Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

Transcriptie

1 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren Mei 2014 Begin april 2012 heeft NWO het Kennis- en innovatiecontract voor de topsectoren voor de jaren mede ondertekend. In dit contract zijn, samen met bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid, afspraken gemaakt over het leveren van een bijdrage aan de topsectoren om zo oplossingen te vinden voor maatschappelijke uitdagingen en de concurrentiekracht van de economie groter te maken. De bijdrage van NWO kan daarbij gezien worden als bron voor uiteindelijke innovatie. NWO heeft de afgelopen jaren samen met haar partners hard gewerkt aan de uitwerking en uitvoering van de afgesproken topsectoractiviteiten. Het merendeel van de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken onderzoek heeft NWO inmiddels uitgezet. Een klein aantal activiteiten heeft vertraging opgelopen en zal alsnog in de loop van 2014 tot toekenningen leiden. In de bijlagen wordt per topsector en doorsnijdend thema een uitwerking gegeven van de afgesproken topsectoractiviteiten. De NWO-bijdrage omvat thematische programma s gericht op Publiek Private Samenwerking (PPS), thematische programma s gericht op publiek onderzoek en relevante onderzoeksprojecten die worden toegekend in de programma s voor vrij, ongebonden onderzoek. De (in kind) inbreng vanuit de onderzoekslijnen van de NWO-instituten vormt ook een onderdeel van de NWObijdrage. Voor nadere toelichting kan contact worden opgenomen met de betreffende NWO-contactpersoon. Inhoud Update NWO-propositie voor topsector Agri&Food 2 Update NWO-propositie voor topsector Chemie 5 Update NWO-propositie voor topsector Creatieve Industrie 8 Update NWO-propositie voor topsector Energie 10 Update NWO-propositie voor topsector HTSM 13 Update NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT 17 Update NWO-propositie voor topsector Logistiek 19 Update NWO-propositie voor topsector Life Sciences and Health 21 Update NWO-propositie voor topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen 26 Update NWO-propositie voor topsector Water 29 Update NWO-propositie voor het doorsnijdend thema Sociale Infrastructuur Agenda 32

2 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Agri&Food Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Food, Cognition and Behaviour De doelstelling is het ontwikkelen van nieuwe voedingsmiddelen met behulp van excellente kennis over de relatie tussen voeding en het brein. De focus ligt op het terrein van voedingsvoorkeuren, keuze- en koopgedrag, eetlustregulatie, de rol van cognitieve processen en de effecten van voedingsmiddelen en -patronen op cognitieve vermogens. De projecten binnen dit programma worden gezamenlijk (50%-50%) gefinancierd door NWO en publieke en private partijen. Een eerste call heeft tot toekenningen geleid, een tweede zal later tot toekenningen leiden. NWO budget eerste call: M 1,9 Cofinanciering eerste call: M 1,9 Aantal gehonoreerde projecten: 5 Eiwitonderzoek Door de groei van de wereldbevolking en de toenemende welvaart in opkomende economieën stijgt de consumptie van vlees, vis en andere eiwitten. Hierdoor ontstaat de behoefte aan verduurzaming van onze toekomstige eiwitvoorziening. Dit initiatief voorziet het bedrijfsleven van effectieve toegang tot kennis en expertise op het gebied van eiwitonderzoek en valorisatie. NWO budget: M 3,0 Cofinanciering: M 0,6 Aantal gehonoreerde projecten: 5 Food & Business Global Challenges Programme (in propositie Global Food systems genoemd) Dit programma financiert onderzoek dat leidt tot nieuwe inzichten in het functioneren van het mondiale voedselsysteem. Deze inzichten moeten bijdragen aan het verbeteren van lokale voedselzekerheid in lage en middeninkomenslanden. Voorstellen kunnen worden ingediend door consortia van onderzoekers en diverse publieke en private partners vanuit Nederland en ten minste één laag- en middeninkomens land. De eerste call heeft geleid tot vijf toekenningen. Daarnaast is er een call voor het Food & Business Applied Research Fund, waarin praktijkorganisaties uit de Nederlandse partnerlanden voor ontwikkelingssamenwerking financiering kunnen aanvragen voor toegepast onderzoek op het gebied van voedselzekerheid. Voor het Applied Research Fund zijn al zeven toekenningen gedaan, begin juli 2014 worden er naar verwachting nog 6 of 7 projecten gehonoreerd binnen de derde ronde van de eerste call. Beide programma s worden in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgevoerd. Food & Business Global Challenges Programme NWO budget: M 2,4 Cofinanciering: M 0,6 (ministerie van Buitenlandse Zaken) plus 0,4 cofinanciering op projectniveau Aantal gehonoreerde projecten: 5 2 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

3 Food & Business Applied Research Fund NWO budget: M 0 Cofinanciering: M 2,0 (ministerie van Buitenlandse Zaken) plus M 1,4 cofinanciering op projectniveau Aantal gehonoreerde projecten: 7 Maatschappelijk Verantwoord Innoveren Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. Voor Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen was een bedrag van M 0,5 beschikbaar. NWO budget: M 0,5 Co-financiering: M 0,3 Aantal gehonoreerde projecten: 3 Open Technologieprogramma (OTP) In het OTP worden in samenwerking tussen onderzoekers en private partijen plannen opgesteld en gefinancierd. NWO budget: M 2,6 Cofinanciering: M 0,6 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 4 Publiek-private programmeringsactiviteiten in 2012 en 2013 JSTP programma Agriculture & Food: How to feed the world? Het doel van het gezamenlijke onderzoeksprogramma van China en Nederland, het Joint Scientific Thematic Research Programme (JSTP), is het bevorderen van duurzame samenwerking tussen onderzoekers uit beide landen door financiering van gezamenlijke onderzoeksprojecten en seminars. NWO budget: M 2,1 Aantal gehonoreerde projecten: 8 Meer met minder Nederland is toonaangevend op het gebied van innovatieve, duurzame en efficiënte voedselproductie, in de agrarische sector, tuinbouw en levensmiddelenindustrie. Duurzame productie van voldoende en kwalitatief hoogwaardig voedsel, siergewassen en grondstoffen voor een BioBased Economy zal een steeds groter beslag leggen op beschikbare ruimte, grondstoffen en leefmilieu. Deze call is opengesteld in het kader van het NWO thema Agro, Food & Tuinbouw en is geïnspireerd op het thema Meer met minder van de topsectoren Agri&Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. NWO budget: M 2, waarvan M 1,5 primair A&F en M 0,5 primair T&U Aantal gehonoreerde projecten: 6, voor A&F en 2 voor T&U Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

4 Cross-overs Naast bovenstaande programma s is er een aantal programma s relevant voor de topsector Agri&Food die administratief ondergebracht zijn bij een andere topsector: Chemie: de Braziliaanse samenwerkingsprogramma s met FAPESP en CnPQ. Binnen de FAPESP call zijn er zeven projecten primair voor Agri&Food; binnen de CnPQ call gaat het om zes projecten. LSH: binnen het programma Enabling Technologies zijn diverse toekenningen gedaan die relevant zijn voor de topsector Agri&Food (negen projecten). Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. NWO programma s met toekenningen na april 2014 Food, Cognition and Behaviour De doelstelling is het ontwikkelen van nieuwe voedingsmiddelen met behulp van excellente kennis over de relatie tussen voeding en het brein. De focus ligt op het terrein van voedingsvoorkeuren, keuze- en koopgedrag, eetlustregulatie, de rol van cognitieve processen en de effecten van voedingsmiddelen en -patronen op cognitieve vermogens. De projecten binnen dit programma worden gezamenlijk (70-30%) gefinancierd door NWO en publieke en private partijen. Een eerste call heeft tot toekenningen geleid (zie hierboven), een tweede zal later tot toekenningen leiden. NWO budget: M 3 Cofinanciering: n.t.b. IPP Unilever Dit programma is tot op heden nog niet gerealiseerd. De verwachting is dat dit in de komende jaren alsnog gebeurt. NWO budget: M 2,5 Cofinanciering: n.t.b. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. F.M. Martens, directeur Aard- en Levenswetenschappen E: f.martens@nwo.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

5 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Chemie Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Technology Areas (TA s) In 2011/2012 is NWO in aanloop tot het TKI NCI gestart met een aantal Technology Areas. In deze TA s gaat het om programmatische samenwerking tussen minstens twee bedrijven en minstens twee kennisinstellingen, waarbij de deelnemende bedrijven gezamenlijk een derde van de onderzoekskosten financieren. Binnen de eerste vier TA s (Biomass, Low Energy, Syngas en COAST) zijn tot nu toe in totaal 18 projecten toegekend. De programmavorm Technology Area is opgenomen in het Fonds NCI (zie hieronder). NWO budget: M 7,1 Cofinanciering: M 4,1 Aantal gehonoreerde projecten: 18 Science-Industry-Cooperation In deze vorm van internationale PPS nemen per project vier partijen deel: een buitenlandse industriële partner, een Nederlandse industriële partner, een buitenlandse academische onderzoeksinstelling en een Nederlandse academische onderzoeksinstelling. Het onderzoeksthema is gebaseerd op een vraag van de industriële partner(s). Per project financieren zowel de private partner als NWO/buitenlandse zusterorganisatie 50% van de kosten in cash. In 2012 is een begin gemaakt met dit type projecten met de toekenning van een eerste samenwerkingsproject tussen Nederland en China op het gebied van opschaling en optimalisatie in bioreactoren. Deze programmavorm voor internationale PPS is opgenomen in het Fonds NCI als een bijzondere vorm van CHIPP (zie hieronder). NWO budget: M 0,4 Cofinanciering: M 0,4 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Partnership-programma STW/CW Paques Het doel van het Partnershipprogramma A novel Platform Technology for the Conversion of Waste Biomass to Renewable Bioproducts is om technologie te ontwikkelen voor het winnen van vluchtige vetzuren uit organisch afval en afvalwater, om daaruit vervolgens bio-gebaseerde producten te maken. NWO budget: M 1,5 Cofinanciering: M 1,5 Aantal gehonoreerde projecten: 5 Fonds Nieuwe Chemische Innovaties (NCI) De inzet van NWO in de Topsector Chemie verloopt via het TKI NCI, omdat het speciale karakter van dit TKI de mogelijkheid biedt tot een uitgebalanceerde inzet in zowel vernieuwend funderend onderzoek voor bestaande thematische consortia als ook in geheel vernieuwende onderzoekskiemen en -lijnen. Hiertoe is het zogenaamde Fonds NCI opgericht, een budget dat beschikbaar is voor verschillende kleine, flexibele PPS-vormen. NWO stelt M 14,5 beschikbaar via het Fonds NCI, in de periode van 1 november 2012 tot 1 oktober Voorstellen kunnen doorlopend worden ingediend. Hiermee wordt ingespeeld op de behoefte van de topsector, die zichtbaar wordt in de vorm van vraagsturing en inzet van het bedrijfsleven. NWO werkt via het Fonds NCI ook samen met de andere TKI s in de chemie voor gezamenlijke PPS-programma s. Het Fonds NCI wil een flexibel instrument Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

6 zijn om de samenwerking en kennisoverdracht tussen kennisinstellingen en bedrijven te bevorderen. Het staat open voor nationale én internationale projecten en kent verschillende PPS-vormen: Chemical Industrial Partnership Programme (CHIPP), gericht op ambitieuze samenwerking tussen een beperkt aantal partners, zowel nationaal als internationaal. Voor iedere euro inleg van het bedrijfsleven, legt NWO er een euro tegenaan. Ook IPP (bij FOM) op het gebied van Chemie valt onder het Fonds; NWO budget: M 1,3 Cofinanciering: M 1,7 Aantal gehonoreerde projecten: 4 Technology Area s (TA s), gericht op de vorming van consortia van bedrijven en kennisinstellingen die kunnen uitgroeien tot grotere PPS en die onderdeel kunnen worden van de andere TKI s binnen of zelfs buiten de chemie. Voor iedere euro inleg van het bedrijfsleven, legt NWO er twee tegenaan. Een van de gehonoreerde TA s is het publiek-private samenwerkingsprogramma TA-COAST, dat zich richt op revolutionaire verbeteringen van analytische technologieën, is uitgebreid met twee toegekende projecten uit middelen van het Fonds Nieuwe Chemische Innovaties (NCI). NWO budget: M 2,0 Cofinanciering: M 1,0 Aantal gehonoreerde projecten: 4 Kennis Innovatie Mapping (KIEM), gericht op samenwerking tussen een MKB enerzijds en een universiteit of een coalitie van een universiteit en een Hbo-instelling anderzijds om bestaande kennis over te dragen, een probleem op te lossen of om een product, proces of dienst te vernieuwen. KIEM staat ook open voor chemische start-ups. Voor iedere euro inleg van het MKB, legt NWO er vier tegenaan. Per KIEM gaat het om k 18,75, waarvan 20% van het MKB. Via de KIEM projecten is er met het MKB een nieuwe doelgroep voor PPS aange-boord. NWO budget: M 0,22 Cofinanciering: M 0,05 Aantal gehonoreerde projecten: 14 Open Technologieprogramma (OTP) In het OTP worden in samenwerking tussen onderzoekers en private partijen plannen opgesteld en gefinancierd. NWO budget: M 1,0 Cofinanciering: M 0,3 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Publiek-private programmeringsactiviteiten in 2012 en 2013 Samenwerking India Functionele Materialen Met dit programma wordt de onderzoekssamenwerking tussen Nederland en India gestimuleerd op het gebied van Functionele Materialen. Dit programma richt zich op onderzoek naar duurzame en zgn. smart materials, die hun toepassing kunnen vinden in sectoren zoals energie, chemie, autotechnologie, water, gezondheidzorg en high tech systems. NWO budget: M 1,4 Aantal gehonoreerde projecten: 3 6 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

7 Brazilië BioBased Economy samenwerkingsprogramma In dit bilaterale samenwerkingsprogramma met Brazilië gaat het om onderwerpen als teeltoptimalisatie, duurzaamheidsaspecten van intensievere landbouw, bio-raffinage en (bio)chemische biomassaconversie naar chemicaliën en brandstoffen. Voor dit programma zijn twee calls geweest, een met FAPESP en een met CNPq. NWO budget: M 3,8 Aantal gehonoreerde projecten: 13 Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. NWO programma s met toekenningen na mei 2014 Vanuit het Fonds NCI is een reservering gemaakt voor toekenningen van vier Technology Area s en voor het samenwerkingsprogramma met China. Technology Area s Gereserveerde NWO budget: M 3,5 Verwachte cofinanciering: M 1,75 Aantal te honoreren projecten: 4 Samenwerkingsprogramma met China Gereserveerde NWO budget: M 1,5 Contactpersoon / meer informatie Dhr. Dr. L.B.J. Vertegaal, directeur Chemische Wetenschappen/Exacte Wetenschappen E: l.vertegaal@nwo.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

8 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Creatieve Industrie Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Science4 arts Dit programma is opgesteld door NWO in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed en een aantal musea. Het programma richt zich op de conservering en restauratie van oude en moderne en hedendaagse kunst. In elk onderzoeksproject is sprake van medefinanciering van musea, in de vorm van beschikbaarstelling van collecties, onderzoeksapparatuur en menskracht. Het programma heeft een looptijd tot In de komende jaren zal nog een aantal activiteiten worden gefinancierd, met name gericht op kennisvalorisatie en internationalisering. NWO budget: M 3,6 Cofinanciering: M 0,5 Aantal gehonoreerde projecten: 6 Creatieve Industrie Dit programma is gezamenlijk opgezet en gefinancierd door NWO en TNO en onderscheidt drie instrumenten: Embedded research (NWO en TNO), Strategische onderzoeksprojecten (NWO) en het Cofinancieringsprogramma (TNO). Binnen deze instrumenten is samenwerking met tenminste één private partij verplicht. Ook publieke partners kunnen deel uitmaken van het consortium. Deelname (minimaal 30%) van de private partijen en publieke partijen kan ook in-kind plaatsvinden. In totaal heeft NWO voor een bedrag van M 7,5 aan projecten toegekend, M 1 meer dan in de oorspronkelijke propositie was afgesproken. NWO budget: M 7,5 Cofinanciering: M 3,2 Aantal gehonoreerde projecten: 19: 14 strategische onderzoeksprojecten en 5 embedded research projecten. TOP-subsidies De TOP-subsidie is bedoeld voor excellente onderzoeksgroepen binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen en biedt onderzoeksgroepen de gelegenheid zich te versterken met nieuwe onderzoekers. In de subsidieronde 2012 konden aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de Sociale Infrastructuur Agenda en de topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie. Er zijn in totaal vier projecten gehonoreerd waarvan twee projecten directe relevantie hebben voor Creatieve Industrie. De subsidieronde 2013 kent dezelfde constructie; daarvan zullen de toekenningen in 2014 geschieden. NWO budget: M 1,4 Cofinanciering: M 0,6 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Open Technologieprogramma (OTP) In het OTP worden in samenwerking tussen onderzoekers en private partijen plannen opgesteld en gefinancierd. NWO budget: M 1,0 Cofinanciering: M 0,1 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 8 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

9 Publiek-private programmeringsactiviteiten in 2012 en 2013 JPI Cultural Heritage Het Joint Programming Initiative Cultural Heritage and Global Change beoogt een gezamenlijke onderzoeksprogrammering op Europees niveau voor cultureel erfgoed. Er is een Europese strategische onderzoeksagenda opgesteld die de basis vormt voor toekomstige calls. Begin 2013 is de eerste pilot call gelanceerd. NWO budget: M 0,3 Aantal gehonoreerde projecten: 6 Digging into Data NWO participeert samen met UK, VS en Canada in de 3 e ronde Digging into Data. Het onderzoek richt zich op grote hoeveelheden (digitale) data, zoals bevolkingsdata, economische data, maar ook kranten en audiovisueel materiaal om vragen te kunnen beantwoorden zoals: Hoe maak je grootschalige databestanden efficiënt toegankelijk? Hoe voer je een goede kwantitatieve analyse uit? Welke consequenties hebben de nieuwe geavanceerde technieken voor de aard van het onderzoek? De toekenningen zijn in januari 2014 gedaan. NWO budget: M 0,6 Aantal gehonoreerde projecten: 6 NWO-instituten: M 0,73 Het CWI draagt in kind bij aan de topsector Creatieve Industrie, met onderzoek gerelateerd aan de Media & ICT en Cultural Heritage onderzoekslijnen. Het onderzoek in het cluster informatiesystemen richt zich onder meer op annotatie van multimedia (met een mix van crowdsourcing en automatische technieken), personalisatie van online services en zoeksystemen, gebruik van social media en het hanteren van big data in niet-gestructureerde vorm. Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. Contactpersoon / meer informatie Mw. Drs. A.M. Bos, directeur Geesteswetenschappen E: a.bos@nwo.nl T: / Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

10 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Energie Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Shell-NWO programma Computational Sciences for energy research Enerzijds financiert Shell promovendi posities aan de Nederlandse universiteiten (M 20), anderzijds investeert NWO in de versterking van de infrastructuur aan de Nederlandse onderzoeksinstellingen op het gebied van computational science (M 6,7 zie verderop in het document voor toekomstige toekenningen). Binnen de eerste twee calls van het Shell-NWO programma zijn in totaal 222 aanvragen ingediend, waarvan er 37 zijn gehonoreerd. Er zijn in totaal vier of vijf calls voorzien. NWO budget: M 0. N.B. zie verderop in het document. Cofinanciering: M 15,2 plus TKI toeslag 4,8 M (totaal M 20) Aantal gehonoreerde projecten: 37 Programma CO 2 -neutral fuels In november 2012 is een succesvolle workshop met zo n 70 wetenschappers en vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven gehouden om te komen tot vaststelling van de onderzoeksthema s van het nieuwe onderzoeksprogramma CO 2 -neutrale brandstoffen. Dit programma bestaat uit drie onderdelen, waarvan het derde onderdeel in 2014 tot toekenningen leidt (zie hieronder): Een brede call for proposals CO 2 -neutral fuels : voor dit programma zijn 32 aanvragen ontvangen en in totaal zijn er zeven projecten gehonoreerd (M 5 totaal; Shell M 2, NWO en FOM M 3). Aanstelling van twee tenure track onderzoekers aan het instituut DIFFER die vorm en inhoud zullen geven aan de nieuwe onderzoekslijnen op het onderwerp solar fuels (M 2). NWO budget: M 5,0 Cofinanciering: M 2 (Shell) Aantal gehonoreerde projecten: 7 Uncertainty Reduction in Smart Energy Systems Dit programma wil een bijdrage leveren aan het verminderen van onzekerheid voor actoren in het energiesysteem en beoogt een snelle transitie naar een betrouwbaar, betaalbaar en duurzaam energiesysteem tot stand te brengen. De deadline voor de call was in april Voor de deadline is een matchmakingsbijeenkomst gehouden om wetenschappers en bedrijven in contact te brengen. NWO budget: M 4,4 Cofinanciering: M 2,5 Aantal gehonoreerde projecten: 11 Maatschappelijk Verantwoord Innoveren Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. Voor Energie was een bedrag van M 0,4 beschikbaar. NWO budget: M 0,4 Cofinanciering: M 0,2 Aantal gehonoreerde projecten: 5 10 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

11 Nieuwe IPP s en Perspectief-programma s voor energieonderzoek Het is niet gelukt om de eerder voorspelde M 8,5 aan nieuwe IPP s en Perspectiefprogramma s te realiseren. Er is wel een IPP gerealiseerd met BASF: IPP Third generation magnetocaloric materials. De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en BASF zijn wederom een gezamenlijk onderzoeksprogramma gestart over magneto calorische materialen. Deze nieuwe generatie koelmaterialen zijn veelbelovend om toekomstige koelsystemen efficiënter en stiller te maken. Dit is het tweede onderzoek van FOM en BASF samen en heeft een looptijd van vier jaar. Doel is de fundamentele magneto calorische basisprincipes beter te begrijpen. Dat helpt om nieuwe materialen te ontwikkelen om de beste routes voor productie op grote schaal te bepalen. NWO budget: M 1,2 Cofinanciering: M 1,2 Aantal gehonoreerde projecten: 3 Open Technologieprogramma (OTP) In het OTP worden in samenwerking tussen onderzoekers en private partijen plannen opgesteld en gefinancierd. NWO budget: M 1,4 Cofinanciering: M 0,3 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Publiek-private programmeringsactiviteiten in 2012 en 2013 Energiefocusgroepen Het energieonderzoek wordt versterkt door de oprichting van zogenaamde energie-focusgroepen, als satelliet van DIFFER, elk rond een internationale topwetenschapper die kansen heeft een doorbraak op zijn of haar gebied te forceren. De eerste twee op het gebied van Light management in new photovoltaic materials (AMOLF) en Next generation organic photovoltaics (RuG) zijn eind 2011 gestart (totale investering M 21,4 voor een periode van 10 jaar) en dragen bij als kennisbasis voor het TKI-Solar energy. De focusgroep op het gebied van Electrical Energy Storage is niet gerealiseerd. De beoogde focusgroepleider heeft na toekenning van deze persoonsgebonden subsidie van vestiging in Nederland afgezien. NWO budget: M 4,2 (voor ) Aantal gehonoreerde projecten: 2 Young Energy Scientists Doel van het YES!-fellowship programma is om een bijdrage te leveren aan de versteviging en voortdurende vernieuwing van de Nederlandse positie in het internationale energieonderzoek. Daarom biedt YES! recentelijk gepromoveerde onderzoekstalenten de mogelijkheid kennis, vaardigheden en inspiratie op te doen door een verblijf van maximaal drie jaar aan een buitenlands topinstituut op het gebied van funderend (natuurkundig) energieonderzoek. NWO budget: M 0,7 Aantal gehonoreerde projecten: 2 NWO-instituten Op het nieuwe instituut DIFFER zal een geheel nieuwe onderzoekslijn Solar Fuels en CO 2 -neutrale productie van brandstoffen worden opgezet. Dit instituut heeft een centrale rol in de uitvoering van het programma CO 2 -neutral fuels. Het CWI draagt bij aan het onderzoek naar windparken en smart grids. NWO budget via DIFFER: M 6,5 NWO budget via CWI: M 1,4 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

12 Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. NWO programma s met toekenningen na april 2014 Programma CO 2 -neutral fuels Dit programma bestaat uit drie onderdelen, waarvan het derde onderdeel in 2014 tot toekenningen leidt (zie hierboven). Het derde onderdeel bestaat uit een samenwerking STW-Alliander Plasma conversion of CO 2. de deadline voor deze call was in december Projecten worden naar verwachting in mei 2014 toegekend. NWO budget: M 1,5 Cofinanciering: M 0,5 (Alliander) en n.t.b. Shell-NWO programma Computational Sciences for energy research NWO investeert in de versterking van de infrastructuur aan de Nederlandse onderzoeksinstellingen op het gebied van computational science. De toekenningen hiervoor zullen na april 2014 geschieden. NWO budget: M 6,7 Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. W. van Saarloos, directeur FOM/NWO Natuurkunde E: wim.van.saarloos@fom.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

13 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector HTSM Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Perspectiefprogramma s Er zijn in totaal in 2012 en 2013 tien perspectiefprogramma s toegekend. De programma s worden uitgevoerd door consortia van verschillende universiteiten en bedrijven. Drie perspectiefprogramma s vallen primair onder de topsector HTSM. De volgende programma s zijn toegekend: Robust Design of Cyber Physical Systems Cyber-physical systemen (voor bijvoorbeeld medische beeldbewerking, lithografie en slimme elektriciteitsnetten) zijn een complexe mengeling van grote aantallen sensoren en actuatoren. Het robuust maken en houden van dat soort systemen is van groot belang voor de industrie, en hieraan levert dit programma een bijdrage. MEMPHIS platform: Merging Electronics and Micro & nano PHotonics in Integrated Systems Door de ontwikkeling van basisbouwstenen in fotonische en elektronische technologie te verenigen in een Memphis platform kunnen er nieuwe systemen ontwikkeld worden die in verschillende sectoren toepasbaar zijn. Met deze aanpak zijn deze sneller en goedkoper te standaardiseren, herbruikbaar en is er schaalvoordeel. Symbionics: Co-Adaptive Assistive Devices Doel van dit programma is om mechanismes voor assistive devices (hulpmiddelen) te ontwikkelen, die zich automatisch aanpassen aan de (wisselende) eigenschappen en wensen van de gebruiker. Daarnaast is er een perspectiefprogramma toegekend dat voor de helft onder HTSM valt en voor de helft onder LSH: Population Imaging Genetics (ImaGene). Het doel van dit programma is nieuwe technologie te ontwikkelen om beeld- en genetische informatie beter te koppelen. De technieken zullen worden ontwikkeld in het kader van verbeterde opsporing, diagnostiek en behandeling van belangrijke ziektegebieden, te weten de ziekte van Alzheimer, cardiovasculaire aandoeningen, en borstkanker. NWO budget: M 14,1 Cofinanciering: M 7,5 Aantal gehonoreerde projecten: 31 Topsectorbrede HTSM-calls HTSM-brede call waarop consortia van onderzoekers en bedrijven in het kader van de TKI resp. roadmaps van HTSM konden indienen. Het wervings- en selectieproces is in afstemming met het Topteam HTSM gerealiseerd waarbij het uiteindelijke besluit wordt genomen door STW. Voor aanvragen gold in de ronde 2012 een cofinancieringseis van 35%, waarvan min. 15 % in cash. Voor de ronde 2013 gold de eis van min. 25% in cash. Voor de ronde 2013 is naast de NWO bijdrage tevens TKI-toeslag (M 3,1) gebruikt voor de financiering van projecten. NWO budget: M 15,6 Cofinanciering: M 10,2 Aantal gehonoreerde projecten: 58 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

14 Hightech Materialen De Hightech Materialen call is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Foundation Materials innovation institute (M2i), en heeft als thema de prioriteitsgebieden van de gehele Hightech Materials roadmap (2013). Op verzoek is de call gesplitst in een eerste call in 2013 en een tweede call die in 2014 zal leiden tot toekenningen (zie hieronder). NWO budget: M 0,9 Cofinanciering: M 0,9 Aantal gehonoreerde projecten: 5 Industrial Partnership Programme (IPP) Een IPP is bedoeld voor meerjarig fundamenteel onderzoek door onderzoekers in nauw contact met bedrijfsonderzoekers op gebieden met goede innovatiepotentie en uitdagende wetenschappelijke vragen. Gezamenlijk onderzoek dus, dat mogelijk baanbrekende innovaties oplevert. NWO budget: M 7,4 Cofinanciering: M 6,8 Aantal gehonoreerde projecten: 7 STW-Partnership programma Solid State Lighting Samenwerking met Philips (Lighting). Het Partnershipprogramma betreft het ontwikkelen van innovatieve, efficiënte, op een verantwoorde manier te produceren verlichting. NWO budget: M 1,4 Cofinanciering: M 1,4 Aantal gehonoreerde projecten: 8 Open Technologieprogramma Het Open Technologieprogramma richt zich op technisch-wetenschappelijk onderzoek. Onderzoeksvoorstellen worden getoetst op zowel wetenschappelijke kwaliteit als het utilisatieperspectief. In 2012 en 2013 zijn diverse projecten PPS-projecten gehonoreerd die passen binnen de HTSM-roadmaps. NWO budget: M 8,2 Cofinanciering: M 2,1 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 13 Binnen het Open Technologieprogramma van STW is een compartiment gecreëerd voor onderzoeksvoorstellen binnen de Holst roadmap. De voorstellen worden beoordeeld volgens een reguliere beoordelingsprocedure. NWO budget: M 1,0 Cofinanciering: M 0,2 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 14 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

15 NWO-instituten DOME ASTRON & IBM Center for Exascale Technology Het NWO-instituut ASTRON en IBM hebben een samenwerking voor de ontwikkeling van supersnelle en energie-zuinige computersystemen die het mogelijk maken om de grote hoeveelheid gegevens die s werelds grootste en meest gevoelige radiotelescoop per dag genereert, te kunnen lezen, opslaan en analyseren. De samenwerking duurt in eerste instantie vijf jaar. De NWO (ASTRON) bijdrage aan het programma was in M 1,5. NWO budget: M 1,5 Cofinanciering: M 3 NWO-instituut CWI Bij het CWI wordt in kind onderzoek gedaan is de roadmap Health naar visualisatie en beeldverwerking (o.a. tomografie). Daarnaast wordt er bij het CWI onderzoek gedaan naar Embedded Systemen. NWO budget: M 1,07 PPS-variant: 1 Advanced Instrumentation Door de NWO-instituten is i.s.m. TNO gewerkt aan een roadmap voor Advanced Instrumentation: de ontwikkeling i.s.m. het bedrijfsleven van hoogwaardige wetenschappelijke apparatuur. Deze roadmap is inmiddels door het Topteam HTSM aanvaard als een van de roadmaps binnen HTSM. Bij ASTRON valt het SKA-NN onder dit programma, een publiek-private samenwerking met Neways Electronics, Major Electronics, Isiterra en S&T Dependable Solutions gericht op technologie ontwikkeling voor SKA. Het onderzoek omvat RF/MMIC, Embedded Systems en Signal Processing. NWO budget: M 6,5 Cofinanciering: M 0,8 Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. NWO programma s met toekenningen na april 2014 Hightech Materialen De Hightech Materialen call is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de Foundation Materials innovation institute (M2i), en heeft als thema de prioriteitsgebieden van de gehele Hightech Materials roadmap (2013). Op verzoek is de call gesplitst in twee calls. De eerste call heeft al geleid tot toekenningen (zie hierboven). De deadline voor dit tweede deel was 2 december 2013 en zal in 2014 leiden tot toekenningen. NWO budget: M 1 Cofinanciering: M n.t.b. Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

16 Embedded Systemen roadmap Binnen het Open Technologieprogramma van STW is een compartiment gecreëerd voor onderzoeksvoorstellen binnen de Embedded Systemen roadmap. De voorstellen worden beoordeeld volgens een reguliere beoordelingsprocedure. NWO budget: M 2,5 Cofinanciering: M n.t.b. PPS-variant: 1 Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. E.E.W. Bruins, directeur Technologiestichting STW E: director@stw.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

17 Update NWO-propositie voor het doorsnijdende thema ICT Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Cybersecurity De call Cyber Security is opgesteld in navolging op het besluit van de ministeries van Veiligheid en Justitie, Binnenlandse Zaken, Defensie en Economische Zaken om een impuls te geven aan cyber security onderzoek. NWO en RVO werkten samen in de uitvoering van een eerste tender cyber security. Binnen de tender zijn twee trajecten ontwikkeld voor zowel lange termijn onderzoek (via het NWO-instrumentarium) als korte termijn onderzoek (via het SBIR-instrument van de RVO). Aanvullend op het NWO-budget, is matching van consortium partners verplicht (30%). In 2014 zal dit programma een vervolg krijgen. NWO budget: M 3,1 Cofinanciering: M 1,5 Aantal gehonoreerde projecten: 9 Data Science: Challenging Big Data (data3) NWO en het escience Center stimuleren met deze call de samenwerking tussen onderzoeksinstellingen en private partijen om te komen tot innovatie in en met de productie, omgang, doorzoekbaarheid en het gebruik van grote datasets. Er zijn drie verschillende vormen waarvoor financiering aangevraagd kan worden: een vorm voor samenwerking tussen één bedrijf en minstens twee kennisinstellingen, een vorm voor samenwerking tussen minstens twee bedrijven en minstens twee kennisinstellingen, en een vorm voor MKB met een of meer kennisinstellingen. NWO budget: M 1,3 Cofinanciering: M 1,2 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Science-Industry-Cooperation In deze vorm van internationale PPS nemen per project vier partijen deel: een buitenlandse industriële partner, een Nederlandse industriële partner, een buitenlandse academische onderzoeksinstelling en een Nederlandse academische onderzoeksinstelling. Per project financieren zowel de private partner als NWO/buitenlandse zusterorganisatie 50% van de kosten in cash. NWO budget: M 0,2 Cofinanciering: M 0,2 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Open Technologieprogramma (OTP) In het OTP worden in samenwerking tussen onderzoekers en private partijen plannen opgesteld en gefinancierd. NWO budget: M 1,2 Cofinanciering: M 0,2 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

18 Cross-overs Naast bovenstaande programma s is er een aantal programma s relevant voor het dwarsdoorsnijdende thema ICT die administratief ondergebracht zijn bij een andere topsector: Creatieve Industrie: Programma Creatieve Industrie Logistiek: Programma Douane Energie: Programma Uncertainty Reduction in Smart Energy Systems HTSM: Programma Embedded systemen HTSM: Twee Perspectiefprogramma met relevantie voor de ICT-roadmap: 1. Robust Design of Cyber-Physical Systems. Dit programma wordt uitgevoerd door een consortium van zeven universiteiten, drie kennisinstellingen en elf bedrijven; 2. Population imaging genetics (ImaGene). Imagene is een samenwerking van twee universiteiten, vier universitaire medische centra, twee onderzoeksinstituten, vijftien bedrijven en zes andere organisaties. NWO-instituten DOME ASTRON & IBM Center for Exascale Technology (primair topsector HTSM) Het NWO-instituut ASTRON en IBM hebben een samenwerking voor de ontwikkeling van supersnelle en energiezuinige computersystemen die het mogelijk maken om de grote hoeveelheid gegevens die s werelds grootste en meest gevoelige radiotelescoop per dag genereert, te kunnen lezen, opslaan en analyseren. De samenwerking duurt in eerste instantie vijf jaar. De NWO (ASTRON) bijdrage aan het programma was in M 1,5. CWI Het CWI doet in het doorsnijdend thema ICT onderzoek naar diverse onderwerpen die optellen tot M 1,9. NSCR Het NSCR draagt in kind (M 0,07) bij aan de roadmap cyber security. Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. Contactpersoon / meer informatie Dhr. dr. L.B.J. Vertegaal, directeur Exacte Wetenschappen E: l.vertegaal@nwo.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

19 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Logistiek Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 Explorail De ambitie van ProRail is om non-stop, 24x7 te zorgen voor beschikbaar, betrouwbaar en veilig spoor. Dit programma draagt bij aan het ontdekken van nieuwe inzichten, technieken en vormen van samenwerking welke bijdragen aan een voortdurende verbetering van de operationele prestaties van het spoor. In mei 2012 zijn vijf projecten toegekend op het programmaonderdeel Zelfdenkend Spoor. In oktober zijn nog vier projecten toegekend op het programmaonderdeel Whole Systems Performance. Alle projecten vallen in de maatschappelijke vraagsturing en sluiten tevens aan op de roadmaps Synchromodaliteit en Service Logistiek. NWO budget: M 2,4 Cofinanciering: M 2,5 Aantal gehonoreerde projecten: 9 TOP-subsidies De TOP-subsidie is bedoeld voor excellente onderzoeksgroepen binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen en biedt onderzoeksgroepen de gelegenheid zich te versterken met nieuwe onderzoekers. Bij de subsidieronde 2012 konden aanvragen ingediend worden die aansluiten op de thema s uit de SIA en de topsectoren Logistiek en Creatieve Industrie. Er zijn in totaal vier projecten gehonoreerd waarvan één project met directe relevantie voor de roadmaps van de topsector Logistiek. De subsidieronde 2013 kent dezelfde constructie; daarvan zullen de toekenningen in 2014 geschieden. NWO budget: M 0,6 Cofinanciering: M 0,16 Aantal gehonoreerde projecten: 1 Douane Handelsfacilitatie door vermindering van regeldruk is één van de belangrijkste redenen voor bedrijven om juist Nederland als gateway voor Europa te kiezen. Er is een call ontwikkeld voor onderzoek naar de seamless dataflows in de internationale supply chains en de koppeling van het border management aan deze stromen. Dit interdisciplinaire onderzoeksprogramma is gericht op het vernieuwen en efficiënter maken van de samenwerking tussen bedrijven en de douane binnen de Topsector Logistiek. Deze vernieuwing dient tot stand te komen door het versterken van de kennisbasis met nieuwe wetenschappelijke inzichten. Tijdens het onderzoek dient deze kennis bovendien gericht te zijn op het toepassen en verder ontwikkelen van de resultaten. NWO budget: M 1,5 Cofinanciering: M 0,4 Aantal gehonoreerde projecten: 3 Joint Programming Initiative Urban Europe NWO neemt deel aan de pilot call voor 2012 van JPI Urban Europe. Dit onderzoeksprogramma draagt bij aan de vitaliteit, leefbaarheid en bereikbaarheid van Europese steden. In totaal zijn er binnen JPI Urban Europe tien projecten gehonoreerd, waarvan er twee projecten aansluiten bij de topsector Logistiek. NWO budget: M 0,4 Cofinanciering: M 0,1 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

20 PPS-variant: 1 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Publiek-private programmeringsactiviteiten in 2012 en 2013 Samenwerking met China In samenwerking met de National Natural Science Foundation of China (NSFC) heeft NWO een onderzoeksprogramma voor gezamenlijke onderzoeksprojecten op het gebied van The Application of Operations Research in Urban Transport opgezet. Begin 2013 zijn hiervoor zeven projecten toegekend, die allen een directe relevantie hebben voor de topsector Logistiek of maatschappelijke vraagsturing. NWO budget: M 1,8 Aantal gehonoreerde projecten: 7 NWO-instituten Het CWI doet onderzoek in het kader van de roadmaps Douane, Synchromodaliteit en Service Logistiek. Het CWI houdt zich onder andere bezig met het ontwikkelen van prijsstrategieën voor dynamic pricing, het verbeteren van de efficiency van de logistieke processen, agent-systemen met gedecentraliseerde control, en kwaliteits-, veiligheids- en schaalbaarheidsvraagstukken van applicatieketens ter ondersteuning van de logistieke processen. NWO budget: M 0,7 Vrij onderzoek gericht op de topsectoren in 2012 en 2013 Een significant deel van de bijdrage komt uit brede calls, zoals voor talent (Vernieuwingsimpuls) en voor ongebonden, nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek. NWO monitort actief de aandelen en inhoudelijke aansluiting op de topsector en onderhoudt hierover contact met de topsector en TKI s. In totaal, over alle topsectoren en dwarsdoorsnijdende thema s heen, is in 2012 en 2013 meer onderzoek toegekend dan de in het Kennis- en innovatiecontract afgesproken M 60. NWO programma s met toekenningen na april 2014 Duurzame Logistiek In de NWO propositie werd gesproken over twee aparte programma s voor Supply Chain Finance en Synchromodaliteit. Het blijkt echter verstandiger beide onderwerpen aan bod te laten komen binnen één programma: Duurzame Logistiek. Het programmaonderdeel gericht op synchromodaliteit zal zich, behalve de rechtstreekse aansluiting op de roadmap, deels ook richten op de versterking van het kernnetwerk zoals genoemd in de maatschappelijke vraagsturing. Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat zij matching leveren in de projecten. De toekenningen zullen in 2014 gedaan worden. NWO budget: M 4,2 Cofinanciering: M 1,25 ministerie I&M + bijdrage bedrijfsleven n.t.b. Contactpersoon / meer informatie Mw. dr. R.R. van Kessel-Hagesteijn, directeur Maatschappij- en Gedragswetenschappen E: r.vankessel@nwo.nl T: Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

21 Realisatie van de NWO-propositie voor topsector Life Sciences and Health Mei 2014 Publiek-private samenwerking in 2012 of 2013 PreSeed Grant PreSeed is een uiterst succesvol programma ter stimulering van kleine spin-off bedrijven vanuit de academie. Onderzoekers met life sciences gerelateerde onderwerpen worden gesteund bij hun eerste stappen naar commerciële toepassing van kennis. NWO budget: M 2,8 Cofinanciering: M 0 Aantal gehonoreerde projecten: 12 Innovative Medical Devices Initiative (IMDI) IMDI levert in termen van kostenbeheersing en productiviteitsverhoging een belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van het zorgstelsel en daarmee aan de kwaliteit van leven van de patiënt. IMDI is een landelijk dekkende infrastructuur van acht Centres of Research Excellence (CoRE s), die zich kenmerken door publiekprivate samenwerking. Bij IMDI zijn 165 bedrijven aangesloten. In de 2012 call hebben de acht IMDI CoRE s een PPS-voorstel ingediend. NWO budget: M 5,0 Cofinanciering: M 7,0 Aantal gehonoreerde projecten: 8 Maatschappelijk Verantwoord Innoveren Dit programma richt zich op technologische ontwikkelingen die naar verwachting ingrijpende effecten zullen hebben op individu en/of samenleving. NWO heeft een call waarin ethische en maatschappelijke vragen geadresseerd worden. De onderzoeksprojecten worden in PPS-verband uitgevoerd. Deze call is gericht op de topsectoren Energie, Agro & Food en/of Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en Life Sciences & Health. NWO budget: M 0,4 Cofinanciering: M 0,2 Aantal gehonoreerde projecten: 2 Priority Medicines Zeldzame Aandoeningen Het programma Priority Medicines Zeldzame Aandoeningen en Weesgeneesmiddelen heeft als hoofddoel het stimuleren van translationeel onderzoek op het gebied van zeldzame aandoeningen met als einddoel het ontwikkelen van therapieën. Om daadwerkelijk te komen tot toepassing wordt van de aanvragers verwacht samenwerkingen aan te gaan met bedrijven. NWO budget: M 1,0 Cofinanciering: M 0,15 Aantal gehonoreerde projecten: 4 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren

22 Kwaliteit van Leven In het NWO-programma Kwaliteit van leven en gezondheid staat de vraag centraal hoe kwaliteit van leven in de gezondheidszorg bevorderd kan worden. De onderzoeksresultaten dienen direct toepasbaar te zijn en moeten een concrete bijdrage leveren aan beleid en evaluatie van innovaties. Daarom werken onderzoekers binnen dit programma samen met relevante maatschappelijke organisaties en/of bedrijven. NWO budget: M 2,2 Cofinanciering: M 0,6 Aantal gehonoreerde projecten: 6 Meer kennis met minder dieren (MKMD) Vervanging, Vermindering en Verfijning (3V) hebben alle een belangrijke impact op het proefdiergebruik. De opzet van MKMD is die van een overkoepelend programma, waaronder verschillende modules gepositioneerd zijn. De module Proefdiervrije Technieken omvat het terrein van kankeronderzoek en overige humane ziekten. De call voor Onderzoeksprojecten kende een tweemaal zo hoge aanvraagdruk als gemiddeld. In deze call werd bij de projecten een minimale cofinanciering van 25% als voorwaarde gesteld. Deze cofinanciering (waaraan ook private organisaties hebben bijgedragen) is ruim gehaald. Er zijn 12 projecten toegekend ad M 3,6 (inclusief een bijdrage van Proefdiervrij ad M 0,3). Module Amendement 21 kent een doorlopende call gericht op het openbaar maken van tot nu toe ongepubliceerde negatieve en neutrale data. Doel hiervan is herhalingen van al uitgevoerd proefdieronderzoek te voorkomen. Daarnaast hebben er in 2013 nog drie projecten een voorgenomen besluit ontvangen voor een call gericht op LSH PPS gericht op 3V onderzoek. De honoreringen hebben in 2014 plaats gevonden. NWO budget: M 5,2 (M 3,3 proefdiervrije technieken, M 1,1 LSH, M 0,8 Systems Tox) Cofinanciering: M 2,9 Aantal gehonoreerde projecten: 16 Enabling Technologies Het hoofddoel van het programma Enabling Technologies is om publiek-private onderzoeksprojecten kennis te laten maken met geavanceerde life science technologieën en het gebruik van data stewardship en data integratie methoden te bevorderen. NWO budget: M 0,4 Cofinanciering: M 0,4 Aantal gehonoreerde projecten: 35 Perspectiefprogramma s Er zijn in totaal in 2012 en 2013 tien perspectiefprogramma s toegekend. De programma s worden uitgevoerd door consortia van verschillende universiteiten en bedrijven. Drie perspectiefprogramma s vallen primair onder de topsector LSH. De volgende programma s zijn toegekend: imit: Instruments for Minimally Invasive Techniques. Het doel van het programma is interactieve multi-purpose instrumenten te ontwikkelen om overal in het lichaam te kunnen komen, informatie over weefseleigenschappen te verkrijgen en daarna een behandeling te kunnen uitvoeren. De uiteindelijke resultaten van het programma zijn multifunctionele stuurbare naalden en katheters waarmee in één interventie diagnose en therapie kunnen worden uitgevoerd. Microscopy valley Het programma betreft de ontwikkeling van combinaties van fluorescentie- en elektronenmicroscopietechnieken om moleculen zoals eiwitten in cellen zichtbaar te maken. 22 Realisatie NWO-bijdrage aan de Topsectoren