VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio West-Brabant Kwartslag Vertrek Margo Weerts Verslag ontmoetingsdag Wat doet sporten voor hart- en vaatpatiënten? Hart&Vaatcafé Nummer 4-2015
ADVERTENTIES BINNENVOOR
COLOFON Kwartslag is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio West-Brabant. Wat doet De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep is een patiëntenvereniging voor mensen met een hartof vaatziekte en hun naasten. De vereniging houdt zich zowel landelijk als regionaal bezig met: belangenbehartiging lotgenotencontact informatievoorziening /voorlichting leefstijl en bewegen vakantieweken Van en voor mensen met hart- of vaatziekte De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben (gehad) of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico s uit eigen familie kennen, bijvoorbeeld bij erfelijk hoog cholesterol (FH) of de ziekte van Rendu Osler Weber, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. De Hart&Vaatgroep: Bezoekadres: Postadres: Internet: E-mailadres: Prinses Catharina-Amaliastraat 10, 2496 XD Den Haag Postbus 300, 2501 CH Den Haag. www.hartenvaatgroep.nl info@hartenvaatgroep.nl Telefoonnummer: 088 1111600 1
Het regioteam van De Hart&Vaatgroep, regio West-Brabant: Ron Soomer voorzitter 0165-385121 06-53993215 RJFSoomer@ziggo.nl Ine de Ruyter penningmeester 0162-516782 secretaris redacteur regioblad inederuyter@gmail.com Ina Stevens-Roelvink lotgenotencontact 076-5021215 inastevens@ziggo.nl Desiree Louwerse public relations (pr) 076-7851415 lotgenotencontact dwlouwerse@gmail.com Paul von Burg Jet von Burg-Vos vrijwilliger vrijwiliger Als u als vrijwilliger het regioteam bij de activiteiten wilt ondersteunen kunt u natuurlijk contact opnemen. Verdere informatie kunt u ook vinden op www.hartenvaatgroep.nl of verkrijgen via: Coördinator vrijwilligers: Maaike Ligtvoet Email: m.ligtvoet@hartenvaatgroep.nl REGIOSITE Zoals u zult begrijpen wordt de Kwartslag ruim voordat hij bij u op de tafel ligt gemaakt. Wij raden u daarom aan om voor het laatste nieuws regelmatig een kijkje te nemen op onze regiosite. U gaat hiervoor naar de landelijke website www.hartenvaatgroep.nl en klikt in de kaart van Nederland (rechtsboven in uw scherm) op onze regio (West-Brabant) Hier kunt u ook kennis maken met uw regio-team of u heeft de mogelijkheid om via het contactformulier ideeën aan te dragen of een vraag te stellen aan het team. Als u op- of aanmerkingen heeft kunt u dat natuurlijk ook aan ons kwijt. Wij hopen dat u regelmatig een kijkje neemt. 2
VAN DE REDACTIE Het volgend nummer staat gepland voor de maand maart 2016. Hebt u iets te melden of wilt u een tekstbijdrage leveren, mail dit vóór 1 februari 2016 naar inederuyter@gmail.com Uitgever Nolin Uitgevers B.V. www.nolin-binnenhofprojecten.nl De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. Niets uit de advertenties mag worden gekopieerd en/of verspreid zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. INHOUD KWARTSLAG NUMMER 4-2015 Colofon Regiosite Van de redactie Vertrek Margo Weerts Verslag ontmoetingsdag Amphia Wat doet sport voor harten vaatpatiënten? Sporten wie ik? Beweegaanbod in de buurt Hart&Vaatcafé Gezond eten Recept Kipcurry met basmatirijst Missie en visie van de Hart&Vaatgroep Uw steun is belangrijk 3 1 2 3 4 5 6 7 8 8 9 11 12 12
MIJN WENS VOOR MENSEN MET EEN HART- EN/OF VAATZIEKTE Afgelopen zomer heb ik bekend gemaakt dat ik per 1 januari 2016 De Hart&Vaatgroep ga verlaten. Een moeilijk besluit, want De Hart&Vaatgroep is een prachtige organisatie met een opdracht die er echt toe doet: de zorg voor hart- en vaatpatiënten en hun naasten beter maken. Een organisatie van en voor mensen. Een organisatie waarin vrijwilligers en betaalde medewerkers vol energie en gedrevenheid werken om dat samen voor elkaar te krijgen. Met veel plezier heb ik daar de afgelopen negen jaar leiding aan gegeven. Toen ik negen jaar geleden kennismaakte met de wereld van mensen met een hart- en vaatziekten was ik verrast. Ik wist niet dat er in Nederland meer dan een miljoen mensen zijn die een hart- of vaatziekte hebben. Ik wist niet dat het (toen nog) doodsoorzaak nummer 1 was en dat meer vrouwen dood gaan aan een hart- of vaatziekte dan aan borstkanker. En ik wist óók niet wat het betekende om met een hart- of vaatziekte te leven. Ontmoetingen met hart- en vaatpatiënten leerden mij dat de aandoening voor de buitenwereld meestal niet zichtbaar is maar wel veel impact heeft. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor diens omgeving. Hun verhalen over de angst dat het nog een keer gebeurt, het verdriet om wat verloren is gegaan en de onzekerheid of je weer de dingen kan doen die je belangrijk vindt, hebben veel indruk op mij gemaakt. De medische zorg voor hart- en vaatpatiënten in Nederland is goed. Ook dit jaar stond ons land weer nummer 1 op de lijst van de Europese gezondheidszorg. Wat beter kan is de continuïteit in de zorg: de samenwerking en afstemming tussen de verschillende zorgverleners. Wat door patiënten gemist wordt is een goede informatievoorziening en praktische steun. De Hart&Vaatgroep doet heel veel dingen om daarin te voorzien. Allemaal gericht op het leren omgaan met de ziekte en weer grip krijgen op je leven. Mijn grote wens is dat iedereen zijn leven kan leiden op de manier die je wilt. Oók als je een hart- of vaatziekte hebt! Margo Weerts, directeur van De Hart&Vaatgroep 4
ONTMOETINGSDAG 23 OKTOBER 2015 AMPHIA ZIEKENHUIS BREDA Op vrijdag 23 oktober heeft in het Amphia Ziekenhuis te Breda de ontmoetingsdag van de Hart&Vaatgroep plaatsgevonden. Er waren ongeveer 100 personen aanwezig. De ontmoetingsdag werd geopend door Ron Soomer, de regiovoorzitter van de Hart&Vaatgroep West-Brabant. Cardioloog Dr. Meuwissen gaf een lezing over Het nieuwe dotteren. Via beelden liet hij zien hoe wordt onderzocht hoeveel bloed nog door het vernauwde bloedvat stroomt. Voorheen moesten cardiologen afgaan op röntgenopnamen. Nu gebeurt het met een dunne draad die via de lies wordt ingebracht. Vervolgens sprak dhr. Ad van Gool over vrouwen en hart- en vaatziekten. Hij begon met een aantal vragen, die door het publiek moesten worden beantwoord. Bij de start moest iedereen gaan staan. Bij een fout antwoord moest je gaan zitten. De persoon die uiteindelijk bleef staan ontving van dhr. Van Gool een boek. Hart- en vaatziekten kunnen zich bij vrouwen anders ontwikkelen dan bij mannen. Ook signalen dat er iets mis is met het hart zijn bij vrouwen vaak minder duidelijk dan bij mannen.vijf belangrijke feiten over de verschillen tussen mannen en vrouwen zijn: - Hart- en vaatonderzoek is tot nu toe vooral uitgevoerd bij mannen. - Symtomen bij een hartinfarct zijn bij vrouwen vaak anders dan bij mannen. - Vrouwen krijgen na de overgang meer te maken met risicofactoren, zoals hoge bloeddruk of hoog cholesterol. - Hartklachten worden vaak verward met overgangsklachten. - Slagaderverkalking ontwikkeld zich in het vrouwenhart in het algemeen anders dan in het mannenhart. Dhr. Van Gool besprak bovenstaande punten met uitgebreide uitleg. Om 12.30 uur tijd voor de lunch, die goed was verzorgd door het personeel van het Amphia ziekenhuis. Cardioloog Dr. Alings sprak over boezemfi brilleren en anti-stolling. Boezemfi brilleren is een veelvoorkomende hartritmestoornis, vooral bij oudere mensen. Bij boezemfi brilleren is de hartslag onregelmatig en veel te hoog. Boezemfibrilleren is niet levensbedreigend, maar moet wel behandeld worden om schade aan het hart te voorkomen. Bij een normaal hartritme ontstaat een elektrische prikkel in de sinusknoop. 5
Deze prikkel verspreidt zich daarna over de boezems. Bij boezemfi brilleren (of atriumfi brilleren) worden de elektrische prikkels niet gelijktijdig, maar onregelmatig doorgegeven naar diverse plaatsen in de boezems. Via beeldprojectie liet Dr. Alings het boezemfibrilleren zien en gaf hier uitleg over. Na de indrukwekkende lezingen konden de mensen nog even napraten onder het genot van een kopje koffi e/thee. Het was weer een geslaagde dag, dankzij de interessante onderwerpen. WAT DOET SPORT VOOR HART- EN VAATPATIËNTEN? Dat sporten goed is voor uw lichaam, is al lang bekend. Maar wat gebeurt er met uw lichaam tijdens het sporten? En waarom is sporten eigenlijk zo goed voor hart- en vaatpatiënten? Tijdens het sporten gaan mensen sneller ademen, omdat spieren en organen meer zuurstof nodig hebben. De zuurstof komt via de longen in het bloed terecht. De longader vervoert het zuurstofrijke bloed naar het hart. Het hart neemt zuurstof op, de rest van de zuurstof wordt via de aorta naar de rest van uw lichaam vervoerd. Spieren gebruiken de zuurstof om te werken. Het hart gaat sneller slaan, omdat het bloed sneller door uw lichaam stroomt. Sporten en uw bloeddruk Sporten is goed voor uw bloeddruk. Want tijdens het bewegen gaan uw bloedvaten meer openstaan, waardoor het bloed zich over een groter vatenoppervlak verdeelt. Als uw regelmatig beweegt ontstaan er nieuwe bloedvaatjes. Daardoor kan er meer bloed en zuurstof getransporteerd worden. Meer voedingsstoffen worden opgeslagen in de spieren. Ook neemt de elasticiteit van de bloedvaten toe, waardoor de druk van het bloed beter wordt opgevangen. Heeft u hoge bloeddruk, win dan eerst advies in bij uw arts, voordat u start met sporten. Sporten en uw cholesterolgehalte Cholesterol bestaat uit een (negatief) LDL-gehalte en een (positief) HDL-gehalte. Een hoog LDL-gehalte vergroot de kans op hart- en vaataandoeningen. LDL vervoert in het bloed vet naar de weefsels en spieren toe. Als het LDL niet gebruikt wordt kan het de vaatwanden beschadigen en in een later stadium dicht laten slibben. Tijdens en na het sporten stijgt het HDL in het bloed. HDL schraapt als het ware vetplekken van de vaatwand af en breekt de vetplekken af. Hierdoor kan het bloedvat minder snel dichtslibben. Bron: De Hart&Vaatgroep 6
SPORTEN. WIE... IK??? Nee, niets voor mij. Trouwens in mijn werk doe ik aan topsport gaf ik dan als antwoord. Niets was me te veel en voelde mij onmisbaar. Tot mijn lichaam protesteerde en ik met loeiende sirene naar het ziekenhuis werd gebracht. Ik zou mijn hele leven verder hartpatiënt blijven. Het herstel verliep lichamelijk goed, de revalidatie die erop volgde ook. Bij het slotgesprek werd mij aangeraden wel wat aan sport te blijven doen. Niet hetgeen ik gewend was, maar meer ontspannen en gericht op mijn nieuwe manier van leven. Ik heb me toen aangemeld bij een club met ook allemaal hartpatiënten. Nu heet deze club tegenwoordig Hart Trimclub Sportief. Daar heb ik geleerd dat sporten zeer ontspannend kan zijn, terwijl je toch, weliswaar naar eigen kunnen, inspannend bezig bent. Ik heb me ingeschreven voor één uur per week. We beginnen, o.l.v. een gediplomeerde begeleider, eerst aan een warming-up. Daarna is het op onze eigen manier en met onze eigen spelregels een partijtje vollybal. Beter gezegd: we proberen de bal over het net te krijgen! Lukt het niet, jammer dan, de volgende keer misschien wel. Tussendoor mag er gelukkig ook gelachen worden. Alles op een ontspannen en vriendelijke manier dus. Doordat je zo elke week elkaar tegenkomt, leer je elkaar kennen en het gevolg is tevens een sociale controle, die door ieder als fi jn wordt ervaren. Ik ben blij dat ik lid ben geworden en hoop het ook nog lang vol te houden. Voor patiënten zoals ik, beslist aan te raden je eens met de Hart Trimclub Sportief in verbinding te stellen of er meer van te weten te komen via de website: www.harttrimclubsportief.nl Van harte aanbevolen!! Kees Mattijsen. 6 jaar lid van de club. 7
BEWEEGAANBOD IN DE BUURT Via deze beweegzoeker vindt u de ruim 250 sportorganisaties die zijn aangesloten bij De Hart&Vaatgroep. Deze verenigingen bieden sporten beweegactiviteiten onder deskundige begeleiding. Dat biedt zekerheid en veiligheid. Er zijn waarschijnlijk meer sportorganisaties bij u in de buurt actief. Als u deze niet terugvindt in deze beweegzoeker, zijn zij niet aangesloten bij De Hart&Vaatgroep. Hoe werkt de beweegzoeker? 1. Vul uw postcode of woonplaats in en klik op zoeken. 2. U krijgt een overzicht van het beweegaanbod bij u in de buurt. Hierbij staat om welke sport/activiteit het gaat, waar en deze plaatsvindt. Let op, de afstand is hemelsbreed. 3. Klik op een sport/activiteit. U ziet op welke dagen u terecht kunt en hoe u contact op kunt nemen met de organisatie. 4. U kunt ook een activiteit selecteren. U krijgt dan een overzicht van alle plaatsen in Nederland waar deze activiteit wordt gegeven. 5. Wilt u alleen de activiteiten bij u in de buurt in beeld krijgen, selecteer dan de afstand waarbinnen u wilt reizen in het meest rechter vakje en klik opnieuw op zoeken. WAT IS HET HART&VAATCAFÉ? Het Hart&Vaatcafé is een ontmoetingsplaats voor hartpatiënten, partners, familie, mantelzorgers, zorgverleners en andere belangstellenden. Zij kunnen er ervaringen uitwisselen, tips opdoen, vragen stellen en hun zorgen bespreken. Zorgverleners kunnen via het Hart&Vaatcafé extra informatie geven en kennis delen. Samen met de faciliterende zorginstellingen zoals ziekenhuizen bevorderen zij hiermee patiëntenparticipatie. In meerdere steden worden inmiddels Hart&Vaatcafés georganiseerd in samenwerking met onder andere ziekenhuizen. Laagdrempelig en gevarieerd Bij elk Hart&Vaatcafé staat een thema centraal. 8
Een of meerdere sprekers geven hierover een presentatie en een ervaringsdeskundige deelt zijn verhaal. Uiteraard is er ruime gelegenheid om te pauzeren, ervaringen te delen met andere aanwezigen en de informatiestands te bezoeken. Na de pauze worden vragen van de bezoekers aan het panel gesteld. De bijeenkomsten zijn laagdrempelig, interactief en gratis. Meer weten? Interesse? U bent van harte welkom! De data van de Hart&Vaatcafés vindt u op: www.hartenvaatgroep.nl/hartenvaatcafe GEZOND ETEN Gezonde voeding verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Bekijk de tips om gezond te eten. Gezonde voeding bestaat uit: onverzadigd vet in plaats van verzadigd vet weinig zout veel groente en fruit voldoende vezels Door gezond te eten en voldoende te bewegen, ontstaat er minder snel overgewicht. Dit is een van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Tips om gezond te eten Overstappen op een gezond(er) eetpatroon? Houd u dan aan deze 9 spelregels: 1. Eet lekker Er zijn genoeg producten die lekker én gezond zijn. 2. Eet gevarieerd Eet niet elke dag hetzelfde. Wissel dagelijks voedingsmiddelen af uit elk van de 4 groepen: 1. groente en fruit 2. brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten 3. zuivel, vlees, vis, ei en vleesvervangers 4. vetten en olie 3. Eet niet te veel Niet iedereen kan evenveel eten. De lichaamsbouw, hoeveel iemand beweegt en het geslacht tellen mee. 9
Voor mensen die weinig bewegen (bijvoorbeeld een zittend beroep en weinig beweging in de vrije tijd) is de algemene richtlijn: mannen (30-50 jaar): 2500 kilocalorieën per dag vrouwen (30-50 jaar): 2000 kilocalorieën per dag 4. Eet veel groente en fruit Eet minstens 200 gram groente en 2 stuks fruit per dag. Neem bijvoorbeeld vers fruit bij het ontbijt of maak een salade bij de lunch. 5. Eet voldoende vezels Voedingsvezels zijn goed voor de spijsvertering en het cholesterolgehalte. Kies voor volkoren producten. Ook groente en fruit bevatten veel vezels. 6. Eet minder verzadigd vet Teveel verzadigd vet of transvet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed. Hierdoor neemt de kans op hart- en vaatziekten toe. Kies voor producten met onverzadigde vetten, zoals halvarine in een kuipje, vloeibare margarine in een spuitfl es, olie, vette vis en noten. En kies bijvoorbeeld voor magere en halfvolle producten. 7. Wees zuinig met zout Zout verhoogt de bloeddruk. Voeg geen of weinig zout toe aan de maaltijden. Vermijd kant-en-klare producten, die bevatten vaak veel zout. Van het zout dat we binnenkrijgen komt gemiddeld 80% uit kant-en-klare producten, 20% voegen we zelf toe. Kijk daarom op het etiket, ook van bijvoorbeeld kaas en worst. De Hartstichting heeft de Zoutwijzer ontwikkeld. In de Zoutwijzer staat het zoutgehalte van 100 producten. Kijk en vergelijk zelf producten in de Zoutwijzer. 8. Drink voldoende Drink minstens 1,5 liter per dag. Water, thee, melk, soep: alles telt mee. 9. Drink niet te veel alcohol Liever geen alcohol drinken, maar maximaal 1 glas alcohol per dag. Kijk op het etiket Op de meeste etiketten leest u de voedingswaarde: de exacte hoeveelheid calorieën en voedingsstoffen die er in het product zitten. Vaak staat op een etiket de voedingswaarde per 100 gram. Dit is soms lastig, want een portie is meestal niet precies 100 gram. Gelukkig staat daarom op steeds meer producten de voedingswaarde per portie. Bron: de Hartstichting 10
KIPCURRY MET BASMATIRIJST 400 ml kokosmelk, 250 ml kippenbouillon, 3 eetlepels groene-currypasta, 300 gram pompoen geschild en klein gesneden, 375 gram kipfi let in blokjes, 230 gram uitgelekte bamboescheuten (blik), 300 gram fijngesneden kousenband, 300 gram broccoli, 1 eetlepel vissaus, 1 eetlepel bruine suiker, 2 eetlepels gescheurde basilicumblaadjes, 300 gram basmatirijst, 2 gehalveerd stengels citroengras. Doe kokosmelk, bouillon en groene-currypasta in een wok of grote pan. Breng dit aan de kook. Laat het fl ink doorkoken tot de saus iets begint te binden. Voeg de pompoen toe en laat dit 10 minuten pruttelen tot de pompoen zacht is. Voeg de kipfi let en de bamboescheuten toe. Zet de temperatuur laag en laat het 10 minuten pruttelen tot de kip gaar is. Voeg de kousenband, broccoli, vissaus en suiker toe. Laat dit zonder deksel koken tot de groente gaar zijn. Neem de pan van het fornuis en roer de helft van de basilicum erdoor. Doe rijst, citroengras en 1 liter water in de pan en breng aan de kook. Laat het bij de hoge temperatuur koken tot er stoomgaten verschijnen in de bovenlaag van de rijst. Temper de warmtebron en dek de pan af. Laat de rijst 10 minuten koken tot de rijst gaar is. Doe de rijst in 4 kommen. Schep de curry erover. Strooi de rest van de basilicum erover. 11
MISSIE EN VISIE VAN DE HART&VAATGROEP Missie Leef je leven met een hart- of vaatziekte. Visie De impact van het krijgen van een hart- of vaatziekte is groot. In de eerste plaats omdat het levensbedreigende ziekten zijn, die soms onverwacht toeslaan. Iemand verandert plotseling in patiënt en daarna in iemand met een chronische ziekte. Gelukkig zijn hart- en vaatziekten steeds beter behandelbaar. Voor veel mensen is er een perspectief om door te leven op een eigen wijze. Wij vertalen dit perspectief in drie uitgangspunten: zelf regie voeren over je ziekteproces en het leven daarna met de blik op de toekomst persoonlijk en op maat UW STEUN IS BELANGRIJK Lid worden van De Hart&Vaatgroep? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, over het lidmaatschap ( 20,- p.j.) of over het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan info@hartenvaatgroep.nl of bellen met het secretariaat: 088 11 11 600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep, Postbus 300, 2501 CH Den Haag ---------------------------------------------------------------------------------------- Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:... Man/Vrouw* Adres:... Postcode/woonplaats:... E-mail:... 12
ADVERTENTIES BINNENACHTER
ADVERTENTIES BUITENACHTER