Begeleidingscentrum Spermalie Het Anker Paul Bulckaert, algemeen directeur Inhoud Begeleidingscentrum Spermalie Het Anker Traject van internaat-semi-internaat naar MFC Veranderingsprocessen Monitoring Kansen vragen - bezorgdheden 1
1. Begeleidingscentrum Spermalie - Het Anker Doelgroepen Erkenning Personeelspunten Identiteit Begeleidingscentrum Spermalie - Het Anker Deel van vzw De Kade (Brugge) Sterke focus op zorgvraagspecifieke expertise, dit is ook vertaald in de organisatiestructuur Dialooggestuurde ondersteuning Netwerkvorming rond gebruiker, intern samenwerkingsverband zorgonderwijs bij minderjarigen Doelgroepen en expertise: Visuele beperking Auditieve en communicatieve beperking: doof, slechthorend, ernstige spraak- en taalontwikkelingsstoornis, sensorieel complex meervoudige beperking, doofblinden Autismespectrumstoornis (ASS) Gedrags- en emotionele stoornissen (GES) 2
Begeleidingscentrum Spermalie - Het Anker Vroegere erkenningen Thuisbegeleiding (3 diensten: auditieve en visuele beperking, GES) 256 internaat, 157 semi-internaat (waarvan tiental omgezet in mobiele begeleiding vooral ifv autisme) Ca 120 gebruikers tehuis niet werkend, 10 in dagcentrum en 10 in beschermd wonen Regelluw kader MFC ca 18500 pp FAM ca 7500 pp Thuisbegeleiding ca 2000 pp 2. Traject van internaatsemi-internaat naar MFC Procesverloop Debatweken Visie op MFC Acties 3
Veranderingsproces Organisatie Medewerker Gebruiker Procesverloop Doel Organisatie voorbereiden op zorgvernieuwing Een MFC met visie Draagvlak creëren Werkwijze: debatweken waarin normaal overleg opgeschort Dialoog met begeleiders, administratie, leidinggevenden, gebruikers, collega voorzieningen, Inhoud debatweken Week 1: info, visiebepaling, kansen en bedreigingen (alle medewerkers, staf, enkele gebruikers) Week 2: consolidatie week 1 aanzet om intake en contextondersteuning aan te pakken, vervolgens debat in alle teams Week 3: focus op registratie en organisatiemodel, taken en functie-omschrijving Week 4: concretisering contextondersteuning, intakeproces, taakafbakening en overleg Permanente communicatie via intern communicatiekanaal, teams, gebruikersraden, ter beschikking stellen van powerpointverslag 4
Visie: doelen en keuzes Via het MFC zullen we de organisatie reorganiseren MFC bouwen we uit in samenwerking met de scholen Via MFC willen we een nog meer dialooggestuurde zorg (vraaggestuurd) en meer duidelijkheid in wat we precies doen als antwoord op een bepaalde ondersteuningsvraag. Via MFC willen we de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van ouders in de ondersteuning verder optimaliseren Het MFC krijgt voor elke doelgroep eigen accenten Het MFC zet in op zorgvraagspecifieke ondersteuning en borgen van expertise Via het MFC zullen we nieuwe werkvormen ontwikkelen Het MFC evalueert continu de kwaliteit van de output Het MFC geeft medewerkers kansen tot persoonlijke ontplooiing Thema s perspectief GEBRUIKER Doelgerichter werken Herkenbare leidraad ontwikkelen om de vraag helder te krijgen Ouders info geven over het soort vragen dat ze ons kunnen stellen Grote regio: afstand mag geen reden zijn voor minder of een andere ondersteuning Versterken ondersteuning context Meer aandacht voor draagkracht en ondersteuningsnood netwerk, beter afstemmen met het netwerk Dagbestedingsprogramma's als je niet full time naar school kan Zorg meer continuïteit geven (bijv. minderjarigen - volwassenen) - uitgroeitrajecten Concept leefgroep - compensaties voor minder contacten in de leefgroep? Nieuwe ondersteuningsformules in vakanties en weekends? Ondersteuningsmogelijkheid kinderen / jongeren in inclusieve trajecten (GON) Voldoende middelen voor extreme zorgzwaarte? 5
UIT GESPREKKEN MET GEBRUIKERS Vraagt een mentaliteitswijziging: loslaten, reflectie over eigen leefsituatie en wensen Hoe kunnen de veranderingen communiceren met de bede gebruikersgroep? Beginnen met wie instapt, Gebruikers krijgen bij instap dikwijls veel meer aangeboden dan ze vragen, laten zaken aan het BC over die ze voorheen zelf opnamen Ondersteuning vrije tijd is een meerwaarde Zal het activiteitenaanbod niet verschralen? Thema s perspectief medewerkers De evenwichtsoefening stabiliteit flexibiliteit Werkbare uurroosters, wat zijn grenzen van wat gevraagd kan worden De ondersteuning en coaching van medewerkers herbekijken Begeleiders zijn teamwerkers, elke medewerker moet op een professioneel netwerk kunnen steunen Medewerkers de nodige vorming bieden Intervisie en coaching van contextondersteuners door gezinswerkers en thuisbegeleiders Duidelijke mandaten geven aan medewerkers (wat is ieders functie/taak) Inspelen op motivatie, keuzes en competenties wanneer we beslissen welke medewerker welke functie gaat opnemen in het mfc De communicatie met medewerkers over het veranderingsproces helder houden regelmatige en transparante informatie 6
Thema s perspectief organisatie Sterktes en zwaktes (en cultuur) van huidige organisatie in beeld brengen Een organisatiemodel met zelforganiserende zorgclusters met een bepaalde opdracht, ondersteund door deskundigheidsgroepen en ondersteuningspunten Visie over welke ondersteuningsmodellen we naar gebruikers hanteren Tijd voor ondersteuning en vorming De functie van de klassieke leefgroep herbekijken, waarvoor dient een leefgroep? Gedifferentieerd middelen toewijzen aan clusters Kostenbeheersing mobiele begeleiding 3. Evoluties in organisatie consolideren in het MFC Contextondersteuning Dialooggestuurde ondersteuning Ondersteuning in schoolvakanties Organisatiemodel Transitie minderjarigen > volwassenen 7
Contextondersteuning Taak contextondersteuner omschreven en afgebakend met taak gezinswerkers Medewerkers geselecteerd die meer contextondersteuning willen opnemen Een interne opleiding contextondersteuner uitgebouwd (deels interne, deels externe docenten) eerst try out, nu enkele cursussen per jaar (telkens 15 deelnemers) Dialooggestuurde zorg bijstelling INTAKE expliciete plaats voor vraagverheldering beleving en visie van cliëntsysteem aanwezigheid belastende én beschermende factoren vanuit interactioneel perspectief: samenspel personen, factoren, omstandigheden Manier van bevragen: empowerend, oplossingsgericht, Inhoudelijke kapstokken Info omtrent de 5 cirkels van zorg Quality of life indicatoren Tekening van honingraat ter inspiratie van verschillende ondersteuningsvormen 8
Cirkels van ondersteuning Wie zorgt voor mij? PMH PMH PMH gespecialiseerde zorg algemene zorg familie/vrienden gezin pers. met handicap Inspiratiebron Kwaliteit van leven Quality of life, QOL Onafhankelijkheid Sociale Participatie Welbevinden Persoonlijke Ontwikkeling Zelfbepaling Inter-persoonlijke Relaties Sociale Inclusie Rechten Emotioneel Welbevinden Fysiek Welbevinden ontwikkeling, onderwijs, identiteit, opleiding, persoonlijke competenties, kennis, vaardigheden, waardevolle activiteiten, vooruitgang autonomie, persoonlijke controle, persoonlijke doelen en waarden, keuzes, beslissingen familiale relaties, vriendschappen, affectie, interactie, ondersteuning (emotioneel, fysiek, feedback) Belonging, integratie en participatie in de samenleving, rollen in de samenleving (ook wederkerigheid), sociale ondersteuning/supports, leer-,leef-,werk- en woonomgeving humane rechten (respect, waardigheid, gelijkheid), wettelijke rechten (privacy, burgerschap, toegang, rechtvaardige behandeling) algemene tevredenheid, zelfbeeld, vrij zijn van stress, veiligheid, spiritualiteit, geluk gezondheid, gezondheidszorg, voeding, mobiliteit, A.D.L.- activiteiten en vrije tijd Materieel Welbevinden sociaal economische status, werk, voedsel, onderdak, eigendom en bezittingen, financiële zekerheid 9
Multi Functioneel Centrum =veel =mogelijkheden = organisatie Mobiele begeleiding betekent dat wij naar jou toe komen. Er zijn verschillende mogelijkheden, bijvoorbeeld: wij komen bij jou thuis of op school voor bvb. huiswerkbegeleiding, of om samen dingen uit te proberen in je eigen omgeving wij komen naar je ouders voor een gesprek over bvb. opvoedingstips, gebarenlessen, wij gaan naar andere mensen die jou ondersteunen om hen tips en ondersteuning te geven Ambulante begeleiding betekent dat we ondersteuning bieden in Spermalie of Het Anker, op een dag dat je niet in de leefgroep komt. Er zijn verschillende mogelijkheden, bijvoorbeeld: jij komt naar Spermalie of Het Anker voor bvb. een gesprek of een therapie je ouders komen naar Spermalie of Het Anker voor bvb. een bespreking rond jouw programma andere mensen die jou ondersteunen komen naar Spermalie of Het Anker voor een overleg of tips Verblijf betekent dat je blijft slapen en ontbijt in Spermalie of Het Anker. je kan 1 of meerdere nachten blijven slapen ook hier ontwikkel je zelfredzaamheid en krijg je ondersteuning bij mobiliteit, communicatie, MOBIELE BEGELEIDING AMBULANTE BEGELEIDING VERBLIJF IK en mijn omgeving ANDERE ONDERSTEUNING DAGOPVANG DAGBESTEDING Je kan ook ondersteuning krijgen van personen en diensten buiten het MFC, bijvoorbeeld tolken, dokters, behulpzame familieleden en buren, thuisbegeleidingsdiensten, GON-begeleiding, CLB, CGGZ, OCMW, revalidatiecentra, internaat = verblijf + dagopvang semi-internaat = dagopvang Dagopvang is schoolaanvullend, dus buiten de schooluren en tijdens de vakanties. je eet s middags en/of s avonds in de leefgroep samen met leeftijdsgenoten je maakt er je huiswerk, studeert er en doet ontspannende en leerrijke activiteiten je krijgt er ook de mentorgesprekken, communicatieondersteuning, mobiliteitstraining en/of therapie (logo, ergo, kine, psychotherapie) die je nodig hebt Dagbesteding is schoolvervangend: een programma tijdens de schooluren, als voltijds naar school gaan niet lukt. je krijgt er geïndividualiseerde begeleiding bij ontspannende en leerrijke activiteiten begeleiders en leerkrachten werken samen je krijgt begeleiding bij activiteiten van het dagelijks leven zoals winkelen, inrichten van eigen plekje, je krijgt er ook de specifieke ondersteuning (logo, ergo, kine, psychotherapie, mentorgesprekken) die je nodig hebt MOBIELE BEGELEIDING VERBLIJF ANDERE ONDERSTEUNING DAGOPVANG 10
Ervaringen met gewijzigde intakeprocedure Loskomen van bestaande is niet gemakkelijk. Kapstokken zijn een hulp Regie in eigen handen: mobiele ondersteuning niet loslaten verblijf alles van gezin overnemen (is mestal niet de vraag van gezin) Belang van continuïteit: Bestaande hulpverlening niet onnodig doorknippen Vraagverheldering continue taak Flexibele vormen- zorg op maat Stapsgewijs invoeren of experimenteren met nieuwe werkvormen (bij nieuwe vragen of opportuniteit). inspirerend voor gebruikers én medewerkers Zelforganiserende clusters Een model van redelijk zelforganiserende zorgclusters ondersteund door hulpbronnen en deskundigheidscellen Een cluster Voert met de zorg uit voor een aantal gebruikers (opvang, verblijf, begeleiding) Engageert zich voor een bepaalde output Beschikt over voldoende capaciteit en middelen om flexibel te zijn Heeft een minstens tweekoppige leiding (één of meerdere zorgtrajectbegeleider(s) en een coördinator zorgcluster als lijnverantwoordelijke) die instaat voor organisatie, werkbegeleiding, planning, zorgplanontwikkeling. Gezinswerkers en psychotherapeutennemen een onafhankelijke positie in Kerntaken van leidinggevenden duidelijk omschrijven en afstemmen (clustercoördinator, zorgtrajectbegeleider en schoolorthopedagoog, gezinswerker, contextbegeleider, ) 11
Organogram van een zorgafdeling Zorgdirectie psychotherapeuten gezinswerkers Zorgcluster 1 ZTB / COZO Assistenten (context)begeleiders paramedici Zorgcluster 2 ZTB / COZO Assistenten (context)begeleiders paramedici Zorgcluster 3 ZTB / COZO Assistenten (context)begeleiders paramedici 4. Monitoring Definiëring output Output en capaciteit Zorgzwaartegebonden middelen toewijzen 12
Definiëren output MFC Duidelijk: verblijf, schoolvervangende dagbesteding en begeleiding Elementen schoolaanvullende dagopvang Aanwezigheid leefgroep Permanentie Individuele begeleidingen en paramedische behandeling Weging ondersteuningsplannen in (geplande) ondersteuningseenheden Basis = verhoudingen personeelspunten per prestatie in RTH Prestatie Pers.punt in RTH Schoolaanvullende dagopvang 0.087 1 Schoolvervangende dagbesteding?? Verblijf 0.13 Ca 1.5 Ambulante begeleiding 0.155 Ca 1.8 Mobiele begeleiding 0.22 Ca 2.5 Ondersteuningseenheid (OE) 1 oude plaats Internaat (schooljaar = 11 ondersteuningseenheden) 1 oude plaats semi-internaat (schooljaar = 5 ondersteuningseenheden) Weekend- en vakantieopvang en incidentele begeleidingen verdwijnen uit beeld, nog te verbeteren 13
Planning: capaciteit en bezettingsgraad Oude capaciteit omgerekend naar ondersteuningseenheden Elk ondersteuningsplan krijgt een gewicht gebaseerd op een gemiddelde schoolweek. 1 dag per week verblijf is 1,5 OE - 1 dag dagopvang per week is 1 OE - 1mob begeleiding per week is 2,5 OE Doel: monitoren of capaciteit aangewend is, zien wat verwachte bezetting van clusters is Registratie van gerealiseerde prestaties en omrekenen naar personeelspunten Voor elke gebruiker registreren we verblijf, dagopvang (en dagbesteding), mobiele en ambulante begeleiding We rekenen dit om naar ondersteuningsprestaties en personeelspunten De outputprestaties omgerekend naar personeelspunten (normen RTH) dekken momenteel slechts 2/3 van de personeelspunten af Output verschilt sterk van cluster naar cluster (factor 1 t.g.o. 2) Voor het geheel ca 102% t.g.o. vroegere output in prestaties, meer dan voldoende begeleidingsovereenkomsten 14
Vaststelling 1: output verschilt sterk van cluster naar cluster Output per personeelspunt zorg jan-maart 2014 GES ASS Sp ASS HA 3 ASS HA2 ASS HA1 D/SH/ST compl meerv vi SS vi BS 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5. Kansen- bezorgdheden - vragen 15
Kansen MFC geeft mogelijkheid om nieuwe accenten te leggen. Onze keuze was Dialooggestuurd Accent op context Vernieuwing MFC zorgt in onze organisatie stapsgewijs voor een merkbare paradigmawijziging MFC vraagt een bijgestelde organisatie. Onze keuze is Verantwoordelijkheid in elke cluster leggen Expertise en deskundigheid een plaats geven Bezorgdheden Gaat ook de gebruiker anders denken over zorg en ondersteuning? Wat is de capaciteit van een MFC? Wanneer ben je volzet? Hoe kunnen medewerkers / organisatie dagopvang/verblijf combineren met mobiel ondersteunen? (knelpunt bij grote zorgzwaarte) Zware ondersteuningsnoden en ondersteuningsvragen die verregaande expertise vragen zullen in PVF substantieel veel meer middelen moeten krijgen De omkadering RTH is zwaar ontoereikend om de kwaliteit dagopvang en verblijf voor onze doelgroep te waarborgen 16