STUK 641 (2016-2017) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING 2016-2017 19 oktober 2016 VRAGEN OM UITLEG Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin van woensdag 19 oktober 2016 INTEGRAAL VERSLAG Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: mevrouw Liesbet Dhaene, voorzitter, mevrouw Brigitte Grouwels, mevrouw Hannelore Goeman, de heer Arnaud Verstraete, mevrouw Khadija Zamouri 1446
- 2 - INHOUD 1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) - Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de strijd tegen borstkanker - Vraag om uitleg van de heer Arnaud Verstraete aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, over de wachtlijsten voor integrale jeugdhulp en het gebrek aan cijfers voor het Brussels gewest 2. Regeling van de werkzaamheden
- 3-1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) Voorzitter: de heer Arnaud Verstraete Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de strijd tegen borstkanker Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): De maand oktober staat voor borstkankermaand. Volgens de vzw Think-Pink wordt 1 vrouw op 9 geconfronteerd met borstkanker en volgens de meest recente cijfers (2013) kregen 10.777 vrouwen en mannen in 2013 in België de diagnose borstkanker. Bovendien laat in ons land 1 vrouw op 3 zich nooit screenen. Te weinig vrouwen nemen dus deel aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Hierdoor missen we kansen op een vroegtijdige opsporing. De vzw Think-Pink wil daarom in de maand oktober zoveel mogelijk vrouwen en mannen bewustmaken over de strijd tegen borstkanker. Het doel is om zoveel mogelijk Belgen te informeren en sensibiliseren over borstkanker. Kwalitatieve informatie op mensenmaat vinden over borstkanker lijkt voor veel Belgen een moeilijke taak. Neemt de VGC maatregelen om (Nederlandstalige) Brusselaars te sensibiliseren voor de screening van borstkanker. Welke concrete maatregelen treft de VGC tijdens de borstkankermaand oktober om vrouwen, maar ook mannen te informeren en te sensibiliseren over borstkanker? Hebt u hierover met uw Franstalige partner contact gehad om eventueel een Brusselse breed gedragen campagne te voeren? Hoeveel Brusselaars kregen de diagnose borstkanker? Worden er zorg- en nazorgprojecten i.v.m. de strijd tegen borstkanker door de VGC ondersteund? Wat gebeurt er eigenlijk in zijn totaliteit? Collegelid Bianca Debaets: Preventie is in het kader van het Vlaamse gezondheidsbeleid meer dan voorkomen van ziekten. Preventie omvat vroegdetectie en in veel gevallen ook vroeginterventie om erger te voorkomen. De Vlaamse overheid werkt hiervoor samen met verschillende partnerorganisaties met individuele zorgaanbieders en de Vlaamse Logo s. Wat het thema van vandaag betreft, heeft LOGO Brussel de opdracht van de Vlaamse Overheid om de borstkankerscreening in Brussel te promoten. Voorzitter: mevrouw Liesbet Dhaene Collegelid Bianca Debaets: Het project Boezemvriendin dat in 2004 gelanceerd werd, trachtte borstkanker niet strikt medisch te benaderen, maar plaatste het in een bredere visie van vrouwzijn en aandacht hebben voor je lichaam. Met uiteenlopende activiteiten werden de Brusselse vrouwen geïnformeerd over het belang van borstkankerpreventie. 'Laat tijdig naar je
- 4 - borsten kijken' was de boodschap. Het project liep in samenwerking met de gemeenschapscentra Kontakt en De Zeyp. Een belangrijke piste was de sensibilisering via de gemeenten. De daarop volgende jaren werd er onder andere samengewerkt met de gemeenten Sint-Pieters-Woluwe, Jette, Evere en Etterbeek. Om ook Vrouwen met migratieachtergrond te bereiken werden in 2007 de vrouwenwerking Citadelle van GC De pianofabriek, Amazone en KAV-intercultureel ingeschakeld. In 2009 vond een interactieve tentoonstelling Laat naar je borsten kijken plaats in het UZ Brussel, en werd een vorming borstkankeropsporing georganiseerd. In 2014 werden specifieke doelgroepen benaderd met de nieuwe mammoboxmethodiek. Dit is een spel over borsten en alles wat erbij komt kijken. Het geeft de kans om vrouwen in een kleine groep, discreet hierover te praten. LOGO Brussel begeleidt dit. Het bereik van een uitsluitend Nederlandstalige campagne is te beperkt. LOGO Brussel en het Centre Bruxellois de Promotion de la Santé (CBPS) hebben naar oplossingen gezocht met het oog op een gezamenlijk aanbod en een eenduidige sensibilisering. Omdat de afstemming van de verschillende campagnes op elkaar niet zo evident bleek, werd Brumammo vzw ingeschakeld. Zij zijn aangesteld door de GGC en zijn bevoegd voor de coördinatie van het screeningsprogramma in Brussel. In samenwerking met Brumammo vzw en andere partners, zoals de Nederlandstalige en Franstalige huisartsenkringen werden een aantal gezamenlijke acties ondernomen. Het project mijn borsten zijn verzekerd is hier een voorbeeld van. Een nieuwe campagne - waaraan LOGO Brussel zal meewerken - wordt voorzien voor 2017. Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht om 1 gezamenlijke dikkedarmkankerscreening voor Brussel te organiseren. Brumammo vzw meldt dat in 2015 62.465 vrouwen van 50 tot 69 jaar werden uitgenodigd. 6.437 dames of 10,3% hebben een mammotest ondergaan. Bij 11,4 %. werd borstkanker vastgesteld. Momenteel is er geen nazorgproject dat ondersteund wordt door de VGC. Op mijn initiatief wordt er samen met de psycho-sociaalmedewerker van Kom op Tegen Kanker (voorheen van Vlaamse Liga tegen Kanker) onderzocht of de VGC een zinvolle ondersteuning kan geven. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Dank u voor uw uitgebreid antwoord, maar ik heb nog enkele bijvragen. Het contact met de Franstaligen gebeurt via het Centre Bruxellois de Promotion de la Santé. Collegelid Bianca Debaets: Dat is de tegenhanger van LOGO Brussel. Alles wat met borstkanker te maken heeft, gebeurt via Brumammo vzw. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): U heeft een aantal organisaties opgenoemd zoals Amazone en KAV-intercultureel, die alles kenbaar maken.
- 5 - Collegelid Bianca Debaets: Dat was in het verleden zo. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Zou het misschien een optie zijn om dit soort van organisaties nog meer erbij te betrekken? Collegelid Bianca Debaets: LOGO Brussel zal nu met de mammobox aan de slag gaat. Daarnaast is het de bedoeling om naar doelgroepen, zoals bijvoorbeeld kansarme vrouwen, vrouwen met een migratieachtergrond, enzovoort, toe te werken. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Ik denk onder meer aan de Foyer in Sint-Jans- Molenbeek. Ik kijk uit naar het resultaat van uw gesprek met de medewerker van Kom Op Tegen Kanker. Collegelid Bianca Debaets: Het is een verkennend gesprek. Iedereen kent de stichting, maar ik wil inzicht krijgen in wat zij in Brussel al ontwikkelen. Mevrouw Khadija Zamouri (Open Vld): Wat wordt er gedaan om mannen te sensibiliseren om naar hun borsten te laten kijken? Collegelid Bianca Debaets: Ook mannen kunnen borstkanker krijgen. Maar het aantal vrouwen dat getroffen wordt door borstkanker is vele malen groter. De cijfers van 2008 spreken over 85 gevallen bij mannen, tegenover 9.700 bij vrouwen. Dat is goed voor ongeveer 1% van alle gevallen van borstkanker in België. De gemiddelde leeftijd van een man met borstkanker ligt tussen 60 en 65 jaar, dus gemiddeld 5 jaar later dan die van de vrouw. Bij mannen maakt borstkanker maar 0,2% uit van het totale aantal kankers bij mannen. Het incident is gesloten. *** Vraag om uitleg van de heer Arnaud Verstraete aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, over de wachtlijsten voor integrale jeugdhulp en het gebrek aan cijfers voor het Brussels gewest De heer Arnaud Verstraete (Groen): We hebben hierover al een discussie gehad en de bedoeling is om op een meer gedetailleerde manier te kunnen kijken wat de mogelijkheden zijn om te zorgen voor de cijfers voor het Brussels hoofdstedelijk gewest. Het jaarverslag 2015 van het Agentschap Jeugdwelzijn is een relevante bron van informatie. Zo lezen we dat er meer dan 4.000 jongeren met een handicap en meer dan 3.000 jongeren met problemen of in probleemsituaties, niet de hulp krijgen die ze nodig hebben. Gemiddeld moeten die jongeren 130 dagen wachten tot er een plaats vrij is voor een opname. De wachttijden zijn het langst voor jongeren met een beperking. Dit zeer uitgebreid jaarverslag heeft een belangrijke beperking voor ons gewest, met name dat de cijfers voor Brussel samengaan met deze van Vlaams-Brabant. Dit maakt het moeilijk de situatie in het Brussels hoofdstedelijk gewest juist in te schatten. U hebt echter laten weten dat het voor de administratie onmogelijk is om de cijfers specifiek voor het Brussels hoofdstedelijk gewest te krijgen.
- 6 - In het bestuursakkoord is er een paragraaf gewijd aan de doelstelling meten is weten. Dit VGC-bestuur wil terecht haar beleid baseren op onderzoek, dit concreet maken met 'smart' geformuleerde doelstellingen en evalueren door duidelijke indicatoren. We steunen deze benadering. De vraag is wat men nu moet doen met de integrale jeugdzorg. Kunnen we op een manier zorgend at er daar cijfers over zijn? Volgens mij moet het mogelijk zijn de beschikbare cijfers, namelijk voor Brussel en Vlaams-Brabant samen, uit elkaar te halen. Om ook voor het Brussels gewest een beleid te kunnen uitstippelen, is het nodig om de cijfers specifiek voor Brussel te hebben. Het agentschap Jeugdwelzijn kan deze niet bezorgen. Is dit een tijdelijk ongemak of een permanent gegeven? Welke stappen zult u zetten om alsnog de cijfers voor Brussel te krijgen? Aangezien u niet over Brusselcijfers beschikt, hoe zal u een specifiek beleid hiervoor kunnen uitwerken. Er zijn Brusselse organisaties die cijfers aanleveren. Ik vermoed dat er dus opties zijn. Wat is uw inschatting daarvan volgens u? Collegelid Bianca Debaets: Integrale jeugdhulp wordt geregeld via het Vlaamse decreet Integrale Jeugdhulp van 1 maart 2014. De hulp wordt georganiseerd per provincie, waarbij Brussel deel uitmaakt van Vlaams-Brabant. Het Agentschap Jongerenwelzijn rapporteert cijfers, zoals de gevraagde wachtlijsten. Het zijn cijfers voor Brussel en Vlaams-Brabant samen. De cijfers voor Brussel afzonderlijk zichtbaar maken en monitoren, is vandaag niet als standaard procedure voorzien. Dit wil niet zeggen dat de vraag naar Brusselse cijfers niet gerechtvaardigd zou zijn. IROJ Brussel (Intersectoraal Regionaal Overleg Jeugdhulp) is vragende partij voor deze gegevens. De vraag werd gesteld aan de bevoegde Vlaamse minister. Zodra hiervoor een oplossing gevonden is, zullen ook de cijfers voor Brussel afzonderlijk beschikbaar zijn. Het heeft te maken met de privacy. Het specifieke beleid van de VGC binnen Integrale Jeugdhulp is decretaal vastgelegd. De VGC is lid van IROJ Brussel en neemt een ondersteunende rol op. De vergaderingen vinden plaats in het administratiehuis. De VGC neemt de regionale loketfunctie op voor zowel cliëntoverleg en bemiddeling. Dit betekent dat alle vragen voor bemiddeling of cliëntoverleg moeten gesteld worden aan het loket. Naast het beoordelen van deze aanvragen en het dispatchen naar een externe voorzitter of bemiddelaar, heeft het loket ook de opdracht om informatie en advies te verstrekken aan cliënten en hulpverleners binnen de jeugdhulpverlening. Om de kennis en methodieken rond bemiddeling en cliëntoverleg beter bekend te maken bij de Brusselse hulpverleners organiseerde de VGC samen met de partners van het IROJ een communicatiemoment op 30 september 2016. Aangezien er een personeelsverloop is in Brussel, zullen we dit vaker moeten herhalen. Het is belangrijk dat mensen voortdurend worden gevormd en dat ze te horen krijgen waar ze de nodige informatie kunnen vinden. Dit evenement was een succes.
- 7 - De partners van het IROJ werken momenteel aan een project dat zal inzetten op een inclusief en toegankelijk aanbod. Naast de rol die de VGC opneemt in het kader van de Integrale Jeugdhulp, heeft de VGC ook nog een aantal projecten in het kader van jeugdwelzijn: Preventie van schoolverzuim, samen met Time-out en Netwerk Leerrecht. Het gaat over jongeren die met een problematisch spijbelgedrag zitten; Cachet vzw: dit is tot stand gekomen door jongeren die uit de Bijzondere Jeugdzorg komen. Zij willen de jongeren die nu nog in de Bijzondere Jeugdzorg zitten, sterker maken; Pleegzorg Vlaanderen: Pleegzorg is nodig, soms acuut, soms minder acuut, maar het is niet gemakkelijk om altijd de gepaste pleegouders te vinden. Er werd nagegaan of de doelgroepen niet dienden verruimd te worden. Nu wordt er specifiek ingezet op het zoeken van pleegouders voor niet begeleide minderjarige jongeren; D Broej: de koepel van de WKMJ s waarin ook een welzijnsluik zit: JES: de straathoekwerkers krijgen vanuit het bevoegdheidsdomein Welzijn een groot pakket middelen (377.000 euro); OTA: Ondersteuningsteam Allochtone Jongeren. Dit zijn de projecten die wij ondersteunen vanuit jeugdwelzijn, aanvullend aan de decretale opdrachten. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Het is een goede gewoonte dat u altijd een ruimer antwoord geeft. Ik onthoud uit uw antwoord dat uw inschatting is dat het op basis van de decretale verdeling aan Vlaanderen is om voor de cijfers te zorgen, voor Brussel specifiek. Collegelid Bianca Debaets: Ze hebben dat niet. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Ik vermoed dat u de vraag voor deze cijfers al gesteld heeft uw Vlaamse collega s. Weet u of er aan gewerkt, gezocht wordt? Collegelid Bianca Debaets: Uiteraard heb ik die vraag voorgelegd. Mijn Vlaamse collega heeft op zijn beurt het Vlaamse Agentschap erop aangesproken. Maar er zijn nog geen cijfers. Men heeft mij verteld dat het met de privacy te maken heeft. We gaan er in ieder geval nog eens op aandringen. Niettemin zijn de problematieken gekend en belet het ons niet om heel wat beleid te ontwikkelen. De heer Arnaud Verstraete (Groen): Dat is duidelijk. Op dit vlak zitten we zeker op dezelfde golflengte. Er moet veel werk gebeuren, maar het is toch belangrijk om te tellen. Voornamelijk om te weten waar je staat, hoe je evolueert enzovoort. Met cijfergegevens kan men het beleid gerichter, georganiseerder inzetten. Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld de verkeerscontext: ook daar is het een hele uitdaging om anonieme gegevens te delen. Maar hiervoor is een oplossing gevonden om het mogelijk te maken op provincieniveau. Ik vermoed dat het op gewestniveau ook mogelijk moet zijn. Collegelid Bianca Debaets: In Vlaanderen heeft men die misschien, maar ze worden zeker niet vrijgegeven. De cijfers worden per provincie gemonitord en vrijgegeven.
- 8 - Het incident is gesloten. 2. Regeling van de werkzaamheden Commissievoorzitter Liesbet Dhaene overloopt de binnengekomen voorstellen voor terreinbezoeken en sprekers: Terreinbezoeken De Hogeweyk Heemdraadweg 1 1382 GV Weesp (NL) - +31294210500 - http://hogeweyk.dementiavillage.com/ is een speciaal ontworpen woonwijk met 23 woningen waar 152 dementerende ouderen met een verpleeghuis-indicatie, in leefstijl wonen. De nadruk wordt gelegd op leven zoals het gewone leven in de maatschappij. Samen met een vast team van medewerkers voeren de bewoners hun eigen huishouden. Zo wordt er in iedere woning dagelijks gekookt, gewassen, etc. De dagelijkse boodschappen worden in de supermarkt van De Hogeweyk gedaan. Bewoners kunnen veilig en vrij in de wijken rondwandelen. Er is een restaurant, een café en een theater. Deze voorzieningen zijn er voor de bewoners van De Hogeweyk én voor de bewoners uit de omgeving. De Hogeweyck kreeg meerdere nationale en internationale prijzen. Dit wordt voorgesteld door de commissievoorzitter en mevrouw Brigitte Grouwels. De Entree Elisabethof 1 2353 EW Leiderdorp (NL) - +31715413987 - http://www.gemiva-svg.nl/69638/de_entree.html: een kantoorpand omgetoverd tot zorgwoningen voor ouderen + jongeren - De Entree biedt vanaf september 2016 24-uurs zorg en begeleiding aan twintig mensen met een lichamelijke handicap en/of nietaangeboren hersenletsel. Verder zijn er 33 sociale huurwoningen van Rijnhart Wonen.De Entree in Leiderdorp is een voorbeeld van transformatie. Van leegstaande kantoorruimtes is een mooi appartementencomplex gemaakt, bestaande uit 33 sociale huurwoningen en een activiteitencentrum. Een voorstel van mevrouw Hannelore Goeman. Woongemeenschap Eikpunt Duitslandstraat 4, 6663 LE Lent (NL) - +31649430257 - http://www.woongemeenschapeikpunt.nl/. Meergeneratiewoningen: personen van verschillende leeftijden raken meer op elkaar betrokken en kunnen op deze manier een extra rol vervullen in hun omgeving. Bijvoorbeeld een kind vind een nieuwe opa. Of een oude vrouw kan bijles geven of bepaalde vaardigheden laten zien. Daarmee kunnen mensen langer en breder hun talenten inzetten ten gunste van de gemeenschap. Eveneens een voorstel van mevrouw Hannelore Goeman. Triamant Wervikstraat zn 8940 Geluwe 056/45.54.44 - http://www.triamant.be - de grote woonbuurt voor medioren en senioren dat het zich ook richt op jongere singles. Een voorstel van mevrouw Brigitte Grouwels Hoorzittingen Voorstellen van mevrouw Brigitte Grouwels: professor Dominique Verté over seniorenbeleid in Brussel; mevrouw Ann Dedry over mantelzorg; professor Béa Cantillon over armoede bij senioren. Na discussie wordt beslist om hoorzittingen te organiseren met professoren Béa Cantillon en Dominique Verté.
- 9 - Voor de terreinbezoeken wordt het bezoek aan Triamant weerhouden. Voor de buitenlandse bezoeken wordt aan de commissieleden gevraagd om hun voorkeur voor 1 van de 3 alternatieven over te maken aan de commissiesecretaris tegen dinsdag 25 oktober 2016. De voorstellen worden voorgelegd aan het Uitgebreid Bureau.