Lesbrief bij De Koe Rozemarijn Vooraf Wij vinden het leuk als u bij wijze van opwarming onze flyer van De Koe Rozemarijn alvast een aantal dagen van te voren in het klaslokaal wilt ophangen. Dan kunnen de leerlingen zich verheugen op iets leuks dat komen gaat. De lesbrief is bedoeld voor na de voorstelling. U bent uiteraard vrij om geheel naar eigen inzicht uit onderstaande lesbrief te gebruiken wat u wilt. 1. het verhaal. Op de boerderij woont de boer met zijn koe Rozemarijn en de andere beesten. Maar Rozemarijn moppert steeds maar op het varken, op de hond, de kip en de goudvis. Als Rozemarijn zich ook bemoeit met het tandenpoetsen van de boer zet hij haar op het vliegtuig naar Afrika. Maar dan komen de leeuw, de krokodil, de giraf, het aapje en de olifant zich beklagen bij de boer over de bemoeizucht van Rozemarijn. Daar moet iets op gevonden worden. 2. Waar gaat het over? Over de inhoud van het stuk, wat wordt er met het verhaal verteld? We aarzelen om hier antwoord op te geven, het stuk heeft niet voor niets een open eind. Maar als idee zou je kunnen denken aan : Bestaat er een mogelijkheid om samen te leven, zonder je aan elkaar te storen? Gewoon accepteren zoals iemand is? Weten dat mopperen en zeuren ook een soort contact zoeken kan zijn, dat positief gebruikt, zou kunnen helpen. Zonder de mopperende Rozemarijn zou de boer en zijn andere dieren nooit iets over Afrika gehoord hebben...( In Goes is het Afrika-jaar!) Als je op reis gaat vergroot je je blikveld, word je wijs en stoor je je niet zo snel aan anderen. Het biedt je ook de mogelijkheid tot relativeren Of... veel mooier is het natuurlijk om, niet sturend, samen met je klas op zoek te gaan naar bedoelingen van het stuk (of is het gewoon een leuk verhaal? ).
3. De vorm van het toneelstuk. Wat direct opvalt is dat er maar twee spelers zijn die veel dieren spelen en meerdere personages. Dubbelrollen dus, of multirollen... Een en ander gebeurt met eenvoudige middelen. Veel wordt dus aan de verbeelding overgelaten. De spelers zijn ook de vertellers die zo nu en dan stukken van het verhaal op zich nemen, de gebeurtenissen kunnen de kijkers zich dan voorstellen. De vertellers dwingen elkaar spelenderwijs soms ook om een personage te vertolken. Lessuggesties: Vooraf: onderstaande suggesties zijn niet gerangschikt naar leeftijd, de lezer zal zelf een inschatting moeten maken naar de haalbaarheid van een en ander voor zijn/haar eigen leerlingen. 1. Nabespreking van het toneelstuk zelf. Doelstelling: Verwerking van de voorstelling op het niveau van de eigen beleving Korte inhoud: In een kringgesprek wordt gepraat over de eigen beleving bij de voorstelling (en de herkenning van de verschillende theaterelementen). Het gesprek kent 3 soorten vragen: - basisvragen - toeschouwersvragen - kunstbeschouwingsvragen. Organisatietips: Het nagesprek kan het beste in kringopstelling plaatsvinden. De verwerkingsopdracht kan het beste aan de eigen tafeltjes plaatsvinden. Inleiding: Ga met de kinderen in een kring zitten en vertel dat jullie over de voorstelling gaan praten. Kern: Vragen aan de kinderen: Basisvragen: -Wat vond je leuk, mooi, goed of bijzonder aan DE KOE ROZEMARIJN? -Wat vond je spannend? -Wat had nog langer mogen duren? -Wat vond je niet leuk? -Waren er momenten of stukken die je vervelend vond? Naar? Akelig? Vreemd? Welke? -Snapte je iets niet? -Wat was er moeilijk of onduidelijk? -Wat gebeurde er dat je nooit eerder gezien, gehoord of meegemaakt hebt? Toeschouwersvragen: -Toen je in de zaal zat en de voorstelling was nog niet begonnen wat dacht je toen dat het voor voorstelling was? -Welk deel van DE KOE ROZEMARIJN zou je nog een keer willen zien?
-Welk gedeelte niet? -Was er een verhaal in de voorstelling DE KOE ROZEMARIJN? -Bij welke stukken in DE KOE ROZEMARIJN heb je helemaal meegeleefd? -Was er iets in DE KOE ROZEMARIJN dat je zelf hebt meegemaakt? -Herken je gedrag van de Koe (of het varken, de boer, de hond etcetera) in jezelf? Kunstbeschouwingsvragen: -Waar speelt DE KOE ROZEMARIJN zich af? -Welke rol of welke speler boeide jou het meest? -Wie was volgens jou de belangrijkste persoon in de voorstelling? Hoe zag je dat? -Hoe vond je dat het er uit zag? Decor, spullen, kostuums -Was het decor echt of stonden er dingen die in het echt niet bestaan of die er anders uitzien? -Was er muziek in de voorstelling? Weet je nog op welke momenten? -Tot slot, en dan wordt het moeilijk, kan je nog de vraag aansnijden waar het stuk nu eigenlijk over ging, welk verhaal heb je gezien en hoe zou het nu komen dat de koe is opgehouden met schelden? Rond het gesprek af door samen te vatten. Dit kan door de meest in het oog lopende bevindingen op te sommen. Tips: -De vragen dienen als ruggesteun en hoeven uiteraard niet allemaal aan bod te komen. Ze kunnen ook inspireren tot nieuwe, andere vragen. -Speel vooral in op wat bij de kinderen in het gesprek centraal staat. - Maak vooraf afspraken over het gesprek: bv.-elkaar uit laten praten -bij het onderwerp blijven -er zijn geen goede of foute antwoorden (het gaat vooral om ervaringen) -Stel zo veel mogelijk open vragen en probeer waarom-vragen te vermijden -Hou de vaart erin; zet waar mogelijk tot handelen aan (nadoen, voordoen, bewegingen aangeven, houding, gezichtsuitdrukking e.d.) -Stimuleer, stel eigen mening in dienst van het gesprek. Verwerking: Alle kinderen krijgen een vel tekenpapier en mogen een tekening maken van het moment dat zij het spannendste, leukste, mooiste of verdrietigste vonden van de voorstelling. Benadruk dat het gaat om wat zij ervaren hebben en niet dat alles precies moet lijken. (Als je er meer tijd aan wilt besteden kan je ook je favoriete dier uit het toneelstuk knutselen, op wat voor manier dan ook) 2. Rollenspel Als, na een klassengesprek duidelijk geworden is wat er zoal in het stuk gebeurd is en waar het zo ongeveer over ging, kan je gaan kijken of er mooie stukjes zelf te spelen zijn: Keuze a: Sociaal emotioneel (thema verplaatsen naar eigen leven):
b.v. in viertallen: kinderen bereiden een zeursituatie voor en spelen dit dan uit, b.v. een zeurt en de drie anderen ondergaan, zoals in het begin van het stuk. (Het kan ook een ander onderwerp hebben b.v. een zeurende buurman die op spelende kinderen loopt te foeteren; of een zeurende ouder of leerkracht ) de drie anderen kunnen hier dan op reageren, dat kan gewoon hoe ze dat zelf zouden willen (naar keuze ; positief of negatief of...) dus het hoeft niet alleen lijdend zoals in het begin van het stuk. Dit nabespreken; hoe voelt het dat zeuren (...) en het ondergaan van dat alles, hoe kan je een en ander oplossen? Keuze b: Spel (oefening in toneel spelen/drama): b.v. beesten spelen... (wellicht accenten op mimiek/stem/lichaamshouding) stukjes met een dubbelrol spelen opdrachten als: verdrietig spelen, boos zijn, radeloos spelen... iemand sturen in zijn acteren, b.v wat je kon zien in de scène dat een verteller de boer zich laat krabben: linker oor... rechter oksel... Een ll. stuurt een andere ll. in wat voor situatie dan ook, eenvoudig b.v. door het lopen te sturen, of... sturen kan ook b.m.v. een spiegel oefening. 3. Wereld oriëntatie Hoe zit dat in Afrika, welke dieren leven daar, waar leven die leeuwen en krokodillen en... hebben ze daar koeien? Kan je de beesten in twee groepen verdelen? Heb je hier ook (grote) wilde dieren? Waar ligt Afrika eigenlijk? Hoe kom je daar? Wie is er wel eens in Afrika geweest? (Marokko b.v.) Welke dieren leven daar? Hoe gaat het met die wilde dieren, leiden ze een rustig bestaan of lijden ze... Welke instanties/clubs proberen de wilde dieren te beschermen. Bezoek eens een website van zo n instantie/club, b.v. http://www.worldwildlife.org/, enz. Op reis, hoe gaat dat (trein, vliegtuig, kaartjes, tickets, douane...) daar zou je ook een soort spel van kunnen maken met de twee continenten op de grond (stations) vliegvelden, tickets, douane enz enz. 4. Rekenen-wiskunde. Afrika is dat ver? Is Marokko groter/kleiner dan Nederland? Hoe komen we daar achter? In het reis spel (3) zou je met geld kunnen werken. (wisselen?) Zie ook noot hieronder. Noot 1. Als je dit thematisch werken zou willen noemen is het thema hier het toneelstuk DE KOE ROZEMARIJN. Je zou ook aan de kinderen zelf kunnen vragen op welke manier en met wat ze willen doorwerken rond dit thema. Wat hier boven staat zijn suggesties, de ene suggestie is meer vanzelf sprekend dan de andere, b.v. de reken/wiskunde opdracht zou je ook gezocht kunnen noemen en je kan je afvragen of je dat dan moet doen.
Ook kan je het thema TONEEL als uitgangspunt nemen, dan is bovenstaande een element van het geheel. Noot 2. Op onze website kunnen we de resultaten zetten van activiteiten: een inspiratie voor andere scholen en voor ons. Sturen naar wploum@zeelandnet.nl Veel plezier. Theater Split Westelijke Kanaalweg 29A 4424 BE Wemeldinge 0113 622346 Email: wploum@zeelandnet.nl Website: http://www.theatersplit.nl/