HET LAAGLAND JAARVERSLAG 2014 Het Laagland, Postbus 133, 6130 AC Sittard
INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Organisatie... 3 Reflectie op inhoudelijke resultaten... 7 1. Positionering: Het Laagland, theater waar je van groeit... 8 2. Markt... 9 3. Product... 11 4. Samenwerking... 14 Conclusie... 15 Bijlage 1: Producties in het theater... 16 Bijlage 2: Producties voor het onderwijs... 18 Bijlage 3: Projecten... 19 Bijlage 4: Prestatieoverzicht 2014 Model Provincie Limburg... 21 Bijlage 5: Exploitatierekening 2014... 22 Bijlage 6: Samenwerkingspartners 2014... 24 2
INLEIDING Voor u ligt het bestuursverslag 2014 van Het Laagland. In het afgelopen jaar maakte het gezelschap een belangrijke stap met de verhuizing naar de Stadsschouwburg Sittard-Geleen. We trapten het seizoen 2014-2015 af met de Fantastische Familieweek, in onze door de Gemeente Sittard-Geleen gefaciliteerde nieuwe Kleine Zaal. Daar presenteerden wij maar liefst vijf eigen producties voor publiek van 4 tot en met 18 jaar en iedereen erboven; iets wat mogelijk is door het aan ons binden van een vaste kern acteurs: het laaglandensemble. Daarnaast namen we een tweede nieuwe theaterzaal in gebruik; een nieuw mobiel theater (theatertrailer) waarin we ons eerste werk in opdracht maakten. Met de FutureXpress reizen we langs de basisscholen in Zuid-Limburg met een voorstelling over de kansen en uitdagingen die deze regio te bieden heeft. De activiteiten in 2014 hebben ertoe geleid dat we het hoge aantal bezoeken van 2013 met 37.477 konden evenaren. De weloverwogen combinatie van school- en vrije voorstellingen, diverse (leeftijds-)-doelgroepen en bijzondere producties zoals hierboven beschreven, leiden tot opnieuw grote afname. De grote impact daarvan op onze bescheiden basisorganisatie vereist wel een pas-opde-plaats. Dit activiteitenniveau is met de huidige organisatieomvang niet jaar na jaar vol te houden, laat staan verder op te voeren. Een hoog percentage eigen inkomsten (ruim 62% in 2014) geeft weliswaar blijk van ondernemerschap; het brengt ook het gevaar met zich mee dat de organisatie wordt uitgehold. Eigen inkomsten zijn vrijwel altijd gerelateerd aan (extra) activiteiten, in de vorm van publieksinkomsten, private projectsubsidies of werk in opdracht. Zich hier rekenschap van gevend heeft de directie, daarin geadviseerd door de Raad van Toezicht, medio 2014 een organisatieplan opgesteld om met behoud van een stevige basisorganisatie de voorgenomen strategie te kunnen uitvoeren. In dit bestuursverslag leggen we verantwoording af over onze activiteiten, resultaten, bestuur en organisatie. Directie/bestuur en Raad van Toezicht blikken terug op een succesvol jaar, waarbij een zorgvuldige blik naar de toekomst wordt geworpen om te zorgen voor een duurzaam resultaat. 3
ORGANISATIE Stichting Het Laagland wordt sinds de oprichting in 2000 bestuurd volgens het raad van toezichtmodel. De artistieke en zakelijke directie vormt het bestuur van Het Laagland. Deze bestaat vanaf eind 2007 uit artistiek directeur Inèz Derksen en zakelijk directeur Mare de Groot. De Raad van Toezicht is in 2014 van samenstelling veranderd. De heer Straat, waarnemend voorzitter, is benoemd voor een tweede termijn en benoemd tot voorzitter. Tevens is de bestaande vacature vervuld door de heer Feron, waarmee de Raad van Toezicht op de gewenste sterkte is gebracht. FUNCTIONEREN RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht van Het Laagland kwam in 2014 keer vijf maal bijeen, waarvan vier reguliere vergaderingen waarop vaste agendapunten werden besproken als de samenstelling van de raad van toezicht, de financiële positie van het gezelschap, het vaststellen van de jaarbegroting 2015 en, in aanwezigheid van de externe accountant, het verlenen van goedkeuring aan de jaarverantwoording 2013. Hoog op de agenda stond de verbouwing van en de verhuizing naar de Stadsschouwburg Sittard-Geleen. In dat jaar was er verder bijzondere aandacht voor strategische discussie. In dat licht werd een extra bijeenkomst gewijd aan de organisatie-invulling en samenstelling en de gevolgen daarvan voor het personeelsbeleid. GOVERNANCE CODE CULTUUR Het bestuur van Stichting Het Laagland onderschrijft de negen principes van de in 2013 herziene Governance Code Culltuur en handelt daarnaar. Zo zijn taken, bevoegdheden en werkwijze van zowel directie/bestuur als raad van toezicht helder omschreven, waarborgt de Raad van Toezicht deskundigheid, diversiteit en onafhankelijkheid in de eigen samenstelling en wordt elke vorm van belangenverstrengeling vermeden. Er zijn heldere en transparante afspraken gemaakt over rechtsposities en bezoldiging van de directie en er is wordt veel aandacht besteed aan risicobeheer door sluitende interne procedures en externe controle. VERANTWOORDING TOPBELONINGEN/WNT In het kader van de wens van de landelijke en provinciale overheid om topbeloningen te normeren en te maximeren en de daaruit voortvloeiende beleidsregels, kunnen wij hier melden dat de stichting twee topfunctionarissen heeft: Mevrouw M. de Groot, zakelijk directeur, was het hele jaar in dienst. Zij had een parttime dienstverband (80%). Haar bruto loon inclusief vakantietoeslag, sociale verzekeringspremies en pensioenlasten bedroeg 62.896 (2013: 60.733). Mevrouw I.M. Zuijderland-Derksen, artistiek directeur, was het hele jaar in dienst. Zij had een fulltime dienstverband. Haar bruto loon inclusief vakantietoeslag, sociale verzekeringspremies en pensioenlasten bedroeg 80.093 (2013: 77.451). Er zijn geen belastbare vaste en variabele onkosten vergoedingen en er zijn geen beloningen betaalbaar op termijn. De leden van de Raad van Toezicht werken onbezoldigd. 4
PRESTATIE-EISEN In het in de jaarrekening opgenomen prestatieoverzicht 2014 (model IIIa) is melding gemaakt van in totaal 289 theatervoorstellingen en 34.199 bezoeken, een forse stijging ten opzichte van de gemiddelde prestatienorm van OC&W van 24.680 bezoeken. De stijging is toe te schrijven aan het aandeel leerlingen PO (22.148 leerlingen tegen de norm van 10.775). Dit is het gevolg van het hogere aantal schoolvoorstellingen in de eigen regio, waaronder de voorstelling FutureXpress, in opdracht gemaakt voor groepen 8. Het aantal leerlingen VO bedroeg 1.335, tegen de gemiddelde prestatienorm van 1.305. Naast de voorstellingen in het overzicht zijn nog 43 educatieve activiteiten (workshops onder schooltijd) met in totaal 645 deelnemers uitgevoerd. Daarnaast werden workshops gegeven aan kinderen en jongeren in de vrije tijd (122 met 1.305 deelnemers) en 24 overige activiteiten rondom voorstellingen met 1.328 deelnemers. FINANCIËN, ONDERNEMERSCHAP EN EIGEN INKOMSTEN Over 2014 is, na verrekening rentebaten, een negatief resultaat behaald van 526. Op 31 december 2014 beschikt de Stichting over een eigen vermogen van 168.234 (2013: 168.760). Het Laagland behaalde middels publieksinkomsten, coproductiebijdragen en bijdragen van particuliere fondsen een eigen inkomstenpercentage van 38,4% berekend als aandeel van de totale baten 62,3% berekend als aandeel van de structurele subsidies Het Laagland heeft al jaren een relatief hoog eigen inkomstenpercentage. Onze goede verkooppositie bij theaters hebben we gerealiseerd door hoge en stabiele kwaliteit van producties te bieden, gecombineerd met aantrekkelijke titels of thema s. Door altijd alert te zijn op kansen in de markt en open te staan voor anderen blijven wij vernieuwen. In 2014 is bijvoorbeeld de voorstelling FutureXpress gerealiseerd in opdracht van en volledig gefinancierd door private partijen. In 2014 voerden we een grote verscheidenheid aan activiteiten uit met voldoende tot uitstekende resultaten. Die verscheidenheid maakt het mogelijk te werken in een drieslag: het consolideren van publieksbereik door innovatie (product/markt), inzetten op blijvende effectiviteit (organisatie en samenwerking) en het vergroten van de naamsbekendheid (positionering). ORGANISATIE EN KWALITEITSBORGING In 2014 is extra aandacht geschonken aan de organisatorische en personele gevolgen van de hierboven beschreven strategie. Het uitzonderlijk hoge aandeel eigen inkomsten komt voort uit een verhoging van het activiteitenniveau en vereist derhalve een zorgvuldige organisatorische inrichting om te voorkomen dat de organisatie wordt uitgehold wat op termijn het gevaar van kwaliteitsverlies zou kunnen inhouden. Om dat te voorkomen heeft de directie hier, op advies van en in samenspraak met de Raad van Toezicht veel aandacht voor en werkt zij aan een organisatiestructuur die het mogelijk maakt op verantwoorde wijze het hoge en diverse activiteitenniveau te handhaven. 5
De nieuwe huisvesting in de Stadsschouwburg Sittard-Geleen is hiertoe eveneens een impuls. Ook heeft deze verhuizing gezorgd voor beheersbare huisvestingslasten. Daartoe heeft de gemeente Sittard-Geleen de verbouwingskosten voor haar rekening genomen en betaalt Het Laagland voor het gebruik van de schouwburg alleen gebruikerslasten. Tot het moment van verhuizing heeft de gemeente tevens voorzien in een financiële tegemoetkoming in de kosten van de huur van het voormalige onderkomen. 6
Activiteit draagt bij aan doel Informatie op pagina Naamsbekendheid onderwijs Stijgende naamsbekendheid regio Kwaliteitsstreven van **** Uitbreiden schoolvoorstellingen Limburg Nieuwe familiedoelgroepen bereiken Meer familiepubliek in theater Uitbreiden van het Europese speelgebied Theatervoorstellingen midden- en kleine zaal Klassenvoorstellingen voor het onderwijs Participatieactiviteiten in Limburg Cultuureducatie in het onderwijs Professionele talentontwikkeling Samenwerking in Limburg Samenwerking in Nederland REFLECTIE OP INHOUDELIJKE RESULTATEN DOEL/ACTIVITEITEN MATRIX 2014 Positionering Markt Product Samenw. Doelstellingen nr: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Robin Hood 8-108 X X X X X X X X Wim is weg X X X X X X Spinder X X X X X Nu even niet/jetzt Nicht X X X X FutureXpress Groep 8 PO X X X X X X X Alleen voor Losers X X X X X Geheim zoekt eigenaar X X X X Afstudeerproductie Toneelacademie X X Klasse Theateruitjes X X X X X Jong Laagland Theaterwerkplaats X X X Programmering Kleine Zaal X X X X Onderzoek naar naamsbekendheid Sittard X X Deelname internationale festivals X 7
1. POSITIONERING: HET LAAGLAND, THEATER WAAR JE VAN GROEIT MEERJARENDOELSTELLING 2014-2016 Het Laagland profileren als hét theatrale visitekaartje van de verbeeldingskracht voor jong en oud. a. Limburg: vergroten naamsbekendheid en verankeren maatschappelijke waarde bij Limburgse gezinnen en binnen het onderwijs. b. Nederland: bestendigen en uitbreiden erkende positie als aanbieder van hoogkwalitatief familierepertoire bij theaterprogrammeurs en de media. c. Internationaal: erkende artistieke positie in Duitsland bestendigen en toespitsen op Duitse theatersector in onze Euregio. RESULTATEN 2014 DOEL 1: NAAMSBEKENDHEID ONDERWIJS 50% van de ICC-ers of directeuren van scholen in Midden- en Zuid-Limburg neemt in 2014 actief kennis van het aanbod van Het Laagland en kan benoemen welke producten Het Laagland biedt. Met het in opdracht- kunnen aanbieden van de FutureXpress voor groepen 8 heeft Het Laagland zich nadrukkelijk kunnen profileren bij alle basisscholen in Zuid-Limburg. DOEL 2: STIJGENDE SPONTANE NAAMSBEKENDHEID BIJ GEZINNEN IN SITTARD-GELEEN De spontane naamsbekendheid bij Sittardse gezinnen wordt groter. Naar aanleiding van de resultaten van de indicatieve 0-meting in 2013 hebben wij onze corporate communicatie in 2014 toegespitst op Sittard-Geleen. Met het organiseren van de Fantastische Familieweek op onze nieuwe locatie en de media boost rondom de herhuisvesting hebben wij kunnen bijdragen aan de naamsbekendheid. Na deze periode is een herhaling van de meting van naamsbekendheid gestart, waarvan de resultaten bij het schrijven van dit verslag helaas nog niet beschikbaar zijn. DOEL 3: KWALITEITSSTREVEN Ook in 2014 streven wij naar een kwaliteitsniveau dat door theaterrecensenten wordt aangeduid met tenminste 4 sterren. RESULTAAT: RECENSIES ROBIN HOOD, VANDAAG KUNNEN WE HELDEN ZIJN De Limburger - 4* Theaterkrant - 5* De Volkskrant - 4* Trouw-4* 4* * 8
2. MARKT MEERJARENDOELSTELLING 2014-2016 Vergroten publieksbereik. a. Limburg: verhogen bereik (basis)schoolleerlingen en nieuwe familiedoelgroepen. b. Nederland: verhogen bezettingsgraad bij vrije voorstellingen, inzetten op seriebespeling in de Randstad, verkenning naar commerciële coproducenten. c. Internationaal: verkennen en veroveren Euregionale afzetmarkt (grensgebieden). RESULTATEN 2014 DOEL 4: GEFASEERD UITBREIDEN SCHOOLVOORSTELLINGEN IN LIMBURG Het Laagland gaat in vier jaar tijd het aantal bereikte basisschoolleerlingen in Limburg verhogen met 30%. De doelstelling voor 2014 is het bereiken van in totaal 5.850 leerlingen met circa 35 voorstellingen in Limburgse gemeenten. Plaatsnaam Aantal leerlingen Aantal vst. Beek 61 2 Berg en Terblijt 28 1 Geleen 285 5 Heerlen 2799 26 Hoensbroek 89 2 Landgraaf 265 5 Maastricht 956 14 Meerssen 92 2 Roermond 565 4 Sittard 3379 32 Spaubeek 25 1 Stein 93 3 Venlo 168 1 Eindtotaal 8805 98 Het ruimschoots behalen van deze ambitie is enerzijds het gevolg van een geïntensiveerde samenwerking met Limburgse podia en bemiddelaars en het inspelen op vragen van het onderwijs. Het surplus op de doelstelling (49 voorstellingen, 2.204 leerlingen) is het gevolg van het produceren en spelen van de voorstelling FutureXpress. Deze wordt gespeeld in ons nieuwe, intieme en mobiele theater waarmee we dicht bij de scholen kunnen komen hetgeen de drempel van theaterbezoek verlaagt. 9
DOEL 5: NIEUWE FAMILIEDOELGROEPEN BEREIKEN, VIA SAMENWERKING OP DOELGROEP In 2014 voeren we minimaal één samenwerkingsproject uit waarbij onze doelgroep ons via een andere weg leert kennen. In 2014 zochten we samenwerking op met Museum Het Domein in Geheim zoekt Eigenaar, waarmee we theatraal aansloten bij de tentoonstelling Secret City in dat museum. Het resultaat was veel belangstelling en een bezettingsgraad van 89%. DOEL 6: MEER FAMILIEPUBLIEK IN THEATER In 2014 zetten we drieledig in op publieksbereik: a) het bereiken van een bezettingsgraad van 65% b) het bereiken van familiepubliek via het bedrijfsleven middels minimaal één project en c) het prototypen van één nieuw product gericht op het vergroten van het publieksbereik. Uit analyse van onze gegevens blijkt dat wij hoofdzakelijk de volgende doelgroepen bedienen: Gezinnen met kinderen tussen 4 en 18 jaar. Grootouders met kleinkinderen tussen 4 en 12 jaar. De moeders zijn de decision makers. Op projecten bereiken wij soms projectgebonden publiek, zoals museumbezoekers en medioren bij de voorstelling Geheim zoekt Eigenaar. De verschillende voorstellingen in 2014 trokken het volgende percentage bezoekers: Productie Bezettingsgraad Gemiddeld bezoek per Totaal bezoekers voorstelling Robin Hood 67,5% 183 7.126 Spinder 69,3% 95 1.239 Wim is weg 61,9% 126 1.383 Nu Even Niet 40,2% 51 204 Eindtotaal 67,9% 132 10.167 In 2014 behaalden wij met voorstellingen in theaters een gemiddelde bezettingsgraad van 68% (78% over alle activiteiten, waaronder ook school- en locatievoorstellingen). In 2013 waren dit 63% respectievelijk 80%, wat voor de vrije voorstellingen een lichte stijging betekent. Het gemiddeld aantal bezoekers steeg van 105 naar 132 per voorstelling. Bij onze marketingcampagnes maken we zo veel mogelijk gebruik van de inzichten en ervaringen die wij in 2013 en 2014 opdeden in het innovatietraject Service Design: leren van bezoekers en het daaruit volgende proefproject Coole Gasten. Families staan nog nadrukkelijker centraal, naast een uitgebreid experiment waarin we (meetbare) mogelijkheden verkenden van online media als Youtube. 10
DOEL 7: HET UITBREIDEN VAN HET EUREGIONALE SPEELGEBIED In leggen we de basis voor meer Internationaal beleid. In 2014 deden we een opmaat voor het bijstellen van deze meerjarendoelstelling van de Euregio naar Europa. Het Eu-regionale veld heeft onverminderd onze aandacht, doch blijkt op dit moment lastig concreet te bespelen. Vanaf 2015 zetten wij eerst bescheiden, en in de jaren erna in groeiende mate, in op het spelen op internationale festivals. Daartoe nemen wij deel aan pitches voor internationale programmeurs, onderhoudt de directie contacten met internationale festivals en maken we expliciet ruimte in onze programmering waardoor ingespeeld kan worden op uitnodigingen. De voorstellingen Jetzt Nicht! en Nur für Losers waren waren in 2014 te zien in Oostenrijk (Szene Bunte Wähne, Horn), Liechtenstein (Sherlock) en Duitsland(Halbstark, Münster). Daartoe studeren de acteurs onder leiding van Inèz Derksen en een taalcoach de voorstellingen in de Duitse of Engelse taal in. 11
3. PRODUCT MEERJARENDOELSTELLING 2014-2016 Het produceren en aanbieden van hoogkwalitatief jeugdtheaterrepertoire. a. Limburg: intensiveren educatieve voorstellingen en locatieprojecten. b. Nederland: produceren van flexibel in te zetten middenzaalproducties. c. Internationaal: continueren export Laaglandrepertoire en import nieuwe theaterteksten. RESULTATEN 2014 DOEL 8: HET PRODUCEREN VAN THEATERVOORSTELLINGEN VOOR MIDDEN- EN KLEINE ZAAL In 2014 spelen wij in Nederland en België minimaal 70 voorstellingen voor de leeftijdsgroep 4-12 jarigen middels kleine- en een flexibel in te zetten middenzaalproductie. De producties die in 2014 door het land reisden zijn: Wim is Weg, kleine zaal 4 104 jaar Spinder, kleine zaal 8-108 jaar Robin Hood, middenzaal 8 108 jaar Nu Even Niet!, kleine zaal 7 107 jaar Het aan ons binden van een vaste kern acteurs zorgt ervoor, dat we meerdere producties op het repertoire kunnen houden en dus meer reprises brengen dan aanvankelijk gepland. DOEL 9: HET PRODUCEREN VAN KLASSENVOORSTELLINGEN VOOR HET VOORTGEZET EN BASISONDERWIJS In 2014 spelen wij minimaal 20 voorstellingen in de klas binnen het Voortgezet Onderwijs en produceren wij in opdracht een trailervoorstelling voor het basisonderwijs. De productie die in 2014 langs de middelbare scholen speelde heet Alleen voor losers. Vanuit de thematiek Wie ben je, wat kun je en waar ga je voor is deze productie ook zeer geschikt voor het VMBO. We bemerken echter een terugloop in boekingen omdat veel Sittardse scholen ervoor hebben gekozen niet mee te doen aan de nieuwe Cultuurkaart. Als alternatief vragen scholen om workshops. Om aan die vraag tegemoet te komen hebben wij een workshop ontwikkeld die vertrekt vanuit de missie van Het Laagland en bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van de scholieren. Primair blijft ons doel echter de school te bereiken met een theatraal product. In opdracht van Stichting Lichting Zuid ontwikkelde Het Laagland de productie FutureXpress voor alle groepen 8 van het basisonderwijs. Een voorstelling over de toekomst van Zuid-Limburg die volledig extern wordt gefinancierd door onder andere LED 1 en Chemelot. 1 LED/Limburg Economic Development is een samenwerkingsverband tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijs en heeft als doel het realiseren van het Brainport2020-programma in Zuid-Limburg. 12
DOEL 10: PARTICIPATIEACTIVITEITEN IN SITTARD In 2014 nemen we de participatieactiviteiten mee naar de nieuwe huisvesting in de Stadsschouwburg Sittard-Geleen en bieden we wekelijkse theaterworkshops voor 50 kinderen, een productiegroep voor circa 10 jongeren en de jaarlijkse Theaterontmoeting. Mede naar aanleiding van de herhuisvesting en de strategische discussie is het participatiebeleid opnieuw geformuleerd, hetgeen heeft geleid tot de start van de Jong Laagland Theaterwerkplaats onder leiding van Lotte Lohrengel. Vanaf november 2014 gingen circa 50 kinderen en jongeren aan de slag onder leiding van vijf theatermakers. DOEL 11: HET LEVEREN VAN EEN BIJDRAGE AAN CULTUUREDUCATIE IN HET ONDERWIJS In 2014 leveren we een bijdrage aan cultuureducatie in het onderwijs door het aanbieden van (zeer) laagdrempelig materiaal aan leerkrachten bij iedere schoolvoorstelling, een programma i.o.v. de Nieuwste Pabo voor aankomende leerkrachten en door het participeren in het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Het Laagland is als in 2014 betrokken bij de opzet van een project dat als doel heeft het ontwikkelen van nieuwe vormen van cultuureducatie, in co-creatie met het onderwijs. Samen met vier nationale partners is hiertoe, onder de noemer Klasse Theater Educatie, een aanvraag ingediend bij het Fonds Cultuurparticipatie in het kader van flankerend beleid bij de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. Regionale partners in de uitvoering van het Limburgse deel van het project zijn SIEN (Scholen In Een Netwerk) en Kindante, stichting voor primair onderwijs. DOEL 12: HET LEVEREN VAN EEN BIJDRAGE AAN PROFESSIONELE TALENTONTWIKKELING Het Laagland draagt in 2014 bij aan professionele talentontwikkeling door het aangaan van minimaal één project met de Toneelacademie Maastricht, het ondersteunen van jonge gezelschappen op vraag en door actief te investeren in het ontwikkelen van het platform Via Zuid voor professionele talentontwikkeling. In 2014 is een eerste concrete samenwerking gerealiseerd met het nieuwe platform voor talentontwikkeling. Onder begeleiding van artistieke coaches van Via Zuid en Het Laagland zijn de nieuwe makers Hanne Vandersteene, Mahlu Mertens en Ananda Puijk op een bijzondere geheime locatie in Sittard aan de slag gaan. Het resultaat was de route Geheim zoekt Eigenaar, geïnspireerd op de Sittardse tentoonstelling Secret City in Museum Het Domein. De voorstellingen speelden ook op het Limburg Festival in en rond Kasteel Baexem. Het Laagland faciliteerde en ondersteunde in 2014 in eigen huis een afstudeerproductie van aspirant regisseur Merel Smitt, student aan de Toneelacademie Maastricht. 13
4. SAMENWERKING MEERJARENDOELSTELLING 2014-2016 Artistieke en organisatorische verrijking, kostenbeheersing en vergroten verdienvermogen door coproducties. a. Limburg: samenwerken met Limburgse podia, (Eu)regionale festivals, (erfgoed)locaties en regionale collega-producenten. b. Nederland: samenwerken met collega-gezelschappen en met podia in de Randstad. c. Internationaal: uitbreiden coproducties met Euregiopartners dichterbij huis. RESULTATEN 2014 Veel concrete samenwerkingsverbanden zijn in de voorgaande pijlers al benoemd. In 2014 stond het voorbereiden van een goede samenwerking met ons nieuwe huis Stadsschouwburg Sittard-Geleen voorop. DOEL 13: SAMENWERKING IN LIMBURG Het Laagland zoekt in Limburg actief de samenwerking op doelgroep ten behoeve van versterking van het aanbod voor jeugd, artistieke verrijking en het vergroten van het publieksbereik en verdienvermogen. In oktober 2014 heeft Het Laagland haar intrek kunnen nemen in de daartoe verbouwde Stadsschouwburg Sittard-Geleen. Daarmee is ze het eerste jeugdgezelschap dat resideert in een schouwburg. Naast kantoor- en werkruimten is de kleine zaal verbouwd tot een volwaardige vlakke vloer zaal waarin kan worden gerepeteerd en gespeeld. Hier kunnen ook collega-gezelschappen worden uitgenodigd opdat de jeugd-programmering in Sittard-Geleen wordt geïntensiveerd. Het door de gemeente gewenste profiel van aanbod voor jeugd & familie krijgt hiermee een impuls. Daarnaast biedt de nieuwe vlakke vloerzaal een waardevolle aanvulling op de podium-infrastructuur in Limburg. 14
DOEL 14: SAMENWERKING IN NEDERLAND Het Laagland zoekt op landelijke schaal actief samenwerking op sectorniveau ten behoeve van versterking van het aanbod voor jeugd, organisatorische verrijking en het vergroten van het publieksbereik en verdienvermogen. In 2014 is op succesvolle wijze het tweede en laatste jaar van het pilotproject Klasse Theater Uitjes uitgevoerd. In Sittard-Geleen is de samenwerking een nieuwe structurele basis onder het podiumaanbod voor basisonderwijs, in samenwerking met de lokale bemiddelende partijen. De partners vervolgen de samenwerking in 2015 met een educatief project (zie ook doel 11). DOEL 15: INTERNATIONALE SAMENWERKING Doel 15 is een niet eerder opgenomen doel. Zoals beschreven in Doel 7 voorziet Het Laagland een intensivering op Internationalisering, te starten in 2015. In 2014 continueerde Het Laagland de samenwerking met de Duitse gezelschappen National Theater Mannheim en Jungen Ensemble Stuttgart ten behoeve van de heropnames van de daar reeds gecoproduceerde voorstellingen Ronja Raubertochter en Expedition Peter Pan, beide door Inèz Derksen geënsceneerd. CONCLUSIE Het jaar 2014 was wederom een jaar met een bijzonder hoge productiviteit. Het is een groei die voortkomt uit artistieke passie en gedrevenheid; omdat de verschillende onderdelen van ons aanbod juist gezamenlijk een sterk geheel vormen. Er is echter een grens aan de groei, uitgaande van de huidige basisorganisatie. Vooruitblikkend op 2015 zal dat dan ook met name een jaar zijn van organisatieontwikkeling en creatie en in mindere mate van uitvoeren. De daartoe opgebouwde financiële reserves zullen daarvoor aangesproken worden. Het is deze golfbeweging die maakt dat we ondanks de gevolgen van crisis en bezuinigingen, gemiddeld over de vier jaren van de beleidsperiode 2013-2016, ruimschoots aan onze subsidieverplichtingen kunnen voldoen. Sittard, 30-3-2015 M. de Groot I.M. Derksen Zakelijk directeur Artistiek directeur 15
BIJLAGE 1: PRODUCTIES IN HET THEATER ROBIN HOOD 8+ (PREMIÈRE FEBRUARI 2014) Vandaag kunnen we helden zijn Soms heb je het gevoel dat je er helemaal alleen voor staat. Alsof jij steeds de pineut bent. Soms ontplof je van binnen van woede en machteloosheid, omdat je te maken hebt met oneerlijke of gemene situaties om je heen. Maar je durft er niets van te zeggen, niet in te grijpen. Omdat je denkt dat je niet groot, sterk, stoer of grappig genoeg bent. Vijf angsthazen kruipen in de huid van Robin Hood en durven zo de wereld naar hun hand te zetten. Bewapend met ruige gitaren en dampende beats, spelen en zingen ze iedereen ongekende moed in. Maar kunnen ze ook dapper zijn zonder zich achter een held te verschuilen? Op eigen kracht? Een antwoord vinden op die vraag, DAT is pas een avontuur... Concept & regie: Inèz Derksen/ Tekst: Daphne de Bruin/ Spel, muziek & zang: Kim Berkenhagen, Lennart Monaster, Gijs Nollen, Judith Noyons, Folmer Overdiep/ Vormgeving: Bas Zuyderland/ Kostuums: Jorine van Beek SPINDER 8+ COPRODUCTIE MET SCHIPPERS & VAN GUCHT Een kriebelige theaterthriller met échte insecten... Spinder is een fascinerende voorstelling waarin interessante biologische weetjes op een knappe manier worden verweven met het levensverhaal van Tille, zodat het publiek langzaam wordt meegezogen in een fascinerende wereld waarin insecten steeds meer op mensen lijken. Een unieke en spannende belevenis voor jong en oud, die je niet snel vergeet. Tille is een jongen bijna net als ieder ander kind: hij heeft een grote verzamelwoede. Alleen verzamelt Tille insecten. Bidsprinkhanen, wormen, wandelende bladeren en -takken, neushoornkevers... De tienjarige Tille heeft ze allemaal. In de kelder heeft hij een laboratorium vol terraria en apparaten om gevaarlijke experimenten mee uit voeren. Jeppe, zijn broer, wil hem met zijn drumstel en gitaar verjagen uit de kelder. Maar dit laat Tille niet zomaar gebeuren. Met zijn insecten bedenkt hij een plan om Jeppe tegen te houden Spel: Lennart Monaster/ Regie: Jellie Schippers / Tekst: Simon van der Geest / Vormgeving: Myriam van Gucht / Compositie: Bram van den Oever en Jasper Koekoek. 16
WIM IS WEG 4-104 JR Een theatrale roadmovie voor kleuters Een speciale kleuterversie van CSI, waarin inspecteur Wit en inspecteur de Bruin zich bezig houden met de zaak Wim. Wim is er vandoor gefietst nadat hij voor zijn verjaardag een prachtige rode driewieler heeft gekregen. En al zijn de heren inspecteurs misschien niet altijd even slim, eensgezind en vastberaden, ze beloven Wim weer veilig thuis te brengen. Maar waar is Wim? Een kleurrijke en beeldende voorstelling voor echte speurneuzen waarbij je ogen en oren te kort komt. Met twee grappige personages, vreemde ontmoetingen en een geweldige soundscape. Concept vormgeving en regie: Bas Zuyderland Spel: Gijs Nollen & Folmer Overdiep Soundcsape: Joost Steltenpool Regie-assistentie: Esther Schouten Kostuums: Jorine van Beek Lichtontwerp:Roland de Jong. NU EVEN NIET! 7-107 JR (DUITSE VERSIE & SOLOVERSIE) Kleine theatervoorstelling over grote gevoelens. Een ode aan het leven. Hannes is 8 jaar en hij houdt van patat. Hij heeft het niet gemakkelijk, want elke dag krijgt hij van zijn vader en moeder te horen hoe lief zijn zusje wel niet was. Was. Want Hanna is dood. Allang. Hannes heeft zijn zusje nooit gekend. Toch is Hanna er altijd en overal. Zijn ouders zorgen ervoor dat Hanna niet vergeten wordt. " Juist als alles op zijn fijnst is, willen we Hanna niet vergeten" brengt de moeder steeds in herinnering. "Hanna is altijd onder ons", zegt vader tijdens het eten. Maar als Hannes onder de tafel kijkt, ziet hij niets. Hoe kan je opboksen tegen een zus die een engel is? Hannes verzint listen om ook aandacht te krijgen Regie: Inèz Derksen Tekst: Guy Krneta Vertaling: Uwe Dethier i.s.m. Inèz Derksen Spel: Christian Cadenbach Vormgevingsconcept: Ine Billenkamp Vormgeving: Bas Zuyderland Kostuum: Jorine van Beek Lichtontwerp: Roland de Jong Regie-assistentie: Thijs van Dyk 17
BIJLAGE 2: PRODUCTIES VOOR HET ONDERWIJS FUTUREXPRESS VOOR GROEP 8 VAN HET BASISONDERWIJS IN LIMBURG Een rondrijdende theatervoorstelling over het maken van je eigen toekomst, over de oneindigheid van ontdekken, over denken en doen. Over groot worden én zijn in Limburg en de wijde wereld niet zo ver van hier Op een plein staat een vrachtwagen. Wil je naar binnen word je streng ondervraagd. Halt! JIJ daar! Ben JIJ in 2020 18 jaar? Voilà! Lichting ZUID 2020! Treed binnen in de FutureXpress. Are YOU ready for take-off? Hoogvliegers in hartje Europa, vite vite! Van high TECH tot high TOUCH. Architecten der Zukunft. Kop boven dat maaiveld! Hé DU, de toekomst komt naar je toe! Tomorrow is your land! LAND hier! Ouvre la porte! Kompas voor straks. Morgen is NU! Maximize bitte! Wankelmoedig? Heldhaftig? Trefzeker? Tref the FUTURE! Innovate jezelf! Van MIJNGROND naar my ground. Exclusief voor tweeduizendtwintig beginners. Ben JIJ voorbereid? Regie: Lotte Lohrengel Tekst: Annet Bremen Spel: Christian Cadenbach, Hanneke Som Vormgeving & kostuums: Jorine van Beek Dramaturgie: Ludo Costongs Techniek: Boris Stokman ALLEEN VOOR LOSERS ;-) 12+ (OOK IN DUITSE VERSIE) Theatervoorstelling Voortgezet Onderwijs met workshop in de klas. 1 klaslokaal, 2 totaal verschillende meiden en een schooltas vol onzekerheden een ietwat explosieve situatie. Puck lijkt teruggetrokken, stoer en ontoegankelijk en de altijd bezige Kat kletst de oren van je kop. Social media is de spil van hun bestaan. Ze doen er alles aan om niet kwetsbaar te zijn, maar er is geen ontkomen aan. Zijn we eigenlijk ooit onszelf of spelen we altijd een rol? Maar WAT is dan waar? Wees jezelf, maar hoe doe je dat? Dat is toch veel te gevaarlijk? Een voorstelling over worden wie je bent en vragen stelt als: wie ben ik, wat kan ik en waar ga ik voor. De twee spelers Kim Berkenhagen en Judith Noyons nemen het klaslokaal over met hun stoere en wervelende energie en ontwapenende kwetsbaarheid in een theatrale zoektocht naar zichzelf. Regie: Lotte Lohrengel / Spel: Kim Berkenhagen, Judith Noyons/ Kostuums: Jorine van Beek 18
BIJLAGE 3: PROJECTEN GEHEIM ZOEKT EIGENAAR Coproductie met Via Zuid, platform voor talentontwikkeling in Zuid- Limburg en Museum Het Domein. In GEHEIM ZKT. EIGENAAR steken 3 talentvolle theatermakers hun nieuwsgierige neus in eigen en andermans geheimen. 2 theatervoorstellingen van 30 minuten, 1 extraatje onderweg. In WAFELWACHT gaan Mahlu Mertens en Hanne Vandersteene op zoek naar hun verloren vader. Met de geur van wafels willen ze hem naar huis lokken. Wafels bakken, dat is thuiskomen, zei vader namelijk altijd. Maar wat is het Geheime Ingrediënt? En wat is het geheim achter vader die weg is? In SEPIA neemt Ananda Puijk ons mee naar een verlaten kelder. Daar staan spulletjes die ooit van een meisje waren: vergeten herinneringen in dozen. Daartussen ligt ook die ene pop Een voorstelling over de kracht van de verbeelding, die sterker is dan alle angst. KLASSE THEATER UITJES In het tweejarige pilotproject Klasse Uitjes werken vier professionele podiuminstellingen voor jeugd samen met als doel leerlingen uit het basisonderwijs kennis laten maken met diverse genres in de podiumkunsten en het jeugdpodiumkunstaanbod in de regio verrijken. De initiatiefnemers van dit project zijn De Stilte (Breda, jeugddans), Holland Opera (Amersfoort, jeugdopera) en Het Laagland (Sittard, jeugdtheater). Het theatercollectief Het Houten Huis (Groningen, beeldend theater) wordt op sleeptouw genomen door de initiatiefnemers. In een tweejarige pilot hebben zij een serie voorstellingen in iedere deelnemende regio gerealiseerd, waarbij zowel betalend publiek wordt bediend als schoolklassen. Het is nadrukkelijk de bedoeling de kinderen naar het theater te laten komen zodat de beleving optimaal is. Wij zijn overtuigd van het nut publiek letterlijk over de drempel te helpen en hen te laten ervaren hoe mooi en toegankelijk onze voorstellingen zijn. Daartoe helpen wij scholen in de pilot met het organiseren én financieren van busvervoer door sponsors, zodat een belangrijke drempel op voorhand wordt weggenomen. Dit project stimuleert daarmee meteen de contacten tussen gezelschap en het lokale bedrijfsleven. 19
INNOVATIETRAJECT MET BEHULP VAN SERVICE DESIGN Omdat in heel Nederland de bezoekersaantallen een dalende lijn lieten zien en de bestaande marketing aanpak niet meer voldoende werkte om meer publiek aan te trekken, wilde Het Laagland nieuwe activiteiten ontwerpen die aansluiten bij de beleving van de bezoekers en de visie en missie van Het Laagland. Daarom zijn wij een Cultuurontwerptraject gestart in 3 fasen. In 2014 voerden wij Fase 3 uit: Coole Gasten. Het concept van Coole Gasten: nodigt gezinnen uit en wil hen verleiden om een kaartje te kopen voor een voorstelling van Robin Hood; wil kinderen en ouders cross mediaal benaderen; maakt hiervoor nieuwe filmpjes, waarin de acteur als personage wordt ingezet. De fase resulteerde in een aantal filmpjes die, anders dan de traditionele trailer, vooral de acteurs in beeld brachten op een aan de voorstelling gerelateerde wijze. Het bleek een intensief traject, waarbij zowel geleerd werd op inhoudelijk vlak (wat vindt het publiek leuk), als organisatorisch (hoe werk je samen) als op gebied van online marketing (hoe meet je, stuur je, adverteer je). De resultaten worden begin 2015 geëvalueerd en door vertaald naar toekomstig beleid. 20