financiële studievereniging Amsterdam Jaargang 16, juni 2012 investment SPECIAL 4 Single Malt: Double Digits Investeren in whisky Je eigen hedge fund oprichten Generating alpha An Old Master of $100,000 in 1960 is now worth $4.5 million Roman KrÄUssl Beyond stocks and bonds by: Patrick Verwijmeren Roman Kräussl Fred Hendriks Hans van Ierland Ludovic Phallipou
Een baan waarin je elk miljard moet omdraaien Startende financials voor de Rijksoverheid Het gaat om veel geld. En het gaat om belangrijk geld. Geld dat van ons allemaal is. En dat besteed wordt aan zaken met een grote maatschappelijke impact. Zaken als milieu, veiligheid, onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. Het is jouw taak om het financieringsbeleid voor te bereiden. Om te zorgen dat een departement een correcte begrotings- en controlecyclus volgt. Of om de staatsschuld te beheren en geld te lenen op de kapitaalmarkt. Iedere beslissing vraagt om nieuwe berekeningen. En die kunnen weer tot nieuwe beslissingen leiden. Dat maakt dit werk dynamisch, interessant en vooral uitdagend. Kun jij die verantwoordelijkheid aan? We zoeken frisse, financiële professionals met een afgeronde studie economie, econometrie of bedrijfskunde, een flinke dosis enthousias me en affiniteit met maatschappelijke issues. Meer weten? Kijk op www.financials.werkenvoornederland.nl www.werkenvoornederland.nl
Inhoud Voorwoord FSA Magazine Jaargang 16 Editie 4 Colofon Redactie Kasper Faas (hoofdredacteur), Annisa Marconi, Claire Nooij, Maxime Schmitt, Sjoerd van Wagtendonk. Met dank aan Willem Bierens de Haan, Debby Broos, Henriëtte Drukker, Sander Elting, Hans Faas, Anneloes van Golstein Brouwers, Wendela Huber, Sjoerd Keilman, Yorrick Koomen, Rogier Kouwenhoven, Paul Nap, Sabine Pleiter, Kate Snow, Michel en Roby Sweerts, Carlo de Vriend, Femke de Vries, Maud Wijsman, Bas Ypes, Daniël Zwier Vormgeving Kemp Design, Amsterdam Opmaak Kate Snow Design, Utrecht Druk Grafiplan, Enkhuizen Website www.fsa.nl Contact redactie@fsa.nl Advertenties FSA Magazine verschijnt vier keer per jaar. Voor advertenties kan contact opgenomen worden met de Financiële Studievereniging Amsterdam (bedrijfscontacten@fsa.nl) Oplage 2700 2012 FSA Hoewel de uiterste zorg is nagestreefd in deze uitgave kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever in deze geen aansprakelijkheid. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Closing books Alweer het laatste FSA Magazine van dit academisch jaar en daarmee mijn laatste editorial. Dus geen filosofische verhalen of rare adviezen meer als je het blad openslaat, want nu wordt het de taak aan mijn opvolger om je van tafel te blazen. Het was een prachtig FSA jaar met vele zeer geslaagde projecten, waaronder het nieuwe project "The Acquisition". We werden gelukkig weer overspoeld met CV's. Daarvoor willen wij, als bestuur 2011/2012, jullie, onze enthousiaste leden, bedanken. We hebben ons best gedaan om de FSA straks weer iets verder ontwikkeld over te dragen aan het volgende bestuur. Er is van alles opgeruimd, verbeterd, aangepast en weggegooid, niet noodzakelijk in die volgorde. Eén van de hoogtepunten was ons recente congres "Europe in distress" in het Concertgebouw. Vooraanstaande sprekers hebben de huidige economische problemen toegelicht en in perspectief geplaatst. Het kabinet was al over deze problematiek gevallen en dat toont toch maar weer aan wat een boeiend vakgebied we hebben. Het akkoord over de miljardenbezuinigingen van 26 april kostte ons overigens wel wat van onze welverdiende publiciteit! Gelukkig loop je dan drie dagen later op Koninginnedag door de stad en is er bij 25 graden letterlijk en dus misschien ook wel figuurlijk geen wolkje aan de lucht. Er wordt als elk jaar gefeest, gedronken en gevaren. Er is even niets veranderd. Natuurlijk zullen we nog wel het nodige gaan merken van deze crisis, aan allerlei dingen. Een derde van de Nederlanders schijnt deze zomer niet op vakantie te gaan. Alle werkzoekenden vissen in een stuk kleiner pooltje met banen en door de bezuinigingen en maatregelen op het onderwijs moeten zelfs de studenten een schijntje realisme onder ogen zien. Waar wil ik nou heen met mijn verhaal? Dat we ergens zelf kunnen bepalen hoe erg het ons leven beïnvloedt (of in welke mate). Je hebt de bekende circle of concern en de circle of influence waarvan de eerste een stuk groter is dan de tweede. Ik zie veel concern en weinig influence. Soms denk ik dat het een leukere en nuttiger tijdsbesteding is om je "circle of influence" te vergroten dan om je zorgen te maken over iets waar je zo weinig aan kunt veranderen. In deze geest wens ik jullie allemaal een fantastische en zorgeloze zomer! Het was een eer om voor jullie te mogen schrijven. Femke de Vries Voorzitter 2011-2012 3
Inhoud 40 INHOUD Op de bank bij ANNISA Beroependagen 18 London Banking Tour 19 The Acquisition 20 COLUMN 36 Paul Nap 15 investment special De oprichting van je eigen hedge fund 6 Whisky investments 24 FSA MEETS NIBC 11 Optiver 47 48 30 4
FSA MAGAZINE JAARGANG 16 / juni 2012 interview willem bierens de haan 40 Reportage Amsterdam Investment Cruise 16 Access Accountancy 22 The Acquisition 28 Drugssmokkel 30 National Investment Competition 32 Congres 48 Verder in deze editie Festivalagenda 5 alumni aan het woord 12 Wish list 21 UItgaan 43 Nieuws uit de Pijlers 35 Carrière 36 FSA In Beeld 44 Article Fred Hendriks 54 Roman Kräussl 58 Hans van Ierland 66 Patrick Verwijmeren 68 ColumN DSF Expert Column 73 24 58 54 5
FINANCIËLE STUDIEVERENIGING Amsterdam FINANCIËLE STUDIEVERENIGING Amsterdam THE URGE TO IMPROVE IS WHAT MAKES THE DIFFERENCE
Festivalagenda Omdat de vakantie inmiddels zo n beetje is aangebroken en de gemiddelde student de studie en studiegerelateerde activiteiten zo langzamerhand wel weer beu is, moeten we met teleurstelling mededelen dat er deze laatste editie van het academisch jaar geen normale agenda is. Wel is er naast de uitgaan agenda extra moeite gedaan om de leukste festivals in een pagina bijeen te brengen en, tenzij je vroeg bent begonnen met lezen, heb je de eerste alweer gemist! Gemist: Sonar Mid Juni is het Sonar festival in Barcelona. Vroeg op de festivalkalender komen er vele topartiesten op de zonnige stad af om er drie dagen lang een groot dance feest van te maken. Zet hem voor volgend jaar vast in de agenda! Open er Wanneer: 4-7 juli Waar: Gdynia, Polen Prijs: 4 dagen met camping voor 410 zloty ( 98) Dit zeer aantrekkelijk geprijsde feest vindt plaats op een voormalig militair vliegveld, Kosakowo Airport. Hier valt vier dagen lang van een relatief klein maar gevarieerd aanbod artiesten te genieten. Exit Wanneer: 12-15 juli Waar: Novi Sad, Servië Prijs: 4 dagen toegang voor 119 Exit wordt gehuisvest in Petrovaradin Fortress, een enorm fort aan de Donau. Zo wordt de Dance Arena, omgeven door imposante kasteelmuren, door vele DJ s genoemd als een van de mooiste podia waar ze ooit hebben opgetreden. kazantip Wanneer: 31 juli-15 augustus Waar: Popovka, Oekraïne Prijs: ongeveer 160 voor een viza Tijdens deze paar weken ontstaat er op het strand nabij Popovka een uniek republiek. Het republiek trekt jaarlijks meer dan 100.000 elektronische muziek fans over meerdere weken en zal gegarandeerd weer een spektakel worden Dance Valley Wanneer: 4 augustus Waar: Spaarnwoude, Nederland Prijs: 55 The Woodstock of Dance, een half uurtje van Amsterdam. De beste DJ s van de wereld komen een dag op Spaarnwoude af en zullen op elf podia het festival onveilig maken. Sziget Wanneer: 6-13 augustus Waar: Boedapest, Hongarije Prijs: 7 dagen met camping voor 190 (early bird) Op vijftien minuten afstand van de Hongaarse hoofdstad is wellicht het meest bekende festival onder Nederlanders te vinden. Een hele week lang los gaan met een reusachtige line-up artiesten van vele verschillende genres. Melt! Wanneer: 13-15 juli Waar: Gräfenhainichen, Duitsland Prijs: 3 dagen toegang voor 115 Een van de beter bereikbare buitenlandse festivals. Melt! wordt door de organisatoren beschreven als Electronic meets Rock. De line-up en locatie bevestigen dat. Kortom: moet je meemaken! Burning Man Wanneer: 27 augustus-3 september Waar: Black Rock City, VS Prijs: Verschilt per verkoopdatum, rond $300 Een keer per jaar komen er vele duizenden mensen de Black Rock Desert in voor dit speciale festival, en vieren zij gemeenschap, kunst, zelfexpressie, en zelfredzaamheid. Een week later vertrekken ze weer zonder sporen achter te laten. 7
De oprichting van je eigen hedge fund Inside story of a hedge fund manager Dennis van Wees is een oud FSA-bestuurslid (1996/1997) en was passioneel deelnemer van het (voormalige) Amsterdam Mutual Fund (AMF). Hij belegt al in aandelen en opties sinds de middelbare school en heeft altijd een fascinatie voor en interesse in de financiële markten gehad. Tegenwoodig is hij hedge fund manager bij Farringdon Capital Management. 8
door Dennis van Wees " het is echt topsport, je kunt je niet verschuilen in de achterlinies" De weg naar Farringdon Capital Management Na mijn studie economie aan de VU, mede door de London Banking Tour, ben ik gaan solliciteren in London voor een investment banking positie. In 2000 ben ik begonnen als Mergers and Acquisitions Analyst voor Schroder Salomon Smith Barney in New York en daarna in Londen. Na een geweldige tijd, met grote ups en downs en werkweken van meer dan 100 uur, wilde ik meer op dagelijkse basis met financiële markten bezig zijn en daarom hoefde ik niet te twijfelen toen ik in 2002 de kans kreeg om voor Merrill Lynch in Londen aandelenanalist te worden. Na vijf jaar in het buitenland te hebben gewoond wilde ik weer terug naar Nederland en gelukkig kon ik al snel na mijn terugkeer in 2005 aan de slag als Senior Portfolio Manager bij AE- GON Asset Management. Toen AEGON vervolgens besloot dat ze haar aandelenportefeuille wilde opsplitsen in een actief en een passief deel heb ik twee oud-collega s van Merrill Lynch benaderd, die op dat moment bezig waren Farringdon Capital Management op te zetten, om te proberen een groot gedeelte van deze actieve AEGON portefeuille samen te gaan beheren. Dit is helaas niet gelukt, maar AEGON is uiteindelijk wel een belangrijke initiële investeerder van Farringdon geweest. Je eigen hedge fund, waarom? De reden waarom wij een eigen hedge fund zijn begonnen is omdat je de vrijheid wenst te hebben om, zowel voor het team als je klanten, een (aandelen)portefeuille optimaal te beheren. De concurrentie met andere fondsen wil je het liefst aangaan met mensen waar jij veel vertrouwen in hebt, met mensen die ook dezelfde werkethiek en beleggingsfilosofie hebben, in een omgeving waarin je optimaal kunt werken en presteren, met zo min mogelijk afleiding, zodat je op dagelijkse basis voornamelijk kunt doen waar je het liefst mee bezig wilt zijn. In een kleine organisatie zijn de beslissingslijnen erg kort en is het werk erg divers, want uiteindelijk moet je wel alles zelf regelen en organiseren. De concurrentie is bovendien erg hevig om een hedge fund te beginnen: kapitaal is schaars en tevens zijn er al veel bestaande fondsen waar je het tegen op moet nemen. Het is dan ook echt topsport naar mijn mening, waarbij je je niet kunt verschuilen in de achterlinies, want elke dag wordt je afgerekend op je resultaten en in ons geval schrijven we maandelijks een nieuwsbrief aan klanten met wat goed, maar vooral ook wat er die maand fout is gegaan. Een goed team, met goede track records, integere mensen, een solide business plan, een ijzersterke en bewezen investment filosofie zijn daarbij onontbeerlijk. Maar essentieel is tevens of je de funding bij elkaar kan krijgen om ook echt serieus en op eigen benen van start te kunnen gaan. Startkapitaal Een van de belangrijkste drempels om een hedge fund te beginnen is startkapitaal. Startkapitaal om een fonds op te richten (prospectus maken, kantoor huren, mensen aannemen, juridische structuur optuigen, BV s oprichten, etc.), maar ook vooral om startkapitaal te hebben waarmee je kunt gaan beleggen. Want zonder investeerders, geen inkomsten. Deze initiële investeerder(s) bestaan daarom vaak uit 1) de managers zelf en goede bekenden van de fondsmanager zoals familie, vrienden, oud-collega s, etc.; 2) investeerders die reeds goede ervaringen met de hedge fund manager uit het verleden hebben; (3) een nieuwe investeerder die onder de indruk is van de sales pitch op basis van de historische rendementen en de beleggingsfilosofie van de manager; (4) of de zogenaamde seed investor die bereid is bij de start van het fonds een aanzienlijke investering te doen van vele miljoenen en eventueel ook werkkapitaal wil verschaffen om zo de hedge fund te kunnen laten starten, maar daarvoor wil deze investeerder vaak ook meteen een belang in de management company en/of zeggenschap in de algemene bedrijfsvoering. Wij hadden het geluk dat we van start konden met enkele tientallen miljoenen op basis van de eerste drie categorieën investeerders. De service providers Naast een business plan, een gedegen investeringsbeleid en startkapitaal, zul je partners moeten vinden met wie je gaat samenwerken om het fonds optimaal te kunnen en mogen laten functioneren. De belangrijkste service providers die je moet selecteren in het oprichtingsproces van een hedge fund zijn: 1 Prime Broker, vaak een global investment bank zoals UBS, CSFB, Goldman Sachs of Morgan Stanley. De prime broker stelt je in staat short te kunnen gaan, helpt bij het aantrekken van nieuwe investeerders, heeft een gecentraliseerde clearing faciliteit en zorgt ervoor dat je onderpand kunt krijgen op je posities om leverage te krijgen; 2 Legal Counsel, een advocaat die bekend is met het opzetten van een hedge fund, compliance, de regulator etc., en een andere advocaat of specialist op het gebied van belastingen (niet onbelangrijk!) gezien de complexiteit en fees die met een hedge fund gemoeid zijn; 9
De oprichting van je eigen hedge fund 3 Fund Administrator, helpt onder andere bij de dagelijkse onafhankelijke Net Asset Value berekeningen, antimoney laundring compliance, registratie van de in- en outflow van fonds en bereidt de jaarrekening voor; 4 Accountant, helpt bij het opstellen en goedkeuren van de jaarrekening. Elke partij heeft zijn voor- en nadelen, zowel op persoonlijk vlak, kosten technisch en qua ervaring, maar ook qua beschikbaarheid en toewijzing van resources. Hier moet je goed over nadenken en kost vaak meer tijd dan je denkt. De locatie en overige administratieve zaken Sommige hedge funds beginnen vanuit huis om de kosten zo laag te houden en sommige zijn op die manier heel succesvol geworden zoals Citadel (USD10bn+ aan assets under management). Vergelijkbaar met Apple die ooit vanuit een garage is opgericht. Maar ideaal is anders in de meeste gevallen. Bij ons dagelijkse werk voor het analyseren van bedrijven zijn we voor een groot deel afhankelijk van het ontmoeten van management teams van beursgenoteerde bedrijven en analisten van grootbanken. Het komt toch iets minder professioneel over als je je baby boven hoort huilen met een CFO beneden aan de keukentafel: Heeft u een momentje, mijn vrouw is net even een boodschap doen. Er zal dus ook het nodige aan kapitaal geïnvesteerd moeten worden in kantoorruimte (zo hebben wij voornamelijk om persoonlijke redenen een kantoor in Genève en Amsterdam waaruit wij werken), maar ook in Bloomberg/Reuters terminals, eventueel ook in personeel in de vorm van een persoonlijke assistent, een extra aandelen analist, een legal/compliance officer of een back office medewerker. Hoe groter de organisatie, hoe groter het benodigde kapitaal om deze kosten te kunnen dekken. Genereren van goede en interessante beleggingsideeën is de core Er moet aan alle randvoorwaarden worden voldaan om een fonds te beginnen, maar om uiteindelijk succesvol te worden en te blijven, zul je performance moeten genereren door middel van goede beleggingsideeën. Op basis van je consistente lange termijn track record, zul je vervolgens weer in staat zijn om meer geld aan te trekken en met meer geld kun je weer meer investeren in infrastructuur en mensen en zo zal je hopelijk op lange termijn een goed en succesvol bedrijf kunnen managen. Het leek me dan ook leuk om een investment case te presenteren die we recent hebben geschreven over Whole Food Market. Wij zijn recent short gegaan in dit bedrijf, wat betekent dat wij verwachten dat de prijs van dit aandeel momenteel volgens ons hoger is dan de werkelijk waarde en ergo dat de koers op 3/5 jaars basis zal dalen of in ieder geval achter blijft bij de rest van onze portefeuille en de marktbeweging. 10
Door Dennis van Wees Investment Case Farringdon Alpha One Whole Foods is the largest natural food supermarket chain in the United States. The company focuses on organic and natural food. With prices well above average and products very nicely displayed, the company appeals to the higher income segment of the population. Whole Foods operated 311 shops at the end of FY11, and expects to grow the stores base by about 25-30 stores per annum, with a long term goal to reach a 1,000 stores. Same store sales growth has been on average 4% during the last five years. If this continues we should expect the company to grow 10% on account of store roll outs in addition to the 4% same store sales growth, making for a total annual revenue growth of 14%. Recent same store sales growth has been closer to 8%, which explains much of the excitement about the stock. We think it is unrealistic that the company can sustainably grow this rapidly, and would think that the 5 year average is a better guide going forward than just the last 2 years. The business has been successful and is likely to continue to be successful. Both the return and growth profile are attractive, which maybe explains why the stock has more than doubled in the last two year, and is now trading at 36X FY 12 earnings. Valuation The company is targeting to grow its store base by 3X. If the profitability per store stays the same it would be possible to triple earnings, which would bring the multiple down from 36X to 12X. Even tripling its earnings would not make Whole Foods look particularly cheap, with most mature supermarkets trading at 10X. We believe there will be two opposite effects as the company continues to grow. On the one hand greater scale may drive up profitability per shop. However, given the focus on the high-end consumer we would imagine that the incremental returns on new shop openings will be coming down more and more as markets are being targeted, where average income levels are likely to be lower. This should lower returns. Interestingly, Whole Foods closest peer The Fresh Market believes their long term potential is 500 stores. It is difficult to quantify these two opposing forces and predict what will happen to returns. However, food retailing is very competitive and we already see copycat strategies. We would think the rational expectation is that the returns will be driven towards the cost of capital and not continue to rise from the current after tax return of 16%. Even if we do not question the feasibility of having 1000 stores and assume the returns stay stable, we still have the issue of how much time it will take and how much money it will cost. Growing at a rate of 30 stores per year means that the company will need more than 20 years to complete its roll-out, and with an average of USD7mn of capital tied up per store, an extra >USD4bn is needed to complete the roll-out program. This means that on this long road to tripling earnings, the cash generated to pay investors will be well below their desired rate of return. The combination of a high earnings multiple and the substantial capex requirements puts the stock on a FCF yield of currently 2.5%. With an operating capital requirement per store of USD7mn and the market currently putting a USD48mn value per store on the company, it is quite easy to see that the downside could be substantial if the company struggles to grow at the same speed or sees its returns eroding. The biggest risk we see in our short thesis is whether the company is able to grow returns in the short term on account of greater scale and possibly some efficiency initiatives. In the longer term we would expect the average returns to come down as a result of more marginal store openings and general competitive pressures. wat is de track record van Farringdon Capital Management? In het matige beursklimaat waarbij de afgelopen vijf jaar nauwelijks tot zeer weinig rendement is behaald, hebben wij ongeveer +50% rendement weten te generen voor onze klanten, wat neer komt op ongeveer +7/8% netto rendement per jaar na aftrek van alle kosten voor onze klanten, wat bovendien behaald is met een aanzienlijk lager risico profiel dan de aandelenbeurs als geheel. Hiermee behoren we momenteel tot een van de beter presterende long/short fondsen in Europa. Nu is het zaak om de komende jaren soortgelijke of zelfs nog betere voor risico gecorrigeerde rendementen te behalen. Dan zal ons fonds bestaansrecht behouden in deze competatieve markt en kunnen onze klanten, denk ik, tevreden zijn met onze prestaties. Over vijf jaar gaan we weer eens kijken hoe we het hebben gedaan. Want in dit vak ben je zo goed, als je laatste trade. Track record Farringdon Alpha One since inception Perf (%) Jan Feb Mrt Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec YTD 2007-0.17 +2.09 +2.00 +1.24 +2.21 +2.85 +2.45-5.16-4.56 +4.34 +1.98 +5.88 +15.59 2008-1.47 +3.92 +2.58 +3.43 +1.44-0.92-3.98 +4.17-3.24-12.9 +10.35 +3.28 +4.88 2009 +4.90 +0.54 +2.22 +4.19 +7.66 +1.33 +0.51 +3.55 +1.55 +1.59-2.15-1.18 +27.22 2010-0.41-0.49 +2.83-1.70-1.22-2.80 +1.45-3.32 +0.75 +2.10-2.19 +5.94 +0.56 2011 +1.74-0.11 +0.57 0.86-1.89 +0.80-4.83-8.03 +3.00-2.97-1.36 +1.06-12.63 2012 +8.39 +2.38 +2.44-4.81 +8.20 11
At NIBC, entrepreneurial bankers start at the deep end As a trainee banker at NIBC, you also have a daily job. Your assignments and responsibilities start from day one. And you ll have the chance to specialise, in for example mergers and acquisitions. You and your fellow analysts will follow our incompany training programme at the Amsterdam Institute of Finance, led by professors from international business schools. A flying start at the bank that thinks and acts like entrepreneurs. For more information, visit www.careeratnibc.com.
FSA meets: NIBC BedrijfsprofieL NIBC Aantal landen gevestigd 5 Aantal medewerkers NL & Wereldwijd +/- 700 Aantal medewerkers NL 39 jaar Sector Financiële dienstverlening in 7 sectoren Profiel Interviewee Wijnand Botman Leeftijd 29 jaar Opleiding Msc. in Business Economics aan de UvA Nevenactiviteiten tijdens opleiding Research project Shell in Brazil, Committee FSA Conference 2004, Committee Controlling Cycle, Chairman committee UvA Intro weekend 2005, participant various business courses, part-time werkzaam bij ABN Amro bank. Aantal jaren actief bij NIBC 5 jaar Hoe ben je bij NIBC terechtgekomen? Ik kwam er tijdens mijn studie vrij snel achter dat ik bij een bank wilde gaan werken. Als econoom maak en beheer je bij een bank zelf het financiële product waar je buiten de financiële sector vaak naast de zijlijn van het product staat. Hierdoor beïnvloed je zelf het resultaat zonder er slechts over te rapporteren. Ik heb een goed beeld kunnen krijgen van het aanbod van de verschillende banken op basis van ervaringen tijdens FSA-events, bijbanen en deelname aan business courses en masterclasses. NIBC onderscheidt zich positief dankzij het professionele karakter van een gespecialiseerde zakenbank. Als relatief kleine speler in het bankenlandschap krijg je binnen NIBC snel veel verantwoordelijkheid en bewandel je een steile leercurve. Hoe onderscheidt het aanbod van NIBC aan pas afgestudeerden zich van de concurrentie? Het werken voor een relatief kleine bank kent voor- en nadelen. Het grootste voordeel is de eerder genoemde verantwoordelijkheid en de leercurve die hierbij hoort. Op dag 1 word je betrokken in dealteams en meegenomen naar de onderhandeltafel bij de tegenpartij. Er zijn niet veel lagen binnen de teams en je kunt net zoveel verantwoordelijkheid krijgen als je zelf aangeeft. Het nadeel van werken bij een kleine bank is dat je niet altijd dezelfde slagkracht hebt als een grote bank, wat echter de uitdaging biedt om juist slimmer te zijn dan de rest. Verder biedt het NIBC Analyst Program (traineeship) een sterk inhoudelijk platform voor persoonlijke ontwikkeling en netwerken en onderscheidt zich op een aantal punten positief van de concurrentie. De uitstekende externe professoren in dit programma, die allen van internationale business schools komen, en bijvoorbeeld de participatie van ervaren NIBC collega s in de opzet en uitvoering van het programma. In hoeverre sluit NIBC aan bij jouw persoonlijke eigenschappen en wensen? Ondanks de negatieve publiciteit rondom banken en de financiële sector in het algemeen biedt een carrière binnen een gespecialiseerde zakenbank nog altijd interessante uitdagingen. Persoonlijk hecht ik in deze beginfase van mijn carrière de meeste waarde aan een hoogst mogelijke leercurve en het bouwen van een zakelijk netwerk, beide aspecten worden bij NIBC uitgebreid geboden. Verder hecht ik veel waarde aan een gezonde balans tussen collegialiteit en competitiviteit. Het enthousiasme en de drive bij collega s als er een lead is voor een nieuwe transactie is een erg aanstekelijke energiebron. Aan after-work drinks en events is er overigens geen gebrek, mede vanuit onze interne jongerenvereniging Young NIBC. Wat zijn je persoonlijke hoogtepunten bij NIBC? Een van mijn eerste NIBC projecten was een nieuw investeringsfonds, waarbij we een kans zagen om rendement te behalen uit mispriced vastgoedobligaties als gevolg van de stress in de markt door de (subprime)crisis. Met ons team deden we de marketing, investeringen en portfolio management en van het fonds van ruim 64 miljoen en realiseerden een rendement dat ruim boven het target van 15% per jaar lag. Iedere individuele transactie die uiteindelijk tot een closing komt is een moment dat we vieren. Naast het eerder genoemde fonds heb ik nu aan zo n 400 miljoen aan investeringen gewerkt. Vaak wordt rondom een afgeronde transactie een deal closing-event georganiseerd. Kennelijk iets wat bij de sector hoort, maar het is erg leuk om na perioden van onderhandelingen en het wegnemen van bijbehorende drempels samen met je team en de klant een succes te vieren. Misschien niet zodanig op te noemen als 1 hoogtepunt, maar het werken in een internationale omgeving met een grote diversiteit aan klanten is iets wat ik hier zeker wil noemen. Soms onderhandel je op het scherpst van de snede met een institutionele investeerder over een laatste basispunt aan management fee, terwijl je op een ander moment praat met een familiebedrijf waar traditie boven rendement gaat. Deze mix in combinatie met het internationaal zakendoen ervaar ik als een van de hoogtepunten. 13
Alumni aan het woord V.b.n.b en v.l.n.r.: Pieter van Diepen, Richard Groothuis, Yvan van Dam, Maaike van Loenhout, Marvin Siepman, Harmjan Oldenbeuving. Pieter van Diepen, Portfolio Manager Equities APG 14
Door Pieter van Diepen FSA: Investing in the future Pieter van Diepen is FSA bestuurslid geweest in 2006-2007. Na zijn bestuursjaar heeft hij de FSA niet losgelaten, want sinds 2008 is hij lid van de Raad van Commissarissen. Hij liep vlak voor de nationalisatie stage bij Fortis en tegenwoordig werkt hij bij APG. Eerst als trainee en nu als Portfolio Manager. Zijn drukke baan leidt in dit geval tot een Q&A. Je hebt de FSA na je bestuursjaar nog niet losgelaten, je zit namelijk al sinds 2008 in de Raad van Commissarissen. Waarom heb je hiervoor gekozen? Op surfvakantie in Marokko, net terug van een heerlijke surfsessie en voorbereidend op het werkende leventje, trof ik een mail in mijn inbox van Wiebe Willig. Of ik wellicht interesse had om de RvC te versterken. De keuze was vrij snel gemaakt. Naast dat ik veel aan de FSA te danken heb en graag iets terug wilde doen voor de vereniging, vond ik het ook een mooi vooruitzicht om elk jaar weer een nieuwe lichting ambitieuze studenten te ontmoeten waarmee je samen iets opbouwt. Hoe heb je je bestuursjaar beleefd? Te passief! Gedurende het jaar ben je ontzettend druk met het draaiende houden van de vereniging en het organiseren van projecten. Uiteraard genoot ik met volle teugen van het bestuursjaar: we werkten hard en het was vaak erg gezellig op de kamer en op de borrels. Maar pas na afloop van het bestuur reflecteer je op hoe waardevol een bestuursjaar is voor je professionele capaciteiten en de vriendschappen die je overhoudt aan een bestuursjaar. Ik pluk hier nog steeds dagelijks de vruchten van. Wat zijn je mooiste herinneringen aan het bestuursjaar? Er zijn zoveel mooie herinnering op te ratelen, maar in het algemeen heb ik fantastische herinneringen aan mijn rol als Bedrijfscontacten. Het leuke aan deze functie is dat je samen de FSA verkoopt aan de bedrijven waar de FSA mee samenwerkt. Naast dat het vanaf dag 1 enorm goed klikte met mijn partner-in-crime Harmjan, waarmee ik uiteindelijk zelfs een huis deelde, biedt het ook een unieke kans om in contact te treden met potentiële werkgevers. Welk project vond je het leukst om te coördineren? Zonder twijfel de LBT: het internationale topproject op het gebied van banking. De LBT is al jaren de leverancier van bankiers in London City en staat dan ook in de spotlight van zowel de deelnemende banken, studenten en de FSA. Het leuke aan het project is dat je slechts met zijn tweeën, bijna een jaar lang volledig dedicated aan het werk bent om er een succesvolle week van te maken. En dat is gelukt! De LBT is de ultieme mogelijkheid om eens te proeven van het bankiersleventje: keihard werken, goed clubben, weinig slapen. Je leert de meest ambitieuze studenten in deze sector kennen en met veel van hen heb ik dan ook nog regelmatig contact. Heb je gemerkt dat je ervaring bij de FSA je hielp bij het vinden van een stage? De ervaring bij FSA heeft me absoluut geholpen om een stage te vinden! De FSA maakt studenten echt streetwise : de verhalen die je hoort van alumni, het werken met ambitieuze medestudenten, de contacten met professionals en de continue focus op professionele ontwikkeling zorgen dat je na je FSA-periode veel makkelijker de stap maakt van collegezaal naar kantoorbureau. Daarnaast ontdek je ook veel gerichter wat voor soort werk bij je past, na de LBT had ik mijn twijfels of M&A in Londen iets voor mij zou zijn, daarop heb ik drie maanden stage gelopen bij Fortis CFCM als soort second career opinion. Ik heb het enorm naar mijn zin gehad in het team en enorm veel geleerd. Ik zat al in het proces om daar fulltime als analyst te beginnen, toen APG op mijn pad kwam. De rest lees je later in het verhaal 15
Alumni aan het woord Wat heb je geleerd tijdens je stage bij Fortis? In de basis was de stage niet heel veel anders dan mijn tijd als bestuurslid. Hard werken in teamverband met strakke deadlines. Het enige verschil is dat je van bestuurslid opeens naar stagiair wordt gepromoveerd, iets wat je denk ik altijd moet nastreven bij de start van je carrière: je leert met name van de mensen met meer ervaring en kennis dan jezelf hebt. Dus naast het modelleren in Excel en het opmaken in PowerPoint leer je het meest van de interactie met collega s. Het allerbelangrijkste wat ik daar geleerd heb: koop nooit aandelen in je eigen werkgever! Hoe heb je de val van Fortis beleefd? Ik begon mijn stage op 1 juli 2008, toen de aandelenprijs van Fortis op EUR 10 stond en Fortis druk bezig was met de integratie van ABN AMRO. Het team had de ambitie, en naar mijn mening ook de potentie, om een M&A powerhouse in Nederland te worden met internationale activiteiten. De sfeer op het kantoor was goed en de agenda zat nog vrij vol met op groei gefocuste fusie- en overname pitches. Een collega had net zijn baan opgezegd om bij het gerenommeerde Lehman Brothers aan de slag te gaan. Dagelijks stond de voorpagina vol met nieuws over Fortis: de financiering van de overname verloopt moeizaam, er wordt aandelenkapitaal opgehaald, Ping An wordt grootaandeelhouder, en in de top van het bedrijf rommelt het. Op de vloer zelf blijft het opvallend rustig, op enkele collega s na die besluiten om bij elke daling van het aandeel hun belang te vergroten om zodoende de gemiddelde aankoopkoers te verlagen. De macroeconomische data verslechteren gedurende de zomer en de stress neemt toe, ook in Nederland lijkt het steeds moeilijker om de pitches te vertalen naar deals. Als klap op de vuurpijl valt Lehman en de kredietcrisis bereikt haar hoogtepunt. Op de vloer valt nog weinig angst te bespeuren wat betreft Fortis en de overname van ABN AMRO. De ex-collega die naar Lehman vertrekt krijgt een vriendelijk telefoontje dat de koffie nog steeds warm is. Business as usual. Op vrijdag 26 september is mijn laatste dag bij Fortis, de koers staat inmiddels net boven de EUR 5 en nog steeds zijn er personen die hun aankoopkoers proberen te middelen. Aan het eind van de dag neem ik afscheid van het team, samen met medestagiair Robin schud ik iedereen de hand en we zetten het op een drinken om deze leerzame periode af te sluiten. Over het weekend wordt Fortis genationaliseerd en groeit het besef dat de toekomst van het team er toch iets anders uit zal zien dan vooraf verwacht. Hoe ben je daarna bij APG terechtgekomen? Door nog een maand lang M&A-uren te draaien kon ik in de maand oktober mijn masterscriptie afronden. De gesprekken met Fortis liepen nog, maar de onzekerheid over de toekomst van het bedrijf gaf een onbehaaglijk gevoel. Ik werd gebeld door een klein recruitmentbureau of ik interesse had om bij APG trainee te worden. Mijn eerste reactie was twijfelachtig: net alle flitsende investment banks van binnen gezien en dan bij een pensioenfonds gaan werken? Ach, praten kan geen kwaad. Tijdens de selectiedag kregen we een vragenlijst van 40 vragen voorgeschoteld: waar is goud gesloten gister?, wat is de stand van de FTSE100?, wat doet de Bund yield?. Inhoudelijk zit het hier dus wel goed, was mijn gedachte. Daarna de gesprekken: zelden mensen gesproken met zoveel passie en kennis over hun vakgebied. Toen er daadwerkelijk een aanbieding lag om in februari te starten als Asset Management Trainee begon het echte onderzoekswerk pas en na verscheidene belletjes met FSA-alumni heb ik getekend bij APG. Absoluut geen slechte keuze achteraf. Wat is het mooiste aan je baan? Mijn eerste opdracht was aan de trading desk, waar ik hielp bij het modelleren en handelen van valuta- en renteswaps. De tweede opdracht was in ons Europese government bonds Team, de risk-free assets zoals je leert op de universiteit. Daarna ben ik naar het aandelenteam gegaan, waar ik startte met het bouwen van DCF-models voor alle sector portefeuillemanagers, maar gaandeweg raakte ik steeds meer betrokken bij de Europese Financials portefeuille. Ik kan geen uitdagendere sector bedenken in deze economische en politieke cyclus dan Europese banken en verzekeraars. Het aanbod om uiteindelijk als PM Financials te beginnen behoefte dan ook weinig bedenktijd. APG behoort tot de grootste beleggers ter wereld, maar het beleggen gebeurt in relatief kleine teams. Hierdoor krijg je al snel maximale verantwoordelijkheid, zo sprak ik vanaf dag één met de captains of industry: CEO s, analysten, economen, collega s en politici. Het maken van een investment case op een Europese bank in deze macro omgeving is mijns inzien de meest analytische uitdaging die er bestaat. En naar model van het adagio Put your money where your mouth is : waar een investment banker of strategy consultant na het analytische werk de bal bij zijn cliënt legt, begint de mentale spanning (behavioural finance!) hier pas als je daadwerkelijk een positie inneemt: klopt je analyse en weet je de markt te verslaan? 16
Column Die verrotte non-bonuscultuur door PAUL NAP Voor de vierde en laatste maal trek ik ten strijde tegen de tirannie van de blanco pagina, de pen machtiger dan het zwaard. (Hoe had Alexander III van Macedonië ooit de Gordiaanse knoop gekliefd met een pen?) Het kabinet. Men stelt dat Geert H2O2 Wilders een bom plaatste onder de formatie. Zeven weken Catshuis en ze gaan door het ijs. Dit was een van de consideraties om Nederland een negatieve outlook te geven, aldus Moody s. Beste mensen van Moody s, wel een kabinet, geen kabinet. Bij ons maakt dat allemaal niet uit, er gebeurt hier namelijk überhaupt weinig. Die paar bezuinigingen. Even, ook wij als student zijn object van bezuinigingen. Vervelend. Kenniseconomie, et cetera. Maar we hebben het nog steeds extreem goed. Wij schrijven ons op onze 18de in bij een woningcorporatie, op onze 23ste hebben we leuke credits opgebouwd, trekken we huurtoeslag en zitten we voor een paar honderd aan de gracht, de overheid past de rest bij. Daarna vinden we een baan, verdienen we goed, maar blijven we gewoon zitten. De academische fees liggen wat lager in Zweden en België, touché. Maar als je niet van verveling omkomt lig je daar krom voor wat je hier met een beetje handigheid qua woning kunt regelen. Ga liever op je achterste poten staan met leuzen dat het niveau van het onderwijs hier omhoog moet. Dat is pas gênant. UvA BSc Finance studenten, gooi dat Berk&Demarzo boek nog niet weg. Tijdens je master ga je dit voor de vierde keer coveren. Ik wil het toch ook nog even hebben over de LIBOR-scam. Ik ben dit in weinig media tegengekomen en ik vind het toch wel een moment aandacht waard. De London Interbank Offered Rate, een interest rate waarop banken onderling lenen, opgesteld door grote banken. Salesjongens hebben sovereign figuren overtuigd tegen henzelf te speculeren op de richting van deze rates. De mensen die deze rates voor de respectievelijke bank opstelden hebben hier en daar kennelijk wat salesjongens toegang gegeven tot de input van deze rates. The house always wins. Pure fraude. Maar ik vind ook dat de ambtenarij een lesje mag leren over incentives. Doe je huiswerk. Ook die jongens van ruimtelijke planning, die tekenen voor de aanbouw van nog een kantorenpand. Wat moeten we zodirect met al die ruimte? Weten zij veel. Zeven hectare aan commercial real estate staat leeg. Nedetroit. Men schreeuwt moord en brand over bonuscultuur, maar deze planners dragen dus 0 downside of upside in dit soort incompetentie. Ik zou haast mijn utility curves er weer bijpakken en laten zien dat dit nooit ideaal is. Laat die erfpacht of verkoopprijs van grond, die een gemeente aan een dergelijk kantorenpand verdient, opgehangen worden aan de waarde van het pand waartoe zij bouwvergunning verlenen. Incompetentie wordt zo beboet, zoals het hoort. De gemeente krijgt een aandeel in een (fictieve) huurprijs, van de eigenaar van het pand, naast een vaste erfpacht. Kopen van grond van de gemeente moet er maar helemaal uit. De ambtenaar die tekent heeft dan op zijn beurt een stake in die erfpacht. Als een gebouw leeg staat, zijn er geen huren, lopen inkomsten van de gemeente terug en verliest ook de incapabele ambtenaar koopkracht. Doet de ambtenaar zijn huiswerk, dan is commercieel vastgoed een goede inflatiehedge en is het lucratief. Kan dit de economie choken in tijden van expansie? Ik denk dat als ruimte schaars wordt, het alleen de beste ondernemingen nog toegestaan wordt te bouwen, met voor de gemeente de beste risk/return. Het schermt af voor oververhitting en houdt commerciële ruimte in balans. Nou ja. Het is maar een gedachte. Er zijn vele manieren om incentieven beter uit te lijnen. Het is nu in ieder geval een grote puinhoop en er rollen geen koppen. P.S. Ontwikkel geen commodity personality. Ik zie zoveel professionals die convergeren naar een industrie-stereotiepe drone. Dit is een ziekte. Vitaminen voor je immunosysteem zijn een boeiend leven. Let s go, son. " for them to perceive the advantage of defeating the enemy, they must also have their rewards." Sun Tzu 17
Projectreportage: Amsterdam Investment Cruise Amsterdam Investment Cruise? De Amsterdam Investment Cruise (AIC) is een serie in-housedagen bij 4 financiële instellingen, gevolgd door een afsluitende borrel met medewerkers op een rondvaartboot door de grachten van Amsterdam. We gaan terug naar de zomer van 2011. Tijdens een kop koffie met Henriëtte (coördinator vanuit het bestuur) werd met een strenge blik beoordeeld of wij capabel waren om de AIC 2012 te organiseren. Gelukkig werden we goedgekeurd, weer een zorg minder voor ons. De AIC leek ons een mooie gelegenheid om in contact te komen met verschillende interessante bedrijven en daarnaast een leuk project om organisatorische vaardigheden op te doen. Achteraf gezien bleek dit een goede zet, zelf hebben we namelijk aan elke in-housedag kunnen deelnemen. Door het gevarieerde programma hebben we een goed beeld gekregen van de verschillende richtingen binnen investments. Ook voor studenten bleek deze opzet een schot in de roos: na een stressvolle promotieperiode en diverse collegepraatjes stroomden de aanmeldingen binnen. Kick-off: M&A bij Holland Corporate Finance Na een aantal broodjes zalm en caprese, een glas jus d orange en een goed gesprek met enkele medewerkers waren we klaar voor een bedrijfspresentatie op het Amsterdamse kantoor van HCF. We kregen een kijkje in een goedgevulde agenda, en kwamen we erachter dat er ook gewoon tijd werd gemaakt voor bijvoorbeeld een wintersportreis naar Gerlos. Vervolgens kon de strijd beginnen: in groepen van 4 werden we geacht een klant te adviseren over het al dan niet acquireren van een reisorganisatie. De concurrentie bleek hevig, tijdens onze presentaties werd door andere groepjes uit het pu- 18
Door Debby Broos en Yorrick Koomen uiteindelijk voerde het mannelijk geslacht de boventoon bliek gefrustreerd commentaar gefluisterd zoals dat verzinnen ze ter plekke. Uiteindelijk werden de winnaars door HCF beloond met een fles champagne, inclusief de enige niet-drinker uit het gezelschap. Na een zo goed als droge overtocht naar de rondvaartboot smaakten de eerste biertjes goed, en de tussenstop voor bitterballen bleek ook geen overbodige luxe. Al met al een erg geslaagde eerste dag en start van de Amsterdam Investment Cruise! Dag 2: Hersenkrakers bij Optiver Eén dag later, net bijgekomen van de intensieve dag bij HCF, stonden we donderdag 12 april paraat bij Optiver. In een futuristische kantine werden we voorzien van een uitgebreid buffet, en na een goede bodem en een aantal gesprekken met medewerkers kon de eerste presentatie van start gaan. Nadat we alle ins en outs over wholesaleen screentrading hadden gekregen, had Optiver een verrassing voor ons in petto. Dit onverwachte element was de wiskundige test die alle wholesale- en screentraders tijdens hun sollicitatie moeten afleggen. Dit was een unieke gelegenheid om te testen in hoeverre studenten nu al klaar zijn voor een carrière als trader. Na een tweede ronde van presentaties en een overspoeling aan beeldschermen tijdens een tour over de trading floor, liet de trading card game onze hersenen kraken. Erg pijnlijk echter om te zien hoe je zelf in staat bent binnen een paar seconden verlies te maken. Gelukkig werden we op de boot wederom getroost met een lekker biertje en een grote schaal bitterballen. Dag 3: Hevige strijd bij APG Op dinsdag 17 april heeft de in-housedag bij APG, Nederlands grootste pensioenbeheerder, plaatsgevonden. Ondanks regen en wind arriveerden bijna alle studenten tijdig op de plaats van bestemming: het Symphony-gebouw aan de Zuidas. Pieter van Diepen, tevens FSA Alumnus, beet met zijn presentatie het spits af. De nadruk lag op de traineeships die APG aanbiedt, het Corporate Traineeship en het Traineeship Asset Management. De werkdag van een Investment Manager werd uitgelicht door Pieter's collega Jacks, die aan iedereen een A4-tje uitdeelde met wat krabbeltjes erop. Aan de hand van zijn (enigszins onleesbare) agenda vertelde hij uitgebreid en enthousiast over zijn vorige werkdag bij APG, met een flinke dosis humor. Na de lunch werden we verblijd met een rondleiding over verschillende afdelingen van APG. s Middags namen twee trainees van APG ons mee door de wereld van asset allocation en portfolio management. Uiteindelijk voerde het mannelijk geslacht de boventoon: een groepje van vijf heren had de beste risk-return portfolio samengesteld. Deze overwinning werd op de rondvaartboot gevierd met de twee trainees, Pieter en een aantal andere enthousiaste collega's van APG. Al met al een zeer geslaagde in-housedag bij de grootste pensioenbeheerder van Nederland. Een sector die op het eerste gezicht misschien wat stoffig lijkt, maar een zeer uitdagende en interessante werkgever blijkt te zijn. Dag 4: Van Securities tot Stages bij Kempen & Co Donderdag 19 april vond ons laatste bezoek aan de Zuid-as plaats, ditmaal op kantoor bij Kempen & Co. Na een kop koffie en een korte kennismaking mochten we, ruim 20 man sterk, plaatsnemen aan de vergadertafel voor een presentatie. De diversiteit aan werkzaamheden binnen Kempen werden uitgelicht en van begin tot eind bleven we geboeid. De afdelingen Asset Management, Corporate Finance, Securities, Investments en diverse traineeships werden besproken. Bij het horen van onder andere afstudeerstage Corporate Finance en Junior functie Private-Equity afdeling werden diverse oren gespitst en ontstond er een overvloed aan gespreksstof voor de lunch. Na een zeer smakelijke onderbreking en een tweede kop koffie verder mochten we ons verdiepen in een securities case. Aandeelwaarderingen, verwachte short- en long-term koersverlopen, het voorbereiden van een pitch, niets werd ons gespaard. Zelfs Bernie Madoff bleek in staat langs te komen om onze adviezen aan te horen. Enigszins opmerkelijk was dat zich in het winnende team een stagiaire van Kempen & Co bevond (van insider information bleek achteraf geen sprake). Het rondje met de boot door de Rivierenbuurt, langs het Amstel Hotel en het aanleggen bij het NH Hotel in de binnenstad voor een portie bitterballen kenden we inmiddels wel: de biertjes smaakten er echter niet minder om. Na een goed gesprek met diverse werknemers en het uitwisselen van enige contactgegevens was de Amsterdam Investment Cruise officieel ten einde. Conclusie Het was een tocht langs vier zeer verschillende bedrijven, die stuk voor stuk wat moois te bieden hebben. Dit maakt de AIC een project dat we iedereen die ook maar enige affiniteit met investments heeft kunnen aanraden! 19
Op de bank bij Annisa Carlo de Vriend Leeftijd 23 Geboorteplaats Purmerend Universiteit Vrije Universiteit Amsterdam Studierichting BSc Economie Finance Anneloes van Golstein Brouwers Leeftijd 23 Geboorteplaats Asten Universiteit Vrije Universiteit Amsterdam Studierichting MSc Business Administration Financial Management Sabine Pleiter Leeftijd 22 Geboorteplaats Utrecht Universiteit Vrije Universiteit Amsterdam Studierichting BSc Bedrijfskunde Consultancy Waarom hebben jullie ervoor gekozen om de Beroependagen te organiseren? Carlo Ik heb er goede verhalen over gehoord. Met name van Jan-Paul, hij heeft vorig jaar zelf de Beroependagen georganiseerd. Later kwam ik erachter dat Cas ook de Beroependagen heeft georganiseerd. Na deze enthousiaste verhalen kon ik het niet laten om ook te solliciteren. Anneloes Ik wilde zelf sowieso iets bij de FSA doen. Het ambitieuze en intensief samenwerken trokken mij vooral. Ook de professionaliteit van de vereniging sprak mij aan. En de reden dat ik de Beroependagen wilde organiseren is het feit dat het een groot evenement in Hotel The Grand is waar de grootste bedrijven komen. Sabine Bovendien komen er heel veel derdejaars of oudere studenten af op dit evenement. En het evenement is heel breed. Alle takken binnen finance worden gecovered en daarom is dit evenement ook zo gewild. Jullie zijn nu al een tijdje bezig. Wat hebben jullie tot nu meegemaakt of gemerkt? Sabine De acquisitie neemt toch heel veel tijd in beslag. Nadat je het eerste Carlo, Anneloes, & Sabine telefoontje hebt gepleegd, moet je nog best veel dingen doen. Je stuurt een email, daarna nog de profiler van de Beroependagen, daarna communiceer je veel over de verschillende mogelijkheden voor de bedrijven en ga zo maar door. Er gaat stiekem dus erg veel tijd inzitten. Anneloes Ik vind het leuk om met zo n grote groep samen te werken. Met de VSAE ers (red: andere studievereniging) erbij, bestaat de commissie uit 7 personen en nog twee coördinatoren vanuit de besturen. Van deze samenwerking leer ik echt veel. Bovendien vind ik het leuk dat ik verantwoordelijk ben voor acquisitie en promotie. Op deze manier maak je echt het hele project mee. Carlo Op dit moment zijn alle taken verschillend, maar je ziet wel dat we uiteindelijk met hetzelfde bezig zijn en de verschillen uiteindelijk minder worden. Je wordt ook echt steeds meer een team. De samenwerking met de VSAE ers verloopt ook lekker. Hoe vinden jullie de samenwerking met de VSAE? Merk je veel verschil tussen hun werkwijze en die van ons? Carlo Dat valt best mee. Anneloes Ze zijn heel leuk en gezellig. We gaan vaak samen eten en doen graag andere leuke dingen met z n allen. Sabine In het begin zag je wel enig verschil, maar dat wordt steeds minder voor mijn gevoel. Anneloes, Carlo en ik waren al best vroeg bij elkaar. Veel eerder dan de VSAE ers. Hierdoor wisten wij al vrij snel wat we van het project konden verwachten, van elkaar en wat de persoonlijke doelstellingen zijn. Op het moment dat de VSAE erbij kwam, moesten we daar alleen wel even aan wennen. Hebben jullie bewust gekozen voor zo n grote commissie? Carlo Ik persoonlijk wel. Ik wilde graag in een grote en brede commissie om de FSA beter te leren kennen. Anneloes Ik heb niet bewust voor een grote commissie gekozen. Ik vind het wel leuk, maar soms vind ik het best lastig om in zo n grote commissie te zitten. Het afspreken gaat bijvoorbeeld altijd erg lastig. We vergaderen bijna nooit compleet. Omdat we alles netjes notuleren en elkaar bijhouden, mist niemand eigenlijk iets. Wordt het gewoon doorwerken in de vakantie? Sabine We hebben in principe afgesproken om in juli vakantie te nemen en om in augustus weer in Nederland te zijn. Anneloes In september beginnen de colleges natuurlijk allemaal en daarom moeten we ervoor zorgen dat we direct met de promotie kunnen beginnen. Carlo En hopelijk overtreffen we de zeer succesvolle Beroependagen van vorig jaar!" "We hebben afgesproken om in augustus in Nederland te blijven" 20