Reputatieonderzoek Controlerend Accountants bij drie stakeholdergroepen Prof. dr. Cees B.M. van Riel November, 2016 1
Onderzoeksopzet Doelstelling onderzoek In 2013 is er een onderzoek uitgevoerd naar de percepties over controlerend accountants. Recent is in kaart gebracht wat nu anno 2016 de beeldvorming is. Is er ten opzichte van 2013 een voortuitgang waar te nemen? Object van onderzoek Controlerend accountants Doelgroepen Algemeen publiek (Representatieve steekproef Nederlandse publiek) Autoriteiten (AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk) Gebruikers van informatie (Beleggers, financieel analisten en banken) 2
Reputatie accountants in de media Veel negatieve reacties in de pers.. 3
Stakeholders die dichter bij de accountant staan zijn kritischer dan het algemeen publiek Controlerend Accountants Gebruikers van informatie 59.3 Beleggers, financieel analisten en banken Autoriteiten Algemeen Publiek 57.8 63.5 Representatieve steekproef NL publiek AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk 4
Reputatie op brancheniveau: Virtuele positie accountants is voor verbetering vatbaar Source: Data stems from RI s Annual Global Pulse Study in 2015 among 17 countries. 5
Lichte vooruitgang in 2016 bij het algemeen publiek, maar gebruikers van informatie en autoriteiten geven een onvoldoende 2013 Gebruikers van informatie Autoriteiten Algemeen publiek 59.3 57.8 63.5-5.1 +4.7 +3.6 2013 Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en banken Autoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk Handhaven Verbeteren Direct actie 6
Men associeert accountants het vaakst met de werkzaamheden en haar bekwaamheid Spontane associaties accountants Belastingadvies, papierwerk, regelingen, geld Geleerde mensen die goed kunnen rekenen Algemeen publiek Duur Een persoon die controleert of de jaarrekening juist is opgesteld met de juiste aannamen Financieel experts Vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer Gebruikers van informatie Rule-based tickthe-box afvinkers. Denkt niet proactief mee Controle van jaarrekening (financiële gegevens) Autoriteiten Maatschappelijk belangrijke, doch beschadigde beroepsgroep Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en banken Autoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk *Respondenten kunnen meerdere associaties per persoon noemen. 7
Er is vooral kritiek op innovatie, producten & diensten en de communicatie van accountants! 2016 Reputatie RepTrak Pulse Accountants Producten & Diensten Innovatie MVO Leiderschap Kwaliteiten Communicatie Gebruikers van informatie Autoriteiten 59,3 58,7 50,9 67,2 62,8 69,9 58,2 57,8 58,9 47,4 72,2 61,0 65,5 59,0 2016 Reputatie RepTrak Pulse Accountants Producten & Diensten Innovatie MVO Leiderschap Kwaliteiten Communicatie Algemeen publiek 63,5 69,0 66,2 71,5 68,2 69,3 68,4 Handhaven ( 70) Verbeteren (tussen 60-70) Direct actie (<60) Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en banken Autoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk 8
Overall oordeel: Gebruikers van informatie (beleggers, financieel analisten en banken) Emotioneel: Onvoldoende 2016-5.1 Rationeel: Varieert van onvoldoende tot ruim voldoende Acceptatie legitieme rol van accountants neemt af! Belangrijk zijn: Respecteert vertrouwelijkheid Professioneel Vakbekwaam en zorgvuldig Goede prijs/kwaliteitverhouding Innovatief/Past zich snel aan 9
Overall oordeel: Autoriteiten (AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk) Emotioneel: Onvoldoende 2016 +4.7 Rationeel: Varieert van onvoldoende tot goed Acceptatie legitieme rol van accountants neemt toe. Belangrijk zijn: Respecteert vertrouwelijkheid Toegevoegde waarde maatschappij Bereid om toelichting te geven Past zich snel aan Onafhankelijk Oordeelt correct over weergave risico's jaarverslag 10
Overall oordeel: Algemeen publiek (representatieve steekproef NL bevolking) Emotioneel: Voldoende 2016 NB: Millenials zijn aanzienlijk positiever dan mensen boven de 35 jaar +3,6 Rationeel: Varieert van voldoende tot goed Acceptatie legitieme rol van accountants neemt toe. Belangrijk zijn: Professioneel Toegevoegde waarde organisatie Respecteert vertrouwelijkheid Goede prijs/kwaliteitverhouding Objectief/Onafhankelijk 11
Wisselende mate van steunend gedrag bij 3 stakeholder groepen De bereidheid om accountants te steunen neemt af onder gebruikers van informatie. Daarentegen zijn Autoriteiten wel bereid accountants te steunen! Algemeen publiek blijft neutraal in haar opvattingen om accountants te steunen. Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en banken Autoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk Handhaven ( 70) Verbeteren (tussen 60-70) Direct actie (<60) 12
Kernuitkomsten Er is goed nieuws: Legitieme rol controlerend accountant wordt nog steeds erkend. Vakbekwaamheid controlerend accountant en professionele infrastructuur kantoren wordt erkend, met name door autoriteiten en algemeen publiek. 13
Kernuitkomsten Maar ook stevige kritiek: Scepsis bij met name de gebruikers van informatie neemt toe over de kwaliteit van de controle, de prijs/kwaliteitsverhouding en het gebrek aan voldoende innovatief vermogen van de branche. Bij het algemeen publiek (de groep die het minste van de branche af weet) sluimert onderhuids het gevoel dat de branche niet objectief is en niet onafhankelijk. 14