhoud. 4.5 Schematisch overzicht voorstellen In onderstaande tabel worden de hierboven genoemde voorstellen schematisch op een rij gezet. Onderdeel Sportvelden Groensingels Kleedaccommodaties Oude situatie Velden voetbal en korfbal eigendom gemeente Jaarlijkse onderhoudsbijdrage voor voetbal en korfbal Geen jaarlijkse indicering bijdrage Kosten 20-jaarlijkse renovatie velden voetbal en korfbal voor gemeente Gemeente verantwoordelijk voor onderhoud groensingels Geen onderhoudsvergoeding Kleedaccommodaties voetbal en korfbal eigendom gemeente Voetbal- en korfbalverenigingen verantwoordelijk voor klein onderhoud Jaarlijkse onderhoudsbijdrage voor voetbal en korfbal Gemeentelijke bijdrage nieuwbouw en uitbreiding voetbal en korfbal van 75% kosten Nieuwe situatie Velden voetbal en korfbal eigendom gemeente Jaarlijkse onderhoudsbijdrage voor voetbal, korfbal en tennis Jaarlijkse indicering bijdrage Kosten 20-jaarlijkse renovatie velden voetbal en korfbal voor gemeente Verenigingen verantwoordelijk voor onderhoud groensingels Onderhoudsvergoeding Kleedaccommodaties voetbal en korfbal eigendom vereniging Voetbal- en korfbalverenigingen verantwoordelijk voor al het onderhoud Geen onderhoudsbijdrage meer Gemeentelijke bijdrage nieuwbouw en uitbreiding voetbal, korfbal en tennis van 50% kosten 5. Financieel overzicht In onderstaande tabel worden de financiële gevolgen van bovenstaande voorstellen op een rij gezet. Het betreft hier totale bedragen, de financiële gevolgen zijn niet per vereniging uitgesplitst. 6
Onderdeel Bestaand budget Nieuw budget Onderhoudsbijdrage voetbalvelden 17.425 22.500 en korfbalveld Onderhoudsbijdrage tennisvelden 0 5.250 Onderhoudsbijdrage groensingels 0 4.000 Renovatie velden voetbal/korfbal 50.000 50.000 Onderhoudsbijdrage 2.880 0 kleedaccommodaties voetbal en korfbal Groot onderhoud gemiddeld zo'n 6.000 op 0 kleedaccommodatie voetbal jaarbasis Bijdragen nieuwbouw voetbal en korfbal 75% van bouwkosten (= 37.500 per kleedlokaal) 50% van bouwkosten (= 25.000 per kleedlokaal) Bijdragen nieuwbouw tennis 0 50% van de bouwkosten(= 12.500 per kleedlokaal) 7
Bijlage 1 Kengetallen buitensportverenigingen Vereniging Aantal velden Aantal kleedlokalen Aantal jeugdleden Aantal m2 groensingel VV Almkerk VV Sparta '30 VV Giessen VV Rijswijkse Boys VV Woudrichem 3 voetbalvelden 1 trainingsvelden 2 voetbalvelden 1 trainingsveld 2 voetbalvelden 1 trainingsveld 2 voetbalvelden 1 oefenhoek 2 voetbalvelden 2 trainingsvelden 7 171 4275 6 174 9545 6 112 5667 4 61 100 6 185 8865 ACKC 2 velden 4 120 4275 LTC Altena 6 velden 2 54 3971 LTV Almkerk 4 velden 2 15 980 TV Woudrichem 4 velden 2 67 3029 8
Bijlage 2 Financieel meerjaren erjaren overzicht 9