Verslag themanamiddag Een museum toegankelijk maken
|
|
- Gabriël Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag themanamiddag Een museum toegankelijk maken Plaats: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Datum: 21 maart 2013 Om de twee maanden organiseert het Fonds Vrijetijdsparticipatie een themanamiddag voor haar lidorganisaties. Deze themanamiddag gaat telkens door in samenwerking met een bovenlokale partner van het Fonds. Op 21 maart 2013 waren we te gast in de tijdelijke locaties: De Koningin Fabiolazaal en Het Rocoxhuis van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Tijdens de themanamiddag voeren we eerst een gesprek: er is uitwisseling mogelijk tussen de aanwezigen over een centraal thema. Op 21 maart lag de vraag voor: hoe kunnen we musea toegankelijk maken / hoe kunnen we drempels verlagen?. Na de uitwisseling, is het woord aan de bovenlokale partner (het KMSKA in dit geval) om zijn/haar werking uit te leggen en er is er tijd om het aanbod van de bovenlokale partner te verkennen. Hierbij vind je het verslag van de uitwisseling over het thema een museum toegankelijk maken. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) aan het woord: Het KMSKA Het KMSKA is gesloten sinds 2011 voor grote verbouwingen, die tot 2017 zullen duren. Ondertussen wordt de collectie van het KMSKA echter wel op verschillende plaatsen getoond. Ook de publiekswerking wordt gewoon verdergezet. Het KMSKA heeft een groot aanbod en is er voor alle leeftijden. Er zijn zowel rondleidingen, als ateliers. Ook gezinnen komen aan hun trekken in het museum. Gidsen Gidsen passen zich aan de groep dat ze voor zich krijgen aan. Gidsen hebben specifieke ervaring met het omgaan met anderstalige nieuwkomers. De rondleiding is meestal in het Nederlands. Er wordt geprobeerd, met hand en tand, alles duidelijk te maken. Wanneer er een bepaald woord niet begrepen wordt, vertaald de gids het. Er zijn ook een aantal anderstalige gidsen (Frans, Engels, Duits, Spaans). De interactieve rondleiding wordt vaak gebruikt voor mensen die nog niet goed Nederlands kunnen. Aan de hand van hulpmiddelen leren mensen kijken naar de tentoonstelling. Er kan bv vertrokken worden van een foto, waarbij gevraagd wordt met welk schilderij de foto geassocieerd kan worden. Ook kan je mensen een schilderij laten beschrijven. Op deze manier merk je wat ze belangrijk vinden in een schilderij. 1
2 Ondertussen werkt het KMSKA bijna 10 jaar samen met Meters en peters vzw, een organisatie die zich richt naar anderstalige nieuwkomers. Bij Meter en peters vzw hebben de medewerkers van het KMSKA een opleiding gehad over hoe taal te gebruiken bij niet-nederlands pratende jongeren. Nu gaat het langzaam ook verder naar volwassenen. Het KMSKA werkt samen met vaste gidsen. In totaal zijn er 20 museumgidsen. Sommige gidsen hebben hun specificatie (bv. kids of gezinnen). Het is altijd een uitdaging om de tentoonstelling toegankelijk te maken voor de mensen die voor de gids staan. Maar het is een uitdaging die alle gidsen graag aangaan. Wanneer er een rondleiding wordt besteld, wordt er op voorhand een gesprek gevoerd om een zicht te krijgen op hoe de vereniging werkt en wie de deelnemers zijn. Dit gesprek kan ook telefonisch gebeuren. De wensen/noden van de organisatie worden doorgegeven aan de gidsen. Het KMSKA heeft ondertussen ook veel ervaring met familierondleidingen. Het KMSKA scheidt kids en volwassenen niet aangezien beiden veel van elkaar kunnen leren. Kids zien in kunstwerken andere dingen dan volwassenen, wat zorgt voor een leuke wisselwerking. Gidsen geven actieve opdrachten aan de gezinnen om samen te doen in de tentoonstelling. Het KMSKA geeft de gidsen niet specifiek een opleiding rond het werken met mensen in armoede. Sinds vorig jaar is het KMSKA wel bezig met een traject om in dialoog te gaan met het publiek, eender wie er voor hen staat. Met heeft grote aandacht om hun verhaal af te stemmen op de bezigheden van de mensen. Hierdoor hebben de mensen er meer aan en zijn er veel enthousiaster. Samenwerkingsprojecten KMSKA deed een project met twee verenigingen uit hun buurt: Vrouwenwerking PSC en de kinderwerking van Centrum Kauwenberg. Centrum Kauwenberg bevindt zich dicht tegen de Koningin Fabiolazaal. De organisatie heeft een aparte werking voor mama s en aparte werking voor papa s. Centrum Kauwenberg werkte al een jaar rond het thema groen in de stad. Ook het KMSKA had in die tijd een atelier dat zich toespitste op landschappen. Zo werd geprobeerd om beide projecten aan elkaar te linken. Tijdens de herfstvakantie is Centrum Kauwenberg een atelier komen doen in het KMSKA. Momenteel is het bij één samenwerking gebleven. Dit is wat KMSKA merkt: je moet contacten goed onderhouden, want komen niet spontaan op gang, je moet ermee bezig zijn. De vrouwenwerking van PSC deed een interactieve rondleiding in het KMSKA. Nadien lieten ze weten dat ze heel enthousiast waren en regelden onmiddellijk twee nieuwe rondleidingen, in de nieuwe tentoonstellingen. Nu komt er ook een project aan met Fraula. Dit is een organisatie van beschut wonen in Borgerhout die mannen met een psychiatrische verleden begeleidt. De mannen van Fraula zijn creatief, dus zal er een atelier mee gedaan worden. Dit gaat binnenkort door in het Rockoxhuis. Bezoek aan het KMSKA Prijzen 2
3 De Modernen: aan de kassa betaal je met je voucher van vrijetijdsparticipatie 3 euro, bij het binnenbrengen van je betalingsbewijs van het fonds krijg je nog 2,20 euro terug. Dus uiteindelijk betaal je maar 0,80 euro. Het Gulden Kabinet: met je voucher betaal je 4 euro aan de kassa, na inleveren betalingsbewijs krijg je van het fonds 2,80 euro terug en je betaalt uiteindelijk 1,20 euro. o Rondleidingen: Het KMSKA kan geen korting voorzien, maar het Fonds Vrijetijdsparticipatie betaald wel 80% van de gidskosten terug. Als je een gids boekt, dan valt de individuele toegangsprijs weg. o Grootte groep? Er is geen minimum Wanneer deelnemers niet goed Nederlands kunnen, dan is het maximum 15 personen per gids. Recht-Op vzw aan het woord: Recht-Op vzw, een vereniging waar armen het woord nemen, deed een traject met de provincie Antwerpen: toeleiden in partnerschap. o Het traject startte op initiatief van de provincie. Recht-Op en APGA werden aangesproken omdat zij reeds sterk rond cultuur werken. De vorming kaderde in het beleidsplan van de provincie. De twee armoedeorganisaties en de provinciale musea, werkten een traject uit waarin werd gekeken naar de continuïteit om kansengroepen toe te leiden naar het aanbod van de provinciale musea. Het is immers niet eenvoudig om mensen in armoede toe te leiden naar musea, hoewel het uiteindelijk blijkt dat ze het graag doen. o Er werd een screeningsbezoek gedaan aan de musea, waarbij ook een rondleiding met gids en/of workshop werd gedaan. De bevindingen van de bezoeken werden gebundeld. Op basis hiervan werd een vorming uitgewerkt, samen met mensen in armoede en met steun van het Netwerk tegen Armoede. Er werden verschillende vormingsreeksen gedaan, samen met de8. Eerst was er een vorming met de directie waarbij we de visie van het museum bekeken, zodat structurele verandering mogelijk is. Nadien was er een vorming met onthaalmedewerkers. In de vormingen kwam naar boven dat er geel wat vooroordelen en misverstanden bestaan, in beide richtingen. o Als slot werd er een screeningslijst opgemaakt. Het is een soort van checklist die gebruikt kan worden om na te gaan of het museum toegankelijk is voor iedereen. Binnen Recht-Op vzw bestaat het project Een paar apart. Hierbij participeren duo s aan cultuur. Binnen het project wordt aandacht besteed aan de diversiteit van het aanbod: zowel kleine voorstellingen als grote commerciële projecten 3
4 komen aan bod. Er wordt voor gezorgd dat de duo s allerlei dingen leren ontdekken. Uitwisseling: Positieve stimulatie en aandachtspunten Sommige publiekswerkers verzamelen contactgegevens en sturen uitnodigingen. Dit wordt als zeer goed ervaren, aangezien mensen zich aangesproken voelen. De gidsen werken op een interactieve manier. Er wordt ingegaan op signalen van mensen. Mensen moeten in het museum bijvoorbeeld zoeken naar een werk in het museum dat bij hun gevoel van de dag past. Je kan mensen zelf laten kiezen door één of andere simpele, toegankelijke opdracht. Op deze manier kan je je beter aanpassen aan je publiek. De aanpak van het museum en de gidsen is belangrijk. Het is een groot verschil of er gewoon sec een tekst wordt afgelezen of dat er op een interactieve manier wordt gewerkt. Soms organiseert een sociale organisatie de rondleiding zelf. Zij gaan dan op voorhand naar het museum om te zien welke werken ze gaan bespreken. Wat doe je met ongeschreven regels? De gidsen van het KMSKA gebruiken sinds dit jaar een groot vel met pictogrammen voor OKAN klassen. Op het papier staat wat er allemaal niet en wel mag. Via de pictogrammen komt vaak al een gesprek op gang en kunnen de gidsen inschatten hoeveel Nederlands de jongeren reeds kunnen. Wat doe je als je met een groep bent die alles willen aanraken? Bij veel rondleidingen geven de gidsen de mensen iets in handen, hierdoor kunnen ze met iets bezig zijn. Wat met kleuters? Kleuters zijn snel afgeleid. In het KMSKA krijgen kleuters een rugzakje. In het rugzakje zitten allerlei spullen en opdrachtjes. Door het rugzakje worden de kleuters gestimuleerd aangezien ze telkens opnieuw heel nieuwsgrierig zijn wat er nog in het rugzakje zit en wat ze nu moeten doen. Als gids is het belangrijk om op het individu in te spelen, zo komt groepsdynamiek sneller op gang. Mensen in armoede komen niet altijd voor het museum, maar vaak ook gewoon voor de ontmoeting. Het is dus goed als gidsen erg interactief werken. Mensen in armoede zitten er niet op te wachten om anderhalf uur te luisteren naar een uitleg. Ze willen zelf dingen doen en met mensen praten. In veel musea zijn de interactieve rondleidingen enkel voor kinderen en jongeren. Voor mensen in armoede zouden deze rondleidingen eigenlijk doorgetrokken kunnen worden: ze hebben ook nog een leeg cultuurrugzakje, dat met interactieve rondleidingen gemakkelijker gevuld kan worden. Na de uitwisseling konden we kennismaken met twee locaties, waar het KMSKA tijdens de werkzaamheden permanent aanwezig is: Koningin Fabiolazaal (tentoonstelling De Modernen ) en het Rockoxhuis (tentoonstelling Het Gulden Cabinet ). In de Koningin Fabiolazaal (De Modernen) loopt hangt nu een collectie over de avant garde (jaren 60-70). Over deze collectie werd een doeboekje gemaakt om de 4
5 tentoonstelling te beleven. De opdrachten in het boekje zijn geschikt voor alle leeftijden. Via het boekje kan je op een laagdrempelige manier de kunstwerken ervaren. Mensen die niet met het doe-boekje willen werken, kunnen ook steeds een tekstboekje krijgen over de tentoonstelling. De tentoonstelling over de avant garde loopt tot augustus. Nadien komt er een andere selectie uit De Modernen. Oude Kunst zit sinds februari in het Rockoxhuis (Het Gulden Cabinet). Hier kregen we een interactieve rondleiding van een gids. Via toegankelijke opdrachten kan je de tentoonstelling op een andere manier ervaren. Op voorhand kunnen de wensen van de groep besproken worden en dan voorziet het KMSKA een rondleiding/activiteit op maat (is er bv interesse naar tekenen? Of meer filosofisch? Spreken de bezoekers geen Nederlands?...). 5
Docentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieBeste leerkracht, Concept
Beste leerkracht, In deze handleiding vindt U alle informatie over de stadswandeling doorheen het historisch centrum van Antwerpen die we ontwikkeld hebben in het kader van het project Rockox feest!. Concept
Nadere informatieGereedschap voor succes
Gereedschap voor succes magazine voor maximaal buurtgeluk met kunst & cultuur 1 2 Gereedschap voor succes in buurtcultuur Succes! Kunst in de buurt brengt bewoners dichter bij elkaar en verbindt talenten.
Nadere informatieWelkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Nadere informatieSTAD EN TAAL ONTMOET KUNST HANDLEIDING VOOR DE DOCENT
STAD EN TAAL ONTMOET KUNST HANDLEIDING VOOR DE DOCENT 1 Voorwoord Het programma Ontmoet kunst van het Stedelijk Museum is onderdeel van Stad en Taal. Binnen Stad en Taal hebben verschillende musea met
Nadere informatieThuis in de Stad Kadodder en de kinderboerderij 19/10/2011
Thuis in de Stad Kadodder en de kinderboerderij 19/10/2011 Een kinderboerderij voor stadskinderen Zelf doen, beleven, ervaren en ontdekken! Gelegen in het stadspark te midden van sociale woonwijken Thuisbasis
Nadere informatieACTIVERING Sas (Sociaal - Actief - Samenwerken)
ACTIVERING Sas (Sociaal - Actief - Samenwerken) Psychiatrisch Centrum Bethanië Andreas Vesaliuslaan 39 2980 Zoersel Tel. 03 380 30 11 pcbethanie@emmaus.be www.pcbethanie.be Deze voorziening maakt deel
Nadere informatieParticipatie van mensen in armoede Hoe heten we ze welkom in ons museum? Brussel, 23 juni 2010 Armoede
Participatie van mensen in armoede Hoe heten we ze welkom in ons museum? Brussel, 23 juni 2010 Armoede? Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het
Nadere informatiebrugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat Brugge
brugge.be OVERAL TAAL Overal Taal tentoonstelling en activiteiten 18 februari - 17 maart 2015 Hoofdbibliotheek Biekorf - Kuipersstraat 3-8000 Brugge OVERAL TAAL Brugge is een diverse stad. Dit hoor je
Nadere informatiePROGRAMMA MUSEUM OP MAAT
PROGRAMMA MUSEUM OP MAAT 2018-2019 Voor maatschappelijk kwetsbare personen en mensen met een mentale of een fysiek- motorische beperking Voor de blinde en slechtziende bezoeker Voor doven, slechthorenden
Nadere informatieCultuureducatie in Dendermonde
Cultuureducatie in Dendermonde 2014-2020 Workshop Peter Rogiers 2012 - CC Belgica Mensen zullen maar deelnemen aan culturele activiteiten als ze interesse hebben en de bagage om ervan te genieten. Als
Nadere informatieKoninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST
Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek
Nadere informatieOntdek het. mijnmuseum
Ontdek het verhaal van mijnwerkers in het mijnmuseum MIJN MUSEUM Ontdek het nieuwe Mijnmuseum Bezoek het imposante industriële mijnterrein van Beringen en ervaar de geschiedenis van de Limburgse steenkoolmijnen
Nadere informatieFAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING?
STEDELIJK MUSEUM FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D WAT IS BEWEGING? AMSTERDAM WELKOM! Het Stedelijk, Nederlands grootste museum voor moderne en hedendaagse
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Je gaat tijdens het lezen vragen stellen. Lees de uitleg. Een tekst lezen gaat niet vanzelf. Je bent dan druk bezig. Tijdens het lezen komen er vragen in je hoofd op. Sommige
Nadere informatieLaagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen. Workshop Roeselare stadhuis donderdag 10 september
Laagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen Workshop Roeselare stadhuis donderdag 10 september www.demos.be Tatjana van Driessche Stafmedewerker lokale netwerken en sport Ondersteuning
Nadere informatieKunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht. Een stevige basis voor cultuurparticipatie
Kunsteducatie projecten primair onderwijs Utrecht Een stevige basis voor cultuurparticipatie inhoudsopgave Voorwoord 5 1 Schoolabonnement 7 2 Kunstprojecten voor alle groepen 9 3 Kunsteducatieproject voor
Nadere informatieLochristi: Minecraft in de bib
Lochristi: Minecraft in de bib Naar aanleiding van zomeractie van Vlieg over bouwen en architectuur, kwamen we al snel bij het spel Minecraft uit. Je kan in het digitale spel een virtuele wereld bouwen.
Nadere informatieStichtse Vrije School
Studiewijzer Eindwerkstuk Stichtse Vrije School Klas 11A / 11B Schooljaar 2014-2015 Algemeen Je sluit je vrijeschooltijd af door een eindwerkstuk te maken. Je bent vrij in de keuze van de vorm en inhoud
Nadere informatieNT2. foto M HKA ONDERWIJS BUNDEL
NT2 ONDERWIJS BUNDEL Beste leerkracht, Het M HKA stelt je trots het nagelnieuwe aanbod voor klassen en cursisten NT2 voor. In deze onderwijsbundel maak je kennis met het museum en hedendaagse kunst. Je
Nadere informatieInhoudsopgave. 1. Voorwoord. 2. Onze activiteiten in beeld. 3. Financiële verslaglegging. 4. Doelstelling vrienden van museum Jan van der Togt
v 2014 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Onze activiteiten in beeld 3. Financiële verslaglegging 4. Doelstelling vrienden van museum Jan van der Togt Voorwoord Beste vrienden, 2014 was een jaar waarin er veel
Nadere informatieVan 20/11/2014 t/m 04/01/2015
E X P O 1 1 8 3 O V E R 1 1 4 T A A L 2 1 1 3 Van 20/11/2014 t/m 04/01/2015 De Warande - Warandestraat 42-2300 Turnhout Overal Taal leidt je door de wereld van de Nederlandse taal. Je krijgt een beeld
Nadere informatieEen kunsteducatieve draaischijf
Een kunsteducatieve draaischijf - Hoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - Pedagogische Studie dagen -... alle groepen die willen proeven van kunst. 2016-2017 mu-zee-um
Nadere informatieStudieaanbod Schooljaar 2015-2016
Studieaanbod Schooljaar 2015-2016 SINT-LODEWIJKSCOLLEGE Beste leerling Met deze brochure in de hand kun je zien welke studierichtingen in het Sint- Lodewijkscollege aangeboden worden. Het is een waaier
Nadere informatieKinderen Baas #2. Over participatieve trajecten tussen cultuur- en jeugdorganisaties.
Kinderen Baas #2 Over participatieve trajecten tussen cultuur- en jeugdorganisaties. JES en Lasso bieden met het project Kinderen Baas aan Brusselse jeugd- en cultuurorganisaties een platform om elkaar
Nadere informatiePaulo op bezoek in de klas
Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten
Nadere informatieKinderen in Het Stadsmus
Kinderen staan centraal in het nieuwe museum: oktober 2005: heropening museum bewuste keuze voor kinderen als doelgroep scholen: Een specifiek aanbod voor het onderwijs, afgestemd op eindtermen en leerplannen,
Nadere informatiemuseum op maat 2015 >< 2016
museum op maat 2015 >< 2016 ingang groepen Koningsplein 3, 1000 Brussel (via GRESHAM ) F muséeoldmastersmuseum + muséemodernmuseum Regentschapsstraat 1A (gelieve aan te bellen). muséemagrittemuseum + muséefin-de-sièclemuseum
Nadere informatieVlieg erin met het Fonds Vrijetijdsparticipatie
Vlieg erin met het Fonds Vrijetijdsparticipatie Netwerkdag Lokale Netwerken Irene Wensveen & Caroline Balliauw 10 juni 16 Inleiding Wie is wie? Ontstaan van het Fonds Onze opdracht Fonds als ledenorganisatie
Nadere informatieZomeraanbod - programma week 33 10 aug t/m 16 aug
Zomeraanbod - programma week 33 10 aug t/m 16 aug Deze week: activiteit: Improvisatietheater door: Alludens, trainingen en entertainment leeftijd: 2 groepen: 12+ en 18+ activiteit: Speelse muzikale workshop
Nadere informatieToen de dieren nog praatten. markt-café-marché. Gratis. Gratis. Spel en bezoek.
http://www.brusselbazaar.be/ Toen de dieren nog praatten Spel en bezoek. Voor wie: 3 jaar 1/9/2007-31/12/2017 Extra info: Hallepoort Zuidlaan 150 http://www.kmkg-mrah.be/nl/hallepoort markt-café-marché
Nadere informatieThema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Nadere informatieSprekende Portretten
Docentenhandleiding Sprekende Portretten Sprekende Portretten Jacob Cuyp, Michiel Pompe van Slingelandt, 1649 Primair Onderwijs Groep 4 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling programma..
Nadere informatieLOKAAL TANDZORGINITIATIEF LEUVEN GEZONDE MOND. In kinderschoenen én dynamisch
LOKAAL TANDZORGINITIATIEF LEUVEN GEZONDE MOND In kinderschoenen én dynamisch MOTIVATIE Mondhygiëne is een onderbelicht thema bij kwetsbare doelgroepen. Vooral bij jonge kinderen is tandzorg al vroeg van
Nadere informatieJubelparkmuseum. Jubelparkmuseum. Het Jubelparkmuseum is een museum: - voor kunst - voor geschiedenis - voor archeologie
Jubelparkmuseum Het Jubelparkmuseum is in Brussel. Het Jubelparkmuseum heet zo omdat het in het Jubelpark ligt. Het Jubelparkmuseum is een van de grootste musea van België. Het is een oud museum. Leopold
Nadere informatieJaargang 4, tweede semester 2004
Jaargang 4, tweede semester 2004 BOEKJE VAN HET SAMENLEVINGSINITIATIEF VU : Gemeenschapscentrum Essegem, Heidi Herremans, Leopold I straat 329, 1090 Jette Wat is er zoal gebeurd in dit tweede semester
Nadere informatieEen kunsteducatieve draaischijf
Een kunsteducatieve draaischijf Hoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - Pedagogische Studie dagen -... alle groepen die willen proeven van kunst. 2015-2016 mu-zee-um
Nadere informatieVerslaggeving en boekhouding
Verslaggeving en boekhouding Dit is een herwerkte versie van de vorming van 21/02/2013 aangevuld met de antwoorden op enkele vaak gestelde vragen die toen gegeven werden. We verwijzen mee naar het document
Nadere informatieACTIVERING SAS (Sociaal - Actief - Samenwerken)
ACTIVERING SAS (Sociaal - Actief - Samenwerken) Psychiatrisch Centrum Bethanië Andreas Vesaliuslaan 39 2980 Zoersel Tel. 03 380 30 11 pcbethanie@emmaus.be www.pcbethanie.be Binnen en buiten met aandacht
Nadere informatieVluchtelingen op bivak. Tips & Tricks
Vluchtelingen op bivak Tips & Tricks Bespreek het in je leidingsploeg Als je een dergelijk project aanpakt, is het belangrijk dat iedereen van je leidingsploeg weet waarom je ervoor kiest. Het is goed
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatie1-10/16/2018
WELKOM @DIVA 1-10/16/2018 DIVA, a Brilliant Story Zes zalen, zes verhalen Historisch en hedendaags (diamant)verhaal Samensmelten van twee collecties Hedendaags museum, interactives, video s, sfeerbeleving
Nadere informatieInvesteer in aanwezigheid op school; tijdens oudercontacten, infoavonden, maar ook tijdens informele ontmoetingsmomenten.
Investeer in aanwezigheid op school; tijdens oudercontacten, infoavonden, maar ook tijdens informele ontmoetingsmomenten. Hang op school een foto op van de CLB-medewerkers. Zo krijgt het CLB letterlijk
Nadere informatiePeuterspeelpunten Turnhout
Peuterspeelpunten Turnhout Een plaats voor ontmoeting Bruggen bouwen naar maatschappelijke deelname Open en laagdrempelig aanbod voor ouders en opvoeders en jongste kinderen Samen spelen kan je leren Algemene
Nadere informatieWord taal- en cultuurbuddy. Steek samen met een nieuwkomer de handen uit de mouwenin de natuur. Laat een nieuwkomer proeven van het verenigingsleven
Steek samen met een nieuwkomer de handen uit de mouwenin de natuur Word samen met Natuurpunt een pluspunt voor de natuur! Werk één keer per week samen met een groepje nieuwkomers en Nederlandstaligen in
Nadere informatieWHITEPAPER DIGITALE INNOVATIES VOOR MUSEA
WHITEPAPER DIGITALE INNOVATIES VOOR MUSEA Movin Westerlaan 51 8011 CA Zwolle t. +31 (0)85 20 30 010 movin e. info@movin.io DIGITALE INNOVATIES VOOR MUSEA Inspireer je bezoekers door ze een geweldige, persoonlijke
Nadere informatieToegankelijkheid huurdersbonden volgens verenigingen waar armen het woord nemen mei 2015
Netwerk tegen Armoede Vooruitgangstraat 323 bus 6-1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@netwerktegenarmoede.be / www.netwerktegenarmoede.be Toegankelijkheid huurdersbonden volgens
Nadere informatieVind je netwerk opnieuw uit
Vind je netwerk opnieuw uit Verandering realiseren vanuit de principes van het Waarderend Onderzoek (Appreciative Inquiry) Ben Verstreyden en Astrid De Bruycker Dēmos vzw 1. Waarderend Onderzoek: de basis
Nadere informatieVERSLAG Intervisiemoment Een opvolgingssysteem voor je gidsen
VERSLAG Intervisiemoment 11.12.2018 Een opvolgingssysteem voor je gidsen Moderator: Janien Prummel Ervaringsdeskundige: Elien Meuwissen - Toerisme Hasselt Deelnemers: Tinne Langens - Fotomuseum - FOMU
Nadere informatieRups-nieuwtje. Best, september 2014. Beste ouders,
Rups-nieuwtje Best, september 2014 Beste ouders, Dit is het eerste rups-nieuwtje van dit schooljaar. Voor sommige kinderen was onze klas al bekend terrein. Voor anderen is het nieuw om naar school te gaan
Nadere informatieKansen in en van onderwijs
Met deze fiche beogen we een concretisering van de blikopener kansen in en van onderwijs voor het volgende vakken: PROJECT KUNSTVAKKEN, GESCHIEDENIS. Deze fiche is tot stand gekomen in een focusgesprek
Nadere informatieLady s Sport. Een Gorinchems initiatief!
Lady s Sport Een Gorinchems initiatief! Hoe is het initiatief ontstaan? Dit initiatief is ontstaan vanuit de behoefte van een Turkse en een Marokkaanse dame. Zij wilden dolgraag sporten, maar met aandacht
Nadere informatieCultuurplan basisschool De Regenboog
Cultuurplan basisschool De Regenboog (2015-2016) Dukdalf 28 3961 LA Wijk bij Duurstede 1 Dit beleidsplan omvat de volgende punten: Wat is onze visie op cultuur? Wat willen we dit jaar veranderen? Hoe pakken
Nadere informatieOnderbouwWiskundeDag 2012
OnderbouwWiskundeDag 2012 Je werkt de hele dag in een groepje van 3 of 4 leerlingen aan een groot open probleem. De bedoeling is dat er aan het eind van de dag een prachtig werkstuk ligt met het resultaat
Nadere informatieAls je 2 kunstwerken naast elkaar hangt maak je bijna vanzelf een vergelijking. Je ziet een overeenkomst of een verschil in kleur, materiaal,
Als je 2 kunstwerken naast elkaar hangt maak je bijna vanzelf een vergelijking. Je ziet een overeenkomst of een verschil in kleur, materiaal, verhaal, Ieder kijkt op zijn eigen manier. Zoek de kunstwerken
Nadere informatieTips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Nadere informatieActivering Sas (Sociaal - Actief - Samenwerken)
Activering Sas (Sociaal - Actief - Samenwerken) 1 WELKOM Activering Sas (Sociaal Actief Samenwerken). Activering Sas is een initiatief ontstaan uit de samenwerking van Beschut Wonen De Sprong, Psychiatrisch
Nadere informatiePersdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010
Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persbericht Wat vind je in de virtuele edukit? Een dynamische website Activiteiten in detail De algemene campagne ikgeeflevenaanmijnplaneet.be
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851 Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling
Nadere informatieEen kunsteducatieve draaischijf -
Een kunsteducatieve draaischijf - Hoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - Pedagogische Studie dagen -... alle groepen die willen proeven van kunst. 2017-2018 mu-zee-um
Nadere informatieVredescentrum. AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar
Vredescentrum AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar 2017-2018 1 Vredescentrum van de provincie en stad Antwerpen vzw Het Vredescentrum voor de vrienden. Het Vredescentrum is al 30 jaar lang een enthousiaste
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieDe Zuidpoort vzw. Rerum Novarumplein 25 9000 Gent 09/245.09.05 info@dezuidpoortgent.be www.dezuidpoortgent.be!
! De Zuidpoort vzw Rerum Novarumplein 25 9000 Gent 09/245.09.05 info@dezuidpoortgent.be www.dezuidpoortgent.be! "$%&'(!)'$&*+,! 5 september 2015 Aanwezig : Steven (met Merel) Marina, Gina, Koen, Pol, Luc,
Nadere informatieOntdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. voortgezet onderwijs 2015/2016
Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland voortgezet onderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Het Scheepvaartmuseum is een pakhuis vol verhalen waar leerlingen op een
Nadere informatieVroeg vreemd (buur)taalonderwijs
Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs in het basisonderwijs met ELENA Ellen Rusman & Stefaan Ternier Welten instituut, Open Universiteit 7 november 2014 Evoluon, Eindhoven http://www.elena learning.eu/ Programma
Nadere informatieNetwerkgroep Pedagogisch Burgerschap. Pittig, warm, hartelijk, inspirerend en activerend WELKOM
Netwerkgroep Pedagogisch Burgerschap Pittig, warm, hartelijk, inspirerend en activerend WELKOM Ouders in debat Samen versterken wij onze stem Inclusief universum NETWERK PBS Community of Practice Lerend
Nadere informatieIk ben rustiger geworden en haal meer resultaten
Leergang Veranderen en Organiseren in gemeenten Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Hoe bied ik ontwikkelingen in en buiten mijn organisatie
Nadere informatieWeekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.
Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de
Nadere informatieweek 15 8 april 2013 handleiding niveau A CED-Groep - Marije Berding Dwerggras 30, Rotterdam
Handleiding niveau A Onderwerp Rijksmuseum eindelijk open Strategie Vragen stellen Sleutelschema Tekstschema Intelligenties Lichamelijk-kinesthetische (beweegknap), en visueelruimtelijke (beeldknap) intelligentie
Nadere informatieProvincieraadsbesluit
directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking --- dossiernummer: 1303265 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever NOORD-ZUIDSAMENWERKING: subsidiereglement voor programma's
Nadere informatieIn het project Gelijk=Gelijk? krijgen basisschoolleerlingen les over discriminatie, tolerantie en omgaan met verschillen.
In het project Gelijk=Gelijk? krijgen basisschoolleerlingen les over discriminatie, tolerantie en omgaan met verschillen. Het lesprogramma van Gelijk is Gelijk? heeft een praktische, speelse opzet: zware
Nadere informatieBushcraft training voor hoogbegaafde kinderen.
2015/2016 Bushcraft training voor hoogbegaafde kinderen. Aansluiting en uitdaging weg. Ondervindt u ook vaak dat uw hoogbegaafde kind niet vanzelfsprekend makkelijk leert? Merkt u ook dat uw kind moeite
Nadere informatieGeluk zit in een klein kunsthoekje Goedepraktijkvoorbeeld bij de bachelorproef van Els Maldoy
Geluk zit in een klein kunsthoekje Goedepraktijkvoorbeeld bij de bachelorproef van Els Maldoy Contact: elsmaldoy_2000@yahoo.com Samenwerkingsverband Doelgroep Freinetschool De Pluim, Hoboken Nathalie Vandermaesen,
Nadere informatieBASISONDERWIJS Sint-Niklaas 2014-2015 1
BASISONDERWIJS Sint-Niklaas 2014-2015 1 KLEUTERS DERDE KLEUTERKLAS // WORKSHOP HET KUNSTENAARSATELIER Altijd al van gedroomd om als een kunstenaar aan de slag te gaan met écht kunstenaarsmateriaal? Het
Nadere informatieHuisje, boompje, beestje
Docentenhandleiding Educatieprogramma Huisje, boompje, beestje Primair Onderwijs groep 1 en 2 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3 Programma:
Nadere informatieSteun de. Musea! Mogelijkheden voor particulieren
Steun de amersfoortse Musea! Mogelijkheden voor particulieren Steun de Amersfoortse Musea! Museum Flehite, Kunsthal KAdE, het Mondriaanhuis en Architectuurcentrum FASadE zijn verenigd in de stichting
Nadere informatieACTIEF TOEZICHT. Informeren en structurele maatregelen
ACTIEF TOEZICHT Hoe kun je leerlingen minder lang laten stilzitten? Hoe jij de groep begeleidt, heeft een grote impact. Actief toezicht hangt samen met het ruimere begrip activerend toezicht. Door actief
Nadere informatieHoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - alle groepen die willen proeven van kunst.
Hoger Secundair Basis Kleuter Buitengewoon Onderwijs Leerkrachten Volwassenen - alle groepen die willen proeven van kunst. 2014-2015 mu-zee-um vzw Romestraat 11a 8400 Oostende info@mu-zee-um.be T 059/269064
Nadere informatieInleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5
Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding
Nadere informatieSessie 7 en 8: Studio Cactus, De Invasie, Vliegwerk en Nerdlab
Sessie 7 en 8: Studio Cactus, De Invasie, Vliegwerk en Nerdlab De invasie =platform voor beginnende ontwerpers, bestaat sinds 3 jaar, draait op vrijwilligers Filosofie -Kansen bieden aan beginnende, jonge
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatieTalenposters. Doel. Tijd. Hoe. Stap 1 MAAK JE SILHOUET
Talenposters Leerlingen staan doorgaans niet zo bewust stil bij de talige bagage waarover ze beschikken of dat ze betekenissen geven aan diverse talen. Met deze activiteit zetten we hen aan het denken
Nadere informatieIeder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is er één te blijven als je groot wordt. (Pablo Picasso)
Ieder kind is een kunstenaar. De moeilijkheid is er één te blijven als je groot wordt. (Pablo Picasso) Inhoud 7 Handleiding 8-9 Voorwoord 10-11 * 13 Drukken met zeepbellen 14 Agaten maken met waterverftechnieken
Nadere informatiePRAATPUNT MOL. Informatiebrochure vrijwilligers
PRAATPUNT MOL Informatiebrochure vrijwilligers Inhoud Wat is praatpunt?... 2 Hoe werkt Praatpunt?... 3 Ben jij onze ideale Praatpunt-vrijwilliger?... 4 Waarom vrijwilliger worden bij Praatpunt?... 5 Hoe
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis te Parijs Lamme, Ary Johannes 1851 Voortgezet Onderwijs Alle niveaus 1 Inhoud
Nadere informatieIntroductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:
Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke
Nadere informatieBeïnvloeding Samen sta je sterker
Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieprogramma 2013 >< 2014 individuele bezoekers volwassenen, kids & families
programma 2013 >< 2014 individuele bezoekers volwassenen, kids & families Rondleidingen, ateliers, stages, voordrachten, familie-activiteiten... Hoe maak je van een museumbezoek een inspirerende ervaring?
Nadere informatiespecialisatie creatief nadine van kleef n.vankleef@han.nl
specialisatie creatief nadine van kleef n.vankleef@han.nl ben je fantasierijk? ben je origineel? ga je weleens naar het filmhuis? maak je veel foto s? maak je tekeningetjes op de rand van je papier? let
Nadere informatieWELKOM OP HET GROENE LYCEUM!
De andere route naar het hbo! WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past het Groene Lyceum
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieHet Vrije-Tijd-Spel. OO-camp: ondersteuning aan ouders van jongeren. 30 november 2015 Christof Leyssens
Het Vrije-Tijd-Spel OO-camp: ondersteuning aan ouders van jongeren 30 november 2015 Christof Leyssens 1. WAT? = Laagdrempelige spelmethode voor anders- & Nederlandstalige ouders met kinderen (3-18j.);
Nadere informatieSuc6 Cursussen voor mensen. Suc6 Cursusboek 2014/2015
Cursussen voor mensen Suc6 Cursusboek 2014/2015 Inleiding Leren is leuk. Als je iets leert, weet je meer of kun je meer! In dit boekje staan alle cursussen die je bij Suc6 kunt leren. Je kunt samen met
Nadere informatiezo maak je een prachtige Femma-stand
zo maak je een prachtige Femma-stand 1 zo maak je een prachtige femma-stand Elke groep krijgt regelmatig de vraag om op een activiteit in de gemeente een standje te zetten: op de avondmarkt, kermis, boekenbeurs,
Nadere informatieKreami. 2 november 30 november 29 maart 10 mei (van uur uur) Graag inleveren vóór vrijdag 5 oktober
Bibliotheek Sinds dit schooljaar is er aan de zwevende bibliotheek op de bovenverdieping een blok van kasten toegevoegd. Deze is afkomstig van bibliotheek De Kempen en zij hebben ook gezorgd dat de kast
Nadere informatieOnlinehulpverlening en Mediawijsheid. in het sociaal werk
Onlinehulpverlening en Mediawijsheid in het sociaal werk Infobrochure vormingsaanbod Onlinehulpverlening en Media-W 2015 Project Mediawijsheid Een smartphone, laptop, tablet, computer en internet zijn
Nadere informatie