Kiezen van passende toetsen voor begrijpend lezen Maartje Hilte Eindhoven, 25 september 2013 Programma doel van toetsen keuze passende toets keuze passend niveau aanpassing toetsomstandigheden relatie met andere toetsen derde generatie, nieuwe normen Cito Volgsysteem Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs biedt scholen een concreet hulpmiddel met toetsen om het onderwijs optimaal op de leerling af te stemmen en de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. 1
Waarom toetsen? Toetsen geven informatie over wat leerlingen geleerd hebben en daarmee over het aangeboden onderwijs. Op basis van deze informatie: Vaststellen niveau leerling(en) Identificeren/ analyseren hiaten lesstof Bepalen zone naaste ontwikkeling Bewaken onderwijskwaliteit ->Leren stimuleren Verschillende manieren van toetsen 1. Observatie en mondelinge vragen 2. Methodegebonden toetsen 3. Methode-onafhankelijke toetsen Passend toetsen! Optimale meting: Kenmerken van leerlingen Niveau van leerlingen Toetsselectie Niveaukeuze Toetsomstandigheden optimaliseren Mogelijke aanpassingen 2
Toetsselectie Keuze soort toets Uit: Wegwijzer toetsgebruik bij leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften www.cito.nl primair en speciaal onderwijs toetsen voor speciale leerlingen wegwijzer Niveaukeuze 3
Keuze passend niveau toets Onderwijsaanbod Uitslag vorige toetsafname Competentiegevoel leerling Samenstelling van de groep Toetsen op één vaardigheidsschaal Functioneringsniveaus 4
? Opdracht 1 Opdracht 1: Gebruik van functioneringsniveaus Mogelijke aanpassingen Uitgangspunten Gewoon waar mogelijk, speciaal waar nodig Meten wat je wilt meten Alleen relevante, beschreven aanpassingen doen 5
Feit of fabel? Ook zonder dyslexieverklaring mag een leerling gebruik maken van een vergroting. Als een leerling een woord in de toets Begrijpend lezen niet kent dan mag de leerkracht dit uitleggen. Een leerling mag bij de toets een afdekblad gebruiken. De toets Begrijpend lezen mag in meerdere delen worden afgenomen. De toets Begrijpend lezen mag worden voorgelezen. Vooraf met een oude toets oefenen is toegestaan. De toets Begrijpend lezen heeft een tijdslimiet. Werken met het Cito Volgsysteem Signaleren - toets afnemen - registreren en interpreteren Evalueren Analyseren - aanvullende informatie verzamelen - overleggen - plan maken Handelen - plan uitvoeren - plan evalueren Signaleren Toets afnemen, afhankelijk van leerstofgebied 1 of 2 keer per jaar Toets nakijken Toetsscore omzetten in vaardigheidsscore Notatie op groepsoverzicht en leerlingrapport Selecteren van leerlingen die voor nadere analyse in aanmerking komen 6
Analyseren Diagnostisch gesprek: hoe pakt de leerling een tekst aan, welke strategieën gebruikt hij? Verzamelen andere gegevens over de leerling, zoals observaties (leeshouding en motivatie) en andere toetsresultaten (methodegebonden toetsen) Resultaten van verschillende toetsen vergelijken Opstellen van een hulpplan, met daarin de te ondernemen acties en de periode Relatie andere vaardigheden Mondelinge taalvaardigheden Luisteren Spreken Receptief Lezen Schrijven Schriftelijke taalvaardigheden De vier hoofdtaalvaardigheden Mondelinge taalvaardigheden Luisteren Spreken Productief Lezen Schrijven Schriftelijke taalvaardigheden 7
Ondersteunende taalvaardigheden Mondelinge taalvaardigheden Luisteren Spreken Technisch lezen Spellen Lezen Schrijven Schriftelijke taalvaardigheden Toetsbaar op papier Mondelinge taalvaardigheden Luisteren Spreken Technisch lezen Woordenschat Woordenschat Spellen Lezen Schrijven Schriftelijke taalvaardigheden Voorbeeld 1 Sophie groep 4 Maakt eind januari de volgende taaltoetsen: Begrijpend lezen Woordenschat Begrijpend luisteren Technisch lezen Spelling 8
Resultaten voorbeeld 1 Voorbeeld 2 Ruben groep 5 Maakt eind januari de volgende taaltoetsen: Begrijpend lezen Woordenschat Begrijpend luisteren Technisch lezen Spelling Resultaten voorbeeld 2 9
Combineren toetsresultaten Lage score Begrijpend Lezen Lage score Begrijpend Luisteren Hoge score Begrijpend Luisteren begripsvaardigheid Technisch lezen Nieuwe toetsen: 3 e generatie Waarom toetsen vernieuwen? Inhoudelijke veroudering Verouderen normering Ander onderwijsaanbod Ontwikkelingen meettechnieken 10
Veranderingen 3 e generatie Kennismakingsboekjes per leerjaar Praktische opzet leerkrachtmap Ook geschikt voor speciale leerlingen Inhoudelijk bij de tijd Relatie met referentieniveaus 3 e generatie Begrijpend lezen Wat verandert er in de toetsen Begrijpend lezen? Andersoortige teksten, meer afwisseling in lengte van teksten en meer diversiteit in tekstsoorten Voorspelopgaven ipv Husselopgaven Tussentoetsen in groep 4 en 5 Toetsen elk half jaar, ook vanaf groep 5 genormeerd op de E-momenten Geen Vervolgmodules? Opdracht 2 Opdracht 2: Inschatten niveau opgaven Begrijpend lezen 11
Nieuwe normen huidige toetsen Normen verouderen Update van normen met ingang van schooljaar 2013/2014 Voor de huidige toetsen Begrijpend lezen, Rekenen-Wiskunde en Spelling In toekomst update normen indien noodzakelijk Waarom update normen? Oorzaken verschuiving van de normen: veranderingen in het onderwijsaanbod grotere gerichtheid in het onderwijs op opbrengsten het bekend raken van de inhoud van de toetsen Toelichting update normen De omzetting van de ruwe score (aantal goed) naar de vaardigheidsscore blijft gelijk. De interpretatie van het vaardigheidsniveau - hoe scoort de leerling ten opzichte van de normgroep - verandert. In het Computerprogramma LOVS wordt de nieuwe normering standaard toegepast op alle toetsresultaten, dus ook op die van voorgaande schooljaren. 12
Voordelen update normen U trekt de juiste conclusies over de prestaties van uw leerlingen ten opzichte van het gemiddelde in Nederland. Soepeler overgang bij de invoering van de derde generatie toetsen. De nieuwe normen zijn beter in lijn met de huidige inspectienormen. Vragen? 13