EVALUATIERAPPORT PROJECT VOORKOMEN SOCIAAL ISOLEMENT STRIJEN 2006 Strijen, oktober 2007 OWZ/evr
PROJECT VOORKOMEN SOCIAAL ISOLEMENT STRIJEN 2006 1. HET PROJECT 1.1. Aanleiding en voorgeschiedenis In 2004-2005 is het Project Voorkomen Sociaal Isolement Strijen voor het eerst uitgevoerd. Het project was toen een succes; het heeft veel inwoners van Strijen doen beseffen dat allerlei problemen niet alleen in grote steden voorkomen maar ook in een kleine plattelandsgemeente. De respons op het vorige project was 79%; een resultaat op trots op te zijn!. In het evaluatierapport over het project 2004-2005 is een aantal aanbevelingen opgenomen. De aanbevelingen zijn allemaal uitgevoerd, met uitzondering van het plaatsen van een TPG-brievenbus. Hier is veel moeite voor gedaan, maar TPG-post heeft geen enkele reactie gegeven. In september 2005 heeft de gemeenteraad besloten het project te continueren en hiervoor budget beschikbaar te stellen tot en met 2006. Het tweede project is uitgevoerd onder de bewoners van Zorgcentrum De Hoge Weide en de bijbehorende aanleunwoningen en de inwoners van de gemeente die na het eerste project 75 jaar zijn geworden. 1.2. Situatie in Strijen per 1 januari 2006 Het aantal 75-plussers in Strijen bedroeg per 1 januari 2006 totaal 535; waarvan 101 vijfenzeventigen zesenzeventig-jarigen. In Zorgcentrum De Hoge Weide wonen 32 mensen intramuraal en zo n 75 ouderen wonen in de bijbehorende aanleunwoningen. 2. HET SIGNALEREND HUISBEZOEK 2.1. Vrijwilligers De gemeente heeft -voor het nieuwe project- er wederom voor gekozen bestaande vrijwilligersorganisaties te benaderen, om uit hun midden vrijwilligers te werven voor het project. De vrijwilligers van het project 2004-2005 waren echter zo enthousiast, dat zij alle 9 besloten ook weer hun medewerking aan het vervolgproject te verlenen. Het voordeel daarvan was dat er geen speciale training meer nodig was, omdat deze vrijwilligers in een vorige periode al geschoold zijn om huisbezoeken bij ouderen af te leggen. De vrijwilligers zijn afkomstig uit 7 organisaties: - Diaconie Hervormde Kerk Strijen; - Zorgcentrum De Hoge Weide; - Humanitas; - De Zonnebloem; - Rode Kruis; - PCOB; - ANBO. 2
2.2. Werkwijze Net als de vorige periode is door bureau Burgerzaken een lijst samengesteld met de namen en adressen van de inwoners die in 2005 en 2006 75 jaar waren of werden. Tevens is er een lijst opgesteld met alle bewoners van Zorgcentrum De Hoge Weide. De lijsten zijn per maand geactualiseerd. Van deze lijst werden per maand 4 tot 6 bezoekadressen per vrijwilliger geselecteerd. De lijst was geordend op alfabetische volgorde van de straat waar mensen wonen. De ouderen ontvingen een brief van de gemeente, waarin het huisbezoek werd aangekondigd. Bij deze brief was ook een foto-overzicht met de gezichten van de vrijwilligers en de coördinator gevoegd. Kort na verzending benaderde een vrijwilliger de geadresseerde om te vragen of hij/zij een huisbezoek op prijs stelde en om daarvoor een afspraak te maken. In de brief werden de ouderen geadviseerd de gegevens van de coördinator van het project te bewaren zodat men in de toekomst bij mogelijke vragen of problemen over deze informatie beschikt Bij de huisbezoeken werd een vragenformulier als leidraad gehanteerd. Deze lijst is als bijlage aan dit rapport toegevoegd. 2.3. De vragenlijsten Zelfstandig wonende inwoners Van de mensen die benaderd zijn voor een huisbezoek heeft een aantal mensen aangegeven een huisbezoek niet op prijs te stellen, maar de vragenlijst wel in te willen vullen. Er zijn twee telefonische reacties en één brief uit het dorp geweest met de mededeling dat alles goed gaat en bezoek verder niet nodig was. De zelfstandig wonende inwoners hebben 52 vragenformulieren ingevuld, waarmee de respons op het onderzoek 51,5 % is. Het is niet vreemd dat er minder vragenformulieren ingevuld zijn dan bij het vorige project. Dit komt omdat deze doelgroep jonger is dan de vorig keer. Toen waren er mensen bij die 80 en 90 jaar waren. Nu alleen 75- en 76- jarigen, de meeste van deze mensen staan nog volop in het leven, gaan op vakantie met of zonder caravan, golfen en zijn vaak actief in het vrijwilligerswerk. Deze mensen vinden het vaak niet nodig om dit vragenformulier nu in te vullen, omdat zij totaal geen gezondheidsklachten hebben en zij door hun activiteiten niet eenzaam zijn. Dit kan natuurlijk zo veranderen en daarom is het van belang dat dit project de komende jaren ook voortgezet wordt. Inwoners van De Hoge Weide Van de 74 inwoners van De Hoge Weide die in staat waren de vragenlijst te beantwoorden hebben er 43 het formulier ingevuld (respons: 58,1 %). Vanuit De Hoge Weide kwamen veel positieve reacties over het project. 7 geïnterviewde personen vonden het een geweldig initiatief maar vonden het niet nodig om een vragenlijst in te vullen. Dit hebben zij per brief aan de gemeente laten weten. Wat opvalt in het onderzoek is dat relatief veel mensen in De Hoge Weide zich eenzaam voelen. Ze missen sociale contacten en vinden dat ze hun kinderen te weinig zien. Deze mensen zijn dan ook totaal afhankelijk van anderen, in tegenstelling tot de zelfstandig wonende inwoners. De meeste mensen in De Hoge Weide zijn ook ouder dan 75 jaar. Ook vindt een aantal mensen dat er nog meer activiteiten ontplooid moeten worden. Eén mevrouw miste de gymnastiek. 3
Totaal aantal personen Totaal hebben 175 personen (101 zelfstandigen en 74 inwoners van De Hoge Weide) een brief ontvangen, waarvan er totaal 95 het enquêteformulier terug hebben gestuurd. De totale respons van dit onderzoek van de zelfstandige inwoners van Strijen en een deel van de inwoners van De Hoge Weide komt hiermee op 54,3 %. 2.4. Non-respondenten 80 personen van het totaal van 175 personen (zelfstandig wonende en zelfstandige inwoners van De Hoge Weide) hebben aangegeven een huisbezoek niet op prijs te stellen maar ook geen vragenlijst te willen invullen. Bij degenen die geen bezoek wilden, werd door de vrijwilliger tijdens het telefonisch contact zoveel mogelijk ingegaan op de reden daarvan. Redenen daarvoor o.a.: - is nog zeer actief, de tijd kan beter besteed worden aan mensen die het echt nodig hebben; - doet alles nog zelf, mankeert niets, het gaat goed zo; - kinderen zorgen overal voor, geen hulp nodig; - wil geen enkele bemoeienis van anderen. Anderen stelden een bezoek op prijs maar wilden geen formulier invullen 3. WERKZAAMHEDEN EN BEGELEIDING 3.1. Werkzaamheden Het project is gecoördineerd door een ambtenaar van het bureau Onderwijs, Welzijn en Zorg. Waar nodig werd gelijk een link gelegd naar het Lokaal Zorgnetwerk Strijen of naar de collega van hetzelfde bureau die de Wet voorzieningen gehandicapten (thans Wet maatschappelijke ondersteuning) uitvoert. Op deze manier kon snel ingespeeld worden op situaties waar meerdere (hulpverlenings)organisaties ingezet moesten worden. Vragenlijst De vragenlijst is mede in samenwerking met het Algemeen Maatschappelijk Werk van de Zorg en Welzijn Groep (Careyn) en de vrijwilligers van het project tot stand gekomen. Omdat deze vragenlijst bij het eerste project voldeed is deze tijdens dit project weer gebruikt. Ook voor inwoners van de Hoge Weide waren deze vragen geschikt, juist om een vergelijk te kunnen maken tussen de twee verschillende woonvormen. Er is ruim tijd besteed aan het samenstellen van een informatiemap, die de vrijwilliger bij ieder huisbezoek bij zich had. In deze map was veel praktische informatie over voorzieningen voor ouderen opgenomen. Teambijeenkomsten Maandelijks hebben er teambijeenkomsten met vrijwilligers plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomsten werden organisatorische zaken besproken en ervaringen uitgewisseld. De lijsten met te bezoeken mensen werden uitgedeeld en de ingevulde vragenlijsten van de maand daarvoor ingeleverd en zonodig door de vrijwilliger toegelicht. De teambijeenkomsten hadden een duidelijke meerwaarde, omdat de vrijwilligers vaak emotionele maar ook leuke ervaringen met elkaar konden delen. 4
Individueel overleg met de vrijwilligers Soms is er individueel overleg met de coördinator en een vrijwilliger gevoerd over een bepaalde oudere. In een aantal gevallen kon snel en adequaat worden gereageerd door inschakeling van de juiste hulpverlening. 3.2. Hulpvragen Totaal zijn er dus van de zelfstandig wonende inwoners van Strijen 52 vragenlijsten retour gekomen. Bij de Hoge Weide is dit aantal 43. Op sommige formulieren werden meerdere problemen of klachten aangegeven, op veel formulieren geen enkel probleem. Opvallend is dat bij dit project een aantal mensen zich minder veilig voelt dan voorheen. Dit heeft te maken met het feit dat er bij één echtpaar is ingebroken en bij anderen dingen uit de tuin zijn ontvreemd. Ook heeft een aantal mensen aangegeven dat zij overlast ondervinden van een café bij hen in de buurt. In de Hoge Weide is gebleken dat verhoudingsgewijs meer mensen een gevoel van eenzaamheid hebben, maar op de vraag of zij met behulp van een ouderenadviseur of een andere hulpverlener iets aan deze gevoelens zouden willen doen, werd afwijzend gereageerd. Ook zijn er mensen die niet helemaal op de hoogte waren van alle voorzieningen voor ouderen, deze waren erg blij met de informatie en de sociale kaart ouderen. De vrijwilligers hebben de sociale kaart ouderen op verschillende adressen achtergelaten. Opnieuw werd er een opmerking gemaakt over een te ver verwijderde brievenbus. Ook de afstand naar de dichtstbijzijnde bushalte vond een aantal mensen te ver. Hieronder volgt de inventarisatie van: klachten; wonen (huur/koop/seniorenwoning; gezondheid (hulpmiddelen WVG); zorg (huishoudelijke/maaltijden); vervoer; sociale contacten en recreatie; financiën en administratie. Zelfstandig wonende ouderen in Strijen (52 vragenlijsten retour) Huisbezoek Anoniem TOTAAL Geen Klachten 32 3 35 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Klachten Woonomgeving Veiligheid 6 6 Overlast café 3 3 Bestrating 2 2 Groenvoorziening 3 3 Verlichting 1 1 Brievenbus 1 1 Vervoer Slecht openbaar 3 3 vervoer Bushalte te ver weg 5 5 Verkeersveiligheid 1 1 5
------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Huisbezoek Anoniem TOTAAL Woonsituatie Koopwoning 17 17 Huurwoning 23 23 Seniorenwoning 12 12 WVGwoningaanpassing ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Gezondheid Hulpmiddelen (WVG) 2 2 Hulpmiddelen (niet WVG) 15 15 Bezoek Koerhuis 1 1 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- ----------- --- -------------- Zorg HuishoudelijkeThuiszorg 7 7 Sociale alarmering 4 4 Klusjes in en rond het huis Schoonmaakwerkzaamheden Maaltijden/Tafeltje dekje 1 1 Vrijwilligers thuishulp 2 2 Algemeen ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Vervoer WVG-Vervoer 1 1 Valys 1 1 Rolstoellbus Gehandicaptenvervoer 1 1 ----------------------------------- - ------------------------- -------------------- ----------- ----------- Sociale contacten/recreatie Eenzaamheid soms 7 7 vaak 2 2 Weinig contact met kinderen 2 2 Contact met buren en vrienden soms 4 4 nooit 1 1 Lid van Ouderenbond 9 9 Telefooncirkel 2 2 Sportvereniging 11 11 Bibliotheek 10 10 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Financiën/administratie Min of meer rondkomen met 8 8 inkomsten Kwijtscheldingen/belastingen 3 3 Huursubsidie 5 5 Waterleiding teruggave 3 3 6
De Hoge Weide (43 vragenlijsten retour) Huisbezoek Per post TOTAAL Geen Klachten 11 11 ------------------------------------ -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Klachten Woonomgeving Veiligheid Overlast café Bestrating 2 2 Groenvoorziening 1 1 Verlichting Brievenbus Vervoer Slecht openbaar 2 2 vervoer Bushalte te ver weg 1 1 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------ -------------- -------------- Woonsituatie Aanleunwoning 40 1 41 Kamer Hoge Weide 2 2 Bewoners met een WVG Woningaanpassing 5 5 ----------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Gezondheid Hulpmiddelen (WVG) 19 19 Hulpmiddelen (Niet WVG) 17 17 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Zorg Thuiszorg 24 1 25 Huishoudelijke thuiszorg 26 1 27 Sociale alarmering 26 26 Klusjes in en rond het huis Schoonmaakwerkzaamheden Maaltijden/Tafeltje dekje 33 1 34 Vrijwilligers thuishulp Algemeen Mantelzorg ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------ -------------- -------------- Vervoer Algemeen WVG-Vervoer 1 1 Valys 2 2 Autohulpdienst 1 1 Rolstoelbus 4 4 Gehandicaptenvervoer 7
Huisbezoek Anoniem TOTAAL Sociale contacten/recreatie Eenzaamheid soms 18 18 vaak 2 2 Weinig contact met kinderen 1 1 Contact met buren en vrienden soms 9 9 nooit 3 3 Lid van Ouderenbond 8 8 Telefooncirkel Bibliotheek 6 6 ------------------------------------------- -------------------------------- ------------------------- -------------- -------------- Financiën/administratie Kwijtscheldingen/belastingen Huursubsidie 11 11 Financiële hulp Waterleiding teruggave 3.3. Reactie en actie op de hulpvragen Net als bij het vorige project zijn veel praktische vragen tijdens het huisbezoek al beantwoord door de vrijwilligers. De coördinator heeft tijdens het project de dringende zaken gelijk doorgesluisd naar de betrokken organisatie of de verantwoordelijke gemeentelijke afdeling. De meeste zaken betroffen geen dringende aangelegenheden, maar moeten (op termijn) wel worden aangepakt. Met de mensen die zorg nodig hebben is zoveel mogelijk eerst telefonisch contact geweest. De coördinator werd meerdere malen gebeld over personen die niet tot de doelgroep van dit project behoorden en over personen die al eerder een huisbezoek hadden gehad, waarbij toen niets aan de hand was maar 1 ½ jaar later wel. Deze meldingen en hulpvragen zijn door de coördinator doorgesluisd naar de betreffende (hulpverlenings)instantie en zonodig besproken in het Lokaal Zorgnetwerk Strijen. 4. SIGNALEN 4.1. Grote verschillen De brieven over het huisbezoek werden iedere maand op een vrijdag verstuurd, in het begin van de week daarop nam de vrijwilliger contact op met de mensen om een afspraak voor een huisbezoek te maken. Bijna de helft van de zelfstandig wonende mensen wilde absoluut geen bezoek, de meesten omdat zij (nog) zeer actief zijn en geen problemen ondervinden. Wanneer zij hulp nodig hebben weten zij bij welke instantie ze moeten zijn. In dat geval vroeg de vrijwilliger of zij wel bereid waren het vragenformulier in te vullen, ook omdat de uitkomsten daarvan gebruikt zouden worden voor een eventuele aanpassing van het gemeentelijk beleid. Het formulier werd dan vervolgens door de vrijwilliger bij de oudere afgegeven of in de brievenbus gestopt. De bij het formulier gevoegde antwoordenvelop zorgde ervoor dat terugzending aan de gemeente kosteloos was. Er is een groot verschil tussen ouderen, met name de sociale verschillen. Dit bleek ook al bij de evaluatie van het vorige project. Sommige ouderen wonen in een mooi appartement/woning, sporten, 8
gaan op vakantie, zijn lid van diverse verenigingen en hebben een hulp in de huishouding die zij zelf bekostigen. Andere ouderen wonen met huurtoeslag in een krappe woning, zijn geen lid van een ouderenbond of vereniging en kunnen met moeite in de kosten van het levensonderhoud voorzien. De ene oudere doet een beroep op alle mogelijke voorzieningen, terwijl een ander geen hulp van welke instantie dan ook wil hebben. Er zijn meer formulieren ingeleverd door bewoners van huurwoningen dan van koopwoningen. 4.2. Informatie en communicatie Het huisbezoek werd door vrijwel alle mensen op prijs gesteld. De vrijwilligers signaleerden dat de ouderen over het algemeen behoefte hebben aan duidelijke informatie over allerlei ouderenvoorzieningen. Het wordt voor veel ouderen steeds moeilijker om de weg naar de juiste instantie te vinden en voor sommige mensen is de drempel te hoog om hulp te vragen. Over het algemeen zijn het veel alleenstaanden die informatie over bepaalde voorzieningen willen. Vaak is men wel op de hoogte van het bestaan van de voorzieningen maar ziet men er tegenop om met organisaties/instellingen te communiceren. Informatie is vaak niet beschikbaar of te ingewikkeld, het voeren van een telefoongesprek wordt steeds langer (lang wachten, keuzetoetsen indrukken enz.). Ook waren er veel vragen over de Wet maatschappelijke ondersteuning, die per 1 januari 2007 van start is gegaan. Helaas was tot kort voor de inwerkingtreding van de Wmo ook bij de gemeente nog veel onduidelijk, zodat die vragen niet goed beantwoord konden worden. De vrijwilligers hebben zoveel mogelijk informatie verstrekt tijdens de huisbezoeken. De ouderen zijn daarbij ook gewezen op het telefoonnummer van de coördinator van het project, met wie zij contact kunnen opnemen als zij niet weten bij welke instantie zij met problemen terecht kunnen. Ook is bij een aantal mensen de sociale kaart ouderen achtergelaten. 4.3. Ouderenvoorzieningen Wonen Wat de woonomgeving betreft gaat het voornamelijk over klachten over bestrating, groenvoorziening, afstanden naar bushalte en brievenbus. Bijna alle mensen voelden zich veilig in en rond hun huis. Een aantal niet, dat kwam omdat er spullen uit hun tuinen waren ontvreemd. Ook voelt iedereen zich overdag veilig op straat. Zorg Veel ouderen maken gebruik van thuiszorg of zorggerelateerde voorzieningen. Het Zorgloket van De Hoge Weide is bij de meeste ouderen bekend, anderen zijn door de vrijwilligers op de diverse aan te vragen voorzieningen bij het Zorgloket gewezen. Met ingang van dit jaar 2007 is veel van deze zorg ondergebracht bij het Wmo-loket in het gemeentehuis. Mensen kunnen hier met alle mogelijke vragen terecht. Vervoer De vrijwilligers hebben informatie verstrekt over vervoersmogelijkheden. Er zijn klachten over de afstand naar bushaltes en de busroutes in Strijen. Op het moment wordt er regionaal een vervoersonderzoek door Tympaan verricht naar de vervoerswensen van ouderen en mensen met een handicap. Sociale contacten/recreatie Ontspanning is belangrijk. Ouderen doen dit het liefst zo dicht mogelijk bij huis. Hoe ouder men is, hoe kleiner de kring van mensen om iemand heen wordt. Verminderde mobiliteit kan een belemmering zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten. De vrijwilligers hebben voorlichting verstrekt over de diverse mogelijkheden in Strijen, van ouderenbonden tot deelname aan activiteiten in Zorgcentrum De Hoge Weide en het Koerhuis. 9
4.4. Administratie Financiën/administratie Er komt steeds meer en ingewikkelder regelgeving, sommige ouderen zien door de bomen het bos niet meer en zien er daarom maar van af om iets - waar zij recht op hebben - aan te vragen. Tijdens de huisbezoeken is hierover voorlichting verstrekt en zonodig hulp geboden bij het invullen van een aanvraag voor een voorziening. Vanaf 1 januari 2007 kunnen inwoners van Strijen terecht bij het Wmo-loket met alle vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Het is de bedoeling dat ook veel ouderen werkelijk een beroep doen op de mogelijkheid om bij dit loket informatie en advies te vragen over voorzieningen. 4.5. Overige zaken De meeste problemen en vragen bij overige zaken gingen over de verkeersveiligheid en overlast van diverse aard. 5. RESULTATEN De resultaten van het project worden aan de hand van de zogenaamde SMART-criteria beschreven: 1. Specifiek: het project heeft betrekking op inwoners van 75 en 76 jaar oud in de gemeente Strijen die zelfstandig wonen en de inwoners van de Hoge Weide met uitzondering van de mensen die niet meer in staat zijn een vragenformulier in te vullen. Deze mensen hebben in overleg met De Hoge Weide geen brief ontvangen. 2. Meetbaar: het bereik van het onderzoek kan worden aangetoond. Bij de start van het huisbezoekproject in juni 2006 waren er in Strijen 101 mensen van 75 en 76 jaar, die zelfstandig woonden (dus niet in Zorgcentrum De Hoge Weide of de bijbehorende aanleunwoningen). Van deze mensen heeft 51,5 % aan het project meegedaan via een huisbezoek of alleen het invullen van de vragenlijst: totaal betreft dit 52 mensen. Een aantal mensen heeft aangegeven wel wat meer aanspraak of professionele hulp te willen hebben maar er is geen sprake van echt schrijnende gevallen. Van 49 personen uit de doelgroep is niet bekend of zij behoefte hebben aan informatie over of aan verstrekking van bepaalde voorzieningen, laat staan dat kan worden geconstateerd dat zij zich in een sociaal isolement bevinden. Voor dit punt moet zeker aandacht blijven. Van de 74 inwoners van de Hoge Weide heeft 58,1 % het vragenformulier ingevuld. Totaal betreft dit 43 personen. De overige inwoners van de Hoge Weide hebben niet meegedaan. Hoewel er veel vragen over Wvg-voorzieningen en -aanpassingen zijn gesteld heeft dit niet geleid tot een toename van het aantal Wvg-aanvragen. Totaal hebben 95 personen van de 175 het vragenformulier ingevuld, dit is een respons van 54,3 % 3. Acceptabel: een respons van 54,3 % is minder hoog dan bij het eerste onderzoek, maar kan toch als representatief worden gezien. Bij De Hoge Weide ligt de respons hoger op 58,1 %. Voor het project is door de gemeenteraad voor drie jaar (2004, 2005, 2006) ) 2.500,-- per jaar beschikbaar gesteld. Het hele project is binnen het budget uitgevoerd. 4. Realistisch: het is niet mogelijk om alle mensen uit de doelgroep in beeld te krijgen. Er zullen altijd mensen blijven die geen enkele bemoeienis van anderen, laat staan van de gemeente, 10
willen. Het vorige project heeft veel publiciteit opgeleverd, wat tot gevolg heeft gehad dat ook Strijense inwoners van jongere leeftijd met diverse hulpvragen bij de gemeente terecht zijn gekomen. Het Lokaal Zorgnetwerk Strijen heeft ook nu weer diverse hulpvragen uitgezet naar hulpverleningsinstanties. 5. Tijdgebonden: het project is in een half jaar tijd uitgevoerd. Er kon doorgeborduurd worden op het vorige onderzoek. Het onderzoek is gestart in mei 2006 en eind december van dat jaar waren alle bezoeken afgelegd. Daarna zijn de vragenlijsten door de coördinator van het project verwerkt. Dit evaluatierapport is het einde van dit project. 6. CONCLUSIE: IS HET DOEL VAN HET PROJECT BEREIKT? Doel van het project: - het voorkomen of verhelpen van sociaal isolement bij Strijense ouderen; - de verkregen gegevens gebruiken voor de aanpassing van het lokale beleid; - door mensen te bezoeken en aandacht te geven kunnen door de vrijwilligers in een vroeg stadium problemen worden gesignaleerd en daardoor kan erger misschien worden voorkomen. Het is helaas niet altijd te voorkomen dat sociaal isolement bestaat. Sommige mensen voelen zich eenzaam, ondanks de aanwezigheid van veel mensen om zich heen. De respons is deze keer lager dan in de eerste ronde. Mensen komen meestal pas in een sociaal isolement terecht wanneer ze zelf niet makkelijk meer op pad kunnen gaan en afhankelijk zijn van zorg door derden. De meeste mensen uit deze leeftijdscategorie kunnen zelf nog veel en zijn mondig en actief. Voor de inwoners van de Hoge Weide ligt de respons hoger, maar ook hier heeft niet iedereen gereageerd. Wel is gebleken dat deze mensen over het algemeen eenzamer zijn. Er is veel verzorging en aandacht, maar ondanks dat voelen sommigen zich eenzaam. Dit komt waarschijnlijk ook doordat er al veel mensen rondom hen zijn overleden. De inwoners wonen allemaal vlak bij elkaar en kunnen gebruik maken van een gemeenschappelijke ruimte, maar niet iedereen wil daar gebruik van maken. Voor sommige mensen zijn daardoor de dagen lang en saai. In grote steden zijn problemen, in Strijen ook. Gelukkig hebben de meeste inwoners van Strijen nog oog voor hun buren en leefomgeving, zijn er vrijwilligers en mantelzorgers en is er sprake van sociale controle. Het huisbezoekproject draagt bij aan een betere leefbaarheid in de gemeente. Het project werpt steeds meer zijn vruchten af omdat ook andere inwoners de weg naar de gemeente voor hulpvragen weet de vinden. Mensen worden via het Lokaal Zorgnetwerk Strijen in principe altijd geholpen of doorverwezen naar de juiste hulpverleningsinstantie. Uit meerdere gemeenten in de Hoeksche Waard en daarbuiten komt de laatste tijd de vraag hoe dit project in Strijen is verlopen en wie de bezoeken hebben afgelegd. Ook in andere gemeenten worden huisbezoekprojecten uitgevoerd, maar het wordt niet overal door de gemeente gecoördineerd. 7. AANBEVELINGEN 1. Alle tijdens het project benaderde 75- en 76-jarigen in de gemeente en de desbetreffende bewoners van de Hoge Weide via een brief op de hoogte brengen van de resultaten van het project (samenvatting van evaluatierapport). Naam en telefoonnummer van de coördinator nogmaals onder de aandacht van deze doelgroep brengen, op deze manier weten de mensen met wie zij bij een probleem contact op kunnen nemen. Tevens melding maken van het Wmo-loket. 11
2. Voor zover de op de vragenformulieren gestelde zaken nog niet zijn beantwoord, dit voor eind 2007 regelen. Vragen over de woonomgeving (groenvoorziening, bestrating, verkeersveiligheid, overlast) doorgeven aan de betreffende gemeentelijke afdeling. Dit aantal is in vergelijking met 2005 veel kleiner. Ondertussen zijn er ook diverse straten opnieuw bestraat en bomen gesnoeid. 3. De huisbezoeken continueren; in het voorjaar van 2008 starten met nieuwe huisbezoeken aan alle 75 plussers; - en daarvoor opnieuw vrijwilligers werven via bestaande (vrijwilligers)organisaties; - de vrijwilligers door de Regionale Sociale Dienst te laten bijscholen vanwege wijzigingen in de regelgeving; - alle mensen die in het eerste project bij de doelgroep behoorden een brief sturen met daarin een uitnodiging voor nogmaals een bezoek of alsnog een bezoek van een vrijwilliger. Ze moeten daarvoor door middel van een antwoordkaart contact met de gemeente opnemen. Omstandigheden kunnen zo snel wijzigen dat mensen ineens een hulpvraag hebben. 4. Vrijwilligers werven die op gezette tijden een bezoek aan ouderen willen brengen, om zo het sociaal isolement te verkomen. Dit plaats te geven in het Wmo beleidsplan. 5. Proberen om bushaltes dichter bij De Hoge Weide en bejaardenwoningen geplaatst te krijgen. 6. Structureel 3.500,-- per jaar in de productbegroting opnemen voor het jaarlijks afleggen van huisbezoeken aan inwoners van 75 jaar en ouder in de gemeente Strijen. 7. De gemeentelijke sociale kaart ouderen onder de aandacht blijven brengen van organisaties die betrokken zijn bij de doelgroep en deze informatie koppelen aan het INVIS-systeem dat voor de uitvoering van de Wmo is aangeschaft. 8. Het evaluatierapport verstrekken aan de bij het project betrokken (vrijwilligers) en organisaties. 9. In overleg treden met de Hoge Weide. 8. TOT SLOT Sinds 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van kracht geworden. Alle mensen moeten kunnen meedoen in de samenleving. Soms lukt het mensen niet op eigen kracht mee te doen. De gemeente moet mensen die dat nodig hebben ondersteunen om deel te nemen aan de samenleving. Het motto van de Wmo is dan ook: iedereen doet mee! De Wmo kent 9 prestatievelden: 1. het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in buurten, wijken en dorpen; 2. op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen; 3. het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning; 4. het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers; 5. bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en het bevorderen van zelfstandig functioneren van mensen met een beperking, lichamelijk of geestelijk; 6. het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking, lichamelijk of geestelijk; 7. maatschappelijke opvang, advies- en steunpunten huiselijk geweld; 8. de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ); 9. ambulante verslavingszorg. 12
Bijna alle prestatievelden (met uitzondering van prestatieveld 2) kunnen betrekking hebben op de doelgroep van het huisbezoekproject. De meeste mensen die momenteel een beroep doen op Wmovoorzieningen, behoren tot deze leeftijdscategorie. Wanneer de huisbezoeken een structureel karakter krijgen levert dat de gemeente nog meer nuttige informatie op die gebruikt kan worden bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Hoe completer het beeld van de doelgroep, hoe beter op situaties kan worden ingespeeld. De politiek is op deze manier beter op de hoogte van wat er leeft onder de oudere inwoners. Daarnaast worden de huisbezoeken zeer op prijs gesteld door de meeste mensen uit de doelgroep. Ook familieleden en mantelzorgers zijn blij met deze aandacht, omdat het tevens een beeld geeft van wat zij allemaal doen voor ouderen. De vergrijzing neemt in de toekomst alleen maar toe, reden temeer om de huisbezoeken aan ouderen een structureel karakter te geven! 13