Vergadering Wmo-raad nr.22 12 mei 2009 Aanwezig: dhr. A.R.J.M. van Huut (voorzitter), mw. Y. Bink-Winterkamp, dhr. J.E. Bogaers, mw. J. Ebben, mw. A.J.B. Luiten, dhr. R. Goewie, dhr. A.J. v.d. Helm, dhr. E.W.H. de Kievit, dhr. H.A.G. Kriek, dhr. J. Spierenburg, mw. N. Tjepkema-Hendrikse, dhr. Uittenbogaard, dhr. S.H. Visser, mw. C. Warmerdam-van der Ende, dhr F. Stoutjesdijk (notulen). Als gasten aanwezig: leden van de Wmo-raad Wassenaar, mw. J. van Dijk (directeur Stichting Rondom Mantelzorg), mw. M.R.A. van Leuveren (gemeente) Afwezig: dhr W.A. Reitsma (ambtelijk secretaris) met kennisgeving Agenda: 1. Opening 2. Vaststelling agenda en mededelingen 3. Vaststelling verslag Wmo-raad nr. 21, 31 maart 2009 4. Presentatie mevrouw J. van Dijk over Stichting Rondom Mantelzorg 5. Evaluatie Wmo Meedoen in Zoetermeer 6. Nota aanstellen gezinscoach 7. Voortgangsrapportage aanpak huiselijk geweld 8. Ingekomen stukken 9. Voorstel professionalisering Wmo-raad 10. Memo problematiek herindicatie HH 11. Termijnagenda Wmo-raad 12. Nieuwe vergadering 13. Rondvraag en sluiting --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Opening De voorzitter heet alle aanwezigen van harte welkom. Helaas is de ambtelijk secretaris de heer Reitsma vanwege gezondheid niet aanwezig. De heer Stoutjesdijk van de gemeente verzorgt daarom de notulen. Vanwege de volle agenda is aan allen een behandelvoorstel uitgereikt. De volgorde van de vergadering is iets gewijzigd vanwege de aanwezigheid van mevrouw van Leuveren. N.B. In het verslag wordt de punten in chronologische volgorde verwerkt. De vier verbeterpunten uit de Wmo evaluatie worden toegevoegd bij agendapunt 6. De website van de Wmo-raad is na enige kinderziektes nu operationeel. Alleen de link van de gemeente naar de Wmo-raad werkt nog niet. Mevrouw Tjepkema vindt de leesbaarheid van de blauwe letter te gering en vindt dat ook een groter lettertype moet worden gebruikt. De voorzitter neemt deze suggestie mee. 2. Vaststelling agenda en mededelingen De agenda wordt vastgesteld. 3. Vaststelling verslag Wmo-raad nr. 21, 31 maart 2009 Het verslag wordt onder dankzegging aan de ambtelijk secretaris ongewijzigd vastgesteld.
4. Presentatie mevrouw J. van Dijk over Stichting Rondom Mantelzorg Mevrouw van Dijk schetst de veranderingen die in de in de regio en Zoetermeer hebben plaatsgevonden op het vlak van de mantelzorgondersteuning. De gemeente Leidschendam- Voorburg, Rijswijk, Voorschoten, Wassenaar en Zoetermeer hebben in 2007 besloten tot de oprichting van een onafhankelijke regionale stichting voor mantelzorgondersteuning. Vorig jaar is Stichting Rondom Mantelzorg opgericht. Vanaf begin 2009 is de stichting operationeel. Alle medewerkers van de lokale steunpunten mantelzorg die voorheen in dienst waren van zorgaanbieders Florence en Vierstroomzorging zijn nu in dienst van de nieuwe stichting. De activiteiten worden lokaal aangeboden. In Zoetermeer werd naast de mantelzorgondersteuning ook vrijwillige thuishulp aangeboden. De vrijwillige thuishulp (vrijwillige respijtzorg) is ook meegegaan in de nieuwe stichting. Ook de andere gemeenten behalve Wassenaar hebben vrijwillige thuishulp bij de stichting ondergebracht. De vrijwillige thuishulp in Zoetermeer bestaat uit vrijwillige hulp bij chronisch zieken en gehandicapten (volwassenen en kinderen), demente ouderen en terminale patiënten (wordt nog bekostigd door het rijk). De mantelzorgondersteuning bestaat uit individuele hulp, advies, ondersteuning en wegwijs maken. Daarnaast biedt de instelling collectieve diensten aan zoals cursus in balans en lotgenotenbijeenkomsten en netwerkbijeenkomsten voor werkende mantelzorgers. Deze speerpunten worden uitgevoerd door medewerkers die hierop zijn getraind. De instelling is nog bezig met de mogelijke inzet van mantelzorgmakelaars. Een nieuwe werkwijze vormt de netwerkcoach. Die zorgt voor de versterking van het netwerk van mantelzorgers. De instelling kreeg als opdracht van de gemeente vergroten van het bereik van mantelzorgers. Dat is niet altijd gemakkelijk, want mantelzorg is een lastig begrip. Soms willen mensen ook geen ondersteuning. Daarom wordt nu meer ingezet op de vindplaatsen waar mantelzorgers zijn, zoals het Wmo loket. Aan de medewerkers van het Wmo loket wordt gevraagd standaard 3 vragen te stellen aan mensen die de zorgvrager vergezellen: Bent u mantelzorger? Heeft u contact met de Stichting Rondom Mantelzorg? Zo niet mag uw naam worden doorgegeven aan deze stichting om contact op te nemen? De stichting biedt dan hulp aan. De heer Spierenburg vraagt hoe om te gaan met mantelzorgers die de zorg niet uit handen willen geven. Mevrouw van Dijk: De consulent onderzoekt samen met de mantelzorger welke mogelijkheden voor verlichting van de zorgtaken geschikt zijn. B.v. de draagkracht van de mantelzorger versterken met goede informatie en emotionele steun. De keus is echter aan de mantelzorger. De heer Spierenburg vraagt of zo nodig wordt ingegrepen als de mantelzorger overbelast dreigt te raken. Mevrouw van Dijk zegt, dat de mantelzorger de hulp moet aanvaarden. Dat kost soms tijd. De heer Uittenbogaard vraagt wat er gebeurt als een mantelzorger met vakantie wil. Hij kent uit eigen ervaring de nachtopvang in een verzorgingstehuis. Mevrouw van Dijk zegt, dat de stichting een gediplomeerde vrijwilliger kan inroepen van Handen in huis, zodat de mantelzorger even weg kan gaan. De heer Kriek vraagt hoe anonieme mantelzorgers kunnen worden bereikt. Mevrouw van Dijk: via het Wmo loket, de huisartsen en wijkverpleegkundigen. Voor mensen zonder zorg kan dat niet. Voorlichting via kranten en dergelijke is dan de enige methode. Huisartsen hebben het vaak erg druk, waardor er weinig mantelzorgers worden doorverwezen. De komst van via praktijkverpleegkundigen bij huisartsen maakt dit makkelijker. De voorzitter vraagt of de instelling contacten heeft met corporaties. Mevrouw van Dijk geeft aan, dat dit nog weinig het geval is. Mevrouw Bink vraagt of informatieverstrekking via ICT gebeurt. Mevrouw van Dijk zegt, dat er steeds meer toepassingen komen. Ook landelijk zoals Regelhulp.nl. andere mogelijkheden worden onderzocht. Zoals E-hulp. 2
De heer Goewie wijst op de uitkomsten van een onderzoek van Acquest dat laat zien, dat er nog weinig aandacht is mantelzorgers bij mensen met verslavingsproblemen, allochtonen, partnergroepen, dochtergroepen. Mevrouw van Dijk: in de plannen van de instelling worden specifieke doelgroepen onderscheiden: werkende mantelzorgers, jonge mantelzorgers, allochtonen. Over GGZ cliënten wordt nog nagedacht. De groepen die de Goewie noemt zijn moeilijk te bereiken. Daarvoor is een meerjarenplan nodig. Mevrouw Ebben vraagt of er ook huisbezoek wordt gedaan. Dat is vooral belangrijk voor hoogbejaarden, die voor elkaar zorgen. Mevrouw van Dijk zegt, dat huisbezoek altijd mogelijk is. Hoogbejaarden vormen de grootste groep. Echtparen bieden elkaar veel steun. Het voordeel van huisbezoek is ook dat er dan en goed beeld is van de huiselijke situatie. De heer Spierenburg vraagt of mevrouw van Dijk een hartewens heeft. Mevrouw van Dijk wenst mensen toe zo lang mogelijk elkaar te kunnen verzorgen in de eigen omgeving. De heer de Kievit vraagt hoe wordt omgegaan met situaties, waarin de verzorgde hulp van anderen dan de mantelzorger niet accepteert. Mevrouw van Dijk: tot voor kort werd de aandacht sterk op de mantelzorger gericht. Nu wordt gekeken naar het systeem van mantelzorger en hulpvrager samen. Daarvoor hebben alle consulenten bijscholing gekregen. 5. Evaluatie Wmo Meedoen in Zoetermeer Mevrouw van Leuveren zegt, dat er spoedig een gedrukte versie van de Wmo evaluatie aankomt. De Wmo raad krijgt ook de verslagen van de evaluatiebijeenkomst en het evaluatie rapport. De heer Spierenburg vindt het Wmo advies niet voldoende SMART geformuleerd, zoals gevraagd door de Wmo-raad. Daardoor is niet goed na te gaan of de doelen zijn gehaald. Mevrouw Luiten sluit zich hierbij aan. Verder zijn er grote verschillen tussen de uitkomsten van het ene onderzoek en het andere. Dat maakt vergelijken moeilijk. Zij ziet liever een gelijkmatiger aanpak. Mevrouw van Leuveren geeft aan, dat de evaluatie uitgaat van de doelstellingen en indicatoren die eerder in de Wmo nota zijn vastgesteld door de raad. Dat zijn de meetpunten geweest. Het jaar 2008 is een 0-meting. Daarna zullen wij jaarlijks de verschillen meten. Het tevredenheidsonderzoek van SGBO was een keuze van de gemeente. Mevrouw Luiten vindt het nogal een theoretisch onderzoek, ingevuld door goed opgeleide mensen. De meer kwetsbare personen zijn niet betrokken geweest. Mevrouw van Leuveren zegt, de suggesties van de Wmo-raad zijn gebruikt. Voor de meer kwetsbare groepen worden er in het vervolg geen vragenlijsten meer gebruikt. Er zijn 4 groepen benoemd: ouderen, ggz patiënten, armoede groepen, opvoeders. Voor die mensen wordt een kwalitatief onderzoek gehouden. In 2010 volgen weer andere groepen. De heer Bogaers mist ook praktische informatie over behaalde resultaten. De voorzitter concludeert, dat de Wmo-raad liever concreter informatie wil. De heer Spierenburg vindt de antwoorden te procesmatig. De vragen van de SGBO enquête zijn ingevuld door ambtenaren. Hij mist het onderscheid in verstandelijk en lichamelijk gehandicapten. Beide groepen hebben heel andere behoeften. Verder leest hij ook vaak verhullend woordgebruik in de tekst. Komen er nu Wmo wijkconferenties of niet? De voorzitter zegt, dat het onderscheid lichamelijk en verstandelijk gehandicapten door de Wmo-raad al eerder in de richting van B&W is geadviseerd. Mevrouw van Leuveren zegt toe hier in het vervolg aandacht aan te (laten) besteden. Ook zegt ze toe dat er een Wmo wijkconferentie komt. De heer van de Helm zegt, dat nu er een wijkconferentie komt en interviews worden gehouden de gemeente op de goede weg is. De voorzitter constateert dat men ambtelijk opereert binnen de kaders van het tevredenheidsonderzoek van SGBO (een keuze van de gemeente) en dat binnen die kader de opvattingen ook sporen. De Wmo-raad ziet echter ook de beperkingen van dit 3
tevredenheidsonderzoek en wil ook andere signalen vanuit de bevolking mee laten wegen in zijn oordeel. Mevrouw van Leuveren zegt dat het Wmo-advies de basis zal vormen voor de evaluatie 2009. De voorzitter is benieuwd naar de invulling. Er moet nog wel een concretiseringslag worden gemaakt. Dan volgt de beoordeling van de vier aanbevelingen: Punt 1 Wmo kanteling Mevrouw Luiten is verbaasd, dat de gemeente conclusies trekt op basis van onvolledige of onduidelijke informatie. B.v bij jongeren wordt de conclusie getrokken, dat versterking van het eigen netwerk een goed middel is om problemen snel op te lossen. Die conclusie is niet gebaseerd op de cijfers. Onderzoek eerst of dat klopt, voordat er nieuw beleid wordt ontwikkeld. Als de vraag niet duidelijk is een kanteling naar een vraaggericht aanbod niet goed mogelijk. Mevrouw van Leuveren geeft aan, dat de omnibusenquête niet altijd de oorzaken kan verklaren van een resultaat. De ondersteuning uit de eigen omgeving lijkt op basis van de cijfers beter. Mevrouw Luiten vindt dat antwoord te kort door de bocht. Mevrouw van Leuveren is het in principe eens met mevrouw Luiten. De gemeente wil met de kanteling de vraag en het aanbod helder krijgen. Punt 2 wijkgerichte aanpak is akkoord Punt 3 innovatie Mevrouw Luiten vraagt of het Fonds Maatschappelijke ontwikkeling het enige fonds is. Dat is wat mager. Mevrouw van Leuveren zegt, dat de budgetten zijn verhoogd tot 150.000 voor 2009 resp. 175.000 voor 2010. Punt 4 Digitale informatiesystemen De heer Bogaers vraagt aandacht voor de mensen die minder goed met digitale informatie overweg kunnen. Hij pleit voor gewone folders in de wijkposten. De voorzitter pleit voor meerdere kanalen voor de informatievoorziening. Mevrouw van Leuveren neemt dit mee. Bespreking van de drie punten (balletjes) op bladzij 2 van het voorstel. Balletje 1 Werkwijze kantelen Mevrouw Luiten vraagt hoe brede beoordeling er uit ziet. Mevrouw van Leuveren zegt, alleen de richting is bepaald. De invulling komt nog. Ambtelijk is er een voorkeur voor maatschappelijke steunsystemen. Dit punt is toegelicht tijdens de Wmo conferentie. Balletje 2 krachten bundelen voor maatschappelijk ondersteunende diensten. Akkoord. Balletje 3 samenhang en toegankelijkheid gemeentelijke websites en die van andere instanties structureren. Akkoord. De voorzitter vraagt wat de Wmo-raad wil met de uitkomsten van de beraadslagingen over de Wmo evaluatie. De raad kiest voor een brief aan het college, waarin de opmerkingen en kanttekeningen van de Wmo-raad van vanavond worden meegenomen. De voorzitter besluit aldus. Er wordt een ambtelijk concept opgesteld, dat wordt bekeken door de heren Bogaers en de Kievit. 6. Nota aanstellen gezinscoach De heer de Kriek complimenteert de opstellers van het stuk. Het is goed leesbaar. De heer van de Helm deelt die mening. De heer Spierenburg vraagt of uitbreiding van het opbouwwerk kan worden meegenomen. Mevrouw Bink, zegt dat er nu al en tekort is aan opbouwwerk. 4
Mevrouw Luiten legt nadruk op de jongerencoach. De voorzitter is bang dat het pleidooi voor uitbreiding van het opbouwwerk de helderheid van de argumentatie voor een jongerencoach aantast. Dus alleen in de marge noemen. Beoordeling aanbevelingen: 1 b aandacht op preventie De heer de Kievit is bevreesd, dat de jongerencoach zich teveel richt op oplossen van problemen. Dat is een valkuil. Er moet niet weer een professional bijkomen. Mevrouw Luiten deelt die zorg niet. De jongeren waar het om gaat hebben geen zware problemen. Vorkomen moet worden dat zij afglijden. Daar is een preventie aanpak voor nodig. Aanbeveling 5 De heer de Kievit zegt, dat niet alle problemen vanuit de wijk kunnen worden aangepakt. Vergeet de verengingen niet. De voorzitter concludeert, dat de notitie wordt onderschreven. Er zal nu een echt advies moeten worden geschreven. Eerst komt er een ambtelijke voorzet. De schrijvers Luiten, Bink de heer de Kievit en mevrouw Ebben bespreken dit. Voor de zomer komt het advies naar buiten. Hij wil ook een persbericht laten opstellen met een foto op de website van de opstellers. 7. Voortgangsrapportage aanpak huiselijk geweld De notitie van de heer Goewie wordt ondersteund. 8. Ingekomen stukken De heer Spierenburg vraagt wat er gebeurt met de brief van de heer de Boer over de spiegel op zijn scootmobiel. De voorzitter zegt, dat de brief wordt gestuurd naar WZI mevrouw Wiltschut. Overige ingekomen stukken akkoord met voorstellen. 9. Voorstel professionalisering Wmo-raad Na een hoofdelijke stemming wordt gekozen voor de thema;s 1 en 3. Thema 2 wordt geparkeerd. Er komt een aparte avond 10. Memo problematiek herindicatie HH Mevrouw Luiten vraagt wat wordt bedoeld met afstemmen van de zorg op het grensvlak. De voorzitter wijst op de situatie van gezinnen die zowel AWBZ zorg als Wmo zorg ontvangen. Akkoord met het behandelvoorstel. 11. Termijnagenda Wmo-raad Geen wijzigingen 12. Nieuwe vergadering: 30 juni 2009 13. Rondvraag en sluiting De heer Kriek is benoemd tot afgevaardigde naar het FMO. De voorzitter sluit de vergadering. 5
# $ %& ' )$ * &*+',, (" ' ( -, (! &,. " $ /& ( ' 0 1 ( )$ 2, "" ' 3 $' $$$($- $ 4 ', 5 $ * &*+' 6 ' 7, ( $ / *+' 7 3 9 : "( & & <$ * &*+' ( = - /> = $ / (?& @ A$ / *+' ( " (( ( * 8 7, ; $.*.2 ( * 8 & $$$ ( = -,. " ( 8 6