Waterschap Roer en Overmaas. IÜ mil ane föf: I &f, I laan. f Da let tec Pclcu. «gedaan d.d.

BsGW Belastingsamenwerking Gemeenten cn Waterschappen - iri^éfr. 01205339 Waterschap Roer en Overmaas IÜ mil ane Aan het Algemeen Bestuur van het. 23 Waterschap Roer en Overmaas V2 Postbus 185 föf: I &f, I laan 6130 AD Sittard f Da let tec Pclcu «gedaan d.d. BsGW T E \ -KvK-flV. Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Maria Theresialaan 99 6043 CX Roermond Postbus 1275 6040 KG Roermond 088 84 20 444 info@bsgw.nl www.bsgw.nl 52426297 >^. i-z.3><3io Uw kenmerk: Uw brief van: Ons kenmerk: Bijlage(n): Onderwerp: BS12.1225b 1 Jaarrekening Afdeling: Behandeld door: Telefoonnummer E-mail: Datum: Planning & Control K. van Bergen 088-8420474 k.van.bergen@bsgw.nl 13 juli 2012 Geachte Bestuur, Het Algemeen Bestuur van de Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW) heeft in haar vergadering van 28 juni 2012 de jaarrekening vastgesteld. Artikel 26 lid 2 van de Gemeenschappelijke Regeling BsGW bepaalt dat het Dagelijks Bestuur de begroting binnen twee weken na de vaststelling, doch in ieder geval vóór 15 juli van het jaar voorafgaande aan dat waarvoor de begroting dient, doorzendt aan uw Bestuur. Bijgaand doen we u de vastgestelde jaarrekening toekomen. Hoogachtend, Het Dagelijks Bestuur, De voorzitter N H:\Planning en Control\2012\bestuursvoorstellen 2012\jaarekening versie 0.1.doe BsGW Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen is een samenwerkingsverband voor heffing en inning van gemeentelijke belastingen en waterschapsbelastingen en uitvoering van de wet WOZ van Gemeente Bergen Gemeente Nederweert Gemeente Venlo Waterschap Peel en Maasvallei Waterschap Roer en Overmaas

Jaarrekening H:\HRM-BOJZ\BO\Concepten\Verzendlijst AB 28-6-2012\4.2 AB 28-6-2012 Jaarrekening.doc

Inhoudsopgave 1 Programmaverantwoording 5 1.1 Bestuur en organisatie 5 1.1.1 Oprichting en deelnemers Gemeenschappelijk Regeling 5 1.1.2 Missie en Visie 5 1.1.3 Bestuur 6 1.2 Beleidsvisie algemeen 6 1.3 Overzicht realisatie per programma 7 2 Paragrafen 11 2.1 Weerstandsvermogen 11 2.2 Onderhouden kapitaalgoederen 11 2.3 Financiering 11 2.4 Bedrijfsvoering 11 2.5 Verbonden partijen 12 3 Balans per 31 december 13 3.1 Balans per 31 december 13 3.2 Toelichting op de balans per 31 december 15 3.2.1 Toelichting algemeen 15 3.2.2 Toelichting per balanspost 17 4 Rekening van lasten en baten naar soort 19 4.1 Rekening van lasten en baten naar soort 19 4.2 Toelichting 20 5 Overige gegevens 20 5.1 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum 22 5.2 Resultaatbestemming 22 5.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 22 6 Vaststellingsbesluit 25

1 Programmaverantwoording De programmaverantwoording bestaat uit de verantwoording over de realisatie per programma en het overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. In het geval van Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (hierna: BsGW) betreft dit het programma Lasten en heffing en invordering belasting. Daarnaast wordt inzicht gegeven in het gebruik van het geraamde bedrag voor de post onvoorzien. Ingevolge artikel 197 van de Gemeentewet (en de Wet Gemeenschappelijke Regelingen) legt het Dagelijks Bestuur van BsGW ieder jaar verantwoording af over het gevoerde financiële beheer, onder overlegging van de jaarrekening. Overeenkomstig deze wet wordt de jaarrekening aangevuld met het verslag ter zake van de accountant. De uitwerking van voornoemd wetsartikel heeft ertoe geleid dat de nadruk is komen te liggen op de verantwoording op het punt van doelmatigheid. 1.1 Bestuur en organisatie 1.1.1 Oprichting en deelnemers Gemeenschappelijk Regeling Gemeente Venlo, Waterschap Roer en Overmaas en Waterschap Peel en Maasvallei hebben een zelfstandige belastingsamenwerking opgericht per 1 april onder de naam Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen. BsGW is rechtsopvolger van Waterschapsbedrijf Limburg, unit Waterschapsheffingen. De verzelfstandiging beoogt een zo groot mogelijk maatschappelijk rendement te halen uit samenwerking tussen lokale overheden op het gebied van belastingheffing en - inning. De samenwerking wordt ook aangegaan als groeimodel gericht op uitbreiding van de samenwerking met andere gemeenten. 1.1.2 Missie en Visie Gemeenten en waterschappen verwerken als zelfstandige overheden ieder hun eigen decentrale belastingen. Beide organisaties voeren voor de heffing en invordering van hun belastingen nagenoeg dezelfde processen uit. Ook maken zij voor een belangrijk deel gebruik van dezelfde gegevens en gegevensbronnen. Samenwerking tussen waterschappen en gemeenten biedt dan ook veel voordelen: veel werk wordt niet meer dubbel gedaan en de belastingheffing wordt efficiënter en dus op den duur goedkoper. Daarnaast biedt dit nieuwe samenwerkingsverband een verdergaande digitalisering om burgers en bedrijven beter te bedienen, zoals dat van de uitvoeringsprocessen van lokale overheden wordt verwacht. Ook andere gemeenten kunnen zich aansluiten bij dit samenwerkingsverband en daardoor deze voordelen behalen. De missie verwoordt de reden van het bestaan van BsGW en de belangrijkste ambitie die zij in de uitvoering van haar taken nastreeft. Deze vloeit voort uit de taak en positionering als gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie van de deelnemende overheidsorganen. De missie van BsGW luidt als volgt: De BsGW heft en int alle lokale belastingen namens haar deelnemers, beheert de authentieke basisregistraties en verzorgt het product waarderen. De BsGW voert deze taken uit voor haar deelnemers, zijnde gemeenten en waterschappen. Dit doet de BsGW op rechtmatige wijze en voorts zo doeltreffend, doelmatig en klantvriendelijk mogelijk. De BsGW is een uitvoerende en dienstverlenende organisatie die op basis van maatschappelijk algemeen aanvaarde bedrijfseconomische principes wordt geleid. In dat verband streeft zij naar een optimale schaalgrootte. BsGW werkt tegen de laagst mogelijke kosten, uitgaande van de beste prijs/prestatie verhouding gekoppeld aan handhaving en waar mogelijk verhoging van het niveau van de dienstverlening. Jaarrekening Pagina 5 van 25

Hierbij hoort ook expliciet het zoveel mogelijk zoeken en daadwerkelijk aangaan van samenwerkingsverbanden met andere overheden wanneer deze schaalvergroting en efficiëntievoordelen opleveren. BsGW investeert als kwaliteitsorganisatie continu in de ontwikkeling van kennis en resultaatbewustzijn van zijn medewerkers. Grote waarde wordt toegekend aan welzijn, veiligheid en gezondheid van de medewerkers in het functioneren. 1.1.3 Bestuur BsGW heeft, zoals is geregeld in de gemeenschappelijke regeling, twee bestuursorganen: Algemeen Bestuur Het belangrijkste orgaan van BsGW is het algemeen bestuur. De raad van iedere deelnemende gemeente respectievelijk het algemeen bestuur van ieder deelnemend waterschap wijst twee leden van het algemeen bestuur aan totdat het aantal deelnemers zeven bedraagt. De vergaderingen van het bestuur zijn openbaar. Het Algemeen Bestuur bestond in uit: De heer mr. J.H.G.M. Teeuwen, wethouder gemeente Venlo De heer drs. M.L. Verheijen, wethouder gemeente Venlo De heer S.H.M. Satijn, wethouder gemeente Venlo opvolger van dhr. Verheijen na zijn aanstelling als gedeputeerde van de Provincie Limburg De heer dr. J.J. Schrijen, voorzitter waterschap Roer en Overmaas De heer drs. C.H.J.M. Lebens, lid Dagelijks Bestuur, vicevoorzitter waterschap Roer en Overmaas De heer R.E.W.M. Dupont, lid Dagelijks Bestuur, vicevoorzitter waterschap Peel en Maasvallei De heer ing. J.A.M. de Hoon, lid Dagelijks Bestuur waterschap Peel en Maasvallei Dagelijks Bestuur Het dagelijks bestuur bestaat uit de voorzitter en twee leden te benoemen door het algemeen bestuur. Tot de bevoegdheden van het dagelijks bestuur behoort onder meer het voorbereiden van besluiten van het algemeen bestuur. Het Dagelijks Bestuur bestond in uit: De heer mr. J.H.G.M. Teeuwen, wethouder gemeente Venlo De heer drs. C.H.J.M. Lebens, lid Dagelijks Bestuur, vicevoorzitter waterschap Roer en Overmaas De heer ing. J.A.M. de Hoon, lid Dagelijks Bestuur waterschap Peel en Maasvallei Voorzitter De voorzitter wordt aangewezen door het algemeen bestuur. De voorzitter is onder meer belast met de leiding van de vergaderingen van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Hij tekent de stukken die van het bestuur en van het dagelijks bestuur uitgaan. De voorzitter vertegenwoordigt BsGW in en buiten rechte. Voorzitter van BsGW is: De heer mr. J.H.G.M. Teeuwen, wethouder gemeente Venlo Vicevoorzitter is de heer drs. C.H.J.M. Lebens, lid Dagelijks Bestuur, vicevoorzitter waterschap Roer en Overmaas 1.2 Beleidsvisie algemeen BsGW behartigt als uitvoeringsorganisatie van de deelnemende waterschappen en gemeente de zorg voor het volledig, tijdig, rechtmatig, juist en doelmatig heffen en innen van de lokale belastingen. BsGW werkt daarbij tegen de laagst mogelijke kosten, uitgaande van de beste Jaarrekening Pagina 6 van 25

prijs/prestatie verhouding gekoppeld aan een optimaal niveau van dienstverlening. Hierbij hoort ook het zoveel mogelijk zoeken en daadwerkelijk aangaan van samenwerkingsverbanden met andere overheden wanneer deze efficiëntievoordelen opleveren. 1.3 Overzicht realisatie per programma In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in de mate waarin de doelstellingen van het programma Lasten en heffing en invordering belasting zijn gerealiseerd en de wijze waarop getracht is de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken. De dienstverlening van BsGW bestaat uit het heffen en innen van alle lokale belastingen namens haar deelnemers, het beheren van de authentieke basisregistraties en en het verzorgen van het product waarderen. BsGW voert deze taken uit voor haar deelnemers, zijnde gemeenten en waterschappen. De oprichting van BsGW heeft plaatsgevonden op 1 april. Economische gezien is BsGW vanaf 1 januari gestart. In de voorliggende jaarrekening is dan ook verantwoording afgelegd over het hele kalenderjaar. Doelstelling De strategische doelstellingen van BsGW zijn: - daling kosten deelnemers - minimaal gelijkblijvende kwaliteit van de dienstverlening - vergroting digitale dienstverlening Daling kosten deelnemers Een van de doelstellingen die voortvloeien uit de missie van BsGW is kostenreductie door schaalvergroting. BsGW zal actief verdere samenwerkingsvormen met andere gemeenten en waterschappen initiëren met als doel door schaalvergroting de kostprijs per aanslag(regel) te verlagen en hierbij het niveau van dienstverlening in stand te houden en waar mogelijk te verbeteren. Eventuele toekomstige samenwerkingsverbanden waren niet opgenomen in de begroting. Deze worden pas in de begroting opgenomen zodra de desbetreffende samenwerking is geformaliseerd en de financiële consequenties kunnen worden vastgesteld. Daarnaast dient BsGW taakstellend een kostenreductie van 10% te realiseren in de eerste 5 jaren na de oprichting door efficiencyverbetering en innovatie. Om deze reden is in de meerjarenraming 2012-2016 opgenomen dat BsGW de inflatie van gemiddeld 2% per jaar van de netto kosten niet zal compenseren. Minimaal gelijkblijvende kwaliteit van de dienstverlening BsGW streeft ernaar om de kwaliteit van de dienstverlening in stand te houden en waar mogelijk te verbeteren. Vergroting digitale dienstverlening Door toepassing van digitale dienstverlening sluit BsGW aan op door de overheid ingezette visie en beleid zoals onder andere verwoord in het i-nup, de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening e-overheid. In deze visie op dienstverlening verwoorden gemeenten, provincies, waterschappen, uitvoeringsorganisaties en het Rijk in een Bestuursakkoord hun gedeelde ambitie: één overheid die gemakkelijk toegankelijk is. Voor burgers en bedrijven betekent dit dat zij steeds vaker het digitale kanaal kunnen gebruiken om zaken met de overheid te regelen. Andere kanalen, zoals balie, post en telefoon blijven bestaan en zijn ondersteunend. Jaarrekening Pagina 7 van 25

Door de klant te stimuleren gebruik te maken van digitale dienstverlening, is het mogelijk kostenbesparingen te realiseren. Jaarrekening Pagina 8 van 25

Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? Daling kosten deelnemers De WOZ-taken met betrekking tot de waardebepaling waren in eerste instantie geen onderdeel van de integrale samenwerking met de gemeente Venlo per 1-1-2009. Inmiddels is de bestuurlijke besluitvorming omtrent de overheveling van deze taken naar BsGW afgerond. De taken zullen per 1-1-2012 worden uitgevoerd door BsGW, wat per saldo resulteert in lagere kosten voor de deelnemers vanaf 2012. In hebben verscheidene samenwerkingsbesprekingen en -onderzoeken met de Limburgse gemeenten plaatsgevonden. Deze acquisities bevinden zich in verschillende stadia. Per 1-1-2012 treden de gemeente Bergen en Nederweert toe tot de Gemeenschappelijke Regeling BsGW, wat per saldo resulteert in lagere kosten voor de deelnemers vanaf 2012. Voor de mogelijke samenwerking met de gemeente Utrecht/De Bilt en HDSR is in een businesscase uitgewerkt. Eind is bestuurlijk overeengekomen niet over te gaan tot integrale belasting samenwerking. Wel wordt onderzocht in hoeverre het digitale concept gemeenschappelijk gebruikt kan worden. In het 3 e kwartaal is een samenwerkingsonderzoek opgestart die de mogelijkheden en gevolgen van samenwerking tussen de Limburgse Belastingsamenwerking (Libel, bestaande uit de uitvoeringsorganisatie Gemeenschappelijke Belasting- en RegistratieDienst (GBRD) Parkstad, de gemeente Maastricht en de gemeente Sittard-Geleen) en BsGW in beeld zal brengen. Begin 2012 resulteert dit in een afgeronde businesscase. In de meerjarenraming 2012-2016 heeft BsGW 10% kostenreductie doorgevoerd door de inflatiecorrectie (2% per jaar) voor deze vijf jaren niet door te rekenen in de begrote exploitatiekosten van de uitvoeringsorganisatie. Ten behoeve van de verzelfstandiging van BsGW is door WBL een splitsingsbegroting van de unit Waterschapsheffing opgesteld, welke op 31 mei 2010 is geaccordeerd door het Algemeen Bestuur van het WBL. Anticiperend op de taakstellende kostenreductie van 10%, heeft BsGW de splitsingsbegroting van de unit Waterschapsheffing tegen het licht gehouden. Uitgangspunt hierbij was een minimale, realistisch onderbouwde begroting waarmee BsGW invulling kan geven aan de doelstelling om de bijdragen van de deelnemers zo laag mogelijk te laten zijn. Per saldo is door bovenstaande exercitie plus enkele lastenverschuivingen, de startbegroting van BsGW met 659.140,- verlaagd ten opzichte van de splitsingsbegroting. Minimaal gelijkblijvende kwaliteit van de dienstverlening BsGW heeft haar financiële taakstellingen voor het belastingjaar per ultimo gerealiseerd. Zo zijn voor onderstaande normen voor alle deelnemers gerealiseerd. - Waterschappen: 95% van het bedrag van de prognose belastingheffing dient per 31 maart via aanslagen opgelegd te zijn. Per 30 november dienen de resterende 5% van de prognose belastingheffing te zijn opgelegd. - Gemeente Venlo: 95% van het bedrag van de prognose belastingheffing dient per 28 februari opgelegd te zijn, dit in verband met de verplichte beschikkingsdatum van de WOZ-waarde. Op 30 november dient 98% van het bedrag van de prognose belastingheffing te zijn opgelegd voor wat betreft de gemeente, de resterende 2% worden in het daaropvolgende jaar gerealiseerd. - voor alle deelnemers is de afdrachtprognose gerealiseerd. De uitvoering van de kwijtschelding heeft in plaatsgevonden overeenkomstig het vastgestelde kwijtscheldingbeleid. Jaarrekening Pagina 9 van 25

Het gerealiseerde bedrag aan oninbare posten blijft voor alle deelnemers en voor alle belastingjaren nog binnen de prognose. Kwijtscheldingen, WOZ-bezwaren en overige bezwaren zijn in binnen de wettelijke afhandelnormen verwerkt. De uitvoering wet WOZ voor de gemeente Venlo was in nog niet volledig geïntegreerd in de uitvoeringsorganisatie BsGW. Dit wordt per 1-1-2012 geëffectueerd. Voor vond de uitvoering nog plaats onder verantwoordelijkheid van de gemeente Venlo. Het waarderen van de objecten is uitgevoerd door het team waardebepaling van de gemeente Venlo. Naar aanleiding van de inspectie van de waarderingskamer op 18 maart heeft de gemeente Venlo het predicaat goed ontvangen voor de uitvoering van de wet WOZ. Door de accountant is voor wat betreft de heffingenadministratie, net zoals in voorgaande jaren, een goedkeurende controleverklaring afgegeven. Vergroting digitale dienstverlening BsGW volgt de realisatie van de voorzieningen van het Nationaal Uitvoeringsprogramma Dienstverlening en E-overheid (NUP) en sluit aan bij bewezen oplossingen. BsGW heeft in de mogelijkheden om de digitale nota in te passen in haar digitale concept en de huidige betalingsvoorwaarden onderzocht. In de loop van 2012 wordt dit verder uitgewerkt en kan BsGW de facturen ook digitaal aanbieden. Het aandeel van de digitale klantcontacten ten opzichte van het totaal aantal ontvangen klantcontacten vertoont een licht stijgende lijn sinds 2009. Het aandeel ligt tot en met december op 13%; 1% boven het jaar 2010. Wat heeft het gekost? Rekening (periode 1-1- Bijgestelde Oorspronkelijke Bedragen (x 1.000) t/m 31-12-) begroting begroting LASTEN 9.193 9.661 9.580 BATEN 2.456 2.415 2.334 NETTO KOSTEN 6.737 7.246 7.246 BIJDRAGEN DEELNEMERS 7.246 7.246 7.246 EXPLOITATIERESULTAAT 509 0 0 Jaarrekening Pagina 10 van 25

2 Paragrafen 2.1 Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen bestaat uit de middelen waarover BsGW kan beschikken om niet begrote kosten te dekken plus de financiële gevolgen op te kunnen vangen van bedrijfsvoeringrisico s waarvoor geen maatregelen zijn of kunnen worden getroffen. Het aanhouden van weerstandsvermogen voorkomt dat elke financiële tegenvaller dwingt tot directe begrotingsmaatregelen zoals bezuinigingen en het aanpassen van het vastgestelde beleidskader en de daaruit voortvloeiende programmadoelstellingen. Fluctuaties in de jaarlijkse bijdragen van de deelnemers aan BsGW kunnen hiermee worden voorkomen. Het weerstandsvermogen van BsGW per 31 december bestaat uit de opgebouwde reserves tot en met ( 385 duizend). De post reserves betreft de gestorte bijdrage van WRO, WPM en de gemeente Venlo in het weerstandsvermogen van BsGW. 2.2 Onderhouden kapitaalgoederen De kapitaalgoederen van BsGW bestaan uit ICT-(innovatie)projecten. Op deze activa wordt afgeschreven. Kleine aanschaf van hard- en software wordt via de (begrotings)exploitatie afgehandeld. De kaders zoals deze zijn opgesteld in de nota financieel beleid zijn hierop van toepassing. 2.3 Financiering De bedrijfsvoering heeft BsGW er niet toe genoodzaakt om (kasgeld) leningen op te nemen. Liquiditeitenbeheer Het te volgen financieringsbeleid ligt vast in het Financieringsstatuut en houdt in dat beleidsmatig wordt gestreefd naar een gemiddelde nulstand van het rekening-courantsaldo. Gezien het tijdens het jaar niet-synchroon lopen van ontvangsten en uitgaven zijn fluctuaties rond het nulpunt onvermijdelijk. Om de nulstand zo veel mogelijk te kunnen benaderen, is voor maandelijks een liquiditeitsplanning opgesteld. Kasbeheer Tijdelijke overschotten of tekorten worden bij de huisbankier tegen een zo gunstig mogelijke rente uitgezet of opgenomen. Negatieve saldi van de heffingenrekeningen zijn niet mogelijk, aangezien niet meer dan de ontvangen en verwerkte heffing wordt afgedragen. 2.4 Bedrijfsvoering Productieaantallen De volgende tabel geeft de productiegetallen van BsGW weer per deelnemer of klant. De totale productiegetallen van de deelnemers voor de aanslagbiljetten, aanslagregels, gemeentelijke WOZobjecten Venlo en klantcontacten worden als verdeelsleutel gebruikt om de totale kosten van de vier primaire producten om te slaan naar tarieven per product. Voor de berekening van de deelnemersbijdragen worden deze eenheidstarieven vermenigvuldigd met de productie aantallen per deelnemer. Jaarrekening Pagina 11 van 25

Productie-getallen deelnemers / klanten BsGW WRO WPM gemeente Venlo totaal deelnemers BsGW Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Aantal heffingsplichtigen 372.400 369.500 193.000 190.500 51.200 51.000 616.600 611.000 Aantal aanslagbiljetten 388.700 389.000 205.300 205.000 58.800 53.000 652.800 647.000 Aantal aanslagregels 1.165.600 1.165.500 638.000 634.500 165.200 165.000 1.968.800 1.965.000 Aantal WOZ-beschikkingen 60.600 57.000 60.600 57.000 Aantal WOZ objecten 396.500 385.500 202.900 210.500 55.600 56.000 655.000 652.000 Aantal klantcontacten 135.400 125.000 54.400 73.500 36.800 51.500 226.600 250.000 Aantal betalingsherinneringen 5.200 6.400 5.200 6.400 Aantal restvorderingsbrieven 1.000 1.400 800 600 100 100 1.900 2.100 Aantal aanmaningen 43.700 46.500 19.900 20.500 3.200 3.000 66.800 70.000 Aantal dwangbevelen 17.200 18.500 7.000 6.500 2.200 1.700 26.400 26.700 Aantal kwijtscheldingsverzoeken 21.500 14.600 7.600 5.400 4.500 4.000 33.600 24.000 Aantal verzoeken betalingsregelingen 168.400 157.500 94.500 87.500 33.100 30.000 296.000 275.000 Productie-getallen deelnemers / klanten BsGW Rekening HDSR Gemeente Utrecht totaal BsGW Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Aantal heffingsplichtigen 361.600 353.000 0 978.200 964.000 Aantal aanslagbiljetten 391.000 380.000 0 1.043.800 1.027.000 Aantal aanslagregels 1.092.600 1.080.000 0 3.061.400 3.045.000 Aantal WOZ-beschikkingen 0 60.600 57.000 Aantal WOZ objecten 390.400 0 1.045.400 652.000 Aantal klantcontacten 117.500 130.000 4.200 0 348.300 380.000 Aantal betalingsherinneringen 37.300 43.500 0 42.500 49.900 Aantal restvorderingsbrieven 700 600 0 0 2.600 2.700 Aantal aanmaningen 19.200 15.400 0 0 86.000 85.400 Aantal dwangbevelen 12.400 9.700 0 0 38.800 36.400 Aantal kwijtscheldingsverzoeken 21.500 10.500 4.100 0 59.200 34.500 Aantal verzoeken betalingsregelingen 172.000 161.000 0 0 468.000 436.000 Formatie Door de verzelfstandiging van de unit Waterschapsheffingen van het WBL is formatie van de afdelingen P&O en P&C overgeheveld naar BsGW. Het formatieplan van BsGW is 77 fte. Het ziekteverzuim tot en met december ligt met 3,67% onder de jaarnorm van 4%. De ontwikkeling van de BsGW staat volledig in het teken van groei, zowel in kwantitatieve als ook in kwalitatieve zin. Ter versterking van de kwalitatieve ontwikkeling van de medewerk(st)ers is de POP-cyclus uitgerold waardoor de komende maanden aandacht uitgaat naar de persoonlijke ontwikkeling en/of het opheffen van (ingrijpende) discrepanties. De cyclus loopt tot uiterlijk april 2012 en leidt tot passende (opleidings)afspraken. In het kader van de CAO-afspraken is de introductie van het Individueel Keuze Budget en de verdere flexibilisering van de werktijden voorbereid. De implementatie vindt plaats per 1-1-2012. Een voorstel over verdere flexibilisering is, om advies aan OR en ter goedkeuring voorgelegd aan het bestuur. Ter versterking van de integrale managementfunctie zijn alle arbeidsvoorwaarden, inclusief de lokale regelingen, digitaal ter beschikking gesteld aan alle BsGW-medewerk(st)ers. Huisvesting servicekosten, huur parkeerplaatsen (50) en restaurant. 2.5 Verbonden partijen De Waterschappen Roer en Overmaas (WRO), Peel en Maasvallei (WPM) en de gemeente Venlo zijn de eerste deelnemers in de Gemeenschappelijke Regeling en daarmee de oprichters van BsGW. Daarnaast heeft BsGW een dienstverleningsovereenkomst met Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR). Naam Vestigingsplaats Aard relatie Waterschap Roer en Overmaas Sittard Deelnemer in BsGW Waterschap Peel en Maasvallei Venlo Deelnemer in BsGW Gemeente Venlo Venlo Deelnemer in BsGW Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Houten Afnemer dienstverlening Jaarrekening Pagina 12 van 25

3 Balans per 31 december 3.1 Balans per 31 december (Voor winstbestemming) Activa (x 1.000,-) 31 december 1 januari Vaste Activa Immateriële vaste activa (1) Kosten voor onderzoek en ontwikkeling 320 495 Totaal immateriële vaste activa 320 495 Immateriële vaste activa in uitvoering (2) 485 39 Totaal immateriële vaste activa in uitvoering 485 39 TOTAAL VASTE ACTIVA 806 534 Vlottende activa Vorderingen (3) Debiteuren 224 0 Totaal vorderingen 224 0 Liquide middelen (4) 2.275 0 Overlopende activa (5) 237 6 TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 2.736 6 TOTAAL ACTIVA 3.541 540 Jaarrekening Pagina 13 van 25

Passiva (x 1.000,-) 31 december 1 januari Vaste passiva Eigen vermogen (6) Algemene reserve 385 0 Resultaat boekjaar 509 0 Totaal eigen vermogen 894 0 TOTAAL VASTE PASSIVA 894 0 Vlottende passiva Kortlopende schulden (7) Crediteuren 1.091 0 Belastingen en sociale lasten 0 0 Overige schulden 1.540 338 Totaal kortlopende schulden 2.631 338 Overlopende passiva (8) 16 202 TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA 2.647 540 TOTAAL PASSIVA 3.541 540 Jaarrekening Pagina 14 van 25

3.2 Toelichting op de balans per 31 december 3.2.1 Toelichting algemeen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn overeenkomstig het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met afschrijvingen en investeringssubsidies (indien van toepassing). De afschrijvingen worden berekend volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur (netto-methode). Voor activa die gedurende het jaar in gebruik worden genomen, start de afschrijvingsperiode 1 januari van het jaar erop. De immateriële vaste activa worden lineair afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur van 5 jaar. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen wegens verwachte oninbaarheid. Deze voorziening wordt statisch bepaald. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overlopende activa Overlopende activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Algemene reserve Algemene reserves zijn reserves waar het bestuur geen specifieke bestemming aan heeft gegeven. Lang- / kortlopende schulden Lang- en kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De langlopende schulden betreffen leningen met een oorspronkelijke looptijd langer dan 1 jaar. De reeds in in rekening gebrachte rentekosten, welke betrekking hebben op het komende boekjaar, zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Wijze van resultaatbepaling De jaarrekening is opgesteld volgens het principe van het Stelsel van baten en lasten. In het stelsel van baten en lasten worden uitgaven en inkomsten toegerekend aan de jaren waarop ze betrekking hebben. Onder baten worden verstaan de opbrengsten uit dienstverlening als gemeenschappelijke regeling aan de waterschappen Roer en Overmaas en Peel en Maasvallei en de Gemeente Venlo plus de overige baten die rechtstreeks aan het jaar zijn toe te rekenen en die in het jaar als gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Vanwege het onzekere karakter van de Jaarrekening Pagina 15 van 25

opbrengsten vervolgingskosten worden deze verantwoord op het moment dat de inbaarheid realiseerbaar is. Verwachte baten zijn voorzichtigheidshalve niet als baten verantwoord. De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Baten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. Resultaatbestemming Conform het BBV worden de mutaties in de reserves, zowel bij de begroting als de rekening, separaat verantwoord (via functie 980 in de programmarekening). Het jaarrekeningresultaat is hierdoor zowel vòòr als na bestemming inzichtelijk. Verplichtingen c.q. risico s niet blijkende uit de balans Huurovereenkomst BsGW heeft voor het kantoorpand waarin het is gehuisvest een huurovereenkomst tot en met 2020. De jaarlijkse huurprijs bedraagt 400.158,- (prijspeil ), de totale verplichting bedraagt 3,6 miljoen (prijspeil ) voor de jaren 2012 tot en met 2020. Juridische aangelegenheden BsGW is ultimo niet verwikkeld in juridische aangelegenheden. Overig Op basis van de wet openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens en de hieruit voortvloeiende richtlijnen, dient in de jaarrekening te worden vermeld het belastbare loon, de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn, de functie of functies en de duur van het dienstverband van eenieder voor wie de som van deze vergoedingen de norm van het gemiddelde belastbare loon van onze ministers te boven is gegaan. Voor het jaar is deze norm gesteld op 187.340,-. In het jaar zijn geen beloningen boven de vastgestelde norm uitgekeerd. Jaarrekening Pagina 16 van 25

3.2.2 Toelichting per balanspost Fout! Ongeldige koppeling. 3) Vorderingen De post vorderingen is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december Vorderingen op openbare lichamen Debiteuren 206 Overige vorderingen Debiteuren 18 224 4) Liquide middelen De post liquide middelen is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december NWB exploitatie BsGW 1.429 Nog te verwerken belastingontvangsten 845 2.275 De nog te verwerken belastingontvangsten, staan niet ter vrije beschikking. BsGW ontvangt, verwerkt en draagt deze gelden af aan haar deelnemers. Ten aanzien van de overige geldmiddelen bestaan er geen belangrijke beperkingen, ze staan ter vrije beschikking. 5) Overlopende activa De post overlopende activa is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december Voorgeschoten P-kosten 9 Vooruitbetaalde licenties en onderhoudscontracten 49 Vooruitbetaalde verzekeringen 1 Nog te ontvangen rente 46 Nog te ontvangen vervolgingskosten 40 Nog te ontvangen compensatie kadastraal recht 90 Nog te ontvangen creditnota's 2 237 Jaarrekening Pagina 17 van 25

6) Eigen vermogen De algemene reserve kende in het volgende verloop: (in duizendeneuro's) 31 december Stand per 1 januari 0 Dotatie algemene reserve na oprichting 385 Toerekening resultaat boekjaar 509 Stand per 31 december 894 7) Kortlopende schulden De post kortlopende schulden is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december Crediteuren 1.091 Overige schulden 1.540 2.631 De post overige schulden is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december Vakantiegeldreservering 142 Reservering verlofuren 272 Nog te betalen bedragen 175 Nog af te dragen belastingen aan deelnemers 845 Nog te verrekenen met deelnemers 105 1.540 8) Overlopende passiva De post overlopende passiva is als volgt te specificeren: (in duizenden euro's) 31 december Vergoeding overname personeel deelnemer 16 16 Jaarrekening Pagina 18 van 25

4 Rekening van lasten en baten naar soort 4.1 Rekening van lasten en baten naar soort Rekening (periode 1-1- Bijgestelde Oorspronkelijke Bedragen (x 1.000) t/m 31-12-) begroting begroting LASTEN Bruto lonen 3.591 3.676 4.009 Sociale lasten 863 907 967 Overige personeelskosten 200 264 265 Personeel derden 56 58 58 Personeelskosten 4.710 4.905 5.299 Huisvestingskosten 407 425 427 Afschrijvingskosten 175 207 515 ICT kosten 978 979 663 Drukwerk 116 116 105 Print- en kopieerwerk 162 162 175 Portikosten 405 406 380 Telefonie en datacomkosten 125 136 136 Incassokosten 372 391 391 Kosten brongegevens 220 224 197 Overige diensten door derden 1.271 1.271 798 Overige operationele kosten -64 7 7 Overige operationele kosten 2.607 2.713 2.189 Algemene kosten 122 176 174 Onvoorzien 0 2 38 Algemene kosten 122 178 212 Bank- en girokosten 160 175 175 rentekosten 33 79 100 Bank- en rentekosten 194 254 275 Toevoegingen aan voorzieningen 0 0 0 TOTAAL LASTEN 9.193 9.661 9.580 BATEN Renteopbrengsten 73 81 81 BsGW diensten aan derden 932 892 811 Overige bijdragen van overheden 33 0 0 Overige opbrengsten 0 22 22 Diensten aan derden 964 914 833 Bijdragen van derden 91 90 90 Opbrengst vervolgingskosten 1.327 1.330 1.330 TOTAAL BATEN 2.456 2.415 2.334 NETTO KOSTEN 6.737 7.246 7.246 BIJDRAGEN DEELNEMERS Waterschap Roer en Overmaas 3.479 3.479 3.479 Waterschap Peel en Maasvallei 1.978 1.978 1.978 Gemeente Venlo 1.789 1.789 1.789 TOTAAL BIJDRAGEN 7.246 7.246 7.246 EXPLOITATIERESULTAAT 509 0 0 Jaarrekening Pagina 19 van 25

4.2 Toelichting Resultaat: verschil met bijgestelde begroting De nettokosten zijn in achtergebleven op de raming, hetgeen resulteert in een positief resultaat van 509 duizend. Uit interne analyse van dit resultaat is gebleken dat dit een optelsom van incidentele effecten betreft. Er vloeien dan ook geen extra structurele kostenverlagingen uit voort voor de begroting 2012 en verder, naast de bij oprichting van BsGW afgesproken kostenreductie. Lasten: verschil met bijgestelde begroting De gerealiseerde lasten zijn ca. 468 duizend lager dan begroot. Dit als gevolg van: Personeelskosten De personeelskosten zijn per saldo 589 duizend lager dan oorspronkelijk begroot. De vaste formatie van BsGW (77 Fte s) bevat een vacatureruimte van ruim 6 fte. Deze vacatureruimte wordt, in afwachting van nieuwe toetreders vooralsnog via flexibele inhuur ingevuld (de formatie wordt niet overschreden). De te verrichten werkzaamheden voor HDSR zitten niet in de vaste formatie van BsGW, maar zijn als flexibel inhuurbudget in de begroting opgenomen. Via begrotingswijzigingen is een deel van het oorspronkelijke budget overgeheveld naar overige diensten door derden. Daarnaast is een deel van de geraamde opleidingskosten niet besteed. Desondanks is er nog steeds een positief begrotingsresultaat van 195 duizend ten opzichte van de bijgestelde begroting. Formatie BsGW Bezetting BsGW per 1-1- Bezetting BsGW per 31-12- 77 fte 70,67 fte 70,67 fte Huisvestingskosten De huisvestingskosten zijn per saldo 18 duizend lager dan de bijgestelde begroting. Het beschikbare budget voor aanschaf van inventaris is beperkt aangesproken in, waardoor er een positief budgetresultaat is gerealiseerd op de huisvestingskosten in. Afschrijvingskosten De afschrijvingskosten zijn lager ( 340 duizend) dan oorspronkelijk begroot. Enerzijds doordat het ICT-beheer infrastructuur zal worden uitbesteed vanaf 2012 in de vorm van een dienstverleningsovereenkomst. Daarnaast is in 2010 alle ICT-hardware versneld afgeschreven door Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) waardoor de afschrijvingskosten voor de jaren erna lager uitvallen. Via begrotingswijzigingen is de onderschrijding van dit budget grotendeels overgeheveld naar ICT-kosten, waarna er ten opzichte van de bijgestelde begroting nog een positief resultaat van 32 duizend rest.. ICT-kosten De ICT-kosten zijn 315 duizend hoger dan oorspronkelijk begroot. Enerzijds door additionele licentiekosten als gevolg van de uitbreiding van de samenwerking met gemeentelijke deelnemers Bergen en Nederweert. Anderzijds door vooruitlopende kosten op de outsourcing ICT 2012 en onvoorziene afrekeningen van licenties Oracle database en software Trinicom. Door overheveling van het afschrijvingsbudget naar de ICT kosten blijven de ICT-kosten binnen de bijgestelde begroting. Overige operationele kosten De overige operationele kosten zijn per saldo 106 duizend lager dan de bijgestelde begroting. Dit wordt vooral veroorzaakt door: Jaarrekening Pagina 20 van 25

- Overige operationele kosten ( 71 duizend lager). De BTW teruggave met betrekking tot de dienstverlening aan HDSR en de gemeente Utrecht/de Bilt valt hoger uit ( 43 duizend). Daarnaast vallen de reis- en verblijfskosten ( 20 duizend) en kostenvergoedingen bezwaar- en beroepszaken ( 8 duizend) lager uit dan begroot. - Telefonie en datacomkosten ( 11 duizend lager), incassokosten ( 19 duizend lager) en kosten brongegevens ( 4 duizend lager). Algemene kosten De algemene kosten zijn per saldo 56 duizend lager dan de bijgestelde begroting. Dit wordt veroorzaakt door: - advieskosten ( 23 duizend lager) en - salaris verwerkingskosten ( 10 duizend lager) - de overige posten behorend bij de algemene kosten verklaren het restverschil van 23 duizend. Het verloop van de post onvoorziene kosten is als volgt: Oorspronkelijke begroting 38 Inzet ter dekking kosten drukwerk -10 Inzet ter dekking kosten portikosten -26 Bijgestelde begroting 2 Bank- en rentekosten De bank- en rentekosten zijn per saldo 60 duizend lager dan de bijgestelde begroting. De bankkosten zijn 15 duizend lager en de rentekosten zijn 45 duizend lager dan begroot omdat BsGW vooralsnog geen leningen heeft hoeven afsluiten. Dit komt doordat de lagere investeringen nog gefinancierd zijn met eigen middelen. Baten: verschil met bijgestelde begroting De gerealiseerde baten zijn ca. 41 duizend hoger dan begroot. Dit als gevolg van: Renteopbrengsten Aangezien BsGW pas een renterekening kon openen na de formele oprichting per 1 april en de rente op de gewone rekening lager is, zijn de renteopbrengsten bank 19 duizend lager dan begroot. De ontvangen invorderingsrente is daarentegen 11 duizend hoger dan begroot. Per saldo zijn de rentekosten 8 duizend lager dan begroot. BsGW diensten aan derden De hogere opbrengsten diensten aan derden wordt vooral veroorzaakt door extra inkomsten voor het afhandelen van het kwijtscheldingsproces voor de gemeente Utrecht/de Bilt en HDSR ( 40 duizend). De overige bijdragen van overheden zijn 33 duizend hoger dan begroot. Dit betreft onder andere de bijdragen van gemeenten in de kosten voor de uitgevoerde nulmetingen. De overige opbrengsten zijn 22 duizend lager dan begroot, in zijn er geen overige opbrengsten gegenereerd. Jaarrekening Pagina 21 van 25

5 Overige gegevens 5.1 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen activiteiten, handelingen of besluiten voorgedaan die van invloed zijn (geweest) op de jaarrekening. 5.2 Resultaatbestemming Over de bestemming van het positief resultaat van 508.480,- zal uiterlijk juli 2012 in een aparte vergadering door het Algemeen Bestuur een besluit worden genomen. 5.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het Algemeen Bestuur van de Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening van Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen te Roermond gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december en de rekening van lasten en baten naar soort met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen. Het dagelijks bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het besluit accountantscontrole decentrale overheden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Jaarrekening Pagina 22 van 25

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeenschappelijke regeling. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is d.d. 3 april 2012 vastgesteld door het algemeen bestuur van Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen per 31 december en van de lasten en baten over in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over voldoen in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de begroting en met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in het normenkader. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder de Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Maastricht, 14 juni 2012 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. P.L.C.M. Janssen RA Jaarrekening Pagina 23 van 25

Jaarrekening Pagina 24 van 25

6 Vaststellingsbesluit BESLUIT Het Algemeen Bestuur van BsGW Onderwerp: Vaststellen jaarrekening Roermond, 28-6-2012 Het Algemeen Bestuur van BsGW; - overwegende dat het Dagelijks Bestuur de Jaarrekening op 14-6-2012 heeft overgelegd; - gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur tot vaststelling; - gelet op de bepalingen voor de jaarrekening zoals die zijn opgenomen in de Gemeentewet en gelet op de verklaring van de in deze wet bedoelde aangewezen deskundige; BESLUIT - De Jaarrekening vast te stellen tot de volgende totalen: - balans per 31 december 3,541 miljoen - rekening naar kostensoorten 9,193 miljoen - rekening van batensoorten 9,701 miljoen - positief resultaat 509 duizend - Over de bestemming van het positief resultaat van 508.480,- zal uiterlijk juli 2012 in een aparte vergadering door het Algemeen Bestuur een besluit worden genomen. Aldus vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur van 28 juni 2012. De directeur, De voorzitter, W.C.G. Fiddelaers mr. J.H.G.M. Teeuwen Jaarrekening Pagina 25 van 25