157 De Freinetbeweging I Krûme Swynswei 26 I 9245 HD NIJ BEETS I tel:0512 461 878 I fax:0512 461 728 I email:info@freinet.nl I www.freinet.nl Aankondiging Algemene Ledenvergadering Freinetbeweging. De Freinetbeweging is een stichting met leden. Eenmaal per jaar komen die leden bijeen om te bespreken wat er afgelopen jaar heeft plaatsgevonden en welke stappen gezet worden de volgende jaren. Dit jaar vindt de vergadering plaats na afloop van de studiedag in Utrecht. Leden zijn bij dezen uitgenodigd voor de vergadering. Via Freinetnieuws 158 ontvangt ieder de agenda. Rouke Broersma heeft een kinderboekje uitgegeven over Pieter Pieper, het aardappelmannetje. Jelly Buisman, zijn vrouw maakte de tekeningen. In 1962 schreef ik een sprookjesachtig verhaal voor mijn klas over de avontuurlijke zoektocht van Pieter Pieper naar de betekenis van drie vreemde, enigszins angstaanjagende woorden. Kortgeleden, dus vijftig jaar later, kwam het manuscript bij een zolderopruiming weer voor de dag. Wat leuk! zei Jelly toen ze het weer gelezen had. Waarom heb je daar toch nooit iets mee gedaan? Je zou het eigenlijk moeten uitgeven. Goed, antwoordde ik, maar alleen als jij er pentekeningen bij maakt. En zo gebeurde. Bestellen: Rechtstreeks door overmaking van 7.50 (of een veelvoud daarvan als je al je (klein)kinderen een plezier wilt doen) op: Bankrekening 3158 21 183 t.n.v A.G.Broersma o.v.v. PIETER Nederland & Vlaanderen: De Freinetbeweging Met een druk op de knop ben je nu via www.freinet.nl ook op www.freinet.be
Studiedag Freinet 18-11 - 11 Onderzoek &Techniek Een studiedag over meer bèta dan alfa. Veel onderzoek en experiment. Veel workshops en actie. Met verwondering en verwarring, met fantasie en verrassing. Waar: Freinetschool De Nieuwe Regentesse, Kruisdwarsstraat 6 in Utrecht. www.nieuweregentesseschool.nl En op interessante locaties in de stad. Meedoen aan deze dag? Laat het ons vroegtijdig weten. De(Ver)nieuwe Regentesse is nog groter dan voorheen, maar het aantal deelnemers kent grenzen. Er is nog plaats voor maximaal 20 deelnemers. Geef je daarom snel op door een mailtje te sturen naar het Freinetkantoor als je dat nog niet hebt gedaan. Je krijgt dan een bevestiging en ontvangt in oktober een uitgebreid programma en routebeschrijving. Kosten: 60 Leden van de Freinetbeweging en teamleden van Freinetscholen (die lid zijn van de Freinetbeweging) 65 Overige belangstellenden 30 Studenten Contactpersoon Freinetbeweging: Jimke Nicolai jimke@freinet.nl 06 12549966 Meer informatie zie www.freinet.nl Het programma van deze dag. 09.30 De school is open 10.00 Ontvangst met koffie en thee. Inschrijven voor de workshops. 10.15 Opening van de studiedag door 10.30 Werken aan techniek Er zijn gedurende de dag verschillende workshops georganiseerd rond studie, wetenschap en techniek. Bedoeling is dat je per team zoveel mogelijk meeneemt van de diverse activiteiten die worden georganiseerd. Alle workshops worden gegeven door ervaren collega s of deskundigen. De meeste workshops worden tweemaal aangeboden, zowel op de ochtend als tijdens de middag. Daar waar dat niet het geval is staat dat aangegeven. W O R K S H O P S
Experimenteren 1 Wetenschappelijk 2 De 3 Onderzoek 4 Het 5 Design 6 met druktechnieken - Jan Bakermans Druktechniek het woord geeft het al aan dat er bij het maken van drukwerk techniek komt kijken. Jan Bakermans gaat met de deelnemers proefondervindelijk verkennen wat er mogelijk is met verschillende druktechnieken. Wat wil je, wat verwacht je, en komt dat uit, kun je het procedé bijstellen en dan? En hoe kun je dergelijke experimenten uitvoeren met je groep? denken en doen - Folkert Oldersma Kinderen zijn geen wetenschappers. Maar we willen kinderen wel leren wetenschappelijk te denken en te werken. Hoe bouw je dat op in je school? Is er sprake van een leerlijn wetenschappelijk denken en doen? Folkert Oldersma, coördinator innovatie van ODS De Starter uit Groningen, is deskundige op het gebied van wetenschap en techniek en laat de deelnemers ervaren hoe je vanuit doorgaande lijnen het wetenschappelijk handelen kunt inrichten in je school en klas. cyclus van het technisch handelen - Henk de Vries En wat kan ik dan allemaal doen met mijn kinderen? Het is een koud kunstje om prachtige avontuurlijke praktijkvoorbeelden te presenteren. Henk de Vries, leraar natuur en scheikunde, maar vooral ook natuur- en techniek kunstenaar, kan dat en gaat dat ook doen. Het gaat daarbij om meer dan enkel inspirerende exempels. Henk modelleert zijn ontwerpen vanuit de cyclus van technisch handelen. Na afloop van zijn workshop heb je naast ideeën en uitwerkingen ook een beredeneerde werkwijze en aanpak van je proeven in de klas. & experiment en levend rekenen - Jimke Nicolai In DAT TELT is een leerlijn voor onderzoek en experiment uitgewerkt. Er zijn 4 brevetten aan toegevoegd. In de workshop gaan we proefondervindelijk met rekenonderzoek aan de slag. De onderwerpen voor onderzoek komen voort uit de schoolomgeving: kleding, haren, speelgoed, hutten, tassen, Met Jimke Nicolai, expert op het gebied van levend rekenen, maken de deelnemers daar op verantwoorde wijze reken-wiskundeonderwijs van tijdens de workshop. kennislab van het universiteitsmuseum - (gids van de Nieuwe Regentesse?) Deze workshop vindt alleen s middags plaats Deze workshop vindt alleen op de middag plaats. De deelnemers gaan een uitstapje maken naar het universiteitsmuseum. Dat mag je niet missen als je in Utrecht bent! Bedoeling is dat iedereen de geweldige educatieve mogelijkheden van dit museum op het gebied van wetenschap, techniek en onderzoekend leren gaat beleven. Er wordt door medewerkers van de educatieve afdeling introductie op het Jeugdlab en de programma s in het basisonderwijs gegeven. Je hoeft je geen zorgen te maken om te verdwalen: ervaren gidsen leiden je van school naar museum (loopafstand) en techniek in Freinetschool Delft - Ard Zwinkels Deze workshop vindt alleen s ochtends plaats Freinetschool Delft heeft veel ervaring met wetenschap en techniek. Kinderen van deze school laten zich niet onbetuigd bij ontwerpwedstrijden: ze scoren keer op keer. Het houdt in dat uitvinden en creativiteit op de school hoog in het vaandel moeten staan. Hoe doen ze dat? Hebben ze een bepaalde aanpak of werkwijze? Ard Zwinkels is de techniekcoördinator van Freinetschool Delft en zal vertellen over het schoolbrede project ontwerpen. Hoe speelt de freinetpedagogie daarin door?
7 Werken 8 Techniek 9 Techniek met de camera - Els Schellekens Zelfgemaakte beelden van hun eigen omgeving en ervaringen ontlokken kinderen veel en zinrijke taal. Zeker als ze thuis foto s of filmpjes maken, want klasgenoten zijn erg geïnteresseerd in elkaars leven. Op een terloopse manier maken ze kennis met diversiteit: bij iedereen thuis is het net ietsje of behoorlijk wat anders. De foto- en videocamera lenen zich daarnaast uitstekend voor het gemeenschappelijk maken van ervaringen in de groep. Het vastleggen van gebeurtenissen in de klas door journalisten van de dag, die hun beeld en tekst publiceren op het weblog van de klas is een eigentijdse variant op Freinets klassendagboek. Ook maakten leerlingen zelf een klassenportret op video voor nieuwkomers in de groep. Els Schellekens (bureau ELS) presenteert het project Onze Klas Mijn Wereld, een methodiek waarin het werken aan sociale competentie, betekenisvol taalonderwijs en ICT (inclusief digitaal burgerschap en mediawijsheid) hand in hand gaan. en studie op onze scholen - Nieuwe Regentesse Utrecht Op freinetschool de Nieuwe Regentesse wordt gebruikgemaakt van de techniektorens. Deze verschijningsvorm van techniekonderwijs krijgt landelijk veel kritiek: het maakt kinderen en leraren afhankelijk. Het team van De Nieuwe Regentesse heeft een eigen werkwijze ontwikkeld, passend binnen het concept van de school, waarbij de techniektorens wel een rol spelen. Teamleden presenteren hun werkwijze, hebben ook nog hun eigen vragen en gaan in gesprek met de deelnemers. en ICT: bouwen van websites met kinderen - Freinetschool Delft. Deze workshop vindt alleen s ochtends plaats ICT kun je opvatten als een belangrijk middel om informatie over te dragen, te zoeken en te vinden. Vroeger de pen, nu het toetsenbord, toen het krijtje, nu het digibord, nu de laptop, straks de ICT is ook een middel om ontdekkend en onderzoekend leren te realiseren in je groep. Maria van Gaalen en Jenya Krul van Freinetschool Delft nemen jullie mee. om het zelf te ontdekken tijdens deze workshop over het bouwen van websites met leerlingen in de bovenbouw. Jenya won in 2010 de coachprijs bij Kennisnet voor "Expose your talent", voor het maken van digitale videofilms. Maria won in datzelfde jaar bij Kennisnet de oeuvreprijs als coach bij "Thinkquest", voor het bouwen van websites. Beide collega s zijn met bijdragen vanuit hun groepen ( 6/7 en 7/8) meerdere malen genomineerd geweest in voornoemde digiwedstrijden. Maria won met haar groep in het eerste jaar van "Expose..." de eerste prijs met de film "Freinetsport". 12.00 Lunch. Deze wordt volledig verzorgd. Ondertussen is er volop gelegenheid om elkaar te spreken over het onderwerp. De Freinetwinkel is aanwezig, met daarin materialen en boeken. Geef eventueel vooraf even aan of er grotere bestellingen zijn: dan kunnen we deze meebrengen. 13.15 Leen de Bie neemt ons mee in de beantwoording van 3 belangrijke vragen: Hoe moet je omgaan met de onderzoeksvraag van een kind, hoe leer je leerkrachten daar een onderzoek rond opbouwen en hoe vergroot je de interactie tussen kind en leerkracht? Leen de Bie is schoolbegeleider in Gent en expert op het terrein van techniek in Vlaanderen. Ze werkt zelf ook op een school. Leen schrijft: Ik heb de werking van mijn school ook veranderd vanuit twee aspecte: enerzijds het vergroten van het welbevinden van de leerkracht door hen een atelier te geven waarbij ze met hun talent aan de slag gaan en anderzijds het zéér lang blijven doorwerken op een onderzoeksvraag omdat dit het intrinsiek leren van kin-
deren sterker maakt. Concreet werken wij met de kleuters met 6 ateliers elke namiddag in groepjes van 12 kleuters waarbij er 6 weken gewerkt wordt rond één thema dat komt vanuit een onderzoeksvraag. Deze stap van onderzoekend leren is eigenlijk het didactisch handelen om met techniek aan de slag te gaan. Het gaat zelden om een knap afgewerkt product maar vooral het proces. Onderzoekend leren wordt ook multidisciplinair aangepakt zodat we ook onderzoek hebben rond letters en cijfers, het filosoferen, en allerhande natuurwetenschappen. Techniek is voor mij een middel maar geen doel. 14.00 Workshopronde 2 15.30 Thee en koffie 15.45 Proefondervindelijk Verkennen afsluitend. Freinet schreef aan het eind van zijn leven het boek Tâtonnement Experimental. Ieder van ons krijgt toegang tot de tekst, want het boek is door Rouke Broersma vertaald en verschijnt als nummer 7 in de Freinetbibliotheek met de titel Proefondervindelijk Verkennen. We sluiten af met de feestelijke uitreiking van dit boek aan de leden van De Nederlandstalige Freinetbeweging. Als de schoolse aanpak u zoveel nutteloos spraakwater kost, zoveel weerstand en zoveel boosheid oproept, gooi het dan eens over een andere boeg. Geen formele lessen en demonstraties meer. Organiseer op alle gebieden, de cognitieve vakken inbegrepen, het Proefondervindelijk Verkennen om kennis te verwerven voor het leven, en u zult er heel veel kalmte, menselijkheid en vriendelijkheid voor terugkrijgen. 16.00 Einde A G E N D A dag datum activiteit plaats aanvang vrij 18-11-11 Studiedag Studies en Techniek Utrecht 10.00 vrij vrij 18-11-11 16-9-11 ALV Freinetopleiding Utrecht Zwolle 16.00 10.00 do 29-9-11 De spijbelschool Gent (Sterre-spits) 19.45 vrij 07-10-11 Bestuursvergadering Malden 15.00 vrij 07-10-11 Directeurenoverleg Malden 10.00 vrij 14-10-11 Freinetopleiding Zwolle 10.00 wo 19-10-11 Tekst en taal Gent (Trappenhuis) 14.00 do/vrij 24, 25-11-11 Freinetopleiding 2daagse Nij Beets 10.00 wo 30-11-11 Klassenorganisatie Gent (Sassenpoort) 14.00 ma 12-12-11 De spijbelschool Gent (?) 19.45 wo 11-01-12 Freinet, beroepsgericht VO Gent (Labyrint) 14.00 vrij 20-01-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00 vrij 27-01-12 Bestuursvergadering? 15.00 vrij 27-01-12 Directeurenoverleg? 10.00 wo 08-02-12 Levend rekenen, wiskunde Gent (De Spiegel) 14.00 vrij 17-02-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00 wo 14-03-12 Klasoverschrijdend werken Gent (De Boomgaard) 14.00 vrij 16-03-12 Freinetopleiding Zwolle 10.00 vrij 13-04-12 Bestuursvergadering? 15.00 vrij 13-04-12 Directeurenoverleg? 10.00 wo 18-04-12 Classe unique Gent (Het Prisma) 14.00 vrij 20-04-12 Freinetopleiding Orvelte 10.00 di 08-05-12 De spijbelschool Gent (Sterre-spits) 19.45 vrij 15-05-12 Freinetopleiding/afsluiting? 10.00? Augustus 2012 Tweedaagse studiedag Vlaanderen?