Gedragsproblemen bij mensen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking, komt het voor en kunnen we het beïnvloeden?! Petra Poppes! Annette van der Putten! Carla Vlaskamp Een onzichtbaar probleem
Zo zijn ze nu eenmaal Dat gedrag hoort bij hun beperking Zo gedragen ze zich, ze kunnen immers niet praten Hij kan zich heel goed zelf vermaken Er is niets aan te veranderen
Gedragsproblemen Voorbeelden uit de eigen praktijk? Wanneer is gedrag een probleem?
Soorten probleemgedrag bij mensen met EVMB: waar denk je aan?
Vragen Hoe moeten we reageren op het gedrag wat Jan en Marjolein laten zien? Wat betekent het eigenlijk of heeft het geen betekenis? Hoe zorgen we dat het ophoudt? Jan en Marjolein: is er eigenlijk wel iets aan te doen?!
Wat weten we al? Uitgebreid onderzoek gedragsproblemen bij VB algemeen Greep uit factoren: Ernst verstandelijke beperking Aanwezigheid motorische en zintuiglijke beperkingen Epilepsie Pijn Communicatieve problemen Slaap problemen Psychiatrische aandoeningen Syndromen zoals Rett syndroom en Cornelia de Lange syndroom Bijna geen gegevens over prevalentie, frequentie, ernst en achtergrond bij EVMB
Wat wilden we weten? 1. Komen gedragsproblemen voor bij EVMB? Zo ja, hoe vaak en hoe ernstig is dat dan? 2. Wat doen we er nu aan in de praktijk? 3. Op welke wijze verklaren we probleemgedrag? 4. Wat kunnen we doen?
Komt het voor? Hoe vaak en hoe ernstig is dat dan?
Komt het voor? Gedragsproblemen % Zelfverwondend gedrag 82 Stereotiep gedrag 82 Teruggetrokken gedrag 60 Agressief/destructief gedrag 45
Hoe vaak?
Hoe ernstig?
Conclusie Prevalentie en frequentie hoog Opmerkelijk: geringe gevolgen
Wat doen we in de praktijk? Wat staat er in persoonlijke plannen Hoge prevalentie en frequentie Verwachting: methodische en systematische aanpak Persoonlijk Plan (PP) - Verplicht in Nederland
Beschrijving in PP Bijna de helft (48.2%) gedragingen niet in PP
Conclusies Helft gedragingen niet in PP Vooral zelfverwondend en agressief/destructief gedrag in PP Vooral als ernstig ervaren gedragsproblemen (LGP) Geen verband met frequentie Zeer weinig informatie over situatie, gevolgen, ondersteuning en doelen
Herkenbaar in eigen praktijk?
Hoe verklaren we gedragsproblemen bij mensen met EVMB?
Verklaring Gedrag wordt veroorzaakt door biomedische factoren
Algemene conclusies Probleemgedrag komt heel vaak voor Opmerkelijk: de gevolgen worden niet ernstig gevonden Als begeleiders het niet ernstig vinden, zullen ze geen of weinig maatregelen treffen om dit gedrag te beperken of te voorkomen Blijkt ook uit onderzoek, helft van gedragingen NIET opgenomen in plan Biomedisch verklaringsmodel (gedrag onveranderbaar?) MAAR ZIJN DE GEVOLGEN DAADWERKELIJK NIET ERNSTIG?
Zo zijn ze nu eenmaal Dat gedrag hoort bij hun beperking Zo gedragen ze zich, ze kunnen immers niet praten Hij kan zich heel goed zelf vermaken Er is niets aan te veranderen
Anders kijken?
Wat hebben kinderen en volwassenen met EVMB gemeen? 24 uur afhankelijk van anderen Ervaringen aan het lichaam opdoen om te kunnen ontwikkelen Relaties noodzakelijk
Kijken vanuit een relationeel kader naar gedrag Wanneer is gedrag problematisch of ernstig? Hoe zetten we het meer op de kaart?
Uitdagingen Relationeel kader Sterk methodisch werken Vragen of wat je hebt bedacht wel klopt Gebruik ontwikkelde Lijst Gedragsproblemen (beeldvorming en onderlegger multi disciplinair overleg)
Voorbeeld van een interventie ter voorkoming/ vermindering gedragsproblemen Opvoedingsprogramma/methode Vlaskamp (erkend door Deelcommissie Gehandicaptenzorg Vilans als effectief) Beweegprogramma (Greta van Dijk, Annette van der Putten)
Eva " Op wonen en dagbesteding geeft men aan dat Eva vaak erg hard kan gillen. Dat gedrag is volgens hen moeilijk te doorbreken en men kent de oorzaak ervan niet. Ook thuis komt het gillen voor. Volgens ouders komt dit gillen al jarenlang voor
Persoonlijk planbespreking " Grootste zorgen: gillen & stereotype bewegingen " Hypothese: verveling, te weinig uitdaging en variatie - Overkoepelende doelen - In hele kleine stappen ernaartoe werken - Bewegen!
" Door anders te kijken en Eva veel en gevarieerde activiteiten aan te bieden en meer invloed te geven " Probleemgedrag sterk afgenomen
Vanuit relationeel kader zeer methodisch werken Invloed!!
Dank voor uw aandacht! Vragen? petra.poppes@sheerenloo.nl