Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek?

Transcriptie

1 Techniek? Dat is niks voor mij. Hoe kunnen scholen en bedrijven samen bijdragen aan een betere beeldvorming over en keuze voor bèta en techniek? Juliette Walma van der Molen Center for Science Education and Talent Development, Universiteit Twente

2 Onderzoek naar STEM studie- en loopbaankeuzes Traditioneel gericht op adolescenten vanaf 16 jaar en ouder Maar recenter onderzoek laat zien dat leerlingen al veel eerder (stereotype) beelden en houdingen ontwikkelen t.o.v. bepaalde studies of werkomgevingen Tussen 8 en 14 jaar: ontwikkeling van beelden over de wereld, school, studie en beroepen en beelden over jezelf In deze (pre)-adolescente fase, zonder veel kennis over beroepen of studies, worstelend met een onzeker zelfbeeld, maken leerlingen een vervolgkeuze, waarvan zij steeds vaker denken dat die levensbepalend is.

3

4 Onderzoek naar STEM studie- en loopbaankeuzes Tuijl, van C., & Walma van der Molen, J.H. (2016). Study choice and career development in STEM fields: An overview and integration of the research. International Journal of Technology and Design Education, 26(2), Sociologie Sociaal-culturele factoren (SES, culturele invloeden, waarden) Sekse-rol stereotypen Onderwijsstudies Curriculum invloeden Psychologie Aanleg Beroepsbeelden, interesses, attitudes Motivatie en zelfbekwaamheid gevoelens Voor huidige discussie relevant: Attitudes, Beeldvorming, Stereotypen

5

6

7

8 Maar in NL nog steeds laag aandeel vrouwen in bèta-technische studies en sterke sekse-stereotype beeldvorming over gender en techniek Data over bijna respondenten uit 66 landen: Miller, D. I., Eagly, A. H., & Linn, M. C. (2015). Women s representation in science predicts national gender-science stereotypes: Evidence from 66 nations. Journal of Educational Psychology, 107,

9

10

11

12 Wat leren deze cijfers ons? Onderscheid maken in de keten: PO VWO WO PO HAVO HBO PO VMBO MBO Voorlichting alleen is niet genoeg Combinatie van kennis en bewustwording van houding en beeldvorming: bij leerlingen, leerkrachten en ouders

13 Wat speelt mee bij keuzes voor bèta en techniek? Attitude en beeldvorming: Attitudes t.o.v. techniek (belang, plezier, toekomstverwachting, sekse-stereotype opvattingen, inschatting van moeilijkheid Beeld van wat techniek inhoudt (smal en breed) Beeld van vaardigheden die je nodig hebt in technische sector (smal en breed) Positieve en negatieve beelden van technische beroepen Beeld van jezelf: zelf-bekwaamheid, mindset Koppeling aan curriculum, leerkracht-attitudes Ouders: kennis en beeldvorming Diversiteit: Rolmodellen, beroepsvoorbeelden

14 Studie bedrijfsbezoeken Deelnemers, groep 7/8 Exp. conditie: n = 276 Controle conditie: n = 235 Onderzoeksopzet Quasi-experimentele studie Pre-posttest design (1 maand vóór/na) Procedure Afname vragenlijsten vóór en na de bedrijfsbezoeken Interviews met alle leerkrachten voorafgaand aan bedrijfsbezoeken Observatie van onderzoekers tijdens techniekdagen Post, T. & Walma van der Molen, J.H. (2014). Effects of company visits on Dutch primary school children s attitudes towards technical professions. International Journal of Technology and Design Education, 24,

15 Attitude t.o.v. Techniek NB: bij meer techniek op school en positievere attitude van leerkracht, scoren leerlingen op alle componenten beter

16 Nauw Negatief Breed Positief Voortest Natest 1 Voortest Natest Beeld van techniek Beeld van technisch beroep

17 Wat kan beter? Bedrijfsbezoeken of technicus in de klas inbedden in curriculum; geen losse uitjes of lessen Formuleer heldere leerdoelen, met name gericht op kennis, houding, beeldvorming Koppeling aan grote thema s voor de toekomst en aan arbeidsmarktontwikkelingen Zorg voor divers aanbod (gender, technische sector) Begin al in groep 6 en differentieer later in de keten Betrek leerkrachten én ouders: in de klas en bij bedrijf en via ouderavonden (zie:

18 Tot slot Verbreden en verdiepen van huidige initiatieven onderwijsbedrijfsleven Doel is niet: iedereen in de techniek, maar wel: voorkomen van ten onrechte uitsluiten van technische richtingen Niet alleen vanuit economisch/maatschappelijk belang, maar ook gericht op persoonlijke ontwikkeling van lerenden