Topsector Agri & Food. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Vergelijkbare documenten
Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren

NWO-bijdrage voor de Topsector Agri&Food voor

Toelichting op de NWO-bijdrage Topsectoren

Topsector Life Sciences & Health (LSH) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

20 June 2017, Rijtuigenloods Amersfoort

Topsector Agri & Food. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NWO-propositie voor de Topsector Agro & Food

Topsector Chemie (incl. BBE) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

ICT binnen de topsectoren. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Topsector Water. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NWO bijdrage voor de Topsector Life Science and Health (LSH) voor

Topsector Logistiek. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NWO-bijdrage voor het doorsnijdende thema ICT voor

SBIR Verduurzamen voedselproductie

Update NWO-werkprogramma voor de Topsectoren

Het creëren van een innovatieklimaat

Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

NWO-bijdrage voor de Topsector Creatieve Industrie

NWO-bijdrage voor de Topsector Energie voor

Onderwijs en Kennisoverdracht

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Duurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis

NWO-bijdrage voor het dwarsdoorsnijdende thema Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) voor

NWO-bijdrage voor de Topsector Logistiek voor

Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Innovatiethema s. Pagina! 1 van! 5

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

1 Inhoud Toelichting Algemene gegevens Betrokkenen (aanvragende) hogeschool Betrokkenen extern Overige informatie...

Bron voor Groene Economie

Verbinden van wetenschap en samenleving. NWO-strategie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Aanvraagformulier KIEM-hbo, indieningsronde 2019

Nederlands Kennis-en Innovatiecontract d.d. 11 december 2017

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

Indien anders gewenst, hier omschrijving geven: (max. 20 tekens incl. spaties)

Symposium Groene chemie in de delta

Optimaliseren van Impact door

Aanvraagformulier KIEM-ce, indieningsronde 2019

Introductie: CMI NEN als nieuwe Publiek - Private Samenwerking (PPS) in de context van het IMDI.nl

Samenvatting. economy.

Het aanvraagformulier bevat kerngegevens van de aanvrager (hogeschool of onderzoeker aangesloten bij een universiteit).

Meer grip op klimaatbeleid

Agriculture De uitdagingen van een Biobased Economy voor het onderwijs

Aanvraagformulier RAAK-mkb indieningsronde maart 2019

Zonder volledig ingevulde en ondertekende formulieren wordt een aanvraag niet in behandeling genomen.

1. Ambitie, doelstellingen, acties

Bijlage 2. Human Capital Agenda s

Sociale Infrastructuur Agenda (SIA) NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Big Science for Business Erik Prins

DUURZAME INNOVATIES VANUIT DE NEDERLANDSE DIERVEREDELING. Erwin Koenen

Koersen langs inhoudelijke lijnen

FLEVO CAMPUS. Feeding the City

NWO-bijdrage voor de Topsector Chemie voor

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

werk maken van een groene economie

BETROKKENHEID EN FINANCIERING PUBLIEK PRIVATE KATAPULT NETWERKEN

Topsector Creatieve Industrie. NWO-bijdrage Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

innovatie agenda

Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

NWO bijdrage topsectoren Inhoudelijke plannen

Het perspectief van de agrarische sector in Nederland

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Life Sciences & Health TKI 2015

Navigatie topsectoren

Europese EFRO-subsidies voor innovatie en CO 2 -reductie

ROADMAP LOGISTIEK VOOR DE FOODSECTOR VAN DE MRA

Datum 4 september 2015 Betreft Beantwoording vragen over toekenning DLO-gelden via de topsectoren

Een Groene Generatie met Energie voor de Toekomst. René Wijffels

klimaatverandering en voedsel

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November Marc Rosiers Nicolas De Lange

Advies Uitvoeringsprogramma OP Zuid Internationaal Topcluster Agrifood en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen

Kennisrapportage Robotica in agrofood

Food Tech Brainport...

Bedrijfsadvies aan de keukentafel

Het Productschap Tuinbouw. 13 november 2012 / Agnes van Ardenne

Manifest Circulair Onderwijs

Innovatieagenda. Topsector Energie. Wind op Zee. Gas en groen gas. Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving. Energiebesparing in de industrie

De definitieve opzet van Horizon 2020

AGRI FOOD MONI TOR Ede Wageningen HIGHLIGHTS 2018

Eerste Kamer der Staten-Generaal

28753 Publiek-private samenwerking Bedrijfslevenbeleid. Brief van de minister van Economische Zaken

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

KvK dienstverlening topsectoren

TOPSECTOR Wereldoplossingen voor werelduitdagingen

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Meer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Transcriptie:

Topsector Agri & Food NWO-bijdrage 2016-2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Inhoudsopgave Inleiding 1 Kennis- en Innovatieagenda 1 Aanpak en totstandkoming NWO-bijdrage 1 Voorgestelde activiteiten 2016-2017 2 Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Topsector specifieke programma s System Approaches for Food and Nutrition Partnership Programme NWO-TIFN 2 Partnership Programma NWO-CCC 2 Partnership Programma Feed for Health 2 Partnership Programma Strains/enzymes/metabolites 3 Partnership Programma Digital farming/precision phenotyping 3 Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Programma s relevant voor meerdere topsectoren Naar gesloten kringlopen voor water en herwinbare grondstoffen- in transitie naar een circulaire economie 3 Agri & Food/Logistiek/Tuinbouw & Uitgangsmaterialen/Water Groen II Agri & Food/T&U 4 Bouwstenen van Leven Agri & Food/Chemie/HTSM/LSH/T&U 4 Enabling Technologies AgriFood/LSH/T&U 5 Maatschappelijk Verantwoord Innoveren alle TS 5 Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Internationale programma s Food & Business Applied Research Fund Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 6 Food & Business Global Challenges Programme Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 6 Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Bijdrage vanuit de NWO-instituten NIOZ 7 Publiek-private samenwerking PPS 1 Open Technologieprogramma alle TS 7 Privaat-publieke programmering PPP Topsector Internationale programma s JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Animal Production Systems 7 JPI FACCE ERA-Net ICT-Agri Smart Farming and Food Security-Agri & Food/T&U 7 JPI HDH L LSH/Agri & Food 8 ERA-NET Cofund on Biotechnologies Chemie/LSH/Agri & Food/T&U/HTSM 8 JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Crop Production Agri & Food/T&U 8 Privaat-publieke programmering PPP Bijdrage vanuit de NWO instituten Missiebudget instituut AMOLF 9 Onderzoeksfaciliteiten en praktijkgericht onderzoek 9 Vrij onderzoek gericht op de topsectoren 9 Topsector Agri & Food: concrete acties voor 2016-2017 10 Contactpersoon / meer informatie 11

Inleiding De onderzoeksprogrammering van NWO voor Agri & Food zal de komende jaren gericht zijn op de gezamenlijke realisatie van een aantal PPS2- en PPS3-programma s. Een belangrijk deel van de PPS2-programmering richt zich op topsector-overstijgende initiatieven, waarbij twee tot vijf topsectoren zijn betrokken. Deze brede programma s zijn gericht op excellent onderzoek dat op termijn perspectief biedt voor een bijdrage vanuit de wetenschap aan maatschappelijke uitdagingen zoals de totstandkoming van een duurzame circulaire economie, een kwalitatief en kwantitatief verbeterde voedselvoorziening, duurzame gewasproductie waarvoor minder grondstoffen, energie, water en bestrijdingsmiddelen nodig zijn, net als adaptatie aan klimaatveranderingen. Ook zullen er, naast een drietal Partnership-programma s met individuele bedrijven, een aantal PPS3-programma s ontwikkeld worden in samenwerking met het Top Instituut Food & Nutrition en het Carbohydrate Competence Centre. Kennis- en Innovatieagenda De impact van Agri & Food op economie en maatschappij wordt de komende jaren groter. Doel van de vernieuwde Kennis- & Innovatieagenda blijft tweeledig; 1) het versterken van vraaggestuurd onderzoek en innovatie en 2) publiek-privaat investeren in excellente kennis en innovatie op de drie strategische kansen Meer met minder, Hogere toegevoegde waarde en Internationaal leiderschap voor economische en maatschappelijke groei. De wereld staat voor een grote uitdaging. In 2050 zullen 9 miljard mensen gevoed moeten worden, die door de stijgende welvaart steeds meer gaan consumeren, terwijl grondstoffen als water, grond en energie steeds schaarser zullen worden. Tegelijkertijd stellen zowel de consument als de maatschappij steeds meer eisen aan de kwaliteit van producten en de wijze waarop de producten worden geproduceerd. Zo staat de omvang en wijze van de dierlijke productie regelmatig ter discussie, moeten risico s van agrarische productie voor de volksgezondheid geminimaliseerd worden en moet de veiligheid van het voedsel te allen tijde gegarandeerd kunnen worden. Daarnaast levert de Agri & Food-sector een bijdrage aan welbevinden (gemak, genieten en lekker), gezondheid en maatschappelijke uitdagingen, zoals gezond ouder worden van de bevolking. Verder neemt de hoeveelheid voedsel die mondiaal nodig is drastisch toe. Dit stelt hoge eisen aan de efficiëntie van de voedselproductie; het verminderen van de uitputting van grondstoffen en emissies, en het voorkomen van voedselverspilling. De Nederlandse Agri & Food-sector wil haar bijdrage aan de voedselzekerheid in de wereld verder vergroten. De NWO onderzoeksprogrammering voor Agri & Food draagt middels fundamenteel onderzoek bij aan tal van de maatschappelijke en economische vraagstukken. Aanpak en totstandkoming NWO-bijdrage De NWO-bijdrage voor Agri & Food is in goed overleg met het TKI Agri & Food tot stand gekomen. Voor de topsector is een samenhangende PPS-programmering en samenwerking met andere topsectoren zeer belangrijk. Er worden daartoe sterkere verbindingen gemaakt met andere topsectoren, zoals Chemie, HTSM, Logistiek, LSH, T&U en Water. Deze krijgen vorm in verschillende topsector-overstijgende programma s. Het is van belang PPS-en tot stand te brengen waarin de wetenschappelijke kwaliteit van de toegekende aanvragen wordt gewaarborgd. Daarom is de topsector Agri & Food gevraagd om programma s in te richten met voldoende breedte, die ressorteren in voldoende aanvragen en een sterkere competitie. Met name PPS variant 2 (met een minimale cofinanciering van 10%) leent zich hiervoor. De topsector hecht veel waarde aan internationale wetenschappelijke samenwerking, vooral binnen het JPI Food Security, Agriculture and Climate Change (FACCE) en het JPI Healthy Diet for a Healthy Life (HDHL). Topsector Agri&Food 1

Voorgestelde activiteiten 2016-2017 NWO zal binnen de topsector Agri & Food in samenwerking met private en publieke partners verschillende PPS en niet-pps activiteiten ontwikkelen en uitvoeren. De toekenning van projecten zal gebaseerd zijn op een voor NWO gebruikelijke, onafhankelijke selectie- en besluitvormingsprocedure, waarmee de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek gewaarborgd wordt. Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Topsector specifieke programma s System Approaches for Food and Nutrition Partnership Programme NWO-TIFN Dit Partnership Programma tussen NWO en het Top Instituut Food and Nutrition (TIFN) heeft als doel een effectieve samenwerking te stimuleren tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven op verschillende onderzoeksthema s. De industriële partners van TIFN dragen als private partners bij aan voor hen relevante onderzoeksprogramma s/ projecten. TIFN verbindt bedrijfsleven en wetenschap in de gezamenlijke ambitie om wezenlijke innovatie te realiseren op het terrein van food & nutrition, efficiëntie van het voedselsysteem en reductie van voedselverspilling. Dit maakt het mogelijk precompetitief onderzoek uit te voeren dat van groot belang is voor het bedrijfsleven, maar dat voor individuele bedrijven onmogelijk alleen is op te brengen. Er komt een open call voor projecten op nog nader te identificeren thema s. Totaal budget: 6 M (inclusief bijdrage TIFN 3 M ) Budget NWO: 3,0 M Partnership Programma NWO-CCC Het NWO-CCC Partnership programma richt zich op kennis op het gebied van koolhydraten, die een belangrijke rol bij gezonde voeding en (dier-)voedsel spelen. Het Carbohydrate Competence Center is een publiek-private consortium tussen 19 bedrijven en 6 kennisinstellingen. Het programma financiert excellent pre-competitief onderzoek met een duidelijk uitzicht op toepasbaarheid van de resultaten in de industriële praktijk van product/ingrediëntontwikkeling en procesverbetering. Er komt een open call voor projecten op nog nader te identificeren thema s. Totaal programma budget: 3 M (inclusief bijdrage CCC 1,5 M ). Budget NWO: 1,5 M Partnership Programma Feed for Health DSM / Animal Health and Nutrition en NWO hebben het Partnership-programma Feed for Health gedefinieerd. In dit programma wordt onderzoek verricht naar de kwantitatieve en kwalitatieve effecten van eiwitten in veevoeding op de darmmicroflora en de gevolgen hiervan voor de diergezondheid. Overmatige en/of onvoldoende verteerde eiwitten in het maagdarmstelsel van koeien en kippen veroorzaken onbalans in de darmflora hetgeen overmatig gebruik van antibiotica in de hand werkt. Met de resultaten van het onderzoek van het Programma wordt het mogelijk een optimale eiwitconversie te bewerkstelligen, waardoor de darmflora floreert en het gebruik van antibiotica kan worden verminderd. De duur van het programma is vier jaar. Er komt een open call voor projecten op bovengenoemd thema. Totaal programma budget: 3,0 M (inclusief bijdrage DSM 1,5 M ). Budget NWO: 1,5 M 2 NWO-bijdrage 2016-2017

Partnership Programma Strains/enzymes/metabolites Met DSM (Delft, Biotechnologie) worden besprekingen gevoerd over een Partnership-programma voor onderzoek op het terrein van strains, enzymes, metabolites. Open call voor projecten op bovengenoemde thema s. Totaal programma budget: 3,0 M (inclusief bijdrage DSM 1,5 M ) Budget NWO: 1,5 M Partnership Programma Digital farming/precision phenotyping Met Bayer/Nunhems (onderdeel Computational Life Sciences) worden besprekingen gevoerd over een Partnershipprogramma voor onderzoek op het terrein van digital farming en/of precision phenotyping. Er komt een open call voor projecten op genoemd thema. Totaal programma budget: 3,0 M (inclusief bijdrage Bayer/Nunhems 1,5 M ) Budget NWO: 1,5 M Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Programma s relevant voor meerdere topsectoren Naar gesloten kringlopen voor water en herwinbare grondstoffen- in transitie naar een circulaire economie Agri & Food/Logistiek/Tuinbouw & Uitgangsmaterialen/Water De transitie naar een circulaire economie legt ons vanuit het perspectief van de verbindingen tussen water, voedsel, energie en biodiversiteit de opgave op om de huidige systemen om te vormen naar klimaat-robuuste en hoogproductieve systemen. Het biedt kansen voor zowel het aanpakken van grote maatschappelijke vraagstukken, zoals het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, de voorzieningszekerheid van grondstoffen, schoon water en voedsel, en de eindigheid van fossiele grondstoffen, als voor economische groei. Nieuwe ontwikkelingen moeten zonder uitzondering duurzaam zijn. De te ontwikkelen kringlopen dienen maximaal gesloten te zijn: biomassareststromen moeten worden ingezet voor het behoud van draagkracht van de bodem en het water om een stabiele gewasgroei te verzekeren. Systeemaanpak is het vertrekpunt voor het sluiten van kringlopen op verschillende schaalniveaus; vervanging fossiele grondstoffen door hernieuwbare grondstoffen en herwinning van grondstoffen, het terugvoeren van mineralen, hergebruik van afval, retourstromen, complexe netwerken, ketenregie en integratie, duurzame business modellen, andere diensten koppelen aan primaire producten, van bulk naar specialisatie. Het is cruciaal te begrijpen hoe onderdelen in een circulaire economie elkaar beïnvloeden in het geheel (het systeem), maar ook wat de relatie is van het geheel tot de onderdelen. Daarbij worden de elementen ook in relatie tot hun omgeving en in hun maatschappelijke context beschouwd. Dit programma krijgt vorm als een PPS2 met minimaal 10% cofinanciering. Het is een topsector-overstijgend programma en maakt onderdeel uit van de topsectoren Agri & Food, Logistiek, Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en Water. Ook de topsector Creatieve Industrie heeft zich middels bijdragen vanuit het bedrijfsleven aan bij dit initiatief aangesloten. Bij het NRPO-SIA onderzoek loopt momenteel een programma op het gebied van circulaire economie: PROVANG. Waar mogelijk wordt aansluiting op de NWO-call Circulaire Economie gestimuleerd. Ook de topsector Energie en TNO zijn voornemens te participeren. Budget NWO: 5,0 M Topsector Agri&Food 3

Groen II Agri & Food/T&U Groen II is het vervolg van het succesvolle programma Groen Fundament voor duurzame productie en verwerkingsketens in land- en tuinbouw. In het eerste programma kwamen onderwerpen aan bod als duurzame bodem, planten, gezonde voeding, duurzame en robuuste ketens en bio-economy. In samenspraak met de topsectoren Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen zullen de thema s van het programma een grondige update krijgen en wordt er gezorgd voor goede afstemming met het programma Circulaire Economie- naar gesloten kringlopen voor schoon water, een veerkrachtige bodem en gezonde gewassen zodat beide programma s complementair zijn. Groen II is een cross-sectoraal programma voor Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Het betreft een PPS2-programma met een minimale cofinanciering van 10%. Budget NWO: 3,1 M shutterstock.com Bouwstenen van Leven Agri & Food/Chemie/HTSM/LSH/T&U Kennis van de moleculaire basis van het leven is dankzij technologische doorbraken vanuit de fysica, chemie, biologie, informatica en systeemanalyse van enorme databestanden spectaculair toegenomen. De Nederlandse wetenschap is nú in een goede positie om door bundeling van deze expertise uit verschillende wetenschapsgebieden een beslissende stap vooruit te zetten in het fundamentele begrip van cellulaire systemen vanuit de (moleculaire) bouwstenen ervan. Deze kennis biedt ons het vermogen om aangepaste, verbeterde, of nieuwe vormen van leven te creëren voor specifieke doeleinden. Uitdagende innovaties zijn te voorzien op vele belangrijke wetenschappelijke en technologische terreinen: gezondheidszorg (bijv. personalized medicine), kwalitatief en kwantitatief verbeterde voedselvoorziening, duurzame gewasproductie, hybride techno-biologische systemen, nieuwe materialen, intelligente robots gebaseerd op neuronale netwerken, organismen die onder extreme omstandigheden nieuwe taken uitvoeren, enz. Tegelijk roept deze ontwikkeling nieuwe vragen op m.b.t. de gevolgen voor de toekomstige samenleving vanwege de grote wetenschappelijke, economische en maatschappelijke impact. Nederlandse onderzoekers lopen wereldwijd voorop in de verschillende disciplines die bijdragen aan deze kennis. Voor bedrijven op vele terreinen zullen ongekende innovatieve mogelijkheden zich aandienen. Het is daarom voor onze samenleving als geheel van groot belang dat Nederland door nauwe interdisciplinaire samenwerking tussen onderzoekers en het bedrijfsleven een voortrekkersrol speelt in deze ontwikkeling. 4 NWO-bijdrage 2016-2017

Het doel van het programma Bouwstenen van Leven is langdurig (10 jaar) interdisciplinaire samenwerkingen in PPS-verband te vormen of te versterken om deze urgente wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. Bouwstenen van Leven is een cross-sectoraal PPS-programma geïnitieerd gedragen door de participerende Topsectoren AgriFood, Chemie, HTSM, LSH en T&U. De topsector Chemie zet ook M 1 transitiemiddelen in voor Chemistry of Life. Door een verbinding met het programma Maatschappelijk Verantwoord Innoveren (MVI) zal het maatschappelijk en ethisch aspect van de uitdagende innovaties tegelijk worden onderzocht. Via andere NWOprogramma s zoals Perspectief en het Open Technologieprogramma en Partnership kunnen in 2016 en 2017 aanvullende bijdragen worden geleverd. Het ERA-NET Cofund on Biotechnologies (samenvoeging ERA-IB, EraSynBio en EraSysAPP) zal als internationale component van Bouwstenen van Leven de samenwerking in de systeembiologie en synthetische biologie als technology drivers stimuleren en zich toeleggen op downstream toepassingen in de biotechnologie. Via het Eranet EraCoSysMed dat zich richt op de toepassing van systeem biologie in de geneeskunde en een programma dat zich richt op stamcel- en gentherapie zullen ook bijdragen worden geleverd aan dit onderwerp. De eerste call voor interdisciplinaire aanvragen met een bijdrage uit het bedrijfsleven/fondsen van 10-20%. (PPS variant 2) is gepland voor het begin van 2016. Budget NWO: 9,75 M Enabling Technologies AgriFood/LSH/T&U Het hoofddoel van het programma Enabling technologies Hotels is om publiek-private onderzoeksprojecten kennis te laten maken met geavanceerde toepassingen op het gebied van life sciences en technologie, data integratie en stewardship door middel van kortlopende Hotelprojecten. Door middel van: Introduceren van geavanceerde life sciences technologieën in publiek-private onderzoekssamenwerkingen. Stimuleren van het gebruik van data stewardship en integratie principes, methoden en standaarden in onderzoeksprojecten. Faciliteren van integratie van datasets in geavanceerde multi-technologie projecten. Stimuleren van nieuwe interacties tussen groepen en organisaties. Waar mogelijk, stimuleren van open acces publicatie van onderzoeksdata De ronde is open voor (gecommiteerde publiek-private) onderzoeksprojecten die binnen Nederland uitgevoerd worden op het gebied van de Topsectoren LSH, Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangs-materialen. Binnen de context van deze de oproep, zijn publiek-private onderzoekprojecten, projecten waar minimaal één publieke en één private partner contractueel een onderzoeks-samenwerking hebben. Budget NWO: 1,9 M Maatschappelijk Verantwoord Innoveren alle TS In het programma Maatschappelijk Verantwoord Innoveren (MVI) wordt al in de ontwikkelingsfase van een innovatie onderzocht welke ethische en maatschappelijke aspecten een rol spelen, en welke maatschappelijke context nodig is om de innovatie te doen slagen. Dit zorgt voor een groter maatschappelijk draagvlak en voorkomt dat innovaties onnodig stranden. Bovendien worden door dit onderzoek complexe en kostenverhogende aanpassingen achteraf voorkomen. Zo ontstaan kansen voor betere producten en diensten die beter aansluiten bij behoeften in de maatschappij door sociaal geïnspireerde innovaties. De bijdrage van de topsector Agri & Food wordt specifiek ingezet voor het onderzoek naar de ethische en maatschappelijke aspecten van de toepassing van kennis die het mogelijk maakt om aangepaste, verbeterde, of nieuwe vormen van leven te ontwerpen en te creëren voor specifieke doeleinden (binnen het programma Bouwstenen van Leven). De programmering wordt in samenspraak met de topsector bepaald. Naast de programmering die gericht is op specifieke topsectoren, zal MVI ook vraagstukken programmeren die voor alle topsectoren relevant zijn. Deze vraagstukken worden uitgewerkt binnen de aan MVI deelnemende topsectoren. Budget NWO: 6,15 M Topsector Agri&Food 5

Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Internationale programma s Food & Business Applied Research Fund Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Decennialang dalende voedselprijzen hebben in ontwikkelingslanden geleid tot verwaarlozing van investeringen in de primaire productie, voedselveiligheid en het daarbij behorende onderzoek. Een groeiende wereldbevolking, veranderende diëten, klimaatverandering, een deels hieraan gerelateerde grondstoffenschaarste, evenals het besef dat zelfredzaamheid afhangt van productieve economische sectoren, hebben voedselproductie en -veiligheid terug op de agenda gezet. Ontwikkeling van lokale en regionale voedselketens kan voedselzekerheid en economische groei verhogen, en daarmee een bijdrage leveren aan armoedebestrijding. Een sterke private sector kan de economische groei stimuleren, aanmoedigen tot ondernemerschap en op deze manier bijdragen aan de zelfredzaamheid van ontwikkelingslanden. Echter, het investeringsklimaat voor het bedrijfsleven wordt vaak belemmerd door slecht functionerende (overheids-)instellingen, hoewel binnenlandse en regionale markten grote economische mogelijkheden bieden. Dit programma krijgt de vorm van een PPS-programma met een bijdrage (20%) door bedrijfsleven en/of maatschappelijke partijen. Dit programma maakt onderdeel uit van het voedselzekerheidsbeleid in het kader van de ontwikkelingsproblematiek van BuZa. Budget BUZA: 7,5 M Food & Business Global Challenges Programme Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen Voedselzekerheid staat hoog op de internationale agenda. Het voedselprobleem is hardnekkig en wordt door bevolkingsgroei en dieetverschuivingen nog versterkt. Deze situatie vraagt om adequate, evidence-based beleidsreacties, maar biedt ook volop kansen en uitdagingen voor particuliere ondernemingen. Er is een dringende en groeiende behoefte aan nieuwe kennis en nieuwe inzichten m.b.t. beleid en praktijk, om de uitdagingen omtrent voedselzekerheid het hoofd te kunnen bieden. Dit programma krijgt de vorm van een PPS-programma met een bijdrage (20%) door bedrijfsleven en/of maatschappelijke partijen. Dit programma maakt onderdeel uit van het voedselzekerheidsbeleid in het kader van de ontwikkelingsproblematiek van BuZa. Budget BUZA: 7,5 M shutterstock.com 6 NWO-bijdrage 2016-2017

Publiek-private samenwerking PPS 2 en 3 Bijdrage vanuit de NWO-instituten NIOZ Dit betreft NIOZ PPS-activiteiten op het terrein van zilte groenten en zeewier. Inzet NWO: 0,45 M (in-kind) Publiek-private samenwerking PPS 1 Open Technologieprogramma alle TS Het Open Technologieprogramma (OTP) is bedoeld voor projecten over de hele breedte van het technisch-wetenschappelijke onderzoek. Er zijn geen thema s in het OTP en er vindt geen oormerking vooraf plaats. Indienen van onderzoeksaanvragen kan het hele jaar door. Hoogstaande wetenschappelijke kwaliteit én utilisatie zijn de twee criteria waarop aanvragen door internationale onafhankelijke referenten worden beoordeeld. Bij elk project wordt een Gebruikerscommissie ingesteld. Het OTP leidt tot PPS-projecten variant 1 of 2. Op grond van stabiele historische verdeling kan voor grote topsectoren goed vooraf worden ingeschat hoeveel middelen per topsector besteed zullen gaan worden. Budget NWO: 36,0 M Privaat-publieke programmering PPP Topsector Internationale programma s JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Animal Production Systems Landbouw en de agrifood sector maken integraal onderdeel uit van de Europese economie en maatschappij. Ze staan onder druk van een groot aantal externe factoren, waaronder een toenemende behoefte aan voedsel, diervoeding, brandstof en vezels, globalisering, milieuveranderingen en volksgezondheidsaspecten, en worden begrensd door een eindige beschikbaarheid van water en land. Gezien de verwachte toename van de wereldbevolking en de behoefte aan dierlijke voedselproducten en natuurlijke rijkdommen is het essentieel dat landbouw efficiënter en duurzaam wordt. Dit ERA-Net is gericht op duurzame dierlijke productie, met inbegrip van diergezondheid en welzijn, en met aandacht voor fokkerij, voedings- en productiesystemen. Dit betreft een ERA-Net Cofund in PPP-vorm. Budget NWO: 0,75 M JPI FACCE ERA-Net ICT-Agri Smart Farming and Food Security-Agri & Food/T&U De belangrijkste doelstelling van ICT-AGRI-2 is het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van een ecoefficiënte, grondstofefficiënte en concurrerende landbouw door meer en beter gebruik van ICT en robotics. De eerste call in 2016 is gericht op Farm management and information systems. In 2017 is een tweede call voorzien op een nog nader te identificeren thema. Dit betreft een ERA-Net Cofund in PPP-vorm. Budget NWO: 0,75M Topsector Agri&Food 7

JPI HDH L LSH/Agri & Food In het werkprogramma van H2020 voor de jaren 2016 en 2017 zijn vanuit de JPI HDHL 2 voorstellen ingediend voor ERA-NET Cofunds. De onderwerpen voor deze Cofunds zijn Nutrition & Epigenome en A knowledge platform for the intestinal microbiome. Daarnaast is het Implementatieplan voor de JPI HDHL voor de periode 2016-2018 in ontwikkeling waarin in ieder geval joint actions worden opgenomen op het thema nutritional phenotype type data sharing (vervolg op huidige JA ENPADASI) en nutrition security (samen met FACCE-JPI als vervolg op het Grand Debate dat in mei is georganiseerd op de EXPO in Milaan). Budget NWO: 1,4 M ERA-NET Cofund on Biotechnologies Chemie/LSH/Agri & Food/T&U/HTSM (samenvoeging ERA-IB, EraSynBio en EraSysAPP) internationale component van topsectoroverstijgend initiatief Bouwstenen van Leven, links met topsectoren Chemie (Chemistry of Life, Chemical Conversion, BBE), LSH, Agri & Food, T&U, HTSM Budget NWO: 1,0 M JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Crop Production Agri & Food/T&U Het doel van dit ERA-Net is om middelen en kennis samen te brengen om een duurzame productie van gewassen te ontwikkelen en te testen. Belangrijke thema s hierbij zijn veredeling, het recyclen van nutriënten, de interacties tussen bodem, plant en atmosfeer, plantgezondheid en gewasbescherming, beheermethoden en de toegevoegde waarde van land- en tuinbouwproducten. De activiteiten dragen bij aan de ontwikkeling van teeltsystemen gericht op een afname van milieuvervuiling, een verbetering van resource-use efficiëntie, en de kwaliteit van producten. Dit biedt de land- en tuinbouwsector de mogelijkheid zich aan te passen aan de verwachtte veranderingen die voortvloeien uit bijv. de toekomstige schaarste van grondstoffen, milieuveranderingen, demografie, consumentenvoorkeuren en de wereldhandel. Dit betreft een Era-Net Cofund in PPP vorm. Budget NWO: 1,0 M Sluipwesp-rups 8 NWO-bijdrage 2016-2017

Privaat-publieke programmering PPP Bijdrage vanuit de NWO instituten Missiebudget instituut AMOLF Een deel van de basisfinanciering van het FOM-instituut AMOLF draagt bij aan het niet-pps deel van de propositie voor de Topsector Agri & Food. Inzet NWO: 1,70 M Onderzoeksfaciliteiten en praktijkgericht onderzoek Een deel van de bijdrage kan komen uit investeringen in onderzoeksfaciliteiten waarvan de topsector heeft aangegeven dat deze relevant is c.q. waarbij aanvragen direct voortkomen uit de gezamenlijke programmering in TKI-verband. Daarnaast gaat het om relevante investeringen in praktijkgericht onderzoek aan hogescholen die aansluiten op de gezamenlijke programmering in de topsectoren/tki s. Vrij onderzoek gericht op de topsectoren Een deel van de bijdrage komt uit brede calls voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. Belangrijke instrumenten zijn bijvoorbeeld de vrije FOM-programma s en de FOM-projectruimte (m.n. HTSM, Energie, LSH en Chemie), de TOP-subsidies (voor Chemie, ICT en LSH) en talentprogramma s zoals de Vernieuwingsimpuls. Ook projecten binnen het ALW Open programma dragen substantieel bij aan de topsector AF. Van deze investeringen wordt na toekenning vastgesteld in hoeverre deze bijdragen aan de innovatiecontracten. NWO zal de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de strategische agenda s actief monitoren en hierover op reguliere basis contact onderhouden met de topsectoren en TKI s en tevens de resultaten van de projecten actief onder de aandacht van bedrijven brengen, met het oog op snelle doorstroom van kennis en kunde en potentiële nieuwe PPS. Topsector Agri&Food 9

Topsector Agri & Food: concrete acties voor 2016-2017 Activiteit PPS Relatie met Innovatiecontract TS specifieke PPS calls System Approaches for Food and Nutrition Partnership Programme NWO-TIFN PPS 3 Food & Health, Superior Products & Processing Raakvlak met andere topsectoren NWO inzet voor A&F (M ) Partnership Programma NWO-CCC PPS 3 Food & Health 1,5 Partnership Programma Feed for Health PPS 3 Duurzame Veehouderij 1,5 Partnership Programma Strains/enzymes/ metabolites Partnership Programma Digital farming/ precision phenotyping PPS calls relevant voor meerdere TS Circulaire Economie: Naar gesloten kringlopen voor water en herwinbare grondstoffen- in transitie naar een circulaire economie Groen II PPS 3 Biobased Economy 1,5 PPS 3 Robuuste Plant Productie, Biobased Economy 2 Robuuste Plant Productie, Duurzame Veehouderij, Consument & Keten, Biobased Economy, Smart Agri & Food R Robuuste Plant Productie, Duurzame Veehouderij, Biobased Economy Bouwstenen van Leven Programma Bouwstenen van Leven 2-3 Robuuste Plant Productie, Duurzame Veehouderij, Food & Health, Biobased Economy Logistiek, T&U, Water, BBE 3,0 1,5 Totale NWO inzet (M ) 1,75 5,00 T&U, BBE 2,40 3,1 Chemie, HTSM, LSH, T&U 1,40 9,75 Enabling Technologies 2 TS-breed LSH, T&U 0,45 1,90 Maatschappelijk Verantwoord Innoveren TS-breed Alle TS 0,30 6,15 Internationale PPS calls Food & Business Applied Research Fund Food & Business Global Challenges Programme PPS bijdrage instituten Internationaal & Duurzame Handel Internationaal & Duurzame Handel NIOZ Biobased Economy 0,45 PPS 1 7,5 BUZA middelen 7,5 BUZA middelen Open Technologieprogramma TS-breed 36,0 PPP internationaal JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Animal Production Systems JPI FACCE ERA-Net ICT-Agri Smart Farming and Food Security Duurzame Veehouderij 0,75 Smart Agri & Food T&U 0,75 JPI HDHL Food & Health LSH 1,4 ERA-NET Cofund on Biotechnologies JPI FACCE ERA-Net CoFund Sustainable Crop Production PPP bijdrage instituten Chemie; BBE; HTSM; A&F; T&U; Energie 1,0 T&U 1,00 AMOLF 1,70 Totaal 18,95 10 NWO-bijdrage 2016-2017

Contactpersoon / meer informatie Drs. D.A. van der Kroef, wnd. directeur ALW E: d.vanderkroef@nwo.nl T: +31(0)70 344 0 708 Topsector Agri&Food 11