S B W U JA A R B E R IC H T IN 20 12 AAN DE SLAG

S B W U JA A R B E R IC H T IN 20 12 AAN DE SLAG

NHOUD/ Voorwoord 3 1 Aan de slag voor onze cliënten 4 I N T E R V I E W Martijn Ross Ik heb nu vruchtbare grond onder mijn voeten 8 2 Aan de slag met onze organisatie 12 I N T E R V I E W Jannie de Lange Probeer het: kruip uit je schulp! 16 3 Aan de slag met onze partnerorganisaties 20 I N T E R V I E W Riekie Staal Volgend jaar wil ik weer naar school!' 24 4 Aan de slag met onze medewerkers 28 I N T E R V I E W Steven van der Meer Ook verslaafden zijn tot veel in staat 32 5 Aan de slag met medezeggenschap 36 Over de SBWU 39 I N T E R V I E W Björn-Boy van der Flier Het liefst wil ik een betaalde baan 40 SBWU in cijfers 44 1

, 2

/ AAN DE SLAG! We blikken in dit jaarbericht vooral vooruit op de komende jaren: we willen Aan de slag. Verder met de herstelondersteunende zorg voor onze cliënten zoals die al jaren centraal staat in onze visie. Met aandacht voor vragen over relaties, dagbesteding, zingeving en werk. Op ieder van deze vlakken zoeken we samen met de cliënt naar mogelijkheden en kansen. We doen dit met extra daadkracht. Want de komende jaren verandert er door de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) veel voor onze ambulante cliënten. Voor de SBWU betekent het dat wij onze cliënten zo goed mogelijk willen ondersteunen om te kunnen voldoen aan de nieuwe verwachtingen en eisen. De Wmo betekent voor deze cliënten dat de gemeente voortaan bepaalt van welke voorzieningen zij gebruik kunnen maken en welke eisen er aan hen worden gesteld. Hoe dit er exact uit komt te zien is niet bekend, maar het is al wel duidelijk dat de Wmo een groter beroep doet op de eigen kracht. De samenleving accepteert steeds minder dat mensen aan de kant staan. Door doorstroming naar ambulante begeleiding zal een deel van de cliënten die bij ons verblijven uiteindelijk ook te maken krijgen met de Wmo. Herstelondersteuning, de kern van onze begeleiding, wordt nóg belangrijker. Onze kernwaarden, de vijf B s van Betrouwbaar, Betrokken, Bewust, Bekwaam en Betekenisgevend, bieden onze begeleidende medewerkers houvast. Voor een effectievere herstelondersteuning gaan wij de B van Bewust handelen de komende jaren opnieuw vormgeven. De Wmo heeft ook consequenties voor onze financiën, de huisvestingsportefeuille en onze relatie met gemeenten, andere ggz-instellingen en wijkgerichte organisaties in onze regio. Partnerschap en samenwerking staan daarbij centraal. Voor alle noodzakelijke veranderingen is in 2011 een stevig fundament gelegd. Wij kijken dan ook met vertrouwen naar deze opgaven. Vraagt u zich af hoe het staat met de eigen kracht van onze cliënten? Leest u de interviews met Riekie Staal, Martijn Ross, Björn-Boy van der Flier, Jannie de Lange en Steven van der Meer (locatiehoofd) en oordeelt u vooral zelf. Marlies van Loon Jan Berndsen Raad van Bestuur SBWU Terwijl dit jaarbericht al bijna bij de drukker lag, boog de Tweede Kamer zich over het al dan niet controversieel verklaren van de overheveling van de begeleiding bij langdurige zorg naar de Wmo. Het lijkt erop dat de beslissing hierover wordt doorgeschoven naar het volgende kabinet. Wij houden er rekening mee dat de overheveling naar de Wmo - met enige vertraging - alsnog doorgaat. 3

A V C 4

AN DE SLAG OOR ONZE LIËNTEN/ In onze dienstverlening staat de herstelondersteuning die onze medewerkers aan cliënten bieden centraal. Daarbij gaan we uit van de eigen kracht, mogelijkheden, kennis en ervaringen van onze cliënten. Zij hebben zoveel mogelijk de regie over hun eigen herstel. Onze medewerkers staan naast hen voor informatie en advies. Dat cliënten deze aanpak waarderen blijkt wel uit het hoge cijfer dat cliënten de organisatie in 2011 gaven in een cliënttevredenheidsonderzoek: een 7,8. 5

/ EIGENWAARDE Bij het herstel van cliënten speelt hun sociale omgeving een belangrijke rol. Een cliënt is niet alleen een bewoner met psychische problemen, maar is zelf ook een familielid, buurman- of vrouw, wijkgenoot, medewerker, vriend of vriendin. Die rollen bepalen hun gevoel voor eigenwaarde en geloof in eigen kunnen. Daarom stimuleren we cliënten om ook invulling te geven aan al die andere rollen. / ZELFREDZAAMHEID De overheid heeft nieuwe wetten in de maak de Wmo en de Wet werken naar vermogen. De Wmo doet, ook bij mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid, een beroep op een grotere zelfredzaamheid. Ook de Wet werken naar vermogen spreekt de eigen kracht aan. Aan mensen met een beperking zal vaker worden gevraagd dat zij al dan niet betaald werken. Bij herstelondersteuning kijken we altijd naar een cliënt als persoon met talenten, interesses, mogelijkheden en kansen. Vanuit deze visie zullen we cliënten ondersteunen bij het aanwenden van hun eigen mogelijkheden. Zo hebben we een uitgebreid aanbod van vaardigheidstrainingen. En geven we hulp en advies bij het zoeken naar werk. / STEUN VAN NAASTEN Familie, vrienden, buurtgenoten en wijkorganisaties krijgen door de Wmo een grotere rol bij het herstel van een cliënt. Voor persoonlijk begeleiders van de SBWU betekent dit dat zij naasten (familie, vrienden, lot- en buurtgenoten) in een vroeg stadium betrekken bij de herstelondersteuning van cliënten. / SPECIALISTISCHE BEGELEIDING Bij de SBWU vinden we dat cliënten met specifieke problemen begeleiding mogen verwachten die op die problemen is afgestemd. Het gaat dan met name om cliënten met autisme of problemen met justitie, mensen met psychiatrische problemen in combinatie met een verslaving en jongeren tot 24 jaar waarbij specifieke adolescentenproblematiek speelt. Zij krijgen voortaan begeleiding van gespecialiseerde medewerkers. Ook werkt de SBWU hiervoor steeds nauwer samen met ketenpartners die behandeling bieden, zoals Altrecht, Centrum Maliebaan, de Van der Hoeven Kliniek en een aantal kleinere behandelinstellingen. B 2 6

EREIKT IN 011/ Uitbreiding drie nieuwe teams: team Castellum voor mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS), team Grauwaart voor mensen met een ontwikkelingstrainingsvraag en team Paulus Potterhage dat deels zorg biedt aan mensen met een eetstoornis. Studenten met ASS die zelfstandig wonen op de Uithof krijgen ambulante begeleiding van de SBWU. Uitbreiding van de afdeling Zorgtoewijzing en Expertise met drie sociaal psychiatrisch verpleegkundigen en een psycholoog. Uitbreiding van twee locatieteams met een in autisme gespecialiseerd psycholoog. Ontwikkeling driejarig trainingsprogramma voor mensen met een ASS, gericht op uitstroom naar zelfstandig wonen en leven. Start afdeling Werk en Dagbesteding met als doel het realiseren van een groter aanbod aan werkmogelijkheden en het adviseren en ondersteunen van cliënten die actief willen zijn. Ontwikkeling en implementatie participatieladder als instrument om in gesprek te komen met cliënten over de manier waarop zij participeren in de samenleving. Organisatiebrede 0-meting van participatieniveau cliënten in 2011. Onderzoek Juliuscentrum UMC naar wat bepaalt of cliënten herstellen en kunnen doorstromen en in hoeverre het begeleidingsaanbod hier voldoende op aansluit. Zorgmonitor 2011 laat zien dat 56% van de cliënten aangeeft dat na een jaar woonbegeleiding hun kwaliteit van leven verbeterd is. Dit percentage neemt toe naarmate men langer begeleiding krijgt. Bij meer dan 50% verbetert naar eigen zeggen ook het dagelijks functioneren. 7

M R 8

ARTIJN OSS/ Ik heb nu vruchtbare grond onder mijn voeten Sinds oktober woont Martijn Ross in een gloednieuw appartement van de SBWU in Leidsche Rijn. Moet je kijken wat een ruimte! En ik heb een grote badkamer en een eigen balkon waar ik straks als het zonnetje schijnt lekker op kan zitten! De komende maximaal drie jaar is Martijn onderdak bij de SBWU. Daarna stroomt hij uit naar een gewone huurwoning en een zelfstandig bestaan. Hoewel hij van heel ver komt, kijkt hij met vertrouwen naar de toekomst. Het gaat me lukken: ik heb nu vruchtbare grond onder mijn voeten. OP STRAAT Ik had veel problemen in mijn jeugd. Op mijn zeventiende woonde ik al in een kraakpand. Na de ontruiming van de Rembrandtkade in de jaren 80 stonden we plotseling met 40, 50 man op straat. Negentien was ik. Het was een ijskoude winter. Het leven op straat was in die tijd echt hard. Er waren helemaal geen sociale voorzieningen voor daklozen. Ik ben toen aan de drugs geraakt. Ik zag wel om me heen wat voor leven verslaafden leidden, maar ik was naïef, kon me niet voorstellen dat ik bijvoorbeeld ook zou gaan stelen. Dus wel. ALLES KWIJT Met Martijns ontdekking van harddrugs breekt een periode van een jaar of 25 aan waarin hij af en aan verslaafd is. Een paar keer lukt het hem af te kicken en leeft hij eventjes een normaal leven. Maar telkens valt hij weer terug. Op een gegeven moment lukt het hem om van de drugs af te komen met behulp van methadon. Door de methadon kon ik weer normaal functioneren. En toen zat ik ineens op een flatje in Overvecht. Alleen. Alles was ik kwijt: mijn vrouw, mijn vrienden, ik mocht mijn dochter niet meer zien. Ik was eenzaam en dronk steeds meer. Het was de donkerste periode in mijn leven. Op een gegeven moment zag ik het niet meer zitten. Ik dacht: Nou 9

A kan ik twee dingen doen: alles achterlaten en naar het buitenland vertrekken of me vrijwillig laten opnemen en opnieuw afkicken. Uiteindelijk heb ik me op laten nemen in de Van der Hoeven Kliniek. Daar heb ik een jaar gezeten. Daarna kon ik terecht bij de SBWU in Hoograven. Ik voelde me daar voor het eerst serieus genomen. Anders dan in al die jaren daarvoor waarin ik hulpverlening had, had ik het gevoel dat ik als individu werd gezien. Natuurlijk moest ik ervoor zorgen dat ik mijn woonruimte schoonhield en mijn eigen potje kookte, maar er was ook ruimte om te doen wat ik leuk vind. OPPAKKEN VAN CREATIVITEIT Doordat het steeds beter ging met Martijn kon hij het afgelopen najaar doorstromen naar zelfstandige woonruimte met ambulante begeleiding. Langzaam maar zeker pakt hij steeds meer oude interesses op. Ik kom uit een kunstminnend nest en teken graag. Dat wil ik weer gaan doen. Ik heb alle spullen al in huis en ik heb heel veel ideeën in mijn hoofd die ik wil uitwerken. Daarnaast ben ik begonnen met schrijven. Wil mijn levensverhaal op papier zetten. Het liefste zou ik van die twee dingen mijn werk maken. Maar ik vind werken als ervaringsdeskundige ook heel leuk. Bij Altrecht kan ik misschien over een tijdje in dienst komen als ervaringsdeskundige. Ik ga binnenkort ook op een schaakclub. Daar leg ik nieuwe contacten. BEVRIJD Ik kan me niet voorstellen dat ik nog afglijd. Dat kan ik trouwens ook niet maken tegenover mijn moeder en mijn dochter. Die hebben zo n last gehad van mijn verslaving. Mijn dochter was als kind bang dat ik dood zou gaan. De periode in de Van der Hoeven Kliniek was enorm zwaar. Maar ik heb altijd geknokt en toekomstdromen gehad. Juist door alle ellende die ik heb meegemaakt kan ik intens genieten van wat ik nu heb. Ik voel me bevrijd en wil graag wat zinnigs doen met mijn leven. V M 10

AN DE SLAG MET CREATIVITEIT Wil je jouw creativiteit prikkelen? Voorbeelden en kennis van bijvoorbeeld kunstgeschiedenis helpen! Word lid van een bibliotheek en voed jouw creatieve ontwikkeling met boeken. Zou je graag beter willen kunnen tekenen? Op YouTube vind je vele duizenden filmpjes die je laten zien hoe je dat aanpakt. Zoek bijvoorbeeld op portret schetsen. Is fotograferen jouw passie? Op www.fotoklasje.nl kun je meedoen aan een gratis online fotografiecursus. Ook kun je hier terecht met vragen over fotografie of om je foto s te laten beoordelen en krijg je handige tips en tricks. Ook jouw levensverhaal op papier zetten? Lees het zelfhulpboek Op verhaal komen herinneringen als bron van wijsheid van Ernst Bohlmeijer en Gerben Westerhof. OLGENS ARTIJN/ 11

A M O 12

AN DE SLAG ET ONZE RGANISATIE/ Als wij kijken naar de cliënten die wij begeleiden, dan zien we een aantal ontwikkelingen. We weten dat de Wmo om een grotere zelfredzaamheid van ambulante cliënten vraagt. En we weten dat veel van onze cliënten specialistische begeleiding nodig hebben. De Wmo heeft bovendien financiële gevolgen voor onze organisatie: de zekerheid over onze inkomsten neemt af. Dit alles vraagt om aanpassingsvermogen en een bedrijfsvoering die perfect op orde is. Gelukkig is aan die bedrijfsvoering de afgelopen jaren veel gebeurd, zodat onze organisatie er sterk en financieel gezond voor staat. 13

/ DUIDELIJKER PROFIEL Toch kunnen er natuurlijk altijd zaken beter of efficiënter. Zoals de manier waarop we binnen onze organisatie projectmatig werken. Of de doorvoering van nieuw beleid op onze locaties. Daar besteden we de komende tijd extra aandacht aan. Het is belangrijk dat onze organisatie een duidelijker profiel krijgt naar buiten: we zullen immers intensiever dan voorheen moeten samenwerken met behandelende organisaties, gemeenten, woningcorporaties, welzijnsorganisaties en politie. Alleen als zij weten wat de SBWU te bieden heeft, kunnen wij samen met hen een goed werkende zorgketen voor onze cliënten vormen. / MEER CLIËNTEN In de afgelopen jaren heeft de SBWU al een aantal cliënten van Altrecht overgenomen. Wij gaan ervan uit dat veel cliënten zich op termijn beter voelen als zij in een gewone wijk en dus niet in een instelling wonen. De eerste ervaringen zijn positief en we verwachten vóór 2014 alle langverblijvers van Altrecht voor wie een plek in de samenleving een goede optie is, over te nemen. Door deze ontwikkeling en de groei van ons aanbod voor mensen met autisme zal het aantal RIBW-plaatsen binnen onze organisatie uitkomen op ruim 700. Verder groeien zit er niet in: dat staat de overheid ons vanaf 2012 niet toe. Om lange wachtlijsten te voorkomen besteden we extra aandacht aan door- en uitstroom. / ANDERE HUISVESTING Een groot deel van onze woonruimten voor cliënten moet worden aangepast aan de normen van deze tijd. Onze organisatie heeft meer zelfstandige woningen/appartementen nodig, al dan niet met gemeenschappelijke voorzieningen. We proberen dit voor elkaar te krijgen door samenwerking met corporaties en particuliere ontwikkelaars. / DOORSTROOM EN UITSTROOM Door de Wmo moeten wij nog meer dan voorheen ook in onze ambulante begeleiding inzetten op door- en uitstroom van cliënten naar een zelfstandiger bestaan. Alleen zo blijft er ruimte voor nieuwe cliënten. Ook houden we ons aanbod van verblijfszorg opnieuw tegen het licht. / WIJKGERICHTE AANPAK Met de Wmo wil de overheid de participatie van mensen met een (psychische) beperking in hun eigen woonomgeving stimuleren. De SBWU ziet voor haar cliënten goede kansen om deel te nemen aan het gewone dagelijks leven. Het is de bedoeling dat mantelzorgers en maatjesprojecten steeds meer taken overnemen die tot nog toe door professionele zorgverleners werden uitgevoerd. Ggz-cliënten krijgen professionele zorg als en voor zolang die noodzakelijk is. / ELEKTRONISCH CLIËNTEN DOSSIER De SBWU werkt met speciale software voor ondersteuning van begeleiders en de registratie en administratie van cliëntgegevens. Het huidige systeem, IRIS, is toe aan vervanging. Daarom gaan we werken met een nieuw Elektronisch Cliënten Dossier waarvoor de softwareontwikkeling in 2011 is aanbesteed. Het is de bedoeling dat het nieuwe systeem innovatief, veilig en gebruikersvriendelijk is en naadloos aansluit op de interne werkprocessen. / VEILIGHEID Voor de SBWU is veiligheid één van dé beleidsthema s de komende jaren. Het SBWU Beleidsplatform Veiligheid stelt voor dit jaar een actieplan Veiligheid met concrete prestatie-indicatoren vast. Voorbeelden van acties zijn een evaluatie van het veiligheidsmanagementsysteem, het afnemen van een veiligheidsvragenlijst onder medewerkers om hun veiligheidsbeleving te meten en een interne campagne om het veiligheidsbewustzijn en de kennis van het veiligheidsbeleid van medewerkers en cliënten te vergroten. In 2012 zal er tijdens de HKZ-audit getoetst worden of wij voldoen aan de nieuwe normen op het gebied van veiligheid. B 2 14

EREIKT IN 011/ Realisatie 75 appartementen voor SBWU-cliënten. Opstart Management Development-traject en onderzoek naar vormgeving projectmatig werken binnen de organisatie. Ontwikkeling en implementatie van Veiligheidsmanagementsysteem met onderdelen als digitaal melden, onderzoeken risico s binnen zorgprocessen, inventariseren risico s op cliëntniveau, medewerkersveiligheid en brandveiligheid. Ontwikkelen en testen van het digitaal meldformulier en instructie afhandeling incidentenmeldingen voor leidinggevenden en coördinatoren zorg. Verbetering van brandveiligheid locatie met een methodiek die inzicht geeft in de brandveiligheidssituaties. Het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten voor cliënten. Ontwikkeling en publicatie handboek Veiligheid voor cliënten en medewerkers. Aanbesteding softwareontwikkeling Elektronisch Cliënten Dossier. Versterking netwerk, profilering in maatschappelijk veld. SBWU zit met gemeenten aan tafel om mee te denken over de uitwerking van de Wmo. Deelname initiatief Herstelondersteuning. Van kans naar realiteit in 2020. Het uiteindelijke resultaat van dit initiatief is de oprichting van een Werkplaats Herstelondersteuning. Dit is een samenwerking met zeven ggz-aanbieders in het land, Kenniscentrum Phrenos en GGZ Nederland. 15

J D 16

ANNIE E LANGE/ Probeer het: kruip uit je schulp! Jannie de Lange woont sinds begin 2010 in een éénkamerappartement aan de Utrechtse Heycopstraat. Over haar psychische problemen praat zij liever niet. Ik woon al heel wat jaren bij de SBWU en heb verschillende keren geprobeerd om weer zelfstandig te leven. Maar dan kreeg ik steeds een terugval. Ik ben blij dat mijn arts met de begeleiding heeft afgesproken dat ik hier kan blijven wonen. Een volledig zelfstandig bestaan is misschien niet haalbaar voor Jannie, maar dat weerhoudt haar er zeker niet van om een actief leven te leiden met vrienden, hobby s en vrijwilligerswerk. SAMEN ETEN Ik ben inderdaad veel de deur uit. Ik doe aan fitness en werk als portier bij de inloop van Altrecht aan de Lange Nieuwstraat. Daar kook ik ook drie keer in de week voor vijftien man. Vaak blijf ik dan eten. Daarnaast neem ik deel aan de eetgroep van de Revival Joykerk aan de Cremerstraat. Als ik behoefte heb aan rust, dan ga ik wandelen. Het liefst doe ik dat alleen, door het plantsoen langs de grachten. Kan ik lekker nadenken. Een paar keer per jaar ga ik op vakantie als gezelschap en begeleider van een oudere heer die ik via mijn moeder ken. Hij betaalt, ik mag het hotel en soms ook de bestemming uitkiezen. Voor dit jaar heb ik Sardinië gekozen, dat lijkt mij erg mooi! Maar eerst gaan we nog naar Zeeland. VRIENDSCHAP Veel van haar activiteiten onderneemt Jannie met vriendin Jeanny, die zelfstandig woont. We kennen elkaar van de Musketon, het sociaal-cultureel centrum in Lunetten. Daar heb ik hiervoor bij de SBWU gewoond. Jeanny en ik waren allebei bevriend met Ruben, één van mijn medebewoners. In de Musketon raakten we aan de praat en we bleken het heel goed met elkaar te kunnen vinden. Ruben woont 17

A J alweer een poosje in Rotterdam. Af en toe spreken Jannie en Jeanny met hem af. Maar vaker gaan ze met zijn tweeën op stap. U-PAS Iedere week gaan we een keer zwemmen in Den Hommel en we trekken er regelmatig op uit met de U-pas. Echt ideaal: die U-pas. Voor vijftien euro ben je er een hele dag uit. En dat is inclusief een lunch en koffie met gebak. Jeanny vertelt: We zijn laatst in Hindeloopen geweest. Kregen we een prijsvraag in onze handen geduwd. Ik ben daar niet zo van, maar Jannie nam er uitgebreid de tijd voor om hem in te vullen. Hadden we nog iets gewonnen ook: een suikerbrood! VERLEGEN Wat hen bindt? Jannie: Gezelligheid. We zijn allebei alleen en gaan er graag op uit. En we zijn gek op zwemmen en op eetgroepen. Jeanny vult aan: En een bepaald soort humor. We lachen veel! Jannie is dan wel een ondernemend type; op onbekenden afstappen ging haar niet altijd gemakkelijk af. Ik was vroeger best verlegen. Op de één of andere manier is dat sinds ik bij de SBWU woon over. Ik denk dat het komt doordat ik me meer op mijn gemak voel. En ik gebruik andere medicijnen waardoor ik wat ontspannener ben. Ik weet dat er best veel cliënten zijn die het moeilijk vinden om nieuwe contacten te leggen, maar ik zou willen zeggen: Probeer het toch! Kruip uit je schulp. Ik weet uit ervaring dat het de ene keer beter lukt dan de andere, maar dat geeft niets. Jeanny: Loop gewoon eens binnen bij een buurthuis. Of als je het heel moeilijk vindt geef je dan op voor het maatjesproject in Utrecht. V 18

AN DE SLAG MET HET LEGGEN VAN NIEUWE CONTACTEN Deelnemen aan activiteiten en (gratis) workshops helpt je om in contact te komen met nieuwe mensen in je woonomgeving. Wil je weten wat er te doen is in jouw omgeving? Op de website www.zinwijzer.nl vind je een zingevend overzicht van onder andere activiteiten, ontmoetingsplekken en stilteplekken in Utrecht. Een andere manier om anoniem te oefenen met contacten leggen is www.one2chat.nl. Op deze Nederlandse chatroulettewebsite word je met behulp van webcam en microfoon in contact gebracht met onbekenden. Spannend en verrassend! Wil je oude contacten nieuw leven inblazen? Op www.schoolbank.nl kun je op zoek gaan naar oud-klasgenoten. Ook digitale netwerken als Hyves en Facebook kunnen helpen om in contact te komen met oude bekenden. OLGENS ANNIE/ 19

A M P O 20

AN DE SLAG ET ONZE ARTNER- RGANISATIES/ In 2014 moeten gemeenten alle ambulante zorg voor mensen met psychiatrische problemen vanuit de Wmo organiseren. Dit heeft gevolgen voor zowel de SBWU als onze cliënten. Voor cliënten betekent het dat zij niet langer recht hebben op een op hun individuele situatie afgestemd zorgaanbod, zoals zij dat nu via de AWBZ krijgen. De gemeente moet hen compenseren met een aanbod van voorzieningen, maar hoe ze dit doet mag ze zelf weten. 21

/ WIJKGERICHT WERKEN Voor de SBWU betekent de overgang naar de Wmo minder zekerheid als het gaat om inkomsten. Dit kan gevolgen hebben voor de financiën en voor het personeelsbestand. Gemeenten willen dat aanbieders van wonen, zorg en welzijn hun aanbod beter op elkaar afstemmen en dat er een gerichte aanpak komt voor sociaal kwetsbare inwoners. Daarom leggen we bij de woon- en herstelbegeleiding nog meer nadruk op wijkgericht werken. De SBWU ziet de Wmo ook als een kans voor mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid. Door de betrokkenheid van gemeenten bij het verbeteren van de maatschappelijke deelname van ggz-cliënten zal de samenleving waarschijnlijk meer dan ooit voor hen openstaan. / VRAAG EN AANBOD DAGBESTEDING Doorstroom lukt alleen als cliënten herstellen. Een zinvolle dagbesteding kan daarbij een grote rol spelen, mits die aansluit bij de kwaliteiten en interesses van een cliënt. Wij streven ernaar dat 80% van onze cliënten in 2015 minimaal twee dagen in de week een voor hen betekenisvolle vorm van dagbesteding heeft. Hiervoor bieden wij dagbestedingsactiviteiten van zowel SBWU als externe organisaties aan. Cliënten die willen werken krijgen desgewenst ondersteuning. / AANBOD VERSTERKEN In de wijken waar onze cliënten wonen is vaak al aanbod van dagbestedingsactiviteiten en (vrijwilligers)werk. Daarom gaan wij kritisch kijken naar wat er al in wijken gebeurt en alleen activiteiten en projecten aanbieden die nog ontbreken of het aanbod versterken. Als voorbereiding hierop nemen wij deel in een aantal pilotprojecten zoals Wijkkracht 8 in de Utrechtse Rivierenwijk waarbij we vraag en aanbod van ondersteuning en activiteiten in een wijk bij elkaar proberen te brengen. We versterken onze relaties met gemeenten en wijkorganisaties. / TERUGVAL VOORKOMEN Het kan altijd gebeuren dat mensen een terugval krijgen en opnieuw hulp nodig hebben. De kans dat dit gebeurt is groter bij kortere begeleidingstrajecten. Daarom gaan wij samen met onze ketenpartners uitgestroomde cliënten volgen, zodat wij er op tijd bij zijn als zij dreigen terug te vallen. De wijkorganisaties waar wij mee samenwerken hebben hierbij een belangrijke rol. / REGIE BIJ CLIËNT Meer gebruik maken van het reguliere aanbod in wijken vraagt om een grotere zelfredzaamheid van cliënten en hun naastbetrokkenen. Die naastbetrokkenen en dan met name familieleden krijgen van de overheid een grotere rol toebedeeld: de primaire verantwoordelijkheid voor mensen met psychiatrische problemen wordt bij hen teruggelegd. Het stimuleren van buren- en lotgenotencontact en het gebruik maken van reguliere voorzieningen in wijken passen beter bij onze visie op herstelondersteuning. Onze begeleiders ondersteunen de cliënt, maar laten ook hierbij de regie en verantwoordelijkheid bij hem of haar zelf. / SAMENWERKING BINNEN GGZ Naast het nog wijkgerichter werken, intensiveren we onze samenwerking met partnerorganisaties in de ggz. Vooral om de toename van cliënten met zwaardere en gecombineerde psychiatrische problemen te kunnen opvangen. Om deze cliënten effectiever te kunnen begeleiden, ontwikkelen we een aantal zorglijnen : een op de doelgroep toegesneden aanpak. Het kan gebeuren dat cliënten opnieuw hulp nodig hebben nadat ze zijn uitgestroomd. De kans dat dit gebeurt is groter bij kortere begeleidingstrajecten. Daarom gaan wij samen met onze ketenpartners uitgestroomde cliënten volgen, zodat wij er op tijd bij zijn als zij dreigen terug te vallen. De wijkorganisaties waar wij mee samenwerken hebben hierbij een belangrijke rol. B 2 22

EREIKT IN 011/ Pilotproject Wijkkracht 8: onderzoek naar vraag en aanbod van zorg- en welzijnsorganisaties en voorzieningen in Rivierenwijk. In 2012 experimenteren we met het samenbrengen van vraag en aanbod. Samenwerkingsovereenkomst SBWU en Altrecht Eetstoornissen: SBWU verzorgt de woonbegeleiding van cliënten van Altrecht Rintveld die na een behandeling van hun eetstoornis nog niet zelfstandig kunnen of willen wonen. Zij kunnen terecht in twee woningen aan de Paulus Potterhage in Nieuwegein. Bekroning De Stadsbrug met de NIMA Zorgprijs. De Stadsbrug is een uniek bedrijfsverzamelgebouw dat ruimte biedt aan cliëntgeïnitieerde projecten op het vlak van werk en dienstverlening. De Stadsbrug is een samenwerkingsverband tussen de SBWU, Altrecht Talent en Stichting Gids. Intentieverklaring tot verregaande samenwerking tussen SBWU en Centrum Vaartserijn. De SBWU gaat naar verwachting op 1 januari 2013 volledig samen met Centrum Vaartserijn. Een instelling die zorg op maat biedt aan mensen die (tijdelijk) dak- of thuisloos zijn, veelal op basis van een psychiatrische kwetsbaarheid. 23

R S 24

IEKIE TAAL/ Volgend jaar wil ik weer naar school! Vijftien jaar geleden had Riekie Staal een goed leven met een prima baan, eigen woonruimte, een fijne familie. Op 10 april 1997 is ze op weg naar haar werk als ze slachtoffer wordt van een gewelddadige aanval door twee onbekende mannen. Een traumatische gebeurtenis die diep ingrijpt in haar geluk en welzijn. Toch duurt het jaren voordat ze aan de verwerking kan beginnen. Kort erna werd ik zwanger en stond mijn leven nog meer op zijn kop. Het was geen gemakkelijke zwangerschap en mijn schoonvader kwam ook nog eens te overlijden. De mensen in mijn omgeving vonden dat ik sterk moest zijn en maar niet meer moest denken aan wat er met mij gebeurd was. VECHTEN VOOR KIND Maar het gaat niet goed met Riekie. Als haar zoontje twee jaar oud is, verlaat ze haar vriend. Samen met haar kind krijgt ze onderdak in een opvangcentrum. Ik leerde daar een jongen kennen die mij liefde gaf. Ik wist niet dat hij harddrugs gebruikte. Daardoor waren de leefomstandigheden niet goed voor een klein kind. Mijn zoontje is van mij afgenomen en bij zijn vader gaan wonen. Dat heeft mij heel veel verdriet gedaan. Ik kwam daardoor nog niet toe aan het verwerken van de aanval: ik moest vechten voor mijn kind. En ondertussen ging het heel slecht met mij. Ik slikte wel vijftien pillen op één dag en blowde veel. TRAUMAVERWERKING Na wat omzwervingen krijgt Riekie in 2005 een verwijzing van een psychiater voor een plek bij de SBWU, waar ze eerst begeleid woont en vanaf 2008 alleen nog ambulante begeleiding krijgt. De gesprekken met de psychiater doen haar goed. Maar de nachtmerries bleven. 25

A R Ik sliep niet en wilde niks. Een psycholoog stelt Riekie voor om EMDR-therapie te doen. Een korte, krachtige therapie die vooral succesvol is bij traumaverwerking. Het werkt met klikjes die je via een koptelefoon hoort. Ik had er eigenlijk helemaal geen vertrouwen in. Toch wordt EMDR de ommekeer in Riekies leven. Ik ben vijf keer geweest. Eerst voelde ik me slechter, want alles kwam weer naar boven. Maar na een keer of twee, merkte ik juist dat ik me steeds sterker ging voelen. ZONDER MEDICIJNEN Nu ziet Riekies leven er heel anders uit. Vroeger was ik heel onzeker, ook door mijn slechte gebit. Na de EMDR ben ik dertig kilo afgevallen en voor het eerst in twintig jaar weer naar de tandarts geweest. Ik durf nu voor mezelf op te komen en leef een veel actiever leven met veel vrijwilligerswerk. Ik help bij Zinnenprikkelsbijeenkomsten en als ze bij De Shelter hapjes of een maaltijd nodig hebben bij een activiteit, dan bellen ze mij. Iedere week werk ik drie ochtenden in een SBWU-huis van De Shelter, waar ik schoonmaak en de bewoners help met bijvoorbeeld boodschappen doen en pinnen. Ik krijg zóveel liefde en waardering van hen. Dat doet mij zó goed! NIEUWE TOEKOMST Riekie straalt. Het is duidelijk dat het goed met haar gaat. Ze durft te dromen van een nieuwe toekomst, zónder begeleiding en mét betaald werk. Nu zit ik nog in de schuldhulpsanering, maar volgend jaar wil ik weer naar school! Zodat ik een betaalde baan kan gaan doen, liefst iets in het welzijnswerk. Bijvoorbeeld als huisbegeleidster. Of iets met kinderen. V 26

AN DE SLAG MET HET VINDEN VAN EEN OPLEIDING Als je overweegt om weer naar school te gaan en je afvraagt welke mbo-opleiding iets voor jou zou zijn, doe dan eens de test op www.watismijnding.nl. Ook de website www.werksite.nl bevat een studiekeuzetest en je kunt er zoeken naar een opleiding in je eigen regio. Heb je moeite met leren? Je bent niet de enige. Tegenwoordig kun je veel technieken leren die helpen bij het studeren. Op www.studiecoach.ou.nl volg je online cursussen tegen betaalbare prijzen. Bijvoorbeeld in snellezen, mindmappen, geheugentraining of schrijven. Ben je dyslectisch? Dan is de training studeren met dyslexie misschien iets voor jou. Wil je eerst een beter beeld krijgen van wat een bepaald beroep inhoudt, voordat je een opleiding kiest? Op www.scholieren.tv vind je filmpjes van honderden verschillende beroepen en branches. OLGENS IEKIE/ 27