Baken in woelig water. Werkplan 2015 Vereniging Ypsilon

Vergelijkbare documenten
Zorg dichtbij Werkplan 2014 Vereniging Ypsilon

PARTNERS IN ZORG. Familiebeleid GGZ Rivierduinen Informatie voor familieleden, naasten en cliënten. rivierduinen.nl

Partners in zorg Familiebeleid GGZ Rivierduinen

Inspirerend, innoverend en betekenisvol

Herstel als leidraad

3.12 Familie en cliëntenorganisaties in de GGZ. Familie-organisaties. Handleiding Familiebeleid

PG-monitor Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten. support

Kwaliteit en implementatie van vraagsturing

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Denk even mee. Oeps! Meteen kiezen! Even voorstellen. Terug in de tijd De toekomst van de langdurende GGZ. Van verleden naar toekomst

Manifest. voor de intensieve vrijwilligerszorg

Beleidsplan Angst, Dwang- en Fobie (ADF) stichting

De Stemmenpolikliniek

Sterk, weerbaar, zelfbewust

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Samen voor een sociale stad

JAARVERSLAG VAN DE ANGST DWANG EN FOBIESTICHTING

Jaarverslag Familieraad Zeeuwse Gronden. Triade in de zorg

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

SAMENVATTING BOUWSTENEN ZELFMANAGEMENT EN PASSENDE ZORG

Promens Care. Triadekaart. Triade. ouders/ naastbetrokkene

Wordt u blij van uw instelling? Tijd voor een kwaliteitsslag! Vergelijken van kwaliteit (1) Vergelijken van kwaliteit (2)

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

PGO Monitor Factsheet. Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten

Pal voor Kinderen. Activiteitenplan Stichting Pal februari Activiteitenplan Pal voor Kinderen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Samenwerkingsovereenkomst Cliënt in de Hoofdrol

Klachtencommissie Let op!

Jaarplan 2019 plusminus

PG-monitor 2014 factsheet Organisaties van patiënten, gehandicapten en ggz-cliënten

MoVIT. Model Voor Intercollegiale Teamuitwisseling Informatiebrochure. Doorlooptijd, planning en organisatie MoVIT-cyclus.

AANDACHT VOOR FAMILIE. GGNet is er ook voor u! Informatie voor familieleden en directbetrokkenen van patiënten

Beleidsplan De landelijke Depressie Vereniging is dé patiëntenvereniging van én voor mensen met een depressie en hun naasten.

KansPlus strategisch beleidsplan

RESOURCE GROEPEN NL ART KENNISFESTIVAL 2 JUNI 2016

Begrippenkader Familie is de groep personen waarmee men direct of indirect door middel van één of meer ouder-kindrelaties

Cliëntenbeweging en kwaliteit. De richtlijn Vroege psychose als voorbeeld

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie

Wegwijzer voor naastbetrokkenen

BELEIDSPLAN

E-health modules voor de SGGZ. Alle cliënten online met Karify

KBO Zeeland. beleidsplan

STICHTING BELANGENBEHARTIGING MANTELZORGERS SON EN BREUGEL WERKPLAN 2017 FEBRUARI 2017.

Eigen Regie Maakt Zorg Beter

Voor familie en betrokkenen

Psychiatrie. De Stemmenpolikliniek

Voor familie en betrokkenen

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Sterk, weerbaar, zelfbewust

Frisse-blik-sessie Mantelzorg

ACTIVITEITENPLAN 2018 WHIPLASH STICHTING NEDERLAND

Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Een vriend erbij is een zorg minder!

Samen met de klant. Strategieplan

3.6 Werving en selectie van leden voor de familieraad

*** Wie zorgt, praat mee! *** Perspectief bieden, kansen benutten: Van visie naar actie 1

3.4 Het vergroten van de naamsbekendheid van de familieraad

STICHTING ADDICTS FOR ADDICTS (A4A) voor het bieden van hulp en ondersteuning aan mensen met verslavingsproblemen BELEIDSPLAN 2014

Oog voor betrokkenen:

Uw naaste, onze zorg Informatie voor familie en naasten

Naastbetrokkenen INFORMATIE VOOR NAASTBETROKKENEN VAN CLIËNTEN. Onderdeel van Arkin

Mantelzorgers. Mantelzorgen?... Nee hoor, gewoon Liefde!

De kracht van ontmoeting tussen families

Beleidsplan Stichting Olijf

Uitwerking scenario Belangenbehartiging

Familie en Altrecht hebben elkaar nodig!

Training & themabijeenkomsten 2018

Project I GGz-jongeren aan het werk

Werkplan Osteoporose Vereniging 2017

De Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.

DE KRACHT VAN SAMENWERKEN

Sterk in verbondenheid

STRATEGIE. maagleverdarmstichting.nl

ME Vereniging Nederland

Werkplan Osteoporose Vereniging 2019

Opgroeien met zorg(en): jonge mantelzorgers

Meerjarenbeleidsplan Turner Contact Nederland

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Jaarverslag Mantelzorg Adviesraad Zwolle

NAH & Ervaringsdeskundigheid. Kick-off Hersenletselcentra Eindhoven 3 juli 2014

Thematische behoeftepeiling. Uitkomsten en conclusies van een brede enquête onder patiëntenorganisaties

Utrecht, 25 april Geachte leden van de Wmo-raad,

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Zorg en ondersteuning voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Elly van Kooten. Directie Maatschappelijke Ondersteuning, Ministerie van VWS

In de Gemeente Marum

SAMEN RUIMTE CREËREN. Jaarbericht 2015 / 2016

Manifest. van de mantelzorger

Welkom bij GGz Breburg. Onderzoek, diagnostiek en behandeling Informatie voor cliënten

Inrichten van een gemeentelijk Wmo-loket: waarmee moet u rekening houden?

Verschil richtlijn en zorgstandaard. Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017

Stichting Lynch - Polyposis. Strategisch beleidsplan Inleiding

E-health: geef de zorgprofessional een centrale rol Waarom het noodzakelijk is dat bestuurders nieuwe zorgmethoden faciliteren

Jaarverslag Mantelzorg Adviesraad Zwolle

Het rondetafeloverleg (i.v.m. 1Gezin1Plan)

Jaarverslag mentorschap Haag en Rijn 2015

De Triadekaart. De naaste: De cliënt: De hulpverlener: Zicht op wat ik aan ondersteuning kan bieden én krijgen.

Freya Beleidsplan

Transcriptie:

Baken in woelig water Werkplan 2015 Vereniging Ypsilon

Baken in woelig water 2 Ypsilon Werkplan 2015

Inhoud Inhoud... 3 Vooraf... 4 Missie, doel en visie... 5 Filosofie... 5 Basisfuncties... 6 1. Lotgenotencontact en zelfhulp... 6 2. Adviesdienst: telefonisch en online... 6 3. Belangenbehartiging... 7 4. Voorlichting en stigmabestrijding (incl. YN, Ypsbul, website)... 9 5. Landelijke studiedag... 10 Meerjarenprogramma's... 12 Programmalijn Levensfase... 12 6. Erfelijkheid... 12 7. Ziektebesef: Ziek? Hoezo ziek?... 13 8. Psychosepreventie: Vroeg begonnen is een toekomst gewonnen... 15 Programmalijn Triade... 16 9. Triadekaart... 16 10. Vincent... 16 11. De familie participeert!... 18 Programmalijn Vraagsturing... 19 12. Ypsilon in de buurt... 19 13. Expertisecentrum Wonen... 20 14. Penvoering Voucherprogramma Werken aan vraagsturing... 21 15. Kwaliteit en implementatie van vraagsturing... 22 Facilitaire zaken... 23 Bestuur & beleid... 23 Leden- en financiële administratie... 23 Personeel & Organisatie... 23 Fondsen/sponsoring... 23 Bijlage 1: Afkortingenlijst... 25 Bijlage 2: Samenwerkingspartners... 26 Baken in woelig water 3 Ypsilon Werkplan 2015

Vooraf Een vaste behandelaar die wegvalt vanwege de zoveelste reorganisatie, dagbesteding die wordt geschrapt, een groeiende wachtlijst voor een beschermde woonplek - langzaam tekenen ook voor familieleden de gevolgen zich af van de grote veranderingen in de zorg. Zaken die Ypsilon op het ministerie en bij de politiek, zowel landelijk als in de regio, signaleert en aan de orde stelt. Met wisselend resultaat. We hebben met heel veel partijen en hun belangen te maken. Die belangen zijn lang niet altijd de onze. We doen wat we kunnen. We merken hoe de inspanningen van Ypsilon in het veld veelal gewaardeerd worden en hoe Ypsilon steeds meer aanspreekpunt wordt in de wereld van GGZ, waar collega-organisaties het soms moeten laten afweten omdat ze hun slagkracht zijn kwijtgeraakt door afbouw van subsidie, verder teruglopende inkomsten en te weinig mensen om ook hun inbreng voor het voetlicht te brengen. Ook aan Ypsilon gaan de snelle maatschappelijke veranderingen niet voorbij. De opdracht om vanuit het familieperspectief te blijven hameren op zorg waar de directe naasten er echt toe doen vraagt dat we er stáán als familieleden de weg zoeken, steun nodig hebben of behoefte hebben aan herkenning er erkenning. Dat kunnen we blijven doen als onze organisatie inhoudelijk sterk en financieel gezond is. En dus bouwen we voortdurend aan een organisatie die de tand des tijds kan doorstaan en elke dag klaar staat voor haar achterban. Dit werkplan laat zien wat we in 2015 zullen gaan aanpakken. Met de vaste pijlers van zelfhulp/lotgenotencontact, belangenbehartiging en voorlichting. En met 3 nieuwe programmalijnen op het gebied van levensfasen, triadisch werken en vraagsturing. Zodat we ook in woelig water de focus scherp houden. En er is meer. De noodzaak om ons te beraden op de vraag wat voor organisatie we in 2016 en verder willen zijn dringt zich meer en meer op. We zullen de komende tijd daarom ook gebruiken om een goed antwoord te vinden op die vraag. Namens het bestuur, Jan Zandijk, voorzitter I Baken in woelig water 4 Ypsilon Werkplan 2015

Missie, doel en visie Missie Ypsilon wil perspectief bieden aan mensen met iemand in hun omgeving die kampt met een verhoogde psychotische kwetsbaarheid om eraan bij te dragen dat de kwaliteit van leven voor mensen met deze kwetsbaarheid verbetert. Doel Vanuit het gezichtspunt van naaste ijvert Ypsilon ervoor om alle betrokkenen sterk, weerbaar en zelfbewust te maken en de maatschappij ontvankelijk te maken voor deze kwetsbare groep. Hiertoe ondersteunt ze familieleden en andere naastbetrokkenen. Daar waar anderen het laten liggen zet ze zich bovendien actief in voor professionele, menselijke en perspectief biedende zorg op individueel, lokaal, regionaal en landelijk niveau. Ypsilon wil bovendien bevorderen dat familieleden maatschappelijk actief blijven en de rollen behouden die ze voorheen hadden, bijvoorbeeld als gezinslid en in studie en beroep. Visie Wie zorgt praat mee. Ypsilon werkt vanuit het besef dat een optimale samenwerking tussen de betrokkene, diens omgeving en de hulpverlener in een triade leidt tot de beste vooruitzichten - zowel in medisch als maatschappelijk opzicht. Filosofie De eerste keer dat dat Ypsilon zich boog over een meerjarenbeleidsplan was in 1999. Vele van de uitgangspunten van toen hebben niets aan kracht ingeboet. Samen vormen ze de filosofie van waaruit Ypsilon opereert: Ypsilon is er voor familieleden van mensen met een verhoogde psychotische kwetsbaarheid. Ze spant zich in om de patiënt, de cliënt, de hoofdpersoon en diens familie sterk, weerbaar en zelfbewust te maken. Door de kennis en ervaringen van familieleden te bundelen en uit te dragen, levert de vereniging een essentiële bijdrage aan de kwaliteit en de effectiviteit van de zorg. De vereniging werkt vanuit het besef dat in een optimale behandeling de triade van patiënt, hulpverlener en familie in harmonie met elkaar optrekt. Dit vereist dat er overeenstemming is over de rol die de familie binnen deze triade speelt. Ze is partij in de zorg voor de patiënt, indien deze zelf niet voldoende voor zijn eigen belangen op kan komen. Het zwaartepunt van de inspanningen ligt bij de basis: de regionale afdelingen. De landelijke organisatie wordt gevoed door de regio's en neemt alleen die zaken op zich die niet regionaal kunnen worden gerealiseerd: Van bottom' naar up'. In de samenwerking tussen de regio's en de landelijke organisatie zit de meerwaarde van de vereniging. Ypsilon werkt resultaatgericht en is democratisch georganiseerd: elk familielid kan zijn eigen deskundigheid inbrengen en daarmee bijdragen aan de koers van de organisatie. Daarbij staat niet de ziekte centraal, maar het streven naar welzijn en geluk. Herstel-denken, bouwen op eigen kracht, perspectief bieden en kansen benutten zijn leidend in de visie en het werk van de vereniging. Dat maakt ieders leven prettiger. Een positieve houding is cruciaal voor een goede prognose. Als luis in de pels is Ypsilon kritisch waar het moet en positief waar het kan. Zo opbouwend mogelijk en zonder blad voor de mond. Wrijving geeft glans. Cont(r)acten met financiers en samenwerking met derden vormen nooit een belemmering voor het uitdragen van haar ideeën. Gebruikte terminologie Sprak Ypsilon in haar begintijd over schizofrenie en chronische psychose, sinds enkele jaren geeft ze de voorkeur aan verhoogde kwetsbaarheid voor psychose'; een term die voor velen minder stigmatiserend overkomt en niet zo'n containerbegrip is als schizofrenie. Ypsilon steunt bovendien patiëntenvereniging Anoiksis in haar zoektocht naar een passender benaming. Die voelt zich momenteel vooral thuis bij Psychosis Susceptablility Syndrome (PSS), dat vertaald kan worden als psychose gevoeligheidssyndroom'. De groep waar Ypsilon voor staat is dus nog altijd dezelfde, maar de terminologie varieert. Baken in woelig water 5 Ypsilon Werkplan 2015

Basisfuncties Basisfuncties zijn activiteiten die cruciaal zijn voor de leden. Deze worden zo veel mogelijk gefinancierd uit contributie of andere vaste inkomsten. 1. Lotgenotencontact en zelfhulp Ypsilon biedt aan leden tal van mogelijkheden om lotgenoten te ontmoeten en door het uitwisselen van ervaringen actief te werken aan verbetering van de eigen situatie en die van hun naaste. Herkenning en lotsverbondenheid bieden daarbij handvatten om het eigen lijden onder ogen te zien, het gevoel van machteloosheid te doorbreken en de problemen aan te kunnen. Doelgroep Familieleden en andere naastbetrokkenen, patiënten en hulpverleners Ypsilon stuurt vanaf haar landelijk bureau zo'n 45 regionale afdelingen aan. Deze afdelingen organiseren door het gehele land gespreksbijeenkomsten en telefonische en persoonlijke ondersteuning/spreekuren. De bijeenkomsten hebben een thematische en/of een meer ervaringsgerichte insteek en worden geleid door kaderleden die zelf betrokken zijn (geweest) bij de problematiek van verhoogde psychotische kwetsbaarheid. Voorts worden bijeenkomsten georganiseerd door 6 bovenregionale groepen (partners, broers/zussen, volwassen kinderen van, nabestaanden na zelfdoding, vroege psychose/jeugd en forensische psychiatrie/zorgmijders). Sinds een aantal jaren zijn er 6 gespreksgroepen via e-mail, waaronder een algemene, een voor professionals en een voor patiënten. In 2015 zullen zo'n 300 gespreksbijeenkomsten worden georganiseerd, met een bereik van circa 40 leden per maand. Van de bovenregionale gespreksgroepen vinden er minimaal 8 bijeenkomsten plaats met gemiddeld 12 leden per bijeenkomst. Aan de online groepen zijn samen rond de 150 deelnemers verbonden. Duur / Looptijd Het gehele jaar door. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 65 uur. Samenwerkingspartners In een aantal regio's organiseert Ypsilon de bijeenkomsten samen met collega-organisaties zoals Labyrint~In Perspectief of met de plaatselijke GGZ-instelling. Financiering Algemene middelen, ministerie van VWS, Wmo-gelden gemeenten. 2. Adviesdienst: telefonisch en online De adviesdienst van Ypsilon biedt aan mensen die bij Ypsilon aankloppen een luisterend oor', informatie en advies op maat. Regelmatig worden adviesvragers na de eerste opvang verwezen naar de regio of naar extra informatiebronnen zoals de websites en de informatiepakketten. De dienst wordt hoog gewaardeerd. Baken in woelig water 6 Ypsilon Werkplan 2015

Doelgroep Leden en aspirant-leden, patiënten, hulpverleners, publiek. De adviesdienst bestaat uit drie onderdelen: Telefonische adviesdienst Adviesdienst online Consulent sociaal-juridische dienstverlening. Elke werkdag is de telefonische adviesdienst minimaal van 10 tot 16 uur bezet door een team met grote ervaring en een jarenlange staat van dienst. Het zijn stuk voor stuk mensen die een veelheid aan adviesvragen direct kunnen beantwoorden. Zij zijn generalist, maar op onderdelen ook specialist. Het telefoonteam bestaat uit professionele medewerkers van Ypsilon, ondersteund door enkele vrijwilligers die op drukke momenten bijspringen. In 2015 zal worden onderzocht of en op welke wijze de overstap naar een betaald nummer moet worden gemaakt. De mensen van de adviesdienst online geven doorgaans binnen 48 uur antwoord. Het kernteam bestaat uit 4 vrijwilligers, die onder supervisie werken van de coördinator en kunnen terugvallen op de medewerkers van het telefoonteam. De consulent sociaal-juridische dienstverlening is alle werkdagen bereikbaar. Hij adviseert tevens patiëntenvereniging Anoiksis en de stichting Nu voor Later. In 2015 kunnen leden van Ypsilon voor het eerst ook een beroep doen op de juridische steunpunt Regelrecht van de samenwerkende patiënten- en familiekoepels; de PG-top'. Kwantitatief: Circa 6.000 inkomende telefoontjes en 1.500 online adviezen op jaarbasis, geënt op een goed geëquipeerde online databank. Consulent sociaal-juridische dienstverlening: circa 700 die soms grote financiële verlichting kunnen betekenen voor betrokkenen. Kwalitatief: Familieleden en patiënten voelen zich gesteund. Ze weten beter hoe ze kunnen omgaan met elkaar in de triade van familie, patiënt en hulpverlener, en dragen zo bij aan een betere prognose. Familieleden kennen beter de weg en weten wat hun mogelijkheden en hun rechten zijn. De werkzaamheden van de adviesdienst dragen tevens bij aan de noodzakelijke groei van het ledenaantal. Duur / Looptijd Het gehele jaar door. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 950 uur. Samenwerkingspartners Anoiksis, Nu voor Later. Financiering Algemene middelen. De kosten van de consulent worden door Ypsilon, Anoiksis en Nu voor Later gezamenlijk gedragen. 3. Belangenbehartiging Was belangenbehartiging voorheen een van de belangrijkste activiteiten die de overheid wilde subsidiëren, anno 2015 kunnen alleen koepels nog op financiële steun voor belangenbehartiging Baken in woelig water 7 Ypsilon Werkplan 2015

rekenen. Een merkwaardige insteek, omdat koepels zoals het Landelijk Platform GGz (LPGGz) aangeven dat ze voor hun praktijkinformatie moeten bouwen op wat de lidorganisaties ze aanleveren. Zo goed en zo kwaad als het kan zal Ypsilon daarom doorgaan met belangenbehartiging, en wel op twee manieren: regionaal en landelijk. Regionale belangenbehartiging richt zich op verbetering van de kwaliteit van zorg voor patiënt en familie. Daarnaast heeft de versterking van de positie van de patiënt en diens familieleden binnen de gezondheidszorg alle aandacht. In elke regio ontwikkelen kaderleden activiteiten gericht op individuele belangen, of op beleidsverandering binnen de zorginstellingen. Landelijke belangenbehartiging: Ypsilon blijft zich inzetten om de belangen van patiënt en familie te behartigen en de zorg te verbeteren. Zij klopt hiertoe aan bij vertegenwoordigers van de politiek, zorgkoepels en beroepsverenigingen, zorgverzekeraars, de inspectie en adviesraden en bij tal van collega-consumentenorganisaties. Zo stopt Ypsilon veel tijd in de fase waarin wetten worden gemaakt om haar invloed aan te wenden (zoals de stelselwijziging en de Wet verplichte GGZ als opvolger van de BOPZ) en strategische overleggen over de toegang en kwaliteit van de zorg. Dit laatste doet Ypsilon ook via andere wegen, zoals de jurering van de Ria van der Heijdenprijs van Delta, genoemd naar de oprichter van Ypsilon. Ypsilon is daarnaast actief in commissies die richtlijnen ontwikkelen of herzien, zoals de richtlijn Dwang & drang en Somatische screening en leefstijlinterventies. Groeiende aandacht is er voor het initiëren, stimuleren, becommentariëren, beoordelen en het meewerken aan wetenschappelijk onderzoek, onder meer door deelname aan het Psychose Consortium. Doelgroep De belangenbehartiging richt zich zowel op familieleden als op de patiënt en meer in het bijzonder als deze zelf onvoldoende voor zijn belang kan opkomen en niemand anders dat doet: de zorgmijder oftewel de 'stille zorgvrager'. Ypsilon trekt daarbij zoveel mogelijk samen op met de patiënt. Belangenbehartigers laten zich in hun werk voeden door de ervaringen in de gespreksgroepen. Ypsilon beschikt over een netwerk van een kleine 100 belangenbehartigers die de leden met raad en, indien nodig, met daad kunnen bijstaan. Sommigen richten zich meer op de behartiging van individuele belangen, terwijl de activiteiten van andere belangenbehartigers zich vooral richten op beleidsveranderingen binnen de zorginstellingen. Zij zitten regelmatig aan tafel met vertegenwoordigers van zorginstellingen in de regio en vertegenwoordigen Ypsilon en/of meerdere familieorganisaties. Velen zijn ook formele vertegenwoordiger vanuit de familieraad. In deze familieraden en (eventueel) familievertrouwenspersonen (FVP) en familie-ervaringsdeskundigen vindt Ypsilon een bondgenoot die het mogelijk maakt elkaar te versterken of de energie te verdelen. Ypsilon blijft zich ook landelijke inzetten om de belangen van patiënt en familie te behartigen en de zorg te verbeteren. Waar het kan trekt ze daarbij op met Anoiksis en andere collega-organisaties van het LPGGz, met familieraden en met zorgverleners, Phrenos, Trimbos en anderen. Veel aandacht moet uitgaan naar de enorme ingrepen in de zorg, de Wet Werk & Inkomen en de Wmo. Deze hebben een flinke impact op het leven van onze leden. Zie hiervoor ook project 12. Ypsilon in de buurt op pagina 19. Met de programmalijn Vraagsturing (zie pagina 18) wil Ypsilon sturing geven aan het aanbod en de kwaliteit van de zorg vanuit het perspectief van de gebruiker, van de consument. Hieronder valt ook de belangenbehartiging ten behoeve van de patiënt, bijvoorbeeld in het zoeken naar goede woonvoorziening of het tegengaan van dwang en drang. De belangenbehartigers zullen ook in 2015 regionaal of lokaal bereiken dat er betere woonvoorzieningen komen, familieleden beter geïnformeerd raken, schuldhulpverlening wordt geboden, de hulpverlening zorg biedt die perspectieven schept, etc, etc. Landelijk werkt Ypsilon onder meer stevig aan betere ondersteuning in de buurt, triadisch werken en stimuleert en ondersteunt zij nieuwe wooninitiatieven in de buurt'. Baken in woelig water 8 Ypsilon Werkplan 2015

Duur / Looptijd Het gehele jaar door. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 240 uur. Samenwerkingspartners Structureel: collega-organisaties zoals Labyrint~In Perspectief, het Landelijk Platform GGz, Anoiksis, GGZ-instellingen, kenniscentrum Phrenos, Netwerk Vroege Psychose en het Psychose Consortium. Meer incidenteel/op projectbasis: kennisinstituten en beroepsverenigingen, zoals Trimbos en het Expertisecentrum Mantelzorg, GGZ Nederland, Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP), het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Sriebie Wiekie en andere stakeholders. Financiering Algemene middelen, projectgelden (zie verder bij de betreffende projecten). Het lidmaatschap van het Landelijk Platform GGz en van de Europese koepel Eufami wordt gefinancierd door het ministerie van VWS. 4. Voorlichting en stigmabestrijding (incl. YN, Ypsbul, website) Het doel van (publieks)voorlichting is jarenlange verzamelde ervaring en kennis delen met de achterban, hulpverlening en het brede publiek. Begrip en steun vanuit de omgeving zijn belangrijk voor familie en patiënt, die veelal moeten vechten tegen misverstanden en vooroordelen. Het stigma op schizofrenie en psychose drukt nog altijd bijzonder zwaar. Ook de term schizofrenie zelf staat ter discussie omdat deze in toenemende mate als stigmatiserend en onjuist wordt ervaren. Voorlichting op landelijk niveau is divers en beslaat verschillende terreinen, variërend van mediabegeleiding en het verzorgen van presentaties of gastcolleges tot de uitgave van papieren of digitale uitgaven. Voor zorgverleners biedt Ypsilon informatie over de zorgbehoefte vanuit consumentenperspectief en naar het brede publiek toe ligt het accent meer op stigmavermindering en het belang van een begripvolle omgeving. Hiertoe proberen we in de publieke media onze stem te laten horen. Doelgroep Familieleden zijn de eerste doelgroep. Daarnaast tonen ook patiënten, hulpverleners, beleidsmakers en de media zich geïnteresseerd. Voor de vaste voorlichting heeft Ypsilon 4 eigen media ter beschikking: het Ypsbul nieuws, de Ypsbul attenderingsservice, het kwartaalblad YN en de website. De gecombineerde redactie van de vier media bestaat uit een professionele eindredacteur en hoofdredacteur en zeven redactieleden op vrijwillige basis. Ypsbul wordt digitaal via de mail verspreid en heeft twee varianten op maat: een nieuwsvariant en een informatieve variant (over congressen, bijeenkomsten, radio- en tv-uitzendingen en dergelijke). Op www.ypsilon.org vindt de bezoeker toegankelijke en gebruiksvriendelijke informatie op maat. Het tijdschrift YN wordt eens per kwartaal uitgegeven en is gevuld met ervaringsverhalen, informatie over behandeling en medicatie, onderzoek, boekrecensies, beschouwingen, opinie en debat en met verenigingsnieuws. In 2015 zal worden onderzocht of de combinatie van de huidige media voldoet aan de behoefte. Los van de eigen media is de redactie actief voor externe media, zoals de website www.schizofrenie.nl. Ypsilon is (co-)uitgever van een tiental brochures die dagelijks worden verspreid. Het betreft hier brochures over schizofrenie en psychoses, over de vereniging, vrijwilligerswerk, privacy, forensische zorg, het risico op zelfdoding, etc. Daarnaast wordt een informatiepakket aangeboden met toegesneden informatie op het gebied van psychose, schizofrenie en Ypsilon en zijn er verschillende strooifolders in meerdere talen. Baken in woelig water 9 Ypsilon Werkplan 2015

Voorlichting op regionaal wordt vooral verzorgd door de Ypsilon vrijwilligers, onze kaderleden. Zij verspreiden folders en brochures, geven lezingen, bemensen stands, geven telefonische informatie en verzorgen gastlessen op beroepsopleidingen. Gerichte activiteiten in het kader van stigmabestrijding zal Ypsilon waar mogelijk laten vallen onder de vlag van Samen Sterk zonder Stigma. In 2015 verschijnen 4 edities YN met een oplage van minimaal 5.500 exemplaren per editie. Ypsilon verwacht verder zo'n 100 edities van de nieuwsvariant en de attenderingsservice uit te brengen naar een abonneebestand van minimaal 5000 adressen. Kwalitatief verwacht Ypsilon de doelgroep met deze combinatie van media goed en snel te kunnen informeren. Familieleden en patiënten zijn zo beter toegerust om psychotische kwetsbaarheid bespreekbaar te maken met derden. De directe omgeving en het brede publiek hebben meer inzicht in en begrip voor de impact ervan op patiënt en familie. Duur / Looptijd Het gehele jaar door. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 860 uur Samenwerkingspartners Lidorganisaties van het LPGGz. Financiering Algemene middelen, ministerie van VWS, sponsorgelden. Bij gerichte activiteiten in het kader van stigmabestrijding trekt Ypsilon samen op met Anoiksis, het LPGGz en Stichting Samen Sterk zonder Stigma. 5. Landelijke studiedag De landelijke Studiedag is een scholingsdag waarop topspecialisten de kennis van de bezoekers scherpen en die een belangrijke ontmoetingsfunctie heeft voor mensen in een vergelijkbare situatie. Doelgroep Doelgroep vormen primair familieleden en nieuw geïnteresseerde niet-leden en secundair: patiënten en hulpverleners. Landelijke dagen zijn een succesvolle manier om een grote groep leden, onder wie ook nieuwkomers, te informeren over de laatste stand van zaken op medisch en maatschappelijk gebied en over het brede aanbod van Ypsilon. Deelnemers krijgen een programma aangeboden met diverse specialisten op het gebied van schizofrenie en psychoses. Tevens worden workshops gegeven over een scala van onderwerpen. In de pauzes kunnen bezoekers de informatiemarkt bezoeken. In verschillende stands kan contact worden gelegd met en informatie worden verkregen bij Anoiksis, Mezzo, uitgeverijen, collega-organisaties, etc. Afgelopen jubileumjaar zijn drie regionale dagen verspreid over het land georganiseerd. De evaluatie is nog niet afgerond, maar duidelijk is dat de dagen een succes zijn geweest. Maar er was veel inzet vereist van vrijwilligers in de regio en het bureau. In afwachting van de eindevaluatie zal Ypsilon daarom in 2015 terugvallen op het vertrouwde aanbod van een landelijke studiedag centraal in het land. Zo'n 250 bezoekers die opgeladen en geïnspireerd weer naar huis gaan. Duur / Looptijd De Studiedag vindt elk jaar plaats rond de week van de psychiatrie op de tweede of derde zaterdag in november. Baken in woelig water 10 Ypsilon Werkplan 2015

Verwachte inzet bureau gedurende 2015 300 uur. Samenwerkingspartners Een scala van collega-organisaties in het veld krijgt de ruimte zich op de Studiedag te presenteren. Financiering Entreegelden van bezoekers, sponsorbijdragen, algemene middelen. Baken in woelig water 11 Ypsilon Werkplan 2015

Meerjarenprogramma's Om de onderlinge samenhang meer in beeld te brengen zullen vanaf dit jaar de ondersteunende en bijzondere projecten worden geclusterd in programmalijnen. Voorlopig gaat Ypsilon uit van 3 lijnen die zich concentreren rond: Levensfase Triade Vraagsturing. Programmalijn Levensfase Zoals de fasen verschillen die de patiënt doorloopt, zo verschillen ook de fasen van de familie. Elke fase leidt tot andere behoeften en dus een andere vraag voor Ypsilon. De achterban is bovendien divers: partners hebben een heel andere problematiek dan ouders, broers of zussen of kinderen-van'. Met de programmalijn Levensfase proberen we zo goed mogelijk aan te sluiten bij de specifieke behoefte van een lid. Doel van dit programma is om elk familielid te ondersteunen bij zijn grootste behoeften, ongeacht de achtergrond of de fase waarin hij verkeert: 6. Erfelijkheid Zowel bij broers en zussen als bij kinderen-van' is het een hot topic: de vraag of zij ook een verhoogde kwetsbaarheid voor psychose hebben. Met andere woorden: is het erfelijk? Al sinds Gottesmann er in 1991 onderzoek naar deed circuleren er grafiekjes waaruit blijkt dat schizofrenie in Baken in woelig water 12 Ypsilon Werkplan 2015

de familie een verhoogde kans geeft om het ook te krijgen. Maar over psychose is veel minder te vinden. En bovendien: met staatjes alleen is daarmee voor de meesten de kous niet af. Want wat moet je met het gegeven dat je zelf 9 procent meer kans hebt op een psychose als je broer of zus het ook heeft? Is dat reden tot zorg? Sterker nog: Geeft juist die kennis niet de extra stress die iemand nét over het randje van een psychose kan helpen? En net als je zélf de dans lijkt te zijn ontsprongen, dient zich alweer de volgende vraag aan: is het verantwoord om aan kinderen te beginnen? Wordt mij later verweten dat ik kinderen op de wereld heb gezet die net zo'n lot tegemoet zullen gaan als hun oom of hun opa? Het zijn vragen waar elke broer, elke zus, elk kind-van' tegenaan loopt in een fase waarin hun ouders alleen voor zichzelf hulp zoeken bij Ypsilon. Hun kinderen missen die slag, omdat Ypsilon voor hen in deze fase nog niet biedt wat ze zoeken. Doelgroep Familieleden. Op lange lappen tekst zit deze generatie niet te wachten. Om de boodschap toch over te brengen maakt Ypsilon daarom een animatiefilmpje en een factsheet waarin de vragen van hierboven op een nuchtere, de-escalerende manier worden behandeld. Daarnaast besteden we aandacht aan de factoren die en psychose bij mensen met een kwetsbaarheid kunnen uitlokken: als je weet wat een psychose uitlokt, kan je ze voorkomen. Bovendien zullen we de meest recente resultaten meenemen van een uniek onderzoek dat Nederlandse onderzoekscentra onder de naam GROUP verrichtten onder maar liefst 1.000 broers en zussen naar erfelijke factoren en kwetsbaarheid voor psychose. Een animatiefilm en een factsheet. Duur / Looptijd 1 jaar vanaf het moment dat de financiering rond is. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 88 uur. Samenwerkingspartners GROUP. Financiering Fondsen. 7. Ziektebesef: Ziek? Hoezo ziek? Pas heel recent wordt in het aanbod van de GGZ rekening gehouden met 'anosognosia', het gebrek aan ziektebesef waar heel veel mensen met schizofrenie en psychoses mee kampen. En dat is nodig ook, want hoeveel moeite professionals en naasten er ook in stoppen, veel patiënten zullen nooit écht geloven dat ze ziek zijn. Zelfs als dat voor hun omgeving zonneklaar is. Baken in woelig water 13 Ypsilon Werkplan 2015

De Amerikaanse klinisch psycholoog Xavier Amador, zelf broer-van', verdiepte zich in dit fenomeen en ontwikkelde een benadering om mensen op basis van wederzijds respect tot zorg en behandeling te verleiden. Deze LEAP-methode (dat staat voor Listen-Empathize-Agree-Partner) werd in ons land door psychiater Jules Tielens doorontwikkeld en verfijnd tot zijn verbindende gesprekstechniek'. De workshops die hij sindsdien aan hulpverleners geeft, vinden gretig aftrek. Ypsilon pakt de handschoen op om met de inzichten van Amador en Tielens nu ook voor familieleden ondersteuningsvormen te ontwikkelen. Doelgroep Direct: Familieleden en andere naastbetrokkenen van mensen met een psychotische kwetsbaarheid Indirect: Patiënten, zorgaanbieders, beleidsmakers. Ypsilon wil hiertoe 3 instrumenten ontwikkelen: Ad 1. Online brochure Toegankelijke, beknopte informatie waarin anosognosia een centraal gegeven is, is nog nergens voorhanden. Met het boek Praten met psychose van Jules Tielens en de brochure Schizofrenie, wat is het en hoe kun je ermee leven als basis wil Ypsilon hieraan een online brochure wijden. Ad 2. Workshops Verbindende gesprekstechniek Ypsilon wil een serie workshops gaan aanbieden waarin familieleden de essentie wordt bijgebracht van verbindende gesprekstechniek. De workshops neemt zo'n 5 à 6 uur in beslag, waarin eerst uitgebreid wordt stilgestaan bij de theorie en daarna met bezoekers geoefend zal worden. Verwacht wordt dat aan elke workshop zo'n 50 familieleden kunnen deelnemen. Ad 3. Digitale module In de workshops zal met toestemming van de cursisten ook worden gefilmd om in het kader van e- learning ook een digitale variant te ontwikkelen. Deze zal de workshop waarschijnlijk niet 1-op-1 kunnen vervangen, maar kan wel ondersteunend worden ingezet. Kwalitatief: Goed getrainde en ondersteunde mantelzorgers die zo bijdragen aan een stabieler ziektebeeld en herstel van hun naaste en aan het terugdringen van de kosten. Familieleden, hulpverleners en patiënten zijn op een eenduidige wijze geschoold, waardoor een solide basis wordt gevormd voor de triadische samenwerking die in de richtlijn schizofrenie wordt nagestreefd. Het risico op overbelasting en uitval van de mantelzorger is afgenomen. Kwantitatief: Een nieuw ontwikkelde online brochure met psycho-educatie gericht op een ánder ziektebesef Een nieuw ontwikkelde workshop die 5 keer is gegeven en steeds is geëvalueerd en aangescherpt 250 getrainde familieleden die de workshop verbindende gesprekstechniek hebben gevolgd 2 opgeleide familietrainers die zelfstandig in staat zijn om de workshop verbindende gesprekstechniek te geven Landelijke bekendheid door gerichte PR en een presentatie bij het netwerk van kaderleden die als ambassadeur kunnen optreden. Digitale module E-learning variant van de workshop. Duur / Looptijd De looptijd van dit project start zodra de financiering rond is (gepland: oktober 2014) tot en met december 2015. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 390 uur Baken in woelig water 14 Ypsilon Werkplan 2015

Samenwerkingspartners Voor dit project werken we samen met MolemannTielens. Daarnaast heeft de firma Janssen via haar Janssen Academy zich bereid getoond haar expertise én haar materiaal beschikbaar te stellen. Financiering Projectgelden van fondsen, sponsorgelden, legaat aan de stichting Vrienden van Ypsilon, deelnemersbijdragen. 8. Psychosepreventie: Vroeg begonnen is een toekomst gewonnen Na de eerste ziekteverschijnselen kunnen er vaak vele jaren verstrijken voordat er adequate zorg wordt geboden. Ypsilon vond dat onverteerbaar omdat vóór, maar juist ook ná het uitbreken van de eerste psychose nog een wereld te winnen valt. De sleutel hiervan ligt in vroegtijdigheid: Vroeg-interventie bij een (naderende) psychose en Vroege inzet en toerusting van familieleden als continue factor. Op individueel niveau probeert Ypsilon hulpverleners te verleiden naar patiënt en familie een goede start te maken. Overtuigd van de kracht van de herhaling hamert ze daarbij op steeds dezelfde zaken: begin vroeg, investeer in een relatie met de familie, geef de familie een rol, bied perspectief, maak bewust, dring aan op training, kijk vooruit en kijk verder dan uw eigen aanbod. Op beleidsniveau wordt intussen geschreven aan een nieuwe zorgstandaard Vroege psychose. Doelgroep Direct: patiënten met een vroege psychose of voortekenen daarvan alsmede hun familieleden. Indirect: hulpverleners, beleidsmakers, onderwijsinstellingen en het brede publiek. Het vergde een lange adem, maar inmiddels heeft Ypsilon de handen op elkaar en werken alle benodigde veldpartijen aan een zorgstandaard Vroege psychose. Een zorgstandaard vertelt patiënten en familieleden wat zij mogen verwachten van de zorg voor hun specifieke aandoening. Niet alleen zaken rondom behandeling, ook de organisatie van zorg wordt beschreven. Daarnaast blijft Ypsilon actief om in de dagelijkse praktijk van de zorg nog zaken te verbeteren. Zo is het nog altijd een doorn in haar oog dat websites die zich richten op de groep met een vroege psychose hun activiteiten nog niet hebben gebundeld. Mogelijk leidt de komst van Psychosenet hierin tot een doorbraak. Zorgstandaard Vroege psychose. Duur / Looptijd De totstandkoming van de zorgstandaard heeft als het aan Ypsilon ligt een doorlooptijd van 2 jaar. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 100 uur. Samenwerkingspartners Ypsilon, Anoiksis en de VMDB vormen samen de projectgroep vanuit cliënt- en familieperspectief, waarbij Anoiksis optreedt als projectleider. In meer voorwaardelijke zin wordt de projectgroep gesteund door het LPGGz en PGOsupport. Op de achtergrond houdt de projectgroep contact met de stichting Kwaliteitsontwikkeling GGZ (KOG) en het Kwaliteitsinstituut. Financiering PGOsupport, KOG, gelden uit het Kwaliteitsproject van de PG-top. Baken in woelig water 15 Ypsilon Werkplan 2015

Programmalijn Triade De programmalijn Triade richt zich op de overstijgende rol van de familie in de zorg met als doel om samen met cliënt en hulpverlener te komen tot de beste zorg en een passende en ondersteunende inbreng van de familie. 9. Triadekaart Voor velen is de Triadekaart inmiddels dé kapstok voor het gesprek over de verdeling van zorgtaken. Maar welke waarde de Triadekaart specifiek toevoegt is sinds twee jaar onderwerp van een wetenschappelijke studie. Want met het succes wordt ook de vraag steeds relevanter of de kaart inderdaad zo werkt als beoogd. Het is dus goed te weten in welke mate de Triadekaart bijdraagt aan betere zorg, of dat ook geldt voor de settingspecifieke' varianten en op welke punten de kaart nog aanpassing behoeft. Het onderzoek hiernaar wordt in 2015 afgerond. Doelgroep Primair: familieleden en andere naastbetrokkenen die op vrijwillige basis actief zijn bij of voor Ypsilon. Secundair: familieleden in bredere zin en hun zieke naasten. Het longitudinale onderzoek naar het effect van de Triadekaart is in handen van het Rob Giel Onderzoekcentrum (RGOc) van de Universiteit Groningen en bestaat uit twee deelonderzoeken: een evaluatieonderzoek bij teams die op dit moment al werken met de kaart en een quasi-experimenteel effect-onderzoek waarbij de veranderingen over een jaar worden vergeleken tussen teams die bij de start nog niet met de Triadekaart werken maar waarvan de helft direct na de start wel met de kaart aan de gang gaat. Met organisaties die werken met een eigen variant van de kaart is contact gewest over interesse om te participeren in het onderzoek. Gedurende het onderzoek gaat de ondersteuning aan instellingen die met de Triadekaart (willen gaan) werken gewoon door. GGZ-instellingen weten zich door Ypsilon gesteund bij de invoering van familiebeleid. Gedurende de onderzoeksperiode wordt een dynamisch' basisrapport geschreven waarin direct de onderzoeksbevindingen worden vastgelegd in opvolgende hoofdstukken. Dit basisrapport dient niet direct voor publicatie maar is het bron- en sturingsdocument voor verdere rapportages. Aan het eind van het onderzoek wordt het basisrapport samengevat in een internationale publicatie. Daarbij zal de focus met name liggen op het effectonderzoek. Duur / Looptijd Project: 1 december 2012-1 april 2015. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 90 uur. Samenwerkingspartners RGOc, GGZ-instellingen waar het onderzoek wordt verricht. Financiering Legaat stichting Vrienden van Ypsilon. 10. Vincent Baken in woelig water 16 Ypsilon Werkplan 2015

Door de jaren heen zijn er verschillende instrumenten ontwikkeld om de zorg aan te passen aan de sterk fluctuerende behoefte, zoals het signaleringsplan, de Crisiskaart en de Triadekaart. Stuk voor stuk hebben ze hun waarde bewezen, maar er is ook overlap. Die staat in tijden van krapte verdere implementatie in de weg. Een doorontwikkeling is noodzakelijk om te garanderen dat de cliënt regie houdt, de familie en omgeving aanhaakt en de hulpverlener meer doet dan redderen en brandjes blussen. De vraag is hoe, en wie het voortouw neemt. Ypsilon en de Zeeuwse GGZ-aanbieder Emergis bedachten het antwoord: Vincent! Doelgroep Familieleden, cliënten en hulpverleners. Vincent staat voor Verbindt INstelling, Cliënt En Naaste in de Triade' en moet het kloppend hart' gaan vormen van de werkafspraken die de behandelaar, de cliënt en zijn naaste(n) met elkaar maken. Daarbij gebruiken we de kernelementen die het signaleringsplan, de Crisiskaart en de Triadekaart tot een succes maakten. Je kunt Vincent de secretaresse, de troubleshooter, de boodschapper, de persoonlijk assistent noemen. Of gewoon een e-health toepassing: een slim hulpprogramma dat verstopt zit achter een beveiligde webpagina op het intranet van de instelling. Uitgangspunt is dat je afspraken in onderling overleg en met respect voor elkaar maakt. Gaat het om de verdeling van taken, dan krijgt iemand pas een klus toebedeeld als hij daarmee akkoord is gegaan. Contact met Vincent wordt via beveiligde verbinding tot stand gebracht. Doordat Vincent online werkt, is hij 24/7 beschikbaar. Vincent combineert het beste van drie interventies in één nieuw digitaal instrument waarmee doublures en mogelijke verwarring zijn verdwenen en nieuwe functionaliteiten zijn toegevoegd. Vincent kan bovendien bij uitstek zaken combineren en bijvoorbeeld snel schakelen met het elektronische patiëntendossier (EPD). Met Vincent stappen we uit het model waarin de cliënt altijd het probleem heeft en de hulpverlener altijd voor de oplossing zorgt. Doordat iedereen zeggenschap krijgt over zijn eigen takenpakket, dragen de sterkste schouders voortaan de zwaarste lasten. Tijdpad Vincent is een tweejarig project. 2015 zullen we vooral gebruiken voor ontwikkeling, afstemming en de bouw. 2016 zal in het teken staan van testen, aanpassen en implementatie. Grofweg doorlopen we in dit project de volgende stappen: 1. Ontwikkelen van het concept 2. Selectie van platform en leverancier 3. Ontwerp c.q. bouwen van de applicatie 4. Testen van de applicatie met hulp van een gebruikerspanel en bijstellen 5. In de markt zetten. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 380 uur Samenwerkingspartners / stakeholders De vereniging Ypsilon en GGZ-aanbieder Emergis zijn initiatiefnemer van dit project, maar vanzelfsprekend werken ze graag samen met andere partners en belangstellenden. Daarbij denken ze in elk geval, maar niet uitsluitend aan: Het LPGGz met daarbinnen de Kerngroep Crisiskaart Anoiksis De Blended7; een samenwerkingsverband van zeven GGZ-instellingen (Altrecht, Arkin, Breburg, GGZ Centraal, GGZ Drenthe, GGNET en Pro Persona) op het gebied van blended e-health Andere GGZ-instellingen die interesse hebben getoond of zich bereid hebben verklaard om mee te denken, waaronder GGZ Rivierduinen en Lentis Deskundigen op het gebied van ontwikkeling en implementatie van e-health, zoals advies- en kenniscentrum e-hulp.nl Met organisaties als GGZ Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, Kenniscentrum Phrenos en het Trimbos-instituut Baken in woelig water 17 Ypsilon Werkplan 2015

Financiering Ypsilon en Emergis hoopten de ontwikkeling van Vincent te kunnen bekostigen uit het prijzengeld van de Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2014. Ypsilon gaat op zoek naar financiering. 11. De familie participeert! Vier zorgaanbieders in de GGZ willen de komende periode hun steun aan mantelzorgers naar een hoger niveau brengen. Elk van hen zal zijn eigen proeftuin vormen in het kader van het project De familie participeert! dat Ypsilon en Bureau de Mat samen zijn gestart om de aansluiting van de GGZinstelling naar familie nog beter te maken. Dat gebeurt met steun van de Stichting Samen Sterk zonder Stigma en het programma In voor Mantelzorg. In zorginstellingen is familiebeleid hot', terwijl gemeenten de mantelzorg willen stimuleren. De realiteit leert dat familie nog lang niet overal een vanzelfsprekende bondgenoot is in de zorg die iets kan bieden en daar wel ondersteuning voor terug wil. Met het programma De familie participeert' gaat Ypsilon de uitdaging aan om dat proces structureel ten goede te laten keren. Doelgroep Familieleden, patiënten, zorgaanbieders en gemeenten. Om haar kennis beter te verspreiden werkt Ypsilon sinds 2014 toe naar een nieuw, additioneel dienstverleningsconcept waarbij onder de naam Ypsilon Support lezingen, trainingen en workshops worden aangeboden. Daarnaast ontwikkelde ze samen met Bureau de Mat het project Peer2Peer. In dit project scholen we hulpverleners met familie-ervaringskennis tot familie-ervaringsdeskundigen. Daartoe volgt hij twee workshops en een aangepaste training Interactievaardigheden die hem in staat stelt om straks in eigen huis familietrainingen te geven en die hem stimuleert om met familie-ogen naar het aanbod van zijn eigen instelling aan te kijken. In de proeftuinen onderzoeken we vervolgens of en hoe de meerwaarde zich in de praktijk het best bewijst. Onderdeel van het traject is ook het scheppen van een veilige omgeving. Hiertoe vragen we Raden van Bestuur, managers en vestigingshoofden om uit te dragen dat ze familieleden in hun eigen professionele organisatie waardevol vinden en in hun instelling zullen aanmoedigen om ermee naar buiten te komen. Zij zien zich hierbij gesteund door ambassadeurs die behoren tot de dubbele groep van professional en familielid die als boodschap uitdragen: Wat hebben hij en zij gemeen? Ze hebben een familielid in de psychiatrie. En ze weten dat die ervaring hun werk beter maakt.' In het project Peer2Peer doorlopen we de volgende stappen: 1. Raadpleging van familie en professionals 2. Opstellen visiesheet 3. Werken aan een veilige omgeving: vastleggen en uitdragen ambities 4. Opsporen van medewerkers met familie-ervaring 5. Ambassadeursworkshop Stichting Samen Sterk zonder Stigma 6. Workshop Familie-ervaringsdeskundigen (FED's) 7. Uitwerken familiebeleid 8. Opleiding (train-de-trainer) Bureau de Mat 9. Geven tweetal stagetrainingen 10. Evaluatie en uitdragen resultaten. Aanbod van lezingen, trainingen en workshops, waarvan er een aantal daadwerkelijk is afgenomen. In het kader van Peer2Peer: Professionals met familie-achtergrond zijn in kaart gebracht Managers/bestuurders van zorgaanbieders hebben hun steun uitgesproken voor de professionele meerwaarde van deze groep Doelgroep is getraind met workshops en een aangepaste training Interactievaardigheden Er zijn 4 proeftuinen gerealiseerd Baken in woelig water 18 Ypsilon Werkplan 2015

Rapport met effectmeting proeftuinen. Duur / Looptijd 2014 t/m 2015. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 570 uur. Samenwerkingspartners GGZ Friesland, Pro Persona, Vincent van Gogh instituut, Bureau de Mat, Stichting Samen Sterk zonder Stigma, Landelijk Platform FED, Movisie/Vilans Financiering Stichting Samen Sterk zonder Stigma, VWS-gelden In voor mantelzorg, Stichting Interactie, Bureau de Mat en mogelijk nog anderen. Programmalijn Vraagsturing Met de programmalijn Vraagsturing wil Ypsilon sturing geven aan het aanbod en de kwaliteit van de zorg vanuit het perspectief van de gebruiker, van de consument. Hieronder valt ook de belangenbehartiging ten behoeve van de patiënt, bijvoorbeeld in het zoeken naar goede woonvoorziening of het tegengaan van dwang en drang. 12. Ypsilon in de buurt Wie wat geregeld wil krijgen in de zorg, komt steeds vaker bij de gemeente uit. De manier waarop gemeenten die zorg gaan invullen en uitvoeren mogen ze zelf bepalen. Met de beperkte menskracht die Ypsilon heeft is het dus zaak om gericht en op een efficiënte manier te zorgen dat ze zich ook lokaal gezien en gehoord weet. Vrijwilligers die lokaal actief zijn krijgen met dit project vanaf meerdere kanten ondersteuning: landelijk vanuit de specialistengroep, scholingsbijeenkomsten en een externe Wmo-consulent en lokaal vanuit een ondersteuningsprogramma van het LPGGz. Om voor leden zichtbaar te zijn wil Ypsilon daarnaast voortbouwen op de ingezette lijn van positief lotgenotencontact. Ze wil hiertoe experimenteren met een nieuwe vorm van lotgenotencontact: het Psychosecafé naar het succesvolle concept van het Alzheimer Café. Is het mogelijk deze succesformule te vertalen naar psychose? In 2014 zette Ypsilon de eerste stappen om een soortgelijk concept in een pilot uit te proberen in de vorm van een verkorte cyclus met eigen opgeleide mensen als interviewer. Bij succes zal het concept verder worden uitgerold. Daarnaast wil ze voor haar leden de keuzevrijheid vergroten door de regionale activiteiten op te nemen in een overzichtelijke landelijke agenda. Uiteraard blijft Ypsilon daarnaast zorgen voor de meer reguliere ondersteuning van haar kaderleden, zowel op collectief niveau als een-op-een. Het project Ypsilon in de buurt startte al in 2014. De eerste resultaten werden in dat jaar opgeleverd, waaronder een visiesheet en de landelijke regio-agenda. In 2015 bouwen we door op nog andere activiteiten, maar voorzien we de vrijwilligers uiteraard ook van hun vaste ondersteuning. Kaderleden weten zich zo op een efficiënte manier gesteund en kunnen met beperkte middelen invloed uitoefenen op de lokale politieke agenda. Voor vrijwilligers worden drie keer een scholingsbijeenkomst georganiseerd. Twee keer in het kader van het project Ypsilon in de buurt. Baken in woelig water 19 Ypsilon Werkplan 2015

Voor het Psychosecafé is een pilotprogramma ontwikkeld voor vier bijeenkomsten, waarmee in vier regio's zal worden proefgedraaid nadat de groepsleiders in het concept zijn bijgeschoold. Ook bij de organisatie van de bijeenkomsten kunnen zij rekenen op begeleiding. De pilot wordt na afloop van de bijeenkomsten geëvalueerd. Verwacht wordt dat de bijeenkomsten door gemiddeld 25 bezoekers per keer worden bezocht. Duur / Looptijd Looptijd project: 2 jaar: 2014 en 2015. Overige kaderondersteuning: het gehele jaar door. Verwachte inzet bureau gedurende 2015 812 uur. Samenwerkingspartners Om niet zelf weer het wiel uit te vinden heeft Ypsilon voor het Psychosecafé contact gezocht met stichting Ovaal, de initiatiefnemers van het Autisme Café. Financiering Fondsen, bijdrage stichting Vrienden van Ypsilon. 13. Expertisecentrum Wonen Met het Expertisecentrum Wonen, te vinden op www.ypsilon.org/wonen, biedt de vereniging ondersteuning aan de groeiende groep familieleden die zelf een wooninitiatief wil starten of wil weten wat er op dit gebied al is. Het centrum bundelt alle initiatieven, ideeën, deskundigheid, huisvestingseisen, ervaringen en projecten die op dit vlak bekend zijn. Ypsilon biedt nieuwe initiatiefnemers bovendien een meer actieve vorm van ondersteuning aan. Doelgroep Direct: familieleden en andere naastbetrokkenen Indirect: patiënten. Afhankelijk van de wens en het stadium waarin een initiatief is kan men digitaal het aanbod zien van geschikte woonplekken, een oproep plaatsencontact zoeken met mensen om samen een wooninitiatief mee te starten, advies en ondersteuning zoeken en een beroep doen op de startersbijdrage waarmee Ypsilon mensen een financieel steuntje in de rug geeft. Hiermee kan men voor ondersteuning en begeleiding aankloppen bij twee ervaren organisaties op het gebied van wonen voor kwetsbare mensen: Stichting Chapeau Woonkringen en de stichting WOPiT. 2014 was voor Ypsilon een proefjaar om te kijken hoe het nieuwe aanbod bevalt. Ypsilon experimenteerde met de startersbijdrage, zodat ervaring is opgedaan hoe deze het best is in te zetten en we goed zicht hebben of de bijdrage en de steun vanuit de stichting Chapeau en de stichting WOPiT aansluiten bij de vraag. Die weg zal ze in 2015 voortzetten, waarbij WOPiT in de plaats is gekomen van het Landelijk Steunpunt Wonen dat zijn expertise op GGZ-gebied met het vertrek van medewerkers is kwijtgeraakt. Daarnaast blijft Ypsilon actief PR bedrijven, zodat de doelgroep het Expertisecentrum tijdig weet te vinden. Want de oprichting van een woonproject vergt een lange adem, maar het loont! Vaders en moeders, broers en zussen verbonden aan Ypsilon hebben door het hele land heen prachtige wooncomplexen neergezet, zoals het Kick Wilstraplantsoen in Almere, De Terp in Breda, Zeeuwse Gronden in Terneuzen en PlusWonen in Leusden. Met haar Expertisecentrum Wonen hoopt Ypsilon nieuwe familieleden te inspireren. Duur / Looptijd Het gehele jaar door. Baken in woelig water 20 Ypsilon Werkplan 2015

Verwachte inzet bureau gedurende 2015 110 uur. Samenwerkingspartners Stichting Chapeau en het Landelijk Steunpunt Wonen zijn officiële samenwerkingspartners van Ypsilon. Financiering Legaat uit de stichting Vrienden van Ypsilon. 14. Penvoering Voucherprogramma Werken aan vraagsturing Vraagsturing en zelfmanagement zijn nog lang niet op het niveau dat cliënten- en familieorganisaties zouden willen zien. Met dit programma bundelen 17 cliënten- en familieorganisaties in de GGZ hun krachten om daar wat aan te doen met als doel daadwerkelijk de rol op te eisen die we als hoofdrolspeler zouden moeten hebben. Doelgroep Primair: patiënten en familieleden Secundair: zorgaanbieders, zorgverzekeraars en beleidsmakers. In dit programma volgen we drie verschillende lijnen, ondergebracht in ook drie deelprojecten: 1. We willen grip krijgen op ontwikkelingen in e-health; 2. We nemen een eigen rol om de kansen op werk voor mensen met een psychische kwetsbaarheid te vergroten; 3. We nemen het initiatief tot nieuwe vormen van kwaliteit en implementatie van vraagsturing. Ypsilon is penvoerder van dit programma en zal naar verwachting tevens trekker zijn van het derde deelproject (hierna uitgewerkt onder project 15. Kwaliteit en implementatie van vraagsturing op bladzijde 22). De drie belangenbehartigingsprojecten werken toe naar hetzelfde doel: ervoor zorgen dat mensen met een psychische kwetsbaarheid volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Waar mogelijk op eigen kracht met steun van de omgeving, maar waar nodig met vormen van zorg die écht uitgaan van de vrager en die het hem zo gemakkelijk mogelijk maken. Aan Ypsilon als penvoerder de taak er in samenwerking met het LPGGz en de vouchergevers op toe te zien dat het project in het geplande tempo en binnen het beschikbare budget toewerkt naar de gestelde doelen en resultaten. Duur / Looptijd 3 jaar (2013 t/m 2015) Verwachte inzet bureau gedurende 2015 258 uur. Samenwerkingspartners Stichting Labyrint~In Perspectief, Stichting Landelijke Koepel van Familieraden, Caleidoscoop, Stichting Borderline, Landelijke Federatie Onafhankelijke Schilvoorzieningen, Nederlandse Vereniging voor Autisme, Vereniging Geestdrift, Vereniging Manisch Depressieven en Betrokkenen, Depressie Vereniging, Vereniging Balans, Stichting Anorexia en Boulimia Nervosa, Stichting Weerklank, Angst Dwang en Fobie Stichting, Landelijke Vereniging van Thuislozen, Vereniging Anoiksis, Nederlandse Hyperventilatie Stichting, het LPGGz en de NP/CF (voor de projectadministratie). Financiering Ministerie van VWS. Baken in woelig water 21 Ypsilon Werkplan 2015